 |
|
|
Rusiya hərbi komandanlığının vasitəçiliyi ilə Qarabağ ermənilərinin təmsilçiləri ilə təmaslardan böyük nəticələr çıxarmaq erkən idi. Bunu erməni separatçılarının bugünkü təxribatı da göstərdi. Azərbaycan ordusu İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra Ermənistanla təmas xəttində döyüşdü, strateji yüksəklikləri ələ keçirdi. Bu İrəvanın təxribatlarına cavab idi. Atəş Azərbaycan ərazisində - Qarabağda açılırsa, təxribatın miqyasının böyük olduğunu düşünürəm. Separatçılar Rusiya hərbçilərinə güvənərək Azərbaycan hərbçilərinə qarşı təxribat törətməyə “cəsarətlənirlər”.
İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra hədəflərimiz dəyişməyib:
1.Separatçılar tərksilah olunmalıdırlar;
2.Ermənistanla Qarabağ separatçıları arasında hərbi bağlantı mütləq kəsilməlidir, bunun üçün Laçın yolunun qurtaracağında sərhəd və gömrük postu yaradılmalıdır;
3. Rusiya hərbiçlərinin 2 ildən sonra bölgəni tərkini təmin etməliyik. Ancaq hadisələrin gedişatı göstərir ki, hədəflərimizi yaxın gələcəyə saxlaya bilmərik.
Bu il Laçın məskunlaşmalıdır, Şuşaya da tədricən köçürülmə başlanacaq. Yaxın tarixin səhvlərini təkrarlaya bilmərik. Qarabağda və və Şərqi Zəngəzurda yaşayacaq soydaşlarımızın təhlükəsizliyi təmin olunmalıdır. Bunun üçün soydaşlarımıza təhlükə yarada biləcək bütün ünsürlər neytrallaşdırılmalıdır.
Elxan Şahinoğlu
Teref.az
Rusiya Sülhməramlı Kontingentinin Qarabağdakı müvəqqəti məsuliyyət zonasında qanunsuz erməni silahlı birləşmələri tərəfindən yeni döyüş mövqelərinin qurulması qeydə alınıb.
“Caliber” “Telegram” kanalı xəbər verir ki, məlumatına görə, müvafiq işlər Rusiya hərbçilərinin müşahidə məntəqəsinin yaxınlığında aparılır.
Yayılan kadrlardan belə anlaşılır ki, Rusiya sülhməramlıları məsələyə müdaxilə etmək əvəzinə quldur dəstələrini mühafizə edir və onlara öz qanunsuz əməllərini rahat icra edə bilmələri üçün lazımi şərait yaradırlar.
"Qarabağ bizim suveren ərazimizdir və orada yaşayanlar, Azərbaycan suveren dövlətinin, hakimiyyətinin altındadır. Yəni, orada yaşayanlar Azərbaycan qanunlarına tabe olmalıdırlar".
Hurriyyet.Az xəbər verir ki, bu sözləri Milli Məclisin üzvü Erkin Qədirli deyib. Millət vəkili qeyd edib ki, artıq orada yaşayan ermənilərlə ünsiyyətin qurulması vacibdir:
"Ona görə ünsiyyət qurulmalıdır ki, yavaş-yavaş orada Azərbaycan hakimiyyəti qurulsun, Azərbaycan dövlətinin hakimiyyət orqanları yerləşsin, Azərbaycan qanunları işləsin. O baxımdan çox önəmlidir ki, məhz bu görüş qanunvericilik hakimiyyətinin təmsilçisi, həmkarımız Ramin Məmmədov vasitəsilə quruldu. Düzdür əvvəllər də görüşlər olub, daha çox təhlükəsizlik məsələləri, hərbi kontektsdə və s. kimi söhbətlər olub. Amma bu artıq vətəndaş cəmiyyətinin və gələcəkdə barış formatının qurulması üçün ən uğurlu variantdır. Çünki onlar seçicilərdir, onlara seçici gözüylə də baxmaq lazımdır. Bu proses açıq olması çox önəmlidir. Hər iki tərəf görsün ki, etibarlı münasibətlər qurulmağa yön alınır. Bu, heç də kiçik addım deyil, böyük addımdır. Addımla yanaşı, bəyanatdır. Biz bütün dünyaya, beynəlxalq ictimaiyyətə göstəririk ki, illərdi dediyimiz sözümüzü yerinə yetirdik. Biz həmişə demişik ki, ünsiyyətə açığıq, Qarabağdakı ermənilərə öz vətəndaşımız kimi baxırıq. Bizə maneə olmasalar, özümüz bu ünsiyyəti quracağıq". \\Demokrat.az
"Dünən Rusiya sülhməramlılarının Qarabağdakı qərargahında Qarabağ və Azərbaycan nümayəndələrinin növbəti görüşü baş tutub. Əvvəlkilərdən fərqli olaraq, foto dünən də yayımlanıb".
