 |
|
|
Bir müddətdir Cənubii Qafqazda suyu bulandıran qüvvələr haqqında müxtəlif fikirlər söylənir. Kimi Fransa, kimi ABŞ, bir qismi isə illərdir regiondan əlini çəkməməkdə israr edən Rusiyanı bölgədə sabitliyi pozmaqda ittiham edir.
Ötən gün isə Prezident İlham Əliyev açıq mətnlə Rusiyanın bölgədəki planlarından xəbərdar olduğuna işarə edib.
Mİllər vəkili Hikmət Babaoğlunun sözlərinə görə, son dövərdə Rusiya postsovet məkanında münasibətdə yeni siyasi texnologiya tətbiq edir:“Rusiya oliqarxlarını müxtəlif formada bu məkanlara göndərərək onlar vasitəsi ilə regionlarda hakimiyyət əldə etməyə çalışır”.
Daha ətraflı Baku TV-nin süjetində:
Böyük Britaniyanın keçmiş baş naziri Boris Conson Kolorado-Sprinqsdə (ABŞ) keçirilən konfransda Amerika sığorta agentləri və brokerləri qarşısında çıxışına görə 276 min 130 funt-sterlinq (təxminən 316 min avro) alıb.
Bu barədə Britaniya reyestrində məlumat verib.
Qeyd edilib ki, Conson 30 dəqiqəlik çıxış və 45 dəqiqəlik kamın başında söhbət də daxil olmaqla səkkiz saat yarımlıq iş üçün bu məbləğdə qonorar alıb.
Bununla da keçmiş baş nazirin qonorarı saatda təxminən 32500 funt-sterlinq (37 min avrodan çox) təşkil edib.
Mənbə: “Bild”
Ukraynaya qarşı istifadə edilən silahlar İrandan Rusiyaya mülki təyyarələrlə daşınıb. Bu barədə “Azad İran” “Telegram” kanalında məlumat verilib.
Bildirilir ki, Avstriyanın “Aviasiya” jurnalı və Britaniyanın “Forbes” jurnalı noyabrın 16-da bununla bağlı xəbər dərc edib. Xəbərdə İranın 4 mülki aviaşirkətinin Rusiyaya İran hərbi texnikasının göndərilməsində əməkdaşlıq etdiyi qeyd edilib.
“İran Air”, “Mahan Air”, “Qeshm Fars Air” və “Səha Air” şirkətlərinə məxsus 4 ədəd “Boeing 747” təyyarəsi silahları, o cümlədən “Shahid-136” kamikadze dronlarını Rusiyaya daşıyıb. Adıçəkilən iki nəşr araşdırmaçı jurnalistlərin ilk dəfə noyabrın 12-də Britaniyanın “İ” jurnalında dərc edilmiş və iki gün sonra yenilənmiş hesabatına istinad edib. Jurnalistlər araşdırmaları zamanı müəyyən ediblər ki, İran şirkətlərinin mülki təyyarələri Tehranla Moskva arasında azı 70 dəfə uçuş edib və Rusiyaya İran istehsalı olan silahlar daşıyıb.
Araşdırmanın nəticələri göstərir ki, bu il fevralın 24-də Rusiyanın Ukrayna ərazisinə hərbi təcavüzü başlayandan bəri İranın mülki təyyarələri ilə Rusiyaya silah daşınması həftədə iki dəfə həyata keçirilib.
Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan G20 zirvəsində fransız həmkarı Emmanuel Markonla aralarında olan dialoqdan danışıb.
Xarici KİV-lər xəbər verir ki, Ərdoğan Makrona deyib:
“Emmanuel bəzi yerlərdə mənə sataşırsan. Daha əvvəl də bunu danışmışdıq”.
Makron cavab verib: “Sən dedin ki, “xanımlar çox yaxşı anlaşır. Lakin biz anlaşa bilmirik”. Yox, yox. Biz də anlaşa bilirik. Bu gün burada çox yaxşı müzakirələrimiz oldu”.
Ərdoğan isə deyib: “Bundan sonra da belə davam etsin. Hər hansı problemin olmasına imkan verməyək”.
Qeyd edək ki, dünya lideriləri G20 zirvəsində iştirak etmək üçün İndoneziyada səfərdə idi. \\Metbuat
“Türkiyənin Orta Asiyadakı fəaliyyəti müvəqqəti xarakter daşıyır. Dünya çoxqütblü olan kimi Ankara Avropa İttifaqında almanların təsiri altına düşəcək”.
