 |
|
|
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Albaniyanın paytaxtı Tiranada keçirilən "Avropa Siyasi Birliyi"nin VI zirvə toplantısında iştirakı ölkəmizin Avropa ilə siyasi və iqtisadi əlaqələrinin genişlənməsinin növbəti göstəricisi oldu.
Azərbaycan 2022-ci ildə Praqada baş tutan ilk toplantıdan etibarən Avropa Siyasi Birliyinin bütün zirvə görüşlərində fəal şəkildə təmsil olunub. Bu iştirak Azərbaycanın Avropanın siyasi platformalarında söz sahibi olma istəyini və regional inteqrasiyada fəallığını göstərir. Prezident İlham Əliyevin bu zirvə toplantılarında müntəzəm iştirakı Azərbaycanın beynəlxalq arenada artan nüfuzunun əyani sübutudur.
Azərbaycanın "Avropa Siyasi Birliyi"ndə ən uğurlu çıxışı 2022-ci ilin oktyabrında Praqada baş tutan toplantıda qeydə alınıb. Məhz bu zirvədə Prezident İlham Əliyev Azərbaycan həqiqətlərini və regional təhlükəsizlik məsələlərini Avropa liderlərinin diqqətinə çatdırdı. Ən əlamətdar məqam isə zirvə çərçivəsində Azərbaycan və Ermənistan liderlərinin görüşündə 1991-ci il Alma-Ata Bəyannaməsi əsasında qarşılıqlı olaraq ərazi bütövlüyünün tanınması oldu. Bu, Azərbaycanın suverenliyinin beynəlxalq səviyyədə təsdiqlənməsinə doğru atılan mühüm addım idi.
Azərbaycanın Avropa İttifaqı ilə münasibətlərində əvvəllər mövcud olan soyuqluq isə artıq keçmişdə qalıb. Aİ-nin əvvəlki rəhbərliyi dövründə Azərbaycanla bağlı qərəzli və birtərəfli qərarlar qəbul edilsə də, rəsmi Bakının qətiyyətli siyasəti bu neqativ yanaşmanı aradan qaldırdı. Tiranada keçirilən sammit də bunun təsdiqi oldu.
Zirvə toplantısına Azərbaycan Prezidentinin dəvət edilməsi Avropanın rəsmi Bakının mövqeyini diqqətə aldığını və regionda Azərbaycanın artan əhəmiyyətini qəbul etdiyini göstərdi.
Sammit çərçivəsində Prezident İlham Əliyev Avropa İttifaqı Şurasının Prezidenti Antonio Koşta və Avropa Komissiyasının Prezidenti Ursula von der Leyen ilə görüşlər keçirdi. Avropa liderləri Azərbaycanın enerji təhlükəsizliyindəki rolunu yüksək qiymətləndirərək, Bakının Avropanın enerji təminatında strateji əhəmiyyətə malik olduğunu bildirdilər. Dövlətimizin başçısı ölkəmizlə Avropa İttifaqı arasında enerji sahəsində əməkdaşlığın genişləndirilməsi üçün böyük perspektivlərin olduğunu dedi, bu gün Avropanın 10, o cümlədən Avropa İttifaqının 8 ölkəsinin enerji təminatında Azərbaycanın rolunu vurğuladı.
Bu, Azərbaycanın Mərkəzi Asiya və Orta Dəhlizdə aparıcı rolu ilə yanaşı, qlobal enerji təhlükəsizliyinin təminatçısı kimi qəbul edildiyinin göstəricisidir.
Prezident İlham Əliyevin zirvə çərçivəsində Avropa liderləri ilə ikitərəfli görüşləri Azərbaycanın Avropadakı mövqeyini daha da gücləndirdi. İlham Əliyevin Macarıstanın Baş naziri Viktor Orbanla söhbəti zamanı Fransa Prezidenti Emmanuel Makronun Əliyevə yaxınlaşaraq səmimi salamlaşması isə diqqətdən qaçmadı. Makronun bu jesti Fransanın Cənubi Qafqaz siyasətində Bakının önəmini qəbul etdiyini təsdiqlədi. Söhbət zamanı Makronun Paşinyana doğru işarə etməsi isə Ermənistanın taleyinin artıq Parisdən yox, Bakıdan asılı olduğunu simvolizə etdi.
