Qrip virusu yeni pandemiyaya səbəb ola bilər.

Bu barədə "The Guardian" beynəlxalq araşdırmaya istinadən yazır.

Sorğuda dünyanın müxtəlif ölkələrindən 187 alim iştirak edib. Onların 57 faizi qrip virusunun başqa bir ştamına görə yeni pandemiyanın baş verəcəyini qeyd edib. Respondentlərin daha 21 faizi “X Virus”unun bütün dünya üçün təhlükəyə çevriləcəyinə əmindir.

"Qrip hər qış ortaya çıxır. Bu epidemiyaları kiçik pandemiya adlandırmaq olar. Onlara az-çox nəzarət edilir, çünki səbəb olan müxtəlif ştamlar kifayət qədər virulent deyil. Lakin bu, həmişə belə olmayacaq", - Köln Universitetinin tədqiqatçısı Con Salmanton-Qarsiya bildirib.

Bundan əlavə, sorğuda iştirak edən alimlərin 15 faizi "Sars-CoV-2"nin yenidən pandemiyaya səbəb ola biləcəyinə əmindir.

Alma sirkəsi arıqlamaq üçün ən yaxşı vasitələrdən biri sayılır. Bunu elm də sübut edib.

Belə ki, Arizona Universiteti (ABŞ ) alimləri aşkar ediblər ki, alma sirkəsi həqiqətən piy hüceyrələrinə təsir edir, onların parçalanmasını sürətləndirir, iştahanı azaldır. Məhz bu səbəbdən qidalanmaya az miqdarda alma sirkəsini əlavə etməklə daha tez və asan arıqlamaq mümkündür.

Bundan əlavə alma sirkəsi qanda xolesterinin səviyyəsini aşağı salır, damarları təmizləyir və möhkəmləndirir. Bu isə ürək-damar sistemi xəstəliklərinin riskini azaldır.

Saglamolun.az xəbər verir ki, alma sirkəsi həmçinin qanda şəkərin də səviyyəsini tənzimləməyə kömək edir.

Mütəxəssislər arıqlamaq məqsədi ilə gündə 3 dəfə 1 desert qaşığı alma sirkəsi əlavə olunmuş 1 stəkan su qəbul etməyi tövsiyə edirlər. Bu suyu yeməkdən 10-15 dəqiqə əvvəl içmək lazımdır.

Dietoloq Rıdvan Arslan K vitamini çatışmazlığından danışıb.

Moderator.az xəbər verir ki, həkim bunun qanın laxtalanmasına ciddi təsir göstərə biləcəyini söyləyib.

“K vitamini qaraciyərdə bir sıra laxtalanma faktorlarının aktivləşdirilməsində iştirak edir. Bu amillər qanın laxtalanması və yaraların sağalmağa başlaması üçün vacibdir. K vitamini çatışmazlığı laxtalanma faktorlarının istehsalına və aktivləşməsinə mənfi təsir göstərir. Nəticədə, qanın laxtalanma prosesi zəifləyir və bədən yaralara daha az reaksiya verir”, – deyə Rıdvan Arslan bildirib.

Onun sözlərinə görə, K vitamini çatışmazlığının ən ciddi nəticələrindən biri qanaxmadır:

“Xüsusilə K vitamini çatışmazlığı olan körpələrdə ciddi qanaxma və qanın laxtalanmasının pozulması halı müşahidə edilir.

K vitamini çatışmazlığı dəridə asan göyərmələrə, dırnaqların altında laxtalanmalara, bədənin selikli qişasında qanaxmalara, tünd və qan tərkibli nəcislərə, diş ətlərinin qanamasına və göz altının qaralmasına səbəb olur”.

Bəs K vitamini çatışmazlığı ilə üzləşməmək üçün hansı tədbirləri görmək olar?

Həkim qeyd edib ki, K vitamininin çoxu bədənə xaricdən daxil edilməlidir. Bu səbəblə qidalanmağa xüsusi əhəmiyyət vermək vacibdir.

“K vitamini xüsusilə yaşıl bitkilərdə bol olur. Bunların arasında ispanaq, brokoli və kələm var. Bundan əlavə, lobya və pomidor da K vitamini ehtiva edir. K vitamini heyvan mənşəli qidalardan da əldə edilə bilər. Qırmızı və ağ ət, qaraciyər, yumurta və süd bu vitaminlə zəngindir. Qoz, fındıq və anakardiya kimi çərəzlər də orqanizmi bu vacib vitaminlə təmin edə bilər.

