 |
|
|
Danışıqları dalana kim dirəyib; düşmənin məkrli mövqeyinin arxasında hansı niyyət var - sensasion açıqlamalar
Qüdrət Həsənquliyev: “Azərbaycan və regionda sülh istəyən digər ölkələr rəsmi İrəvana təzyiqləri artırmalı, Ermənistanın silahlandırılmasını pisləməli, aparılan siyasətin çox təhlükəli olduğunu və onlara baha başa gələcəyini izah etməlidir”
Sülh danışıqları ilə bağlı pozitiv açıqlamalar meydana çıxan kimi, Ermənistan ənənəvi qaydada təxribatçı davranışlara start verir. COP29 ərəfəsində hansısa çərçivə sazişinin imzalana biləcəyi, XİN başçılarının Nyu-York görüşündən sonra bunun inandırıcı olması haqda informasiyaların ardınca İrəvan Azərbaycana qarşı növbəti sülh şərləməsinə yol verib.
Ermənistan parlamentinin sədri Alen Simonyan özünün də başa düşməyəcəyi şəkildə absurd bir bəyanat səsləndirib. O deyib ki, Ermənistan Azərbaycanla sülh sazişinin razılaşdırılmış bəndlərini imzalamağa hazırdır. Simonyan hətta belə sənədi COP29 zamanı Bakıda da imzalaya biləcəklərini deyib. Ardınca isə söyləyib: “Hazırda Azərbaycanla danışıqlar prosesi dalana dirənib. Amma Ermənistanın bu məsələdə irəliləmək üçün siyasi iradəsi var. Hətta bu gün də biz razılaşdırılmış məqamları imzalamağa hazırıq”.
Habelə A.Simonyanın növbəti təxribatı “erməni əsirlər”lə bağlıdır. Sual olunur: hansı erməni əsirlər? Dəfələrlə bəyan edilib ki, Bakıdakı erməni əsirlərin hamısı Ermənistana qaytarılıb. Xatırlatmaq yerinə düşər, ötən ilin 7 dekabrında Azərbaycanın COP 29-a evsahibliyi etməsinə müsbət münasbətini bildirən Ermənistanın bu jestinə cavab olaraq Bakıda saxlanılan 42 hərbçi iki azərbaycanlı əsgərin geri qaytarılması müqabilində İrəvana yola salındı. Bununla da hərbi əsir söhbətinə son verilmiş oldu. Bakıda həbsdə saxlanılanlar isə Azərbaycana qarşı saysız cinayətlər törətmiş əliqanlı canilərdir, onların bir neçəsinin ibtidai istintaqı bitsə də, hələlik mühakimə olunmayıb. Kəsəsi, Bakıda həbsdə olanlar terrorçular və separatçı rejimin quldurlarıdır. Simonyan isə belə bir fon yaratmağa çalışıb ki, guya hazırkı durumda Ermənistan alayarımçıq bir sənədi kortəbii şəkildə olsa da imzalamağa hazırdır, Azərbaycan mane olur. Əslində Simonyan etiraf etmiş olub ki, Azərbaycan yalnız sağlam və gələcəkdə mübahisələr yol verilməyən saziş üçün çalışır. Belə bir sənədin ərsəyə gəlməməsinin günahkarı isə birmənalı şəkildə Ermənistandır. Onlar konstitusiyalarından torpaq iddialarını çıxarmır.
Bakının Ermənistanın bu şərləməsinə reaksiyası necədir?
Bununla əlaqədar Azərbaycan XİN-in mətbuat katibi Ayxan Hacızadəyə müraciət etdikdə bildirdi ki, adətən Simonyanın dediklərini şərh etmirlər. “Eybi iddialar son 20 gündə Paşinyan və Mirzoyan tərəfindən də səsləndirilib”, deyən diplomat sözügedən iddialarla bağlı rəsmi Bakının 6-7 açıqlamasının olduğunu xatırlatdı.
