Çox yeməyib getdikcə kökəlmənin səbəbi 2 endokrin pozulmadan ola bilər.
Endokrinoloq Xadişat Bopxoyeva orqanizmin gizli problemlərindən danışıb.
“ Günahkarlardan biri qalxanvari vəz, metobolizm pozulmasıdır.
Orqanizmdə yod defisiti hipoterioz yaradır, o isə bədəndə ödem, xroniki yorğunluq və metobolizmin zəifləməsinə səbəb olur.
Əgər prolaktin hormonu da yüksələrsə, artıq çəki, piylənmə qaçılmazdır.
Kökəlmə özü də prolaktinin artmasına səbəb olur. Prolaktin yuxusuzluq, stress, antidepressant zamanı da yüksəlir.
40 yaşdan sonra cinsi hormonların defisiti həm kişi həm qadınlarda artıq çəkiyə səbəb olur. Bu yaşdan sonra piy qarın və bel hissəyə yığılır. 45 yaşdan sonra bu yağı orqanizm ürək-damar sistemini təmin etmək üçün istifadə edir.
Amma bu piylənmə də norma həddində olmalıdır və bel çevrəsi 90 sm-i keçməməlidir”.

Şərqi İngiltərə Universitetinin alimləri 3D çap üçün göz linzaları üçün yeni qatran hazırlayıblar. Bu yenilik katarakta və refraktiv cərrahiyyədə geniş istifadə olunan göz implantlarının istehsalını təkmilləşdirmək potensialına malikdir.

Qaynarinfo xəbər verir ki, tədqiqatın nəticələri "Current Eye Research" (CER) jurnalında dərc olunub.

Alimlər izah ediblər ki, süni gözdaxili linzalar (GQL) kataraktadan əziyyət çəkən insanlar üçün zəruridir, bu xəstəlikdə gözün təbii linzasının bulanıqlaşması (gözün işıq şüalarını ötürmə qabiliyyətinin azalması) görməni çətinləşdirir. Onlar həmçinin yaxındangörmə, uzaqgörənlik və presbiopiya (yaşa bağlı yaxın məsafədən aydın görmə qabiliyyətinin azalması) kimi refraktiv qüsurları düzəltmək üçün istifadə olunur.

Əvvəllər IOL-lər müxtəlif materiallardan, o cümlədən şüşə və silikondan hazırlanırıb, lakin bu yaxınlarda sənaye əhəmiyyətli irəliləyiş əldə edib və əsasən akril materiallardan istifadə etməyə başlayıb. Hidrofilik və hidrofobik akril ən çox optik şəffaflığı, elastikliyi, bədənlə biouyğunluğu, həmçinin sabitliyi və təhlükəsizliyi səbəbindən istifadə olunur.

Yeni eksperimental göz linzaları 2-fenoksietil akrilat (akrilik turşunun efiri), poli(etilen qlikol) dimetakrilat və fotoinitiator (müəyyən kimyəvi reaksiyaların baş verməsi üçün zəruri olan molekullar) olan fotopolimer qatranından hazırlanıb.

Yeni linzaların aydınlığı və istilik xüsusiyyətləri spektrofotometriya və diferensial skan kalorimetriyasından istifadə etməklə qiymətləndirilib. İnsan linzalarının hüceyrələri üzərində aparılan laboratoriya testləri də inkişafın biouyğun olduğunu və geyinmək üçün potensial olaraq rahat olduğunu göstərin.

İndi alimlər tədqiqatlarını davam etdirməyi və linzaya bənzər digər 3D obyektləri hazırlamağa başlamağı planlaşdırırlar. Onlar ümid edirlər ki, onların işləri göz xəstəliklərinin müalicəsinin keyfiyyətinin yüksəldilməsinə töhfə verəcək.

Rusiyalı tanınmış cərrah Aleksandr Umnov arağın bədənə nə qədər ciddi zərər verə biləcəyi barədə danışıb.

Həkim izah edib ki, qaraciyər 120 mq-a qədər dozada bədənə daxil olan etil spirtini emal edə bilir. Lakin bu doza aşıldığında, spirt qana daxil olur və bədənin toxumalarında yığılmağa başlayır.

