 |
|
|
Naim Qasim "Hizbullah"ın yeni lideri seçilib. O, bundan əvvəl hərəkatın öldürülən baş katibi Həsən Nəsrullahın müavini olub.
Qaynarinfo xəbər verir ki, Naim Qasimin tərcümeyi-halını təqdim edir.
Naim Qasim 1953-cü ildə Livanın Kfar Fila şəhərində şiə ailəsində anadan olub. 1970-ci illərdə o, Livan Universitetində kimya üzrə bakalavr dərəcəsi alıb, eyni zamanda Ayətullah Məhəmməd Hüseyn Fədlallahın rəhbərliyi altında ali dini və teoloji təhsil alıb.
O, 1970-ci illərdə həmin vaxt İmam Musa əs-Sədrin rəhbərlik etdiyi (Liviyada yoxa çıxıb) şiə Əməl Partiyasının üzvü kimi siyasətlə məşğul olmağa başlayıb. Livan Müsəlman Tələbələr Birliyinin qurucularından biri və 1974-1988-ci illərdə İslam Dini Təhsil Assosiasiyasının rəhbəri olub.
Naim Qasim "Hizbullah" qruplaşmasının fəaliyyətində iştirak edib, 22 may 1991-ci ildən təşkilatın baş katibinin müavini olub. Bundan əlavə, o, "Hizbullah"ın parlament və hökumət fəaliyyətinə nəzarət etməkdən məsul idi.
7 noyabr 2023-cü ildə NBC telekanalına müsahibə verən Naim Qasim "Hizbullah"ın Qəzza zolağına hücumunu davam etdirəcəyi təqdirdə İsrailə hücumlarını gücləndirəcəyi ilə hədələyib və həmçinin ABŞ-ı İsrailin Qəzzada təşkil etdiyi kampaniyanın "ağası" olmaqda ittiham edib. 2024-cü il aprelin 18-də o, NBC telekanalına bildirib ki, "Hizbullah" İsraillə münaqişəni qızışdırmaq niyyətində deyil, İsrailin Livandakı hərəkətlərinə cavab verəcək. Naim Qasim həmçinin İordaniya, Səudiyyə Ərəbistanı və BƏƏ-ni İsrailə İranın raket hücumlarından müdafiəsinə kömək etdiklərinə görə tənqid edib.
O, qrupun tarixindən və onun ideologiyasından bəhs edən "Hizbullah: The Inside Story" (2006) da daxil olmaqla ondan çox kitabın müəllifidir. Kitab ingilis, fars, fransız, indoneziya və türk dillərinə tərcümə olunub.
Nail Qasim fransızca bilir. Ailəlidir, altı övladı var.
Gürcüstan seçkilərinin nəticələri: Azərbaycan nə qazandı, nə itirdi?
Musavat.com o fikirdədir ki, Gürcüstanda keçirilən son parlament seçkiləri bölgədəki siyasi atmosferi dəyişib.
Açıq söyləmək lazımdır ki, seçkilərin nəticələri Azərbaycanın strateji maraqlarına uyğun formalaşdı. Gürcüstanın iqtidar partiyası olan “Gürcü Arzusu”nun qələbəsi, regiondakı siyasi güc balansını qorumaq baxımından Azərbaycan üçün mühüm əhəmiyyət daşıyır. Seçkilərin nəticəsi isə, Qərbin gözləntilərinə uyğun gəlmədiyi üçün Gürcüstan daxilindəki rıçaqlar işə salınıb və gərginlik yaradılaraq, qalib gəlmiş iqtidarı devirmək təşəbbüsü göstərilir. Bu işdə Fransa vətəndaşı, Qərbin bölgədəki ən nüfuzlu adamı proseslərin başına keçirilib. Bu şəxs, Gürcüstan Prezidenti Salome Zurabişvilidir. Onun prezident kimi səlahiyyətləri məhdud olsa da (Gürcüstan konstitusiyası əsasında), nüfuzu və toxunulmazlığı vardır. Məhz onun çağırışı ilə hazırda Tiflisin küçələrində vətəndaş qarşıdurması yaşanmaqdadır.
