 |
|
|
Təbii quruluşu, zəngin qida dəyəri və təravətləndirici dadı ilə kakos suyu əslində bir çox fərqli sahədə istifadə edilə bilər. Əsrlərdir tropik bölgələrdə istehlak edilən və susuzluğun qarşısını almaqdan dəri baxımına qədər müxtəlif faydalar təqdim edə bilən bu möcüzəvi maye xüsusilə son illərdə bütün dünyada populyarlıq qazanıb.Foodinfo.az xəbər verir ki, kakos suyu yüksək kalium tərkibi, aşağı kalorili dəyəri və nəmləndirici təsiri ilə tanınır. Lakin bu qidalandırıcı mayeni yalnız içki kimi qəbul etmək onun istifadə sahələrini məhdudlaşdırır. Çünki o, yemək reseptlərindən tutmuş gözəllik tətbiqlərinə, məşqdən sonrakı bərpadan tropik ləzzətlərin yaradılmasına qədər bir çox fərqli sahədə yaradıcı şəkildə istifadə edilə bilər.Həddindən artıq susuzlaşmanın qarşısını almaq üçün məşqdən sonra kokos suyu da istehlak edə bilərsiniz. Kalium və maqneziumla da zəngin olan bu içki əzələ kramplarını azaltmağa və cari enerji səviyyələrini saxlamağa və artırmağa kömək edir.Dərinizi nəmləndirmək üçün də kokos suyundan istifadə edə bilərsiniz. Nəmləndirici tərkib hissəsi kimi saç maskalarına da əlavə edə bilərsiniz.Limon suyu, zəncəfil və bir stəkan kakos suyu ilə hazırlanmış qarışığı mütəmadi olaraq müəyyən fasilələrlə istehlak edərək immunitet sisteminizi dəstəkləyə və bədəninizi zərərli toksinlərdən təmizləyə bilərsiniz.Həm vizual, həm də dadını artırmaq üçün kokos suyunu buz qablarında dondurub içkilərinizə əlavə edə bilərsiniz. Həmçinin evdə dondurma hazırlayırsınızsa, kokos suyundan istifadə etməlisiniz.Kakos suyu aşağı kalorili quruluşuna görə bir çox diyetoloq tərəfindən tövsiyə edilir.
Azərbaycanda satılan bəzi qrip dərmanlarında, preparatlarda, qrip tozlarında (paraşok) narkotik vasitə və psixiotrop maddələrin olması barədə məlumat var.
Ajans.az xəbər verir ki, hətta, bir sıra iş yerlərində narkotik testi zamanı narkotik aludəçisi olmayan şəxslərdə analizlər müsbət çıxıb. Bu isə həmin şəxslərin işlərini itirməsi ilə nəticələnib. Araşdırmadan sonra məlum olub ki, bu şəxslər narkoman deyil və qrip dərmanlarından istifadə ediblər. Məsələ ilə bağlı Səhiyyə Nazirliyinin Analitik Ekspertiza Mərkəzi sorğu ünvanladıq.
Sorğumuza cavab olaraq bildirdilər ki, bəzi qrip dərmanlarının tərkibində narkotik vasitə və psixiotrop maddələr var.
Hazırda Azərbaycan Respublikasının ərazisində 19 ticarət adı ilə belə mürəkkəb tərkibli dərman vasitələri dövlət qeydiyyatına alınıb, bunlardan on ikisi həkim resepti əsasında buraxılır.
19 dərmanın 6-sı qrip və soyuqdəymə əleyhinə istifadə olunur. Tərkiblərində narkotik vasitə olan kodein (codeine) mövcuddur və qanunvericiliyə görə nəzarətdə saxlanılmır. Dərmanlar bunlardır: Kaffetin, Paraferin, Pentalgin®-N, Kodelak®, Piralgin Neo, Kodefrin. Bunlardan ilk ikisi reseptsiz, qalanları reseptlə buraxılır.
