Ən yeni tarix. Maraqlı faktlar.
Müharibədən sonrakı dövrdə, 1950-1953-cü illərdə silsilə cinayətlər, qətl və qarətlər törədən cinayətkar dəstənin uzun müddət izinə düşmək mümkün olmayıb. Oxşar cinayətlər Moskvanın ərazisində törədilib. Dəstənin ilk cinayəti 1 fevral 1950-ci ildə qeydə alınıb. Həmin gün ərzaq mağazası qarət olunaraq 34 min pul aparılıb, müqavimət göstərmək istəyən satıcı isə tapança ilə qətlə yetirilib.
Hadisədən heç bir ay keçməmiş Moskvanın Tmiryazev rayonunda iki nəfər dəstə üzvü sənaye malları mağazasında soyğun törədib. Onlar əvvəlcə özlərini kassirə dövlət təhlükəsizlik orqanlarının əməkdaşları kimi təqdim ediblər. Təsadüfən mağazada olan sahə müvəkkili və milis nəfəri mülki geyimdə olan bu şəxslərdən şübhələniblər, onlardan sənəd tələb ediblər. Sənədin əvəzində həmin iki nəfər tapança çıxararaq milis əməkdaşlarını qətlə yetirib. Mağazadan 68 min rubl pul aparılıb. Cinayətkarları bu dəfə də yaxalamaq mümkün olmayıb.

3-4 aylıq fasilədən sonra dəstə öz fəaliyyətini “istirahət”saatlarında davam etdirib. “Yaşıl Dunay” restoranında yeyib-içdikdən sonra dəstə üzvlərindən biri kassirə yaxınlaşaraq pulları tələb edib. Həmin vaxt milis leytenantı Mixail Biryukov həyat yoldaşı ilə restoranda ad gününü qeyd edib və o, cinayətkarlara mane olmaq istəyəndə yerindəcə güllələnib. Restoranda istirahət edən daha bir nəfər də atışma nəticəsində həlak olub. Dəstə üzvləri bu dəfə də kassanın bütün pullarını götürərək aradan çıxıb.
Beləliklə, oxşar hadisələr üç il ərzində davam edib, bu müddət ərzində cinayətkar dəstə 11 nəfəri qətlə yetirib, 23 nəfəri odlu silahla yaralayıb, 32 soyğunçuluq hadisəsi törədib, 300 min rubldan artıq pul qarət olunub. Maraqlı məqam odur ki, dəstə öz işini elə “peşəkarlıqla” görüb ki, peşəkar əməliyyatçılar cinayətin izinə düşə bilməyiblər.
Növbəti cinayət hadisəsi isə ölkənin birinci şəxsinin az qala gözlərinin önündə, Küntsevoda, İosif Stalinin bağından çox da uzaq olmayan ticarət mərkəzində baş verib. Mərkəzin direktoru cinayətkarlara müqavimət göstərərək əlbəyaxa davaya girişib və elə həmin dəqiqə də tapança ilə qətlə yetirilib. Dəstə bu dəfə də böyük qazancla hadisə yerindən uzaqlaşa bilib.
Qətllərlə müşayiət olunan hadisələrin gedişi Mərkəzi Komitədə ciddi narahatlıq yaradıb. Stalin hüquq-mühafizə orqanlarının və Moskva rəhbərlərinin iştirakı ilə müşavirə keçirib. Hadisələr haqqında ilk olaraq həmin dövrdə Moskva vilayət Partiya Komitəsinin birinci katibi Nikita Xruşov məruzə edib. Stalin onun məruzəsini yarımçıq kəsib:

