Ardını oxu...
Dua yazmaqla qadına ərinin başqa qadınla görüşməsinin qarşısını alacağını deyən 67 yaşlı falçı saxlanılıb.

Qaynarinfo-nun məlumatına görə, Naxçıvanda yaşayan, 20 ildir falçılıqla məşğul olan 1957-ci il təvəllüdlü Atlaz Quliyeva barəsində Cinayət Məcəlləsinin 178.1-ci maddəsi ilə cinayət işi açılıb və iş məhkəməyə göndərilib.

Məlum olub ki, Abşeron rayonunda yaşayan zərərçəkmiş A.İ. ərinin başqa qadınlarla yaxın münasibətdə olmasından xəbər tutub və onları ayırmaq üçün müxtəlif yollar axtarıb.

A.İ. Şərur rayonunun Yuxarı Aralıq kəndində falçılıqla məşğul olan Atlaz adlı falçı qadına zəng edib. Altaz ona dualar yazacağını və əri İsmətin evə bağlı kişi olacağına inandırıb. Bunun qarşılığında isə zərəçəkəndən 2000 manat pul istəyib.

A.İ. Atlazla razılaşıb bə kartına pul göndərib. Pul göndərildikdən 3 gün sonra Atlaz oğlu Ələmdar Quliyevin adından ona "sürət karqo" vasitəsi ilə kağıza yazılmış dualar, açar, qıfıl, qadın və kişi maykaları, qurd yağı, 15 ədəd qoz və bir ovuc qara kişmiş göndərib. Falçı qadın zərərçəkmişə həmin əşyalardan birini dənizə atmağı, qalanını isə özü və ərinin yeməsini tapşırıb.

Qadın falçının dediklərini etsə də, əri ondan ayrılaraq, evi tərk edib. Zərərçəkmiş ərinin evdən getməsindən qəzəblənərək hüquq-mühafizə orqanlarına şikayət verib. Amma məhkəməyə qədər Atlaz Quliyeva A.İ.-dən aldığı pulu geri qaytarıb.

Məhkəmə 67 yaşlı falçı qadının Cinayət Məcəlləsinin 178.1-ci maddəsi ilə təqsirləndirilməsinə dair cinayət işi üzrə cinayət təqibinə xitam verib və onu cinayət məsuliyyətindən azad edilib. Təqsirləndirilən şəxs barəsində seçilmiş polisin nəzarəti altına vermə qətimkan tədbiri ləğv edib.
 

Ardını oxu...

Nigar Həsənzadə: ““Bank Respublika" pulu kimə veribsə gedib ondan tələb etsin”

Bakı şəhəri, Xəzər rayonunda qeydiyyatda olan Həsənzadə Nigar Zəkiş qızı tərəfindən Hurriyyet.az saytının redaksiyasına şikayət məktubu daxil olub. Şikayətçi saytımız vasitəsilə Prezident İlham Əliyevə və Ali Məhkəmənin sədri İnam Kərimova müraciət ünvanlayıb. Müraciəti olduğu kimi dərc edirik:

“Yazıb bildirmək istəyirəm ki, 2008-ci ildə “Bank Respublika” ASC-nin “Azadlıq” filialından 10 min dollar məbləğində kredit götürmüşəm. Bunun qarşılığında anam öz evini həmin bankda girov qoydu. Beləliklə, 2010-cu ildə krediti ödəyib bitirdim.

Qeyd edim ki, biz kredit götürən zaman oarada bir nəfər var idi. Həmin şəxs bankın içində gəzir, müdiri ilə oturur, söhbət edirdi. Biz elə başa düşdük ki, bankın işçisidir. Çünki o, özünü belə təqdim etmişdi. Sən demə, həmin şəxs dələduz imiş.

Krediti ödədikdən sonra bu şəxs bizə gəlib, anama deyib ki, qızınızın krediti bitib, banka gedək, imza çəkib sənədlərinizi götürün. Anam da razılaşıb. Birlikdə banka gediblər. Orada anama sənədlərə imza çəkdiriblər. Anam sənədləri tələb edəndə bildiriblər ki, Daşınmaz Əmlakın Dövlət Reyestr Xidmətindədir, bir həftəyə sizə verəcəyik. Həmin gündən dələduz yoxa çıxdı. Sonra həmin şəxs tapılmadı.

2016-cı ildə Sabunçu Rayon Məhkəməsindən bildiriş gəldi. Məlum oldu ki, dələduz bizim evi banka girov qoyub. Ödəniş olmadığı üçün məhkəmə qərar çıxardı ki, ev bankın xeyrinə satılsın.

Bildirim ki, bu, dələduzun ilk əməli deyil. Digər zərərçəkmiş şəxslər də məhkəməyə şikayət ediblər. Bu kimi əməllərinə görə ona Ağır Cinayətlər Məhkəməsində Cinayət Məcəlləsinin 178.3.2-ci maddəsilə 11 il cəza verildi. Azyaşlı uşağı olduğuna görə, cəzasını 7 ilə endirdilər.

2021-ci ildə biz də şikayət etdik, zərərçəkmiş kimi tanındıq. Dələduz anamı aldadıb. Aldatdığı barədə əlimizdə Nərimanov rayonunun ittiham aktı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsi və Bakı Apellyasiya Məhkməsinin hökmün qanuni qüvvədə saxlanılması haqqında qərarları var. Biz yeni açılmış hal kimi Ali Məhkəmənin Plenimuna şikayət versək də, şikayətimiz təmin olunmadı.

Bu müqavilə dələduzluq yolu ilə bağlanılıb, etibarsız sayılmalıdır. Amma imkanımız olmadığı üçün səsimizi eşidən yoxdur.

Konstitusiya Məhkəməsinə də şikayət etdik. Orda da işimizə baxılmadı. İndi yenidən Ali Məhkəməyə müraciət etmişik. İş hal-hazırda ordadır. Bilirik ki, yenə də işimizə baxılmayacaq. Hər dəfə bir bəhanə edirlər. Deyirlər ki, müddət ötüb, yeni açılmış hal yoxdur.

