Avropa İttifaqı Şurasının Prezidenti Şarl Mişel, Fransa Prezidenti Emmanuel Makron və Almaniya kansleri Olaf Şolz Qranadada Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanla görüşüb.

Onlar Ermənistanın müstəqilliyinə, suverenliyinə, ərazi bütövlüyünə və sərhədlərinin toxunulmazlığına sarsılmaz dəstəklərini vurğulayıblar. Həmçinin Aİ-Ermənistan münasibətlərinin bütün ölçülərdə Ermənistan Respublikasının ehtiyaclarına əsaslanaraq gücləndirilməsini dəstəklədikləri bildirilib. Avropa liderləri son vaxtlar Qarabağ ermənilərinin kütləvi köçünün nəticələri ilə üzləşdiyi üçün Ermənistana əlavə humanitar yardımın göstərilməsinin zəruriliyi barədə razılığa gəliblər.

Vurğulanıb ki, bu qaçqınlar öz evlərinə və yaşayış yerlərinə qayıtmaq hüquqlarını heç bir şərt olmadan, beynəlxalq monitorinq altında, öz tarixlərinə, mədəniyyətlərinə və insan hüquqlarına lazımi hörmətlə yanaşılmaqla azad şəkildə həyata keçirməlidirlər.

Prezident Mişelin 14 may və 15 iyul 2023-cü il bəyanatlarında qeyd olunduğu kimi onlar Ermənistan (29,800 km2) və Azərbaycanın (86,600 km2) suverenliyi, sərhədlərinin toxunulmazlığı və ərazi bütövlüyünün qarşılıqlı tanınması əsasında Ermənistan və Azərbaycan arasında münasibətlərin normallaşmasına yönəlmiş bütün səylərə sadiq qalırlar. Onlar güc tətbiq etməmək və güc tətbiqi ilə hədələmə prinsipinə ciddi riayət etməyə çağırıblar.

Görüş iştirakçıları sabiq SSRİ Baş Qərargahının tərəflərə təqdim etdiyi ən son xəritələri əsasında sərhədin delimitasiyası istiqamətində təcili iş aparılmasının zəruriliyini vurğuladılar ki, bu xəritələr həm də qüvvələrin bir-birindən uzaqlaşdırılması, sülh müqaviləsinin yekunlaşdırılması və bütün humanitar məsələlərin həlli üçün əsas olmalıdır.

Onlar daha geniş regional əməkdaşlığa və bütün sərhədlərin, o cümlədən Ermənistan və Türkiyə arasındakı sərhədin yenidən açılmasına, habelə ölkələrin suverenliyinə, yurisdiksiyasına tam hörmət, bərabərlik və qarşılıqlılıq prinsiplər əsasında regional əlaqələrinin açılmasına çağırıb.

Avropa liderləri Ermənistan və Azərbaycanı bütün məhbusları azad etməyə, itkin düşənlərin taleyini həll etmək və minalardan təmizləmə işini asanlaşdırmaq üçün əməkdaşlığa çağırıblar.

Azərbaycanın iqtidara yaxın mediasının yazdığına görə, Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev oktyabrın 5-də İspaniyanın Qranada şəhərində keçiriləcək Avropa Siyasi Birliyinin sammitində iştirakdan imtina edib.

Sammit zamanı Azərbaycan prezidenti ilə Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan arasında sülh danışıqlarının keçirilməsi planlaşdırılırdı.

Bu barədə hələ rəsmi açıqlama olmasa da, yerli mətbuatın bildirdiyinə görə, rəsmi Bakının Qranadada keçirilməsi planlaşdırılan beştərəfli sülh danışıqlarından imtinasına səbəb Azərbaycanın görüşdə Türkiyənin təmsil olunmasını istəməsi, amma Fransa və Almaniyanın buna etiraz etməsi olub.(Turan)

Oktyabrın 5-də Ukrayna Prezidenti Vladimir Zelenski Qranadada Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyanla ilk dəfə görüşüb.

“Biz Cənubi Qafqazda təhlükəsizliklə bağlı vəziyyəti Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyanla ilk görüşümüzdə müzakirə etdik. Ukrayna bölgənin sabitliyində və ölkələri ilə dostluq münasibətlərində maraqlıdır”, Zelensky teleqram kanalında qeyd edib.

Zelenski həmçinin bildirib ki, tərəflər Ukrayna və Ermənistanın ikitərəfli əməkdaşlığını və regionlararası iqtisadi layihələri müzakirə ediblər.(Turan)

Azərbaycan İspaniyanın Qranada şəhərində planlaşdırılan beştərəfli görüşdən imtina edib.