-Bütün bu faktlar onu göstərir ki, şəhərin müvafiq qurumlarına partiya nəzarəti sıfır səviyyəsindədir və onlar öz işlərinin öhdəsindən gəlmək gücündə deyillər. Bu hadisələr həm də şəhər milisinin qeyri-peşəkarlığının göstəricisidir.
Stalin Xruşovu bir neçə dəqiqə danladıqdan sonra öz qərarını verib:
-Mən bu işi, cinayət hadisələrinin araşdırılmasını və açılmasını ittifaq miqyaslı qurumlara həvalə edirəm. Moskva rəhbərliyi isə qoy istirahətlərini davam etdirsinlər. Dəstə üzvləri bir gün onların da qapısını döyəcək.
Bununla da baş verən cinayət hadisələri ilə şəhərin hüquq-mühafizə orqanları deyil, birbaşa ittifaq miqyaslı müvafiq nazirliklər məşğul olmağa başlayıblar.
Dəstə növbəti dəfə Moskanın Mıtişi rayonundakı əmanət kassasını hədəf seçib. Dəstə üzvləri içəri daxil olaraq giriş qapısını bağlayıblar. İçəridəkilərin hamısına döşəmədə uzanmaq əmri verilib. İşçilərdən biri çeviklik göstərərək milis bölməsi ilə əlaqəsi olan “həyəcan düyməsi”ni basmağa macal tapıb. Dərhal milis bölməsindən zəng gəlib. Dəstəyi dəstənin üzvlərindən biri qaldırıb. Növbətçi milis “bura əmanət kassasıdırmı” sualını verəndə, dəstə üzvü “xeyr, bura stadiondur” deyə cavab verərək dəstəyi yerə qoyub. Əmanət kassasından 130 min rubl götürən dəstə bu dəfə də aradan çıxa bilib.
Hadisədən dərhal sonra 7 saat davam edən birgə əməliyyat müşavirəsi keçirilib. Müşavirədə telefona cavab verən dəstə üzvünün “stadion” ifadəsi diqqəti cəlb edib. Əvvəlki törədilmiş cinayət hadisələrinə bir daha nəzər salınıb. Məlum olub ki, cinayət hadisələrinin əksəriyyəti stadionlara yaxın yerlərdə baş verib. Belə qənaətə gəlinib ki, dəstə üzvlərinin stadionla, idmanla hansısa bir əlaqəsi var. Beləliklə, Moskvanın və şəhərin bütün rayonlarının stadionları nəzarətə götürülüb, stadionlara gəlib-gedənlərin kimliyi izlənilib, kiçicik bir şübhəli hərəkət ciddi yoxlanılıb.
Nəhayət, Krasnoqorsk rayonundakı stadionda adi bir tədbirdən sonra baş verən hadisə əməliyyatçıların diqqətindən yayınmayıb. Stadionun girişində bir nəfər gənc oğlan çəlləkdə pivə satan satıcıdan bütün pivəni alıb və tədbirdən çıxanlara pulsuz paylayıb. Müharibədən sonrakı dövrdə, dolanışığın çətin olduğu bir vaxtda bu gənc oğlanın “səxavəti” təbii ki, şübhələrə səbəb olub. Əməliyyatçılar onu sorğu-suala tutmağa tələsməyiblər. Dəstənin ən gənc üzvlərindən biri olan Vyaçeslav Lukin hüquq-mühafizə orqanları tərəfindən izlənməyə başlanıb və o, dəstənin digər üzvləri ilə görüşəndə yaxalanıb. Elə ilk sorğu-sualda bütün məsələlərə aydınlıq gətirilib. Müstəntiqlər cinayəti sübut etməkdə çətinlik çəkməyiblər. Dəstə üzvləri törətdikləri cinayəti etiraf ediblər.

Məhkəmənin hökmü ilə dəstənin başçıları İvan Mitin və Aleksandr Samarin ən ağır cəzaya, ölüm hökmünə məhkum edilərək Butırka türməsində güllələniblər. Daha 12 nəfər isə 10, 15 və 25 il azadlıqdan məhrumetmə cəzasına məhkum ediliblər.
Maraqlı faktlardan biri isə odur ki, dəstənin üzvləri heç də peşəkar cinayətkarlar deyil, işlədikləri kollektivdə və ailədə nümunəvi tanınan idmançı, tələbə və müdafiə sənayesi zavodunun işçiləri olub.
İlham Cəmiloğlu.
Teref.az

“Bəzi Rusiya KİV-lərinin “Vaqner” muzdlularının lideri Yevgeni Priqojinlə əlaqələndirdiyi ikinci təyyarənin qruplaşma ilə heç bir əlaqəsi yoxdur”.

KONKRET.az xəbər verir ki, bu barədə Jetica aviaşirkətinin baş direktoru Sergey Trifonov bildirib.