Qeyd edək ki, bugünlərdə Azərbaycanın xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov BMT Baş Assambleyasının illik sessiyasında çıxış edərək Ermənistanla “qismən sülh”ün (simvolik sülh sənədinin - red.) mümkün olmadığını bəyan edib. Bundan əvvəl C.Bayramov BMT Baş Assambleyasının 79-cu sessiyası çərçivəsində BMT-nin baş katibi Antonio Quterreşlə görüşündə də rəsmi Bakının prinsipial mövqeyini ifadə edib. Postmünaqişə dövründə bölgədə mövcud vəziyyət və reallıqlar, keçmiş məcburi köçkünlərin öz evlərinə ləyaqətli qayıdışının təmininə istiqamətlənən bərpa və quruculuq işləri, habelə Azərbaycan-Ermənistan normallaşma prosesi, ikitərəfli danışıqlar, habelə sülh müqaviləsinin imzalanmasının qarşısında duran əsas çağırışlar barədə ətraflı məlumat verilib. İkitərəfli danışıqlar prosesi çərçivəsində əldə olunan bir sıra irəliləyişlərə baxmayaraq, Ermənistan Konstitusiyası, habelə digər qanunvericilik aktlarında ölkəmizə qarşı ərazi iddialarının sülh qarşısında əsas maneə olduğu vurğulanıb.
Keçmiş xunta rejiminin başçılarının Bakıda həbsxanada saxlanılan təmsilçilərinə əlahiddə status verilməsinə cəhdlər təkcə Ermənistanda deyil, bir sıra ermənipərəst çevrələrdə də israrla müşahidə olunmaqdadır. Bir müddət öncə Aİ xarici işlər və təhlükəsizlik siyasəti üzrə ali nümayəndəsi, Aİ Komissiyasının vitse-prezidenti Cozep Borrel Avropa Parlamentinin üzvlərinin “erməni məhbusları” ilə bağlı suallara verdiyi cavaba münasibətində rəsmi Bakını hövsələdən çıxaran iddialar səsləndirmişdi. O zaman Azərbaycan XİN bildirmişdi ki, Aİ-nin ali nümayəndəsinin erməniləri razı salmaq, habelə heç bir mənəvi və faktiki əsası olmayan iddianı irəlilətmək üçün göstərilən növbəti cəhdidir. “Biz bu yalan və təhrikedici iddiaları rədd edirik”. XİN sözçüsü Ayxan Hacızadə xatırlatmışdı ki, Azərbaycan 2020-ci il müharibəsindən sonra humanitar jest olaraq, habelə beynəlxalq humanitar hüquq üzrə öhdəliklərinə uyğun şəkildə hərbi əsir statusu olan və ya saxlanılan şəxs hesab edilən 200 nəfərdən artıq ermənini azadlığa buraxıb və repatriasiya edib: “Azərbaycanda saxlanılan bütün erməni hərbi əsirlər və mülki şəxslərlə 1949-cu il Cenevrə konvensiyalarının tələblərinə uyğun şəkildə rəftar edilib, onlar işgəncələrə, təhqirlərə və qeyri-insani rəftara məruz qalmayıblar. Onların hər birinə həbsdə olarkən tibbi xidmət göstərilib, müayinələrdən keçiblər, BQXK həmin şəxslərlə müntəzəm görüşlər keçirib və ailələri ilə təmasları qurulub. Buna baxmayaraq, onlar Azərbaycan tərəfindən Ermənistana qaytarılandan sonra Ermənistan hakimiyyəti tərəfindən həmin şəxslərin bəziləri həbs olunub və sorğu-sual ediliblər. Həbsdə qalan müharibə cinayətkarları, separatçı liderlər və digər erməni əsilli şəxslər isə ya müharibə cinayətləri, etnik təmizləmə, hərbi təcavüz, işgəncə və digər ağır cinayətlərdə ittiham olunur, ya da artıq bu cinayətlərə görə məhkum ediliblər, yaxud da onlarla bağlı istintaq prosesi davam edir. Cenevrə konvensiyalarına, habelə ümumilikdə beynəlxalq və milli qanunvericiliyə uyğun olaraq, Azərbaycan bu kimi cinayətlərin araşdırılması və mühakiməsi üzrə hüquq və öhdəliklərə malikdir. Bu kimi həbslərin tam hüquqi əsası var və bu, saxlanılan şəxslərin hüquqlarına xələl gətirmir. Hətta saxlanılan şəxslər hərbi əsir olsalar belə, III Cenevrə Konvensiyasına əsasən, ittiham oluna biləcəkləri bir cinayət törətdiklərinə görə cinayət təqibi davam edən hərbi əsirlər, bu kimi məhkəmə prosesi bitənə və lazım gələrsə, cəzalarını çəkib bitirənə qədər məhbusluqda saxlanıla bilər. Aİ tərəfinin öz diqqətini Ermənistanın azərbaycanlı hərbi əsirlərə və mülki məhbuslara, eləcə də itkin düşmüş azərbaycanlılara qarşı qəddar rəftarına dair sübutlara yönəltməyi daha məqsədəuyğun olardı. Ermənistanın hərbi təcavüzü başlayandan bəri 3890-dan çox azərbaycanlı itkin düşüb və onların taleyi naməlum olaraq qalmaqdadır. İtkin düşənlərin 3171 nəfəri hərbçi, 719 nəfəri (71 uşaq, 267 qadın və 326 ahıl şəxs daxil olmaqla) isə mülki şəxslərdir. Ermənistana və digər ölkələrə köç edən ermənilərin hüquqlarının təmin edilməsi ilə bağlı şərhlərə gəldikdə isə xatırlatmaq vacibdir ki, Azərbaycanın reinteqrasiya çağırışına, proqramına və bu istiqamətdə addımlarına baxmayaraq, yerli erməni əsilli şəxslər ölkəmizi tərk etmək və geri qayıtmamaq qərarına gəliblər. Təəssüf ki, evlərindən zorla və amansızcasına didərgin düşmüş 1 milyona yaxın azərbaycanlı qaçqın və məcburi köçkünün hüquqları ilə bağlı Aİ tərəfindən 30 ilə yaxın müddət ərzində heç bir narahatlıq və ya çağırışın şahidi olmamışıq. Azərbaycan bu həlledici məqamda Aİ tərəfinin regionda sülh səylərini sarsıdan qərəzli bəyanatlardan çəkinəcəyini gözləyir”.