Əncir, üzüm, nar, kivi və böyürtkən kimi meyvələrlə də təhlükəli K vitamini çatışmazlığından qorunmaq olar”, – deyə Rıdvan Arslan vurğulayıb.

“Unilever” ingilis transmilli şirkəti Böyük Britaniya və İrlandiyadakı “Magnum”un 5 partiyası olan badamlı dondurmaların tərkibində plastik və metal ola biləcəyi riski ilə əlaqədar geri çağırmaq qərarına gəlib.Qida Standartları Agentliyinin (FSA) internet saytında edilən xəbərdarlıqda sözügedən məhsullar “qida üçün təhlükəli” olaraq etiketlənib.“Unilever” şirkəti yuxarıda göstərilən məhsulu geri çağırıb. Satış nöqtəsi bildirişləri bu məhsulu satan bütün pərakəndə satış mağazalarında nümayiş etdiriləcək. Bu bildirişlər müştərilərə məhsulun nə üçün geri çağırıldığını izah edir və məhsulu aldıqda nə etməli olduqlarını bildirir.Böyük Britaniya və İrlandiyada partiya kodları L3338, L3339, L3340, L3341, L3342 və 12/2025-ci il tarixli ən yaxşı tarixə malik dondurma qutularının təsirləndiyi bildirilib.Dünyada 149 min işçisi və 190-dan çox ölkədə 400-dən çox markası olan beynəlxalq və Hollandiya-İngiltərə şirkəti “Unilever”in Türkiyə ofisinin internet saytında və sosial media hesablarında mövzu ilə bağlı hələlik heç bir açıqlama verilməyib.

Azərbaycanın səhiyyə naziri Teymur Musayev 2024-cü il 21–27 aprel tarixlərində respublikanın bütün şəhər və rayonlarında “İmmunlaşdırma həftəsi”nin keçirilməsi ilə bağlı əmr imzalayıb.

"DogruXeber.az" xəbər verir ki, əmr Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının təşəbbüsü ilə 2006-cı ildən etibarən Avropa regionunda keçirilən “İmmunlaşdırma həftəsi”nin ölkəmizdə də yüksək səviyyədə təşkili məqsədini daşıyır.

Sənədə əsasən, Azərbaycanın bütün şəhər və rayonlarında “İmmunlaşdırma həftəsi”nin keçirilməsi təşkilatı-hüquqi formasından asılı olmayaraq, respublikanın bütün tibb idarə və müəssisələrinin rəhbərlərinə tapşırılıb.

Respublikanın bütün şəhər və rayonlarında hər hansı səbəbə görə vaksinasiyadan kənarda qalan uşaqların “İmmunlaşdırma həftəsi” ərzində peyvəndlərə cəlb edilməsi, peyvəndlərlə əhatə səviyyəsi xüsusilə aşağı olan regionlarda monitorinqlərin keçirilməsi sənəddə öz əksini tapıb.

Eyni zamanda, uşaqların vaksinasiyasını həyata keçirən tibb müəssisələrinə immunlaşdırma tədbirlərinin təşkilində metodiki köməkliyin göstərilməsi, əhalinin bu barədə maarifləndirilməsi kimi məsələlərin təşkili də nəzərdə tutulub.