“Cebhe.info” xəbər verir ki, Umnov insanın nə qədər spirtdən ölə biləcəyini açıqlayıb:

“Bir saat ərzində bir litr araq içəndə doza öldürücü olur”.

Mütəxəssis əlavə edib ki, bir saat ərzində qanda etanolun konsentrasiyası hər litr qan üçün beş-altı qrama çatır.

Bundan əlavə, o, spirt zəhərlənməsinin əlamətlərini sadalayıb. Siyahıya bədən istiliyinin azalması, tənəffüsün yavaşlaması, sürətli nəbz, qeyri-adekvat nitq, varsanılar və epileptik tutmalar kimi əlamətlər var .

İqlim dəyişikliyi beyin xəstəlikləri olan insanların sağlamlığına mənfi təsir göstərir.

Bu barədə Los-Ancelesdəki Kaliforniya Universitetinin himayəsi altında fəaliyyət göstərən bir qrup alimin apardığı tədqiqatın nəticələrində bildirilir.

"The Lancet Neurology” jurnalında qeyd olunur ki, 1968-ci ildən 2023-cü ilə qədər dünyada nəşr olunan 332 məqaləni təhlil etdikdən sonra nevroloq Sanjay Sisodiyanın başçılığı ilə tədqiqatçılar iqlim dəyişikliyinin nevroloji xəstəliklərə əhəmiyyətli dərəcədə mənfi təsir göstərə biləcəyini vurğulayırlar.

Komanda iqlim dəyişikliyinin narahatlıq, depressiya və şizofreniya da daxil olmaqla, bir neçə ciddi, lakin ümumi zehni xəstəliklərə təsirini təhlil edib. "İqlimin bəzi beyin xəstəliklərinə, xüsusən də insult və sinir sistemi infeksiyalarına təsiri barədə açıq dəlillər mövcuddur. Göstərilib ki, beyin xəstəliklərinə təsir edən iqlim dəyişikliklərinə ekstremal temperaturlar, eləcə də gün ərzində daha əhəmiyyətli temperatur tərəddüdləri daxildir, xüsusən də bu nisbətlər mövsümdən asılı olaraq qeyri-adi olduqda", - deyə Sisodiya bildirib. O əlavə edib ki, gecə temperaturları xüsusilə vacibdir, çünki gecə boyunca daha yüksək temperatur yuxunu poza bilər və bu da beyin sağlamlığını pisləşdirir.

Tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, daha yüksək temperaturlarda və ya güclü istilərdə xəstəxanaya yerləşdirmə, əlillik və ya insult nəticəsində ölüm hallarının sayı artır.

Bu arada, komanda iddia edir ki, demensiya (unutqanlıqla bağlı xəstəlik – red.) diaqnozu qoyulan insanlar ekstremal temperaturlar və hava hadisələrindən zərərçəkməyə meyillidirlər, çünki idrak pozğunluğu davranışı ətraf mühitdəki dəyişikliklərə uyğunlaşdırmaq qabiliyyətini məhdudlaşdıra bilər.//Azertac.az

Bağırsaq problemləri gündəlik həyatı çox təsir edə bilər. Qəbizlik bağırsaq hərəkətlərinin çətin və ya nadir hallarda meydana gəldiyi bir vəziyyətdir və bir çox insanın həyatında ən az bir dəfə qarşılaşdığı haldır.

TEREF xəbər verir ki, bəzi insanlarda qəbizlik xroniki hala gələ bilər. Bu vəziyyəti yaşayan insanların ciddi sağlamlıq problemləri olmasa da, gündəlik həyatlarında pozulmalar ola bilər.

Yediyimiz bütün qidalar bağırsağa təsir edir. Buna görə də mütəxəssislər qida rasionunuza fikir verməyinizi məsləhət görür:

Kifayət qədər miqdarda yüksək lifli qidaların istehlak edilməməsi də xroniki qəbizliyə səbəb ola bilər. Yüksək lifli qidalar bağırsaq hərəkətlərini dəstəkləyir.