Teref.az moderator.az-a istinadla xəbər verir ki, bunu səhər saatıarında Ermənistanın "Hraparak" nəşri yazıb.
Daha sonra qəzet görüşdə erməni tərəfdən iştirak edənlər barədə yazır.
"Bizə məlum oldu ki, Artsax təhlükəsizlik şurasının katibi Samvel Şahramanyan və Rusiya sülhməramlı qüvvələri ilə əməkdaşlıq mərkəzinin direktoru Sergey Martirosyan Azərbaycanla danışıqlar aparan şəxslər təyin edilib. Sonuncu (S.Martirosyan-S.L.) Vitali Balasanyanın təhlükəsizlik şurasının katibi olduğu dövrdə eyniadlı şöbəyə rəhbərlik edib və azərbaycanlılarla görüşlərdə həmişə Vito ilə birlikdə olub. Balasanyan işdən çıxarıldıqdan sonra strukturun optimallaşdırılması nəticəsində bu idarə ləğv edilib. Martirosyan yaxın münasibətdə olduğu sülhməramlı qüvvələrin keçmiş rəhbəri general Rustam Muradovun vasitəçiliyi ilə azərbaycanlılarla danışıqlarda iştirak edib. Bundan əvvəl onlar Rusiya ordusunda birlikdə xidmət ediblər. Bundan əlavə, Martirosyanın oğlu 44 günlük müharibədə itkin düşənlər siyahısındadır.
Sonuncu Rusiya sülhməramlıları ilə aparılan axtarış əməliyyatlarında fəal iştirak edib, bunun sayəsində onların münasibətləri daha da yaxınlaşıb. Qeyd edək ki, Qarabağ danışıqları aparanların dünənki görüşündə üçüncü şəxs də olub, lakin fotoda onun əlinin kiçik bir hissəsi görünür. Qarabağdakı mənbələr görüşdə Kaşeni mədəninin sahibinin də iştirak etdiyini istisna etmirlər".
Xatırladaq ki,ki, Milli Məclisin deputatı Ramin Məmmədov Azərbaycan Respublikasının Qarabağ bölgəsində yaşayan erməni sakinlər ilə təmaslar üzrə məsul şəxs qismində müəyyən edilib. Bu məqsədlə martın 1-də Ramin Məmmədov Xocalı şəhərində, Azərbaycan Respublikası ərazisində müvəqqəti yerləşdirilmiş Rusiya Federasiyası "sülhməramlı" kontingentinin qərargahında Azərbaycan Respublikasının Qarabağ bölgəsində yaşayan erməni sakinlərin təmsilçiləri ilə görüşüb. Görüşdə Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi, İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Əmlak Məsələləri Dövlət Xidməti və “AzerGold” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin mütəxəssislərindən ibarət təbii sərvətlərin qanunsuz istismarını araşdıran monitorinq qrupunun rəhbəri Məsim Məmmədov də iştirak edib. Görüş zamanı Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına və qanunlarına uyğun olaraq Qarabağ bölgəsində yaşayan erməni sakinlərin Azərbaycan Respublikasına reinteqrasiyasına dair ilkin müzakirələr aparılıb. Azərbaycan Respublikasının Qarabağ bölgəsində yaşayan erməni sakinlər ilə təmasları davam etdiriləcək.
