Ardını oxu...
Bir il əvvəl Rusiyadan Qarabağa göndərilən Ruben Vardanyan son açıqlamasında ilk dəfə deyib ki, Ermənistan hakimiyyəti dəyişdirilməlidir.
Vardanyan baş nazir Nikol Paşiyanın adını çəkmədən onu bacarıqsızlıqda və qeyri-peşəkarlıqda ittiham edib. Vardanyan Paşinyanın hakimiyyətdə olduğu 5 ildə ermənilərə verdiyi heç bir vədi yerinə yetirmədini söyləyib.
Vardanyan buna görə Paşinyanı devirmək istəyən bütün qüvvələrə dəstək verəcəyini ilk dəfə bəyan edib.
Bu o deməkdir ki, Ruben Vardanyan Qarabağda istədiyinə nail olmadıqdan sonra gözünü Ermənistana dikib, qonşu dövlətdə hakimiyyət dəyişikliyində iştirak etmək istəyir. Elə Kremlin bir il əvvəlki planı beləydi ki, Ruben Vardanyanı Qarabağa göndərirlər, o burada Araik Arutunyanı əvəz edir, mövqeyini möhkəmlətdikdən sonra Ermənistana keçir və Nikol Paşinyanı hakimiyyətdən uzaqlaşdırır. Vardanyan Moskvanın ümidlərini doğrultmadı. Kremlin və Vardanyanın planlarını Bakı pozdu. Buna baxmayaraq, Ruben Vardanyan Ermənistanda hakimiyyətə yiyələnmək hikkəsindən əl çəkməyib.
Elxan Şahinoğlu
Teref.az
Ardını oxu...
“Elm və təhsil naziri Emin Əmrullayevin dərsliklərdəki nöqsanlardan xəbəri yoxdur. Bu nöqsanları ona çatdırmağa isə Nazirliyin Ümumi və məktəbəqədər təhsildə məzmun, tədris və qiymətləndirmə şöbəsinin müdiri Vəfa Yaqublu mane olur. Vəfa Yaqublu bizimlə Elm və Təhsil Nazirliyi arasında divardır. O imkan vermir ki, dərslikdəki çatışmazlıqlardan, nöqsanlardan nazirin xəbəri olsun”.
DİA.AZ bildirir ki, bu sözləri Sputnik Azərbaycan-a açıqlamasında ötən həftə Heydər Əliyev Fondunun təşkilatçılığı ilə Şamaxıda keçirilən “Azərbaycan Dili Və Ədəbiyyatı” forumunda dərslikdəki problemlər barədə nazir Emin Əmrullayevə iradlar bildirən Yazıçılar Birliyinin “Azərbaycan” jurnalının şöbə müdiri, şair Qəşəm Nəcəfzadə söyləyib.
Şair dərslikdəki qüsurları nazirin üzünə dedi
Qeyd edək ki, Q. Nəcəfzadə forumda iştirak edən Elm və təhsil naziri Emin Əmrullayevə dərsliklərlə bağlı iradlarını bildirərək salınan şeirlərin biyabırçı vəziyyətdə olduğunu söyləyib. Onun bu fikri tədbirdə müəyyən narazılığa səbəb olub. Bəzi deputat və məmurlar onun çıxışına müdaxilə edərək nöqsanları Emin Əmrullayevin iştirak etdiyi tədbirdə açıq şəkildə səsləndirməsinə mane olmağa cəhd edib.

Dərsliklərə salınan şeirləri kim quraşdırır?
Q.Nəcəfzadə müsahibəsində bildirib ki, dərsliklərdə ədəbi mətn və şeirlər gülməli vəziyyətdədir. Mətnlər şagirdlərə heç bir bilik vermir, şeirlərdə qafiyə yoxdur. Bir sözlə, dərsliklərdə çox ciddi nöqsanlar var:
“Mən bu iradları söyləyəndə, dərslikləri çapa qəbul edənlərin, nəşriyyat rəhbərlərinin xoşuna gəlmir. Onlar tapşırıqlara uyğun şeirlər verildiyini, mətnlər salındığını söyləyirlər. Düzdür, dərsliyə salınan şeirlər tapşırıqlara uyğun olmalıdır. Amma bu o demək deyil ki, dərsliklərə məzmunsuz şeirlər və mətnlər salınmalıdır. Tapşırığa uyğun şeir yüz şeirin içərisindən seçilməlidir. Amma dərslik çap edənlər özlərindən cavaba uyğun şeir quraşdırırlar".
Q.Nəcəfzadənin sözlərinə görə, “Altun-kitab” nəşriyyatının direktoru, dilçi-alim Rafiq İsmayılovun nəşriyyatının hazırladığı 1-ci sinifdən 9-cu sinfədək dərsliklərdə belə qondarma imzalarla şeirlər verilir. Halbuki, Azərbaycanın şifahi xalq ədəbiyyatı zəngindir. Oradan yüz şeir tapmaq olar. Dərslik yazanlar isə bu zəhməti çəkmək istəmirlər. Əziyyət çəkib uyğun şeir axtarmaqdansa, özlərindən cavablara uyğun şeir quraşdırırlar. Nəticədə belə bərbad dərsliklər ortaya çıxır.
"Mənim bu nöqsanlarımı nazirə deməyim çoxunun xoşuna gəlmir”- Q.Nəcəfzadə söyləyib.