Ajans.az-ın sorğusuna cavabda bildirilir ki, ümumiyyətlə ölkə ərazisinə dünyanın qabaqcıl dərman istehsalçıları tərəfindən idxal olunan bəzi mürəkkəb dərman vasitələrinin tərkibində kompleks müalicənin aparılması məqsədilə müəyyən faiz nisbətində narkotik vasitələr və psixotrop maddələr mövcuddur:
‘’Buna misal olaraq, tərkibində narkotik vasitə kodein və psixotrop maddə fenobarbital olan mürəkkəb tərkibli dərman vasitələrini göstərmək olar. Kodein tibdə əsasən ağrıkəsici (analgetik) və öskürək əleyhinə (antitussiv), fenobarbital isə antikonvulsant (qıcolma əleyhinə), sedativ (sakitləşdirici) və yuxugətirici dərman kimi istifadə olunur.
Məlumat üçün bildiririk ki, tərkibində kodein olan dərman vasitələri 1961-ci il tarixli "Narkotik vasitələr haqqında" Beynəlxalq Konvensiyanın 3-cü siyahısına daxil edilib. Onların qanuni tibbi istifadəsi, miqdarı, sui-istifadə edilmə ehtimalı və həmin maddələrin asanlıqla bərpa oluna bilməyəcəyi (dərman vasitələrinin tərkibindən çıxarılması) səbəbindən, həmin Konvensiya ilə nəzərdə tutulan bəzi nəzarət tədbirlərindən azad edilib.
Həmçinin, “Azərbaycan Respublikasının ərazisində dövriyyəsi qadağan edilmiş, məhdudlaşdırılmış və nəzarət edilən narkotik vasitələrin, psixotrop maddələrin, habelə Azərbaycan Respublikasının ərazisində idxalına, ixracına, tranzit nəql edilməsinə və istehsalına lisenziya tələb olunan prekursorların siyahılarının təsdiq edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikasının 2005-ci il 28 iyun tarixli 960-IIQ saylı Qanununa görə, kodein ölkə ərazisində dövriyyəsi məhdudlaşdırılmış narkotik vasitələrin, fenobarbital isə dövriyyəsinə nəzarət edilən psixotrop maddələrin siyahısına daxil edilib, lakin başqa mürəkkəb tərkibli dərman preparatlarının tərkibində nəzarət tədbirlərindən azad edilib.
Əlavə olaraq diqqətinizə çatdırmaq istərdik ki, 01.01.2024-cü il tarixindən etibarən ölkə ərazisində "Elektron Resept" sisteminə keçid başlanılıb. Elektron reseptin üstünlüklərindən biri sistem üzərindən xəstəyə dərman vasitəsi təyin olunmamışdan əvvəl diaqnozun təyin olunmasıdır. Həmçinin, pasiyent üçün tərtib olunan elektron resept özündə resepti yazan həkim və pasiyentə dair məlumatları daşıyır. Vətəndaş elektron resept vasitəsilə aptekdən dərman vasitəsini əldə etdikdə, sistem üzərindən həmin reseptin aktivlik statusu itir. Bu, bir reseptlə bir neçə aptekdən təkrar olaraq eyni dərman vasitəsinin əldə edilməsinin qarşısını almaqla yanaşı, dərman vasitələri üzərində nəzarətin həyata keçirilməsində əhəmiyyətli rol oynayır.
Qeyd edək ki, məlumatda göstərilən "Coumadin" adlı məhsul mövcud qanunvericiliyə uyğun olaraq dərman vasitəsi kimi dövlət qeydiyyatına alınmayıb və dərman vasitələrinin dövlət reyestrinə daxil edilməyib.
Nəzərinizə çatdırırıq ki, məqalədə qeyd olunan dövlət qeydiyyatına alınmayan həmin məhsulun ölkəyə qeyri-qanuni idxalı və satışının təşkilinin araşdırılması istiqamətində tərəfimizdən keçirilən plan üzrə (növbəti) və plandankənar (növbədənkənar) yoxlamalar zamanı mövcud qanunvericiliyin tələblərinə uyğun lazımi tədbirlər görüləcəkdir’’.