Var sayaq ki, Gürcüstanın hakim partiyası bu dalğaya da davam gətirəcək və bu ilin sonlarına doğru qonşu ölkədə vəziyyət sabitləşəcək.
Bu versiyanı üstün götürərək, Azərbaycan Gürcüstan ilə daha sıx əməkdaşlıq etməli, strateji tərəfdaşlıq münasibətlərini daha da möhkəmləndirməlidir.
Seçkidə əldə olunan nəticə, Azərbaycanın Cənubi Qafqazda sabitliyi qorumaq və bölgədəki təsirini genişləndirmək məqsədinə xidmət edir.
Azərbaycan və Gürcüstan: strateji tərəfdaşlıq və Fransa ilə diplomatik soyuqluq
Qərbin və xüsusilə Ermənistanın yaxın müttəfiqi olan Fransanın Gürcüstanda müxalifətin qələbəsinə olan ümidləri doğrulmadı. İndi buna görə aranı qatmağa, oyunu pozmağa çalışırlar. Fransa, ümumilikdə Qərb, Gürcüstan Prezidenti Salome Zurabişvilinin gücünü və təsir sferasını yüksəltməyə çalışırdı. Bununla da Ermənistanda olduğu kimi, Gürcüstanda da dövlətin idarəetmə-qərarvermə mexanizmlərinə nəzarəti ələ ala biləcəkdilər. Beləliklə, Güney Qafqazda Azərbaycan təklənəcək, rəsmi Bakının Tiflisə təsir gücü sıfırlanacaqdı. Paşinyan Ermənistanı ilə Zurabişvili Gürcüstanı Fransanın moderatorluğunda Azərbaycana qarşı ittifaq quracaqdı…
Lakin bütün bunlar baş vermədi. Azərbaycanın öz strateji mövqeyini möhkəmləndirərək, Gürcüstanla əlaqələri davam etdirmək və gücləndirmək üçün daha əlverişli şərait yarandı.
Salome Zurabişvili bundan əvvəl də Azərbaycan-Gürcüstan münasibətlərini baltalamağa çalışdı: lakin nə o zaman, nə də indi Azərbaycan ilə Gürcüstan arasında strateji əlaqələrin möhkəmlənməsinə mane ola bilmədi.
Bölgədə sülh və güc balansı: Azərbaycanın gələcəyə baxışı
Azərbaycan üçün Cənubi Qafqazda sülh və sabitlik məsələsi böyük əhəmiyyət kəsb edir. Azərbaycanın hədəfi, güc balansını qorumaq və strateji tərəfdaşlıqları möhkəmləndirməkdir. “Zəngəzur dəhlizi”nin açılması və Türk dünyasının birliyi istiqamətində atılan addımlar, Azərbaycanın regional liderliyini və təsir imkanlarını genişləndirmək məqsədi daşıyır.
Üzdə belə görünür ki, bütün əsas güclər – Ermənistan, Azərbaycan, İran, Türkiyə, Rusiya, Fransa və ABŞ – bölgədə sülh müqaviləsinin imzalanmasını istəyir. Lakin hər bir ölkə bu müqavilədə öz maraqlarının təmin olunmasını hədəfləyir. Bu baxımdan, Azərbaycan öz milli maraqlarını qoruyaraq, bu sülh prosesində güclü tərəf kimi çıxış etməyi qarşıya məqsəd qoyub.
Azərbaycanın strateji mövqeyi, Cənubi Qafqazda güc balansını qorumaq və bölgədə sabitliyi təmin etmək üçün yeni imkanlar yaradır. Seçkilərin nəticəsi, Azərbaycanın Gürcüstan ilə mövcud strateji əlaqələrini gücləndirmək və bölgədəki təsirini daha da möhkəmləndirmək baxımından önəmli bir zəfərdir.
Nəticə
Bu zəfəri pozmaq üçün Makron və ümumilikdə kollektiv Qərb hərəkətə keçiblər. İndi Gürcüstanda, Tiflis küçələrində Güney Qafqazın gələcəyi və seçəcəyi yol həll olunur. Azərbaycanın strateji baxışı, bu qarşıdurmada bölgədəki sabitliyi qorumaq və Gürcüstanla strateji tərəfdaşlığı davam etdirməkdir. Azərbaycan, sülh proseslərində öz maraqlarını təmin edərək, bölgədə güc balansını qorumaq və təsirini artırmaq niyyətindədir. Bu, Azərbaycanın regionda liderliyi möhkəmləndirmək üçün mühüm strateji mərhələdir.