Nazirliyin nümayəndəsi susur
Həmsöhbətimiz bildirib ki, V.Yaqublu dərsliklərdəki bu cür qüsurlara göz yumur:
“Yaxşı ki, belə tədbirlər var, Heydər Əliyev Fondunun təşkilatçılığı ilə keçirilən forumda mən bu problemləri nazirə çatdırdım. Deputat Nizami Cəfərov isə bu problemləri səsləndirməyimə narazılıq etdi, nazirdə heç bir günah olmadığını söylədi. Amma Nazirliyin o dərsliklərdə möhürü var. Elm və Təhsil Nazirliyi bu dərsliklərin hazırlanması üçün pul ayırır. Bilmir ki, aldığı məhsulun keyfiyyəti necədir?”.
Sputnik Azərbaycan şairin səsləndirdiyi ittihamlara cavab vermək üçün V.Yaqubluya müraciət etsə də, o, susmağı üstün tutub.

"Onun iddiası əsassızdır"
“Altun-kitab” nəşriyyatının direktoru, dilçi-alim Rafiq İsmayılov isə iddialarla razılaşmır. O, Sputnik Azərbaycan-a açıqlamasında bildirib ki, dərsliklərə salınan şeirlər uşaqların yaş qrupuna uyğun seçilir:
"Bizim klassik uşaq ədəbiyyatında uşaqlara uyğun şeirlər yoxdur. Çoxsaylı arxaik sözlər olduğundan, uşağa həmin şeirləri təqdim etmək olmur. Biz isə onları dəyişə bilmərik. Ona görə də məcburuq elə şeirlər seçək ki, müəllif az tanınmış şəxs olsa da, uşağın başa düşəcəyi şeir və mətn nümunəsi olsun. Qəşəm Nəcəfzadə istəyir ki, dərsliyə onun şeirləri salınsın. Mən bir dəfə Hüseyn Cavidin “Ana” şerində türk dilində olan sözləri dəyişdiyim üçün tənqidlərə məruz qalmışdım. Hamı üstümə gəldi ki, Cavidi redaktə edir, onun yazdığı şeiri dəyişirsən. Amma o formada uşağa vermək mümkün deyildi".
R.İsmayılın dediyinə görə, dərsliklər Elm və Təhsil Nazirliyində çoxsaylı “süzgəclərdən” keçirilir:
"Orada elə yüksək səviyyəli ekspertlər iştirak edir ki, onlar Qəşəm Nəcəfzadəni təhsil məsələsində “suya aparıb, susuz gətirər”. Görünür, bu tənqidlərdə şəxsi qərəz var".
R.İsmayılov bildirib ki, dərsliklər hazırlanaraq əvvəlcə sınağa təqdim olunur, ondan sonra ikinci sınağa verilir. İki ildən sonra ümumtəhsil müəssisələri üçün dərslik formasında kütləvi çap olunaraq məktəblərə paylanılır.