Adətən yaz fəslində bir çox insanlar orqanizmin vitaminlərlə təmin edilməsi üçün bioloji aktiv əlavələrdən istifadə edirlər. Hazırda apteklərdə qiymətləri 15-20 manatdan başlayan çoxsaylı vitamin tərkibli əlavələrə rast gəlmək mümkündür. Onları əldə etmək üçün nə həkim resepti, nə də xüsusi bilgilərə malik olmaq lazımdır. Yetər ki, bu cür əlavələrin inandırıcı reklamlarına, qutularının üzərindəki rəngli və cəlbedici vitamin adlarına baxasan və cibində də 20-30 manatın olsun.Ortaya belə bir sual çıxır. Niyə sağlamlığının qayğısına qalan insanlar təbii vasitələrə əl atmırlar?Məsələyə bir az aydınlıq gətirək və ilk növbədə apteklərdə satılan bioloji aktiv əlavələrin qutularına qoyulan içliklərdəki tərkibə nəzər yetirək. Demək olar ki, əksər əlavələrin tərkibi eynidir:Vitamin A, C, E, B1, B2, B6, B9, B12, K, PP, Kalsium, Maqnezium, Dəmir, Fosfor, Mis, Yod, Molibden, Sink, Selen, Manqan, Xrom. Bunların qarşısında miqdarları da mq-larla göstərilib.İndi isə keçək təbii vasitələrə. Məsələn, dəstəsi 20 qəpiyə satılan cəfəriyə (petruşka). Sağlamlıq üçün olduqca faydalı olan cəfərinin də tərkibini nəzərdən keçirək:Vitamin A, C, E, B1, B2, B6, B9, B12, K, PP, Kalsium, Maqnezium, Dəmir, Fosfor, Mis, Yod, Molibden, Sink, Selen, Manqan, Xrom.Hər ikisinə müqayisəli şəkildə diqqət yetirək. Tərkib eynidir və heç bir fərq yoxdur. Hələ saydıqlarımız 100 qram cəfərinin tam tərkibi də deyil. Xüsusilə onu da vurğulayaq ki, cəfəri orqanizmi vitaminlərlə təmin etməklə yanaşı, sağlamlıq üçün bir çox faydalı xüsusiyyətlərə də malikdir. Onlar hansılardır?Bu dəyərli bitki orqanizmin immunitetini gücləndirir, maddələr mübadiləsini tənzimləyir.Depressiya üçün ən effektli vasitələrdən biri olan cəfəri gərginliyi, stressi aradan qaldırmaqla yanaşı, insanın gücünü və enerjisini bərpa edir.Cəfəri kişilər üçün təbii afrodiziakdır. Müntəzəm olaraq cəfəridən istifadə edən kişilər cinsi zəifliyin nə olduğunu bilməzlər.Qadınlar üçün də cəfərinin faydası çoxdur. Menstruasiya pozğunluğu zamanı və həmçinin menstruasiya dövründə ağrılar baş verərsə, cəfəridən istifadə etmək məsləhətdir.Gündəlik olaraq 20 qram cəfəri yeməklə orqanizmin kaliuma olan tələbatını ödəmək mümkündür. 50 qram səfəri isə insanın gündəlik C vitamininə olan tələbatının yarıdan çoxunu ödəyir.Soyuqdəymə üçün cəfəri ən yaxşı vasitələrdən biridir. Əgər xəstəliyin başlanğıcında qida rasionunuzda cəfərini bol etsəniz soyuqdəymədən yaxa qurtarmış olarsınız.Onkoloji xəstəliklərin profilaktikası üçün cəfəridən istifadə etmək lazımdır.Cəfəri ödqovucu və sidikqovucu xassələrə malikdir.Yüksək qan təzyiqindən əziyyət çəkənlər cəfəridən müntəzəm istifadə etsələr faydasını görərlər.Kimin orqanizmində dəmir çatışmazlığı varsa cəfəriyə üstünlük verməlidir.Yuxusundan şikayəti olanlar yatmazdan əvvəl cəfəri yesələr səhəri gümrah və xoş əhvalla açarlar.Cəfərinin orqanizmi toksinlərdən, zərərli maddələrdən təmizləmək xüsusiyyəti də var. Bunun üçün on-on beş cəfərini götürüb yaxşıca əzmək lazımdır. Sonra onun üzərinə bir-iki xörək qaşığı limon şirəsi əlavə etmək və qarışdırmaq gərəkdir. Alınan məhlul səhər yeməkdən bir saat əvvəl qəbul edilməlidir. Yeddi gün hər səhər bu məhlulu qəbul etdikdən sonra yeddi gün fasilə verib yenidən təkrarlamaq lazımdır.Həzm prosesinin yaxşılaşması üçün, xüsusilə də çox yedikdən sonra cəfərini qaynar suda dəmləyib bir stəkan içmək rahatlıq gətirər.Ağızdan gələn pis qoxunu aradan götürmək üçün cəfəri yarpağını çeynəmək kifayətdir.Cəfəridən müntəzəm istifadə etməklə dərimizin də qayğısına qalmış olarıq. Cəfəri dərini təravətli saxlayır və vaxtsız düşən qırışların qarşısını alır.Bu dəyərli bitkidən kosmetik vasitə kimi də istifadə etmək olar. Cəfəri suyunu dəriyə təpitmə etməklə xanımlarımız daha sağlam dərili görünə bilərlər.Sonda nəticə çıxaraq. 1-2 manat xərcləyib 10 dəstə cəfəri, yaxud digər faydalı olan göyərtilər, keşniş, şüyüd, vəzəri, göy soğan almaq yaxşıdır, yoxsa ən azı 15-20 manat sərf edib təbiiliyi sual altında olan vitamin preparatları? Cavab aydındır. Həm pulunuza qənaət edin, həm də bərəkətli Azərbaycan torpaqlarının faydalı təbii məhsulları ilə özünüzün və ailənizin sağlamlığının qayğısına qalın.

