Mayın 16-da Tiranada “Avropa Siyasi Birliyi” 6-cı Zirvə toplantısının açılış plenar sessiyası keçirilir.

Musavat.com xəbər verir ki, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev tədbirdə iştirak edir.

"ABŞ və Səudiyyə Ərəbistanı 600 milyard dollardan çox məbləğdə sazişlər və investisiya öhdəlikləri paketi imzalayıblar və bu, iki ölkə arasında iqtisadi əməkdaşlıq tarixində ən böyük sövdələşmədir. Bu barədə Ağ Evin yaydığı məlumatda deyilir.

Məlumata görə, imzalanma mərasimi Ər-Riyadda ABŞ prezidenti Donald Tramp və vəliəhd şahzadə Məhəmməd bin Salmanın iştirakı ilə baş tutub və onlar hər iki ölkənin strateji tərəfdaşlığı dərinləşdirmək və uzunmüddətli iqtisadi rifahı təmin etmək niyyətini təsdiqləyiblər".

Musavat.com bildirir ki, bu barədə politoloq Zeynal Əmrəliyev qeyd edib.

Bəs Vəliəhd şahzadə 600 milyard dolları Trampa nəyin qarşılığında verib?

Politoloq suala bu cür cavab verib:

"ABŞ və Səudiyyə Ərəbistanı arasında imzalanan müdafiə müqaviləsinin dəyəri 142 milyard dollardır ki, bu müqavilə dünya tarixinin ən böyük müdafiə müqaviləsi hesab edilir. Səudiyyə Ərəbistanına veriləcək bu silahlar əsas etibarilə İran və husilərlə mübarizə üçün nəzərdə tutulur. Husilər Səudiyyə torpaqlarına tez-tez hücumlar edir ki, bu da krallığın təhlükəsizliyi üçün ciddi təhdiddir.

İmzalanmış sazişin əsası məhz sahil və hava müdafiəsinin gücləndirilməsi ilə bağlıdır ki, bu da son zamanlar Yəməndən Səudiyyə Ərəbistanına artan hava hücumları ilə əlaqədardır. İmzalanan sazişlər böyük ölçüdə ABŞ-ın bölgədəki rəqiblərini zəiflətməyə yönəlmiş addım kimi xarakterizə oluna bilər.

Vaşinqton İranın bölgədəki fəaliyyətindən ciddi şəkildə narahatlıq keçirir. Nüvə proqramı ilə bağlı Omanda aparılan danışıqların müsbət istiqamətdə getdiyi bildirilsə də, bu ölkədən gələcək mümkün zərbələr regionda ciddi gərginliyə səbəb ola bilər. Tramp administrasiyası Körfəz ətrafı müttəfiqləri və İsrailin təhlükəsizliyindən ciddi narahatlıq keçirir. Buna görə də regionda İrana qarşı əsas güc olan Səudiyyə Ərəbistanı ilə əlaqələrin inkişafı ABŞ üçün prioritet təşkil edir.

Bu müqavilə ilə Tramp eyni zamanda Rusiya və Çinin Səudiyyə üzərində təsirini də azaltmış oldu. Belə ki, yeni müqavilə krallığın Rusiya və Çinlə olan əməkdaşlığına məhdudiyyətlər gətirir. Bayden administrasiyasının bölgədə fəallıq göstərməməsi səbəbindən Rusiya və Çin Səudiyyə ərazisində iqtisadi və hərbi fəallığını artırmışdı. Tramp yeni müqavilə ilə bu ölkələrin təsir gücünü qırdı.

Ər-Riyad ABŞ ilə bərabər İsraillə də münasibətləri gücləndirir ki, bu da regionda yeni güc mərkəzinin meydana çıxmasına səbəb olur. Hazırda ərəb dünyasının gözlədiyi isə Qətər və Səudiyyə Ərəbistanının bu müttəfiqlikdən Fələstin məsələsinin həllində istifadə edib-etməyəcəyidir. Ehtimal ki, Məhəmməd bin Salman Trampı "Qəzza planı"ndan vaz keçməsi üçün razı salmağa çalışacaq".

Zeynal Əmrəliyevin fikrincə, istənilən halda, imzalanan saziş ABŞ-ın Yaxın Şərqdəki mövqelərinin gücləndirilməsi və Səudiyyə Ərəbistanının ərəb dünyasının lider dövlətinə çevrilməsi ilə nəticələnəcək prosesin başlanğıcını qoyub.

