 |
|
|
Tədqiqatçılar bioloji yaşınızı azaltmaq və cavan görünmək üçün pəhrizinizdən nələri xaric etməli olduğunuzu dəqiq müəyyən ediblər.Kaliforniyalı elm adamları şəkərin az olduğu pəhriz ilə hüceyrə səviyyəsində gənc bioloji yaş arasında əlaqə tapdılar. Tədqiqatçıların işi Jama Network Open jurnalında dərc olunub. Təcrübədə Şimali Kaliforniyadan təxminən 40 yaşlı 342 qadın iştirak edib.Məlum olub ki, onlar nə qədər yaxşı yeyirlərsə, hüceyrələri bir o qədər cavan görünür. Maksimum nəticə, iltihab əleyhinə və antioksidant elementlərlə zəngin olan Aralıq dənizi pəhrizinin tərəfdarları tərəfindən göstərilib.Alimlər müəyyən ediblər ki, əlavə edilən hər qram şəkər qadınların bioloji yaşını artırır, hətta onlar başqa cür sağlam qidalansalar belə.
Parlaq rəngləri olan tərəvəzlər qan damarlarının və damarların vəziyyətinə faydalı təsir göstərir.Damar sağlamlığı bədənimizin ümumi sağlamlığında mühüm rol oynayır. Varikoz damarları xoşagəlməz simptomlara və ağırlaşmalara səbəb ola biləcək ümumi bir xəstəlikdir. Ancaq düzgün bəslənmə bu mənfi ssenarinin inkişafının qarşısını ala bilər.Damarları gücləndirməyə kömək edən vacib bir pəhriz komponenti C vitamini ilə zəngin qidalardır. O, kapilyarların və damarların divarlarını gücləndirməyə kömək edir, onların elastikliyini artırır və iltihabı azaldır. Pəhrizinizə sitrus meyvələri, kivi, qırmızı bibər və təzə yaşıl tərəvəzlər kimi qidaları daxil edin.E vitamini də sağlam damarlar üçün vacib bir komponentdir. Qan damarlarının divarlarını gücləndirməyə kömək edir, qan dövranını yaxşılaşdırır və qan laxtalarının meydana gəlməsinin qarşısını alır. Pəhrizinizə qoz-fındıq, günəbaxan tumu və zeytun yağı kimi E vitamini ilə zəngin qidaları daxil edin.Omeqa-3 yağ turşuları da damarların sağlamlığına müsbət təsir göstərə bilər. Bu yağ turşuları qan axını yaxşılaşdırmağa, iltihabı azaltmağa və qan damarlarının divarlarını gücləndirməyə kömək edir. Omeqa-3 yağ turşularını qızılbalıq və sardina kimi balıqlardan, həmçinin qoz-fındıq və kətan toxumlarından əldə etmək olar.A vitamini və C vitamini kimi antioksidantlar iltihabı azaltmağa və qan damarlarının divarlarını gücləndirməyə kömək edir. Giləmeyvə, parlaq rəngli tərəvəzlər və yaşıl çay kimi antioksidantla zəngin qidaları diyetinizə daxil edin.Bəzi qidalarda olan flavonoidlər də damarların sağlam olmasına kömək edə bilər. Flavonoidlər qan axını yaxşılaşdırır, iltihabı azaldır və qan damarlarının divarlarını gücləndirir. Pəhrizinizə giləmeyvə, tünd şokolad, qırmızı şərab və sitrus meyvələri kimi flavonoidlərlə zəngin qidaları daxil edin.Pəhriz lifini istehlak etməyin vacibliyini də unutma. Lif bağırsaqların normal fəaliyyətini qorumağa kömək edir, qəbizliyin qarşısını alır və varikoz damarlarının inkişaf riskini azaldır. Pəhrizinizə yulaf ezmesi, lobya, giləmeyvə və tərəvəz kimi liflə zəngin qidaları daxil edin.