Bu, həm də Fransanın Cənubi Qafqaz siyasətinin iflasa uğramasını təsdiqləyən anlar idi. İlham Əliyevin Paşinyanla ikili söhbəti də əsl qalib lider performansına uğun görüntülərlə müşayiət olundu.
İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan həm Şərq, həm də Qərb istiqamətində xarici siyasətində ciddi uğurlar əldə edib. Çinin də daxil olduğu strateji tərəfdaşlıq münasibətləri, Mərkəzi Asiya və Yaxın Şərq ölkələri ilə genişlənən əlaqələr bunun bariz nümunəsidir. Eyni zamanda, Avropa İttifaqı ilə münasibətlər qarşılıqlı maraqlar əsasında inkişaf etdirilir. Kaya Kallasın Bakıya səfəri, Antonio Koştanın telefon danışığı və Ursula von der Leyenin İlham Əliyevlə görüşdə iştirakı Avropa İttifaqının Azərbaycanın bölgədəki strateji rolunu qəbul etdiyini göstərir.
Bu gün Aİ ilə Azərbayca arasında siyasi münasibətlər tamamilə bərpa olunub və normal məcradadır. Ermənistan Aİ ilə münasibətlərində regionda əlahiddə və inhisarçı mövqeyə sahiblənməyə, ayırıcı xətlərin yaranmasına çalışırdı. Aİ-də də bu cəhdləri dəstəkləyən qüvvələr də vardı. Amma Prezident İlham Əliyevin qətiyyətli siyasəti bu kimi faktorların aradan qalxmasına səbəb oldu.
Avropa İttifaqı üçün Cənubi Qafqazda Azərbaycanla əməkdaşlıq artıq geosiyasi zərurətə çevrilib. Avropanın enerji təhlükəsizliyində mühüm rol oynayan Azərbaycan, hazırda 10 Avropa ölkəsinə qaz ixrac edir. Ölkəmizin coğrafi mövqeyi isə Şərqlə Qərbi birləşdirən Orta Dəhlizdə daşımaların artırılmasına şərait yaradır.
Prezident İlham Əliyev "Avropa Siyasi Birliyi"nin 6-cı Zirvə toplantısına siyasi, iqtisadi və geosiyasi üstünlüyə malik lider kimi qatıldı. Onun Avropa liderləri ilə keçirdiyi müzakirələr Azərbaycan diplomatiyasının yüksək səviyyədə qəbul edildiyini və ölkəmizin qlobal proseslərdə mühüm mövqe qazandığını bir daha nümayiş etdirdi.
Avropanın enerji təhlükəsizliyi və alternativ nəqliyyat dəhlizlərində Azərbaycanın rolu artmaqdadır. "Avropa Siyasi Birliyi"nin 6-cı Zirvə toplantısı isə Avropa İttifaqının Azərbaycanla bağlı mövqeyində müsbət dəyişikliyin əyani sübutuna çevrildi.
Şahanə Rəhimli
Musavat.com
Albaniyanın paytaxtı Tiranada baş tutan “Avropa Siyasi Birliyi”nin 6-cı Zirvə toplantısı kifayət qədər maraqlı anlarla yadda qaldı. Xüsusilə açılış mərasimində liderlərin qarşılanması, ayaqüstü söhbətlər və səmimi görüntülər beynəlxalq ictimaiyyətdə müzakirələrə səbəb oldu.
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Türkiyə, Ermənistan, Albaniya, Macarıstan, Fransa, Böyük Britaniya və s. kimi ölkələrin rəhbərləri ilə müzakirə və görüşləri də xüsusi diqqət çəkdi.
Avropa liderlərinin bir araya gəldiyi bu zirvə toplantısının mövcud geosiyasi vəziyyətdə əhəmiyyəti nədir?
Globalinfo.az-a danışan albaniyalı siyasi şərhçi, araşdırmaçı Sokol Brahaj deyib ki, “Avropa Siyasi Birliyi”nin 6-cı Zirvə toplantısı çox mühüm və vacib tədbirdir:
“Bu toplantı həm Avropa, həm də iştirak edən digər ölkələr üçün əhəmiyyətlidir. Xüsusilə tədbirin Albaniyanın paytaxtı Tiranada keçirilməsi bizim üçün qürurvericidir.