Xüsusilə quru gavalı qəbizlik probleminə tez həll yolu təklif edə bilər. Xüsusilə səhərlər acqarına bir az su ilə gavalı istehlak etmək hətta xroniki qəbizlik problemlərini həll edə bilər. Quru gavalı lif baxımından çox zəngin bir qidadır və bir gavalı təxminən 1 qram lif ehtiva edir. Xroniki qəbizliklə mübarizə aparmaq üçün hər dəfə işlətmə kimi dərmanlara müraciət etmək əvəzinə, daha təsirli və təbii həll yolu kimi gavalı istehlak edə bilərsiniz.

Lif baxımından çox zəngin olan başqa bir meyvə almadır. 100 qramında 5 qram lif var. Bundan əlavə, tərkibindəki pektin adlı maddə sayəsində bağırsaq hərəkətlərini sürətləndirir. Almanı bütöv və ya salatlara əlavə edərək istehlak edə bilərsiniz.

Digər bir qida isə əncirdir. Təxminən 50 qram orta ölçülü əncirin tərkibində 1,5 qram lif var. Qurudulmuş əncirin yarım fincanında 8 qram lif var. Tədqiqatlar göstərir ki, müntəzəm olaraq 3 həftə əncir istehlakı bağırsaq tranzitini asanlaşdıraraq qəbizliyi müalicə edir.

Armud orta hesabla 5,5 qram lif ehtiva edən meyvədir və ən zəngin mənbələrdən biridir. Tərkibindəki fruktoza bağırsaqlarda işlədici təsir yaradır. \\Axşam.az

Danimarkadakı Orhus Universiteti Xəstəxanasından bir qrup elm adamı metformin (diabet dərmanı) qəbul edən insanların zamanla qan xərçənginə tutulma ehtimalının daha az olduğunu müəyyən edib.

Araşdırmanın nəticələri "Blood Advances" jurnalında dərc olunub.

Tədqiqatda qan şəkərini azaltmaq üçün metmorfin qəbul edən 19 000-dən çox sağlam könüllü və diabetli insanların məlumatlarından istifadə edilib. Subyektlərin müşahidəsi dövründə (2010-cu ildən 2018-ci ilə qədər) miyeloproliferativ yenitörəmələrin inkişafının 3816 yeni halı qeydə alınıb. Bu, sümük iliyində həddindən artıq qırmızı qan hüceyrələrinin, ağ qan hüceyrələrinin və ya trombositlərin istehsal edildiyi nadir qan xərçəngləri qrupudur. Qan hüceyrələrinin həddindən artıq istehsalı insult və ya infarkt riskinin artmasına, həmçinin daxili orqanların zədələnməsinə səbəb ola bilər.

Tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, metmorfinin qəbulu diabetli insanlarda bütün növ miyeloproliferativ neoplazmaların inkişaf riskini azaldır. Ən aydın təsir dərmanı beş ildən çox qəbul edən insanlarda müşahidə edilib.

İndi alimlər metmorfinin bu cür qoruyucu xüsusiyyətlərinin nədən qaynaqlandığını müəyyən edə bilmirlər. Onlar dərmanın kəskin miyeloid leykemiya kimi digər qan xərçəngi növlərinin inkişaf ehtimalına hər hansı təsirinin olub-olmadığını öyrənmək üçün tədqiqatları davam etdirməyi planlaşdırırlar. \\Qaynarinfo.Az

Orqanizmin inkişafında, hüceyrələrin bərpasında, sinir sisteminin möhkəmlənməsində mühüm rol oynayan qida insan sağlamlığına birbaşa təsir göstərir. Sanitar-gigiyenik qaydalara əməl olunmadan istehsal və istehlak edilən məhsullar sağlamlıq üçün birbaşa təhlükə yaradır.

Yaz-yay aylarında havalar isti olduğuna görə bakteriyaların yayılması üçün daha əlverişli şərait yaranır. Mikrobioloji çirklənmə nəticəsində məhsullar yararsız hala düşür və qida zəhərlənmələri baş verir. Düzgün mühafizə edilmədən saxlanılan məhsulların uzun müddət soyuducudan kənar qalması isə qida zəhərlənməsinə səbəb olan əsas amildir. Ona görə də tez xarab olan və yararlılıq müddəti az olan qida məhsullarına daha diqqətlə yanaşmaq lazımdır.

