 |
|
|
Çinlə İngiltərə arasında siyasi gərginlik yaranıb.
Bizim.Media xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, buna səbəb Çində COVİD-19 etirazlarını işıqlandıran BBC müxbirinin həbs olunmasıdır.
Sözügedən məsələyə görə, Çinin İngiltərədəki səfiri Zheng Zeguang Xarici İşlər Nazirliyinə çağırılıb.
“Medianı qorumağımız olduqca vacibdir. Bu, Britaniyanın inanc sisteminin əsasını təşkil edir. İctimai yerlərdə baş verən hadisələri işıqlandırarkən jurnalistlər narahat edilmədən işlərini görə bilməlidilər",- deyə nazirliyin bəyanatında qeyd olunub.
Qeyd edək ki, BBC müxbiri Lourensinin Çində COVİD-19 tədbirlərinə qarşı etirazlar sırasında döyüldüyü, həbs edildiyi və əlləri qandallandığı bildirilib
Türkiyə terrorun cavabını döyüş meydanında verir.
APA-nın İstanbul müxbiri xəbər verir ki, bu barədə Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Nazirlər Kabinetinin iclasından sonra xalqa müraciətində bildirib.
O qeyd edib ki, Türkiyənin cənub sərhədlərində həyata keçirdiyi əməliyyatlarda bir neçə terrorçu məhv edilib.
Türkiyə liderinin sözlərinə görə, terrorçular çirkin üzünü göstərərək mülki insanları hədəf aldı.
“Vətənimizin, xalqımızın təhlükəsizliyi ilə bağlı addımlar atarkən heç kimdən icazə almırıq və heç kimin qarşısında cavab verməyəcəyik. Türkiyənin təhlükəsizlik zolağını genişləndirməyə yönəlmiş hərbi əməliyyatları heç kəsi narahat etməməlidir”,- deyə Türkiyə Prezidenti əlavə edib.
“Ermənistanda vəziyyət çox ağırdır, əldə olan müttəfiqlər onun minimum ehtiyaclarını belə ödəmir”.
Bunu erməniəsilli beynəlxalq məsələlər üzrə ekspert, Lehiq Universitetinin (ABŞ) professoru Arman Qriqoryan deyib.
Ekspert qeyd edib ki, ABŞ-ın bu regionda maraqlarının nədən ibarət olduğunu başa düşmək və nəzərə almaq lazımdır:
“Gəlib bizi qoruyacaqlar, silah satacaqlar, Türkiyəyə, Azərbaycana, Rusiyaya qarşı İranla ittifaq bağlayacaqlar kimi illüziyalar, boş ümidlər olmamalıdır”.
Arman Qriqoryan Azərbaycanın 44 günlük müharibədə qalib gəlməsindən sonra regionda mövcud vəziyyətə də toxunub:
“Qələbə çox vaxt öz güclü tərəflərinin yenidən qiymətləndirilməsinə, bu ölkənin gücündən kənar yeni ambisiyaların əldə edilməsinə gətirib çıxarır. Hamı Azərbaycana qarşı çox mehribandır, çoxları onunla yaxın və isti münasibət qurmağa çalışır”.
Ölkəmizə qarşı xain planları necə pozmalı? Təhlükəsizlik eksperti: “Tehran bütün “qırmızı xət”ləri keçib...”
“İran xüsusi xidmət orqanları Azərbaycana qarşı aktiv şəkildə kəşfiyyat-pozuculuq fəaliyyəti həyata keçirir”.
Bunu DTX rəisinin birinci müavini, general-leytenant Ceyhun Şadlinski Azərbaycan Respublikası Təhlükəsizlik Şurası Katibinin Xidmətinin təşkilatçılığı ilə “Vətən müharibəsinin təcrübələri” mövzusunda keçirilən konfransda deyib. O, bu istiqamətdə görülən kəsərli tədbirlərin görüldüyünü vurğulayıb.
“Kəsərli tədbirlər” arasında təbii ki, bir qədər öncə Bakıda İrana casusluq edən şəbəkənin ifşa edilməsi də var. Bu zaman o da bəlli olmuşdu ki, İran ölkəmizə qarşı casusluğu həm də dostu-qardaşı Ermənistanın xeyrinə edir, Azərbaycanla bağlı hərbi xarakterli kəşfiyyat məlumatlarını onunla da bölüşür.
DTX generalının son açıqlaması isə cənub qonşumuzun Azərbaycana qarşı xəbis planlarından əl çəkmədiyini göstərir. Bu fakt həmçinin bir qədər öncə İran dini lideri Əli Xameneinin müşaviri, sabiq xarici işlər naziri Əli Əkbər Vilayətinin Azərbaycan və azərbaycanlılar haqda söylədiyi xoş sözlərin səmimi olmadığını isbatlayır.