İndi bizim evimizi hərraca çıxarmaq istəyirlər. Bu haqsızlığa necə dözmək olar?! Axı, bu, yeganə yaşayış yerimizdir.

Mən Ali Məhkəmənin sədri İnam Kərimovun qəbulunda oldum. Hər şeyi ona danışdım. Dedi ki, “bu məsələ mənə də maraqlı gəldi, insanlar zərər çəkib, müqavilə etibarsız sayılmalıdır. Yeni açılmış hal kimi icraata götürülməlidir”. İnam Kərimov Ali Məhkəmənin hakimi Sənan Hacıyeva göstəriş verdi. Buna baxmayaraq icraata götürmədilər, yenidən geri qaytardılar.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyasının Hüquq mühafizə orqanları ilə iş şöbəsinin müdiri Fuad Ələsgərovun iki dəfə qəbulunda oldum. Sənədlərimə baxdı. Bildirdi ki, sizin evinizi heç kim əlinizdən ala bilməz. Sonra məni Fuad Ələsgərovla görüşməyə qoymadılar.

“Bank Respublika” pulu kimə veribsə, gedib ondan tələb etsin. Əlimdə dələduzun izahatı var. Bütün məhkəmələrə də surətini təqdim etmişəm. Əslini də Apellyasiya Məhkəməsinə göndərmişəm”.

Aynurə İSMAYIL

Redaksiyadan: Mövzunu diqqətdə saxlayacağıq. Yazıda adları qeyd olunan şəxslərin və qurumların mövqeyini dərc etməyə hazırıq.

Ardını oxu...
Qızların evlənmə yaşının 9 -a salınması istismarçı ruhani təbəqənin nəfsi istəkləri naminədir
İraqda səlahiyyətlilər qadınlar üçün nikah yaş həddini 18-dən 9 yaşa endirmək istəyirlər.
Bu barədə "The Telegraph" agentliyi məlumat yayıb.
Qeyd olunur ki, mühafizəkar şiə müsəlman partiyalarının koalisiyasının üstünlük təşkil etdiyi İraq parlamenti ölkənin "şəxsi status qanunu"nu ləğv edəcək düzəlişi səsverməyə hazırlayır. O, dini mənsubiyyətindən asılı olmayaraq, iraqlı ailələrin işlərini tənzimləyən hərtərəfli qaydalar toplusunu təşkil edir.
Qadınlar nikah yaşını aşağı salmaqla yanaşı, boşanma, uşaq qəyyumluğu və vərəsəlik hüquqlarından da məhrum ediləcəklər.
Səlahiyyətlilərə görə, qanun qızları "əxlaqsız münasibətlərdən" qoruyacaq. Onlar, həmçinin hesab edirlər ki, yenilik İslam şəriətinin şərhinə tam uyğundur.
Artıq üçüncü dəfədir ki, ölkədə norma tətbiq etməyə çalışılır. İlk cəhdlər 2014 və 2017-ci illərdə edilib, lakin qadınların mənfi reaksiyaları səbəbindən uğursuz olub.
BMT-nin məlumatına görə, ölkədə qanunsuz uşaq nikahlarının sayı çoxdur. Belə ki, qızların 28%-dən çoxu yetkinlik yaşına çatmamış ailə qurur.

İlahiyyatçı Tural İrfan “Sherg.az”a açıqlamasında deyib ki, şəriətdə qızların 9 yaşda nikah yaşına çatması deyə, mütləq və standart qayda yoxdur:

"Bu, əski zamanda, o dövrün ənənəsinə, şəriət dili ilə desək, o zamanın ürfünə uyğun belə olub. Lakin bu, indiki dövr üçün xarakterik deyil. Səddam Hüseyn zamanında da nə belə bir qayda, nə də pozğunluq yox idi. İraqı viran edəndə dedilər ki, demokratiya gətiririk. Səddam Hüseyni isə orta əsr ənənəsi ilə kəndirlə dar ağacından asdılar. İndi də qızların evlənmə yaşını 9 - a salırlar. Belə qəbul etmək olar ki, ABŞ İraqı işğal edərək İrana təhvil verdi. Çünki bu yaxında İranda da buna oxşar qanun qəbul etdilər. Onda belə çıxır ki, ABŞ İraqı irəli yox, geri aparır. Bəs işğalın, hakimiyyəti dəyişməyin mənası nə oldu? Eynən Taliban kimi rejim yaranmağa doğru gedir.
Doğrudur, ərəb ölkələrinin iqlimi isti olduğu üçün həddi- buluğa çatma yaşı digər soyuq ölkələrdən fərqlidir. Lakin bu qədər də deyil. Bu, zinakarlığın qarşısını almaq üçün yox, əksinə, istismarçı ruhani təbəqənin nəfsi istəkləri naminədir. Bir də İrandakı kimi teokratik rejimə aparan yoldur.
İslam müasirliyi tərənnüm edir. Onlar isə İslam adı ilə öz nəfsi maraqlarını həyata keçirirlər. Ruhani təbəqəsi İraqda din pərdəsi altında geriçi, dünyadan təcrid olunmuş bir rejim qurmaq istəyir.
İslam dinində qanunlar, şəriət qaydaları dövrə, şəraitə, tələblərə, dünyaya baxışa görə, təsbit olunur. Doğrudur, Qərb də evlənmə yaşını artırmaq istəyir ki, müsəlman qadınları istismar edə bilsin. Ona görə müsəlman ölkələrində insan haqları, qadın hüquqları pərdəsi altında işlər aparırlar. Mahiyyət etibarı ilə isə burada qaranlıq məqsədlər yatır. Ancaq ruhanilər də onlardan fərqli istismar yolu seçiblər.
Qadınların evlənmə yaşı həm ağıl, həm də həyat təcrübəsi baxımından tam yetişmiş olmalı, təhsil almalı, öz iradəsini tam təzahür etdirə bilmə həddində olmalıdır. Bunun da ən kamil yaş dövrü 17-18 yaşdır. Yəni, İslamın da əslində tövsiyyə etdiyi yaş dövrü bu cürdür".
 