Ədəbiyyat dərsliklərindəki biabırçılıq
Azərbaycan Dövlət Pedoqoji Universitetinin (ADPU) dosenti, dərsliklərlə bağlı ekspert Fəxrəddin Yusifov isə Sputnik Azərbaycan-a açıqlamasında Q.Nəcəfzadənin dərsliklərlə bağlı səsləndirdiyi iradların haqlı olduğunu söyləyib. O, bildirib ki, 5-9 sinif ədəbiyyat dərsliklərinə salınan bütün mətnlərin hamısı ixtisarla təqdim olunub.
"İstər şeir parçaları, istərsə də bədii nəsr və dramaturgiya əsərləri ixtisarla verilir. Bunu bəhanə edirlər ki, dərsliyin həcmi 202 səhifə ilə məhdudlaşır deyə bədii mətnlər ixtisarla verilir. Bədii mətnləri ixtisarla verdikdə onun ideyasına çox ciddi zərbələr vurur. Müəllim üçün vəsaitə daxil olan metodiki göstərişlər dərsliyə daxil edilir. Ədəbiyyat dərsliyində yarım səhifə şeirə dörd səhifə metodik göstəriş verilir. Bəs onda müəllim üçün vəsait nəyə lazımdır?" - deyə F.Yusifov söyləyib.
Onun sözlərinə görə, qələm təcrübəsi olmayan şəxslərin əsərlərini dərsliyə daxil edirlər. Həmsöhbətimiz deyir ki, ali məktəbdə keçirilən ədiblərin əsərləri orta məktəb dərsliyinə salınmalıdır:
"İndi orta məktəbdə keçməyə böyük əsər tapılmır. Mətnlərin sadədən mürəkkəbə doğru getməsində sistem tamamilə pozulub. Müəlliflərin ixtiyarına buraxılan dərsliklər belə biabırçı vəziyyətə gəlib çatıb. Dərsliklərin hazırlanmasında koordinasiya olmalıdır. Hansı əsərlərin, nə həcmdə dərsliyə salınmasına geniş müzakirə olunduqdan sonra qərar verilməlidir. Ədəbiyyat dərsliyi belə tərtib olunmamalıdır. Mətnlərdə eyni fikirlər təkrar olunur, qruplara eyni tapşırıqlar verilir. Bu, dərsliklərdə də, müəllim üçün vəsaitlərdə də təkrarlanır".
Mütəxəssis söyləyir ki, müəllim üçün metodiki vəsiatlərdə irəli sürülən bütün təkliflər yanlış və qüsurludur. Həmçinin metodiki vəsaitlərdə tədqiqat suallarının qoyulması qətiyyən məzmunla uyğun deyil.

Mətn seçimini müəlliflərin ixtiyarına buraxmaq olmaz!
"Əsərin təhlili ilə bağlı motivasiya sualları məzmun dərslərinə qoyulub. Əsərin məzmununu bilməyən şagird təhlil sualına cavab verə bilərmi? Şagirdlərin təfəkkürünü məhdudlaşdırmaq üçün dərsliklərin içərisində müəyyən çərçivədən çıxmamaq üçün tələb qoyulur. Bu sərbəst düşüncəni məhdudlaşdırmaqdır. Bu zaman uşaqlar əsərləri necə təhlil etsinlər? Dərslik siyasəti dəyişməlidir. Bədii mətnlərin seçilib dərsliklərə salınmasına xüsusi işçi qrupu baxmalıdır. Bunu müəlliflərin ixtiyarına buraxmaq olmaz! Bədii mətnləri qətiyyən ixtisarla vermək olmaz. Uşaq beş mətn öyrənsin, amma tam öyrənsin, nəinki ixtisarla. İxtisarla təqdim olunan mətnlərin mövzusu və ideyası təhrif olunur" - F.Yusifov deyib.
O vurğulayıb ki, isbat etmək çətin olsa da, dərsliklərə şeirlərin, mətnlərin “tapşırıqla” salınması halları mövcuddur.

Kimin adamı var, o dərslik yazır?
F.Yusifovun sözlərinə görə, dərsliyə salınan şeirlərin bədii sənətkarlıq baxımından zəif olması bunun sübutudur. Məsələn, milli mənəvi dəyərlər başlığı altında verilən təmsillərin milli mənəvi dəyərlərlə qəti bağlılığı yoxdur.
Həmsöhbətimiz iddia edir ki, dərsliklərin ictimai müzakirəsi formal aparılır:
"Mən universitetdə rəy hazırlamaq istəyəndə çoxsaylı hücumlara məruz qaldım. İndi dərsliklərlə bağlı sizə dediyim nöqsanların çoxunu rəylərimdə yazıb göndərmişdim. Nazirlik tapşırıq əsasında bəzi müəlliflərin üzünə qapılar açır, onlara şərait yaradır. Bunu isbat etmək çətin olsa da, reallıqdır. Nə qədər ki, dərslik çapında tanışlıq, tapşırıq rol oynayacaq, dərsliklər belə biabırçı vəziyyətdə də çap olunacaq".
Xatırladaq ki, Təhsil İnstitutunun baza­sında Dərsliklərin Müstəqil Moni­torinq Mərkəzi yaradılıb, çapdan əvvəl dərsliklər ictimai müzakirəyə çıxarılır.
Ardını oxu...
Ermənistanın xarici işlər nazirinin müavini Paruyr Hovhannisyan jurnalistlərə bildirib ki, Rusiya ilə sadəcə fikir ayrılıqları var, bunu gərginlik adlandırmaq olmaz və guya bu işgüzar əlaqələrin xarakterindən irəli gəlir.
Bir neçə gündür bir-birlərinin ünvanlarına demədikləri ağır ifadələr qalmayıb, bu da deyir ki guya bu normaldır. Erməni diplomat mövcud durumu malalamağa çalışır.
Uzun onilliklərdir bu prosesləri izləyən birisi kimi əminlikə deyə bilərəm ki, Rusiya ilə Ermənistan arasındakı münasibətlərdə indiki gərginliyin bənzərini xatırlamıram. Görünür, Ermənistan hakimiyyəti özü üçün bu nəticəyə gəlib ki, Rusiya Azərbaycanın Qarabağın tamamını nəzarətə götürməsinə mane olmayacaq.
Ona görə indidən ağasını dəyişmək üçün zəmin hazırlayır.
Elxan Şahinoğlu
Teref.az
Ardını oxu...
"Münaqişənin bitməsini, sülhün bərqərar olmasını ona görə çox istəyirəm ki, regionumuzda sülh, əməkdaşlıq, iqtisadi və insani münasibətlər bərqərar olan kimi Kremlin yüzillik oyunları bitəcək, bölgəmiz üçün rifah şansı yaranacaq"