4 minədək azərbaycanlı əsir və girovun taleyi barədə məlumatların açıqlanmamasını Azərbaycanın baş prokuroru Kamran Əliyev də bugünlərdə beynəlxalq tədbirdə bəyan edib.
Müxtəlif vaxtlarda Ermənistanda olan hərbi canilər, komandirlər kütləvi məzarlıqlar barədə məlumatlara sahib olduqlarını bildiriblər. Bu barədə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin “İtkin düşmüş şəxslər probleminin həlli: ailələrin həqiqəti bilmək hüququnun müdafiəsi” mövzusunda beynəlxalq konfransın iştirakçılarına müraciətində deyilir. Dövlət başçısı qeyd edib ki, buna baxmayaraq, Ermənistan hələ də bu məzarlıqların, o cümlədən Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Natiq Qasımovun qalıqlarının yeri barədə məlumatları verməkdən imtina edir. Prezident vurğulayıb ki, Azərbaycanın torpaqlarının işğaldan azad edilməsindən sonra meydana çıxmış yeni faktlar itkin düşmüş azərbaycanlılara qarşı törədilən vəhşiliklərlə bağlı şahidlərin ifadələrini bir daha təsdiq edib: “Həmin ərazilərimizdə aşkar olunmuş kütləvi məzarlıqlarda ekshumasiya işlərinin aparılması nəticəsində Ermənistan tərəfindən əsir və girov götürülmüş şəxslərin işgəncələrə, zorakılığa və qeyri-insani rəftara məruz qalaraq qətlə yetirildiyi barədə təkzibedilməz sübutlar toplanmışdır”.
Ermənistan bu kimi faktlara aydınlıq gətirməkdənsə, özünü “sülhməramlı”, “zərərçəkmiş”, “yazıq” görkəmdə göstərməyə çalışır.
Qüdrət Həsənquliev
Deputat Qüdrət Həsənquliev “Yeni Müsavat”a açıqlamasında rəsmi Bakının prinsipial mövqeyindən bəhs etdi: “Ermənistan bilir ki, Azərbaycan münaqişəni doğuran səbəblərin həllini özündə ehtiva etməyən sazişi imzalamayacaq. Ona görə də davamlı olaraq özlərini sülhpərvər göstərmək üçün deyirlər ki, biz razılaşdırılmış məsələlər əsasında sülh sazişi imzalamağa hazırıq. Müharibədə məğlub olan tərəf olsalar da həyasızcasına onların şərtləri ilə sülh sazişinin imzalanmasını təklif edirlər. Çünki əmindirlər ki, heç kim buna getməz. Onlar bununla Azərbaycanın Ermənistanın öz öhdəliklərini yerinə yetirməsi şərtilə, sülh sazişinin imzalanmasına dair tələblərini icra etməkdən yayınır, Azərbaycanı beynəlxalq birlik qarşısında "sülh istəməyən ölkə" kimi göstərmək, bizə Qərbdəki tərəfdarları vasitəsilə beynəlxalq təzyiqləri artırmağa nail olmaq, revanşist müharibəyə hazırlaşmaq üçün vaxt udmaq istəyirlər". Q.Həsənquliyevin sözlərinə görə, ermənilər ümid edirlər ki, Rusiya Qərbin dəstəyi ilə Ukraynada məğlub olacaq və bunun nəticəsində regionda yeni geosiyasi reallıqlar formalaşacaq: “Ermənilər gözləyirlər ki, Rusiyada müharibənin nətisi olaraq yeni yaranacaq qərbyönümlü hakimiyyət birinci Qarabağ savaşında olduğu kimi, Qərbin təsiri ilə onların revanşist müharibəsini dəstəkləyəcək. Ukraynada savaş olmasaydı, Ermənistan çoxdan sülh sazişini imzalamışdı”. Millət vəkili hesab edir ki, Azərbaycan və regionda sülh istəyən digər ölkələr rəsmi İrəvana təzyiqləri artırmalı, Ermənistanın silahlandırılmasını pisləməli, aparılan siyasətin çox təhlükəli olduğunu və onlara baha başa gələcəyini izah etməlidir: “Ermənistan torpaqlarımızın işğalına son qoymayıb, sülhdən yayınaraq, 30 il işğalı davam etdirməsinin hansı nəticələrə gətirib çıxardığını anlamalı, yenidən möcüzə gözləyərək eyni səhvi təkrarlamamalı, öhdəliklərini yerinə yetirməli, yaxın qonşuluq siyasəti yürütməlidir”.