Qeyd edək ki, oktyabrın 5-də İspaniyanın Qranada şəhərində Avropa İttifaqı Şurasının Prezidenti Şarl Mişel, Fransa Prezidenti Emmanuel Makron və Almaniyanın Baş naziri Olaf Şolzun iştirakı ilə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan arasında sülh sazişi ilə bağlı görüşün keçirilməsi nəzərdə tutulub.

Lakin Fransa rəsmilərinin ermənipərəst bəyanatları, rəsmi Parisin Ermənistanı silahlandırmağa cəhd etməsi, Aİ Şurasının Prezidenti Şarl Mişelin Azərbaycana qarşı ittihamları, o cümlədən Türkiyənin sülh formatında iştirak etməsinə imkan verilməməsi səbəbindən dövlət rəhbəri İlham Əliyev beştərəfli format çərçivəsində keçiriləcək görüşdə iştiraka lüzum görməyib. TEREF.AZ-ın məlumatına görə, məsələ ilə bağlı politoloq Rəşad Bayramov Cebhe.info-ya açıqlamasında qeyd edib ki, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev çox düzgün və doğru qərar qəbul edib. Onun sözlərinə görə, bu günə qədər sülh prosesi ilə bağlı beştərəfli format çərçivəsində keçirilmiş görüşlər Azərbaycanın maraqlarına heç bir şəkildə cavab verməyib:

“Əslində beştərəfli formatın görüşlərində iştirak edən tərəflərin mövqelərinə baxanda görərik ki, bu, daha çox 4+1, yəni Ermənistan, onun havadarları və Azərbaycan formatına bənzəyir. Xüsusilə, Fransanın son dövrlərdə sərgilədəyi davranışlar və qeyri-obyektiv yanaşması, o cümlədən Ermənistanı silahlandırmağa cəhd etməsi regionda sabitliyin və təhlükəsizliyin təmin olunmasına ciddi əngəl yaradır. Fransa Ermənistanı Azərbaycanla sülh sazişi imzalamağa yox, qarşıdurmaya sövq edir.

Paris bu addımlarla Azərbaycana mesajlar ötürür. Eyni zamanda, Almaniya da Azərbaycana qarşı qərəzli və qeyri-obyektiv mövqe sərgiləyir. BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının son iclasında Almaniya XİN rəhbərinin açıqlaması bunu sübut edir. Avropa İttifaqı Şurasının Prezident Şarl Mişelin də eyni mövqedən çıxış etməsini diqqətdən qaçırmaq olmaz. Mişel dünənki çıxışında deyib ki, Rusiya Qarabağ ermənilərinə xəyanət edib. Onun sözündən belə çıxır ki, rus hərbiçiləri Azərbaycan əsgərlərini hədəfə almalı idi.

Bütün bunlar onu deməyə əsas verir ki, hər üç tərəfin Azərbaycanla bağlı mövqeyi üst-üstə düşür. Hər üç tərəf hesab edir ki, Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində erməni separatçıları fəaliyyətini davam etdirməli idi, həmçinin onlar ermənilərin hüquqları və təhlükəsizliyinin təminatı adı altında ərazidə beynəlxalq missiyanın yerləşdirilməsinə çalışırdılar. Dövlət başçımızın qətiyyəti nəticəsində onların planları alt-üst olub. Onu da nəzərə almaq lazımdır ki, Qranadada görüşün keçiriləcəyi gün Avropa Parlamentində Azərbaycana qarşı qətnamənin müzakirəsi gözlənilir”.

R.Bayramov vurğulayıb ki, Azərbaycan haqlı olaraq Türkiyənin sülh görüşlərində iştirak etməsini istəyir:

“Birincisi, Avropa İttifaqı sülh prosesində tərəf kimi iştirak edirsə, üzv dövlətlərin ayrı-ayrılıqda tərəf kimi prosesdə iştirakına ehtiyac yoxdur. İkincisi, əgər Ermənistan üçün Fransa önəmlirsə, Azərbaycan üçün də Türkiyə o qədər vacibdir. Ən azından sülh danışıqları Azərbaycan-Ermənistan-Fransa-Türkiyə və ya Azərbaycan-Ermənistan-Türkiyə-Fransa-Almaniya formatı çərçivəsində keçirilə bilər. Beynəlxalq platformalarda Azərbaycanın haqlı mövqeyini və maraqlarını müdafiə edən Türkiyə mütləq sülh prosesində iştirak etməlidir.