Albaniya kiçik bir ölkədir. Avropa Siyasi Birliyi çərçivəsində Avropa İttifaqının 27 üzv ölkəsinin dövlət və hökumət başçılarının ölkəmizə gəlməsi, şübhəsiz ki, bizim üçün mühüm hadisədir. Bu tədbir Albaniyanın tanıdılması və yeni diplomatik təmasların qurulması baxımından faydalıdır.
Fikrimcə, tədbirin ən önəmli tərəfi normal şəraitdə bir araya gəlməsi çətin olan ölkələrin nümayəndələrinin Tiranada görüşməsi idi. Məsələn, Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev, Fransa Prezidenti Emmanuel Makron və Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyan kimi liderlərin müzakirəsi bu baxımdan diqqətə layiq idi. Xüsusilə Azərbaycan Prezidenti və Ermənistanın baş nazirinin qısa da olsa, ikitərəfli danışıqlar aparması, məncə, ən mühüm hadisələrdən biri oldu. Çünki bu iki lider uzun müddətdir görüşmürdü. Hətta Moskvada keçirilən 9 May Qələbə Paradında belə bir araya gələ bilmədilər.
Bu görüşü ölkəmiz və Albaniyanın Baş naziri Edi Ramanın adına uğur hesab edirəm. Rama uzun müddətdir heç kimin bacarmadığı bir diplomatik addımı atdı. Bu, həm o, həm də ölkəmiz üçün böyük nailiyyətdir”.
Ekspertin sözlərinə görə, budəfəki toplantıda iştirak edən liderlərin sayı əvvəlki beş toplantı ilə müqayisədə qat-qat çox olub:
“Birinci Zirvə Çexiyada, ikinci Moldovada, üçüncü İspaniyada, dördüncü Birləşmiş Krallıqda, beşinci isə Macarıstanda keçirilmişdi. Həmin beş toplantıda bu qədər iştirakçı olmamışdı. Bizim perspektivimizdən bu, Albaniya diplomatiyasının uğurudur. Üstəlik, bu Zirvə toplantısında Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenskinin iştirakı da xüsusi önəm daşıyırdı.
Qeyd etmək istərdim ki, Prezident İlham Əliyevin Zirvə toplantısına qatılması digər liderlərin də marağına səbəb olmuşdu. Ümumilikdə Albaniya ilə Azərbaycan münasibətləri tarixinin ən yaxşı dövrünü yaşayır. Albaniya diasporu uzun illərdir dünyanın bir çox ölkələrində, o cümlədən ABŞ-da Azərbaycan və türk diasporları ilə əməkdaşlıq edir. Bu, erməni diasporuna qarşı mübarizədə yaxşı tərəfdaşlıq nümunəsidir.
Qarabağ zəfərindən sonra Ermənistanın Azərbaycanın əleyhinə hansısa neqativ addım ata biləcəyini düşünmürəm. İrəvan artıq Bakı ilə danışıqlara daha ciddi yanaşmalı və nəticəyə fokuslanmalıdır. Albaniya bu məsələdə tərəflərə vasitəçilik təklif edir. Tiranada baş tutan görüş, fikrimcə, bundan sonrakı oxşar dialoqlar üçün də yaxşı nümunədir”.
Mehmet Metiner'den AKP'yi Karıştıran Açıklamalar
Ekrem İmamoğlu’nun diplomasının iptal edilmesi ve ardından tutuklanmasıyla başlayan protestolar, Türkiye’nin dört bir yanında devam ederken, siyasi arenada da yankı uyandırmaya devam ediyor
Yaşanan bu gelişmelere ilişkin AKP eski Milletvekili Mehmet Metiner’den gelen açıklamalar, partinin içinde büyük bir tartışma başlattı. Metiner, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, AKP içerisindeki sessizliği eleştirerek, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yalnız bırakıldığını ve hatta içeriden de darbe yediğini öne sürdü.