Qeyd edək ki, ötən gün Ağdərə rayonunun Sırxavənd kəndi ərazisində Birinci Qarabağ müharibəsində itkin düşmüş 15-ə yaxın şəxsə aid qalıqlar aşkar olunub. Beləliklə, Ermənistan kütləvi məzarlıqların yerini belə açıqlamadığı halda, Azərbaycana qarşı fitnəkar iddialar qaldırır, üstəlik, absurd şəkildə yarımçıq sülhü imzalamağa çağırış edir. Ermənistanın hay-küyü həm də 30 il ərzində törətdiyi müharibə cinayətlərini ört-basdır etməyə yönəlik məkrli siyasətdir...
Elşad PAŞASOY,
“Yeni Müsavat”
Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan parlament saatı zamanı bildirib ki, o, müxalifətə Azərbaycanla sülh sazişi layihəsi ilə tanış olmağı qadağan edib.
“Qafqazinfo” xəbər verir ki, bu barədə TASS məlumat yayıb.
“Mən sizə sənədlə tanış olmaq imkanı verdim, bundan sonra cəmiyyətimizə nağıl danışmağa başladınız. Mən də sizə bu sənədə baxmağı qadağan etdim və düzgün etdim”, - deyə o bildirib.
Əvvəllər bir neçə müxalifət deputatı sənəd layihəsi ilə tanış olub və bundan sonra bir neçə siyasi bəyanatla çıxış edib. Paşinyan qeyd edib ki, onlar “manipulyasiya” etmək qərarına gəliblər.
Belə olduqda, Baş nazir “diplomatik etikaya” əsaslanaraq bu sənədi dərc etməkdən imtina edib. O əlavə edib ki, mümkün saziş sülh müqaviləsinin icrasının gedişinə, diplomatik münasibətlərin qurulmasına və ərazi bütövlüyünün qarşılıqlı tanınmasına nəzarət etmək üçün Azərbaycan-Ermənistan komissiyasının yaradılmasını nəzərdə tutur.
BMT-dəki çıxışım zamanı Ermənistan dövlətinin maraqları baxımından zəruri hesab etdiklərimi demişəm.
Tribunainfo.az xəbər verir ki, bunu Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan parlamentdə çıxışı zamanı deyib. O, deputat Anna Qriqoryanın BMT-də bir kəlmə də olsun Qarabağdan danışmaması məzəmmətinə belə cavab verib.
Paşinyan bəyan edib ki, Qarabağ məsələsi uzun illərdir bir çox ölkələr tərəfindən Ermənistanın boynuna ilgək kimi, erməni dövlətçiliyinin aradan qaldırılması üçün alət kimi istifadə olunur. Eyni zamanda, o, müxalifəti Ermənistanın əleyhdarlarının maraqlarına əl atmaqda da ittiham edib.
“Qarabağ məsələsinə gəlincə, indi bizdən bu ilgəyi götürüb yenidən Ermənistanın boynuna atmaq istəyirsiniz. Erməni xalqı öz tarixi ilə bağlı bütün həqiqətləri bilməlidir”, – deyə Paşinyan qeyd edib.
Qərbi Azərbaycan İcması Ermənistan parlamentinin spikeri Alen Simonyanın Qərbi azərbaycanlıların öz tarixi torpaqlarına geri qayıtması ilə bağlı səsləndirdiyi fikirlərə dair bəyanat yayıb.