Bu barədə Tatarıstanda yerləşən rus xarici kəşfiyyatına aid beyin mərkəzinin hazırladığı analitik materialda deyilir:
“Türkiyə Transqafqaz və Mərkəzi Asiyada inteqrasiya layihələrini getdikcə daha çox təşviq edir. Bununla bağlı Ankaranın Moskvanı vaxtilə ona məxsus olan ərazilərdən uzaqlaşdıracağına dair qorxular artır. Bəs Rusiya Türkiyəni rəqib kimi görməlidirmi? Kremlin türkdilli qonşularını ram etməyə gücü çatacaqmı?
Rus xarici kəşfiyyatına aid beyin mərkəzləri hesab edirlər ki, Ukraynadakı son hadisələrə qədər Rusiya ilə Türkiyə arasında münasibətlər artıq mürəkkəb idi. Bir tərəfdən, qarşılıqlı faydalı iqtisadi əməkdaşlıq möhkəmlənirdi. Digər tərəfdən, Bəşər Əsədə görə iki ölkə arasında ciddi fikir ayrılıqları yaşanırdı. Keçmişdə Suriya Osmanlı İmperiyasının bir vilayəti idi. Və bir vaxtlar SSRİ-nin bu ərəb respublikasında mövcudluğu türkləri narahat edirdi. Ümumiyyətlə, Ankaranın Moskva ilə rəqabətinin uzun tarixi mövcuddur. İki imperiyanın qarşıdurmasını kənara qoysaq, sovet dövründəki münasibətləri də gərgin hesab etmək olar. İkinci Dünya Müharibəsi illərində Moskva Ankaranın Alman İttifaqına qoşulub cənubdan Rusiyaya hücum edəcəyindən qorxurdu. Xoşbəxtlikdən bu baş vermədi. Yeri gəlmişkən, Karib böhranı da Türkiyəsiz ötüşmədi. ABŞ orada termonüvə raketlərini yerləşdirdi, SSRİ isə yalnız cavab tədbiri olaraq öz raketlərini Kubaya göndərdi. Türkiyə indi Soyuq Müharibə dövründə olduğundan daha müstəqildir. Beləliklə, o, öz bölgəsində manevrlər edir. Bu isə Rusiya ilə münasibətlərin yenidən kəskinləşməsinə yol açır. Biz (Rusiya –red) türklər üçün Akkuyu AES tikməyə, onlara qaz tədarükünü artırmağa davam edirik. Lakin Ankara bizə qarşı düşmənçilik edir. O, bizim hərbi müdafiə apardığımız Ukraynanı hər cür dəstəkləyir, Kiyevə bayraqtarlar və digər hərbi texnikalar satır. Görünür, türklər “taxıl sövdələşməsi” ilə bizə təzyiq göstərir. Qarabağda və Mərkəzi Asiyada bizim nüfuzumuz sarsıdılır. Ancaq eyni zamanda, Rusiya-Türkiyə taktiki ortaqlığına gətirib çıxaran qarşılıqlı maraq hazırda aktualdır. Baxmayaraq ki, bu yalnız müəyyən bir müddət üçün keçərli olacaq. Daha sonra yollarımız çox güman ki, ayrılacaq. Moskva regionun müstəqil siyasi və hərbi mərkəzinə çevriləcək, Ankara isə Almaniyanın başçılıq etdiyi Avropa Birliyinə üz tutacaq.