"Son aylar müxtəlif internet kanallarında ictimai çıxışlarım zamanı sülhdən, bölgəmizdə sülhün vacibliyindən, daim müharibə təhlükəsinin ölkəmiz və regionumuz üçün fəsadlarından, rifaha aparan yolun qarşısında ciddi maneə olduğundan, Xankəndi və ətrafında yaşayan erməni əsilli azərbaycanlıların ölkəmizə inteqrasiyasi üçün “yol xəritəsinin” vacibliyindən çox danışıram. Sonra həmin videoların şərh bölümünə nəzər salanda görürəm ki, “divan Remboları” təhqir dolu ifadələr səsləndirirlər ki, bu “ermənipərəstdir”, yəqin şəhid verməyib, müharibə görməyib, və s." Hurriyyet.az xəbər verir ki, bunu Respublikaçı Alternativ Partiyasının (REAL) icra katibi, politoloq Natiq Cəfərli bildirib.

Politoloq hesab edir ki, səfərbərlik olsa həmin “divan Remboları” qaçıb-gizlənəcəklər, çoxu heç ölkədə də yaşamır: "Elə rəylərin əksəriyyəti kiril əlifbası ilə yazılar – bunu bilirəm. Amma bəzi insanlar arasında çaşqınlıq yaratmasınlar deyə qeyd edim ki, ailəmizdə 1994-cü il mayın 7-də, 20 yaşında şəhid olmuş Ruslan Cəfərov, bir neçə qazi var. Özüm universiteti bitirən kimi 1993-cü ilin sonunda könüllü olaraq Azərbaycan Ordusuna yazılmışam, 2 il 9 ay xidmət etmişəm. Bu münaqişənin bitməsini, sülhün bərqərar olmasını ona görə çox istəyirəm ki, regionumuzda sülh, əməkdaşlıq, iqtisadi və insani münasibətlər bərqərar olan kimi Kremlin yüzillik oyunları bitəcək, bölgəmiz üçün rifah şansı yaranacaq və Cənubi Qafqaz respublikalarının rəhbərləri daim münaqişə və müharibə təhlükəsini istismar edə, buna əsaslanaraq köklü islahatlar aparmamaq üçün bəhanələr yarada bilməyəcəklər".

REAL-ın icra katibi onu da əlavə edib ki, Ermənistanın cığal, mənasız, gələcəyi olmayan, sülhdənqaçan mövqeyi mütləq dəyişməlidir, qarşılıqlı ərazi bötövlüyünün tanınması haqqında sözlü bəyanatlar dövlətlərarası imzalanmış sənədlərə çevrilməlidir: "Bu ilk, amma çətin addımdan sonra böyük sülh sazişinin detalları müzakirə edilə bilər. Amma Azərbaycanın beynəlxalq hüquqa və məntiqə söykənən qarşılıqlı ərazi bötövlüyünün tanınması təklifi mütləq tezliklə həll olunmalıdır. Bu addım Kremlin, onların Ermənistanda qızışdırdığı, dəstək verdiyi revanşistlərin “qazını” alacaq, ümidlərini söndürəcək".

Vazeh BƏHRAMOĞLU,

Ardını oxu...




İvanovkada əhali ayağa qalxdı.Rayon icra hakimiyyətinin başçısı Nahid Bağırovun adı hallanır.