Musavat.com bəyanatı təqdim edir:
"Biz, Ermənistan parlamentinin spikeri Alen Simonyanın öz yurdlarından qovulmuş Qərbi azərbaycanlıların öz tarixi torpaqlarına geri qayıtmaq hüququ ilə bağlı Azərbaycan tərəfinin bəyanatlarını təhrif etməsini və irqçi fikirlər səsləndirməsini qətiyyətlə pisləyirik.
Azərbaycan tərəfinin çıxışında vurğulanan qayıdış hüququ beynəlxalq hüququn və fundamental insan haqlarının ayrılmaz hissəsidir və Simonyanın bu hüququ ərazi iddiası kimi yozması Ermənistanın özünün "insan hüquqları" arqumentindən istifadə edərək təcavüzkar siyasət aparması vərdişindən irəli gəlir.
Simonyanın azərbaycanlıları "öz tarixi yurdlarını axtarmaq" adı ilə Altay dağlarına göndərmək barədə ifadəsi isə Ermənistanın rəhbər dairələrində irqçilik və etnik müstəsnalıq ideologiyasının hakim olduğunu bir daha ortaya qoyur. Xatırlatmaq yerinə düşər ki, 27 sentyabr 2020-ci ildə Ermənistan tərəfi Azərbaycana qarşı müharibəyə başlayanda bu ölkənin ordusunun baş qərargah rəisi oxşar irqçi bəyanat verərək Ermənistanın hücumunun məqsədinin azərbaycanlıları Altay dağlarına göndərmək olduğunu bildirmişdi. Bunun Ermənistan üçün necə nəticələndiyi hamıya məlumdur.
Simonyanın çıxışı sülh prosesini pozmaq və Ermənistandan qovulmuş azərbaycanlıların geri dönmək hüququna xələl gətirmək cəhdidir. Qərbi Azərbaycan İcması olaraq, Ermənistandan bu cür irqçi ritorikalardan çəkinməyi və Qərbi azərbaycanlıların qayıdış hüququna hörmət etməyi tələb edirik"
İsrail mediası İrana ediləcək cavab zərbələri barədə məlumatlar paylaşmaqdadır.
Məlumatda İranın ən böyük elektrik stansiyasının hədəf alınacağı bildirilir.
“Bu elektrik stansiyası ümumilikdə təxminən 2880 meqavat elektrik enerjisi istehsal edir”, - deyə vurğulanıb.
“İranda İsrail kəşfiyyatına - Mossad-a qarşı mübarizə üçün xüsusi departament yaradılmışdı, bu departamentə Mossad tərəfindən cəlb edilmiş casus rəhbərlik edirdi”. Bu barədə bazar ertəsi, sentyabrın 30-da İranın keçmiş prezidenti Mahmud Əhmədinejad CNN telekanalına müsahibəsində bildirib.
Onun sözlərinə görə, "köstəbək" 2021-ci ildə aşkar edilib.
"İsrail İranın daxilində çətin iş həyata keçirirdi və istənilən məlumatı asanlıqla əldə edə bilərdi, sadəcə olaraq ölkəmizdə bu haqda indiyə qədər danışmırlar", deyə sabiq prezident bildirib.
Bundan başqa, bu departamentin daha 20 əməkdaşı yəhudi dövləti tərəfindən əməkdaşlığa cəlb edilmişdi, deyə Əhmədinejad əlavə edib.
Məhz onlar 2018-ci ildə İranın nüvə arxivinin oğurlanmasına və nüvə üzrə ixtisaslaşan fiziklərin aradan qaldırılmasına şərait yaratmışdılar.
Livanda "peycerlərin hücumundan" sonra İranın İslam İnqilablı Keşikçiləri Korpusunun komandanlığı şəxsi heyətə qarşı hərtərəfli tədqiqat başladaraq, İİKK-nin orta və yüksək rütbəli döyüşçülərinin etibarlılığını yoxlayıb. İİKK sıralarına İsrail casuslarının, o cümlədən İsraildən əmək haqqı alan iranlıların nüfuz etməsi ehtimalı İranı narahat edir.
Fransanın Le Parisien nəşri artıq "Hizbullah" rəhbəri şeyx Həsən Nəsrullahın aradan qaldırılmasını "Hizbullah"ın rəhbərliyində İsrailin agentlərinin iştirakı ilə əlaqələndirib.
pressklub
“Biz ruhi olaraq qurban vəziyyətindəyik, belə bir vəziyyət insana azadlıq vermir. Bəli, biz çətin vəziyyətdəyik, amma birləşmək, hər birimizin iştirak etməli olduğu proqram tərtib etmək lazımdır”
Moderator.az xəbər verir ki, bunu News.am-ın “Güc faktoru” proqramının buraxılışında Qərbi Avropanın patriarxal nümayəndəsi, bütün ermənilərin Katolikosunun Vatikandakı nümayəndəsi, arxiyepiskop Xajak Parsamyan deyib.
