Dəniz qorxusu da adlandırılan talassofobiya göllər, dənizlər və okeanlar kimi böyük su hövzələrindən qorxmaqdır.
Talassofobiya sözü dəniz və qorxu mənasını verən iki yunan sözünün birləşməsindən əmələ gəlib və dəniz qorxusu deməkdir. Bir sözlə, talassafobiya böyük su hövzələrindən qorxmaq deməkdir. Talassofobiyası olan insanlar okean, dəniz və böyük göllərdən qorxurlar. Əgər dəniz qorxusu varsa, narahatlığınız düşünəndə, görəndə və ya dənizə getdikdə başlayır. Talassofobiyanızın şiddətindən asılı olaraq, narahatlığınız dəniz fotosuna baxan və ya dəniz sözünü eşidən kimi başlaya bilər.
Talassofobiyanın səbəbləri nələrdir?
Talassofobiyanın bir çox səbəbi ola bilər. Bu amillərdən biri su ilə pis təcrübədir. Məsələn, üzməyi bilmədiyiniz zaman dənizə və ya gölə düşmək, üzərkən böyük dalğa ilə üzləşmək, boğulma təhlükəsi yaşamaq, çox böyük balığın yanından keçərkən yaşanan qorxu fobiyanın yaranmasına səbəb ola bilər. Digər tərəfdən, fobiyalar heç bir pis təcrübə olmadan yarana bilər.
2015-ci ildə aparılan bir araşdırmanın nəticələrinə görə, fobiya kimi narahatlıqlar ilə bağlı problemlərin orta dərəcədə irsi olduğu düşünülür. Lakin bu tezisi tam sübut etmək üçün daha çox araşdırmaya ehtiyac var.
Beyninizdə qorxunu inkişaf etdirsinizsə, talassofobiya kimi xəstəliklərin inkişaf ehtimalı daha asan baş verə bilər. Talassofobiyanın səbəblərindən biri bilinməyən qorxu ola bilər. Bir insanın dəniz və ya göl kimi dərin sular haqqında məlumatı yoxdursa və ya suda idarəetməni itirmək düşüncəsi qorxu və narahatlığa səbəb ola bilər. Başqa bir fikir də budur ki, dəniz qorxusu bizim ibtidai kodlarımızda yazılıb.
Talassofobiyaya necə qalib gəlmək olar?
Dəniz qorxusu ilə mübarizə aparmağın ən təsirli yolu müalicə etməkdir. Bir çox fobiyanın müalicəsində effektiv şəkildə istifadə edilən koqnitiv davranış terapiyası talassofobiyanın müalicəsində də təsirli bir üsuldur. Terapevtiniz seanslar zamanı bu qorxu ilə qarşılaşmağınıza kömək edir. Müalicəniz müddətində dəniz qorxunuz getdikcə azalacaq və həyat keyfiyyətiniz yüksələcək. Lazım gələrsə, psixiatrınız müalicəyə əlavə olaraq dərman istifadə etməyi tövsiyə edə bilər. Dərman sayəsində narahatlıqdan yaranan emosional və fiziki simptomlarınız, sağalma və müalicə müddəti azalacaq.
Son illərdə istifadə edilən virtual reallıq metodu da dəniz qorxusunu aradan qaldırmağa kömək edə bilər. Virtual eynək istifadə edilərək həyata keçirilən bu müalicədə bir mütəxəssisin müşayiəti ilə virtual mühitdə yavaş-yavaş fobyanızla qarşılaşa bilərsiniz. Bu yeni metodun mümkün təsiri barədə dəqiq məlumat vermək mümkün deyil, çünki bu üsulla bağlı araşdırma aparılmır.
Müalicə ilə yanaşı, müəyyən ehtiyat tədbirləri və həyat dəyişiklikləri talassofobiya ilə mübarizə aparmağa kömək edə bilər. Həkiminizlə məsləhətləşərək içə biləcəyiniz bəzi bitki çayları rahatlamanıza kömək edə bilər. Eynilə gündəlik olaraq təcrübələrini yazmaq, idman etmək, meditasiya etmək, istirahət texnikaları, hobbilərlə məşğul olmaq və ya dəstək qruplarında iştirak etmək talassofobiya ilə mübarizə aparmağa kömək edə bilər.
Talassofobiyanın diaqnozu necə qoyulur?
Talassofobiya diaqnozunun qoyulması üçün əvvəlcə fiziki sağlamlıq probleminizin olub-olmadığı yoxlanılır. Bunun ən etibarlı yolu laboratoriya testləridir. Həkiminiz problemlərinizin hipertiroidizm və ya ürək sağlamlığı problemlərindən qaynaqlandığını öyrənmək üçün laboratoriya testləri təyin edə bilər. Fiziki sağlamlıq probleminin olmadığı müəyyən olunarsa, həmin şəxs psixiatr və ya psixoloqa göndərilir və diaqnoz qoyulur. Diaqnoz qoyarkən psixiatr xəstə ilə danışarkən aşağıdakı vəziyyətlərə görə diaqnoz qoyur:
Həyatın demək olar ki, hər anında əks olunan fərqli bir qorxu və ya narahatlıq hissi
Narahatlıq hissi problemin əsas təhlükəsindən daha yüksəkdir
Narahatlıq və ya bu ərazilərdə olmağa dözümsüzlük səbəbiylə dəniz və ya göl kimi sahələrdən qaçmaq
Narahatlıq 6 aydan çox davam edir və ya qalıcı olur
Talassofobiyanın qarşısını almaq olarmı?
Talassofobiya kimi bir narahatlığı yüksək şüurla inkişaf etməyə başlayan kimi qarşısı alına bilər. Bundan əlavə, talassofobiyalı insanlar narahatlığın qarşısını almaq üçün aşağıdakı tədbirləri görə bilərlər:
Talassafobiyaya səbəb olan və bunu gücləndirən amilləri müəyyənləşdirin və bunu gücləndirənlərə qarşı diqqətli olun. Müntəzəm idman və balanslı qidalanmaya diqqət yetirin. Spirtli içki qəbul etməyin, çünki spirt depressiya yaradır.
Mənbə: Acı badem hayat
Tərcümə etdi: Nuran Əhmədzadə
https://24media.az/1805-talassofobiya-nedir-onu-ne...