TÜRKİYƏNİN MƏRKƏZİ ASİYADA PERSPEKTİVLƏRİ QALMAYIB
Sözügedən beyin mərkəzinin analitikləri hesab edirlər ki, Sovet imperiyası dağılandan dərhal sonra SSRİ-nin türkdilli respublikalarına fəal şəkildə nüfuz etməyə başlanıldı. 1990-cı illərdə Türkiyə milli dövlətçiliyin qurulmasında Qazaxıstana fəal kömək etdi. Ankara Türküstandakı müsəlman ziyarətgahının bərpasında qardaş xalqa dəstək oldu, Qazaxıstanın keçmiş paytaxtında dəbdəbəli otel tikdi. Yeri gəlmişkən, Türkiyə indi də bu respublikanın iqtisadiyyatına sərmayə qoymağa davam edir. Ötən il Ankara Almatı Beynəlxalq Hava Limanının sahibi olub. Ancaq Türkiyənin Astanaya, eləcə də Orta Asiyanın digər paytaxtlarına təsiri azdır. Keçən il Türk Dövlətləri Təşkilatının İstanbulda keçirilən sammitində prezident Ərdoğan öz arzusunu bölüşdü: “Altı dövlət, bir millət”. Və aydındır ki, Türkiyə türk xalqlarının lideri rolunda olmağa çalışır. Lakin bu təşəbbüs əlaqəli ölkələr arasında dəstək görmür. Əslində, Mərkəzi Asiyanın region kimi birgə qərarlara böyük ehtiyacı var. Beş dövlətin ərazisində SSRİ-dən miras qalan vahid su-elektrik sistemi mövcuddur və o, birgə idarə olunmalıdır. Bu arada Mərkəzi Asiya ölkələri arasında sərhəd mübahisələri və digər ziddiyyətlər iqtisadi birliyə nail olmaq yolunda ciddi maneə kimi qalır. Aydın bir liderin olmaması beş paytaxtın müəyyən konsensusa nail olmasına əngəl yaradır. Və burada “böyük qardaş” rolunu hələ də Moskva oynayır. Rusiya bufer zonaya çevrilən Transqafqaz və postsovet respublikalarında münaqişələrdən yayındığı üçün Ankara özünü regional lider kimi fəal şəkildə təklif etməyə başladı. Amma nə qədər çalışsa da, bunun üçün kifayət qədər siyasi çəkisi yoxdur. Və hamı bunu görür. Qeyd etmək lazımdır ki, qazaxlar əslində “türkləşməkdən” yox, kimliklərini itirməkdən qorxurlar. Əslində ortaq türk yurdu qurmaq naminə region ölkələri çoxdan öz dillərini bütövləşdirə bilərdilər. Amma bu baş vermədi. Hətta bir-birinə çox yaxın olan qazax və qırğız dilləri də ortaqlaşmaq istəmədi. Maraqlıdır ki, postsovet türk xalqlarının nümayəndələri indi də bir-biri ilə rus dilində ünsiyyət qururlar. Baxmayaraq ki, rəsmi səviyyədə onlar getdikcə daha çox ingilis dilindən istifadə etməyə çalışırlar. Və nə olursa-olsun, keçmiş SSRİ ərazisindəki türk “qohumları” Ankaranı “böyük qardaş” kimi tanımırlar. Onlar ancaq Türkiyədən sərmayə gözləyirlər, boru kəmərlərinin çəkilməsi və sairə. Onlar üçün türk qardaşlığı iqtisadi əməkdaşlıqdan ibarətdir.
DÜNYANIN YENİ DÖNÜŞÜ
Dünya düzənindəki tektonik sürüşmələr sonda yeni qütblərin yaranmasına gətirib çıxaracaq. Çox güman ki, keçmiş region mərkəzlərinin gücləndirilməsi baş verəcək. Yeni qütblər öz təsirlərini valyuta, elm-təhsil, sənaye-texniki, ticarət və logistika zonalarında genişləndirəcək ki, bu da mümkün qədər əhatəli olmalıdır. Yeni dünyada əlbəttə ki, “qeyri-dövlət”, aralıq və bufer zonalardan ibarət boz zonalar qalacaq. Onların liderləri “çoxvektorlu” siyasət həyata keçirəcəklər. Amma ümumilikdə dünya böyük dövlətlərin təsir dairələrinə bölünəcək. Nüvə silahına və nəhəng resurslara malik Rusiyanın vaxtilə Qızıl Ordanın, daha sonra isə SSRİ-nin tərkibində olan Avrasiya məkanlarının, ölkələrin və xalqların toplaşma mərkəzinə çevrilmək üçün hər cür şansı var. Çoxqütblü reallıqda Türkiyənin yerinin necə olacağını indidən güman etmək olar. Ankara təbii ki, bufer zonası, “qeyri-dövlət” olmayacaq. Amma müstəqil qütb də formalaşdıra bilməyəcək. Türkiyə prezidenti bunun fərqindədir və beynəlxalq vəziyyətdən yararlanaraq vaxtilə unudulan Avropa Birliyinə üzv olmaq üçün Almaniya ilə dialoqu bərpa edir. Çox güman ki, ilk mərhələdə Ərdoğan həm almanlarla, həm də amerikalılarla müttəfiqlik münasibətləri quraraq və “çoxvektorlu” siyasəti davam etdirəcək. Onların Britaniya ilə qarşılıqlı əlaqədə böyük təcrübələri var. Dünyanın nə dərəcədə dəyişəcəyini təsəvvür etmək hələ çətindir. Ehtimal edilir ki, tam yeni mərkəzlər yarana bilər. Türk xalqları və müsəlmanlar birləşə bilər. Və bu birliklərdə Türkiyənin liderə çevrilmək şansı olacaq. Odur ki, ən ağlasığmaz ittifaqlar mümkündür. \\KONKRET.az
Britaniya hakimiyyəti təhlükəsizlik səbəbi ilə 100-dən çox rusiyalı diplomata viza verməkdən imtina edib.