Ardını oxu...
Vyetnamda yaşanan olay marağa səbəb olub.

Kanal D Haber-ə istinadən xəbər verir ki, hamilə xanımını xəstəxanaya çatdırmaq istəyən kişi əməlli-başlı ağılını itirib.

Belə ki, tələm-tələsik əşyaları götürüb, maşına əyləşən ər xanımını elə avtomobilin yanında unudub. Sürətlə evdən uzaqlaşan kişi az sonra etdiyinin fərqinə vararaq geri qayıdıb.

Sözügedən görüntülər sosial şəbəkələrdə gündəm olub.

 
Ardını oxu...
Mərhum sənətkar İlhamə Quliyevanın var-dövləti ilə bağlı söz-söhbət bitmək bilmir.

Xanım sənətçinin ölümündən illər keçsə də, onun ölümü və var-dövləti ilə bağlı mübahisəli məqamlar qalmaqdadır. Müğənninin qohumu Əli Mirəliyev İlhamə Quliyevanın son günləri ilə bağlı açıqlama verib. O bildirib ki, İlhamə Quliyeva son günlərini əlil arabasında keçirib.

"Ayaqları tutulmuşdu. Ona qızım baxırdı. Qızımla çox acı davranırdı. İlhamə öləndə "Dəmirbank"da onun 380 min manat pulu qalmışdı", - deyə Əli Mirəliyev qeyd edib.
 
Ardını oxu...
40 gündür həyat yoldaşının yolunu gözləyən qadın artıq Bakıdakı sığınacaqlardan birinə yerləşdirilib.

Xezerxeber.az məlumatına görə, artıq 6 aylıq hamilə olduğunu bildirən Tünzalə Ağayeva iddia edir ki, həyat yoldaşı onu Astaradan Bakıya müalicəyə gətirib və xəstəxanaya yerləşdirib, ancaq sonra yoxa çıxıb.

Özünün dediyinə görə, Tünzalə 5 il əvvəl sevib-seçdiyi Nail Mirzəyev adlı şəxslə ailə qurub. Cütlüyün rəsmi nikahı yoxdur, onlar kəbinlə yaşayıblar. 2024-cü ilin oktyabr ayının 4-dək Tünzalə həyat yoldaşı, qayınanası və qayınatası ilə birgə yaşayıb. Daha sonra səhhətində yaranan problemlə bağlı Naillə birgə Bakıya gəlib. 40 gündür xəstəxanada yolunu gözlədiyi əri onun ardınca bir daha gəlməyib.

T.Ağayeva iddia edir ki, həyat yoldaşı ona müxtəlif vaxtlarda şiddət göstərib, ancaq buna baxmayaraq, o, ailəsi ilə barışmaq istəyir.

Ətraflı süjetdə:

 
 
 
Ardını oxu...
Azərbaycanda orta məktəblərdən birinin xanım psixoloqu Küveyt Dövləti vətəndaşına qarşı dələduzluq edib.

"Qafqazinfo”nun əldə etdiyi məlumata görə, 36 yaşlı Aytəkin Səmədova (ad-soyad şərti) "Snapchat”da tanış olduğu küveytli Abdullah Almatroukanın etibarından sui-istifadə edib.

Əcnəbi vətəndaş dostu ilə birgə yeni biznes qurmaq məqsədilə Bakıya gəlib. Bu müddətdə Aytəkinlə münasibəti yaranan Abdullah onunla paytaxtın fərqli məkanlarında bir neçə dəfə görüşüb. O, ölkəsinə qayıtdıqdan sonra da qadınla əlaqəni kəsməyib. Hətta onu Dubaya dəvət edib, cütlük şəhərin bahalı məkanlarında istirahət edib. Elə cinayətin təməli də bu istirahət ərəfəsində qoyulub.

Əcnəbi söhbət əsnasında Azərbaycanda gəlir gətirəcək bir iş görmək istədiyini deyib. Aytəkin onu inandırıb ki, Bakıda gəlir qazanmağın ən yaxşı yollarından biri mənzil alıb əcnəbi qonaqlara kirayə verməkdir. Əcnəbi vətəndaşların Azərbaycanda mənzil ala bilməməsini yalandan əsas gətirib. Təklif edib ki, mənzil onun adına alınsın, Abdullah bununla razılaşıb. Aytəkin Bakıya qayıtdıqdan sonra işə başlaması üçün ona 497 min 478 manat pul göndərilib. Qadın həmin pulun 382 min manatına mənzil alıb, qalanını isə dəgər şəxsi mənafeyinə sərf edib.

Abdullah məhkəmədə deyib ki, Aytəkin mənzilə sahibləndikdən sonra onunla münasibətləri soyudub. Bu hal da onda şübhələr yaradıb. Bundan sonra ilk işi Bakıda vəkil bürolarından biri ilə əlaqə yaratmaq olub. Hüquqşünasdan əcnəbilərin Azərbaycanda mənzil alması üçün hər hansı ciddi qadağa olmadığını öyrəndikdən sonra aldadıldığını dərk edib. Onun şikayəti əsasında Aytəkin cinayət məsuliyyətinə cəlb edilib. İbtidai və məhkəmə istintaqı gedişində onun həbsinə zərurət görülməyib, proseslərə evindən gəlib-gedib.

Xanım müttəhim məhkəmədə özünü təqsirli bilməyib. Deyib ki, Abdullah ilə evlənmək məqsədilə münasibət yaradıb. Sözügedən mənzil də məhz birlikdə yaşamaları üçün alınıb. Münasibətləri pozulduqdan sonra mənzili satıb. O, son olaraq mənzilin ona dəymiş maddi və mənəvi ziyanın əvəzi olduğunu deyərək məhkəmədən bəraət istəyib.

Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsində araşdırılan işdə verilmiş ittihamın əsaslı olduğu sübut edilib. Şəlalə Həsənovanın sədrlik etdiyi hakimlər xanım müttəhimin həqiqətən də əcnəbi vətəndaşa qarşı dələduzluq etdiyi qənaətinə gəliblər.

Hökmə əsasən, Aytəkin 6 il 10 ay müddətinə azadlıqdan məhrum edilib. O, məhkəmə zalında həbs edilərək təcridxanaya göndərilib.
 
Ardını oxu...
Dövlət başçısı İlham Əliyevin “Dünya Bakıya toplaşıb və biz bütün dünyaya deyirik: Azərbaycana xoş gəlmisiniz!” çağırışı hazırda planetimizə səs salan, Azərbaycanın gündən-günə yüksələn beynəlxalq nüfuzunun göstəricisi olan BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyasının (COP29) mahiyyətini, ölkəmizə qazandırdığı növbəti dividendləri özündə ehtiva edir. Bu gün ölkəmiz qalib, bütövləşən, yeni dövrün reallıqlarını yaşayan Azərbaycan olaraq COP29 kimi son dərəcə möhtəşəm beynəlxalq tədbirə ev sahibliyi edir.

Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyası (COP29) çərçivəsində birinci xanımların iştirakı ilə “Gənclər iqlim fəaliyyətlərinin ön cəbhəsində” mövzusunda konfransda çıxışı zamanı bildirib ki, COP29 ölkəsi seçilmək bizim üçün böyük şərəfdir. Biz fərəhlənirik ki, Cənubi Qafqazda, Mərkəzi Asiyada və daha geniş regionda ilk COP konfransı məhz Azərbaycanda keçirilir.

Tribunainfo.az COP29 zamanı Azərbaycna gələn qadın siyasətçiləri təqdim edir.

COP29 səfər çərçivəsində ölkəmizə gələn Türkiyənin vitse-prezidenti Əminə Ərdoğan Azərbaycanın uzaqgörən rəhbərliyini görməkdən xoşbəxt olduğunu bildirib.

Əminə Ərdoğan 1955-ci ildə Üsküdarda anadan olub. Təhsilinə Zeynep Kamil İbtidai məktəbində başlamış daha sonra Mithatpaşa Axşam İncəsənət Məktəbində davam etmiş, lakin oranı bitirməmişdir. Vitse-prezident Ərdoğan gənclik illərində qeyri-hökumət təşkilatlarında fəal iştirak edib. O, həm də “İdealist Qadınlar Birliyi”nin qurucu üzvlərindən olub.

Əminə Ərdoğan “İdealist Qadınlar Birliyi”nə qatılıb. Rəcəb Tayyib Ərdoğanla burada bir konfrans zamanı tanış olub və 4 iyul 1978-ci ildə evləniblər. Cütlüyün Əhməd Burak, Necmettin Bilal, Esra və Sümeyye adlı 4 övladı var.

BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyasında (COP29) iştirak etmək üçün Azərbaycana gələn İran İslam Respublikasının vitse-prezidenti və Ətraf Mühitin Mühafizəsi Təşkilatının rəhbəri Şina Ənsari prezident Pezeşkiyanın kabinetinin üç üzvündən biridir və siyasətçi olmaqla yanaşı ekoloqdur.

O, 1972-ci ildə Tehranda anadan olub. Eyni zamanda İslam Azad Universitetində ətraf mühitin idarə edilməsi üzrə fəlsəfə doktoru dərəcəsinə malikdir.

Vitse-prezident həmçinin Tehran Bələdiyyəsinin Hava Keyfiyyətinə Nəzarət Mərkəzində məsləhətçi
Tehran Bələdiyyəsinin Ətraf Mühit və Davamlı İnkişaf İdarəsinin rəisi
İranın Ətraf Mühit Departamentinin Ətraf Mühitin Çirklənməsinin Kompleks Monitorinqi Bürosunun Baş Direktoru
Əlborz Əyalətinin Ətraf Mühit Müdirliyinin texniki işlər üzrə müavini
Tehran Əyalətinin Ətraf Mühit Müdirliyinin texniki işlər üzrə müavini vəzifələrinə sahibdir.

COP29 zamanı ölkəmizdə səfərdə olan İtaliyanın baş naziri Ciorcia Meloni 1977-ci ildə Romada anadan olan,siyasətçi
22 oktyabr 2022-ci ildən İtaliyanın baş naziri vəzifəsini icra edən italyan siyasətçi və bu vəzifədə olmuş ilk qadındır. 2006-cı ildən Deputatlar Palatasının üzvü, 2014-cü ildən İtaliyanın Qardaşları (Fdl) siyasi partiyasının başçısı və 2020-ci ildən Avropa Mühafizəkarlar və İslahatçılar Pariyasının prezidentidir.

Moldova Respublikasının Prezidenti Maya Sandu 1972-ci ildə Moldovanın Faleşt rayonunda anadan olub.
Rumın, rus, ingilis və ispan dillərini bilən Maya Sandu, ailəli deyil. O, 1995–1998-ci illərdə Moldova Prezidenti yanında Dövlət İdarəçiliyi Universitetində beynəlxalq əlqaqələr üzrə təhsil alıb. 2010-cu ildə isə o, Con Kennedi adına Dövlət İdarəçiliyi Harvard İnstitutunu bitirib. Hazırda Kişinyovda 74 m² sahəsi olan iki otaqlı mənzildə yaşayır.

1 iyul 1994-cü ildən Sandu Moldova Respublikası İqtisadiyyat Nazirliyinin Xarici İqtisadi Əlaqələr Departamentinin Avropa İttifaqı və Qara dəniz ölkələri ilə əməkdaşlıq şöbəsinin baş mütəxəssisi, 1996-cı ilin iyununda isə o, Beynəlxalq İqtisadi Təşkilatlarla Əməkdaşlıq Baş İdarəsində məsləhətçi olub.