General Şadlinskinin yuxarıdakı açıqlaması İrana işləyən daha bir casus şəbəkəsinin faş ediləcəyini və ya faş edilmə üzrə olduğunun anonsu sayıla bilərmi? Ümumiyyətlə, cənub qonşumuzun pozucu fəaliyyətini tam neytral hala gətirmək mümkün olacaqmı?
Deputat, Milli Məclisin Təhlükəsizlik, müdafiə və korrupsiyaya qarşı mübarizə komitəsinin üzvü Arzu Nağıyev “Yeni Müsavat”a deyib ki, İran-Azərbaycan münasibətləri ölkəmiz müstəqillik qazanandan sonra kifayət qədər soyuq olub: “Hazırda isə bu soyuqluq bir qədər də dərinləşib. İran hər zaman Azərbaycana qısqanclıqla yanaşıb. İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra isə qısqanclıq açıq şəkil aldı. İran tərəfdən ünvanımıza əsassız ittihamlar səsləndirilməyə başladı, ”quyruq" məsələsi ortaya atıldı. Azərbaycan qarşı açıq şəkildə hədələr oldu. İrandan keçməklə Naxçıvana yük daşıyan sürücülərin öldürüləcəyi hədəsindən tutmuş, raketlərlə Bakının neft mədənlərinin vurulması kimi hədələyici çıxışlar eşidildi. Azərbaycan daim mehriban qonşuluq siyasətinə sadiq olsa da, İranın hədələri bitib-tükəmir, bütün “qırmızı xət”ləri keçiblər. Ona görə də özlərinə xoş olmayan cavabları eşidirlər.
Bu gün (dünən-red.) Prezident İlham Əliyev ADA Universitetində keçirilən “Orta Dəhliz boyunca: geosiyasət, təhlükəsizlik və iqtisadiyyat” mövzusunda beynəlxalq konfransın açılışındakı çıxışında da bu məqamı xüsusi vurğuladı. Dedi ki, İranın üç Prezidenti - Hatəmi, Əhmədinejad və Ruhani ilə işləmişəm. Bütün bu illər ərzində bugünkünə bənzər vəziyyət yaranmamışdı. Heç vaxt İran bizim sərhədimizdə bir neçə ay müddətində iki hərbi təlim keçirməmişdi. Heç zaman Azərbaycana qarşı bu qədər nifrət və hədə-qorxu ilə dolu bəyanat verilməmişdi.
Dövlət başçısı bildirdi ki, “biz hər zaman istənilən anti-Azərbaycan bəyanatına və hərəkətinə cavab vermişik və verəcəyik. Bu səbəbdən biz İran ilə sərhəddə hərbi təlimlər keçirməli olduq ki, onlardan qorxmadığımızı nümayiş etdirək. Biz həyat tərzimizin, Azərbaycanın dünyəvi inkişaf vektorunun və azərbaycanlıların, o cümlədən İranda yaşayan azərbaycanlıların müdafiəsi üçün əlimizdən gələni edəcəyik. Onlar xalqımızın bir hissəsidir”. Yəni İranın hədələri olmasa, bizim onlara qarşı hər hansı bir addımımız da olmaz. Təbii ki, biz istərdik ki, İran və Azərbaycan arasında münasibətlər gərginləşməsin. Amma nə baş verir? İran Azərbaycanda casus şəbəkəsi yaradır, həmin şəbəkəyə cahil, siyasi savadı olmayan insanları cəlb edir və onlardan istifadə edir.
Bu yaxınlarda DTX İranda xüsusi təlim keçmiş silahlı dəstə ilə bağlı çox təqdirəlayiq bir əməliyyat gerçəkləşdirdi. Bununla da bir daha göstərdi ki, DTX eyni zamanda, xüsusi xidmət orqanları əməliyyat şəraitinə tam nəzarət edir. Azərbaycan dövlətinə və dövlətçiliyinə qarşı hər hansı bir təhdid törətmək istəyənlər mütləq şəkildə qarşısında Azərbaycanın hüquq mühafizə orqanlarını, xüsusi xidmət orqanlarını görəcəklər".