Ermənistanın gələcəyi və perspektivlərindən danışaraq erməni keşiş deyib: “Siz güclü olanda biz sizin səsinizi eşidirik, güclü olmayanda isə sadəcə yazıq olursunuz. Ona görə də, fikrimcə, gücləndirmə strategiyası yaratmalıyıq. Bu 25 il ərzində azərbaycanlılar çox yaxşı diplomatlar yetişdiriblər, onların çox aydın strategiyası var və onu həyata keçirirlər. Ona görə də etiraf etmək lazımdır ki, bu gün Azərbaycan 30 il əvvəlki kimi deyil. Bizi gücləndirmək üçün isə birlik formasını tapmalıyıq”.
Bununla belə erməni katolikosunun nümayəndəsi qondarma "soyqırım "mövzusuna da toxunub, amma Türkiyə ilə sərhədlərin açılmasını da vurğulayıb: “Təbii ki, biz soyqırımı unuda bilmərik və ruhi olaraq qurban durumundan çıxmaq vacibdir. Ermənistan üçün azad bazarın olması çox vacibdir, çünki yalnız bir yerdən asılı olmaq yaxşı deyil. Azad bazarlar iqtisadiyyatı güclü edir və ölkənin iqtisadiyyatı güclü olanda digər problemlərin həlli üçün daha çox imkanlar yaranır. Hesab edirəm ki, Türkiyə ilə sərhədlərin açılması azad bazar üçün çox vacibdir, lakin bu, qanun və qaydalarla qlobal problemlər yaratmayacaq şəkildə edilməlidir. Məqsədimiz Ermənistanı gücləndirməkdirsə, açıq düşünməliyik”.
Bu gün, sentyabrın 30-da Strasburqda Avropa Şurası Parlament Assambleyası (AŞPA) sessiyası keçirilir. Orada müzakirələr oktyabrın 5-nə kimi davam etməlidir.
Sessiyada Culian Assanjın (Julian Assange) saxlanması, mühakimə olunması, bunun insan hüquqlarına təsirləri barədə, eləcə də Avropada təbliğat və məlumat azadlığı ilə bağlı müzakirələrin aparılması planlaşdırılıb. Bu ilin iyununda "WikiLeaks"in qurucusu Culian Assanja qarşı işə xitam verilib, ABŞ hakimiyyəti ekstradisiya tələbini geri götürüb. O, ABŞ-də casusluqda ittiham edilirdi. 2019-cu ildə Britaniya polisi onu saxlamışdı. Assanj ABŞ məhkəməsində milli təhlükəsizlik ilə bağlı məxfi məlumatları qanunsuz əldə etdiyi və yaydığını etiraf edib.
Assambleyanın sessiyasında habelə Şimali Makedoniya xarici işlər naziri Timço Mucunski və Avropa Şurasının yeni Baş katibi Alain Bersetin çıxışı gözlənilir. Eyni zamanda Bosniya və Herseqovinanın öhdəliklərinə əməl etməsi, virtual aləmin (metavers) riskləri və əlverişliliyi, insanın qida hüququnun təmin edilməsinə dair müzakirələr aparılmalıdır. Həmçinin, miqrantların qeyri-qanuni alverinə qarşı mübarizə də sessiyanın gündəliyində yer alır.
Bu ilin yanvarında AŞPA Azərbaycan nümayəndə heyətinin mandatını təsdiqləməyib. Buna cavab olaraq Azərbaycan da qurumda fəaliyyətini dayandırıb. Üstəlik, bir müddət öncə Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi (XİN) AŞPA-da Azərbaycan nümayəndə heyəti əleyhinə səs vermiş deputatların arzuolunmaz şəxslər siyahısına salındığını bildirib. İndi bu payız sessiyasında Azərbaycanda demokratiya, qanunun aliliyi və insan hüquqlarının vəziyyətinin pisləşməsi mövzusunda müzakirələrin keçirilməsi də gözlənilir.