1997-1998-ci illərdə Beynəlxalq iqtisadi təşkilatlarla əməkdaşlıq üzrə baş idarənin müavini vəzifəsini icra edib.

1998-1999-cu illərdə o, məsləhətçi, 1999-2005-ci illərdə isə Dünya Bankının Kişinyovdakı ofisində iqtisadçı olub.

2005-2006-cı illərdə Moldova Respublikasının İqtisadiyyat Nazirliyində Makroiqtisadi Siyasət və İnkişaf Proqramları Baş İdarəsinin direktoru vəzifəsində çalışıb, 2007-ci ilin mart-sentyabr aylarında BMT-nin İnkişaf Proqramı çərçivəsində proqram əlaqələndiricisi olub. Moldova Respublikasında, 2007-2009-cu illərdə isə mərkəzi dövlət idarəçiliyində islahatlar üzrə məsləhətçi vəzifəsində çalışıb.
24 iyul 2012-ci ildə Sandu Moldova Respublikasının Təhsil Naziri təyin edildi. Nazir kimi o, bir sıra islahatlara başladı, xüsusən də milli imtahanların keçirilməsi qaydaları dəyişdirildi. İmtahan prosesinə nəzarət sistemi gücləndirilmişdir.
Chiril Qaburici hökumətinin istefasından sonra Moldova Liberal Demokrat Partiyası Sandu baş nazirliyə namizəd kimi irəli sürüb.

COP29-un yüksək səviyyədə təşkil edildiyini vurğulayan Şimali Makedoniya Respublikasının Prezidenti Qordana Silyanovska-Davkova 1953-cü ildə Makedoniyanın Ohrid şəhərində anadan olub.
O, siyasətçi olmaqla yanaşı hüquqşünas və professordur. 12 may 2024-cü ildən Şimali Makedoniya Respublikasının Prezidentidir.
1989-cu ildən Skopye Universitetinin Hüquq fakültəsində “Siyasi sistemlər” fənni üzrə assistent və müəllim vəzifəsində çalışmışdır. 1994-cü ildə konstitusiya hüququ və siyasi sistemlər kafedrasının dosenti, 2004-cü ildə isə professor vəzifələrinə təyin edilmişdir. 1990-1992-ci illərdə Makedoniya Respublikası Assambleyasının Konstitusiya Komissiyasının üzvü, 1992-1994-cü illərdə Branko Zrvenkovskinin ilk hökumətində portfelsiz nazir olub. BMT-nin seçkilər üzrə eksperti, Avropa Şurası yanında yerli özünüidarəetmə üzrə müstəqil ekspertlər qrupunun sədr müavinidir. 2008-2016-cı illərdə Venesiya Komissiyasının üzvü, konstitusiya hüququ və siyasi sistemlərə dair bir çox elmi əsərlərin müəllifidir.

2017-2018-ci illərdə o, ictimai xadim kimi respublikada alban dilinin tətbiqinin genişləndirilməsi haqqında qanuna və Prespa sazişinə qarşı çıxış edib.
16 fevral 2019-cu ildə o, VMRO-DMPNE partiyası tərəfindən Şimali Makedoniya prezidentliyinə namizəd kimi irəli sürülüb. Namizədliyi irəli sürdükdən sonra o, söz verib ki, qalib gəlsə, ikinci referendum keçirəcək və ölkəni köhnə adına qaytaracaq. O, Stevo Pendarovski ilə məğlub oldu.

Gordana 2024-cü il seçkilərində yenidən prezidentliyə namizəd oldu. Bu dəfə o, keçmiş prezident Pendarovskini böyük fərqlə məğlub edib və Şimali Makedoniyanın ilk qadın prezidenti seçilib.

Dəniz Pənahova
 

Ardını oxu...
   

Musavat.com xəbər verir ki, Azərbaycanın sabiq maliyyə naziri, professor Saleh Məmmədov redaksiyamıza bir məqalə göndərib. Həmin məqalədə o, dünya üzrə 20 ən böyük kəşfi həyata keçirmiş qadınların siyahısını və onların kəşflərini təqdim edərək, bu siyahıda bir nəfər də olsun müsəlman qadının olmadığını vurğulayır. Professor Məmmədov bu mövzu ilə bağlı öz fikirlərini də ifadə edir. Mövzunun aktuallığını nəzərə alaraq, professorun məqaləsini oxucularımıza təqdim edirik.

***

Bu siyahıda qadınlar tərəfindən dünya üzərində edilən 20 ən yaxşı kəşfin siyahısı verilmişdir. Bunların içərisində bir nəfər də olsa müsəlman yoxdur. Qadınlar dünya əhalisinin təqribən yarısını təşkil edir. Müsəlmanlar qadını faktiki olaraq sıradan siliblər. Dünyəvi-sekulyar ölkə olmasına baxmayaraq, Türk dövlətlərində də vəziyyət eynidir. Bu o deməkdir ki, cəmiyyətin tən yarısının potensialı dövriyyədən çıxarılır, psixoloji cəhətdən yarı potensial sarsılır. Buna görə də müsəlman cəmiyyəti inkişaf cəhətdən digər dinlərdən çox geri qalır. İqtisadi inkişafın bütün göstəriciləri üzrə (riyazi gözləmə - mean göstəricisi) İslam dünya din mənsubları üzrə (buddizm, yəhudilik, hinduizm, sintoizm, xristianlıq, islam) sonuncu yerdə durur. Bir cəmiyyətin inkişafına heç nə ilə bundan artıq zərər vurmaq mümkün deyil. Mənim şəxsi təcrübəm sübut edir ki, qadın elm və texnologiyanın inkişafına kişilərə nisbətən daha böyük təsir gücünə malikdir. İşlədiyim, öyrətdiyim bütün qruplarda qadınların orta potensial və real güc göstəricisi kişilərdən xeyli yüksək çıxmışdır.

1. Radioaktivlik - Marie Curie: Radium və poloniumu kəşf edərək radioaktivlik sahəsində öncül tədqiqatlar aparmış və iki Nobel mükafatı qazanmışdır.