Əsasən “Vaqner” qrupunun “Gray Zone Telegram” kanalı ilə əlaqəli olan Rusiya KİV-ləri RA-02748 nömrəli ikinci biznes-jeti muzdlu qruplaşma ilə əlaqələndirib və onun da qəza zamanı havada olduğunu bildirib.

Lakin təyyarənin operatoru Rusiyanın “Jetica” MMC şirkəti bu cür əlaqəni təkzib edir.

“Nə təyyarənin özü, nə də sərnişinləri “Vaqner”lə əlaqə saxlamayıblar və heç vaxt da onlarla bağlı olmayıblar”, – Sergey Trifonov Reuters-ə bildirib.

Trifonov təyyarənin kimə məxsus olduğunu açıqlamaqdan imtina etsə də, bu hava gəmisnin icarəyə verilmədiyini diqqətə çatdırıb.

Xatırladaq ki, dünən Priqojinin ikinci “Embraer ERJ-135BJ” biznes reaktivinin Bakıya enişi barədə məlumat yayılmışdı.

Almaniyada hökm sürən əlverişsiz hava şəraiti 20-yə yaxın insanın yaralanmasına, 1 000-ə yaxın şəxsin təxliyəsinə səbəb olub.

Belə ki, Bavariya və Baden-Vürtemberq federal əyalətlərində yağan güclü yağışlar nəticəsində ən azı 18 nəfər xəsarət alıb. Onlardan beşi xəstəxanaya yerləşdirilib.

Lindau şəhərində ağaclar qırılaraq kemping düşərgəsinin üzərinə düşüb. Nəticədə biri ağır olmaqla altı nəfər xəsarət alıb. Vəziyyətin təhlükəsi ilə əlaqədar bölgədən 900 nəfər təxliyə edilib.

Nördlingendə bayker festivalında daha 10 nəfər xəsarət alıb, onlardan üçü xəstəxanaya çatdırılıb. Dahauda və Baden-Vürtemberq əyalətində iki nəfər ağır xəsarət alıb.

Əlverişsiz hava şəraiti qatarların hərəkətində ciddi pozuntulara səbəb olub.

Balakəndə və qonşu Laqodexidə xeyli get-gəli olanlar, qohumluqları olanlar, xeyir-şərində yaxından iştirak edənlər yaşayırlar.
Balakənin sərhəddindən bərk qışqırsan az qala Laqodexinin Qabal kəndində eşidilər.
Balakəndən oraya məsafə təxminən 15-25 km olar.
Sərhədlər açıq olanda, adi vaxtlarda gediş müddəti təxminən 1 saat, gediş haqqı 1-2 manat olardı.
İndi bu insanlar xeyir-şərdə get-gəli aşağıdakı qaydada reallaşdırırlar :
1. Balakən - Bakı ş -450 km ( Vita, 7 saat, 20 manat)
2. Bakı ş - Hava limanı -25 km ( 1 saat, 3-4 manat)
3. Bakı ş -Tbilisi ş ~ 500 km (Təyyarə vasitəsilə , 1 saat, 100+ manat)
4. Tbilisi Hava limanı - Tbilisi ş -15 km, (1 saat, 2-3 manat)
5. Tbilisi ş - Laqodexi (Qabal kəndi) -150 km (2 saat, 10 manat)
Nəticə :
Əvvəllər Balakən -Laqodexi üçün, 15-25 km məsafə qət etmək, 1-2 manat xərcləmək və 1 saat vaxt lazım olurdu.
İndi isə, ən yaxşı halda, 1000 km məsafə qət etmək, 150+ manat xərcləmək və 12 saat vaxt lazımdır.
Əlbətdə, anlayırıq ki, təhlükəsizlik hər şeydən vacibdir.
Bununla belə, ümid edirəm quru sərhədlərin açılması üçün qərar qəbul edənlər, bu qərara təsir edənlər həm də bu qeyd olunanların fərqindədirlər.
Osman Gunduz
Teref.az

Abşeron rayonunda qəssabın əlindən qaçan dana sakinləri qorxuya salıb.

İpi qırıb qaçan heyvan ətrafdakı avtomobilləri əzib.