Metiner: 'Gezi ve 17/25 Süreçlerinde de Aynı Sessizlik Hakimdi'
Mehmet Metiner, geçmişten bu yana Erdoğan’ın zor dönemlerde yalnız bırakıldığını ifade etti. Açıklamalarında, Gezi olayları, 17/25 Aralık süreci ve FETÖ ile mücadele dönemlerinde de benzer bir sessizliğin hâkim olduğunu belirtti. Bu süreçlerde yalnızca birkaç ismin Cumhurbaşkanı Erdoğan’a açık destek verdiğini vurgulayan Metiner, parti içindeki bazı isimlerin sessiz kalmayı tercih ettiğini dile getirdi.
/www.demokrat32.com/
ABŞ-ın ziddiyyətli bəyanatları danışıqlar prosesinin əksər hissəsini çətinləşdirir.
Bunu İran xarici işlər naziri Abbas Arakçı deyib.
Arakçı qeyd edib ki, ABŞ-ın danışıqları çətinləşdirməsi diplomatik prosesin məqsədəuyğunluğuna uyğun hərəkət etməyə hazır olması ilə bağlı şübhələri artırır:
“İran mediadakı çaxnaşmalara baxmayaraq, beynəlxalq hüquq və razılaşmalar çərçivəsində öz əsas maraqlarını dəstəkləməkdə davam edəcək”.
axar.az
Rumıniyada prezident seçkilərinin ikinci turu üçün bütün məntəqələrdə seçki məntəqələri açılıb, bazar günü ölkə sakinləri növbəti beş il üçün dövlət başçısını seçəcəklər.
Birinci tur mayın 4-də baş tutub və səslərin əksəriyyətini “Rumınların Birləşməsi Uğrunda Alyans” (AUR) millətçi partiyasının lideri Corc Simion 41 %, Buxarestin meri Nikuzor Dan isə 21 % toplayıb.
Saat 7:00-da (Bakı vaxtı ilə 08:00 - red.) Rumıniyada 19 minə yaxın seçki məntəqəsi işə başlayıb. Xaricdə yaşayan Rumıniya vətəndaşları üç gün ardıcıl səs verirlər. Onlar üçün mayın 16-da seçki məntəqələri açılıb.
Rumıniya qanunlarına görə, prezident seçkilərinin qalibi siyahılara daxil edilmiş seçicilərin yarıdan çoxunun səsini toplayan namizəddir. Seçki məntəqələri saat 21:00-da bağlanacaq.
İki ölkə liderləri uzun fasilədən sonra təmasda oldular; Azərbaycanın əsas sülh şərti dəyişməz qalır...
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev “Avropa Siyasi Birliyi”nin 6-cı Zirvə toplantısında iştirak etmək üçün Albaniyanın paytaxtı Tiranaya işgüzar səfər edib. Sammitə ümumilikdə 50-yə yaxın ölkə dəvət edilib. Prezident İlham Əliyev mayın 16-da Tiranada Avropa İttifaqı Şurasının Prezidenti Antonio Koşta və Avropa Komissiyasının Prezidenti Ursula fon der Lyayen ilə görüşüb. Həmçinin Prezident İlham Əliyevin toplantı çərçivəsində Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyanla ayaqüstü görüşü olub. Bundan başqa, Prezident İlham Əliyev Böyük Britaniyanın Baş naziri Keyr Starmer ilə görüşüb. Prezident İlham Əliyev Albaniyada “Avropa Siyasi Birliyi”nin 6-cı Zirvə toplantısı çərçivəsində Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan ilə görüşüb.
Prezident həmçinin İspaniyanın Baş naziri Pedro Sançez, Çex Respublikasının Baş naziri Petr Fiala və Litvanın Baş naziri Gintautas Palukas ilə də görüşüb. Fransanın Prezidenti Emmanuel Makron Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevə yaxınlaşaraq görüşüb.
“Fransa Azərbaycan və Ermənistanın sülhün əldə edilməsi və sülh sazişinin imzalanması yönündə səylərini dəstəkləyir”. “Avropa Siyasi Birliyi” 6-cı Zirvə toplantısının açılış plenar sessiyasında Fransa Prezidenti Emmanuel Makron bildirib.