2. DNA-nın strukturu - Rosalind Franklin: Onun DNA-nın rentgen difraksiya şəkilləri ikiqat spiral strukturunu müəyyən etməkdə mühüm rol oynamışdır.

3. Kompüter proqramlaşdırması - Ada Lovelace: Maşın üçün nəzərdə tutulmuş ilk alqoritmi yazaraq dünyanın ilk kompüter proqramçısı olmuşdur.

4. Genetik irsiyyət - Barbara McClintock: Transpozisiya elementlərini və ya “tullanma genlərini” kəşf edərək Nobel mükafatı qazanmışdır.

5. Qaranlıq maddə - Vera Rubin: Qalaktikaların fırlanma sürətlərini öyrənərək qaranlıq maddənin mövcudluğuna dair sübutlar təqdim etmişdir.

6. Telomeraza - Elizabeth Blackburn: Xromosomların uclarını qoruyan telomeraza fermentini kəşf edərək Nobel mükafatı qazanmışdır.

7. Retroviruslar - Françoise Barré-Sinoussi: AIDS-ə səbəb olan HIV virusunu kəşf edərək Nobel mükafatı qazanmışdır.

8. CRISPR-Cas9 - Jennifer Doudna və Emmanuelle Charpentier: Gen mühəndisliyində inqilab yaradan CRISPR-Cas9 gen redaktə texnologiyasını inkişaf etdirmişlər.

9. Nüvə parçalanması - Lise Meitner: Nüvə parçalanmasının kəşfində iştirak edərək nüvə enerjisinin inkişafına səbəb olmuşdur.

10. Pulsarlar - Jocelyn Bell Burnell: İlk radio pulsarlarını kəşf etmişdir ki, bunlar yüksək maqnitli, fırlanan neytron ulduzlardır.

11. Apoptoz - Rita Levi-Montalcini: Hüceyrə böyüməsi və apoptozda mühüm rol oynayan sinir böyümə faktoru (NGF) kəşf edərək Nobel mükafatı qazanmışdır.

12. Ətraf mühit kimyası - Rachel Carson: “Silent Spring” kitabı ilə pestisidlərin təhlükələri haqqında məlumat verərək müasir ətraf mühit hərəkatına səbəb olmuşdur.

13. Radioimmunoassay - Rosalyn Yalow: Qanda maddələrin konsentrasiyalarını ölçən radioimmunoassay texnikasını inkişaf etdirərək Nobel mükafatı qazanmışdır.

14. Sitogenetika - Nettie Stevens: Xromosomların cinsi müəyyən etdiyini kəşf edərək XY xromosom sistemini müəyyən etmişdir.

15. Antropologiya - Jane Goodall: Çimpanzelərin davranışlarını geniş sahə tədqiqatları ilə inqilab etmişdir.

16. Kvant mexanikası - Maria Goeppert Mayer: Nüvə qabığı modelini inkişaf etdirərək Nobel mükafatı qazanmışdır.

17. Rentgen kristalloqrafiyası - Dorothy Hodgkin: Rentgen kristalloqrafiyası texnikasını inkişaf etdirərək mühüm biokimyəvi maddələrin strukturlarını müəyyən etmişdir və Nobel mükafatı qazanmışdır.

18. Kök hüceyrələr - Shinya Yamanaka və Kazutoshi Takahashi: Yetkin hüceyrələri pluripotent kök hüceyrələrə çevirməyi kəşf edərək Nobel mükafatı qazanmışdır.

19. HIV/AIDS müalicəsi - Flossie Wong-Staal: HIV-in molekulyar biologiyasına töhfə verərək müalicədə irəliləyişlərə səbəb olmuşdur.

20. Planetar elm - Carolyn Porco: Saturna göndərilən Cassini missiyasının görüntü komandasına rəhbərlik edərək planet və onun peykləri haqqında misilsiz görüntülər təqdim etmişdir.

Bu kəşflər elm, tibb və dünyamızı anlamağımızda dərin təsir göstərmişdir.

Ardını oxu...

Saleh Məmmədov,
professor

 
 
 
Ardını oxu...
Noyabrın 12-də BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyası (COP29) çərçivəsində Yaşıl Zonada “Gənclər iqlim fəaliyyətlərinin ön cəbhəsində” mövzusunda konfrans təşkil olunub.

Konfransda Azərbaycan Respublikasının birinci xanımı Mehriban Əliyeva, Qırğız Respublikasının birinci xanımı Aygül Japarova, Özbəkistan Respublikasının birinci xanımı Ziroatxon Mirziyoyeva, Türkiyə Respublikasının birinci xanımı Əminə Ərdoğan, İslam Dünyası Təhsil, Elm və Mədəniyyət Təşkilatının (ICESCO) Baş direktoru Salim bin Məhəmməd Əl-Malik, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Avropa üzrə İqtisadi Komissiyasının (UNECE) icraçı katibi Tatyana Molçan, BMT-nin Uşaq Fondunun (UNICEF) Avropa və Mərkəzi Asiya üzrə regional direktoru Regina De Dominikis iştirak ediblər.

Tədbirin əsas məqsədi Mərkəzi Asiya və türkdilli dövlətlərin iqlim dəyişikliyinə qarşı mübarizəyə verdiyi önəmi beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətinə çatdırmaq və bu dövlətlərin gənclərini iqlim gündəliyinə cəlb etməklə beynəlxalq öhdəliklər istiqamətində görülən tədbirləri təqdim etməkdir.

Özbəkistan Respublikasının birinci xanımı Ziroatxon Mirziyoyeva, Qırğız Respublikasının birinci xanımı Aygül Japarova və Türkiyə Respublikasının birinci xanımı Əminə Ərdoğan konfransda çıxış ediblər.

Sonra Azərbaycan Respublikasının birinci xanımı Mehriban Əliyeva konfransda çıxış edib.

Birinci xanım Mehriban Əliyevanın çıxışı

Hörmətli Birinci xanımlar.