Mənbənin bildirdiyinə görə bu il İvanovkada taxıl çox zəif olub və buna görə hazırkı kolxoz sədri rayon icra hakimiyyətinin başçısı Nahid Bağırovun tələb etdiyi hesabı verməkdən imtina edib.
İcra başçısı bundan sonra sədrin vurulması üçün ən müxtəlif variantlara əl atıb və nəhayətdə onu postu təhvil verməyə məcbur edib.
Bundan xəbər tutan İvanovka əhalisi sədrin müdafiəsinə qalxıb və gərginlik yaşanıb.

Mənbə bildirir k, yaxın günlərdə daha geniş bilgi verəcək

Qarşı tərəfin mövqeyini dərc etməyə hazırıq.
Ardını oxu...
Cənubi Qafqazda cərəyan edən hadisələr dünyanın diqqət mərkəzindədir. Qərbin regiona can atması və Rusiyanın bölgədən sıxışdırılması planı Ermənistanın hazırkı hakimiyyətinin istəyi ilə həyata keçirilir. Deməli, Ermənistan müttəfiqinin əleyhinə işlər çevirməklə Rusiyanı öz ərazisindən çıxarmaqda maraqlıdır. Geosiyasi məsələlərdə uduzduğunu anlayan Ermənistan kommunikasiya xətlərinin açılmasında da Qərbin göstərişini yerinə yetirir.

Zəngəzur dəhlizinin işə düşməsinə mane olan güclərin əsasən kimlər olduğu göz qabağındadır. Amma Zəngəzur dəhlizinin açılmasına ən böyük əngəl törədən tərəf İrandır. Cənub qonşumuz Zəngəzur dəhlizini özünün qırmızı xətti hesab edir və bildirir ki, dəhlizin açılması İranın dövlətçiliyinə təhdiddir. Əslində İran Azərbaycan-İsrail yaxınlaşmasından narahatdır və guya İsrailin ölkəmizdə hərbi bazalarının olmasından əndişələnir.

Azərbaycan-ABŞ münasibətlərini həzm edə bilməyən, Azərbaycanın İsraillə diplomatik münasibət qurmasını faciə kimi qəbul edən İran ölkəmizə qarşı düşmən siyasətini davam etdirdikcə, Ermənistana hərbi-siyasi dəstək verir. İranın erməni sevdasının arxasında dayanan məqamlara aydınlıq gətirdikcə, molla rejiminin bütün mahiyyəti ortaya çıxır. Farslarla ermənilərin bağlılığı olsa da, hər halda müsəlmanlara qənim kəsilən bir toplumun İran tərəfindən müdafiəsi sırf molla rejiminin azərbaycanlılara olan nifrətindən qaynaqlanır. İran ərazisində yaşayan milyonlarla soydaşımızın diskriminasiyaya məruz qalması da bunun bariz nümunəsidir. Görəsən, İsrailin Azərbaycanla yaxınlaşmasına qısqanclıqla yanaşan İran qulağının dibində Ermənistanın ABŞ-la birgə hərbi təlim keçirməsinə necə reaksiya verəcək?

Ayətullaların minillik qonşu hesab etdiyi Ermənistan İranı 44 ildir sanksiyalar altında saxlayan Amerikayla təlimlərə başlayacaq. Təlimlərə cəlb olunan Amerika xüsusi xidmət orqanlarının əməkdaşları hərbi aksiya başa çatdıqdan sonra ərazini tərk edəcək, yoxsa İranın Ermənistanla sərhədinə yerləşdiriləcək? Məsələylə İran kəşfiyyatı məşğul olmalıdır deyə bunu onların öhdəsinə buraxırıq. Görünən odur ki, Ermənistan artıq Cənubi Qafqazda hərbi atmosferə təsir edəcək addımlardan çəkinmir və Rusiyaya diş qıcayır. Hindistandan aldıqları silah partiyalarını İrandan daşımaqla öz hərbi potensialını gücləndirməyi planlaşdıran düşmən ölkənin Amerikayla birgə təlim keçməsindən təkcə İran narahat olmamalıdır. Cənubi Qafqazdan sıxışdırılıb çıxarılması Ermənistan hakimiyyətinin gündəmində olan Rusiya bu hadisədən nəticə çıxarmalıdır.

Tarix boyu müttəfiqlərinə arxadan zərbə vuran ermənilərin budəfəki hədəfi Rusiya və İrandır. Rusiya ilə strateji müttəfiqlik haqqında müqavilə imzalayan Ermənistan daim İranı özünün “həyat yolu” hesab edib və molla rejimi də onlara sevgi dolu qucaq açıb. Amma ermənilərin hər iki tərəfdaşı 20-ci əsrin əvvəlində onların Osmanlı Türkiyəsinə xəyanətini unudub. Bu xəyanətkar toplum üçün ali dəyərlər yoxdur və ermənilər öz mənafeləri naminə ən yaxın müttəfiqlərinə belə xəyanətdən çəkinmirlər. Yəni Rusiyanı hədəfə alan Ermənistan bir güllə ilə iki dovşan vurur. İkinci dovşan İrandır.