ABŞ-ın Nyu Cersi ştatında 100 yaşlı Mariam Todd uzunömürlülüyünün açarı olan qidaları bölüşür. Yaşına baxmayaraq, o, təkcə maşın sürməyə və yemək bişirməyə davam etmir, həm də mərhum valideynlərinin 1929-cu ildə əsası qoyulmuş mebel mağazasında işləyir.Mariam Todd deyir ki, hər şey onun həyat tərzi ilə bağlıdır. Today-ə verdiyi müsahibədə o, sağlam qidalandığını və yeməyin çox hissəsini öz bağında yetişdirdiyini bildirib.Qadın müntəzəm olaraq pomidor, bibər, xiyar, sarı balqabaq, balqabaq və duzlu kələm yeyir. 100 yaşında olan Məryəm o qədər sağlamdır ki, üç ildir həkimə müraciət etmir. Bunun üçün pəhrizinə təşəkkür edir.Mariam Todd, həmçinin çox işlənmiş qidalardan və spirtdən çəkinir və şirin yeməklərə gəldikdə, o, daha sağlam seçimə - tünd şokolada üstünlük verir.
Azərbaycan Mərkəzi Bankının yeni binasının tikintisinə ayrılan vəsaitin həcmi 637 milyon manata çatıb. Məlumatlara görə, adı çəkilən qurumun hazırda bir neçə binasının olmasına baxmayaraq, əlavə xərclə dəbdəbəli bina tikintisi və bu istiqamətdə xarici şirkətlərin işə cəlb olunması cəmiyyətdə birmənalı qarşılanmır.
Bir bina üçün bu qədər vəsaitin xərclənməsini necə şərh etmək olar?
Xarici ölkələrdə də dövlət banklarının binalarına yarım milyard manat və ya dollar pul ayrılırmı? Ölkədə ictimai nəqliyyatın, benzinin, internetin, ərzağın qiymətinin kosmik raket kimi qalxdığı bir vaxtda Azərbaycanın Mərkəzi Bankı niyə belə "bədxərclik" etsin?
Ən nəhayət, bu "dəyirman"ın suyu haradandır?
İqtisadçı-hüquqşünas Əkrəm Həsənov Bizimyol.info xəbər portalının suallarını cavablandırıb.
"Bu tikinti məsələsi Elman Rüstəmovun Mərkəzi Banka sədrlik etdiyi dönəmdən başlayıb. Öncəliklə, ilk sual budur ki, Mərkəzi Bank binanı nə edir? Hazırda iki binası var: Rəşid Behbudov küçəsində və Bülbül prospektində. Keçmiş Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatasının binası da hal-hazırda onlardadır. İndi bu binaları təhvil verib, bir banaya köçəcək. O boyda binanı axı, nə edir? Bu qədər xərc çəkilməsinə nə ehtiyac var idi? Normal cəmiyyətlərdə belə tikintilər aparıldıqda, cəmiyyətə bu haqda açıqlama verilir və bütün xərclər göstərilir. Niyə bu qədər xərc çıxıb?
Biz hamımız bilirik ki, Azərbaycanda tikinti işləri nə cür aparılır: yeyirlər, dağıdırlar. Belə deyilsə, biz burda heç kəsi ittiham etmirik. Açıqlama versinlər, ora ödənən bütün xərclərin bizə - ictimaiyyətə smetasını versinlər. Görək, ora nə qədər vəsait və nə səbəb gedib? Niyə belədir? Bunu demirlərsə, onda bizdə tam əsaslı şübhə yaranır ki, o pulları dağıdırlar. Bu qədər pul hara gedir? O bina qızıldandır, bəyəm? Aydın məsələdir...
Təəssüf ki, bu məsələlərdə Azərbaycanda heç nə dəyişmir. Dövlət satınalmalarında, tikintidə və sair sahələrdə korrupsiya böyükdür"- deyə, iqtisadçı-hüquqşünas qeyd edib.
Kolumbiya Universitetinin (ABŞ) alimləri müəyyən ediblər ki, yaxınlarının itkisi DNT metilasiyası mexanizminə əsaslanan epigenetik saatı sürətləndirir və bununla da bioloji qocalmaya səbəb olur.
"DogruXeber.az" xəbər verir ki, bu barədə araşdırma nəticələri "JAMA Network Open" jurnalında dərc olunub.
Aparılan tədqiqatlarda 1994-1995-ci illərdə sorğu vasitəsilə dəvət olunmuş 12 300 nəfər iştirak edib. İlk mərhələdə, iştirakçıların əksəriyyəti məktəbdə olarkən psixoloji vəziyyətləri təhlil edilmiş, daha sonra onlardan sevdiklərinin ölümünü yaşayıb-yaşamadıqlarını öyrənmişlər.