Rusiya Elmi Cərrahiyyə Mərkəzinin 2 saylı Elmi Mərkəzinin Urologiya şöbəsinin müdiri, uroloq Sergey Korolev urolitiyaz (böyrək daşı xəstəliyi) üçün pəhrizin xüsusiyyətləri haqqında danışıb.Doktor Korolev urolitiyaz üçün qidalanma ilə bağlı məsləhətlər verdiO, bildirib ki, böyrək daşları oksalat (kalsium və oksalat turşusu duzları), urat (sidik turşusu duzları) və fosfat (fosfor turşusu duzları) bölünür. Və hər bir daş növü öz pəhrizini tələb edir. Mütəxəssis qeyd etdiyi kimi, böyrək daşı varsa, gənc heyvanların və quşların ətini istisna etməli, həmçinin duzlu pendirləri və paxlalıları məhdudlaşdırmalısınız.Fosfat daşları üçün əsasən "turş" ət qidaları göstərilir.Oksalat daşlarınız varsa, gündə 2-2,5 litr maye qəbul etməlisiniz. Bəzi hallarda süd məhsulları, duzlu qəlyanaltılar, şokolad, əncir, qara qarağat, qaragilə, şirniyyat, mürəbbə, qənnadı məmulatları, kakao və güclü qəhvəni məhdudlaşdırmalısınız.

Aptekdə sadə bir dərman üçün getdikdə, eyni dərmanın müxtəlif versiyalarına rast gəlirik: istehsal ölkəsi, markası, firması, qiyməti və s.
Həkim və əczaçı çox zaman 10-15-20 manatlıq dərmanı tövsiyə edir.