Çünki Türkiyə Cənubi Qafqaz regionundakı siyasi prosesləri Almaniya və Fransadan daha yaxşı bilir. Avropa İttifaqı, Fransa və Almaniyanın Türkiyənin bu prosesə qoşulmasına əngəl törətməsinin səbəbi Ankaranın Cənubi Qafqazda güc mərkəzinə çevrilməsindən irəli gələn narahatlıqdır. Almaniya və Fransadan fərqli olaraq Türkiyə Cənubi Qafqazın iki ölkəsi – Gürcüstan və Azərbaycanla daha güclü münasibətlərə malikdir. Türkiyə demək olar ki, Qərbin bütün siyasi oyunlarını pozmağı bacarır”.

Lavrov Ermənistanın KTMT-dən mümkün çıxışı ilə bağlı bəyanatlarına münasibət bildirib
Ermənistanın KTMT-dən mümkün çıxışı ilə bağlı bəyanatları suveren seçimdir.

APA-nın Moskva müxbiri xəbər verir ki, bunu Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov bildirib.

Onun sözlərinə görə, Moskva Rusiya-Ermənistan münasibətlərinin pozulmayacağına ümid edir.

"Lakin Moskva ümid edir ki, heç bir müvəqqəti administrasiya bu ölkələr arasında münasibətləri pozmayacaq", - Rusiya XİN başçısı qeyd edib.

Bazar ertəsi, oktyabrın 2-də Kiyevdə Avropa İttifaqı Şurasının xarici işlər nazirləri səviyyəsində qeyri-rəsmi iclası keçiriləcək.

"Report" xəbər verir ki, bunu Avropa İttifaqının xarici siyasət və təhlükəsizlik məsələləri üzrə Ali nümayəndəsi Cozef Borel bəyan edib.

"Sabahdan konkret qərarlar gözləməyin, sabah Aİ Şurasının qeyri-rəsmi iclası olacaq, qeyri-rəsmi görüşlər isə konkret qərarların qəbuluna deyil, siyasi müzakirələrə yönəlib", - deyə o qeyd edib.

Yalan çıxışlardan qurtulmağın vaxtıdır. Səhv və əsassız iddialar yaymaqla Fransa ictimai rəyə qeyri-sağlam ideyalar aşılamaqdan əl çəkməlidir.

Bu fikirləri Fransadakı səfirimiz Leyla Abdullayeva BFM televiziya kanalında çıxışında deyib.

Ermənilərin Qarabağ ərazisini tərk etməsi ilə bağlı BFM televiziya kanalına dəvət edilmiş səfir Leyla Abdullayeva bildirib ki, ermənilər öz istəkləri ilə gedirlər.

“Bu, etnik təmizləmə deyil, Azərbaycanı əsaslandırılmamış fikirlərlə ittiham edə bilməzsiniz. Yalan çıxışlardan qurtulmağın vaxtıdır”, – deyə L.Abdullayeva eyni platformada yalan iddialar irəli sürən erməniyə cavab verib. Bildirib ki, Qarabağdakı ermənilər özləri qalmaq istəmirlər və onları heç kim məcbur etmir.

“Separatçı respublikanın ləğvi elan edildikdən bir gün sonra əhali Qarabağ bölgəsini tərk etmək qərarına gəldi”, – deyə Leyla Abdullayeva bu ərazinin Bakının suveren torpağı olduğunu bir daha xatırladıb. Qeyd edib ki, beynəlxalq ictimaiyyət, eləcə də Ermənistan da Qarabağın Azərbaycanın suveren ərazisi olduğunu təsdiqləyir.

“Reallıq ondan ibarətdir ki, Azərbaycan hökuməti Qarabağın erməni sakinlərinə yaşayış yerlərini tərk etməməyi deyib”, – deyə Azərbaycan səfiri diqqətə çatdırıb.

Səfir Leyla Abdullayeva 30 il ərzində azərbaycanlılara qarşı aparılmış etnik təmizləmə siyasətindən danışaraq, vəziyyəti bir gecədə dəyişməyin mümkün olmadığın deyib. Vurğulayıb ki, Bakı Qarabağ ermənilərinə dialoq aparmağı təklif edib və artıq Qarabağ ermənilərinin nümayəndələri ilə Azərbaycanın mərkəzi hakimiyyət orqanı arasında daha yaxşı ünsiyyət qurmaq və problemləri həll etmək üçün görüşlər keçirilib və keçirilməkdə davam edir.