Riskli qidaları 3 saatdan artıq otaq temperaturunda saxlamaq olmaz

Mövzu ilə bağlı qəzetimizə açıqlama verən qida məsələləri üzrə mütəxəssis Ağa Salamov deyib ki, isti havalarda riskli qidaların saxlanılmasına xüsusi diqqət yetirilməlidir: "İstər ev şəraitində, istərsə də market, restoran, kafe kimi ictimai-iaşə obyektlərində balıq, toyuq, ət və ət məhsulları, süd və süd məhsullarının saxlanma dərəcələri olduqca önəmlidir. Riskli qidalar mikrobioloji çirklənməyə meyilli olduğu üçün onları 3 saatdan artıq otaq temperaturunda saxlamaq olmaz. Ona görə də kəsim yerlərində ət kəsildikdən sonra birbaşa soyuducuya qoyulmalı, istehlakçıya soyuducudan təqdim olunmalıdır".

A.Salamovun sözlərinə görə, riskli məhsulları soyuducularda müsbət 4-5 dərəcəyədək maksimum 72 saat müddətində saxlamaq olar: "Ondan sonra bu qidalar mikrobioloji çirklənməyə məruz qalır, yeyilməsi təhlükəli hesab olunur. Əgər ərzaqlar daha uzun müddət mühafizə olunacaqsa, dərin dondurucuda mənfi 18 dərəcədə saxlanılmalıdır. Lakin nəzərə almaq lazımdır ki, istər dərin dondurucuda, istərsə də soyuducuda fərqli növ ət məhsulları, yəni toyuq, balıq və qırmızı ət bir-biri ilə təmas etməməlidir. Belə ki, çarpaz çirklənmə nəticəsində istehlakçıların zəhərlənməsi baş verə bilər".

Qida mütəxəssisi qeyd edib ki, alış-veriş edərkən diqqətli olmaq lazımdır. Şirə salmamış, rəngini, qoxusunu dəyişməmiş ət, qarnı şişməmiş balıq alınmalıdır. Təzə balığın pulları dartdıqda çıxmamalıdır. Onları soyuducuda, buzun üstündə, suyun içində almaq tövsiyə olunur. Piştaxtada, açıq havada və günəş şüaları altında olan ət məhsulları almaq məsləhət görülmür.

İaşə obyektləri qidasaxlama avadanlıqlarına xüsusi diqqət yetirməlidirlər

Konservləşdirilmiş məhsullar, qatıq, mayonez, smetan kimi ərzaq məhsulları da riskli qidalar qrupuna daxildir. A.Salamovun sözlərinə görə, konservləşdirilmiş qidaların qablaşdırılmasında şiş, pas varsa, onları qətiyyən almaq olmaz: "Bu o deməkdir ki, məhsulun kimyəvi tərkibi dəyişib. Konservləşdirilmiş ərzaqlar zavod görünüşünü qoruyub saxlamalıdır. Əks halda, qida zəhərlənməsi qaçınılmaz olacaq. Dondurma alarkən ona diqqət edilməlidir. Bəzən dondurmalar soyuq qida zəncirində kobud səhvə yol verilərək əriyir. Bir dəfə əriyib yenidən donduqda isə məhsulun tərkibində bağırsaq çöpləri əmələ gəlir. Dondurmaları alarkən onun qablaşdırılmasının deformasiya olub-olmamasına və toxunanda yumşaq olmasına nəzər yetirmək lazımdır.

İsti havalarda mayonezli məhsullardan uzaq durmaq lazım olduğunu qeyd edən mütəxəssis bildirib ki, çox vaxt insanlar mayonezli salatlar edib dənizə üz tuturlar: "Yumurta, mayonezli salatlar, evdə hazırlanıb aparılan ətlər yolda saatlarla tıxaclarda qalmaq səbəbindən keyfiyyətini itirir. Yaxşı olar ki, yay aylarında düzgün şərtlər altında mühafizə edilmiş qidalara üstünlük verilsin, məhsullar 2-3 saat ərzində yeyilsin. Daha yaxşı olar ki, mayonez əvəzinə zeytun yağı ilə hazırlanmış salatlara üstünlük verilsin".