32gun.az Reuters-ə istinadən xəbər verir ki, bu barədə Britaniyanın Mİ-5 əks-kəşfiyyat xidmətinin rəhbəri Ken Makkallum bildirib.
Onun sözlərinə görə, çox sayda rusiyalı məmur bütün dünyadan, o cümlədən 600-dən çoxu Avropadan qovulub, onlardan 400-dən çoxu casus kimi tanınıb.
"Bu, müasir Avropa tarixində Rusiya kəşfiyyat xidmətlərinə ən mühüm strateji zərbə oldu. Koordinasiya edilmiş sanksiyalar Putini təəccübləndirdi” - deyə, o, sözlərinə davam edib.
Türkiyədən qeyri-qanuni yollarla Yunanıstana keçmək istəyən 4 nəfər saxlanılıb.
APA-nın İstanbul müxbirinin verdiyi xəbərə görə, bu barədə Türkiyə Milli Müdafiə Nazirliyindən bildirilib.
Qeyd olunub ki, Türkiyə Silahlı Qüvvələri tərəfindən saxlanılan şəxslərdən 3-ü FETÖ terror təşkilatının üzvüdür.
Beləliklə, son iki gündə ölkəni tərk etməyə çalışan 8 terrorçu yaxalanıb.
Türkiyənin Suriyada həyata keçirdiyi “Barış Pınarı” əməliyyatı dövründə ABŞ Prezidenti Donald Trampın tez-tez xatırladığı bir ad vardı: Suriya Demokratik Qüvvələrinin (SDQ) komandanı Məzlum Kobani. Tramp əməliyyat zamanı və əməliyyatdan sonra bir neçə dəfə Kobaniyə təşəkkür etdi, hətta onun ABŞ-a səfər edə gedə biləcəyi haqda da danışıqlar gedirdi. Türkiyə hökuməti isə Kobaninin legitim həmsöhbət kimi tanınmasının qəti əleyhinə idi. Hətta Türkiyə Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan “Amerika bu adamı bizə təslim etməlidir” açıqlamasını vermişdi.
Bəs, iki ölkə arasında mübahisəyə səbəb olan, eyni zamanda bu günlərdə İstanbulda İstiqlal küçəsində baş verən terror hadisəsi ilə əlaqədar adı yenidən gündəmə gələn Məzlum Kobani kimdir?
Bakupost.az Məzlum Kobani haqqında araşdırmanı təqdim edir.
Məzlum Kobani 1967-ci il təvəllüdlü suriyalı kürddür. Onun Türkiyə sərhədində yerləşən Kobani şəhərində doğulduğu güman edilir. Kobaninin əsl adı ilə bağlı müxtəlif iddialar var. Türkiyədəki bəzi mənbələr onun adının Mustafa Abdi bin Halil olduğunu bildirir. Ferhad Abdi Şahin, Şahin Cilo və Məzlum Abdi illərdir istifadə etdiyi adlar arasındadır.
Bir müddət əvvəl ondan müsahibə alan “Nyu York Tayms”ın Yaxın Şərq müxbiri Ben Hubbard Kobanidən əsl adının nə olduğu soruşduqda o, “Məzlum Abdi” cavabını verib. Kobani Twitter hesabında da bu addan istifadə edir.
Onun Abdullah Öcalanla uşaq ikən tanış olduğu iddia edilir. Mətbuatda onun Latakya sahilində Öcalanla dənizdə çimdiyini əks etdirən foto da yayılıb. "BBC-Türkcə"də yer alan məlumata görə, Məzlum Kobani Abdullah Öcalanla ikincinin Suriyada olduğu illərdə tanış olub. Türkiyə Daxili İşlər Nazirliyinin hesabatında Ferhat Abdi Şahin, yəni Məzlum Kobaninin PKK-ya 1990-cı ildə, 23 yaşında ikən qoşulduğu bildirilir. Öcalanın Suriyada yaşadığı 20 il boyu Məzlum Kobaninin ona ən yaxın şəxs olduğu iddia edilir.
“Nyu York Tayms” qəzetinə müsahibə verən Kobani Suriyada olduğu müddətdə hökumət tərəfindən daim həbs olunduğunu bildirir. Qəzetin müxbiri Ben Hubbardın öz mənbələrindən əldə etdiyi məlumata görə, Kobani Hələb Universitetində təhsil alıb. İddialara görə, Kobani gənc yaşlarından dövlət adamları ilə münasibətdə təcrübə toplayıb.