Deputat deyib ki, İranın Azərbaycana qarşı aktiv şəkildə kəşfiyyat-pozuculuq fəaliyyəti genişlənə bilməz: “Azərbaycanın xüsusi xidmət orqanları zamanında belə fəaliyyətin qarşısını almağa qadırdir. Onların əsas məramları, məqsədi Azərbaycanda qarışıqlıq salmaq, silahlı qruplaşmalar yaratmaq, terror həyata keçirməkdir. Bu dəstələrin qarşısının alınması çox mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Özü də indiki bir zamanda, hansı ki, regionda sülhün bərqərar olunması istiqamətində Azərbaycan ciddi addımlar atır. Lakin bunun qarşısını almağa çalışan istər İran xüsusi xidmət orqanları, istərsə də Ermənistan xüsusi xidmət orqanları, onların birgə tandemi bir daha gördülər ki, kifayət qədər materiallarmız var, kifayət qədər əlimizdə əsaslar var ki, bu təhdidlərin qarşısını alaq. Eyni zamanda, təbliğat xarakterli materialların Azərbaycana gətirilərək yayılması, bunun qarşısının alınması çox mühüm əhəmiyyət kəsb edən məsələdir.
Yəni bu gün haradasa gedib xarici xüsusi xidmət orqanlarının təlimatçıları vasitəsilə müxtəlif təlimlər keçən və sonradan Azərbaycana göndərilərək Azərbaycana qarşı təhdidlə məşğul ola biləcək o şəxslərin bu gün həbsi bir daha göstərir ki, bu şəxslər var. Qaçıb gizlənənlər, eyni zamanda bu məsələlərdən yayınanlar, hələ ki, sakit durub kənardan idarə edənlər də gec-tez ələ keçəcəklər. Onlarda bilsinlər ki, kifayət qədər materiallar var və əməliyyat şəraitinə nəzarət olunur. DTX-nin İran casus şəbəkəsinə qarşı yönəlmiş fəaliyyəti bölgə üçün təhlükəsizlik məsələsində önəmli məsələdir".
Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan İstanbulda “Milgem” layihəsi çərçivəsində Pakistan üçün inşa edilən üçüncü dəniz patrul gəmisinin suya buraxılması mərasimində iştirak edib.
Terrorla mübarizə ilə bağlı açıq mesajlar verən Ərdoğan, hər cür terrorla mübarizənin sərhədlər daxilində və xaricində davam edəcəyini bəyan edib.
“Terrorçuları silahla təmin edənlər bizə dərs keçə bilməz. Türkiyəni müdafiə sənayesi sahəsində dünya liderlərindən birinə çevirənədək dayanmayacağıq, mübarizəmizi davam etdirəcəyik”, - deyə Ərdoğan bildirib.
O qeyd edib ki, Türkiyə son illərdə əldə etdiyi irəliləyişlərlə bölgəsində mühüm qlobal aktora çevrilib.
“Biz heç kimin razılığını almırıq”, - deyə dövlət başçısı vurğulayıb.
Mənbə: Haber Global
Əliyev İranla bağlı mesajlar verdi və Tehran rejiminin Bakıya qarşı hücumlarından sonra ilk dəfə bu qədər açıq danışaraq, hər şeyi öz adı ilə adlandırdı.
Birincisi, Arazın o tayındakı soydaşlarımızın Azərbaycan xalqının bir hissəsi olduğunu bəyan etdi: bundan öncəki çıxışlarında onlar haqda “40 milyon soydaşımız” deyə bəhs etmişdi, indi “İranda yaşayan azərbaycanlılar” adlandırmaqla daha da konkretləşdirdi;
TEREF.AZ yazır ki, bunu politoloq Asif Nərimanlı deyir. Fikirlərini şərh edərək politoloq davamında deyir:
İkincisi, “İranda yaşayan azərbaycanlıların müdafiəsi üçün əlimizdən gələni edəcəyik” sözləri ilə Azərbaycanın xarici siyasətində Cənubi Azərbaycan istiqamətini elan etdi: Bakı cənubdakı azərbaycanlıların müdafiəsini üzərinə götürür;
Üçüncüsü, soydaşlarımızın müdafiəsi üçün hansı addımların atılacağının da mesajını verdi: Bakı cənubdakı soydaşlarımızın ana dilində təhsil almaq hüququnun təmin edilməsi uğrunda mübarizəyə dəstək verəcək;
Mümkündür ki, bu istiqamətdə iş həm beynəlxalq müstəvidə, həm də Arazın bu tayında davamlı olaraq aparılacaq. Əliyevin bu çıxışı eyni zamanda, cənubdakı soydaşlarımızı ana dili və milli kimlik uğrunda mübarizəni daha güclü şəkildə aparmağa sövq edəcək.