Məsələn, adi aspirinin 2 manatlıq versiyası da var, 7 manatlıq da.
Bir təzyiq dərmanını eyni molekul ilə 3-5 şirkət istehsal edirı. Hətta birində 5 manat, digərində 10 manat ola bilər.
“Medicina” müalicə üçün dərman preparatının analoqlarını daha sərfəli qiymətə necə əldə etməyin sirlərini açır. Bütün dərmanları 2 qrupa bölülər: orijinal və ceneriklər.
Orijinal preparatın hazırlanmasına milyonlarla dollar vəsait, elmi araşdırmalar sərf olunub.
Ona görə bu dərmanlar baha olur. Çünki əsas ilk şirkət bütün bu xərcləri gəlirlə birgə geri almalıdır.
Bu dərman kütləvi satışa çıxandan sonra digər şirkətlər o tərkibdə dərmanları istehsal edir, lakin adı və istehsal zavodu fərqli olur. Təbii ki, belə dərmanların qiyməti daha ucuz olur. “Kopya preparatlar” sıfırdan hazırlanmır, elmi araşdırma xərcləri olmur, sadəcə hazırı götürüb istehsal edirlər. Sadəcə ona fərqli ad, marka adı və s qoyulur. Amma cenerik preparatlarda da orijinal molekul istifadə olunur. Sadəcə, cenerik şirkətlər öz preparatının orijinalla eyni və keyfiyyətli olmasını sübut etməlidir, bu isə kifayət qədər asan və ucuz başa gəlir. Ona görə də siz normal ölkə, zavod istehsalı olan cenerik dərmanları da ala bilərsiz. Sadəcə dərmanın qutusunda yazılan iri hərflərlə ada yox, daha kiçik hərflərlə yazılan tərkib, molekul adına baxın. Ya da əzcaçıdan xahiş edin ki, bu dərmanın ekvivalenti olan daha ucuz vasitəni təklif etsin. Əmin olun ki, 18 manatlıq dərmanın 3 manatlıq alternativi var. Necə ki, 25 manata da D vitamini var, 4 manata da.

Beyin şişlərini cəmi beş gün ərzində yox edə biləcək yeni müalicə üsulu tapılıb.

TNS xəbər verir ki, bunu ABŞ-nin ən böyük xəstəxana əsaslı tədqiqat müəssisəsi “Mass General Brigham”ın alimləri aşkarlayıblar.

Alimlər beyin xərçənginin ümumi və aqressiv forması olan “glioblastoma”lı üç xəstənin bu üsulla uğurla müalicə olunduğunu bildiriblər.

Onlar xəstələrin öz immun sistemindən istifadə edən fərdiləşdirilmiş terapiya növü olan CAR-T terapiyası ilə müalicəni aparıblar.

"Müalicə inqilab yaratdı, lakin “glioblastoma” kimi bərk şişlərin müalicəsi çətin olaraq qalır, çünki bütün xərçəng hüceyrələri tam olaraq eyni deyil və hüceyrələr şiş daxilində dəyişir. Bizim yanaşmamız iki formanı birləşdirərək “glioblastoma”nı potensial olaraq daha effektiv müalicə etməyə imkan verir",- “Mass General Brigham”dan neyrocərrah Bryan Choi qeyd edib.

Zeytun yağı hazırda orqanizm üçün ən faydalı yağ kimi təqdim olunur.

“Medicina” xəbər verir ki, hepatoloq, dietoloq Nuriya Dianova əslində zeytun yox, günəbaxan yağının faydalı olduğunu deyib.
“Yarımdoymuş yağ turşuları zeytun yağında 13%, günəbaxan yağında isə 65%-dir.

Zeytun yağı tez həzm olur, piyləndirmir fikri də yanlışdır, hər iki yağ eyni dərəcədə 100% yağdan ibarətdir və kalorilidir.

Orqanizm üçün digər daha faydalı yağlar da var:

Bunlar təəssüf ki, mətbəximizdə, süfrəmizdə azdır.

Avokado – monodoymuş yağ turşusudur, E, A vitaminlərlə zəngindir, qadın və ürək sağlamlığı üçün əvəzsizdir.

Kokos yağı – laurinh turşusu vaqr, xolesterin və lipidi azaldır, saç, dəri, immun sistem üçün əvəzsizdir.

Kətan toxumu yağı – alfa linelon turşusu ilə zəngindir. Orqanizmdə iltihabı azaldır.

Küncüt yağı – bütün faydalı yağ turşuları ilə zəngindir təzyiqi salır, bağırsaq və ürək sağlamlığına təsir edir”.

Boyun və onurğa yaranan osteoxondroz üçün kompres mövcutdur.

Xəstəlik hələ inkişaf etməyibsə, problemin öhdəsindən gəlməyə kömək edəcək.

