Məşhur rusiyalı dietoloq Mixail Qinzburq diabet xəstələrinin gündəlik rasionuna mütləq daxil olunmalı ərzağı açıqlayıb.
Bakupost.az xəbər verir ki, həkim bunun kök olduğunu bildirib. Diabet xəstələri hər gün 100 qram çiy kök yeməlidir.
Kök qida lifləri ilə zəngin olduğu üçün həzm sistemindən gec sovrulur, tamm həll olmur, bununla da xolesterin və qlükozanın qana sovrulmasını ləngidir, azaldır.
Məhz bu səbəbdən kök yedikdə qidanın qlikemik indeksi azalır.
Məhz qlikemik indeks yüksək olduqda, qanda şəkər kəskin artır.
“Əgər siz yeməyi köklə yesəniz, summar qlikemik indeks düşür, ona görə də şəkər xəstələri kartof, çörək,un, düyü ilə yanaşı eyni vaxtda kök əlavə edib yesələr, qanda şəkər az qalxar”.

Ölümsüz olmaq insan oğlunun əsrlərdir yetişmək istədiyi röyasıdır. Dünyanın ən ağıllı başları “Ölümsüzlüyün sirləri”, “Ölümsüzlük mümkündürmü?” – deyə, maraq ediblər. Hətta bir sıra şahlar “Ölümsüzlük iksiri” kimi dərmanlar da hazırlatmış və ya ölümsüzlüyün çarəsini tapmaq üçün öz elçilərinin dünyanın 4 bir tərəfinə göndərərək “Ölümsüzlük bitkisi” arayışı içərisinə giriblər.

Youtube-də “Arzu Sayadoğlu” kanalının ölümsüzlüklə bağlı hazırladığı maraqlı video araşdırma ölümsüzlüyün sirləri ilə bağlı gəlinmiş olan ən son nöqtəni və dərin maraq kəsb edən bilgiləri özündə daşıyır.
Gununsesi.org həmin videonu təqdim edir:

Son zamanlar Azərbaycanda qaraciyər sirrozu xəstələrinin sayı artır. Bir çoxları sirroz eşidən kimi, yəqin çox içirdi deyə düşünür.

Alkoqolun qaraciyərə mənfi təsiri təbii ki, var.
Amma hansı dozada, miqdarda və nə qədər içki siroza səbəb olur?

Bakupost.az -ın məlumatına görə, alim, professor Musa Qəniyev bildirib ki, spirtli içkilərin yüksək dozada uzun illər boyu mütəmadi qəbulu, yalnız 10-20% nisbətdə sirroza səbəb olur.

Yəni, hər 100 nəfərdən 10-20 nəfəri bu bəlaya mübtəla olur. Burada, alkoqolun miqdarı, fərdin cinsi, orqanizmin genetik, metabolitik və yaş xüsusiyyətləri, həmçinin bədən kütləsi indeksi (BKİ ≥30; piylənmə) də, əsas risk faktoru sayılır.

O, dəqiq hesablamalarla sirrozla içkinin arasındakı təsir əlaqə faizini hesablayıb.

“Belə hesab edirlər ki, narahatlıq doğuran hal, qəbul olunan alkoqolun miqdarıdır. İçkinin növü və tüntlük dərəcəsindən asılı olmayaraq, orqanizmdə spirtin mütləq miqdarı aşağıdakı şəkildə hesablanır. Məsələn, kimsə, yarım litr (500 ml) araq içibsə, onun bədənində spirtin faiz nisbəti (500x40= 20000) 200 ml-dir. Hər ml-də 0,79 qram alkoqol olduğundan, bu halda bədəndə spirtin mütləq miqdarı cəmi 158 qram təşkil edir. Yəni, yarım litr 40%-li araq, konyak və ya viski içilərsə, həmin şəxsin bədənində spirtin mütləq miqdarı cəmi 158 qram olur.