Fransa Prezidenti tezliklə Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh sazişinin imzalanacağına inandığını bildirib və bu yöndə dəstəyini ifadə edib.
“Qardaşım İlham Əliyevlə Albaniyadan bütün dünyaya barış çağırışını səsləndirəcəyik”. Bunu Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan bildirib. Türkiyə Prezidenti Avropa Siyasi Birliyinin sammitindən gözləntisinin böyük olduğunu vurğulayıb.
“Ermənistan və Azərbaycan arasında danışıqlar aparılır”. Avropa Şurasının Baş katibi Alen Berse Tiranada jurnalistlərə açıqlamasında belə deyib. O bildirib ki, yaxın vaxtlarda Ermənistana səfər edəcək: “Mən hər iki tərəflə ünsiyyətdəyəm. Yaxın vaxtlarda Ermənistana səfər edərək danışıqlar aparacağam”.
“Avropa İttifaqı Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh sazişinin tezliklə imzalanmasını gözləyir”. Bunu isə Aİ-nin xarici işlər və təhlükəsizlik siyasəti üzrə ali nümayəndəsi Kaya Kallas jurnalistlərə açıqlmasında bildirib. “Azərbaycan və Ermənistan razılığa gəlməyə çox yaxındırlar. Düşünürəm ki, onların bu sülh sazişi imzalaması hamının marağındadır”.
Onu da xəbər verək ki, mayın 16-da Tiranada Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevlə Albaniyanın Baş naziri Edi Rama arasında işçi nahar əsnasında görüş olub. Söhbət zamanı Azərbaycan ilə Albaniya arasında ikitərəfli münasibətlərin xüsusilə enerji sahəsində inkişafından, həmçinin beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində səmərəli əməkdaşlıqdan məmnunluq ifadə edilib. Albaniyanın Korça şəhərinin Azərbaycan qazı ilə təchiz edilməsi layihəsinin önəmi vurğulanıb.
Günün ikinci yarısında isə Musavat.com-un xəbər verib ki, Ermənistan Nazirlər Kabinetinin mətbuat xidməti xüsusi məlumat yayıb. Həmin məlumata görə, Azərbaycan və Ermənistan rəhbərlərinin görüşündə İrəvanla Bakı arasında münasibətlərin tənzimlənməsi prosesi müzakirə olunub. Tərəflər sülh sazişi mətninin razılaşdırılmasını önəmli addım kimi dəyərləndiriblər və bu istiqamətdə prosesin davam etdirilməsinin vacibliyini vurğulayıblar.
Xatırladaq ki, Azərbaycan tərəfi uzun müddətdir Ermənistanla münasibətlərin normallaşdırılması, sülh sazişinin imzalanması və regionda sabitliyin təmin olunması istiqamətində konkret və prinsipial mövqe sərgiləyir. Rəsmi Bakı ölkələrin bir-birinin ərazi bütövlüyünü tanıdığı, sərhədlərin delimitasiyası və kommunikasiyaların açılması kimi əsas məsələlərin tezliklə həll olunmasının tərəfdarıdır.
Rəsmi Bakı həm də İrəvana cəmi iki şərt irəli sürür:
Konstitusiyanın dəyişdirilməsi, əsas qanundan Azərbaycana yönəlik ərazi iddialarının çıxarılması;
ATƏT-in Mins Qrupunun ləğvi ilə bağlı ortaq müraciətin razılaşdırılması.
Ermənistan bu şərtlərin icrasını yubadır, vaxtı uzadır. Lakin görüntüdə sanki sülh müqaviləsinin tezliklə imzalanması üçün can atır.
Qeyd edək ki, Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin mətbuat katibi Ayxan Hacızadə Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyanın İctimai Televiziyaya müsahibəsi zamanı səsləndirdiyi iddialara cavab verib. Bildirilib ki, mayın 15-də Ermənistanın Baş naziri Albaniyada Azərbaycanın İctimai Televiziyasına verdiyi müsahibədə Ermənistan konstitusiyasında mövcud ərazi iddiaları, habelə Minsk Qrupunun ləğvi məsələsində növbəti dəfə beynəlxalq ictimaiyyəti çaşdırmağa cəhd edib.