Vəli Həsənov,
KONKRET.az
Ardını oxu...
Fikrimcə, 3 amildən faydanala bilsək, 2 ildən sonra Rusiya hərbi kontingentini Azərbaycan ərazisindən çıxarıb separatizmə son qoymaqla Qarabağın tamamına nəzarəti təmin edə bilərik.
Birinci amil Rusiya-Ukrayna müharibəsinin davamıdır ki, Kremlin diqqətinin və enerjisinin əsas hissəsi buna yönəlib.
İkinci amil Ankara-Moskva tərəfdaşlığı və ortaq layihələridir ki, Kreml Cənubi Qafqaz siyasətində Türkiyə, o cümlədən Türkiyə-Azərbaycan ittifaqını nəzərə almaq məcburiyyətindədir.
Üçüncü amil Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanın və digər erməni rəsmilərin Rusiya əleyhinə artan açıqlamalarıdır ki, bu qarşıdurmadan da öz məqsədlərimiz üçün istifadə edə bilərik.
Elxan Şahinoğlu
Teref.az
 
Ardını oxu...
Soçidə Türkiyə Cumhurbaşqanı Rəcəb Tayyib Ərdoğanla Rusiya prezidenti Vladimir Putin arasında xeyli mövzu müzakirə olunub. Bizi maraqlandıran prezidentlərin Azərbaycan-Ermənistan gərginliyi ilə bağlı nələri müzakirə etmələridir. Rəcəb Tayyib Ərdoğan birgə mətbuat konfransında “Cənubi Qafqaz, Suriya və Liviyadakı durumu müzakirə etdik” cümləsini işlədib. Bu cümlədən çıxan nəticə budur ki, bizim məsələ ilə bağlı qısa fikir mübadiləsi olub. Türkiyə Cumhurbaşqanı NATO-nun son Vilnyus zirvə toplantısında Rusiya hərbi kontingentinin 2025-ci ilə qədər tərk edəcəyinə inandığını bildirmiş və Putinin bununla bağlı vədini xatırlatmışdı. Fikrimcə, Ərdoğan Rusiyanın 9 noyabr 2020-ci ilə razılığının şərtlərinə sadiq qalacağına inandığını bir daha Putinin diqqətinə çatdırıb. Putinin bu mövzuda nə düşündüyü hələ bizə bəlli deyil, 2025-ci ilə isə az müddət qalıb.

Elxan Şahinoğlu - DİA.AZ

Ardını oxu...
Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Mariya Zaxarovanın açıqlamaları bəzən sərrast olduğu qədər, həm də o qədər zəhər-zəqqum olur ki, onu 1 nimçə balla qarışdırıb “həzm etmək çətindir”. Tipini bəyənməsək də, zaman-zaman bizi də sözləri ilə çox zəhərləsə də, etiraf edilməlidir ki, XİN sözçüsü Qarabağ mövzusunda bilgili və hazırlıqlıdır. Son aylar isə ermənilər onu çox “qaralayıb” və hər fürsətdə naqolay suallar verib çətin vəziyyətə salmaq istəyirlər...

Həftənin əvvəlindəki ənənəvi mətbuat konfransında erməni jurnalistin Laçın yolu ilə bağlı Zaxarovaya yönəlik sualı da bu qəbildən idi. Azərbaycan bayrağını təhqir etdiyinə görə erməni futbolçuların Laçın sərhəd-buraxılış məntəqəsində saxlanılmasında Rusiya sülhməramlılarının da günahkar olması ilə bağlı suala Zaxarovanın cavabını həqiqət olsa da, “balla qarışdırıb yemək” lazım idi. XİN sözçüsü ittihama belə cavab verdi ki, Laçın dəhlizindəki hazırkı vəziyyət Ermənistanın Dağlıq Qarabağı Azərbaycanın ərazisi kimi tanımasının nəticəsidir. Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi nümayəndəsi ardınca onu da xatırladıb ki, İrəvan məhz Avropa İttifaqının himayəsi altında keçirilən görüşlərdə keçmiş Dağlıq Qarabağı Azərbaycanın ərazisi kimi tanıyıb: “Bu məzmunda məsuliyyəti Rusiya sülhməramlı kontingentinin üzərinə qoymağı yersiz, düzgün olmayan və haqsız hesab edirik”. Əlbəttə, biz də bu bəyanatı çək-çevir etsək, “Zaxarova Qarabağı tanıdığına görə İrəvana sitəm edir” kimi nəticə də çıxara bilərik. Amma Zaxarovanın dedikləri indilikdə bizə toxunmur və biz də onu rahat buraxaq ki, qoy ermənilərə cavab versin, onlarla “atışsın”.