Hər 100 adamdan 10-20-nin sirroz olması üçün, 10 ildən artıq müddətdə insan mütəmadi olaraq, hər qəbulda 80 qramdan artıq (250 ml-dən artıq 40%-li spirtli içki) qəbul etməlidir. Hərgah bu miqdar 230 qramdan artıq (700 ml-dən artıq 40%-li spirtli içki) olarsa və zamanında digər xəstəliklərdən ölüm baş verməzsə, 20 ildən sonra sirrozun baş vermə ehtimalı 50% olur.

İndi düşünün, insan (hətta xroniki alkoqoliklər) gündəlik bu qədər spirtli içki qəbul edə bilərmi və ya onu almağa maddi imkanı ola bilərmi? Deməli, deyilən və yazılanların böyük əksəriyyəti mifdir. Əslində kimlər bu bəlaya mübtəla ola bilər?
Alkoqolla bağlı istər sirroz, istərsə də digər letal sonluqlu qaraciyər xəstəliklərinin əsasında ailə anamnezi durur. Bu hal, onun genetik faktora (ferment disfunksiyası) bağlılığını təsdiq edir. Təbii ki, ət xörəklərdən imtina- zülal çatışmazlığı (bu halda alkoqola həssaslıq artır), piylənmə, qara ciyərdə dəmirin toplanması və hepatit C kimi, spirtin fermentativ metabolizmini sürətləndirən səbəblər də bura əlavə olunmalıdır.

Etil spirtinin metabolizmini, əsasən alkoqol dehidrogenaza (ADH-1 tipi) və aldehid dehidrogenaza (ALDH2 tipi) fermenti törədir.

ALDH-nı kodlayan gen 12-ci xromosomda yerləşir. Onun ALDH2-1 və ALDH2-2 kimi iki izoferment forması vardır. Bunlardan ALDH2-2 inaktiv sayıla biləcək dərəcədə zəifdir. Bu ferment tipinə homozigot olan insanlar spirtli içkilərə meyilli olmur, əks halda, sirroz kimi letal gedişli qaraciyər xəstəlikləri bir qayda olaraq onların arasında müşahidə edilir. Zəif təsirli ALDH2 alelinə daha çox Asiya irqinə məxsus olan insanlarda (yaponlarda 24%, koreyalı və çinlilərdə 15%) rast gəlinir.

Avropa irqi, eləcə də Türk etnik qrupuna daxil olan insanlarıın demək olar ki, hamısında (<100%) aldehid dehidrogenazanın tipi, asetaldehidin sürətli (normal) parçalanmasını təmin edən ferment forması (ALDH2-1), eləcə də ADH-1-in qamma1 fenotipidır.

Odur ki, bizlərin müəyyən miqdarda, hətta mütəmadi olaraq spirtli içki qəbulunun, sirroz və ya letal sonluqlu digər qaraciyər xəstəliklərinə səbəb olma ehtimalı minimumdur. Digər tərəfdən, spirtli içkilərin orta dərəcədə qəbulu (miqdarını yazmıram) tərkibinə apoprotein A-I daxil olan yuxarı sıxlıqlı lipoproteinlərin YSLP2 fraksiyasını artırdığından, miokard infaktı riskini nəzərəçarpacaq dərəcədə azaldır.

Bunları yalnız, həqiqət olduğuna görə yazdım. Yazdım ki, müxtəlif səbəblərdən içkiyə qurşanan insanlar artıq gecdir deməsinlər. Digər, yanaşı ağır xəstəliklər tapmamışdan, bu zərərli vərdişdən əl çəksinlər. Ailələr dağılmasın, insanlar alçaldılmasın, təhqir olunmasın, intiharlar baş verməsin...

Fizioloji proseslərin icrası, yəni orqanizmin mövcud olması üçün insan bədənində hər gün 1 qramdan 9 qrama qədər endogen etil spirti sintez olunur. Odur ki, ömür böyu spirtli içki qəbul etməyənlərin belə, qan plazmasında təqribən 0,16 mq% (0,01 promilli) etanol olur. Normal halda qan plazmasında olan endogen spirtin ekvivalent miqdarı, gün ərzində təqribən 30 ml araq, 120 ml çaxır, 800 ml kvas və ya 1,5 litr kefirə müvafiqdir. Hərgah orqanizmdə endogen spirt əmələ gəlməsə (bu hal qeyri-mümkündür), daxili təlabatı ödəmək üçün insan hər saat 1-1,4 ml 40%-li etanol (araq; gün ərzində 24-34 ml) içməlidir.