Ermənistan tərəfi üçün beynəlxalq müqavilələrdə ərazi bütövlüyünə dəstək ifadə edilməsinin heç bir əhəmiyyətə malik olmadığı danılmaz bir faktdır. Bunu sübut etmək üçün, Ermənistanın Almatı bəyannaməsinə qoşulması prosesini və bu razılaşmanı necə kobud şəkildə pozduğunu xatırlatmaq yerinə düşər. Ermənistan tərəfinin daim istinad etdiyi Almatı bəyannaməsinə qoşulan zaman verdikləri qeyd-şərtləri, Qarabağı Azərbaycanın tərkib hissəsi kimi tanımağa qarşı çıxan qüvvədə olan qanunvericilik aktlarının mövcudluğu hər kəsə məlumdur.
Baş nazir Ermənistanın tərəf çıxdığı və ratifikasiya edilmiş beynəlxalq müqavilələrin yerli qanunlar üzərində üstünlüyə malik olduğu barədə konstitusiya müddəasına istinad etməklə öz iddialarını arqumentlərlə sübut etməyə çalışması da tamamilə əsassızdır. Bunun əksini sübut etmək üçün Ermənistan konstitusiyasının 5-ci maddəsinə (hüquq normalarının iyerarxiyası) nəzər yetirmək kifayətdir. Məhz bu müddəaya əsasən Ermənistan konstitusiyası ali hüquqi qüvvəyə malikdir və Baş nazirin istinad etdiyi beynəlxalq müqavilənin üstün olması müddəasının Konstitusiyaya aidiyyəti yoxdur. Ermənistan konstitusiyasının 21-ci maddəsində istinad olunan Ermənistan gerbinin belə özündə indiki Ermənistanın qonşularına ərazi iddialarını əks etdirdiyi də yaxşı məlumdur. Bununla, Ermənistanın hansı müqaviləyə qoşulmasından asılı olmayaraq, Konstitusiyada Azərbaycan ərazi bütövlüyünə qarşı olan müddəanın saxlanılmasına hər vəchlə çalışılmasının nəyə xidmət etdiyi aydın olur.
Bununla yanaşı, 2022-ci ilin oktyabr ayından etibarən müzakirə olunan sülh sazişi layihəsində ərazi bütövlüyünə dəstək barədə müvafiq müddəaya razılıq verilməsi ilə yanaşı, paralel olaraq Ermənistan rəhbərliyinin 2023-cü ilin sentyabr antiterror tədbirlərinə qədər necə qondarma rejimə dəstək verdiyini, onu legitimləşdirməkdə davam etdiyini heç kim unutmayıb.
Həmçinin 1991-ci ilin sərhədləri və Almatı bəyannaməsi əsasında ərazi bütövlüyünə istinad edən Ermənistan tərəfinin son 35 ilə yaxın müddətdə nəyə görə bu xəritələrə və razılıqlara əməl etmədiyinə, Sovet xəritələrində əksini tapmış sərhədləri qəbul etməkdən imtina etdiyinə izahat verməsi daha yaxşı olardı.
Qeyd edilənlərlə yanaşı, mütəmadi olaraq Ermənistan Konstitusiya Məhkəməsinin qərarlarına istinad edən Baş nazirə, Ermənistan tərəfinin hələ 2010-cu ilin yanvarında Türkiyə ilə münasibətlərinin normallaşdırılmasına dair protokolların onun konstitusiyasına uyğunluğu ilə bağlı konstitusiya məhkəməsinin qərarının təfərrüatlı şəkildə əsaslandırıldığı zaman qondarma “Qərbi Ermənistan” iddialarından əl çəkmədiyini, eyni məntiq və yanaşmanın məhkəmənin Azərbaycanla Ermənistan arasında sərhəd komissiyalarının reqlamentinin Ermənistan konstitusiyasına uyğunluğu ilə bağlı 26 sentyabr 2024-cü il tarixli qərarının qəbulu zamanı tətbiq etdiyini xatırlamaq kifayətdir. Xüsusən də, məhkəmə qərarında preambula və dolayısı ilə Müstəqillik Bəyannaməsinin “erməni dövlətçiliyinin əsas prinsipləri” kimi səciyyələndirilməsi və onların dəyişilməz müddəalar olduğunun qeyd edilməsi, Ermənistanın Azərbaycan ərazilərinə qarşı iddialarından irəli gələn təhdidin miqyasını nümayiş etdirir".