Polis əməkdaşlarının müdaxiləsi ilə xidməti silahdan istifadə edilməklə heyvan zərərsizləşdirilib.\\Qafqazinfo

Putin mafiya başçısı kimi güclü, dövlət başçısı kimi aciz olduğunu təsdiqlədi

Demək olar ki, Rusiya tarixində qiyam qaldıran, lakin onu başa çatdırmayan və hakimiyyətlə razılığa gedən heç kim öz əcəli ilə ölməyib. Buna baxmayaraq, cəmi iki ay əvvəl Putin hakimiyyətini devirmək üzrə olan Yevgeni Priqojin Rusiyanın yeni tarixindəki general Aleksandr Lebedin, yaxud nisbətən keçmiş tarixinə aid Qriqori Kotovskinin və digərlərinin taleyindən ibrət dərsi götürmədi. İndi isə belə görünür ki, çoxlarının proqnozlaşdırdığı kimi, bu səhv ona öz həyatı bahasına başa gəldi.

Yada salaq ki, həmin vaxt Ukrayna Prezident Ofisinin savbiq müşaviri Aleksey Arestoviç yolun yarısında dayanan və Moskvadan qorxub qaçan Putinlə sövdələşməyə gedən Priqojini “axmaq” adlandırmışdı...

Ancaq onu da qeyd edək ki, “Rosaviasiya”nın rəsmi açıqlamasına baxmayaraq, bir çox konspirologiya tərəfdarları Priqojinin həmin təyyarədə olmadığını iddia edirlər.

Məsələn, Rusiyada tanınmış jurnalistlərdən olan İlya Rojdestvenski bu hadisəni şərh edərkən, “Priqojini dəfn etməyə tələsməyin”, - deyə bildirib.

İlon Mask isə bunun “psixoloji əməliyyat” ola biləcəyini qeyd edib.

Hazırda Priqojinin Rusiya hakimiyyəti və xüsusi xidmət orqanları ilə sövdələşməyə gedərək, “yoxa çıxmaq”, sonra isə başqa ad və xarici görkəmlə fiziki varlığını davam etdirmək üçün belə bir əməliyyata razılıq verdiyi barədə versiya mövcuddur. Bu versiya ona əsaslanır ki, Putinə ilk növbədə Priqojinin adının Rusiya siyasi səhnəsindən silinməsi, yəni onun siyasi məhvi lazım idi.

Priqojinin fiziki məhvi isə ikinci dərəcəlidir və bunu etməmək, yaxud təxirə salmaq da olardı. Qəza ilə bağlı bəzi məqamlar da bu versiyanı ciddi qəbul etməyə müəyyən əsaslar verir.

Məsələn, hər an sui-qəsd yaşaya biləcəyini hamıdan yaxşı anlayan Priqojinin öz adını rəsmən özəl təyyarə reysinin sərnişinlərinin siyahısına saldırması və bununla özünü hədəfə çıxarması, eyni zamanda “Vaqner”-in yaradıcısı və Priqojinin “sağ əli” olan Utkin də daxil olmaqla, demək olar bütün “Vaqner” rəhbərliyinin bir təyyarəyə toplanması kifayət qədər şübhəlidir.

Həmçinin hadisədən sonra yerdə aşkar olunan cəsədlər arasında az-çox salamat qalan və tanına bilən 3 cəsədin arasında nə Priqojinin, nə də Utkinin cəsədi var. Necə olubsa, hər ikisinin cəsədi məhz yanan, parçalanan cəsədlər arasındadır.

Nəhayət, hadisədən dərhal sonra, az qala təyyarə yerə çırpılır-çırpılmaz “Rosaviasiya” onun göyərtəsində olanların siyahısını elan etdi. Dövlət qurumunun bu “operativliyi” ilk nəzərə çarpan şübhə mənbəyi hesab olunur. Hansı ki, adətən belə qəzalardan ən azı bir sutka sonra rəsmi orqanlar təyyarədə kimlərin olduğunu açıqlayırdı.

Bütün bunlar və digər məqamlar bu hadisənin qarşılıqlı razılaşma əsasında quraşdırıldığını, Priqojinin “yoxa çıxmasını” təmin etmək və “Putin qisasını aldı” qənaətini yaratmaq üçün hazırlandığını iddia edənlərin əlinə müəyyən arqumentlər verir.