İki tezis, müzakirə etmək maraqlı olar:
1) Vardanyanın hələlik Xankəndində qalması bizə sərf edir – Qarabağın yerli, köklü siyasi “elitası” ilə Vardanyan arasında fikir ayrılıqları, rəqabət, hətta düşmənçilik dərinləşsə bu yaxşıdır. Daxili çəkişmələr Xənkəndində yaşayan “elita” arasında da parçalanmalara, rəsmi Bakı ilə təmasların artmasına çağıranların sayının artmasına səbəb ola bilər. Bundan başqa belə qarşıdurma Vardanyanın Ermənistana transfer olmasının da qarşısı alına bilər – bu da bizə sərfdir, Ermənistanda gələcəkdə yeni “İvanaşvili” modelinin yaranması bizə ziyan ola bilər,
2) Uzun illərdir ki, Qarabağ problemi həm Azərbaycanda, həm də Ermənistanda varolma məsələsi, əsas siyasi diskurs yaradan, hakimiyyət və müxalifət üçün əsas müzakirə mövzusu idi. Ermənistan üçün Qarabağ məsələsi milli kimliyin əsas tərkib hissəsinə çevrilmişdi, amma indi görürəm ki, Ermənistan siyasətində bu məsələ artıq “ölüm-qalım” məsələsi deyil, hakimiyyət-müxalifət münasibətlərində hələ də önəmli olsa da, Ermənistan daxili siyasi diskursunda başqa çağırışlar, problemlər getdikcə daha çox önə çıxır. Ermənistanın gələcək siyasi-coğrafi vektoru, iqtisadi inkişaf konsepsiyası, rifah üçün islahatlar modeli – bu tipli fundamental məsələlər Ermənistan siyasətində Qarabağ məsələsini sıxışdırmağa başlayıb. Əslində, bu da bizim üçün yaxşı tendensiyadır.
Azərbaycanda da artıq Qarabağ məsələsinin böyük ölçüdə həll olunduğu yanaşması önə çıxmalı, önümüzə baxmağı, daha fundamental, daha “vizioner”, daha strateji məsələlərə köklənməyi öyrənməliyik. Yəni, Qarabağ məsələsi rifah və ədalətli dövlət quruculuğu missiyasının önünə keşməməli, bu yolda bəhanə yaratmamalı, tam tərsinə, gələcək dövlət idarəetmə modelinin tərkib hissəsinə çevrilməlidir...
Natiq Cəfərli
Teref.az
Rusiyanın xarici işlər naziri Lavrov iki günlük (27-28 fevral) rəsmi səfərlə Bakıdadır. Lavrovun Azərbaycana səfəri xüsusi əhəmiyyət kəsb edən çox mühüm bir detalı ehtiva edir: Bakıdan sonra rusiyalı nazir əvvəllər olduğu kimi, Cənubi Qafqazda formal tarazlığı saxlamaq üçün İrəvana yox, Moskvaya qayıdacaq. Hətta Rusiya XİN rəhbərinin yaxın gələcəkdə Ermənistana səfərinin mümkünlüyü barədə də məlumat yoxdur.
DİA.AZ axar.az-a istinadla xəbər verir ki, bunu rusiyalı analitik Andrey Petrov deyib.
“Rusiyanın Cənubi Qafqaz siyasəti kontekstində bu nə deməkdir? Erməni təxribatı nəticəsində üçtərəfli format ikitərəfli formata çevrildiyindən Lavrovun səfəri həm də ötən ilin dekabrından sonra Ermənistan-Azərbaycan nizamlanması üzrə qarşılıqlı Bakı görüşü kimi dəyərləndirilməlidir. Rusiya Cənubi Qafqazda stabilləşmədə maraqlıdır və bununla maraqlanan bütün regional oyunçularla danışıqlar aparacaq. Əgər Bakıya sülh lazımdır, İrəvana isə lazım deyilsə, o zaman Moskva əvvəlcə bu sülhün parametrlərini Azərbaycan hakimiyyəti ilə razılaşdıracaq, bundan sonra Ermənistan rəhbərliyinə onun olmadığı halda razılaşdırılmış fəaliyyət planını təqdim edəcək. Üçtərəfli görüşün pozulması Rusiyanın Ermənistana qarşı səbir kasasında son damla oldu. O gündən etibarən iki ölkə arasında siyasi təmaslar gərginlikdədir. Paşinyanın komandası özünün yeni kəşf etdiyi Qərb himayədarlarının antirusiya göstərişlərini həyata keçirməyə başlayana qədər Moskva İrəvanın AB ilə flört etməsinə icazə verməyə hazır idi. Lakin Mirzoyanın Moskva-Bakı-İrəvan görüşündən imtinası qarşıdurmaya çevrildi. Ermənistan Rusiya formatında danışıqlar aparmaq istəmədiyini açıqladı. Paşinyanın komandası ya öz mövqeyini tapa bilmədi, ya da Qərbə istiqamətlənmiş kursa sadiq qalmağa qərar verdi. Lakin son iki ay ərzində Rusiya ilə hansısa formada əlaqələr qurmaq üçün addım atmadı. Bütün bunların fonunda Lavrovun Bakıya gəlib İrəvana məhəl qoymamasına təəccüblənməyə dəyməz”, - o bildirib.