Emil SALAMOĞLU,
“Yeni Müsavat”
İlham Əliyevin Albaniyanın paytaxtı Tiranada Paşinyanla görüşü, Makronla həmsöhbət olması və digər davranışları ölkədə gündəmdədir. Maraqlısı odur ki, hökumətyönlü KİV-lər və mətbuat platformaları ya bilərəkdən, ya bilməyərəkdən İlham Əliyevin görüş və davranışlarını önə çəkərək, məsələlərin fundamental mahiyyətindən fikir yayındırırlar.
Ən vacib sual budur: Tiranada nə baş verir?
Albaniyada Avropa Siyasi İcmasının Sammiti keçirilir, sammitin gündəmi: Rusiya əleyhinə daha sərt iqtisadi tədbirlərin tətbiqidir.
Tiranada Avropa Siyasi İcmasının altıncı sammiti öz işinə başlayıb. Tədbirdə Birləşmiş Krallıq da daxil olmaqla 40-dan çox ölkənin liderləri, eləcə də NATO və Avropa İttifaqının (Aİ) rəhbər şəxsləri iştirak edir. Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski sammitə Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanla birlikdə qatılıb.
Sammitin əsas gündəm mövzusu Rusiya qarşı yeni və daha sərt iqtisadi sanksiyaların tətbiqidir. Aİ hazırda Rusiya ilə ticarətə tam embarqo qoyulması imkanlarını nəzərdən keçirir. Məqsəd – Rusiyanın iqtisadi imkanlarını daha da məhdudlaşdıraraq, Ukraynaya qarşı davam edən təcavüzün dayandırılması üçün təzyiq vasitəsini gücləndirməkdir.
Qərb ölkələri artıq tətbiq olunmuş sanksiyalardan daha təsirli mexanizmlər axtarışındadır. Bu kontekstdə, Rusiya ixracına yüksək tariflərin tətbiqi də daxil olmaqla əlavə tədbirlər gündəmə gətirilir. Söhbət ilk növbədə enerji daşıyıcıları – neft, qaz və uran daxil olmaqla əsas ixrac məhsullarından gedir.
Bu tədbirlərin hüquqi bazası kimi ABŞ senatorları Lindsi Qraham və Riçard Blumental tərəfindən irəli sürülmüş qanun layihəsi göstərilir. Sənəddə Rusiya Ukrayna ilə atəşkəsə razılaşmadığı təqdirdə ona qarşı birincili və ikincili sanksiyaların tətbiqi nəzərdə tutulur. Eyni zamanda, Rusiyadan enerji resursları alan üçüncü ölkələrə qarşı 500%-ə qədər idxal tarifləri tətbiq edilməsi təklif olunur.
Paralel olaraq, Aİ səfirləri 14 may tarixində Rusiyaya qarşı 17-ci sanksiya paketini razılaşdırıblar. Avropa Komissiyasının Prezidenti Ursula fon der Lyayenin açıqlamasına görə, bu paket çərçivəsində 189 tanker — Aİ tərəfindən “kölgə donanması” hesab edilən gəmilər — sanksiya siyahısına daxil edilib. Bundan əlavə, ikili təyinatlı məhsullarla ticarətlə məşğul olan 30 şirkət və Rusiya hərbi-sənaye kompleksi ilə əlaqəli 75 fiziki və hüquqi şəxs də məhdudiyyətlərə məruz qalacaq.
Almaniyanın Kansleri Fridrix Mers isə bildirib ki, sözügedən 17-ci sanksiya paketi 20 may tarixində rəsmi olaraq təsdiqlənəcək.
Və İlham Əliyev Rusiyaya qarşı iqtidasi müharibənin strategiya və taktikası müzakirə olunan sammitdə iştirak edir.
Budur məsələnin mahiyyəti və bizim gündəmdə olası mövzu. Kimin kimə necə baxması, nə deməsi yox. Siyasəti, qlobal hadisələri, ciddi mövzuları bayağılaşdırmayın.