TEREF həmin kompresin hazırlanma qaydasını təqdim edir:

Kompekka üçün inqrediyentlər:

xam kartof;

bal;

Küknar yağı;

Hazırlanma qaydası:

Çiy kartofu sürtgəcdən keçirib (mümkün qədər incə) bal ilə bərabər nisbətdə qarışdırırıq.

İstifadə qaydası:

Sonra qarışığı boyun və çiyinlərə çəkirik. Daha sonra polietilen torba ilə sarıb, dəsmal və ya isti şərflə bükərək.

2 saatdan sonra kompresi çıxarırıq.

Artıqlığı salfetka ilə çıxarın və təmiz dərini küknar yağı ilə yağlayın.

Bu sizə çox faydalı olacaq. \\Saglamolun.Az

Günümüzdə marketlər istehlakçılara bir neçə növ və markada duru yağ təklif edirlər. Market rəflərinə baxdığımız zaman növbənöv, müxtəlif çeşiddə yağların olduğunu görürük. Bəs bu çeşidlər arasında ən faydalı, ən keyfiyyətli olanını necə seçmək lazımdır? Gündəlik olaraq istifadə etdiyimiz yağlar həqiqətən keyfiyyətlidirmi?

Mətbuat.az mövzu ilə bağlı mütəxəssislərin fikirlərini öyrənib.

Qida üzrə ekspert Asim Vəlinin sözlərinə görə, marketlərdən yağ alarkən bilinən markaları və ucuz olmayan yağları seçməliyik:

“Ümumiyyətlə, yağlar insan orqanizminin əsas tikinti daşlarından biridir. Enerji qaynağı olaraq bizi uzun müddət tox tutur, soyuqdan qoruyur, orqanlarımızı və sinir sistemimizi qoruma altına alır. A, E, D və K vitamini kimi yağda əriyən vitaminlərin orqanizm tərəfindən sorula bilməsini də təmin edirlər.

Bu gün market rəflərində çox sayda duru yağın olduğunu müşahidə edirik. Bir istehlakçı olaraq hansı duru yağın daha faydalı olduğunu bilmək vacibdir. Marketlərdə daha çox satılan duru yağlar zeytun, günəbaxan və qarğıdalı yağlarıdır. Duru yağ seçərkən güvəndiyiniz markalara və qiyməti çox aşağı olmayan yağlara müraciət etmək daha doğrudur. Çünki marketlərdə fərqli-fərqli markalarda, müxtəlif qiymətlərə, mənşəyi bilinməyən yağların da satılma ehtimalı var”.

Ekspert bildirib ki, meyvə və toxumlardan yağ əldə etmək üçün üç prosesdən istifadə olunur:

“Bunlar soyuq presləmə, isti presləmə və kimyəvi ekstraksiyadır. Ən çox yağ isti presləmə və kimyəvi ekstraksiyada əldə olunur. Soyuq presdən bunlara nisbətən az yağ əldə edilir və bahalıdır. Soyuq sıxım yağlar soyuq yeməklər, salatlar, souslar üçün uyğundur. Soyuq sıxım yağların sərin, qaranlıq və hava çəkməyən bir qabda saxlanması vacibdir. Çünki işıq, temperatur və oksigen yağın keyfiyyətinin aşağı düşməsinə təsir edir.

Soyuq sıxım yağlar yüksək miqdarda “Omeqa-3” yağ turşuları ilə zəngindir və sağlamlığa çox faydalıdır. Rafinə yağlar isə daha çox qızartma və şirniyyat hazırlanmasında istifadə olunur”.

Mövzu ilə bağlı danışan sağlam qidalanma mütəxəssisi Məhsəti Hüseynova deyib ki, marketlərdə satılan bitki və heyvan mənşəli yağlar arasında keyfiyyətsiz olanları çoxdur:

“Yağ insan orqanizmi üçün faydalı qidalardandır. Xüsusilə də, mikro və makro elementlərlə zəngin olan yağlar orqanizmə gündəlik lazım olan kalori miqdarının 25-30 faizini təmin edir. Bir qram yağ orqanizmdə 9 kalori olaraq hesablanır. Bu yalnız faydalı yağlar olduqda insana fayda verə bilər. Doymuş yağlar insan orqanizmində xolesterin səviyyəsini qaldırır ki, bu da bir çox xəstəliklərə səbəb olur. Doymuş yağlar əksər hallarda heyvan mənşəli qidalarda olur.