Hörmətli qonaqlar.

Əziz gənc iştirakçılar.

Xanımlar və cənablar.

Əvvəlcə, Sizi Azərbaycanda salamlamaq, sizin hamınıza möhkəm cansağlığı arzulamaq və COP29-da təmsil etdiyiniz ölkələrə sülh və əmin-amanlıq diləmək istərdim.

“Gənclər iqlim fəaliyyətinin ön cərgəsində” panelimizin elə adının özündən məqsəd bəllidir. Son tədqiqatlara görə, dünya gənclərinin 60 faizdən çoxu iqlim dəyişmələrini təxirəsalınmaz məsələ hesab edir.

Ümid edirəm ki, COP29 çərçivəsində əməkdaşlıq, təcrübə mübadiləsi, gənc nəsil tərəfindən birgə layihələrin müəyyənləşdirilməsi üçün platformanı yaratmaq imkanımız olacaq.

Mən COP29-da iştirak edən və qayğı ilə yanaşan bütün gəncləri, ekofəalları, gənclər təşkilatlarının bütün nümayəndələrini salamlayıram.

Mən Sıfır Atık Fondunun yaradılmasında təşəbbüs göstərmiş və ətraf mühitin, eləcə də mədəni irsin qorunmasına yönələn layihələrə şəxsən töhfə vermiş Türkiyə Respublikasının birinci xanımına təşəkkürümü bildirirəm.

2024-2030-cu illərə aid iqlim gündəliyində uşaqların və gənclərin iştirakını, o cümlədən dayanıqlı inkişafı təşviq etmək məqsədilə ötən il Mərkəzi Asiya Strategiyasının qəbul edilməsi ilə nəticələnən təşəbbüsünə görə Özbəkistanın səylərini yüksək dəyərləndirirəm.

Mən bu cür mühüm mərama şəxsən himayədarlıq etmiş Özbəkistanın birinci xanımı Ziroatxon Mirziyoyevaya təşəkkürümü bildirmək istərdim.

Mən ətraf mühit gündəliyi barədə maarifləndirmənin artırılmasında, həmin gündəliyə gənclərin qoşulmasında oynadığı fəal rola və iştirakına görə Qırğızıstanın birinci xanımına minnətdaram.

Əziz dostlar, COP29 ölkəsi seçilmək bizim üçün böyük şərəfdir. Biz fərəhlənirik ki, Cənubi Qafqazda, Mərkəzi Asiyada və daha geniş regionda ilk COP konfransı məhz Azərbaycanda keçirilir.

Dünya biosferin çirklənməsi, içməli suyun qıtlığı, tez-tez baş verən quraqlıq və ərzaq təhlükəsizliyində artan risklər kimi ciddi ətraf mühit çağırışları ilə üz-üzədir. Bizim ölkəmiz də istisna deyil. Biz çay sularının, Xəzər dənizinin səviyyəsinin azalmasını müşahidə edirik və su qıtlığı təhlükəsi ilə üzləşirik.

Mən qeyd etmək istərdim k, qlobal istixana tullantılarının 0,1 faizi Azərbaycanın payına düşür. Biz havaya tullantıların azaldılması və təmiz enerjiyə keçidin həyata keçirilməsi kimi milli hədəflərimizə doğru gedirik. Bərpaolunan enerji sahəsində əldə edilən nailiyyələtlərin cari tempi ilə, biz 2027-ci ilə qədər quraşdırılan güclərimizin 32 faizə çatacağını, 2030-cu ilə qədər 30 faizlik azalma kimi ilkin hədəfə üç il əvvəl nail olacağımızı gözləyirik.

Biz, həmçinin Ermənistanın işğalından azad olunmuş Qarabağ və Şərqi Zəngəzur regionlarında, o cümlədən Naxçıvan Muxtar Respublikasında 2050-ci ilə qədər “xalis sıfır atılmalar zonası”nın yaradılmasına diqqət yetiririk. Əsasən Günəş və külək enerji layihələri ilə bağlı artıq fəal iş aparılır. Yaşıl enerjinin istehsalı və ixracı Azərbaycanın enerji strategiyasında prioritet təşkil edir.

Uzun müddətdir ki, iqlim fəaliyyəti beynəlxalq arenada ən vacib və prioritet məsələlərdən biridir. Atılmış addımlara baxmayaraq, bəşəriyyətin üzləşdiyi çağırışlar və təhdidlər günbəgün daha da ciddiləşir. Bunu nəzərə alaraq, qlobal məsələlərin həllində tətbiq olunan yanaşma və üsullara yenidən baxılması vaxtı yetişib. Bu gün, mən açıq və düzgün qeyd olunmalı digər mühüm mövzuya toxunmaq istəyirəm: riyakarlıq və ikili standartlar beynəlxalq ətraf mühit gündəliyində aydın görünür.

COP29-a ev sahibliyi edən ölkə kimi Azərbaycan ətraf mühit məsələlərindən xeyli uzaq olan mülahizələr hesabına ədalətsiz hücum dalğası, yalan hekayətlər və ikili standartlar ilə üzləşib.

Azərbaycan COP29-a ev sahibliyi etmək öhdəliyini üzərinə götürməklə, Qlobal Cənub və Qlobal Şimal, eləcə də inkişaf etmiş və inkişaf edən ölkələr arasında körpülər salmağa çalışır. Məqsədimiz bu məsələnin həllinə verdiyimiz töhfəni ortaq gələcəyə verəcəyimiz töhfəyə çevirməkdən ibarətdir. Bununla belə, bəzi hallarda dəstək vermək və konstruktiv dialoq aparmaq əvəzinə, biz çoxsaylı qərb mətbuatında böhtan və qarayaxma kampaniyalarının hədəfinə çevrilmişik. Məlumdur ki, həmin media əvvəlcədən cızılmış ssenariyə uyğun getməyən və ya qoyulmuş qaydalarla oynamayan, müstəqil siyasət yürüdən və öz milli maraqlarını qoruyan ölkələri gözdən salmaq üçün alətə çevrilib. Müəyyən ölkələrin təsiri altında olan bəzi iri media platformaları əmr ilə Azərbaycan haqqında mənfi hekayətləri yaymağa başlayırlar.