Milli Məclisin deputatı Elman Nəsirov Turana bildirib ki, hələ bu ilin yanvar ayında AŞPA Azərbaycana qarşı sanksiya tətbiq etdi – ölkənin nümayəndə heyətinin fəaliyyəti qurumda qeyri-müəyyən vaxta qədər donduruldu: “Bu addım çox absurd bir ideya ilə atıldı. Heç kəs üçün sirr deyil ki, Avropa Şurasının Parlament Assambleyası Azərbaycanı ona görə o sanksiyaya məruz qoydu ki, Azərbaycan 2023-cü ilin sentyabrın 19-20 tarixində Ermənistanın silahlı qüvvələrinə və separatçı quruma qarşı antiterror əməliyyatı nəticəsində Qarabağ və Şərqi Zəngəzur üzərində suverenliyini tam şəkildə bərpa etdi”.
Deputatın sözlərinə görə, bu, AŞPA-nın planına tamamilə zidd idi: “Çünki onlar bu münaqişənin həllində maraqlı deyildilər və onu dondurulmuş vəziyyətdə saxlamaq istəyirdilər. Azərbaycan ordusu öz tarixi missiyanı yerinə yetirəndən sonra onlar bu cəza mexanizmi tətbiq etdi”.
E.Nəsirovun fikrincə, bunun başqa bir səbəbi var: “Azərbaycan yaxın aylarda çox mühüm bir tədbirə - COP29-a ev sahibliyini edəcək. Biz dəfələrlə görmüşük ki, analoji böyük tədbirlərə Azərbaycan ev sahibliyini edərkən bizə qarşı beynəlxalq təzyiqlər artır. İndiki halda da bu istisna deyil. Biz bir yandan Avropa Parlamentindən, bir yandan AŞPA-dan, daha sonra ABŞ Konqresindən koordinasiya olunmuş təzyiqlərlə məruz qalmışıq”.
O, hesab edir ki, AŞPA öz səhvini düzəltmək əvəzinə indi yenə də Azərbaycanı yenə hədələyir, Azərbaycanla bağlı dinləmələr həyata keçirmək istəyir: “AŞPA yenə də Azərbaycanda insan hüquqları və azadlıqlarla bağlı həqiqətə uyğun gəlməyən mövqeyi ortaya qoyur. Biz dərk edirik ki, bunun əsl səbəbi odur ki, biz AŞPA-nın sükanı arxasında dayananların çaldığı mahnısını ifa etmirik. Onlar istəyirlər dirijor çubuğu ilə dövlətləri idarə etsinlər. Amma Azərbaycan dövləti və onun Prezidenti cənab İlham Əliyev müstəqil, milli maraqlara söykənən siyasəti həyata keçirir. Onlar isə bununla barışmaq istəmirlər və bu səbəbdən də bizə qarşı təzyiq mexanizmləri işə salırlar”.
Deputat qeyd edib ki, bu təzyiq mexanizmləri bumeranq effektini verir: “Belə təzyiq mexanizmləri Azərbaycanın xarici siyasət davranışında və atdığı addımlarda müəyyən korrektlərə səbəb olur. Azərbaycan artıq BRİCS təşkilatına üzv olmaq niyyəti ortaya qoyub. Azərbaycana təzyiq edən dövlətlər və siyasi dairələr bilsinlər ki, Azərbaycanın bu təzyiqlərə qarşı immuniteti var, Azərbaycan güclü dövlətdir”.
“Müdafiə Xətti” hüquq müdafiə təşkilatının həmtəsisçisi Rüfət Səfərov isə deputatdan fərqli düşünür. O mövzu ilə bağlı AzadlıqRadiosuna bildirib ki, bu qurum Avropa məkanında insan hüquq və azadlıqları sahəsində vahid standartları müəyyən edən, onu üzv ölkələrə ixrac edən siyasi mexanizmdir: “Hələ 23 il bundan qabaq Azərbaycan Avropa Şurasına üzv olarkən üzərinə siyasi, hüquqi öhdəliklər götürmüşdü. Amma təəssüf ki, bu illər ərzində Azərbaycan nəyinki bu öhdəlikləri yerinə yetirib, əksinə ölkəmizdə hüquqi və siyasi iqlim getdikcə daha da pisləşib”.
Hüquq müdafiəçisinin sözlərinə görə, insan haqları sahəsində təcridetmələr artdığından Azərbaycan nümayəndə heyətinin AŞPA-da etimadnaməsi təsdiqlənməyib. O, hesab edir ki, buna əsas verən Azərbaycanın hüquq siyasəti oldu: “Siyasi məhbusların sayı artdı, azad mediaların fəaliyyəti buxovlandı, siyasət icazəli hala gəldi, hüquq müdafiə mexanizmləri, təşkilatları sıradan çıxarıldı, vətəndaş cəmiyyətinin inkişafına rəvac verilmədi. Faktiki olaraq, Azərbaycan bu illər ərzində Avropa Şurasının siyasi-hüquqi prinsiplərinə uyğun olmadığını ortaya qoydu”.