A.Salamov vurğulayıb ki, ölkəmizdə keçiriləcək COP29 beynəlxalq konfransı ilə əlaqədar 80 mindən çox qonağın gələcəyi gözlənilir: "Bu baxımdan ictimai iaşə obyektləri bu kimi hallara xüsusi diqqət yetirməlidirlər. Müəssisələr yaxşı avadanlıqlarla, soyuducularla təchiz olunmalıdırlar. Qəbul etdikləri riskli məhsulların mənşəyi, haradan alındığı məlum olmalı, baytar nəzarətindən keçdiyi möhür və uygunluq sertifikatı ilə təsdiqlənməlidir".

Ülkər XASPOLADOVA,
"Azərbaycan"

"Maqnit fırtınaları zamanı hər hansı bir dərmandan istifadə etməyi və tütün çəkməyi dayandırmaq lazımdır".

Redaktor.az "lenta.ru"ya istinadən xəbər verir ki, Terapevt Andrey Kondrakhin Yerin geomaqnit sahəsinin pozulması zamanı edilən səhvləri sadalayıb.

Kondrakhin maqnit qasırğaları zamanı edilən ən çox yayılmış səhvlərdən birini qəhvə, çay, güclü spirtli içkilər və digər stimullaşdırıcı məhsulların istehlakı adlandırıb.

Onlar bu dövrdə bədənin artıq məruz qaldığı stressi artırır. Bunun əvəzinə, maqnit fırtınaları zamanı riskləri minimuma endirmək üçün mümkün olan ən sağlam həyat tərzi keçirmək lazımdır. Oyanmaq üçün aktiv şəkildə qəhvə və ya çay içmək lazım deyil, çünki biz özümüzü stimullaşdırırıq, bu da bədəndə əlavə stressə səbəb olur", deyə o bildirib.

Qəbizlik geniş yayılan və haqqında çox danışılmayan bir problemdir. Bu problem çox vaxt həyat keyfiyyətini aşağı salır və insanı narahat hiss etdirir. Uzun müddət davam etdikdə isə xroniki hal ala bilər. Ona görə də qəbizliyi ən qısa müddətdə aradan qaldırmaq böyük əhəmiyyət kəsb edir.

Medicina.az xəbər verir ki, qəbizliyə qarşı ən təsirli təbii vasitələrdən biri pırasadır.

Aralıq dənizi mətbəxinin əhəmiyyətli bir parçası olan pırasa, xüsusilə böyrəklər və həzm sistemi üçün son dərəcə faydalı bir qidadır.

Kələm, pırasa, kərəviz, ispanaq, gül kələm kimi tərəvəzlər çoxlu lif ehtiva etdikləri üçün qəbizliyin qarşısını alırlar. Ancaq artıq problem baş veribsə, bunu ən qısa zamanda aradan qaldıracaq qida məhz pırasadır.
Bu tərəvəz kalium, kalsium, dəmir və fosforla zəngindir. Bundan əlavə, tərkibində çoxlu A, B1, B2, C və E vitaminləri var. Bütün bu xüsusiyyətlərə əlavə olaraq, pırasa böyrəklərin nizamlı işləməsinə kömək edir, tərkibindəki daş əmələ gətirməyi önləyən maddələr sayəsində böyrək daşlarının əmələ gəlməsinin qarşısını alır.

Pırasa öd kisəsinin nizamlı və sağlam işləməsini təmin edir. Sidikqovucudur, döş qəfəsini yumşaldır və öskürəyi dayandırır.

O, həmçinin iştahsızlığı aradan qaldırır. Mədə xəstəlikləri, revmatizm, oynaq ağrıları, ateroskleroz, böyrək xəstəlikləri, uremiya zamanı da faydalıdır.

Pırasa şirəsi dəridəki sızanaq və ləkələri yox edir. Həmçinin sinirləri gücləndirir. Bu şirədən hemoroid zamanı da istifadə olunur.

Qeyd edək ki, pırasanın bu faydalaırndan yararlanmaq üçün onu çiy və ya çox az bişmiş halda, üzərinə zeytun yağı əlavə edərək yemək lazımdır. Şiddətli qəbizlikdən əziyyət çəkənlər üçün pırasa salatı əla həll yolu ola bilər.