"Dəniz suyunun keyfiyyətinin yoxlanılması məqsədilə hər il Respublika Gigiyena Epidemiologiya Mərkəzi tərəfindən dəniz suyunun analizi olunur və monitorinqlər aparılır".

Bu sözləri News24.az-a açıqlamasında infeksionist-hepatoloq Mərdan Əliyev deyib.

Həkim çimərliklərdə olan virus və bakteriyalardan danışıb:

"Analizlərdə əsas 2 göstərici istifadə olunur: koli titri və koli indeksi. Bu göstəricilərin normaya uyğun olmaması dəniz suyunun daha çox kanalizasiya sistemi ilə çirkləndiyini göstərir. Təbii ki, belə sularda çimmək olmaz".

Həkim qeyd edib ki, Bakı kəndləri istiqamətində dəniz suyunun keyfiyyəti daha yaxşıdır:

"Yəni, orada su daha təmiz olur. Amma Şıxov çimərliyi istiqamətində və bu ərazilərdə dəniz suyunun daha çirkli olduğunu görürük. Belə dəniz sularında çimmək olmaz, çünki daha riskli hesab olunur. Ən əsası isə müxtəlif xəstəliklərə yoluxma ehtimalımız var. Yəni koli titri və koli indeksinin yüksək olması onu göstərir ki, dəniz suyu kanalizasiya sistemi ilə daha çox çirklənib. Orada E.Koli bakteriyaları və virusların miqdarı çoxdur. Və belə halda yoluxma ehtimalı yüksəkdir. Müxtəlif mədə-bağırsaq xəstəlikləri, ürək bulanma, qusma, ishal, hətta bəzən temperatur yüksəlməsi ilə müşahidə olan xəstəliklər ola bilər. Ona görə də, belə dənizlərdə çimmək düzgün deyil. Bu su uşaqlar və yaşlılar üçün daha təhlükəli hesab olunur. Çünki onların immun sistemi daha zəif olduğu üçün sözü gedən bakteriya və viruslar daha ağır xəstəliklər törədə bilər",- deyə infeksionist əlavə edib.

M.Əliyev bundan əlavə günəşdən qorunmağın vacibliyini də vurğulayıb:

"Onu da bildirmək istəyirəm ki, insanlar daha çox günortalar çimərliyə getdiyi üçün onlarda günəşə məruz qalma, günəşdən yanma kimi hallar daha yüksək olur. Bu da öz növbəsində dəri xəstəliklərinə, hətta dəri xərçənginə səbəb olur. Buna görə də axşam saatlarında getmək daha məqsədə uyğundur",- deyərək həkim fikrini yekunlaşdırıb.

Paylaşılan bu foto sosial şəbəkədə gündəm olub.

32gun.az Türkiyə mediasına istinadən bildirir ki, balıq kürüsünə bənzəyən fotodakı əslində gənə yumurtasıdır. Təhlükəli olduğu üçün gördüyünüz zaman məhv edib deyə qeyd edilib.

Həmib fotonu təqdim edirik:

Alimlər xatırladıblar ki, mümkün risklərdən qaçmaq üçün suyu şüşə qablarda almaq daha yaxşıdır.
Plastik içməli su qablarında sağlamlıq üçün təhlükəli olan bir neçə kimyəvi birləşmə var.
Jinan Universitetinin (Çin) alimləri bu barədə xəbərdarlıq ediblər. Onlar məşhur qablaşdırmanın kimyəvi tərkibini uzun müddət araşdırdıqdan sonra bu qənaətə gəliblər.
Mütəxəssislər dünyanın hər yerindən - Afrika, ABŞ, Avropa və Asiyadan altı plastik butulka seçiblər. Sonra butulkaların kimyəvi tərkibi ətraflı təhlil edilib. Məlum olub ki, bütün qabların tərkibində uçucu üzvi birləşmələr olub.
Bununla bağlı alimlər xatırladıblar ki, mümkün risklərdən qaçmaq üçün suyu şüşə qablarda almaq daha yaxşıdır.
“Maraqlıdır ki, bu məsələnin öyrənilməsi məhz bu gün plastikin əsas istehsalçısı olan Çində başlayıb” - nəşr qeyd edib.
Bundan əvvəl Rusiya Dövlət Duması plastik qabların təbiətə zərərli olması ilə bağlı etiketlənməyə çağırıb. Xəbərdarlıqlar tütün və alkoqol məhsullarındakı etiketlərə bənzər əlavə edilə bilər.

