BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyası (COP29) Qlobal Cənub ölkələrində iqlim fəaliyyətlərini aktivləşdirmək üçün yeni iqlim maliyyəsi hədəfinə həsr olunub.

Index.az xəbər verir ki, bunu “ActionAid International” qeyri-hökumət təşkilatının nümayəndələri mətbuat konfransında bildiriblər.

Bildirilib ki, maliyyələşdirmə olmadan iqlim fəaliyyətləri haqqında söhbətlər sadəcə söhbət olaraq qalacaq.

“Deyirlər ki, pulsuz nahar olmur – deməli, pulsuz iqlim hədəfləri də olmur. Əgər biz iqlim fəaliyyətlərinə ciddi yanaşırıqsa, bunun üçün pul ödəməliyik. Məhz bir əsr və ya daha çox müddət ərzində ətraf mühiti çirkləndirən Qlobal Şimalın zəngin ölkələri nəhayət iqlim fəaliyyətləri üçün real pul ödəməlidirlər. İndiyədək bu ölkələr öz öhdəliklərindən yayınıblar.

2022-ci ildə inkişaf etmiş ölkələr birlikdə Qlobal Cənub ölkələrində iqlim fəaliyyətləri üçün yalnız 28-35 milyard dollar məbləğində qrant ayırıblar”, – QHT nümayəndəsi Tereza Anderson bildirib.

İqlim dəyişikliyi ilə mübarizə aparmaq üçün 1 trilyon ABŞ dollarından çox vəsaitə ehtiyac var.Bunu İtaliyanın iqlim dəyişikliyi üzrə xüsusi səfiri Fransesko Korvaro bildirib.Onun sözlərinə görə, bu gün Bakıda işə başlamış BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyasının (UNFCCC) Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyasında (COP29) İqlim Maliyyəsi Fondunun vəsaitinin məbləği müzakirə ediləcək: "COP29-da iqlim maliyyəsi üzrə məsələnin müzakirəsi üçün toplaşmışıq. COP29-un Azərbaycan Sədrliyi bütün maraqlı tərəflərin müzakirələrə qoşulması və uğurlu nəticə əldə edilməsi üçün ümumi məkan yaradıb".O əlavə edib ki, ölkəsi iqlim dəyişikliyi ilə bağlı hər kəslə dialoqa başlamağa hazırdır: "İqlim maliyyəsi sahəsində "Yeni Kollektiv Kəmiyyət Hədəfi" (NCQG) üzrə nəticə əldə edilməsini gözləyirik. NCQG yeni bir hədəfdir və iqlim məsələsini maliyyələşdirməyi hədəfləyir. Bizim həm inkişaf etmiş, həm də inkişaf etməkdə olan ölkələrlə çoxlu müzakirələrimiz olub. Danışıqlar çox şaxəli və mürəkkəbdir. Özəl sektoru bura cəlb etmək lazımdır. Düşünmək lazım deyil ki, təkcə dövlətlər 1 trilyon ABŞ dollarından çox məbləği maliyyələşdirəcəklər".
Səfirin sözlərinə görə, gələcək on illiklər iqlim dəyişikliyi üçün çox vacibdir: "Hazırda iqlim dəyişikliyi problemləri barədə danışıqlar aparılır. Konkret nəsə demək çətindir. İtaliya və Avropa İttifaqı bu iqtiqamətdə ambisiyaları artırmağı hədəfləyir. COP hərtərəfli sazişdir. Biz ümumi dil tapmalı,ortaq ideya formalaşdırmalıyıq".UNFCCC-nin Tərəflər Konfransı 1995-ci ildən keçirilir. Əsas məqsəd dünyada iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə irəliləyişləri qiymətləndirməkdir. 1990-cı illərin ortalarından başlayaraq sözügedən konfrans çərçivəsində inkişaf etmiş ölkələrdə istixana qazlarının atmosferə tullantılarının məhdudlaşdırılması ilə bağlı icbari hüquqi öhdəlikləri ehtiva edən Kioto Protokolu müzakirə olunub. 2011-2015-ci illərdə keçirilən sessiyalarda iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə ən əhəmiyyətli beynəlxalq sənəd hesab olunan Paris Sazişi müzakirə edilib və 2015-ci ildə qəbul olunub. Bu günədək 195 ölkə, o cümlədən Azərbaycan bu razılaşmaya qoşulub.BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyanın tərəf dövlətlərindən 80-ə yaxın dövlət və hökumət başçısı noyabrın 12-13-də COP29 çərçivəsində Bakıda keçiriləcək Dünya Liderlərinin İqlim Fəaliyyəti Sammitinin yüksək səviyyəli seqmentində rəsmi bəyanatlarla çıxış edəcək.© Report