Keyfiyyətsiz yağlar insanda ilk növbədə ürək-damar xəstəliklərinə, eyni zamanda infarkt və erkən ölümə səbəb olur. Ona görə də, keyfiyyətli yağlardan istifadəyə diqqət edilməlidir. Duru yağlardan ən keyfiyyətlisi zeytun yağı hesab edilsə də, bunun da bəzən keyfiyyətsizləri olur.

Günəbaxan və qarğıdalı yağı adı altında satılan yağların əksəriyyəti bir neçə bitkinin qarışığı və yaxud da, orqanizmə zərərli olan palma yağlarıdır ki, bu da insanda müəyyən xəstəliklərə gətirib çıxarır”.

Azad İstehlakçılar Birliyinin sədri Eyyub Hüseynov isə düşünür ki, marketlərdə satışda olan yağ markaları arasında istehlakçıları aldadanlar da var, standartlara uyğun olanları da:

“İllər öncə biz bir araşdırma apardıq, məlum oldu ki, Azərbaycandakı distribütoru aldadan Rusiya firmaları var, qarğıdalı yağı adı altında günəbaxan yağı göndərirlər və sair. Yəni belə hallar mövcuddur, bunları Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi araşdırmalıdır.

Şirkətlərin belə bir taktikası var, əvvəl keyfiyyətli məhsulla istehlakçını cəlb edirlər, sonra məhsul keyfiyyətsizləşir. Təəssüf ki, keyfiyyətə nəzarət edən yoxdur. AQTA yalnız təhlükəsizliyin təmin edilmə halları ilə maraqlanır, təhlükəsiz ola bilər, amma həm də keyfiyyətsiz ola bilər”.

Protein çatışmazlığı bədəninizdə müxtəlif sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Zülal əzələ quruluşunu qoruyur, immunitet sistemini gücləndirir, bədəni enerji ilə təmir edir.Zülal çatışmazlığından əziyyət çəkdiyinizi düşünürsünüzsə, aşağıdakı simptomlara diqqət yetirmək vacibdir:
1. Əzələ itkisi: Kifayət qədər protein almadığınız zaman bədən əzələləri saxlaya bilmir və əzələ itkisi baş verir.
2. Yorğunluq və zəiflik: Zülal enerji verən bir qidadır. Zülal çatışmazlığı halında yorğunluq və zəiflik hiss edə bilərsiniz.
3. Zəif immunitet sistemi: Zülal antikorların yaranmasına kömək edir və immunitet sistemini dəstəkləyir. Zülal çatışmazlığı immunitet sisteminin zəifləməsinə səbəb olur.
4. Saç və dırnaq problemləri: Protein saç və dırnaqların sağlam böyüməsini dəstəkləyir. Zülal çatışmazlığı vəziyyətində saç tökülməsi, dırnaqların qırılması kimi problemlər yaranır.
5. Dəri problemləri: Zülal dərinin yenilənməsi və təmiri üçün vacibdir. Protein çatışmazlığı dəri problemlərinə də səbəb olur.
6. Həzm problemləri: Onlar həzm sisteminin sağlam işləməsini dəstəkləyir. Protein çatışmazlığı isə həzm problemlərinə səbəb olur.
7. Sümük zəifliyi: Zülal sümükləri möhkəm saxlayır. Zülal çatışmazlığı halında sümüklər zəifləyir və osteoporoz riski artır.
8. Qan şəkərində dalğalanmalar: Zülal qan şəkərini balanslaşdırmağa kömək edir.
Onun çatışmazlığı halında qan şəkərində dalğalanmalar baş verirBu əlamətlərdən birini və ya bir neçəsini yaşayırsınızsa, zülal çatışmazlığı ola biləcəyini nəzərə alaraq, yemək vərdişlərinizi gözdən keçirməniz və yüksək protein tərkibli qidaları istehlak etməyə diqqət yetirməyiniz vacibdir.