Kusinq sindromu orqanizmdə kortizol hormonunun həddindən artıq ifrazı nəticəsində yaranan bir vəziyyətdir. Kortizol, adətən, böyrəküstü vəzilər tərəfindən istehsal olunan və həyat üçün vacib olan bir hormondur. Bu hormon insana xəstəlik kimi stresli vəziyyətlərə cavab verməyə kömək edir. Demək olar ki, bütün bədən toxumalarına təsir göstərir.
Sindromun simptomları hər bir xəstədə yüngüldən şiddətə qədər geniş diapazonda özünü göstərir. Yetkinlərdə ən çox görülən simptom çəki artımıdır və xüsusilə, gövdədə özünü göstərir. Digər ümumi göstəricilər hipertəzyiq, yaddaş problemləri, diqqət və konsentrasiya itkisi kimi sıralana bilər.
Kortizol hormonunun həddən artıq ifrazı bədən toxumalarında protein itkisinə səbəb olur. Buna görə də, protein itkisi əzələ zəifliyinə gətirib çıxarır. Bədənin müxtəlif yerlərində yağlı toxuma yataqları görünür. Xüsusilə, üz və çiyinlər arasında yığılma nəticəsində qəribə bir vəziyyət yaranır.
Kuşinq sindromunun bəzi simptomları;
Narahatlıq
Yuxusuzluq
Zəiflik
Baş ağrısı
Depressiv əhval
Emosional nəzarətin itirilməsi
Sızanaqların artması
Üzdə qızartı
Osteoklaz
Sümüklərin asan qırılması
Həddindən artıq susuzluq
Tez-tez sidiyə çıxma
Yüksək qan şəkəri səviyyəsi
Həddindən artıq çəki artımı nəticəsində piylənmə
Təkrarlanan infeksiyalar
Dərinin incəlməsi və asan göyərmə
Qarın, omba, döş və qollarda çəhrayı və ya bənövşəyi uzanma izləri
Kuşinq sindromunun müalicə məqsədi bədəninizdəki yüksək kortizol səviyyələrini azaltmaqdır. Müalicə xəstəliyin səbəbinə uyğun olaraq planlaşdırılır.
Sindromun səbəbi kortikosteroid dərmanlarının uzun müddətli istifadəsidirsə, həkiminiz dərmanın dozasını müəyyən müddətə azaltmağı düşünə bilər.
Xəstəliyin səbəbi bir şişdən qaynaqlanırsa, cərrahi müalicə variantları qiymətləndirilir. Şiş toxumasını cərrahi yolla tamamilə çıxarmaq mümkün olmadıqda radioterapiya tətbiq edilir. Radioterapiya kifayət deyilsə, kortizol istehsalını boğan dərmanlar istifadə olunur.
Bu müalicə variantlarından heç biri uyğun və ya təsirli deyilsə, həkiminiz böyrəküstü vəzilərin cərrahi üsulla çıxarılmasını tövsiyə edə bilər. Bu prosedur kortizolun həddindən artıq istehsalını müalicə edir, lakin ömür boyu müəyyən dərmanlardan istifadə etməyi tələb edir.
Mənbə: Medicalpark
Tərcümə etdi: Fərahim Rzazadə
https://24media.az/