Prezidentin İranla bağlı dediklərindən çıxan ümumi nəticə belədir: məsələ epizodik xarakter daşımır və Tehranla münasibətlərin mümkün normallaşması cənubdakı soydaşlarımızın hüquqlarının müdafiəsini arxa plana keçirməyəcək; əksinə, rəsmi Bakı bundan sonra İranla münasibətlərə soydaşlarımızın ən azı ana dilində təhsil alması hüququnu əsas punktlardan biri olaraq daxil edə bilər.
Teref.az
İranda mövcud rejimə qarşı artıq üçüncü aydır davam edən xalq etirazları səngimək bilmir.
Hakimiyyətin getdikcə artan zorakılığına, repressiv qüvvələrin bütün qəddarlığına baxmayaraq, etirazçılar nəinki geri çəkilir, əksinə, rejimin basqılarına müqaviməti artırır.
Son günlər ölkənin müxtəlif bölgələrində baş verən toqquşmalarda təhlükəsizlik qüvvələrinin yüksək rütbəli məmurlarının öldürülməsi və ya ağır yaralanması hakimiyyətin öz vətəndaşlarına qarşı amansız cəza tədbirlərinin səmərə vermədiyini, etirazçıları geri oturtmaq əvəzinə, daha da radikallaşdırdığını göstərməkdədir.
Noyabrın 19-da İsfahan əhalisinin bir qrupu ilə görüşündə İranın ali rəhbəri Ayətullah Əli Xameneyi artıq ikinci dəfə: “Şübhəsiz, etirazlar yığışdırılacaq” deyə, bəyan edib.
Lakin sonrakı günlər bunun əlamətlərinin ortada olmadığını nümayiş etdirib. Belə bir şəraitdə İran hakimiyyəti öz əvvəlki ritorikasını dəyişməyə məcbur olub.
Noyabrın 23-də İran prezidenti İbrahim Rəisi hökumətin iclasında çıxış edərkən deyib:
“Hökumət etirazı və müxalif sözü eşitməyə hazırdır. İğtişaşlar həm dialoqa mane olur, həm də hər cür inkişafa əngəl törədir”.
Hakimiyyət mediasında geniş şəkildə tirajlanan bu sözlər bir çoxları tərəfindən rejim rəhbərlərinin xalq etirazlarının öhdəsindən gələ bilməməsinin etirafı, eləcə də etirazçılarla danışıqlara girmək istəyinin ifadəsi kimi şərh olunub.
Daha ətraflı “Azad İran”ın süjetində:
Fransa senatının Azərbaycana qarşı qəbul etdiyi qərar heçbir reallığa sığmır və heçbir əsasa söykənmir. Fransa senatı özü mahiyyət etibari ilə bu qərəzli fikirləri ehtiva edən absurd qərarı ilə beynəlxalq qanunları pozmuşdur. BMT Təhlükəsizlik Şurasının 5 daimi üzvündən biri olan Fransanın məhz bu beynəlxalq təşkilatın qəbul etdiyi qətnamələrin əksinə qərar qəbul etməsi və əsası olmayan müzakirələr aparması‚ dünya birliyinin qərar qəbul etdiyi məsələyə münasibət bildirib BMT qərarlarının əksinə olaraq mübahisələndirməsi BMT nizamnaməsini kobud şəkildə pozmaqdır. Bu qətiyyən yolverilməz haldır. Çünki BMT qərarlarının qüvvədən düşməsinə zəmin yaradacaq. BMT Təhlükəsizlik Şurasında baxılıb qərar çıxarılan məsələyə heçbir dövlət yenidən baxa və hər hansı müzakirəyə çıxarıb mübahisələndirə və müstəqil qərar qəbul edə bilməz. BMT TŞ-nın qərarları məcburidir və bu qərarlarda Ermənistanın Azərbaycan ərazilərini işğal etməsi təsdiqlənir və Ermənistan hərbi qüvvələrinin işğal etdiyi Azərbaycan torpaqlarından dərhal çıxarılmalı olduğu bildirilir. Fransa bu da bu qərarı verən qurumun daimi üzvüdür və belə olan halda Fransa senatı nəyi müzakirə edir və niyə edir?? Səbəb nədir?? Eyni zamanda BMT TŞ-nın qəbul etdiyi qərarın əksinə olan bir qərar qəbul etmək özü BMT- nin nüfuzuna kölgə salır və beynəlxalq hüququn pozulmasıdır. Bu o deməkdir ki‚ yuxarı instansiya bir məhkəmə orqanının qərarını kiçik instansiya məhkəmə orqanı yenidən müzakirəyə çıxarıb qərarı pozaraq yenidən qərar çıxarır. Belə hala qətiyyən yol verilə bilməz. Fransa senatının qəbul etdiyi qərar sadəcə Azərbaycana qarşı qərəz xarakteri daşıyır və erməni lobbi təşkilatlarının