Petrov qeyd edib ki, Rusiya əməkdaşlığa can atan ölkələrlə əməkdaşlıq edir və Qərbin düşərgəsinə keçmək istəyən oyunçulara zəhmət sərf etməməyə üstünlük verir:
“AB müşahidəçilərinin iki illik “mülki” missiyasının İrəvana gəlməsi hər üç dövlətin - İrəvan, Bakı və Moskvanın Cənubi Qafqaza dair mövqelərini aydınladır. AB-nin “mülki” missiyasında yalnız rəsmi versiyaya görə, fransız jandarmları və alman polisləri daxildir. Erməni politoloqları bildirirlər ki, Ermənistandakı missionerlər Rusiya və İran qoşunlarına casusluq edərək Gümrüdəki 102-ci Rusiya hərbi bazasının bağlanmasına zəmin yaradacaqlar. Bu, regiona perspektiv dağıdıcı qüvvələrin yeridilməsi, sülh danışıqlarının blokadaya alınması və Ermənistan ordusunun Azərbaycana qarşı yeni müharibəyə hazırlanmasıdır. Rusiya və Azərbaycan da öz növbəsində Cənubi Qafqazda yeni müharibənin alovlanmasının qarşısını almaq əzmindədir. Lavrovun Bakıya Müttəfiqlərin Qarşılıqlı Fəaliyyəti haqqında Bəyannamənin imzalanmasının ildönümündə səfəri təsadüf deyil. Bu, dinc perspektivin reallığa çevrilməsi üçün addımların əlaqələndirilməsidir”.
Paşinyan, Qriqoryan və Mirzoyan Laçın yolu ilə bağlı Azərbaycan və Rusiya ilə danışıqlar aparmaq niyyətində deyil. Rusiya isə üçtərəfli müzakirələrdə ona görə maraqlıdır ki, o, tərəflərin bir-birini ittiham etməsi ilə yaxasını məsuliyyətdən qurtarmaq istəyir. Nəticə etibarilə danışıqlarda Azərbaycan və Rusiya qalır. Yəni Ermənistan özünü kənara çəkməkdə Bakı və Moskva arasında münasibətləri pozmaq məqsədi güdür.
DİA.AZ bildirir ki, bu sözləri Axar.az-a açıqlamasında BMT Baş katibi Antonio Quttereş və Nikol Paşinyan arasında aparılan telefon danışığını şərh edən politoloq Elşən Məcidov deyib.
Politoloq Paşinyanın faktaraşdırıcı missiya istəməklə növbəti dəfə Rusiyanın quyusunu qazdığını vurğulayıb:
“Digər tərəfdən, Paşinyan Laçın yolu məsələsinin beynəlxalq xarakter daşımasına, eyni zamanda hazırda orada baş verən prosesləri Rusiya ilə Azərbaycanın sövdələşməsinin nəticəsi kimi təqdim etməyə çalışır. Yəni guya Azərbaycan və Rusiya Zəngəzur dəhlizini açmaq üçün Laçın yolunu bağlayıb. İndi Paşinyan Quttereşə zəng edib faktaraşdırıcı missiyanın göndərilməsini istəməklə əslində Rusiyanın quyusunu qazır. Çünki bölgəyə faktaraşdırıcı missiyanın çağırılması rus sülhməramlıların öz vəzifəsini yerinə yetirə bilmədiyini, Rusiyanın tərəf olduğunu göstərmək məqsədi güdür. Lakin Ermənistanın bu həmlələri heç bir nəticə verməyəcək. Ona görə ki, Azərbaycanın icazəsi olmadan heç bir ölkə və təşkilat oraya missiya göndərə bilməz”.
Paşinyanın tərəfdarı, Koçaryan-Sarqsyan tandeminin qəti eleyhdarı olan, Qarabağ problemi və müharibəsi ilə bağlı nisbətən obyektiv mövqe tutan erməni bloqer Roma (Roman) Baqdasaryan yenə kəskin fikirlərlə çıxış edib. O, Qarabağ separatçılarını haqq yoluna gəlməyi məsləhət görüb.
Feysbuk hesabında canlı yayımda danışan Baqdasaryan istefaya göndərilən “dövlət naziri” Ruben Vardanyanı və Qarabağdakı separatçıları kəskin tənqib edib.
Onun sözlərinə görə, Qarabağdakı “Qarabağ klanı” 44 günlük müharibədə məğlub olub: “İndi ağzını yumub oturmaq vaxtıdır. Ona sevinin ki, sizə ümumiyyətlə nəfəs almağa, su içməyə imkan verirlər. Qarabağı yaman günə qoyan erməni generalları asmaq lazımdır. İndi tam vaxtıdır ki, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanla danışıqlar masasına oturub məsələni müzakirə edəsən”.