Əlbəttə ki, bu hadisə təyyarədə ölənlər arasında Priqojinin olub-olmamasından asılı olmayaraq, bir daha Rusiyanın qətiyyən hüquqi dövlət olmadığını, dövlət yox, mafiya qanunları, hətta demək olar, cəngəllik qanunları ilə idarə olunduğunu göstərdi. Ən əsası isə ümumilikdə “Priqojin əhvalatı” Putinin mafiya başçısı kimi güclü, dövlət başçısı, dövlət xadimi, şəxsiyyət kimi isə çox zəif və aciz olduğunu təsdiqlədi.

Çünki Rusiya Prezidentinin dövlətə qarşı üsyan qaldıran, 10-u pilot olmaqla, 20-yə yaxın hərbçini qətlə yetirən, bir neçə hərbi helikopteri və təyyarəni məhv edən, nəhayət, Putinin özünün rəsmən “cinayətkar”, “xəyanətkar”, “satqın” elan etdiyi Priqojini qanuni yolla, konstitusiyaya, hüquqa uyğun olaraq, məhkəmə hökmü ilə cəzalandırmağa gücü, imkanı çatmadı. Əksinə, Prqojinin qarşısından Sankt-Peterburqa qaçdı və qiyamdan bir neçə gün sonra onu “Vaqner” komandirləri ilə birgə Moskvada qəbul etdi.

Onun acizliyinin ən son nöqtəsi isə həmin görüşdən sonra şəxsən Putinin “Vaqner” komandirləri bizimlə razılaşır, amma Priqojin bunun əleyhinədir” kimi etiraflar etməsi oldu. Bu etiraf və bundan öncə, qiyam saatlarında Putinin əmrlərinə məhəl qoyulmaması, güc strukturlarının qiyamın qarşısını hərbi yolla almaması, ən əsası isə əhalinin qiyama açıq simpatiya ilə yanaşması bir daha Putinin Priqojinin qarşısında “sındırıldığının” göstəricisi idi...
Priqojinin məhz bu cür hay-küylü şəkildə aradan götürülməsi, yaxud “yoxa çıxarılması” istər Rusiya elitası, istərsə də Putinlə hansısa razılşmaya getməyin tərəfdarı olan xarici liderlər, siyasətçilər üçün də bir siqnal oldu. Priqojinə bütün var-dövlətini, biznesini qaytaran, “Vaqner”-i onun ixtiyarında saxlayan, sonra isə bir andaca öz vədlərinin üstündən xətt çəkən Putinin nə dərəcədə “etibarlı” tərəfdaş və onun sözünün çəkisinin nədən ibarət olduğu bir daha üzə çıxdı. Bir sərnişin təyyarəsinin Rusiyanın mərkəzində hava hücumundan mçüdafiə sistemləri ilə vurulması isə ümumiyyətlə, müasir Rusiyanın haralara yuvarlandığını, burada yaşamağın, onun təyyarələrindən istifadə etməyin nə demək olduğunu bir daha ortaya qoydu.

Digər yandan, bu hadisə Rusiyadakı ultramillətçilərin və şovinst qüvvələrin Putin hakimiyyətinə münasibətini bir qədər də kəskinləşdirdi. Artıq bir çox təhlilçilərin də dediyi kimi, Priqojinin qiyamını təkrarlamaq istəyən “növbəti Priqojin” 100 faiz öz işini yarımçıq saxlamayacaq...
Hər necə olsa, Priqojin doğrudan da havada vurulubsa, buna ən çox sevinən ukraynalılardır. Maraqlıdır ki, Ukrayna torpaqlarında saysız-hesabsız hərbi cinayətlər törətmiş, günahsız insanların qanını axıtmış bu caninin məhvi Ukraynada qeyd edilən Bayraq və Müstəqillik günlərinə təsadüf etdi. Ona görə də Ukraynada bir çoxları ironiya ilə Priqojinin qətlini “Putinin müstəqillik gününə hədiyyəsi” adlandırırlar...

Doğrusu, bu hadisə elan edilən kimi, istər-istəməz məşhur Azərbaycan filmindəki ifadə yada düşdü - "Kərbəlayi Qəmlonu gəbərtdi". Ancaq Priqojin doğrudan da bir çox cəhətləri ilə Qəmlonu xatırlatsa da, Putin nə şəxsiyyəti, nə də digər göstəriciləri ilə qətiyyən Kərbəlayi İsmayıl deyil...