Bəllidir ki, Ramazanda oruc tutarkən qida rejimimiz dəyişir. Buna uyğun olaraq maddələr mübadiləmiz də yeni rejimə uyğunlaşmağa çalışır. Bu ayı sağlam keçirmək üçün isə imsakda da, iftarda da riayət etməli olduğumuz qaydalar var.“Qafqazinfo” bu mövzu barədə türkiyəli professor Murat Ünalacakın məqaləsini təqdim edir:Qida gigiyenasına diqqət yetirin. İftarda ard-arda yemək yeməyin, qidalanmanızı iftarla sahur arasındakı zamanda 2 dəfəyə tamamlayın. Səhərlər mütləq sahur edin. Yeyərkən tələsməyin, qidanı kifayət qədər çeynəmək əsas şərtlərdəndir. Yəni yeməklərinizi tez yeməkdən çəkinin, yavaş-yavaş və yaxşıca çeynəyərək yeyin.Qida menyumuzda müxtəliflik və bolluq olmalıdır. Bədənimizin qidası üçün günəş işığını da unutmayın. Çalışın pəncərəsi açıq otaqda imsak və iftar edəsiniz. Evinizi tez-tez havalandırın.Ramazanda duz istehlakını azaltmağa çalışın. Maye istehlakını artırın və aktiv həyat tərzinə keçin. Bu, maddələr mübadiləsinin yavaşlamasının qarşısını alacaq. Aktiv həyat tərzi həm də xəstəliklərə güc gəlmək üçün təsirli metoddur. Tədqiqatlar göstərir ki, 16 saata qədər oruc tutmaq diabetdən əvvəlki mərhələdə insulin müqavimətini azaldaraq sağalmağa kömək edir.Xüsusilə yeməklərin təmizliyinə və kifayət qədər daxili temperaturda bişirilməsinə diqqət yetirin.Unutmayın ki, bişirmə üsulları da vacibdir. Əsasən, qaynadılmış və buxarda bişmiş sağlam üsullarla hazırlanan yeməkləri seçin.Oruc tutarkən kifayət qədər və balanslı qidalanmaq həm müqavimətinizi artıracaq, həm də Ramazan ayını sağlam çəki itirərək başa vurmağınıza imkan verəcək. Əks halda, özünüzü yorğun hiss edə və hətta arzuolunmaz çəki qazana bilərsiniz.Bir anda böyük porsiyalar yerinə iftardan sonra fasilələrlə kiçik porsiyalarla yeyin. Sahur yeməyinizi qaçırmayın, mütləq edin.İftara pendir, pomidor və zeytun, yaxud şorba kimi yüngül yeməklərlə başlayıb 10-15 dəqiqə sonra az yağlı ət, tərəvəz yeməyi və ya salatla davam edə bilərsiniz. Həm enerji verən, həm də qan şəkərini sürətlə yüksəldən qidalar - ağ çörək, düyü plovu, qızardılmış kartof kimi qidaların yerinə, bulqur plovu, tam buğda çörəyi və ya tam buğdalı makaron və s. seçin.Həm imsakda, həm də iftarda südlü, və ya meyvəli desertləri yeyə bilərsiniz. 2-3 xurma və bir stəkan süd də yaxşı alternativdir.İftarla sahur arasında susuzluq hiss etməsəniz də tez-tez su için. İftardan 1-2 saat sonra evdə yüngül məşqlər etmək həzmi yaxşılaşdıracaq.

“Tibb” ASC-nin terapevti, peşə patoloqu Svetlana Burnatskaya qışdan sonra zəifləmiş immuniteti gücləndirmək üçün məsləhətlər verib.Foodinfo.az xəbər verir ki, o, “İzvestiya” qəzeti ilə söhbətində bildirib ki, bu müddət ərzində orqanizmə daha çox lazım olan vitamin və mikroelementləri qəbul etmək üçün ilk növbədə daha çox tərəvəz və meyvə yemək lazımdır.Bundan əlavə, Burnatskaya immunitet sisteminin effektivliyini artıran faydalı bakteriyalar olan probiotikləri ehtiva edən kefir və fermentləşdirilmiş süd məhsullarını diyetə daxil etməyi məsləhət görüb.“Düzgün qidalanma həmçinin gündəlik D vitamini qəbulunu da əhatə edir; onun gündəlik qəbulu mövsümi qripə yoluxma hallarını 40%-dən çox azaldır”, - deyə həkim qeyd edib.Bundan əlavə, o, yaxşı yuxu almağı və gündəlik işinizə fiziki fəaliyyət daxil etməyi tövsiyə edib.