Xüsusilə Kobaninin Avropada yaşadığı dövr bu baxımdan kritik olaraq görülür. O, müsahibələrində Avropaya “siyasi iş” üçün getdiyini bildirir. Türkiyənin Daxili İşlər Nazirliyinin hesabatında 1997-2003-cü illərdə Avropada fəaliyyət göstərdiyi bildirilir. Yəni Öcalanın 1999-cu ildə tutulduğu zaman Məzlum Kobaninin Avropada olduğu düşünülür. Abdullah Öcalan da 1999-cu ildə məhkəmədə verdiyi ifadəsində onun adını (Fərhad Abdi Şahin kimi) çəkmişdi. 1998-ci ildə elan edilən atəşkəslə bağlı hakimin sualına cavabında Öcalan Türkiyə dövlətinin o zaman onlara müxtəlif kanallarla atəşkəs təklif etdiyini bildirərək, "Atəşkəs təklifini bizə Avropa təmsilçimiz Kani Yılmaz və Şahin adlı dostumuz Fərhad Abdi Şahin gətirdi. Dostumuz Abdi Şahini də HADEP-də vəkil kimi fəaliyyət göstərən dostumuz Səlim Okçuoğlu gətirib və mənə təklif olunan atəşkəs təklifi olduqca əhatəli idi” deyib.
Abdullah Öcalan daha sonra əlavə edir ki, "O, Türkiyənin unitar quruluşuna xələl gətirmədən fövqəladə vəziyyətin aradan qaldırılacağını, müvəqqəti kənd gözətçiliyi sisteminin ləğv ediləcəyini, bəzi düzəlişlərin ediləcəyini bildirdi. Düşünürəm ki, bu sənəd indi bizim Avropa arxivlərimizdədir”.
Bütün bu məlumatları bir araya toplayanda belə görünür ki, Kobani gənc yaşlarından dövlət rəsmiləri ilə danışıqlara bələd olub. O, PKK-da idarəçi vəzifəsində çalışıb. Kobani Avropa dövründən sonra İraqın şimalına gedərək orada PKK-nın fəaliyyətində iştirak edib.
Onu da qeyd edək ki, Kobani bəzi müsahibələrində bunu gizlətməyib. Məsələn, 2019-cu ilin aprelində “New Yorker” jurnalına verdiyi müsahibədə o, deyir: “Mən bir müddət PKK-da xidmət etmişəm”. Bir müddət Kobani PKK-nın da daxil olduğu çətir təşkilat adlanan KCK-nın direktoru olub. O, KCK İcraiyyə Şurasının üzvü olaraq fəaliyyət göstərib. Türkiyə rəsmiləri iddia edir ki, Kobani PKK dövründə bir neçə dəfə Türkiyəyə hücum əmri verib.
Kobani isə jurnalistlərə PKK dövrü haqqında ətraflı danışmamağa üstünlük verir. Ümumiyyətlə, bunun keçmişə aid olduğunu, PKK və YPG-nin ayrı-ayrı təşkilatlar olduğu fikrini müdafiə edir.
Kobaninin 2013-cü ildə KCK İcra Şurasının rəsmisi olaraq PKK-ya yaxın "Fırat Xəbər" Agentliyinə verdiyi və hələ də internet saytında yer alan müsahibədə onun Şahin Cilo adından istifadə etdiyi görünür.
YPG prosesi və “Dəli Kobani”nin doğuşu
"Cilo"nun Suriyanın şimalında kürdlərin Rojava adlandırdıqları bölgəyə köçüb fəaliyyətini gücləndirdikdən sonra “Məzlum Kobani” adını aldığı məlum olur.
2012-ci ilin yayında Suriyanın şimalındakı administrasiya faktiki olaraq Demokratik Birlik Partiyasının (PYD) əlinə keçməyə başladı. Kobani 2013-cü ildə Şahin Cilo adı ilə verdiyi müsahibədə “Rojavada xalq hökumətini rəsmiləşdirməyin vaxtı çatıb” demişdi.
Müsahibənin götürüldüyü yer isə Şimali İraqda - Hakkarinin cənubunda yerləşən Behdinan bölgəsi idi. Yəni Kobaninin bu zaman hələ də PKK düşərgələrində olduğu və ya oraya gedib-gəldiyi məlum olur.