Həmçinin Baqdasaryan öz çıxışında Rusiyanı da təndiq edib: “Nəyə görə erməni xalqı hər kəslə düşmən olmalıdır? Kim dedi ki, biz daim kimləsə müharibə şəraitində olmalıyıq?! Bu rolu bizə Rusiya təyin edib. Rusiya dünən Köçəryandan, bu gün isə Vardanyandan istifadə edərək qanlı qırğın törətmək istəyir. Kim ki bu separatçı hökumətə inanır və düşünür ki, müharibə ilə nə isə qazanacaq, bax onu qan və qəbr gözləyir. Rusiya bundan istifadə edərək Ermənistanı zəiflətmək istəyir. Bu gün Qarabağda yaşayan ermənilərin rifahı Nikol Paşinyanın danışıqlar masası arxasına oturmasından keçir. Vardanyan və Köçəryanın tərəfdarları bunu bilin ki, sizi ölüm gözləyir. Əgər Qarabağda yenidən hərbi əməliyyatlar başlasa, 24 saat ərzində bir nəfər də sağ erməni kişi qalmayacaq”.
İTV də erməni bloqerin çıxışı ilə bağlı videomaterial hazırlayıb. Sujeti təqdim edirik:
Rusiyanın Cənubi Qafqazda nəqliyyat və iqtisadi kommunikasiyaların blokdan çıxarılması məsələsində mövqeyi ekstraterritorial dəhlizlər məntiqinə yaxın gəlmir.
Rusiyanın Ermənistandakı səfiri Sergey Kopırkin belə deyib.
Kopırkin bildirib ki, Moskvanın bu məsələyə yanaşmasını Ermənistanla Azərbaycan arasında kommunikasiyaların blokdan açılması və sərhədin delimitasiyası üzrə komissiyanın rusiyalı həmsədri, Rusiya Federasiyası baş nazirinin müavini Aleksey Overçuk dəfələrlə və çox aydın şəkildə açıqlayıb.
“Heç bir dəhliz məntiqindən söhbət gedə bilməz”, - deyə diplomat bildirib.
Kopırkin əlavə edib ki, o, həmkarı, Rusiyanın Azərbaycandakı səfiri Mixail Boçarnikovun bir müddət əvvəl verdiyi açıqlamalarla tanışdır. Boçarnikov dəhliz və dəhliz məntiqindən danışmayıb. “Onun danışdıqları 9 noyabr 2020-ci il tarixli üçtərəfli bəyanatda qeyd olunub. Söhbət regionda nəqliyyat və iqtisadi kommunikasiyaların açılmasından gedir. Bu isə bütün tərəflər tərəfindən qəbul edilən fəlsəfə, məntiq və ifadədir”, - deyə diplomat əlavə edib.
Boçarnikov bir müddət əvvəl Azərbaycan mətbuatına müsahibəsində regional kommunikasiyalarla bağlı sualı cavablandırarkən bildirib ki, bu məsələ ilə məşğul olan baş nazirin müavinləri səviyyəsində həm biznes maraqları, həm də texniki məsələlər üzrə artıq yüksək anlaşma səviyyəsinə çatmış üçtərəfli işçi qrupları yaradılıb. Bu baxımdan, Boçarnikov nəqliyyat marşrutlarının blokdan çıxarılması layihəsini kifayət qədər mümkün adlandırıb.
Qarabağ erməniləri özlərini Ermənistan vətəndaşı hesab etmirlər.
Teref.Az xəbər verir ki, bu barədə erməni mediası Highgate Consult sosioloji agentliyin hesabatına əsasən yazıb.
“2022-ci ilin sonu və 2023-cü ilin əvvəlində Highgate Consult sosioloji agentliyi Qarabağda müxtəlif mövzularda sosioloji araşdırmalar aparıb.
Suallardan biri ilə onlar Qarabağ xalqı üçün hansı keyfiyyətlərin vacib olduğunu öyrənməyə çalışıblar.
Respondentlərə siyahı təqdim olunub və onlar 3 cavabı seçiblər.
Siyahıda deyilir: erməni, Qarabağ vətəndaşı, xristian, vətənin müdafiəçisi, avropalı, Ermənistan vətəndaşı. Ən çox 3 cavab qeyd ediibi: birinci yerdə erməni, ikinci yerdə Qarabağ, üçüncü yerdə isə xristian.
Ermənistan vətəndaşı sonuncu yerdə qərarlaşıb”, – deyə media yazıb.\\KONKRET.az