Bitkoin kriptovalyutasının qiyməti tarixində ilk dəfə 79 min dolları keçib, bu isə əvvəlki rekord 78 min dollardan yalnız dəqiqələr sonra baş verib.

Bu, ticarət məlumatlarından məlum olub.

“Bybit” kriptovalyuta birjasında Bakı vaxtı ilə saat 08:55-də bitkoinin qiyməti 79 min 331 dollara çatıb.

İran Ermənistanla ticarət dövriyyəsini 1 milyard dollara çatdırmağı planlaşdırır.

Teleqraf.com xəbər verir ki, bunu İran Ticarət Təşkilatının təmsilçisi Əkbər Qodari deyib.

“Bizim ilk mərhələdə Ermənistana ixracı 1 milyard, uzunmüddətli perspektivdə isə 3 milyard dollara çatdırmaq məqsədimiz var. Gələn il bu ölkə ilə ticarətdə 20-30 faizlik artım gözləyirik”, - qurum rəsmisi bildirib.

Rusiya Mərkəzi Bankı həftə sonu və bazar ertəsi üçün rəsmi valyuta məzənnələrini müəyyən edib.

Tənzimləyici cümə günü dolların məzənnəsini 98,07 rubldan 97,83 rubla endirib.

Avronun rəsmi məzənnəsi də aşağı salınıb. Mərkəzi Bank Avropa valyutasının məzənnəsini bir gün əvvəl olan 105,56 rubla qarşı 105,45 rubl müəyyən edib.

Yuan məzənnəsi bir gün əvvəlki 15,59 rublla müqayisədə 13,62 rubla endirilib.

Bakıdakı hotellər COP29 ərəfəsində 80 faiz dolub.
Bu barədə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin köməkçisi Anar Ələkbərov mediatur zamanı jurnalistlərə bildirib.
Onun sözlərinə görə, ümumilikdə 17 500 hotel otaqlarının 80 faizi artıq satılıb.
“Qonaqların yerləşdirilməsi üçün yaşayış komplekslərindən də istifadə ediləcək”, – Anar Ələkbərov bildirib.

O əlavə edib ki, bu günə kimi Bakıda 67 min nəfər COP29 üçün qeydiyyatdan keçib.
“Çox sayda qonaq gözləyirik. Bu, Azərbaycan tarixində ən böyük tədbirdir. Bütün COP29 məkanı istifadə olunacaq, boş yer qalmayıb”, – A.Ələkbərov bildirib.
Qeyd edək ki, BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyasının (COP29) Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyası bir neçə gün sonra Azərbaycanda keçiriləcək. Bununla bağlı qərar ötən il dekabrın 11-də Dubayda keçirilən COP28 plenar iclasında qəbul edilib.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyası 1992-ci ilin iyununda Rio-de-Janeyroda keçirilən Yer Sammitində insanın iqlim sisteminə təhlükəli müdaxiləsinin qarşısını almaq üçün imzalanmış sazişdir. “COP” (Conference of Parties) abbreviaturası İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyasının icrasına nəzarət edən ən yüksək qanunverici orqan olan “Tərəflərin Konfransı” mənasını verir.
Konvensiyada 198 ölkə iştirak edir. Tərəflər başqa cür razılaşmırsa, COP hər il keçirilir. İlk COP tədbiri 1995-ci ilin martında Berlində baş tutdu və onun katibliyi Bonnda yerləşir.//Trend