Əslində, Tiflisin küçələrində Makron və Paşinyan Azərbaycanla döyüşür: Güney Qafqazın taleyi həll olunur. Baxmayaraq ki, Paşinyan “Gürcü Arzusu”nu təbrik edib. Bu təbrik könülsüzdür, məcburidir və riyakardır. Əslində isə Paşinyan, Gürcüstanın üsyançı prezidenti Salome Zurabişvili ilə eyni mərkəzdən idarə olunur və hər ikisi Fransa Prezidenti Makronun adamlarıdır. Bu baxımdan, rəsmi İrəvanın ürəyi Zurabişvilinin, onun rəhbərliyi altında üsyana qalxan Tiflis müxalifətinin və Qərb qrantyeyənlərinin yanındadır.
Musavat.com
Gürcüstan prezidenti Salome Zurabişvili müxalifətə dəstək mitinqinə gəlib.
Tribunainfo.az rus mediasına istinadən xəbər verir ki, parlament binasına ölkənin müxalifət partiyalarının liderləri də gəlib.
Qeyd edək ki, Tbilisidə etirazçılar parlament binası yaxınlığındakı yola çıxıblar, nəqliyyatın hərəkəti mümkün deyil. Artıq yüzlərlə müxalifət tərəfdarı meydana toplaşıb. Şota Rustaveli küçəsi bağlanıb. İnsanların əllərində Gürcüstan, Avropa İttifaqı, Ukrayna, ABŞ və digər Qərb ölkələrinin bayraqları var. İnsanlar toplaşmağa davam edir.
Nəzərə çatdıraq ki, Gürcüstan prezidenti Salome Zurabişvili oktyabrın 27-də axşam ölkə üçün kritik əhəmiyyət kəsb edən parlament seçkilərinin bitməsindən bir gün sonra brifinq keçirərək “seçkilərin tamamilə saxtalaşdırıldığını” bəyan edib.
Prezident seçki nəticələrini tanımadığını bildirib və hər kəsi oktyabrın 28-də saat 19.00-da parlament binası qarşısına simvolik etiraz aksiyasına – yeni seçilmiş parlamentin qeyri-legitimliyini bütün dünyaya çatdırmaq üçün toplaşmağa çağırıb.
Rusiya Təhlükəsizlik Şurasının katibi Sergey Şoyqu Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinə (BƏƏ) işgüzar səfərə gedib.
Publika.az TASS-a istinadən xəbər verir ki, bu barədə Rusiya dövlət departamentinin mətbuat xidməti məlumat yayıb.
Qeyd olunur ki, Şoyqu BƏƏ-nin ali rəhbərliyi, o cümlədən prezident Məhəmməd bin Zayed Əl Nəhyani ilə bir sıra görüşlər keçirəcək.
Gözlənilir ki, Şoyqu BƏƏ rəhbərliyi ilə beynəlxalq təhlükəsizlik məsələlərini, o cümlədən siyasi, ticarət-iqtisadi və hərbi-texniki sahələrdə ikitərəfli əməkdaşlığı müzakirə edəcək. Həmçinin hər iki ölkənin hüquq-mühafizə orqanları ilə xüsusi xidmət orqanları arasında qarşılıqlı fəaliyyət məsələlərinin müzakirəsi planlaşdırılır.
Almaniya, Kanada, Estoniya, İrlandiya, İtaliya, Latviya, Litva, Polşa, İsveç və Ukrayna hökumətləri birgə bəyanatla çıxış edərək, Gürcüstandakı parlament seçkilərini tanımadıqlarını açıqlayıblar.
TEREF Musavat.com-a istinadən xəbər verir ki, bu barədə ölkələrin Xarixi İşlər nazirliklərinin mətbuat xidmətləri məlumat yayıb.
Qeyd edilib ki, Gürcüstanda keçirilən seçkilər xalqın iradəsini əks etdirmir.