Xalidə Gəray,
Musavat.com

Azərbaycanın “İbrahim sazişləri”nə qoşulması ölkəmizə nə vəd edəcək?

Azərbaycan tezliklə “İbrahim sazişləri”nə qoşula biləcək ölkələr sırasındadır. APA xəbər verir ki, bu barədə ABŞ Prezidenti Donald Trampın xüsusi nümayəndəsi Stiv Uitkof “Breitbart”a müsahibəsində bildirib. Onun sözlərinə görə, yaxın bir neçə ay ərzində bu sazişə 4-6 ölkə, o cümlədən Azərbaycan, Ermənistan, Suriya və Livan qoşula bilər.

Yada salaq ki, ABŞ-ın 50-dən çox yəhudi ravvini “İbrahim sazişləri”nın genişləndirilməsi və türk dövlətlərini (Azərbaycan, Qazaxıstan və Özbəkistan) ora daxil etməklə bağlı ABŞ Prezidenti Donald Trampa müraciət edib. Eyni zamanda artıq bir müddətdir ki, Azərbaycanın “İbrahim sazişləri” çərçivəsinə qoşulacağı müzakirə edilir.

Bu barədə ABŞ-ın “Forbes” jurnalında məqalə dərc edilib. Yazıda “İbrahim sazişləri” çərçivəsinə qoşulmaq üçün namizəd olan ölkələrdən birinin Azərbaycan olduğu qeyd edilib.

“İbrahim sazişləri (Abraham Accords)” siyasi termin olaraq ilk dəfə ABŞ Prezidenti Donald Tramp və onun yeznəsi Jared Kuşner tərəfindən dilə gətirilib.

“İbrahim sazişləri” 2020-ci ildə rəsmi olaraq tətbiq olunmağa başlamış ərəb dövlətləri və İsrail arasında barışığı ehtiva edən plandır. Planın iki əsas hissəsi var, birincisi, Fələstin münaqişəsinin həlli və yeni Fələstin dövlətinin yaradılması, mövcud torpaqların BMT qərarlarından fərqli şəkildə, daha çox İsrailin xeyrinə bölüşdürülməsidir. İkinci hissəsi isə ərəb region ölkələri ilə İsrail arasında barışıq prosesidir.

 Günay Ağamalı

Milli Məclisin deputatı, Ana Vətən Partiyasının sədr müavini Günay Ağamalı “Yeni Müsavat”a açıqlamasında qeyd etdi ki, regionun siyasi və iqtisadi konfiqurasiyasında mühüm rol oynayan ölkəmiz eyni zamanda qlobal miqyasda etibarlı tərəfdaşa və söz sahibi olan dövlətə çevrilib: “ABŞ Prezidentinin xüsusi nümayəndəsi Stiv Uitkofun Azərbaycanın "İbrahim sazişi"nə qoşulma ehtimalını bildirməsi ölkəmizin mədəniyyətlərarası dialoqun təşviqində qazandığı uğurların və yüksək rolun göstəricisidir. 2020-ci ildə ABŞ-ın vasitəçiliyi ilə İsrail və bir sıra ərəb ölkələri arasında imzalanan “İbrahim sazişləri” Yaxın Şərqin geosiyasi münasibətlər sistemində əsaslı dönüş nöqtəsi kimi qiymətləndirilir. Məhz bu səbəbdən sözügedən saziş İslam dünyası və Təl-Əviv arasında yaxınlaşmanın rəmzinə çevrilib. Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri,  Mərakeş, Sudan və Bəhreyn kimi dövlətlər İsraillə diplomatik əlaqələr qurmaqla yanaşı, iqtisadi və təhlükəsizlik əməkdaşlıqlarını da genişləndirirlər. Azərbaycanın “İbrahim sazişləri”nə potensial qoşulma ehtimalı, sadəcə, diplomatik gediş deyil, regionun gələcəyini yenidən müəyyənləşdirə biləcək tarixi addımdır. Bu qərar sayəsində ölkəmiz üçün yeni investisiya imkanları açılacaq, Qərb və İsraillə hərbi texniki əməkdaşlıq daha da inkişaf edəcək və Şərqlə Qərb arasında mühüm strateji mərkəz kimi rolu artacaq. Azərbaycan və İsrail arasında uzun illərdir yüksək səviyyəli strateji tərəfdaşlıq mövcuddur. Tərəflərin enerji, müdafiə sənayesi və texnologiya sahələrində əməkdaşlığı yüksək səviyyədədir. Bununla yanaşı, rəsmi Bakı İslam dünyasının bir parçası olaraq Təl-Əvivin müsəlman dövlətləri ilə münasibətlər qurmasında vasitəçilik rolunu artıra bilər. Bununla paralel, hesab edirəm ki, mövcud situasiya, yəni Bakının “İbrahim sazişi”nə qoşulma ehtimalı Fələstin məsələsinin həllinə öz töhfəsini verəcək".