İngiltərə Mərkəzi Bankı (BOE) bu gün pul siyasəti faizini 0,25 faiz bəndi azaldaraq 5%-dən 4,75%-ə endirdi. Bu qərar ABŞ Federal Ehtiyat Sisteminin ("Fed") oxşar addım atmasından saatlar əvvəl qəbul edilib və "BOE"nin son illərdəki ən yüksək səviyyələrdən faizləri endirməyə davam etdiyini göstərir.

Faiz endirimi qərarı səkkiz üzvün dəstəyi ilə qəbul edilib, yalnız bir üzv faizin 5%-də saxlanmasını dəstəkləyib. "BOE", yüksək inflyasiya ilə mübarizədə tədrici yanaşmanın uyğun olduğunu bildirib. Avqust ayında 2,2% olan inflyasiya səviyyəsi sentyabrda 1,7%-ə enərək hədəfin altına düşsə də, ilin sonuna qədər 2,5%-ə yüksəlməsi gözlənilir.

Faiz endiriminin iqtisadiyyata təsirləri və gözləntilər

Yeni İngiltərə hökumətinin iqtisadiyyata təsir edəcək siyasətləri diqqət çəkir. Hökumətin xərcləri artırması və vergi planlarının gələn il iqtisadiyyata təxminən 0,75% artım gətirəcəyi gözlənilsə də, bu, eyni zamanda inflyasiyanı yarım faiz bəndi yüksəldə bilər. "BOE" iqtisadiyyatın müqavimət göstərməsinə baxmayaraq, qalıcı inflyasiya risklərinin mövcud olduğunu vurğulayıb.

"BOE"nin sədri Endryu Beyli faiz endirimi qərarının Londonda keçiriləcək mətbuat konfransında ətraflı izah ediləcəyini açıqlayıb. "BOE" iqtisadi məlumatların inkişafını əsas götürərək siyasət məhdudiyyətlərinin tədricən aradan qaldırılmasının məqsədəuyğun olduğuna qərar verib. Lakin inflyasiya riski, pul siyasətində sərt mövqeyin davam etdirilməsini zəruri edir.

"Fed"in qərarları və Trampın təsiri

"Fed"in bu gün faiz dərəcəsini 0,25 faiz bəndi azaltması gözlənilir. İngiltərə iqtisadiyyatı ABŞ qədər dayanıqlılıq nümayiş etdirməsə də, Brexit sonrası qeyri-müəyyənliklərin təsiri davam edir. ABŞ seçkilərinin iqtisadi siyasətə təsirləri nəzərə alındıqda, Donald Trampın xərcləmə və vergi planlarının federal borcu artıra biləcəyi bildirilir.

İngiltərə Mərkəzi Bankının faiz endirimi qərarı bazarda istiqraz gəlirlərinin yüksəlməsinə səbəb oldu. İngiltərənin iqtisadi strategiyaları və qlobal iqtisadi inkişaflar qarşıdakı dövrdə pul siyasətinin necə formalaşacağına dair ipucları verə bilər.

Almaniya erkən seçkilərlə üz-üzə qalarkən, mövcud koalisiyanı böhrana sürükləyən səbəblər arasında iqtisadi amillər əsas rol oynayır.

Valyuta.Az-ın "Bloomberg"ə istinadla verdiyi məlumatına əsasən, 2010-cu ildən bəri böyük şirkətlərin ölkədən 650 milyard avroluq (700 milyard dollar) kapital çıxarması, ölkənin rəqabət qabiliyyətini və məşğulluğunu ciddi şəkildə təzyiq altında qoyan faktor kimi diqqət çəkir.