Yaş artdıqca orqanizmdə endogen etanolun əmələ gəlməsi minimuma enir (qoca yaşda depresiyaya düşmə). 91 yaşdan sonra isə artıq o məsələ...

Bax, 95 yaşlı cərrahın 30 qram içmək tibbi göstərişdir deməsi, məhz buna görədir".

Baş ağrılarının bir səbəbi də kəllə daxili təzyiqi artmasından ola bilər.

“Medicina” xəbər verir ki, nevroloq Viktor Şaxnoviç kəllədaxili təzyiqin necə baş verdiyini açıqlayıb.

“Kəllədaxili təzyiq onurğa iliyi mayesi – likvorun dövründə disbalans zamanı yaranır. Onurğa mayesinin baş beyinə və geri axmasında problem onurğada, başda travma, şiş, infeksiya, hidrosefaliya, oksigen aclığı, qan sızma, anevrizmalar zamanı ola bilər.
Kəllədaxili təzyiq zamanı baş ağrısı spesifik olur. Ağrı gözə vurur, təzyiq düşür, ürəkbulanma, zəiflik, baş hərlənməsi olur.

Görmə pisləşir, insan sadəcə bir yerdə oturmaq və ya uzanmaq istəyir.

Bu ağrı miqrenə oxşayır. Amma fərqləndirmək üçün mütləq nevroloq müayinəsindən keçmək lazımdır”.

Harvard universitetinin alimləri stresin saç tükləri piqmentasiyasına təsirini araşdırıb.

Bakupost.az xəbər verir ki, saçların ağarmasının birbaşa sinir sistemi və stress faktoru ilə əlaqəli olduğu sübut olunub.
“Siz toxumalarınızın stress altında nə qədər dəyişdiyini bilsəniz, özünüzü stresdən qoruyarsız.

Stress zamanı kök hüceyrələrin aşırı aktivləşməsi baş verir, noradrenalin artır, bu zaman bütün kök hüceyrələri piqment hasil edən hüceyrələrə çevrilərək, piqment ehtiyatını vaxtından əvvəl tükədir.

Cəmi bir neçə günə bərpaedici kök hüceyrələr itirilir. Onları çox itirdikdə, saçlar ağarır və bu prosesi daha heç nə ilə bərpa edə bilməyəcəksiz”.

Eyni zamanda alimlər bildirib ki, neyronlar kök hüceyrələri və onların molekulyar səviyyədə funksiyalarını bərpa edə bilər.

Bunu elmi araşdırma ilə araşdırıb, stresin saçlara təsirini dəyişmək və prosesi bloklamaq olar.

Bədənin davamlı qızdırması orqanizmdə bədxassəli prosesdən xəbər verə bilər.

TEREF.AZ-ın yazdığına görə, “Medicina” xəbər verir ki, rusiyalı məşhur həkim Aleksandr Myasnikov hansı xəstəliklərdə davamlı qızdırmadan danışıb.

“38 dərəcədən yuxarı qızdırma, hansı ki, 1-2 ay davam edir, günün müəyyən hissəsi qalxır və bununla belə xəstədə qrip, virus, başqa əlamətlər olmur, qanın onkoloji xəstəliyindən xəbər verir.
Bu əlamətlə leykoz, limfoma özünü göstərir.

Eyni zamanda davamlı istilik böyrəklərin şişlərində olur.

Əgər qızdırma 15 gündən artıqdır, davam edirsə və siz özünüzü normal hiss edirsizsə, mütləq birinci terapevtə, daha sonra onkoloqa görünün”.