Əslində, bəs bunun arxasında dayanan nədir? Bu cür çirkin kampaniyanın sponsorları hansı məqsədləri güdürlər? Əslində, biz cavabı bilirik.

Vətəndaşlarımızın öz ölkəsini beynəlxalq səhnədə ədalətli və düzgün şəkildə təmsil etmək hüquqları var. Onların Azərbaycanın müstəqil mövqeyini təhdid kimi görən dairələrin təzyiqinin və manipulyasiyanın qurbanına çevrilməmək hüququ var.

Nailiyyətlərimiz və işimiz bəzi dövlətlərin geosiyasi maraqları uğrunda səhv təsvirə deyil, hörmətə layiqdir.

Riyakarlıq, həmçinin müxtəlif ölkələr tərəfindən öz iqlim öhdəliklərinə necə yanaşmasında özünü büruzə verir.

Əsrlər boyu çirklənmənin əsas mənbəyi və sərvətlərin məsuliyyətsiz istehlakçısı olmuş inkişaf etmiş ölkələr hazırda sərt hakim rolunda çıxış edir. Onlar hamı üçün sərt məhdudiyyətləri təşviq edir və eyni zamanda, öz siyasətində iddialı məqsədlərini güdür, öz maraqları uğrunda işini davam etdirir. Onlar digər ölkələrdən transformasiyanı tələb edir, lakin bununla belə, maliyyə və ya texnoloji baxımdan yardım etməyə tələsmirlər.

Azərbaycan manipulyasiya və təzyiq deyil, səmərəli fəaliyyət, real həll variantları və ədalətli əməkdaşlığı arzulayan ölkədir.

Biz platformamızdan elə istifadə etmək istəyirik ki, qlobal koalisiya yaransın və orada hər ölkənin – böyük və ya kiçik, inkişaf etmiş və ya inkişaf edən ölkənin mövqeyi, haqqı ədalətli şəkildə qəbul edilsin.

Yalan hekayətlər və riyakarlıq nəinki reallığı səhv göstərir, o cümlədən ədalət və düzgünlük, ləyaqət və məsuliyyət kimi fundamental konsepsiyaları sual altına qoyur.

Səhv informasiyanın yayılmasında, ölkələrə qarşı qarayaxma kampaniyaların aparılmasında mediadan istifadə həmin ölkələrə o qədər zərər vurmur, nəyinki mənəvi dəyərlərin mahiyyətini dəyərsizləşdirir, etimadı zəiflədir və parçalanma yaradır.

Mən bütün iştirakçılara üz tutaraq istəyirəm onlar yadda saxlasınlar ki, COP29 siyasi hücumlar arenası deyil. O, iqlim böhranı qarşısında hamımızın birləşdiyi məkandır.

Yalnız ədalətli əməkdaşlıq və real tədbirlərə hazırlıq bizi uğura aparacaq.

Əziz dostlar, yekun olaraq, mən növbəti konfransların təşkilinə gəldikdə təkliflə çıxış etmək istərdim. Təklif edirəm ki, gələcəkdə konfransların onlayn formatda keçirilməsi imkanı araşdırılsın. Bu yanaşma nəinki ciddi şəkildə vəsaitlərə qənaət edəcək, o cümlədən uçuşlar və böyük tədbirlər nəticəsində yaranan atılmaları, həmçinin ətraf mühitə təsiri azaldacaq.

İşçi qruplar təfərrüatlı müzakirələr və əlaqələndirmə üçün şəxsən görüşə bilərlər. Lakin rəhbərlərin sammitləri videokonfrans formasında keçirilə bilər.

Bu, bizə resursları, səyləri və vaxtı hədəflənmiş məsələlərə yönəltmək imkanı yaradacaq və prosesi ətraf mühit baxımından daha uyğun edəcək.

Diqqətinizə görə minnətdaram.

X X X

Daha sonra Azərbaycan, Macarıstan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Türkiyə və Özbəkistandan olan gənc ekofəalların təqdimatları olub.

Təqdimatlarda iştirakçı ölkələrin ekoloji problemləri və irəli sürdükləri təşəbbüslər nümayiş etdirilib.

Konfransda 2024-2030-cu illər üçün nəzərdə tutulan “Mədəni inkişafın təşviqi və uşaqların, gənclərin iqlim gündəliyinə cəlb edilməsi üzrə Beynəlxalq Strategiya”nın imzalanması mərasimi olub.

Çıxışlardan sonra birgə foto çəkdirilib.

Konfransdan sonra ali qonaqlar Yaşıl Zonada Heydər Əliyev Fondunun və Türkiyənin Sıfır Atık Fondunun birgə pavilyonu – COP29-da Həmrəylik Mərkəzini ziyarət ediblər.

Pavilyonda Heydər Əliyev Fondunun ətraf mühitin qorunması üzrə təşəbbüsləri təqdim olunub. Təhsil, səhiyyə və sosial sahələrdəki layihələrlə bağlı interaktiv zona yaradılıb. Sıfır Atık Fondu isə bu platformada resurs səmərəliliyi, tullantıların idarə olunması və təkrar emal sahəsindəki layihələrini, ətraf mühitin qorunması üzrə maarifləndirmə istiqamətindəki proqramlarını və innovativ həllərini təqdim edir.

Pavilyona ziyarət zamanı birinci xanımlar Şamaxı rayonunda gənclərin və könüllülərin iştirakı ilə keçirilən ağacəkmə aksiyasını bağlantı vasitəsilə izləyiblər. Aksiya zamanı ətraf mühitin qorunmasına töhfə olaraq 10 mindən çox şam ağacı əkilib.

Gununsesi.info
 

Dünyapress TV

Xəbər lenti