sifarişidir. Belə görünür ki‚ Fransa senatı qanunlarla və hüquq anlayışı ilə yox‚ şəxsi hisslərlər və sifarişlərlə işləyir. Azərbaycana qarşı qəbul edilən qərəzli anti-qərarın mahiyyəti bundan ibarətdir. Ümumiyyətlə Fransa senatının Azərbaycana qarşı qəbul etdiyi qərarda Azərbaycanın ünvanına səsləndirdiyi ifadələr‚ etdiyi çağırışlar böhtan və qarayaxma motivlidir. Bu qərar birmənalı olaraq yalan və böhtan məzmunludur və şəxsi qərəzlilikdən qaynaqlanır. Ermənilərin sifariş və diktəsilə senat bu layihəni müzakirəyə çıxararaq qəbul etmişdir. Belə bir qeyri-qanuni və qeyri-obyektiv qərarın heçbir hüquqi əsası yoxdur. Fransa BMT TŞ-nın daimi üzvü olmasından əlavə eyni zamanda Azərbaycan və Ermənistan sülh danışıqları prosesində vasitəçiliyi öz üzərinə götürmüş və bunun üçün beynəlxalq mandata sahib olan ATƏT-in Minsq qurupunun 3 həmsədrindən biri olub və məsələnin nizamlanmasında Fransa obyektiv vasitəçilik missiyasını illərlə öz üzərində daşıyıb. Minsq qurupunun həmsədr ölkəsi olaraq Fransa senatının qəbul etdiyi qərar yolverilməzdir. Senatın qərarı Fransanın Minsq qurupunun tərkibindəki vasitəçilik mövqeyində də nə qədər qeyri-səmimi olduğunu gəstərmiş olur. Senatının Azərbaycana qarşı qəbul etdiyi anti-qərar birmənalı olaraq erməni təəssübkeşliyindən qaynaqlanır və heçbir reallığa söykənmir.
Belə ki‚ Qarabağı "Artsak" adı ilə erməni ərazisi kimi tanıyaraq separatizmi dəstəkləmək terrorizmi və işğalı dəstəkləməkdir. Bu beynəlxalq hüququn və BMT nizamnamələrinin kobud və qəddarcasına pozulmasıdır. Qarabağın Azərbaycan ərazisi olduğunu təsdiqləyən və Ermənistanı işğalçı ölkə kimi tanıyan BMT qətnamələri olduğu halda Fransa senatının Ermənistanın vaxtilə işğal etdiyi torpaqları erməni ərazisi kimi tanıması heçbir hüquq tendensiyasına sığa bilməz. Fransa hökuməti işğalçı və separatçı bir rejimi dəstəkləməklə bölgədə sülhü pozur. Çünki‚ ermənilər Fransanın bu addımından cəsarətlənib Azərbaycana qarşı hərbi təxribatlara başlaya və provokativ addımlar ata bilər. Bu isə bölgədə növbəti hərbi cinayətlərin və terrorların yarana biləcəyini ehtimal etməyə əsas yaradır.
Fransa senatının qondarma sepratçı rejimin legitimliyini‚ varlığını və Qarabağı erməni ərazisi kimi tanınası beynəlxalq hüququ kobud şəkildə ayaqlamaqdır. Belə görünür ki‚ Fransa Cənubi Qafqaz regionunda sülhü və sabitliyi pozmağa və yeni münaqişə ocaqları yaratmağa çalışır. Qarabağ tarixən və hələ qədimdən Azərbaycan torpağıdır və ermənilər yeni dövrlərdə bura qonaq qismində gəliblər. BMT T. Ş.-nın qətnamələri də bunu sübut edir. Belə olan halda Qarabağı erməni torpağı kimi tanımaq elə ermənilərin özünə zərər verməkdir. Beynəlxalq hüquqa görə Qarabağ Azərbaycan torpağıdır və BMT-də belə tanınıb. Belə olan halda Fransa Senatının qəbul etdiyi qətnamənin heçbir hüquqi əsası yoxdur və ümumiyyətlə hüquqi əsası ola da bilməz. Çünki‚ artıq beynəlxalq birlik‚ dünya ictimaiyyəti Qarabağın Azərbaycana aid olduğunu təsdiqləyib. Beynəlxalq hüquqa əsasən Qarabağ Azərbaycan torpağıdır. Bu isə o deməkdir ki‚ beynəlxalq hüquq Azərbaycanın tərəfindədir. Belə olan halda Fransa Senatının qəbul etdiyi qətnamə sadəcə kağız parçasıdır və heçbir rəsmi və hüquqi əsası yoxdur. Hətta işğalçı Ermənistan belə Qarabağın müstəqilliyini bu zamana qədər tanımayıb və tanıya bilməyib. Çünki beynəlxalq hüquq mane olub. Ermənistan işğalçı olsa da yaxşı dərk edir ki‚ Qarabağ Azərbaycan torpağıdır və beynəlxalq hüquq da məhz birmənalı olaraq Azərbaycanın tərəfindədir.