2014-cü il həm YPG həm də Kobani üçün dönüş nöqtəsi oldu. YPG yaraqlılarının İŞİD-ə qarşı göstərdiyi performans və ABŞ-ın rəhbərlik etdiyi beynəlxalq koalisiyanın İŞİD-ə qarşı hava əməliyyatları zamanı YPG ilə əməkdaşlığı sonradan siyasi əməkdaşlığa çevrildi.
"BBC Türkcə" yazır ki, keçmişdə həm Kobani, həm də ABŞ rəsmiləri ilə görüşən “New Yorker”in yazarı Robin Rayt 2014-cü ildə Sincar hücumu zamanı iranlıların dəstək üçün amerikalılardan daha sürətli hərəkət etdiyini, Kobaninin avqustun 18-i səhər saatlarında Qasim Süleymani ilə görüşdüyünü bildirir. O, qeyd edir ki, həmin gün axşam saatlarında Kobani Süleymaniyyə şəhərində ABŞ rəsmisi ilə görüşüb. Ona görə də Kobaninin bu prosesdə mühüm rol oynadığı məlum olur.
Beləliklə, Məzlum Kobani 2015-ci ildə Suriya Demokratik Qüvvələrinin yaradılması ilə beynəlxalq nüfuz qazanıb.
Kobani bir tərəfdən İŞİD-ə qarşı əməliyyatları idarə edən, digər tərəfdən ABŞ başda olmaqla beynəlxalq qüvvələrlə danışan, beynəlxalq mətbuata müsahibələr verən bir fiqura çevrilib. Onun adını ən çox gündəmə gətirən isə şübhəsiz ki, ABŞ Prezidenti Tramp olub. Tramp mütəmadi olaraq ondan bəhs edib.
Məzlum Kobani 2019-cu ilin iyul ayında BMT-nin Uşaqlar və Silahlı Münaqişələr üzrə xüsusi elçisi Virciniya Qamba ilə görüşüb və SDQ adından BMT sənədi imzalayıb.
Oktyabrın 16-da “Barış Pınarı” əməliyyatının başladığı gün Trampın Prezident Ərdoğana yazdığı və mətbuata sızan məktubda aşağıdakı ifadələr yer alıb:
"Mən sizin bəzi problemlərinizi həll etmək üçün çox çalışdım. Dünyanı ruhdan salmayın. Siz çox şey edə bilərsiniz. General Məzlum sizinlə danışıqlar aparmaq istəyir və əvvəllər etmədikləri bəzi güzəştlərə getməyə hazır olduğunu deyir. Sənə güvənib mənə bir məktub yazdı, əlavə edirəm”.
Oktyabrın 16-da mətbuata sızan məktuba Türkiyə rəsmilərinin reaksiyası belə olub: “Biz onu zibil qutusuna atdıq”.
Bəs, Kobanini tanıyanlar onu necə təsvir edir?
Kobanidən müsahibə alan jurnalistlər onun öz keçmişi haqqında çox danışmadığını və sirli bir tərəfinin olduğunu deyirlər.
“Nyu York Tayms”ın Yaxın Şərq müxbiri Ben Hubbard müsahibəsində Kobani ilə görüşdən aldığı təəssüratları belə təsvir edir:
"O, kamuflyaj formada oturmuşdu. Olduqca təvazökar bir insan idi və kifayət qədər yumşaq səsi var idi. Güclü hərbçilərdə gördüyünüz yüksək, sərt danışıq tərzi yox idi. Onun əlini sıxdığımda ovucunun kifayət qədər yumşaq olduğunu gördüm. Mənə elə gəldi ki, o, zamanının çoxunu əlində "Kalaşnikov"la düşmənə atəş açan biri deyil, daha çox strateji maraqlarla məşğul birisidir”.
“Nyu York Tayms”a müsahibə verən və Kobani ilə işləyən ABŞ rəsmisi onu “savadlı və ağıllı siyasətçi, çox təsirli cəbhəçi” kimi təsvir edib.
Kobaninin ictimaiyyətə açıqlamalarında həmişə siyasi dildən istifadə etməyə, bəzən də ehtiyatlı görüntü verməyə çalışdığı anlaşılır. Məsələn, “Barış Pınarı” əməliyyatı zamanı ABŞ qüvvələrinin sərhədi tərk etmək qərarından sonra bir çox kürd rəsmilər “xəyanət”, “kürəyimizdən bıçaqlandıq” kimi açıqlamalar verərkən, Kobani məyus olduğunu, lakin ABŞ ilə işləməyə davam etmək istədiyini vurğuladı.