Ümumiyyətlə, özəl tibb müəssisələrində və aptek təşkilatlarında baş verən qanun pozuntularına rast gəldikdə, vətəndaşlar AEM-in "bir pəncərə" sistemi, "qaynar xətt"i (012 596 07 12), aem@pharma.az elektron ünvanı və ya pharma.az saytının MÜRACİƏT bölməsi vasitəsi ilə bizə müraciət edə bilər. Bu halda araşdırılma aparılır və lazım gələrsə, plandankənar yoxlama aparılması barədə qərar qəbul edilir.
Frensis Krik İnstitutundan olan Britaniya alimləri tez-tez qan verənlərin sümük iliyinin kök hüceyrələrində yeni, xərçəngli olmayan hüceyrələrin əmələ gəlməsinə kömək edən spesifik genetik dəyişikliklərlə üzləşdiyini aşkar ediblər.
32gun.az bildirir ki, tədqiqatın nəticələri Blood elmi jurnalında dərc olunub.
Yaşlandıqca sümük iliyinin kök hüceyrələrində mutasiyalar toplanır ki, bu da klonların – genetik quruluşu dəyişdirilmiş hüceyrə qruplarının yaranmasına səbəb ola bilər. Bu klonların bəziləri lösemi kimi qan xərçənginə səbəb ola bilər.
Ancaq onilliklər ərzində ildə üç dəfə qan verən tez-tez qan verən donorlarda, əksinə, sağlam hüceyrələrin yenilənməsinə kömək edən mutasiyalar olur.
Tədqiqatçılar 40 il ərzində 120 dəfədən çox qan verən 200-dən çox tez-tez donordan alınan qan nümunələrini təhlil etdilər və onları beş dəfədən az qan verən qeyri-müntəzəm donorların nümunələri ilə müqayisə etdilər. Hər iki qrup oxşar səviyyələrdə klonal müxtəliflik göstərdi, lakin tez-tez donorların qan hüceyrələrinin tərkibi fərqli idi.
Alimlər mutasiyaların tez-tez leykemiya ilə əlaqəli olduğu DNMT3A geninə xüsusi diqqət yetirdilər. Tez-tez donorlarda bu gendə mutasiyalar preleukemik dəyişikliklərlə əlaqəli olmayan bölgələrdə baş verib.
Laboratoriya təcrübələri təsdiq etdi ki, bu cür mutasiyalar hüceyrələrə qan itkisi stresinə daha yaxşı cavab verir və xərçəngə çevrilmədən qırmızı qan hüceyrələrinin istehsalını təşviq edir.
Tədqiqatçılar, həmçinin siçanlar üzərində təcrübələr apararaq, onları müxtəlif növ mutasiyaları olan insan kök hüceyrələri ilə köçürdülər. Tez-tez donorlar üçün xarakterik olan mutasiyaları olan hüceyrələr stress altında uğurla qırmızı qan hüceyrələri istehsal edir, leykemik mutasiyalar isə ağ qan hüceyrələrinin artmasına səbəb olur və bu, xərçəngin inkişaf riskini göstərir.
Tədqiqat qan donorluğunun təkcə başqalarına kömək aktı kimi deyil, həm də donorların özlərində sağlam qan hüceyrələrinin yenilənməsini təşviq edən potensial amil kimi vacibliyini vurğulayıb.
Dünyada kişi və qadınların sevdiyi və istifadə etdiyi brendlərdən biri olan L'Oréal ABŞ-da satılan Effaclar Duo adlı üz kremini geri çağırıb.
Demokrat.az xəbər verir ki, buna səbəb tərkibində kanserogen olduğu bilinən benzoil peroksid (BPO) maddəsinin olması olub. Bu kimyəvi maddə aşkar edildiyi üçün məhsullar dərhal geri çağırılıb.
Şirkət mövcud ehtiyatları pərakəndə satışdan çıxarmaq qərarına gəldiyini və yeni bir formula hazırladığını açıqlayıb. Geri çağırma yalnız ABŞ-ı əhatə edir. Kremin İngiltərə versiyası isə BPO ehtiva etmədiyi üçün geri çağırılmayıb.