Rus psixoloqu Andrey Dementyev sadə yolla başa salır.
Yolda maşınınla gedirsən və birdən yıxılan bir qız görürsən maşını saxlayıb kömək məqsədi ilə xəstanaya gətirirsən...Həkim sizi təbrik edir ki arvadınız hamilədir...Arvadım deyil yolda yıxılmışdı xəstaxanaya gətirdim...Test olunacaq deyir həkim..Gətirdiyiniz gənc Xanım uşağın sizdən olduğunu deyir.
STRESS.
Test götürülür və həkim Siz hec vaxt Ata ola bilməzsiniz deyir.
STRESS.
Rahat bir nəfəs alıb xəstaxanadan cıxırsınız və bir də hec kimə kömək etmərəm qərarı verirsiniz.
Və evdə Sizi gözləyən xanımın və üc uşağın yanına tələsirsiniz..və birdən həkimin Siz Ata ola bilməzsiniz sözü yadınıza düşür.
STRESS..STRESS...STRESS.
Amma əsil STRESS...
Rebiyye Zerdabi
TEREF

Ötən günlərdə məlum oldu ki, Azərbaycan Rusiyaya və Çinə toyuq və toyuq ayaqları ixrac edəcək. Bu əlbəttə ki, ölkəmizin toyuq ətinə olan daxili təlabatı ödəməsi ilə bağlı olan məsələdir.

Demək olar ki, hər gün ucuzlaşan diri və kəsilmiş toyuqların qiymətləri isə sözün əsl mənasında həmin bolluqdan xəbər verir. Hövsan, Türkan və digər yerlərdə saxlanılaraq kəsilmiş toyuqlar 4- 5 manata birbaşa satışa çıxarılır. Sosial şəbəkələrdə əməlli başlı alver gedir. Satan da məmnundur, alan da. Lakin, bununla yanaşı bəzi suallar da insanları narahat etməyə bilmir. Xüsusilə də, bu sözügedən toyuqların sağlamlığı, saxlanıldığı şərait və qidalanması ilə bağlıdır. Bu qədər əmək və yem tədarükündən sonra toyuqlar həqiqətənmi 4-5 manat dəyərində bazara satışa çıxarılmalıdır? Ya bu toyuqların el dilində desək, hansısa əmması var?

Azərbaycan Quş əti, Yumurta İstehsalçıları və İxracatçıları Assosiasiyası İdarə Heyətinin sədri Mürvət Həsənli mövzu ilə bağlı Referans.az-a danışıb.

O bildirib ki, toyuq satışında hələki ucuzlaşma qeydə alınmır. Çünki toyuqlar ucuzlaşan zaman kiçik fabriklər işini dayandıracaq, böyük fabriklər qalacaq:

"Toyuq sortları ümumiyyətlə, kökəlməyə meylli sortlardır. 1930- cu ildə iki toyuq və xoruzu, hansı ki, birinin ayağı, birinin döşü ətli olub, onları cütləşdiriblər və sort halına gətirərək bugünkü iri toyuqları yaradıblar. Necə ki, iki canlı- cüssəli adamın övladı da canlı olur, iki balacaboy adamın övladı da balaca olur. Eyni şeydir. Sortu kökəlməyə meylli ediblər”.

Müsahib deyir ki, belə ətli toyuq sortlarının əmələ gəlməsi üçün 18 il vaxt lazım olub. Sortun yaranması üçün isə on iki milyard pul xərclənib.

Mürvət Həsənli həmçinin, satışda olan kök toyuqların böyüməsində əsas faktorlara diqqət çəkib:

“Toyuqlara günəbaxan yağı, buğda, qarğıdalı, yem qatqısı və s. verirlər. Belə toyuqların havalanması, işığı, təmizliyi komfort şəraitində təmin edilir. İstehsalçının məqsədi toyuğu 30-35- ci günündə kəsimə çıxmaqdır. Toyuqlara təmiz, insanların içdiyi sudan da keyfiyyətli su verilir. Toyuqların suyundan hər gün analiz götürülür”.