Rəsmi İrəvanın Zaxarovanın bəyanatına bir neçə günlük susqunluqdan sonra reaksiya verməsi onu göstərdi ki, XİN rəsmisinin sözlərini “həzm etmək” doğurdan da asan olmayıb.

Belə ki, Ermənistan parlamentinin spikeri Alen Simonyan erməni İTV-sinə müsahibəsində Zaxarovanın dediklərini absurd adlandırıb, amma özü də çox absurd “arqument” səsləndirib. Deyib ki, bəs, təkcə İrəvan yox, Rusiya tərəfi də Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıyıb, bunu Putin müharibədən sonrakı müsahibəsində dilə gətirib. Simonyanın başı kötükdən deyil və Zaxarovanın nə demək istədiyini hərfən başa düşüb, amma necə deyərlər, söhbəti Rusiyanın üzərinə “fırladıb”. Məlumdur ki, Rusiya müharibədən əvvəl də, sonra da Azərbaycanın ərazi bötüvlüyünü tanıyıb, ayrı-ayrı rəsmi və ya qeyri-rəsmi şəxslər zaman-zaman bəlkə də hansısa yekəbaş bəyanatlar verib, amma rəsmi Kreml heç zaman... Yəni Simonyanın müqayisəsi təkcə qüsurlu və yersiz deyil, həm də absurddur.

"Rusiya bununla deməyə çalışır ki, o, 9 noyabr bəyanatında nəzərdə tutulduğu kimi, artıq qarant deyil? Əgər belədirsə, o zaman bunu birbaşa söyləmək lazımdır" deyə, Simonyan davam edib. Simonyan da Zaxarovaya “iynəli sözlər”lə cavab verməyə çalışıb: “Deyək ki, erməni tərəfi hansısa bəyanatla çıxış edib, amma 9 noyabr 2020-ci il tarixli bəyanat var ki, orada üç ölkənin imzası var, orada Laçın yolunun eni 5 km olan ərazi olduğu, onun Rusiya sülhməramlılarının nəzarətində olduğu bildirilir. İndi sual olunur: bu ərazi kimin nəzarəti altındadır və Rusiya sülhməramlıları haradadır?”Bu da əlbəttə ki, Rusiyanın şantajının davamıdır. Simonyan yenə də hədəfi yayındır, üstəlik Rusiyanı aşağılayır və öz ağlınca, Azərbaycana qarşı qoymağa çalışır. Bu dediklərinin açması budur ki, “yaxşı, Azərbaycan bizi rəzil etdi, bəs, siz niyə 5 kilometrlik əraziyə nəzarət edə bilmirsiz?” Simonyan Rusiya sülhməramlılarının Qarabağdakı müvəqqəti dislokasiya yerlərinin harada olduğunu yaxşı bilir, rəsmi xəritə də var. Laçın postu da oraya sülhməramlılara acıq və ya qıcıq yaratmaq üçün qoyulmayıb. Ölkəsinin sərhədinə nəzarət-buraxılış postu qoymaq Azərbaycanın qanuni haqqıdır. Buna Rusiya hansısa sənədə istinadən yasaq qoya və ya müqavimət göstərə bilməzdi. Sülhməramlılara gəlincə, onlarda oradadırlar, sərhəddən keçənləri Qarabağa gətirir, gələn varsa posta qədər aparır, müşahidə edir, təhlükəsizliklərinə təminat verir. Zaxarovanın da dediyi kimi, “yeni şəraitdə Rusiya sülhməramlı kontingentinin vəzifəsi Azərbaycana Qarabağ ermənilərinin bütün hüquq və təhlükəsizliyini təmin etməkdən ibarətdir”.

Simonyan fərqindədir ki, Zaxarovanın “Qarabağı tanıdınız” açıqlaması Paşinyan hakimiyyətinə daxili hücumları artıracaq, çünki Rusiya rəsmisi hələ də günahkar axtarışında olan ermənilərə konkret hədəfi göstərir. Bunu isə Paşinyan hakimiyyətinin devrilməsinin siqnalı kimi də qəbul edirlər. Simonyan məlum müsahibəsində bunu gizlətməyib də. O, Rusiyanın Ermənistanla niyə belə davranması sualını xeyli dağınıq cavab verib. Bunu həm Rusiyanın Ukraynada çox çətin vəziyyəti, həm də Ermənistan ərazisindən keçən dəhlizlərin uzunmüddətli perspektivlərində geosiyasi maraqları olması ilə izah edib.