1992-ci ildə Ermənistan silahlı qüvvələri beynəlxalq hüququ kobud şəkildə pozaraq‚ beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən sərhədləri və ərazisi beynəlxalq hüquqla tanınan Azərbaycanın ərazisinə qarşı hərbi təcavüz edərək Qarabağı işğal etmişdir. 1992-ci ildə BMT Təhlükəsizlik Şurası da Ermənistan silahlı qüvvələrinin Azərbaycana qarşı hərbi təcavüzünü və Qarabağı işğal etməsi faktını təsdiq edərək Ermənistanı işğala son qoymağa və Azərbaycan torpağını tərk etməyə çağırıb. Ermənistan 30 ilə yaxın vaxt keçməsinə baxmayaraq işğal etdiyi Azərbaycan torpaqlarını tərk etmədiyi üçün‚ məhz 2020-ci ilin 44 günlük ikinci Qarabağ müharibəsində Azərbaycan ordusunun igidliyi sayəsində Qarabağ işğaldan azad edilmiş və Ermənistan işğal etdiyi Azərbaycan torpaqlarından çıxmağa məcbur olmuşdur. 30 il öncə Qarabağın Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edilməsi ilə 1.000.000 Azərbaycanlı öz doğma evindən‚ torpağından qaçqın və köçkün düşmüş‚ didərgin salınmışdır. Çox sayda Azərbaycanlı itgin düşmüş‚ yaralanmış‚ həlak olmuş‚ soyqırımına məruz qalmış və ermənistanın etnik təmizləmə siyasətinin günahsız qurbanı olmuşdur. Ermənistan hərbi birləşmələrinin Xocalıda törətdiyi soyqırımı faktı bəşəriyyətin ən qanlı insan qətliamlarındandır. Ermənistan silahlı qüvvələrinin Xocalıda Azərbaycanlılara qarşı törətdiyi bu qanlı faciə‚ soyqırım aktı isan haqqlarının dəhşətli pozuntusu və ən ağır hərbi cinayət‚ terror aktıdır. Vaxtilə 1992-1993-cü illərdə birinci Qarabağ müharibəsində Ermənistanın Azərbaycan torpaqlarını işğal etməsi zamanı döyüşlərdə ermənilər tərəfindən Yəhudi gəncləri də həlak edilmişdir. Qarabağın Ermənistan hərbi birləşmələri tərəfindən 30 il öncə işğal edilməsi ilə bu ərazilər dağıdılmış və 30 il keçməsinə baxmayaraq bərpa edilməmiş və hətta dağıdılaraq vandalizm aktları törədilmişdir. Eyni zamanda işğal edilmiş Azərbaycan torpaqlarının təbii sərvətləri talanmış‚ oğurlanmış və xaricə aparılmışdır. Bütün bu faktlar nəticəsində Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən Azərbaycan İqtisadiyyatına milyardlarla dollar həcmində maddi və mənəvi zərər dəymişdir. Hazırda Azərbaycana dəymiş maddi və mənəvi ziyanlıq 100 milyardlarla dollar həcmində ölçülür. Əlbəttə ki‚ Ermənistan hökuməti bu zərərin qarşılığını Azərbaycan dövlətinə və hökumətinə geri ödəməlidir.
30 il öncə Qarabağın Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edilməsi ilə tarixi ədalət və beynəlxalq hüquq kobud şəkildə pozulmuşdur. Ermənistanın işğalçı olması beynəlxalq ictimaiyyət və BMT TŞ tərəfindən tanınıb və təsdiqlənib. Beynəlxalq hüquqa əsasən ermənistan işğalçıdır və hərbi cinayətlər törədib. Belə olan halda Fransa hökuməti beynəlxalq ictimaiyyətin və BMT TŞ-nın əksinə addım ata bilməz. Fransa özü BMT TŞ-nın qərarlarına hörmət etməyə beynəlxalq qanunlarla və qurumun nizamnaməsinə əsasən borcludur.