Bildirilir ki, tədqiqat başlayandan 2016-2018-ci ilə qədər sorğu daha dörd dəfə təkrarlanıb. Bu müddət ərzində təxminən dörd min insan ailə üzvlərini, həyat yoldaşlarını və ya dostlarını itirib.
Nəticələr göstərib ki, 33-44 yaş arası könüllülər arasında itkilər epigenetik saatla ölçülən daha böyük bioloji yaş, eləcə də sürətlənmiş qocalmanı sürətləndirib. Üstəlik, bir insanın nə qədər çox itkisi varsa, qocalma faizinin də bir o qədər çox olduğu müəyyən edilmişdir.
Quru nanə bir çox faydalı xüsusiyyətlərə malikdir və geniş şəkildə istifadə olunur. Foodinfo.az xəbər verir ki, quru nanə həzmi yaxşılaşdırır və mədə problemlərinin, o cümlədən şişkinliyin və həzmsizliyin aradan qaldırılmasına kömək edir. Onun tərkibindəki mentol maddəsi mədə-bağırsaq traktının fəaliyyətini normallaşdırır və bağırsaq spazmlarını azaldır.Bu bitkinin qurusu həm də güclü antioksidant təsirə malikdir. Bu, bədəni sərbəst radikalların zərərindən qoruyaraq ümumi sağlamlığı yaxşılaşdırır və immunitet sistemini gücləndirir. Antimikrobiyal xüsusiyyətləri sayəsində quru nanə infeksiyaların qarşısını almağa və bədənin mikroblara qarşı müqavimətini artırmağa kömək edir.Bundan əlavə, quru nanə sinir sisteminə müsbət təsir edir, stress və gərginliyi azaltmağa yardımçı olur. Onun sakitləşdirici təsiri sayəsində, nanə çayı yuxu problemlərini aradan qaldırmaqda istifadə olunur.Quru nanə, həmçinin nəfəs yollarını açır və soyuqdəymə simptomlarını yüngülləşdirir. Bu xüsusiyyətləri ilə quru nanə çayı boğaz ağrısı, öskürək və burun tıxanıqlığına qarşı təbii bir vasitədir.
Deyilənə görə, böyük loğman İbn Sinanın yolu bir dəfə yayda Azərbaycanın Aran ellərindən düşüb. Vəba xəstəliyini mülaicə eləmək üçün el-el dolaşan alim Aranda bitən dadlı qarpızlardan yedikdən sonra deyib ki, sizə Allah dərd də verib, dərmanın da. Can dərmanınız bu qarpızdır. Bol- bol yeyin, su əvəzinə onu işlədin.
Lent.az “Şəfalı bitkilər” rubrikasında hazırda mövsümü olan qarpızdan bəhs edir.
Qarpız yemək orqanizmin su ilə təminatını dəstəkləyir, xərçəngin qarşısını almağa kömək edir, iltihabı və oksidləşdirici stresi azaldır, ürəyi sağlamlaşdırır.
Qarpızın tərkibində eyni zamanda E və T vitaminləri, tiamin, riboflavin, niasin, B6 vitamini, foli turşusu, pantoten turşusu, kalsium, dəmir, maqnium, fosfor, kalium, natrium, sink, mis, marqans və selen var. Orqanizmin su təminatını dəstəkləyir. Su qəbul etmək orqanizm üçün çox vacibdir. Maraqlıdır ki, qarpızın 92 faizi sudan ibarətdir.
Qarpızın tərkibində bir sıra antioksidantlar, C vitamini, karotinoid, likopin, E kukurbitasini var.
Böyrəkdəki duzların, daşların təmizlənməsinə kömək edir.
Qarpız qabığının dəri üçün çox yaxşı bir təmizləyici və nəmləndiricidir. Xüsusilə qarpızın qabığına yaxın olan ağ hissələri ilə üzünüzü masaj edə bilərsiniz. Ayrıca iltihab əleyhinə bir təsir xüsusiyyətinə malikdir.
Qarpız toxumu xolesterol səviyyənizi tarazlıqda saxlayır və pis xolesterolu(LDL) azaldır.İçindəki lif mədə və bağırsaq sistemini tənzimləyir. Qəbizlik və həzm pozğunluğu kimi problemlərin qarşısını alır.
İçərisində likopen olan qarpız xərçəngə səbəb olan toxumaların zədələnməsinin qarşısını almaqda mühüm rol oynayır. Yüksək miqdarda antioksidan xüsusiyyətləri sayəsində bədəndəki zərərli toksinlərin səbəb ola biləcəyi zərərlərin qarçşısını alır. Beyin sağlamlığınızı gücləndirir. Tərkibindəki xolin sayəsində uzun müddətli yaddaşı qorumağa kömək edir.