Mürvət Həsənli bildirir ki, Hövsan, Türkan və s. yerlərdə toyuqları, kənd toyuğuna bənzəməsi üçün sarı rəngə boyayırlar:

“Bu da bilinən kimi cəzası verilir. İstənilən halda çox satılan məhsullar üçün saxta yollar olur. Necə ki, vaxt var idi toyuqlara su vurub böyüdürdülər, indi də bəlkə də var, biz bilmirik. Belə halları böyük fabriklərdə eləmək mümkün deyil. 100 min toyuğa bunu kim və necə edə bilər ki?

Mən məsələhət görürəm ki, böyük fabriklərin istehsalı olan toyuqları alsınlar. Həmin toyuqlar bütün normativlərə uyğundur. Bu gün üçün Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi tərəfindən sərt bir nəzarət var. Hər toyuq haqda baytarlıq şəhadətnaməsi var. Bu gün Siyəzən marketlərə toyuq əti çıxarırsa, həmin toyuğun həmin günə aid baytarlıq şəhadətnaməsi olur. Amma, ara marketlərdə, Hövsanda gizli yolla sexlərdə kəsilən toyuqları qəbul etmirəm. Belə toyuqlara da baytarlıq şəhadətnaməsi alırlar, amma müəyyən mənada gizlədə bilirlər. Bunun haqda da AQTA cərimə cəzasını verir. İnsanlar marketə girəndə "Siyəzən Broyler", "Mərcan Broyler", "Səba Broyler"in təzə kəsilib, soyudulmuş toyuğunu alsınlar. Donmuşunu deyil".

“Sevimli Dad”ın bişmiş kolbasalarının tərkibində insan sağlamlığı üçün olduqca zərərli olan E250 qida əlavəsi var.

Tribunainfo.az xəbər verir ki, bu barədə “Neptun” supermarketlər səbəkəsi “Sevimli Dad” kolbasalarının kataloqunda məlumat yerləşdirib. Həmçinin bu barədə sözügedən firmanın kolbasalarının üzərində də qeyd edilib. Belə ki, “Sevimli Dad”ın qaymaqlı bişmiş kolbasa növü və S.D.Korona doktor/lubitelskaya bişmiş növlərinin tərkibində təhlükəli E250 maddəsi var.
Korona doktor/lubitelskaya bişmiş növün tərkibində mal əti, donuz piyi, nişasta, zülalstabilizatoru, quru süd, natrium-nitrit (E250), duz, ədviyyatlar olduğu qeyd edilib. Qaymaqlı bişmiş növün tərkibində isə yağlı və yağsız mal əti, toyuq əti, quru süd, nişasta, yumurta və ya melanj, natrium nitrit (E250), duz, ədviyyatlar olduğu yazılıb.
Digər qoruyuculardan nitrit və nitratlar emal edilmiş ət məhsullarında və balıqda rəng, qoxu, dad xüsusiyyətlərini qorumaq, mikroblara qarşı stabilliyin saxlanılması üçün tətbiq olunur. Nitritlərdən E250 (natrium nitrit) toksiki maddə olub nəfəs daralması, başgicəllənməsi və başağrısı kimi narahatlıqlara rəvac verə bilən potensial kanserogen maddədir.
Əksər kolbasaların tərkibində olan E250 maddəsi insan orqanizmi üçün olduqca təhlükəli qida əlavəsi hesab edilir. Bu maddə özündə bir neçə təhlükəni, xəstəliyi birləşdirir. Belə ki, E250 qida əlavəsi xərçəng əmələ gətirən maddə hesab edilir. Həmçinin arterial təzyiqini və bağırsaq pozğunluğunu əmələ gətirən maddədir. E250 maddəsi həmçinin təzyiq yaradan qida əlavəlrindən biridir.

Qarşı tərəfin mövqeyini işıqlandırmağa hazırıq.

Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi (AQTA) respublika ərazisində ticarət şəbəkələrində satışda olan dondurmaların keyfiyyət və təhlükəsizlik göstəricilərinin normativ sənədlərin tələblərinə uyğunluğunun müəyyən edilməsi məqsədilə monitorinqləri davam etdirir. Ümumilikdə, uyğunsuzluq aşkar edilmiş partiyaya aid olan 2 101 ədəd dondurma məhsulunun ticarət şəbəkələrindən geri çağırılması təmin edilib və məhsullar qanunvericiliyə uyğun məhv ediləcək. Bu istiqamətdə müvafiq tədbirlər davam etdirilir.

Tribunainfo.az xəbər verir ki, bu barədə AQTA məlumat yayıb.

Xatırladaq ki, dörd istehsalçıya məxsus 10 məhsul partiyasında insan sağlamlığı üçün təhlükəli hesab edilən bakteriya (“Enterobacteriaceae”) aşkarlanıb. Həmçinin Agentliyin apardığı növbəti monitorinq çərçivəsində götürülmüş nümunələrin sınaq nəticələrinə əsasən, daha 2 dondurma məhsulunda təhlükəli hesab olunan “Enterobacteriaceae” bakteriyası aşkarlanıb.

Aşkar olunmuş uyğunsuzluqla bağlı qanunvericiliyə uyğun olaraq məhsul partiyalarının dövriyyədən çıxarılması və ticarət şəbəkələrindən geri çağırılması ilə bağlı məhdudlaşdırıcı tədbirlərin tətbiqi barədə qərarlar qəbul edilib və icra üçün sahibkarlara təqdim edilib. Eyni zamanda uyğunsuzluq aşkar edilmiş dondurma məhsullarının satışdan kənarlaşdırılması və istehsalçı müəssisələrə geri qaytarılması ilə bağlı ticarət şəbəkələrinin rəhbərlərinə xəbərdarlıq edilib.