ABŞ-da Donald Trampın yenidən seçilməsinin müzakirələri getdiyi bir vaxtda Avropanın ən böyük iqtisadiyyatı olan Almaniyada siyasi böhran baş qaldırıb.

Son dövrlərdə “Volkswagen” kimi şirkətlərin istehsalı dayandırması xəbərləri ilə gündəmə gələn Almaniya iqtisadiyyatında rəqabət qabiliyyətinin və məşğulluğun zəifləməsi siyasi sahədə də sarsıntılara səbəb olub.

"Bundesbank"ın məlumatlarına görə, aralarında kimya nəhəngi “BASF SE”, avtomobil təchizatçısı “ZF Friedrichshafen AG” və məişət texnikası istehsalçısı “Miele & Cie. KG” kimi şirkətlərin də yer aldığı müəssisələr 2010-cu ildən bəri 650 milyard avrodan çox net kapital çıxışına səbəb olaraq vəsaitlərini ölkə xaricinə yönəldib. Bu kapital çıxışının təxminən 40%-i Olaf Şoltsun rəhbərlik etdiyi koalisiya dövründə baş verib.

Almaniyada siyasəti böhrana sürükləyən vəziyyətin əsas səbəbləri yüksək enerji qiymətləri, köhnəlmiş texnologiya və həddindən artıq bürokratiyadır. Bu şərait ölkə daxilində əsas şirkətləri uzaqlaşdırmaqla yanaşı, xarici kapitalı cəlb etmək səylərinə də mane olur.

Trampın proteksionist tədbirlər görmək təhdidləri uzun müddətdir ciddi islahatların qarşısını alan siyasi çıxılmaz vəziyyəti daha da dərinləşdirərək Şoltsun işini çətinləşdirir.

Almaniyadan şirkət axını

“Volkswagen”in daxili investisiyaları azaltması və “Intel”in Almaniyanın şərqində böyük dövlət subsidiyaları ilə dəstəklənən zavod layihəsinin çətinliklərlə üzləşməsi ilə əlaqədar olaraq, ölkədə kapital çıxışı əsas mövzuya çevrilib.

Almaniya İqtisadiyyat İnstitutunun iqtisadçısı Kristian Ruşe, “Keçmişin Alman iş modeli artıq işləmir. Şirkətlər getdikcə başqa yerlərə yönəlir,” deyə açıqlama verib.

Mütəxəssislərin fikrincə, Almaniya daxili və xarici investorları istiqamətlərini dəyişməyə inandıra bilməzsə, uzunmüddətli tənəzzüllə üzləşəcək və digər inkişaf etmiş sənaye ölkələrindən daha da geri qalma riski ilə üz-üzə qalacaq. Bu, seçiciləri narahat edən və daha çox siyasi qarışıqlığa səbəb olan mənfi bir dövr yarada bilər.

ABŞ və Somali Afrika dövlətinin 1,14 milyard dollar borcunu siləcəyinə dair razılaşma imzalayıb.

Valyuta.az xəbər verir ki, keçən il bir neçə ölkə dünyanın ən çox borcu olan yoxsul ölkələrinə yardım təşəbbüsü çərçivəsində Somalinin cəmi 4,5 milyard dollarlıq borcunu silməyə razılaşıb.

Səlahiyyətlilər ABŞ ilə razılaşmanı tarixi adlandırıblar. Somalinin borclarının əsas hissəsi ölkəyə 1969-1991-ci illərdə rəhbərlik etmiş prezident Məhəmməd Siad Barrenin hakimiyyəti dövründə yaranıb.

Somalinin hazırkı prezidenti Həsən Şeyx Mahmud daha əvvəl demişdi ki, ölkə əlamətli borcun ağırlığı altında boğulmaqdadır və bu borcun faizləri ölkədəki vətəndaş müharibəsi zamanı dövlətin ağrılı və uzun sürən süqutu zamanı yığılıb.