Bu arada Kobani bu yaxınlarda "mavi işarəli" Twitter hesabı istifadə etməyə başladı. "Mavi işarə" hesabın Twitter tərəfindən təsdiqlənmiş həqiqi hesab olduğunu göstərir.
ABŞ və Türkiyə Kobani haqqında nə düşünür?
ABŞ və Türkiyənin Mazlum Kobani ilə bağlı yanaşmaları tamamilə bir-birinin əksidir.
ABŞ Kobanini mühüm müttəfiqi, İŞİD-i məğlub edən SDQ-nin qanuni komandiri kimi görür. Həm Donald Tramp, həm də bir çox ABŞ siyasətçiləri Kobanidən danışıqlara və əməkdaşlığa açıq bir ad olaraq bəhs edirlər.
Türkiyənin son reaksiyalarına baxmayaraq, bu münasibət davam edir.
Nəhayət, Türkiyə və Rusiya arasında Soçi memorandumundan sonra Tramp SDQ liderinin Twitter hesabını da işarələdiyi tvitdə Kobani ilə telefonla danışdığını, çox məmnun olduğunu və ona təşəkkür etdiyini bildirib.
"BBC Türkcə"nin məlumatına görə, Kobaninin Vaşinqtonda qarşılanacağına dair şayiələr vardı. Belə ki, bir qrup respublikaçı və demokrat senator ABŞ Dövlət Departamentinə məktub yazaraq ABŞ-a səfər etmək istəsə, Kobaniyə dərhal viza verilməsini istəmişdi.
Türkiyə isə illərdir YPG-nin PKK ilə eyni təşkilat olduğunu deyir edir və Qərbin YPG-ni terrorçu kimi görməsini istəyirdi. Buna görə də YPG və SDq komandirlərini terrorçu olaraq görürdü. Təsadüfi deyil ki, Kobani Türkiyənin "qırmızı siyahı" ilə axtardığı “terrorçular siyahısındadır. Bu səbədən Ankara Birləşmiş Millətlər Təşkilatı təmsilçisinin Kobani ilə uşaq döyüşçülərlə bağlı müqavilə imzalamasının da əleyhinə çıxmaşdı.
Türkiyənin Daxili İşlər naziri Süleyman Soylu bu mövzuda danışarkən "Məzlum Kobani kod adlı Fərhad Abdi Şahin terrorçudur. Türkiyə onu qırmızı bildirişlə axtarır. Birləşmiş Millətlər ağlını itirib? Onunla eyni masada otururlar və uşaq terrorçuları bir daha PYD-yə almamaq üçün razılıq müqaviləsi imzalayırlar. Bu, qara ləkədir” demişdi.
"Barış Pınarı" əməliyyatı dönəmində Türkiyənin Kobaninin təhvil verilməsi ilə bağlı çağırışları da artmışdı. Prezident Ərdoğan "Məzlum kod adlı bu şəxs qırmızı bildirişlə axtarışda olan terrorçudur. Bu nə deməkdir? Amerika bu adamı bizə təhvil verməlidir" demişdi.
Türkiyənin Ədliyyə naziri Əbdülhəmid Gül də ABŞ-a bununla bağlı xəbərdarlıq etmişdi:
"Əgər bu şəxs ABŞ-a girərsə, tutularaq Türkiyəyə təhvil verilməlidir. Çünki onun haqqında qırmızı bildiriş var. Bu qırmızı bildiriş 196 ölkədə keçərlidir. Dünən ABŞ-a yenidən qırmızı bildiriş göndərilib. Bizim ABŞ-la ekstradisiya müqaviləmiz olduğuna görə, bu terror təşkilatının lideri ekstradisiya edilməlidir. Türkiyə olaraq bunu bir daha xatırlatdıq. O, ABŞ-a girən kimi dərhal yazışmalar aparılacaq. Xarici İşlər Nazirliyi vasitəsilə bu məsələ ABŞ-a bir daha xatırladılıb”.
Digər tərəfdən, ABŞ-ın Kobaniyə viza verəcəyi və onun Vaşınqtona səfər edəcəyi təqdirdə Türkiyə Xarici İşlər Nazirliyinin nota verəcəyi ilə bağlı da fikirlər vardı.
Qeyd edək ki, o zaman Türkiyə tərəfinin bu etirazları səbəbindən Kobaninin ABŞ-a səfəri baş tutmadı.
Günel Musa
BakuPost
Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov G20 sammitini tərk edib.
Rusiyanı təmsil edən nazir sammitdəki işini bu gün yekunlaşdırıb.