Asif Nərimanlı

Siyasi analitik Asif Nərimanlının fikrincə, Bakı üçün Ankaranın da bu məsələdəki mövqeyi çox vacibdir: “Azərbaycanın bu sazişə qoşulmasının müsbət perspektivləri var. Burada təhlükəsizlik amilinin güclənməsi, İsrailin texnoloji imkanlarına çıxışın genişlənməsi, o cümlədən sazişdə yer alan ərəb ölkələri ilə iqtisadi-siyasi münasibətlərin genişlənməsi, Yaxın Şərqdə mövqelərimizin möhkləmləndirilməsi kimi dividentlər qazanmaq mümkündür. Eyni zamanda ABŞ tərəfindən 907-ci düzəlişin ləğvi də reallaşa bilər. Lakin fikrimcə, iki məsələ Azərbaycan üçün həlledici ola bilər.

Birincisi, Ermənistanla sülh sazişinin imzalanmasıdır. ABŞ Ermənistanın da sazişə qoşulmasını istəyir və bunun üçün əvvəlcə Azərbaycanla sülh sazişi imzalanmalıdır. Tramp Administrasiyası sülh sazişinin hansı prinsiplər çərçivəsində imzalanmasına razı olacaq, Azərbaycanın haqlı tələbləri nəzərə alınacaqmı, Zəngəzur dəhlizinin açılmasına yanaşması necə olacaq? Bu suallara yanaşması Bakının mövqeyinə təsir edə bilər.  İkincisi, Azərbaycanın strateji müttəfiqi olan Türkiyənin məsələyə yanaşmasıdır. Çünki “İbrahim sazişləri”nin  ana hədəfi İsrail vektorlu güc ittifaqının formalaşdırılmasıdır ki, bu da Türkiyənin regional maraqları ilə toqquşa bilər. Bakı üçün Ankaranın da mövqeyinin əsas olacağını düşünürəm".

Cavanşir ABBASLI,
“Yeni Müsavat”

Pakistan İslam Respublikasının Baş naziri Məhəmməd Şahbaz Şərif mayın 15-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevə zəng edib.

Musavat.com-un məlumatına görə, Pakistanın Baş naziri Azərbaycan Prezidentinə Hindistanın ölkəsinə qarşı hərbi hücumları və atəşkəsin əldə olunduğu haqqında məlumat verib.

Məhəmməd Şahbaz Şərif baş vermiş böhran zamanı Azərbaycanın göstərdiyi diplomatik, siyasi dəstəyə və Pakistan xalqı ilə həmrəyliyinə görə təşəkkürünü ifadə edib, bunun ölkələrimiz arasında qardaşlıq münasibətlərinin nümunəsi olduğunu bildirib.

İlham ƏIiyev regionda atəşkəsin təmin olunduğunu məmnunluqla qeyd edib, Azərbaycan xalqı və dövləti tərəfindən Pakistana dəstəyin və həmrəyliyin ifadə edildiyini bir daha diqqətə çatdırıb.

Telefon danışığı zamanı ölkələrimiz arasında müxtəlif sahələrdə əməkdaşlıq məsələlərinə dair fikir mübadiləsi aparılıb.

Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın administrasiyası bu gün Ankarada Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski ilə planlaşdırılan danışıqların gündəliyi barədə məlumat verib.

“Report” Türkiyə Prezidenti Administrasiyasının Kommunikasiya şöbəsinin rəhbəri Fəxrəddin Altunun bəyanatına istinadən bildirir ki, Rusiya-Ukrayna münaqişəsi əsas mövzu olaraq qalır.

Liderlər münaqişə ilə bağlı son hadisələri və onun həlli yollarını ətraflı müzakirə edəcəklər. Prezident Ərdoğan atəşkəs və sülh danışıqları ilə bağlı çağırış etmək niyyətindədir.

Həmçinin, Türkiyə və Ukrayna arasında ikitərəfli gündəliyin aktual məsələləri ilə bağlı fikir mübadiləsi aparılacaq.