“Kişilərin 45, qadınların isə 55 yaşdan sonra ildə bir dəfə kardioloji “check-up” müayinəsindən keçməsi tövsiyə olunur”.Foodinfo.az bildirir ki, bunu Səhiyyə Nazirliyi Elmi-Tədqiqat Kardiologiya İnstitunun həkim kardioloqu Leyla Quliyeva deyib. Mütəxəssis qeyd edib ki, yaxın qohumlardan hər hansı biri miokard infarktı, angioplastika və ya aorta koronar şuntlama əməliyyatı keçiribsə, o zaman belə şəxslər diqqətli olmalıdırlar. Kardioloqun sözlərinə görə, irsi faktor risklərin 20-25%-i təşkil edir, 75-80% digər risk faktorlarının payına düşür:“Digər risk faktorlarına isə sağlam olmayan qidalanma, piylənmə, şəkər xəstəliyi, qanda xolestrolun çoxluğu, siqarət, arterial hipertenziya, hərəkətsizlik, stress aiddir. Bu amillər tək səbəb deyil, onların bəziləri birlikdə xəstəliyə səbəb olur. Ona görə də irsi faktor varsa və bununla yanaşı insulin dirənci, artıq çəki, xolestrol yüksəkdirsə, diqqətli olmaq lazımdır. Əvvəllər miokard infarktı kişilərin xəstəliyi hesab olunurdu. Ümumiyyətlə, xəstəliyin 45 yaşlı kişilərdə rastgəlmə tezliyi eyni yaşlı qadınlara nisbətən çoxdur. Qadınlar 55-60 yaşlarında menopauzadan sonra bu fərqi bərabərləşdirir. Hormonal disbalans səbəbindən artıq çəki, arterial hipertenziya ürək-damar riskini artırır. Yəni kişilər və qadınlar arasında ürək-damar xəstəliklərinin rast gəlmə tezliyi bu yaş kateqoriyasında bərabərləşir. Ona görə də, ildə 1 dəfə 45 yaşından sonra kişilərin, 55-60 yaşından sonra qadınların kardioloji “check-up” müayinəsindən keçməsi məsləhətdir”.L.Quliyeva bildirib ki, gün ərzində 5-6 badam həm ürək-damar, həm də yaddaş pozğunluqlarında əvəzolunmaz qidadır:“Eyni zamanda, çia toxumları mikronutrientlər və xüsusi növ Omeqa-3 ilə zəngindir. Bu da ürək-damar xəstəlikləri riskini azaldır. Balqabağın tərkibində olan kalsium və maqnezium ürək əzələlərini gücləndirir və qan təzyiqini aşağı salır. Balqabaq toxumu ürək-damar xəstəliklərinin qarşısını alır. Zeytun yağı koronar damarları qoruyur və gücləndirir, ürəyin düzgün işləməsini təmin edir və infarkt riskini azaldır. Bundan əlavə, zeytun yağı xolesterini, LDL (Aşağı sıxlıqlı lipoproteinlər), triqliseridlərin qandakı səviyyəsini azaldır. Sarımsaq tərkibindəki kversetin molekullarının hesabına damar tutulmaları, xolesterinin səviyyəsinin endirilməsində çox qiymətlidir. Eyni zamanda, pomidorun tərkibində olan likopen damar tutulmalarının qarşısını alır”.Həkim kardioloq həmçinin oturaq həyatın fəsadlarından da söz açıb. O vurğulayıb ki, oturaq həyat tərzi də gündə 1 qutu siqaret çəkməyə bərabər ola bilər:“Aktiv həyat tərzi qan dövranını yaxşılaşdırır, toxumaları qan və oksigenlə zənginləşdirir, dərini gözəlləşdirir. Həmçinin, kaloriləri yandırır, yağları əridir, metobalizmi sürətləndirir, sağlam qidalanma ilə birgə olarsa arıqladır. Bundan əlavə, fiziki aktivlik 30 yaşından sonra azalmaya başlayan əzələ kütləsini qoruyur, elastiklik və hərəkət qabiliyyətini artırır, sümükləri gücləndirir, osteoparoza qarşı qoruyur. Eyni zamanda, insulinə həssaslığı artırır, insulin dirəncini qırır, pis xolesterin (LDL) və triqliseridləri azaldır, yaxşı xolesterin (HDL) səviyyəsini artırır, beyində xoşbəxtlik hormonlarını artıraraq stressi azaldır, təzyiqin stabil qalmasına kömək edir, ürək-damar xəstəliklərindən qoruyur, qocalmanı ləngidir. Bu qədər faydanı heç bir pəhriz və heç bir dərmandan almaq mümkün deyil. Aktiv hərəkətlərdən ən praktik olanı piyada gəzmək və üzməkdir. Hər insan özünə uyğun idman növünə gündəlik 30 dəqiqə ayırmalıdır. Demək olar ki, bütün müasir smartfonlarda və “ağıllı” saatlarda addım sayan proqramlar var. Gündəlik 10 min addım ürək-damar xəstəliklərinin, şəkər, arterial hipertenziya riskini azaldır”.