Laktoza əsasən süd və süd məhsullarında olan təbii şəkərdir. Foodinfo.az laktoza ilə zəngin olan qidaları təqdim edir:Südİnək, keçi və qoyun südü laktozanın əsas mənbələridir. PendirlərYumşaq pendirlər (kəsmik, rikotta, krem pendir) daha çox laktoza ehtiva edir, sərt və uzun müddət yetişmiş pendirlərdə isə laktoza miqdarı az olur. Qatıq Qatıq bakteriyaları laktozanı parçaladığı üçün bəzi insanlar onu daha asan həzm edir. Kərə yağı və qaymaqAz miqdarda laktoza ehtiva edirlər. Dondurma və süd əsaslı desertlərTərkibində yüksək miqdarda laktoza ola bilər. Süd əlavə edilərək emal olunmuş qidalarÇörək, şokolad, souslar və hazır şorbalar da az miqdarda laktoza ehtiva edə bilər. Laktoza həzmində çətinlik çəkənlər üçün laktozsuz alternativlər və bitki mənşəli südlər mövcuddur.
Portağal C vitamini dedikdə çoxumuzun ağlımıza ilk gələn meyvə olsa da, bu vitaminin daha zəngin mənbələri də var. Orta ölçülü portağal 60-83 mq arasında C vitamini ehtiva edir və gündəlik ehtiyacı qarşılamağa kömək edir, lakin C vitamini ilə zəngin olan bir çox başqa qidalar da var. Bu alternativlər həm portağalı sevməyənlər, həm də pəhrizlərində müxtəliflik axtaranlar üçün fərqli seçimlər təklif edir.
Musavat.com e-saglam.az-a istinadən portağaldan başqa 5 güclü C vitamini mənbəyi olan qidanı təqdim edir:
Qırmızı və sarı bibər
Qırmızı və sarı bibər C vitamini ilə zəngindir. Yarım stəkan bibərdə təxminən 144 mq C vitamini var ki, bu da bir çox insanın gündəlik ehtiyaclarını ödəmək üçün kifayətdir. Bolqar bibərinin tərkibində beta-karoten kimi antioksidanlar da var. Bu şəkildə immunitet sistemini gücləndirməyə kömək edir.
Papaya
Tropik meyvənin yarısı, papaya 94 mq C vitamini təmin edir. Şirin bir meyvə olan papaya smuzilərdə, meyvə salatlarında və ya təzə halda istehlak edilə bilər. Bundan əlavə, tərkibindəki fermentlərlə həzm sağlamlığını dəstəkləyir.
Kivi
Kivi C vitamini mənbəyinə görə portağaldan da çox ola bilən meyvədir. Bir böyük kivi 84 mq C vitamini ehtiva edir və dəri ilə istehlak edildikdə əlavə lif təmin edir. Bundan əlavə, kivi fol turşusu, K vitamini və E vitamini ilə zəngindir.
Quava
Quava C vitamini ilə ən zəngin tropik meyvələrdən biridir. Tək bir guava meyvəsi 200 mq C vitamini ehtiva edir ki, bu da gündəlik tələbatın iki qatına bərabərdir. Kalorisi az olduğu üçün pəhriz baxımından da uyğundur. Quava çiy və ya ədviyyatlarla ətirli olaraq istehlak edə bilərsiniz.
Çiyələk
Çiyələk yalnız şirin və dadlı deyil, həm də C vitamini ilə zəngindir. Bir fincan çiyələkdə təxminən 85 mq C vitamini var. Bundan əlavə, çiyələk beyin sağlamlığını dəstəkləyən və xərçəng riskini azalda bilən güclü antioksidanları ehtiva edir.
Son illərdə mütəxəssislər ağ çörəyin həddindən artıq istehlakının sağlamlıq üçün ciddi risklər yaratdığını vurğulayırlar. Ağ çörək, az qida dəyərinə malik olduğuna görə əsasən aclığı yatırtmaq üçün istifadə edilir. Lakin onun müntəzəm istehlakı çəki artımı, piylənmə, diabet və ürək-damar xəstəlikləri kimi problemlərə səbəb ola bilər.
Musavat.com e-saglam.az-a istinadən xəbər verir ki, ağ çörək yüksək karbohidrat tərkibinə malikdir və artıq kalori yığılmasına səbəb olaraq çəkiyə nəzarəti çətinləşdirir. O, həmçinin bədənə vacib vitamin və mineralları vermədiyi üçün qida çatışmazlığı yaradır. Şəkərli diabet xəstələri üçün isə bu çörək xüsusilə təhlükəlidir, çünki qan şəkərinin səviyyəsini sürətlə artırır.