Cəfəri çox yaxşı sidikqovucu və iltihab əleyhinə xüsusiyyətlərə malikdir.
Xalq təbabətində böyrəkləri, sidik kisəsini və sidik yollarını qum və mikroblardan təmizləmək üçün cəfəri suyu istifadə olunur.
Bu suyun bir çox faydalı xüsusiyyətləri var. Cəfəri suyunun yağ yandırıcı xüsusiyyəti var, parlaq bir cild üçün istifadə edilir. Həmçinin cəfəri suyu qara ciyərdə yağlanmanın da qarşısını alır.
Cəfəri suyu necə hazırlanır?
1 dəstə cəfəri saplağı ilə birlikdə yuyulur, doğranılır, üzərinə yarım litr qaynar su tökülür, zəif odda 2-3 dəqiqə qaynatdıqdan sonra 1 saat dəmlənir və süzülür. Hazırlanan cəfəri suyu ilıq olaraq, günün hər saatında arzuya görə istehlak edilir. Gecə yatmazdan 1 saat əvvəl içsəniz, arıqlamaq üçün daha təsirli olacaq.
Meyvə quruları sağlamlıq baxımından çox faydalıdır. Quru meyvələr təbii şirinliyi və qida dəyəri ilə zəngindir. Meyvələrin qurudulması prosesi onların içərisindəki suyun çıxarılması və qida maddələrinin qorunmasını təmin edir. Bu proses nəticəsində meyvələr daha uzun müddət saxlanıla bilir.Foodinfo.az xəbər verir ki, quru meyvələrdə C vitamini, dəmir, kalsium, kalium və antioksidantlar bol miqdarda olur. Məsələn, kişmiş, qaysı qurusu, quru əncir və quru xurma çox yayılmış nümunələrdir. Bu meyvələr enerji verici, immun sistemini gücləndirici və həzm sistemini tənzimləyici təsirə malikdir.Quru meyvələr eyni zamanda, lif baxımından da zəngindir. Bu, həzm prosesini yaxşılaşdırır və bağırsaq fəaliyyətini normallaşdırır. Lakin quru meyvələrin çox miqdarda şəkər ehtiva etdiyini unutmaq olmaz, buna görə də, onları məhdud miqdarda qəbul etmək məsləhətdir.Həmçinin quru meyvələr idmançılar və aktiv həyat tərzi sürənlər üçün ideal qidadır, çünki onlar sürətli enerji qaynağıdır. Qida rasionunda quru meyvələrdən istifadə etməklə sağlam və balanslı qidalanma təmin edilə bilər.
Malva çiçəyi (əməköməci) bir çox sağlamlıq faydalarına malikdir və ənənəvi tibb praktikalarında geniş istifadə olunur. Bu bitki antioksidant, antiinflamatuar və antibakterial xüsusiyyətləri ilə tanınır. Malva çiçəyi tərkibindəki müalicəvi maddələr sayəsində immun sistemini gücləndirir və bədəni xəstəliklərə qarşı daha müqavimətli edir.Foodinfo.az xəbər verir ki, həzmi asanlaşdıran təsirləri ilə tanınan malva çiçəyi mədə və bağırsaq problemlərinin, xüsusilə də qastrit və qəbizlik kimi vəziyyətlərin yüngülləşdirilməsinə kömək edir. Onun yumşaldıcı xüsusiyyətləri boğaz ağrısı və öskürək kimi üst tənəffüs yolu infeksiyalarında rahatlama təmin edir. Malva çiçəyi dəri problemlərinin müalicəsində də istifadə edilir. Onun antiinflamatuar xüsusiyyətləri dərinin iltihablı vəziyyətlərini yüngülləşdirir və yaraların daha sürətli sağalmasına kömək edir. Bundan əlavə, bu bitki saç və dəri baxımında da istifadə edilir, dərini nəmləndirir və qıcıqlanmaları aradan qaldırır. Son olaraq, malva çiçəyi çayı sinir sistemini sakitləşdirərək stress və yuxusuzluq kimi problemlərin aradan qaldırılmasında da faydalıdır. Sağlamlıq problemləri üçün istifadədən əvvəl həkimlə məsləhətləşmək vacibdir.