Erməni spiker Ermənistan hakimiyyətinin Rusiyanı regiondan sıxışdırıb çıxarmağa çalışması ilə bağlı ittihamlara cavabı da maraqlıdır. "Danışıq dili ilə desək, biz bunu deyirik, əgər sənin (Rusiya - red.) bizi qorumaq öhdəliyiniz varsa, o zaman bizi qoruyun və deməyin: siz bəyanat verdiniz, ona görə də sizi qoruya bilmərik.” Əsli erməni “məntiqidir”. Sanki hamı bunlara borcludur, hamının bu milləti, dövləti qorumaq kimi mənəvi borcu varmış, o cümlədən də Rusiyanın. Simonyan Paşinyan hakimiyyətin istefaya getdiyi zaman Rusiyanın Ermənistana kömək edəcəyi iddiasına da çox iddialı reaksiya verib.

“Bu gün Ermənistanda seçilmiş, demokratik hökumət var ki, bu, görünür ki, regionda “pis” nümunədir”. Simonyan demək istəyir ki, guya regionda Ermənistan demokratik ölkə kimi pis nümunədir, onu Rusiya da, Azərbaycan da ona görə yıxmaq istəyir.

Simonyan və bu gün Qarabağ ermənilərinə “müstəqillik günü” ilə bağlı məktub göndərən Paşinyan fərqində deyil ki, Ermənistanın düşməni nə Rusiya, nə Azərbaycan, nə Zaxarova deyil, Düşmən elə özləri, apardıqları axmaq siyasətdir. Belə davam etsinlər...

Nazim SABİROĞLU
Musavat.com
 
Ardını oxu...
"Bu ssenaridə Ermənistan mütləq şəkildə uduzacaq və nəticələr onun üçün görünməmiş dərəcədə fəlakətli olacaq".

Bunu "Report"a açıqlamasında Moskvada yaşayan amerikalı politoloq, siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru Endru Koribko deyib.

O söyləyib ki, İrəvan Rusiyanı İkinci Qarabağ müharibəsinə cəlb edə bilmədi. Ona görə də Azərbaycan, Rusiya və Ermənistan liderləri arasında 2020-ci il noyabrın 10-da imzalanan üçtərəfli bəyanatda əksini tapan bölgədən geri çəkilmə öhdəliyini həyata keçirməyi gecikdirmək üçün Fransanı prosesə qoşmağa cəhd göstərir: “İrəvan hesab edir ki, Moskva və Parisi öz xeyrinə bir-birinə qarşı oynada bilər, lakin bu yanaşma uğursuzluğa düçar olacaq. Rusiya və Ermənistan arasında qarşılıqlı inamsızlığın artma ehtimalı yüksəkdir. Bununla belə, Kremlin imkanları məhduddur, çünki o real olaraq nə İrəvanı geri çəkilməyə məcbur edə, nə də onun xarici siyasətinə nəzarəti ələ keçirə və Fransanın Cənubi Qafqaza müdaxiləsinə mane ola bilər”.

E.Koribkonun fikrincə, Rusiya hələlik Ermənistanı 2020-ci ilin noyabr bəyanatını yerinə yetirməyə razı salmaq üçün diplomatik vasitələrdən istifadəni davam etdirəcək. Ekspert söyləyib ki, bu cəhdin uğursuzluqla nəticələnmə ehtimalı da var: “Həmçinin, Fransanın yaxın gələcəkdə Ermənistan üzərində daha çox təsirə malik olması mümkündür”.

Siyasi şərhçinin sözlərinə görə, bu dəyişən dinamikanın başqa bir münaqişəyə səbəb olub-olmayacağı hələ də qeyri-müəyyəndir: “Ancaq münaqişə baş verəcəyi təqdirdə Ermənistan Rusiya və ya Fransanın Azərbaycana qarşı müharibəyə başlamasını gözləməməlidir. Ermənistan bu ssenaridə mütləq şəkildə uduzacaq və bunun nəticələri onun üçün görünməmiş dərəcədə fəlakətli ola bilər. Ona görə də erməni xalqı bunun baş verməməsi üçün öz hökumətinə beynəlxalq öhdəliklərini mümkün qədər tez yerinə yetirməsi yönündə təzyiq etməlidir”.
 

Dünyapress TV

Xəbər lenti