Uzun müddət saxlanılan çörəyin kiflənməsi sağlamlıq üçün risk yaradır. Qəliblər allergik reaksiyalara, həzm problemlərinə və daha ciddi xəstəliklərə səbəb ola bilər. Bu səbəbdən kiflənmiş çörəyi istehlak etmək məsləhət görülmür.
Ağ çörək yerinə tam buğda çörəyinə üstünlük vermək qidalanmanı daha balanslı hala gətirir. Sağlam həyat üçün çörək istehlakını nəzarətdə saxlamaq və daha qidalı seçimlərə yönəlmək vacibdir.
Telefonunuzdan nə qədər uzaqsınız? Çox güman ki, əlinizin altındadır. Hətta bu xəbəri elə telefonunuzdan oxuma ehtimalınız olduqca yüksəkdir. Rəqəmsal cihazlar demək olar ki, daim bizimlədir və yeni bir araşdırma onların istifadəsini azaltdıqda beynin aktivliyində baş verə biləcək dəyişiklikləri vurğulayır.
Qaynarinfo "Science Alert"ə istinadən xəbər verir ki, araşdırmada 18-30 yaş arasında 25 gənc iştirak edib. Onlardan 72 saat ərzində smartfon istifadələrini mümkün qədər məhdudlaşdırmaları istənilib. Yalnız əsas ünsiyyət və işlə bağlı fəaliyyətlərə icazə verilib.
Almaniyanın Heydelberq və Köln universitetlərindən olan tədqiqatçılar telefon istifadəsindəki məhdudiyyətin sinir şəbəkələri və beyin aktivliyi üzərindəki təsirini müəyyən etmək üçün MRI taramaları və psixoloji testlər aparıblar.
Yayımlanan məqalədə qeyd olunur: "Smartfon istifadəçilərində məhdudiyyətin təsirini araşdırmaq üçün uzunmüddətli yanaşmadan istifadə etdik. Zamanla beyin aktivliyindəki dəyişikliklərlə asılılıqla əlaqəli neyrotransmitter sistemləri arasında əlaqə tapıldı".
Asılılıq nikotin və alkoqolla müqayisə edilir
72 saatlıq müddətin sonunda aparılan taramalar zamanı iştirakçılara müxtəlif vizual siqnallar göstərilib. Bunlar arasında açıq və söndürülmüş telefonların görüntüləri, eləcə də neytral hesab edilən qayıq və çiçək kimi obyektlər olub.
Smartfon görüntüləri təqdim edildikdə, beynin mükafat mexanizmi və istəyin idarə edilməsi ilə əlaqəli bölgələrində dəyişikliklər qeydə alınıb. Bu dəyişikliklər bəzi aspektlərdə maddə asılılığı ilə bağlı beyin reaksiyalarına bənzəyir. Bu da telefonların nikotin və ya alkoqol kimi asılılıq yarada biləcəyini göstərir.
Ətraflı
Beyində müşahidə edilən dəyişikliklərin dopamin və serotonin sistemləri ilə əlaqəli olması da telefon asılılığı ideyasını dəstəkləyir. Bu iki neyrotransmitter məcburi davranış və əhval-ruhiyyənin tənzimlənməsi daxil olmaqla bir çox beyin funksiyası ilə bağlıdır.
İstək hissi dəyişməsə də, bəzi iştirakçılar əhval-ruhiyyədə yaxşılaşma hiss edib
Lakin aparılan psixoloji testlər göstərib ki, telefon istifadəsinin məhdudlaşdırılmasına baxmayaraq, iştirakçıların ümumi əhval-ruhiyyəsində və ya istək hissində ciddi dəyişiklik qeydə alınmayıb. Bəzi könüllülər əhval-ruhiyyələrinin yaxşılaşdığını bildiriblər, lakin bu, test nəticələrində nəzərəçarpan fərq kimi görünməyib.