Bir çox insan şəkər xəstəsi olmasa da, marketlərdəki diabetik şöbənin daimi alıcısına çevrilib. Xüsusilə də pəhriz saxlayan insanlar hesab edirlər ki, həmin bölmədən alacaqları məhsullar digərlərindən daha faydalı və ya az zərərlidir.
Sosial şəbəkələrdə son günlər Azərbaycanın marketlərində satılan bu məhsullarla bağlı ciddi müzakirələr gedir. İnsanlarda qidaların qarışıq tərkibinə görə ciddi narahatçılqı var.

"Medicina" xəbər verir ki, bizim.Media-nın bu narahatçılıqlarla bağlı sualına qida texnoloqu Ağa Salamov aydınlıq gətirib.

Mütəxəssis söyləyib ki, bu məhsulların tərkibində dadlandırıcı, rəngləndirici və başqa qatqı maddələri olduğuna görə zərərlidir:

“Az qala bütün qidaların üzərinə “pəhriz” yazıb satırlar. İnsanlar da buna güvənərək alıb istehlak edirlər. Nəticədə biznesin qurbanına çevrilirlər. Bu qidaların üzərində şəkərli diabet xəstələri üçün olduğu yazılsa da, tərkiblərində məhsulun ömrünü uzatmaq üçün əlavə edilmiş qatqı maddələri də daxil olmaqla insan orqanizminə zərərli olan çox şey var. Məsələn, şəkərin yarlığında yazılır ki, tərkibində 95% saxaroza var. Bu, diabet xəstələri üçün zərərlidir, ürək-qan-damar sisteminə mənfi təsirləri də qaçılmazdır. Buna görə yaxşı olar ki, diabet xəstələri həmin bölmədən uzaq dursunlar”.

Həmin şöbədə satılan çörəklərə qaldıqda isə mütəxəssis bunun da məsləhətli olmadığını bildirib:

“O çörəklərin tərkibi naməlumdur. Onlar liflərdən ayrılmış, zərərli qidalardır. Diabet xəstələrinin çovdar, buğda unundan ev şəraitində hazırlanmış çörəkdən az miqdarda istifadə etmələri daha məqsədəuyğundur, nəinki həmin çörəklərdən”.

Ağa Salamov onu da bildirib ki, qeyd etdiyimiz məhsullarla yanaşı üzərində “diabetik” yazılmış, lakin un, şəkər kimi tərkibə malik qidalardan istifadə edənlər də ehtiyatlı olmalıdırlar:

“Baxmayaraq ki, həmin məhsulların üzərində diabetik olduğu yazılıb, lakin onların da tərkibi qarışıq və eyni dərəcədə zərərlidir. Bəzi insanlar bunu nəzərə almır və ya bilmirlər. Diabetik yazılıb deyə həmin şirniyyat, un məmulatlarını çox istehlak edirlər. Diabet xəstələri yaxşı olar ki, həkim məsləhətinə əsasən təbii tərkibli qidalara üstünlük versinlər”.

Qeyd edək ki, bu ilin mart ayında qəbul edilmiş qanuna əsasən, qida məhsullarına “müalicəvi”, “pəhriz” kimi adların verilməsi ləğv ediləcək.