Rusiyadan Azərbaycana idxal edilən dondurulmuş toyuq məhsulunda salmonella aşkarlanıb.

Bu barədə Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi Agentliyindən (AQTA) məlumat verilib.

Qeyd olunub ki, “Ladess Group” MMC-nin Rusiya Federasiyasından idxal etdiyi “Stavropolskiy Broyler” MMC-nin “Nevinnomısskiy” filialının istehsalı olan ümumi çəkisi 19,2 ton dondurulmuş toyuq filesi məhsulundan nümunələr götürülərək Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi İnstitutunun müvafiq laboratoriyasına təqdim edilib.

Aparılan sınaq nəticəsinə əsasən, nümunələrdə salmonella bakteriyası aşkarlanıb.

Faktla bağlı qanunvericiliyə uyğun olaraq təhlükəli məhsulun gömrük ərazisinin hüdudlarından kənara çıxarılması və ya məhv olunması barədə qərar qəbul edilib.

Rusiya Biotexnoloji Universitetinin (ROSBIOTECH) müəllimi, “Şəkərli aşpaz” elmi, tədris və texnoloji mərkəzin rəhbəri İnqa Belyayeva yüksək kalorili şirniyyatları necə əvəz edə biləcəyinizi izah edib.
Foodinfo.az xəbər verir ki, ekspert Gazeta.Ru-ya müsahibəsində bildirib ki, şirin vafli ən zərərli məhsullardan biri hesab olunur. Onların tərkibində trans yağlar, dadlandırıcılar, dad artırıcılar və çoxlu şəkər var.
Mütəxəssisin qeyd etdiyi kimi, onları giləmeyvə, quru meyvələr, meyvələr və dənli bitkilər olan barlarda müsli ilə əvəz etmək olar.Bundan əlavə konfetlərin istehlakını minimuma endirmək məsləhət görülür. Belə məhsulların tərkibində demək olar ki, təbii maddələr yoxdur, lakin çoxlu şəkər və hər cür sintetik əlavələr var.

İt gənəsi insanlar üçün təhlükəli olan 10 həşərat növündən biridir.

Yenisabah.az xəbər verir ki, onun digər adı qəhvəyi gənədir. Avropa və Asiyada, Şimali Amerika və Şimali Afrikada yayılmışdır. Yarpaqlı və qarışıq meşələrdə məskunlaşır.

İt gənələrinin fəaliyyət müddəti kifayət qədər uzundur. Onlar aprelin əvvəlindən oktyabrın sonuna qədər mövcud olur.

Onlar kiçik ölçülüdür, uzunluğu 2,5 mm-ə çatır. Bədən ovaldır, gövdəsinin yuxarı hissəsində möhkəm boşqab - qalxan var. Erkəklərdə qalxan bütün bədəni əhatə edir, dişilərdə isə gövdənin yalnız ön hissəsini əhatə edir.

Onurğalıların bir çox növləri bu gənələrin qurbanı olur. Bu sürünənlər, məməlilər və insanlar ola bilər. İt gənəsi ensefalit, Marsel qızdırması, Lyme xəstəliyi kimi xəstəlikləri daşıyırlar.