Kamran Cəfərov
TEREF
Varşava, London və Roma Ukraynanı dəstəkləyib.
Tribunainfo.az xəbər verir ki, Türkiyədə keçirilən danışıqlar Rusiya Federasiyasının sülhə yaxşı niyyət göstərmədiyini nümayiş etdirdi.
Bu barədə Avropa Siyasi Birliyinin Tiranadakı sammitində çıxış edən Polşanın baş naziri Donald Tusk jurnalistlərə açıqlamasında deyib. RMF24-ün yazdığına görə, Tusk əsas vəzifənin Avropa və ABŞ-ın Ukrayna məsələsində birliyini qorumaq olduğunu bildirib:
“Rusiya tərəfi amerikalıların iştirakı ilə danışıqlar aparmaq niyyətində deyildi. İrəli sürdükləri şərtlər nəinki Ukrayna, heç birimiz üçün qəbuledilməz idi. Rusiya mövqeyini konstruktiv adlandırmaq çətindir. Çox çətin günlər bizi gözləyə bilər.”
Böyük Britaniyanın baş naziri Kir Starmer isə sosial şəbəkədə yazıb ki, Kreml rəhbəri Vladimir Putin sülhə qarşı çıxış etdiyi üçün cavab verməlidir:
“Ukrayna və dünyanın digər yerlərində insanlar Putinin təcavüzü ucbatından əziyyət çəkib. İndi isə o, sülhdən yayınmaq üçün cavab verməlidir. Mən Rusiyanın atəşkəsi pozmasına imkan verməyəcəyəm. Vladimir Zelenski, Böyük Britaniya hər zaman Ukraynanın yanındadır.”
İtaliyanın baş naziri Corca Meloni isə tərəfdaş ölkələri qeyd-şərtsiz atəşkəs və Ukraynaya təhlükəsizlik zəmanəti verəcək ciddi sülh sazişi üzərində israrlı olmağa çağırıb:
“Əllərimizi yanımıza salmamalıyıq. Bu saatlar ərzində biz kimlərin sülh üçün real addımlar atmağa hazır olduğunu, kimlərin isə buna hazır olmadığını aydın şəkildə gördük.”
İstanbul Danışıqları: nə baş verir?
Məlum olduğu kimi, 2022-ci ildən bəri ilk dəfə Rusiya və Ukrayna nümayəndələri birbaşa görüşdə atəşkəsi, 1000 nəfər – 1000 nəfərə qarşı əsir mübadiləsini və Zelenski ilə Putinin şəxsi görüşü imkanını müzakirə ediblər.
Danışıqlara təşəbbüs rus tərəfdən gəlib – ABŞ və Aİ-nin israr etdiyi atəşkəs təklifindən imtinanın “kompensasiya”sı kimi.
KİV-in məlumatına görə, görüş zamanı Rusiya nümayəndələri Ukraynanın ordusunu konstitusiyalarına daxil etdikləri ərazilərdən çıxarmasını tələb ediblər.
The Economist jurnalının jurnalisti Oliver Kerrol bildirib ki, Putinin müşaviri ukraynalılara “Rusiya əbədi müharibəyə hazırdır” mesajı verib. Hətta, “siz daha çox yaxınlarınızı itirə bilərsiniz” deyərək hədələyib.
Mayın 16-da Tiranada “Avropa Siyasi Birliyi” 6-cı Zirvə toplantısının açılış plenar sessiyası keçirilir.
Musavat.com xəbər verir ki, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev tədbirdə iştirak edir.
Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Avropa Siyasi Birliyinin Zirvə Toplantısında iştirak etmək üçün Albaniyaya səfər edib.
"DogruXeber.az" xəbər verir ki, bu barədə Türkiyə mətbuatı yazıb.
Ərdoğanın təmasları zamanı qlobal və regional hadisələri, xüsusilə İstanbulda Rusiya-Ukrayna danışıqlarını dəyərləndirəcəyi gözlənilir. Ərdoğan İsrailin qətliamlarını və Qəzzada baş verən humanitar faciəni də gündəmə gətirəcək.
Prezident Ərdoğan sammit çərçivəsində ikitərəfli görüşlər də keçirəcə