Lakin 2 gün davam edəcək sammitdə Rusiya tərəfinin sammiti erkən tərk etməsi dünya mediasının müzakirələrinə səbəb olub.
Belə ki, Rusiyanın iştirakını tez dayandırması bir neçə versiyalara zəmin yaradıb.
Bu barədə Almaniya mətbuatı bildirib ki, Lavrovun sammiti erkən tərk etməsi nazirlərin onunla şəkil çəkdirməkdən imtina etməsi olub. Digər versiyaya görə isə sammit boyu anti-Rusiya bəyanatları bu addımı atmağa səbəb olub.
Bundan əlavə, sammit zamanı Lavrov Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenskinin 20 dəqiqəlik müraciətinə qulaq asmalı olub. O, Çin Xalq Respublikasının nümayəndəsi və BMT Baş katibindən başqa heç kimlə görüşə bilməyib.
Lavrovun G20 sammitini tərk etməsindən az sonra Rusiya Ukrayna ərazisinə 100-dn çox raket zərbəsi endirib.
Qeyd edək ki, bu gün İndoneziyanın Bali adasında G20 sammiti başlayıb. Sammit noyabrın 16-sı da öz işini davam etdirəcək.
"15 noyabr 2022-ci il tarixində Fransa Senatında qəbul edilmiş “Azərbaycana qarşı sanksiyaların tətbiqi və onun Ermənistan ərazisindən dərhal geri çəkilməsi, 9 noyabr 2020-ci il tarixli atəşkəs razılaşmasına riayət etməsi tələbi və iki ölkə arasında dayanıqlı sülhün bərqərar olmasına yönəlmiş bütün təşəbbüslərin təşviq edilməsi” adlı qətnamə tamamilə həqiqətdən uzaqdır, yalan və iftira dolu müddəaları əks etdirir və açıq təxribat xarakteri daşımaqla Azərbaycanla Ermənistan arasında münasibətlərin normallaşması prosesinə xələl gətirilməsinə xidmət edir".
Teref.az xəbər verir ki, bu fikirlər Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin Fransa Senatında Azərbaycan əleyhinə qəbul edilmiş qətnaməyə dair şərhində bildirilib.
"Senat tərəfindən qəbul edilən və hər hansı hüquqi qüvvəyə malik olmayan bu qətnamə, sülh prosesinə öz töhfəsini vermək niyyətini bəyan etmiş ölkə kimi Fransanın növbəti dəfə qərəzli və birtərəfli siyasi mövqeyini bariz şəkildə nümayiş etdirir.
Ümumiyyətlə, qətnamədə qeyd edilən və reallıqlardan uzaq iddialar onun müəlliflərinin tarixi faktlardan və bölgədəki hazırkı vəziyyətdən xəbərsiz olmasını göstərir.
Təəssüflə vurğulayırıq ki, Fransa parlamentinin yuxarı palatasının qətnaməsində növbəti dəfə Azərbaycanın ərazilərinin 30 ilə yaxın bir müddətdə Ermənistan tərəfindən işğalı, mülki əhaliyə qarşı törədilmiş qırğınlar, şəhər və kəndlərin talan edilməsi, yüzminlərlə məcburi köçkünlərin hüquqlarının qəddarcasına tapdanması, Ermənistanın Azərbaycanın tarixi torpaqlarında etnik təmizləmə siyasəti həyata keçirməsi, habelə 2020-ci il Vətən müharibəsindən sonra Azərbaycanın sülh quruculuğu, bərpa və yenidənqurma işləri ilə bağlı faktlar göz ardına alınır.
Qətnamədə “Dağlıq Qarabağ” adlandırılan qondarma qurumla bağlı cəfəng fikirlərlə əlaqədar senatorlara bir daha xatırladırıq ki, Azərbaycanın beynəlxalq səviyyədə tanınan ərazisi olan Qarabağ bölgəsi Azərbaycanın ayrılmaz tərkib hissəsidir, bu bölgədə yaşayan erməni əsilli əhalinin hüquqları və təhlükəsizliyi Azərbaycanın daxili məsələsidir və bunlar Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına uyğun olaraq təmin ediləcək.
Senatın bu qətnaməsi Ermənistandakı revanşist qüvvələri həvəsləndirməklə, bölgədə sülh, sabitlik və tərəqqiyə xidmət etmir və qətnamənin adında qeyd olunduğu “dayanıqlı sülhün təşviq edilməsindən” çox uzaqdır.
Fransa Senatı tərəfindən qəbul edilmiş bu növbəti qətnaməni qətiyyətlə rədd edirik", - xarici siyasət idarəsinin şərhində qeyd olunub.