Gürcüstanın sabiq prezidenti Mixail Saakaşvilinin yaratdığı Vahid Milli Hərəkat Partiyasının bazasında yaradılan “Birlik – Milli Hərəkat” siyasi assosiasiyasının üzvləri ölkə parlamentinin işində iştirak etməyəcəklər.
TASS xəbər verir ki, bu barədə jurnalistlərə siyasi birliyin rəhbəri Tinatin Bokuçava bildirib.
O, “Birlik - Milli Hərəkat”ın respublikada ali qanunvericilik orqanına keçirilən seçkilərin nəticələrini tanımamasına diqqət çəkib. Bu qərar dərhal partiya deputatlarının parlamentin qarşıdan gələn iclaslarını boykot etmək niyyətində olduqlarını ifadə edib.
Gürcüstanda keçirilən parlament seçkilərində iştirak edən 18 koalisiya və partiyadan yalnız 5-i 5%-lik bariyeri keçə bilib. Bunlar isə hakim "Gürcü Arzusu" partiyası və prezident Salome Zurabişvilinin seçkidən əvvəl ortaq "Gürcü Xartiyası" sazişini imzalayan:
"Dəyişiklik Naminə Koalisiya", "Birlik—Milli Hərəkat", "Güclü Gürcüstan","Gürcüstan Üçün Qaxariya" seçki bloklarıdır. Yəni parlament yaınız "Gürcü Arzusu" və "Gürcü Xartiyası" deputatlarından ibarətdir. Bu gün isə "Gürcü Xartiyası"nı imzalayan 4 blok ortaq bəyanat yayaraq, seçkinin nəticələrini tanımadığını, həmçinin deputatların mandatlarından imtina edəcəklərini qeyd edib. 50 nəfərə yaxın deputat mandatı olan "Gürcü Xartiyası"nın parlamentdən imtina etməsi hökuməti çətin duruma salacaq. Belə ki, qısa müddət sonra Gürcüstanda prezident seçkiləri keçirilməlidir. Gürcüstan qanunvericiliyənə görə Gürcüstan prezidenti 300 nəfərlik seçki kollegiyası tərəfindən seçiləcək. Kollegiyaya Gürcüstan parlamentinin bütün üzvləri (150 deputat), Abxaziya Ali Şurasının bütün üzvləri (20 deputat), Acarıstan Ali Şurasının bütün üzvləri (21 deputat) və bələdiyyə şuralarından 109 nəfər daxildir. Əgər azı 45 nəfər deputat istefa verərsə prezident seçkiləri keçirilə bilməz. Üstəlik "Gürcü Arzusu" parlamentdə konstitusion üstünlük üçün tələb olunan 100 deputat mandatını qazana bilmədiyi üçün prezident Salome Zurabişviliyə qarşı impinçment qaldırmaq hüququnuda itirir. İrakli Qarebaşvili isə mövcud vəziyyətdə hökuməti qurmaq üçün ciddi problemlər yaşayacaq.
"Gürcü Xartiyası" deputat mandatlarından istefa verəcəyi halda hökumətin qarşısında 3 seçim qalır:
1. Parlament seçkiləri yenidən keçirilir.
2. Parlament seçkiləri əvəzinə, boş qalan yerlərə ara seçkilər keçirilir.
3. Heç bir seçki keçirilmir, parlament 90 nəfərdən ibarət "Gürcü Arzusu" partiyasından ibarət olur.
1-ci halda heç şübhəsiz hakimiyyət məğlubiyyətə uğrayacaq.
2-ci halda isə böyük ehtimalla "Gürcü Xartiyası" seçkini boykot edəcək.
3-cü situasiyada isə "Gürcü Arzusu" öz legitimliyini itirəcək. Çünki bu halda parlamentdə yalnız bir partiya mövcud olacaq və Gürcüstanın yeni prezidentini seçmək üçün yetərsay təmin olunmayacaq.
Həsən Türksoy
TEREF
“Azərbaycan və Ermənistan liderlərinin Kazanda keçirilən BRİKS+ sammiti çərçivəsində görüşü diqqətçəkən olsa da bu, yaxın zamanlarda sülhün əldə ediləcəyi mənasına gəlmir”.
Bu fikirləri Globalinfo.az-a siyasi şərhçi Əli Zülfüqaroğlu deyib.