R.Səfərov qeyd edib ki, Azərbaycan AŞPA-da fəaliyyətini dayandırdığı müddətdə hakimiyyət getdikcə daha da artan xətt üzrə Avropadan və onun mötəbər siyasi-hüquqi mexanizmlərdən uzaqlaşmaq kursunu götürüb: “İnsan hüquqları sahəsində olan problemləri həll etmək əvəzinə Azərbaycan repressiya kəmərini daha da sıxlaşdırdı”.
Hüquq müdafiəçinin fikrincə, bundan sonra da Azərbaycan nümayəndə heyətinin AŞPA-da etimadnaməsi təsdiqlənməyəcək: “Çünki ötən il sərt qərar verilərkən ortada olan o səbəblər aradan qaldırılmayıb, əksinə bu müddət ərzində rəsmi Bakı cavab olaraq siyasi yükə malik olan cinayət təqiblərini daha da artırıb. Bu minvalla Azərbaycanla Avropa Şurası və onun ali strukturları arasında münasibətlər gərginləşəcək”.
pressklub
Ən son mövcud məlumatlara görə, Avropa İttifaqında 2022-ci ildə doğulanların sayı 1960-cı ildən bəri ən aşağı səviyyəyə düşüb.
İndex.az xəbər verir ki, həmin il Aİ-də cəmi 3,88 milyon körpə doğulub və ilk dəfə olaraq 4 milyondan aşağı düşüb.
Aİ-nin statistik ofisi “Eurostat”ın məlumatına görə, 2022-ci ildə doğulanların sayını əks etdirən doğuş nisbəti Fransada 1,79, Maltada isə 1,08 olub ki, bu da Aİ daxilində əhəmiyyətli fərqlər göstərir.
Doğuş nisbətlərində ən əhəmiyyətli azalmalar İrlandiya və Finlandiyada qeydə alınıb. Bu ölkələrin hər birində 20%-dən çox azalma müşahidə olunub.
Bütövlükdə Aİ ortalaması 1,46 olaraq təyin olunub. Avropa Azad Ticarət Assosiasiyası (EFTA), Böyük Britaniya və Aİ-yə namizəd ölkələr də daxil edildikdə, nisbət bir qədər yüksəlib. Məsələn, Gürcüstan (1,83) və Moldova (1,81) Fransadan daha yüksək göstəricilər bildirib.
Ən yüksək doğum nisbəti Aralıq dənizi ölkəsi olan Fransada, Malta (1,08), İspaniya (1,16), İtaliya (1,24), Yunanıstan (1,32) və Kipr (1,37) kimi digər Aralıq dənizi ölkələrində isə əhəmiyyətli dərəcədə aşağı göstəricilər müşahidə olunub.
Rumıniya (1,71), Türkiyə (1,63), İngiltərə (1,56), Almaniya (1,46) və Finlandiya (1,32) kimi ölkələrdə də məhsuldarlıq göstəriciləri bir qədər yüksək qeydə alınıb.
“Vaşinqton Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinə qarışmaq istəyir. Çünki Rusiya son vaxtlar çox fəaldır. Ona görə də Vaşinqton öz rolunu itirmək istəmir”. JAMAZ.İNFO xəbər verir ki, bu sözlərin müəllifi erməni ekspert Armine Adibekyandır.
Onun sözlərinə görə, proses artıq yekunlaşmaq üzrədir. “Biz Azərbaycanın nə tələb etdiyini bilirik. Amma erməni tərəfinin nə ilə razılaşdığını və ya razılaşmadığını bilmirik. Ermənistan müqaviləsiz bütün tələbləri yerinə yetirir. Göycə gölünün müştərək istifadəyə veriləcəyi, Ermənistan-Azərbaycan sərhədinin Göycənin ortasından keçəcəyi artıq dəqiqdir”.
Adibekyan deyib ki, Ermənistanın heç bir halda Zəngəzur dəhlizlə ilə əlaqəsi olmayacaq. “Nə iqtisadi, nə hüquqi, nə maliyyə, nə də nəzarət. Ermənistan ərazisindən xarici dəhliz keçəcək və Ermənistan həmin yoldan istifadə edib-etməmək üçün pul ödəməli olacaq. Dəhlizin cənubundakı ərazilər Ermənistanın yurisdiksiyasından çıxacaq”.