Odur ki‚ Fransa hökuməti‚ xüsusən Senat ermənilərlə bağlı heçbir sübuta və reallığa söykənməyən fikir və mövqelərinə yenidən baxmalıdır və heçbir reallığa söykənməyən‚ beynəlxalq qanunların əksinə olan şər və böhtan xarakterli qərəzli qərarına yenidən baxmalı və obyektiv münasibət sərgiləməlidir.
Azərbaycan öz mövqeyində hər zaman haqqlıdır və Azərbaycan dövləti heçbir zaman beynəlxalq hüquqa zidd addım atmayıb. 2020-ci ildə 44 günlük müharibə də məhz beynəlxalq hüquq çərçivəsində və beynəlxalq qanunlarla aparılmış‚ bütün müharibə mədəniyyətinə‚ hümanizm prinsiplərinə əməl edilmiş‚ müharibənin gedişində də beynəlxalq hüquq normaları yüksək səviyyədə qorunmuş və həqiqi bir nümunə göstərilmişdir. Hazırda beynəlxalq hüquq Azərbaycanın tərəfindədir
Fransa senatı bu qərəzli qərarı ilə Azərbaycan xalqına və dövlətinə qarşı böyük haqqsızlıq etmiş və beynəlxalq qanunlara qarşı isə böyük kobudluq sərgiləmişdir.
Biz‚ Fransa senatının erməni təəssübkeşliyindən qaynaqlanan və heçbir reallıqla bağlılığı olmayan şər və böhtan xarakterli qərarını qətiyyətlə pisləyir və Azərbaycanın haqqlı mövqeyini və beynəlxalq hüquqla tanınan ərazi bütövlüyünü bir daha dəstəkləyir‚ Azərbaycanın suveren sərhədlərinə qarşı olan hər bir hücuma‚ təhdidə və hərbi‚ siyasi təxribatlara qarşı hər zaman Azərbaycan dövlətinin və xalqının yanında olduğumuzu ifadə edirik. Azərbaycan haqqlıdır və hər zaman Azərbaycanın yanındayıq. Qarabağ Azərbaycandır!
İsrail Təhlükəsizlik Akademiyasının
Azərbaycan Respublikasındakı
Nümayəndəliyi
Teref.az
Noyabrın 23-də İrəvanda keçirilmiş Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının sammiti Ermənistan üçün tam fiasko ilə nəticələndi. Baş nazir Nikol Paşinyan qarşısına qoyduğu heç bir məqsədə nail ola bilmədi. KTMT üzvləri aydın şəkildə göstərdilər ki, öz mövqelərində qalırlar və bu mövqedən geri çəkilməyəcəklər. Əslində çox nadir bir haldır ki, hər hansısa ölkə zirvə görüşü təşkil edir, həmin tədbirdə onun özünü tənqid edirlər.
Görünməyən hallardan biri də zirvə görüşünə ev sahibliyi edən ölkənin sammitin yekun sənədini imzalamaqdan imtina etməsidir. Paşinyan sənəddə Ermənistana yardımı yetərli görmədiyi üçün sənədi imzalamaqdan imtina etdiyini açıqlayıb. Ermənistan parlamentinin sədri Alen Simonyan deyib ki, KTMT regionu tərk edir və İrəvan bundan narahatdır: "Bizim partnyorlardan soruşmaq lazımdır ki, KTMT-nin Cənubi Qafqazı tərk etməsi qərarını veriblərmi? Əgər cavab “hə”dirsə, onda bunu ucadan deməlidirlər. Həyat sübut edir ki, KTMT-nin postsovet məkanındakı hərbi rolu özünü doğrultmur. Biz KTMT-yə Türkiyə-Azərbaycan tandemindən qorunmaq üçün qoşulmuşduq. Rusiyalı hərbi ekspert İqor Korotçenko deyib ki, KTMT-nin İrəvan sammiti Nikol Paşinyan üçün ən yaxşı halda belə xarakterizə oluna bilər:
“Böyük pərişanlıq. Bunu heç bir ironiya-filan olmadan, necə var, eləcə deyirəm. Bizim hamımıza Cənubi Qafqazda sülh lazımdır. Bundan ötrü Ermənistandan olan həmkarlarımız üçtərəfli bəyanatı açmalı və bənd-bənd yerinə yetirməlidir, fasiləsiz demoqogiya və təxribatları yığışdırmalıdır. Hamı bütün bunlardan bezib. Heç kəs Nikol Paşinyanın komandası üçün əlini odun içinə soxmayacaq”. Belarus lideri Aleksandr Lukaşenko da bildirib ki, KTMT tərəf deyil: "Nikol Vovayeviç (Paşinyan) deyir ki, KTMT Azərbaycanı aqressiyadan çəkindirə bilmədi, biz belə deyilik. Kimisə saxlamaq bizim işimiz deyil. Gəlin, bu istiqamətdə irəliləyək. Gəlin razılaşaq, hər şey edək ki, orda adamlar ölməsin. Bu, Ermənistan və Azərbaycan cəmiyyətində məmnuniyyətlə qarşılanacaq".