Politoloq bildirib ki, sülhün əldə edilməsi üçün Azərbaycanın beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə söykənən konkret, kifayət qədər aydın mövqeyi var:
“Sülh sazişinin imzalanması üçün Ermənistan konstitusiyasını dəyişməli, yəni separatizm meylləri rəsmən aradan qaldırılmalı, faktiki mövcud olmayan ATƏT-in Minsk Qrupu de-yure ləğv edilməlidir. İrəvan bu şərtləri yerinə yetirmədiyi təqdirdə, heç bir görüş sülh üçün irəliləyişlərə səbəb olmayacaq.
Ermənistan hazırda xüsusilə COP29 öncəsi Azərbaycana qarşı təzyiq alətlərinin formalaşdırılmasına cəhd edir. İrəvan Qərbdəki himayədarlarının Bakıya təzyiqlərini artırmaqla öz maraqlarına uyğun formada sülh sazişinin imzalanmasına çalışır. Yəni konstitusiya dəyişikliyini sonrakı mərhələyə saxlamaqla əlindəki manevr imkanlarını qorumaq istəyir. Eyni zamanda sülh sazişi mətninə sərhədlərin Ala-Ata Bəyannaməsinə uyğun delimitasiya olunmasını təsdiq edən bəndin əlavəsini hədəfləyirlər. Əlbəttə Azərbaycan bununla heç bir halda razılaşmayacaq”.
Ə.Zülfüqaroğlu əlavə edib ki, Ermənistanın bu istək və planlarının reallaşma perspektivləri sıfıra bərabərdir:
“Çünki Azərbaycan ilk növbədə haqlı tərəfdir, bütün addımlarında beynəlxalq hüquqa istinad edir. Eyni zamanda böyük hərbi və diplomatik üstünlüyə malikdir. Yəni İrəvanın prosesi uzatması sadəcə Ermənistanın dövlət kimi varlığını sual altına salacaq. Bu ölkənin uzaq perspektivə hesablanan uyğun geosiyasi zəmin xəyallarının heç bir əsası yoxdur. Proseslər sürətlə və Ermənistanın maraqlarının tamamilə əksinə gedir”.
ABŞ və NATO-nun siyasətinə qarşı çıxmaq üçün Moskva ilə Tehran arasında əməkdaşlığı gücləndirmək lazımdır.
Axar.az xəbər verir ki, bunu iranlı politoloq Ruhullah Müdabber Kazanda keçirilən BRİKS sammitində İran Prezidenti Məsud Pezeşkian ilə Rusiya lideri Vladimir Putin arasında aparılan danışıqları şərh edərkən deyib.
"Putin və Pezeşkian arasında danışıqlar ABŞ və AB-nin İrana qarşı düşmən siyasəti apardığı, demək olar ki, hər həftə Tehrana yeni sanksiyalar tətbiq etdiyi bir şəraitdə baş tutub. Pezeşkian hökuməti Qərb dövlətləri ilə dialoq və əməkdaşlıq etmək niyyətində olduğunu bəyan etdiyi halda, Qərb bütün bu istəkləri rədd edərək, İrana qarşı aqressivliyini artırdı", - politoloq bildirib.
Bu gün Gürcüstanda parlament seçkisi keçiriləcək.
TASS xəbər verir ki, 2012-ci ildən hakimiyyətdə olan hakim "Gürcü Arzusu - Demokratik Gürcüstan" partiyası dördüncü dəfə qalib gəlməyə çalışacaq.
Parlament mandatları uğrunda ümumilikdə 18 partiya mübarizə aparacaq. "Gürcü Arzusu"nun əsas rəqibləri dörd müxalifət partiyası hesab olunur - əsası eks-prezident Mixail Saakaşvilinin qoyduğu "Vahid Milli Hərəkat" olan "Birlik - Milli hərəkat" partiyası, keçmiş baş nazir Giorgi Qaxariyanın "Gürcüstan Naminə Qaxariya", "Güclü Gürcüstan" və "Dəyişiklik üçün koalisiya" partiyaları. Məhz bu dörd partiya "Gürcü Arzusu"ndan daha çox mandat alacağı təqdirdə koalisiya hökuməti yaratmağı planlaşdırır.