Oliqofreniya- kəmağıllıq (oligo yunanca - az, frenicos -ağıl, idrak) deməkdir. Qadınlara nisbətən kişilər arasında 1.5 dəfə çox rast gəlinir.Oliqofreniya dedikdə mərkəzi sinir sisteminin üzvi və zədələnməsi nəticəsində fərdin dərketmə fəaliyyətinin pozulması nəzərdə tutulur. Oliqofreniya üç mərhələdə -- prednatal (bətndaxili), natal (doğuş zamanı), postnatal (doğulduqdan sonra) müəyyən səbəblər nəticəsində mərkəzi sinir sisteminin, ilk növbədə baş beyin qabığının zədələnməsilə fərdin əqli və psixi inkişafının ləngiməsidir. Oliqofreniyanın yaranmasına aşağıdakılar səbəb ola bilər:
Ananın hamiləlik dönəmində yoluxduğu yoluxucu xəstəliklər (qızılca, məxmərək və.s. ) , toksiplazmoz, düzgün qidalanmama, irsi faktorların olması, rezus-faktor uyğunsuzluğu, valideynlərin alkoqolik yaxud narkotik vasitələrdən istifadə etməsi, doğuş zamanı alınan travmalar və s...
Oliqofreniyanın 3 yaranma səbəbi var:
1.Endogen səbəblər
2.Ekzogen səbəblər
3.Endogen-ekzogen səbəblər
Endogen səbəblər nəticəsində daun sindromu yaranır. Daun sindromu 21-ci cüt xromosomlarda baş verən anomaliya zamanı trisomiyanın əmələ gəlməsidir. Daha dəqiq meyozun (qametogenezin) normal gedişinin pozulması ilə əlaqədardır. Bu uşaqlar bir-birlərinə oxşayır, stereotipləri eyni olur. Yəni onlarda boy qısa olur, əqli inkişafdan geri qalır, kəlləsi kiçik və yumru olub üz nahiyyəsində yastılaşır. Yanaqlar üzün yastılaşmış fonunda bir qədər üzə çıxır. Gözləri uzunsov və kiçik olur, göz yarığı çəp, göz bucağında dəri büküşlü, ağzı yarıaçıq, dili böyük, qarnı köpmüş, dişləri seyrək, əzələləri və oynaqları zəif inkişaf etmiş olur. Beynin ümumi inkişafdan qalması və beyinciyin zəif inkişaf eləməsi əqli cəhətdən geriliyə, eləcə də hərəkətin normal koordinasiyasının pozulmasına gətirib çıxarır. Kişilər dölsüz olur, qadınlar bəzən nəsil verə bilir. Daun sindromlu xəstələrin əksəriyyətinin böyrəklərində və ürəklərində anadangəlmə qüsur müşahidə edilir. Ağılkəmliyi bütün bu xəstələrdə xarakterikdir. Ağılkəmliyi iki formada olur: ideateya və imuselis. İmuselis bu xəstəliyin daha yüngülüdür. Ən ağır forması isə ideateyadır. Daun xəstələrində tez-tez piylənmə halları da aşkar edilir. Daun sindromlu uşaqlar çox mehriban olurlar. Onlar insanlarla tez bir zamanda ünsiyyət qururlar. Hətta özlərinə qulluq etməyi də bacarırlar. Belə körpələr digər normal uşaqlar kimi şeir, nağıl öyrənib yadda saxlayırlar.
Ekzogen səbəblər nəticəsində hidrosefaliya əmələ gəlir. Hidrosefaliya (yunan. "hidro" - su, "sefalon" - baş) zamanı beyinin mədəciklərinin ölçüləri artır. Bunun səbəbi beyində likvorun həcminin artmasıdır. Körpə uşaqlarda hidrosefaliyanın simptomları arasında bunları sadalamaq olar:
- baş çevrəsinin ölçüsünün sürətlə artması. Kəllə sümüklərinin tikişləri körpələrdə açıq olur ki, nəticədə patoloji sürətlə böyüyən beyin bu tikişləri sanki "aralayır". Körpə uşaqlar hər bir-iki aydan bir profilaktik müayinələrdən keçirilir və bu zaman onların boyu və çəkisi ilə yanaşı başın çevrəsi də ölçülür.
- böyük əmgək böyüyür, qabarıq və gərgin olur. Orta hesabla böyük əmgək təxminən uşağın 1 yaşına kimi bağlanmalıdır. Lakin hidrosefaliyası olan uşaqlarda əmgək hətta 3 yaşına kimi açıq ola bilər.
- kəllə sümükləri nazilir, alın hissəsi qeyri-proporsional və qabarıq olur. Uşağın alnında və üzündə damar toru əmələ gəlir.
- uşağın psixo-motor inkişafı ləngiyir - uşaq öz vaxtında başını düz tutmur, oturmur, yerimir, çox passiv olur (oyuncaqlarla oynamır və s.). Uşaq tez-tez "səbəbsiz" ağlayır, uşaqda qıcolma tutmaları ola bilər.