Göründüyü kimi KTMT-yə üzv ölkələrin liderləri fərqindədir ki, Ermənistan üzv olduğu bütün təşkilatları, o cümlədən də KTMT-ni öz ambisiyalarını reallaşdırmaq üçün bir vasitə kimi qiymətləndirir.
Bu halda digər üzvlərin maraq və mənafelərini nəinki nəzərə almır, Ermənistan özünü elə aparır ki, sanki hamı ona borcludur, onun üçün nə isə etməlidir, öz maraqlarına zidd olsa belə yardım göstərməlidir. Müasir dövrdə ikitərəfli və çoxtərəfli əlaqələrdə bu, mümkün olmayan bir məsələdir və Paşinyan bu gerçəkliyi anlamır. Buna görə də onun ABŞ, Avropa İttifaqı, KTMT və digər ölkələr, təşkilatlara müraciətlərinin heç bir səmərəsi olmur və olmayacaq da. Bütün dünya, o cümlədən də KTMT-yə üzv dövlətlər işğalçı, digər bir ölkənin ərazilərini 30 il ərzində işğal altında saxlayan Ermənistanın əsl mahiyyətini aydın bilirlər və buna görə də Paşinyanın Azərbaycanla məsələlərin həlli kontekstində təkliflərinin, təşəbbüslərinin və tələblərinin səmimiliyinə inanmırlar. KTMT-yə üzv ölkələr Azərbaycanın böyük potensialını, onun ardıcıl, aydın, bərabərhüquqlu əməkdaşlığa yönəlmiş siyasətini görürlər və ölkəmizi etibarlı tərəfdaş kimi qəbul edirlər. Ermənistan baş naziri iddialarla çıxış edəndə və təşkilata üzv ölkələrə qarşı tələblər irəli sürəndə ya bu reallığı nəzərdən qaçırır, ya da ona əhəmiyyət verməməyə çalışır. Bu yanaşma Ermənistanın bütün cəbhələrdə fiaskosunu şərtləndirən başlıca amildir.
DİA.AZ-ın məlumatına görə, siyasi şərhçi Aqşin Kərimov "Şərq"ə açıqlamasında deyib ki, Paşinyan KTMT-də Bakıya qarşı son şansını da itirdi. Analitikə görə, Ermənistan KTMT-dən istədiyini növbəti dəfə də ala bilmədi:
"Təşkilatın müzakirə etdiyi məsələlərin ikisi Azərbaycanla bağlı olub. Sərhəd məsələsində Ermənistana hərbi dəstəyin verilməsi və Azərbaycanın “hücumuna” siyasi qiymətin verilməsi. İrəvanın gündəliyə daxil edildiyi bu iki məsələdən savayı digərləri qəbul olunub. KTMT “Ermənistan-Azərbaycan sərhədindəki gərginliklə bağlı kompleks tədbirlərin hazırlanmasını razılaşdırmaqla” İrəvana Bakı ilə bağlı tələblərinin qəbul edilməyəcəyinə dair açıq mesaj verdi. Paşinyan narazıdır və bunu açıq mətnlə ifadə etdi, həm də bu, İrəvan üçün itirilmiş fürsətdir. Ermənistan KTMT-yə sədrliyi dövründə Azərbaycana qarşı cəbhəni qurmaq şansının olduğunu düşünür, buna çalışırdı, lakin sədrlik etdiyi son iclasda da nəticə əldə edə bilmədi. Belarusun KTMT-yə sədrlik edəcəyi müddətdə Azərbaycanla bağlı məsələlərin gündəmə daxil edilməsi, yaxud qəbul edilməsi imkanları olduqca zəifdir. Lukaşenkonun mövqeyi də bunu deməyə əsas verir.
Paşinyanın KTMT-də Azərbaycana qarşı əlindəki son şansdan istifadə edə bilməməsini Bakının İrəvanı öz evində məğlub etməsi kimi də qiymətləndirmək olar. Ermənistan bundan sonra KTMT və Rusiyaya qarşı sərgilədiyi mövqeyi gücləndirəcək. Lakin bunun rəsmi İrəvan səviyyəsindən daha çox, ictimai rəy müstəvisində kampaniya şəklində olacağı ehtimalı daha böyükdür".