Araşdırma smartfon istifadəsinin beyin aktivliyini niyə dəyişdirdiyinə dair dəqiq nəticə təqdim etmir, lakin bunun bir neçə amildən qaynaqlandığı düşünülür. Telefon vasitəsilə yerinə yetirilən bütün fəaliyyətlərin eyni dərəcədə asılılıq yaratmadığı ehtimal edilir.
Tədqiqatçılar qeyd edirlər: "Məlumatlarımız smartfondan istifadə istəyi ilə sosial qarşılıqlı əlaqə istəyini bir-birindən ayırmır. Bunlar müasir dövrdə bir-birinə sıx bağlı iki prosesdir.”
Alimlər hələ də smartfonların həyatımıza və beynimizə necə təsir etdiyini tam anlamağa çalışırlar. İlk "iPhone"un satışa çıxmasından təxminən 20 il keçib. Lakin indi hər bir neçə dəqiqədən bir telefonumuza baxmadıqda ortaya çıxan gizli asılılıq simptomları haqqında daha çox məlumatımız var.
Araşdırma qrupu bildirir: "Müəyyən edilən sinir mexanizmləri həddindən artıq smartfon istifadəsi riski olan insanlarda asılılıq davranışını əhəmiyyətli dərəcədə gücləndirə bilər.”
Qaraciyər orqanizmdə həyati funksiyaları yerinə yetirən əsas orqanlardan biridir. Lakin müxtəlif amillər – qeyri-sağlam qidalanma, alkoqol istifadəsi, infeksiyalar və dərmanların həddindən artıq qəbulu onun fəaliyyətini poza bilər.
Musavat.com xəbər verir ki, müalicəyə gecikməmək üçün xəstəliklərin erkən əlamətlərini tanımaq vacibdir.
İlkin əlamətlər:
Qaraciyər xəstəlikləri adətən sakit və simptomsuz başlayır. Lakin zamanla bəzi əlamətlər özünü göstərə bilər:
• Daimi yorğunluq və enerji çatışmazlığı
• Qarında narahatlıq və ağırlıq hissi
• İştahsızlıq və həzmsizlik problemləri
• Dəridə qaşınma və səpgilər
Xəstəlik irəlilədikdə görülən dəyişikliklər:
Vaxtında tədbir görülmədikdə qaraciyərin funksiyası zəifləyir və daha ciddi əlamətlər meydana çıxır:
• Dərinin və gözlərin saralması (sarılıq)
• Ayaq və qarın nahiyəsində şişkinlik
• Sidiyin tündləşməsi, nəcisin isə rəngsizləşməsi
• Tez-tez göyərmələr və qanaxmalar
• Zehni qarışıqlıq və diqqət problemləri
Sağlam qaraciyər üçün nə etməli?
Həkimlər qaraciyər sağlamlığını qorumaq üçün balanslı qidalanma, alkoqol və zərərli maddələrdən uzaq durmağı, həmçinin mütəmadi tibbi müayinədən keçməyi tövsiyə edirlər. Xəstəliyin erkən diaqnozu ağır fəsadların qarşısını almağa kömək edə bilər.
Musavat.com
Nəmləndirmə dərinin cavan qalmasında böyük rol oynayır. Məhz nəmlilik dəriyə elastiklik, hamarlıq və təravət bəxş edir.
Quru dəri həmişə qoca görünür. Dəriyə makiyaj edən də səliqəsizdir görünür. Buna görə də nəmləndirmə üçün nəzərdə tutulan prosedurlardan istifadə etməyiniz məsləhətdir.
Ev şəaritində isə üzünüzə bunu edə bilərsiniz:
Gialuron turşusu və E vitaminindən (apteklərdə satılır) eyni miqdarda götürüb, dəniz yosununa qatın. Üzə çəkib, 15 dəqiqə saxlayın.
Həftədə 2 dəfə bu maskanı etmək üzü nəmləndirəcək, qırışları hamarlayıb, təravəti artıracaq.
Əgər ofis şəraitində işləyirsinizsə, onda üzünüzü gün ərzində bir neçə dəfə adi və ya qazlı su ilə yuyun. Suyu vitaminli spreylə də əvəz edə bilərsiniz. /Axşam.az