Endogen-ekzogen səbəblər nəticəsində mikrosefaliya yaranır. Mikrosefaliya olan uşağın baş çevrəsi kiçikliyi ilə fərqlənir. Mikrosefaliya uşağın başının ölçüsünün eyni yaş və eyni cinsdə olan uşaqlardan daha kiçik olması ilə fərqlənən nadir nevroloji xəstəlikdir. Bəzən uşaq anadan olan kimi, bəzənsə həkim tərəfindən müayinə zamanı aşkar edilir. Mikrosefaliya anormal beyin inkişafı ilə nəticələnə bilər
Mikrosefaliya müxtəlif genetik və ekoloji faktorlarla bağlı ola bilər. Mikrosefaliyası olan bəzi uşaqlar normal ağıl səviyyəsinə və normal nevroloji inkişafa sahib ola bilərlər. Mikrosefaliyanın əlamətləri
- İnkişaf geriliyi (danışmaq və hərəkətlərə təsir edir)
- Tarazlıq və koordinasiya çətinlikləri
- Boy balacalığı
- Üzdəki anormallıqlar
- Hiperaktivlik
- Epilepsiya
- İntellektual çatışmazlıq
Oliqofreniyanın üç dərəcəsi ayrılmışıdır:
1. Ağır dərəcə (idiotluq) - Bu diaqnoz ona görə ən ağır dərəcə hesab olunur ki, bu zaman baş beyin qabığının bir neçə mərkəzi (nitq, görmə, eşitmə və s.) zədələnir. Belə fərdlər ətraf aləmi alqılaya bilmirlər, emosional sferaları, idrak prosesləri, və .s. ciddi formada aşağı olur. Eyni zamanda, öyrənmə prosesi çox ləng gedir, akademik inkişaf demək olar ki, yox səviyyəsində olur. Onlara ancaq sadə özünəxidmət bacarıqları verilir.Xarici qıcıqlara qarşı reaksiyaları zəif olub məqsədəuyğun olmur.Bəzən oturduqları yerdə narahat olur aqressiv hərəkətlər edirlər.
2. Orta dərəcə (imbesillik) - İmbesil fərdlər sadə əmək vərdişlərinə, nitqə ilkin ən sadə biliklərə yiyələn bilərlər.Belə adamlar,çox sadə,konkret təfəkkür formasına malik olurlar.Mürəkkəb suallara cavab tapmırlar.Özlərinə xidmət göstərə bilir,sadə əmək vərdişlərini aşılamaq olur.
3. Yüngül dərəcə (debillik) - Belə fərdlərə ən sadə akademik biliklər vermək, fikrini ifadə edə bilmək, sosial bacarıqlar və s. bu kimi bilgiləri aşılamaq mümkündür.
İdrak proseslərinin göstəriciləri:
Nitq: Oliqofrenlərdə nitq ləng inkişaf edir. Nitq prosesi ləng başlamaqla paralel, onlarda passiv və aktiv lüğətin zəifliyi müşahidə olunur. Sözlər mövcud olsa da ,onlardan istifadə çox zəifdir. Onların nitqi qrammatik cəhətdən düzgün olmur, belə ki, əvəzliklərdən düzgün istifadə edilmir, mürəkkəb və uzun cümlələr qura bilmir, fikirlərini izah etməyə cümlə seçimi zəif olur və s...
Təfəkkür: Ümumiləşdirmə, qruplaşdırma, fərqləndirmə, uyğunlaşdırma və s. təfəkkür prosesləri hesab olunur. Ona görə oliqofren hesab olunan fərdlərlə təfəkkürün inkişafı üçün əsasən bu tip tapşırıqlarla işlənilir. Bu proseslərdən birinin pozulması təfəkkürün pozulması hesab oluna bilər. Eyni zamanda, oliqofren fərdlə təfəkkürün inkişafı üçün, sözlü ünsiyyətin inkişafına xüsusilə diqqət yetirmək lazımdır.
Hafizə: Müşahidələr göstərir ki, oliqofren fərdlər hər bir yeniliyi çətinliklə mənimsəyir, verilən materialı tez-tez yaddan çıxarırlar. Buna səbəb isə, oliqofren fərdin sinir proseslərinin xüsusiyyətlərindəndir. Əsasən isə bu "yaddaşsızlıq" təfəkkürün inkişafı ilə bağlı olur. Eyni zamanda, bu diaqnozlu fərdin məqsədli öyrənmə və yadasalması mümkün olmur. Bu isə onun narahatlığı ilə birbaşa bağlıdır.
Diqqət: Oliqofren fərdlərin hər birinə rast gəlinən əsas narahatlıq diqqətin qeyri-sabit, dağınıq, davamlılığının az olmasıdır. Bu bir qayda olaraq, bütün oliqofren fərdlərdə rast gəlinir.Ən sadə diqqət tapşırıqlarının aparılması bunun üçün əsas vasitədir.
Şəfəq Qayıbova
Narınc Uşaq Psixologiya Mərkəzinin psixo-pedoqoqu
http://dushunce.az/.../oliqofreniya-k%C9%99ma%C4%9Filliliq