Təl-Əviv Universitetinin tədqiqatçıları güman edir ki, çoxdan empirik yolla “hiss edilən” faktın izahını tapıblar.
Bu fakt müntəzəm olaraq bədən tərbiyəsi ilə məşğul olmaqla xərçəng şişlərinin yaranma risklərinin azalması arasında əlaqənin olmasıdır.
Bu barədə “9-cu kanal” nəşri yazıb.
Fəal həyat tərzi keçirən insanların xərçənglə az xəstələnməsi barədə çoxdan bəllidir. Lakin alimlər indiyədək burada səbəb-nəticənin xarakterini izah etməkdə çətinlik çəkib.
İsrail tədqiqatçıları müəyyən edib ki, fiziki fəallıq “metabolizmi elə yenidən qurur ki”, beləliklə müxtəlif orqanlar xərçəng şişlərinin də qidalandığı daha çox maddələri udur.
Bu, həm xərçəngin yaranmasının qarşısını alır, həm də daha çox xərçəng baş verdikdə metastazların meydana çıxmasına maneçiçlik törədir.
Alimlərin qeyd etdiyi kimi, fiziki məşğələlər zamanı orqanizmin hüceyrələri güclü surətdə karbohidratları parçalamağa başlayır və onlardan alınan qlükozanı udur. Bu, bir növ “metabolik qalxan” yaradaraq, xərçəng hüceyrələrini onlara lazım olan qida maddəsinin artımından məhrum edir.
Çoxlu sayda əvvəllər xərçənglə xəstələnməyən insanların məlumatlarını öyrənərkən, müəyyən edilib ki, 20 il ərzində müntəzəm olaraq bədən tərbiyəsi ilə məşğul olanlarda xərçəngə tutulmaq ehtimalı “mülayim aşağı” olub.
Lakin bu zaman xərçəng xəstəliyi baş verən zaman belə adamlarda “yüksək metastatik xərçəng ehtimalının xeyli dərəcədə- “qeyri-idman” qrupuna nisbətən 73 faiz aşağı düşməsi müşahidə edilib.
Başqa sözlə desək, hətta xəstəlik baş veribsə belə, o, orqanizmdə yayılmayıb, çünki şişin “yeməyə heç nəyi olmayıb”.
Bu tədqiqat 25-64 yaş arasında olan 2734 israillini əhatə edib. Onlardan son 20 ildə 243 nəfəri xərçəng xəstəlinə düçar olub. Təcrübədən keçənlərdən həm yüksək, həm də mülayim fiziki fəallıq barədə soruşulub.
Bu statistikanın elmi əsaslandırılması üçün alimlər siçovullar üzərində təcrübə aparıb. Onları güclü hərəkət etməyə vadar edib, sonra xərçəng törədiblər, bu zaman nadir hallarda metastatik formaya keçib.
Tədqiqatlar göstərib ki, bu, məhz ona görə baş verib ki, şiş orqanizmin digər hüceyrələrinin udduğu qlükozadan məhrum olub.
İnsanlar üzərində də təcrübə aparılıb. Alimlər “zahirən sağlam”, 25-45 yaş arası qaçışla məşğul olan, siqaret çəkməyən, dərman qəbul etməyən, xroniki xəstəlikləri olmayan 14 nəfəri seçib. Onlara laborator sınaqdan öncə 12 saat ərzində qəhvədən istifadə etməmək, həmçinin üç saat ərzində yemək yeməmək və təcrübədən öncəki günlərdə fiziki fəallıqdan yan keçmək tapşırılıb.
Təcrübənin gedişində 14 iştirakçı yarım saat ərzində fərdi protokol üzrə motorlaşdırılmış ayaqaltıda maksimal sürətlə qaçış icra edib.
Bu müddət ərzində alimlər onların nəfəs aldığı havanı təhlil edib, ürək döyüntülərini ölçüb , sonra qan plazmasının analizini edib təcrübədən öncə götürülən plazma ilə müqayisə edib.
Analiz göstərib ki, intensiv məşqdən sonra qlükozanın orqanizm tərəfindən güclü mənimsənilməsini göstərən siqnal yolları aktivləşır, qlükozanın bədən hüceyrələri tərəfindən intensiv mənimsənilməsini göstərən digər əlamətlər də müşahidə edilib. O cümlədən karbohidratların parçalanmasının yüksək səviyyəsi müşahidə edilib.
Üstəlik, alimlər müəyyən edib ki, qadınlarda müntəzəm fiziki yüklər zamanı metabolik proses karbohidratların güclü mənimsənilməsi istiqamətində dəyişib.
Bu da alimləri belə bir hipotezə yönəldib ki, fiziki məşğələlər, sadəcə, birdəfəlik effekt göstərmir, həm də orqanizmin yenidən qurulması və şişlərin qarşısını alan müəyyən “mertabolik qalxan”ın meydana çıxmasına gətirib çıxarır.
moderator.az