 |
|
|
Almaniyanın keçmiş kanslerinin Rusiyanın sabiq Prezidentinə konstitusiyanı pozmağa kömək etməsinin detalları üzə çıxıb
1993-cü ildə Rusiya Prezidenti Boris Yeltsin hakimiyyət uğrunda mübarizədə böyük qələbə qazandı. Hökumət materiallarından belə çıxır ki, Almaniya kansleri Helmut Kol Yeltsini dəstəkləyib. Rusiyadakı Putin rejimi bu razılaşmadan bu günə qədər faydalanmaqda davam edir. “Der Spigel” Almaniya Federal Hökumətinin arxiv sənədlərinə istinadən maraqlı məlumatları üzə çıxarıb.
- 1993-cü ildə Almaniya kansleri Helmut Kol Asiyaya iki həftəlik səfər edir və geri qayıdarkən Moskvada dayanaraq Rusiya Prezidenti Boris Yeltsinlə görüşüb. 1993-cü il martın 3-ü idi. O dövrdə Rusiya dərin borc içində idi, istehsal minimuma enmişdi, inflyasiya sürətlə artırdı. Və heç bir həll yolu görünmürdü: Yeltsin və parlament bir-birinin işinə mane oldular.
-Yeltsin qonağı villasında qəbul edib və orada iki saata yaxın söhbət ediblər. O zaman Kolun reputasiyası pik həddində idi. Yeltsin Helmutu "həmişə böyük insan anlayışı və müdrikliyi göstərdiyinə" görə tərifləyirdi. Alman liderinin siyasi instinktləri onu növbəti dəfə məğlub etmədi və vaxtında Moskvaya gətirdi. Yeltsin “demokratiyanı və bazar iqtisadiyyatını xilas etmək üçün həddindən artıq tədbirlər görməyə” hazırlaşırdı.
- Kol Yeltsinin nəyi nəzərdə tutduğunu soruşduqda cavab verdi ki, Şarl de Qollun 1958-ci ildə Fransada istifadə etdiyi variant haqqında düşünür. General Əlcəzairdə hərbi çevrilişdən sonra hakimiyyətə gəlib və dövlət başçısına geniş hüquqlar verən yeni konstitusiya hazırlayıb.
- Yeltsin analoji yolla getsə, Qərb sponsorlarının, xüsusən də əsas kreditor kimi Almaniyanın necə reaksiya verəcəyini soruşub. Kol indi yayımlanan Almaniya Federal Hökumət sənədlərinin sübut etdiyi kimi, dəstəyini vəd edib.
- Moskvada hakimiyyət uğrunda mübarizə 1993-cü ilin payızına qədər davam etdi. Prezident sonda parlamenti və Konstitusiya Məhkəməsini buraxdı və ona geniş səlahiyyətlər verən yeni konstitusiya hazırladı. Kol söz verdiyi kimi, maliyyə və siyasi dəstək üçün “Böyük yeddilik” (G7) ölkələrinə və Avropa Birliyinə müraciət etdi: “Biz Yeltsinə üstünlük veririk”, dedi.
- Lakin 1958-ci ildəki Fransadan fərqli olaraq Rusiyada həmin hadisələr zamanı itkilər olub. Parlament konstitusiya islahatına cavab olaraq Yeltsini impiçment elan etdi. Oktyabrın 3-də Yeltsinin silahlı əleyhdarları televiziyanın qərargahına və Moskva meriyasına soxulublar. Buna cavab olaraq Yeltsin Kremlə basqın etməyi əmr edib. Rəsmi məlumatlara görə, 187 nəfər həmin hadisələrin qurbanı olub.
- Helmut Kol Yeltsinin malikanədə keçirdiyi görüş zamanı “ifrat tədbirlər” elan etdiyini gizlətmədi. Lakin o, bu qərarın verilməsində rolunu gizlədib. Səbəblər bəllidir - Yeltsin qanunu pozacağını etiraf edib. Kol insanların ölümünə görə heç bir şəxsi məsuliyyət daşımasa da, bu faciəli hadisələr zəncirinin bir halqasına çevrilib.
- Kol hökumətinin məxfi Rusiya sənədləri, o cümlədən 1993-cü ilin martında imzalanmış danışıqlar memorandumu bu il açıqlandı. Bu məlumatlar Almaniyanın Rusiyaya qarşı siyasəti ilə bağlı müzakirələrə əlavə təkan verə bilər.
- Bu günkü yüksəklikdən və Putin rejiminin güclənməsindən Yeltsinin imici əhəmiyyətli dərəcədə dəyişdi. Yeltsinin cəhdlərinə baxmayaraq, Rusiyada demokratiyanın iflasa uğradığı uzun müddətdir hesab olunurdu. Hazırda əksinə, bir çox tarixçilər, eləcə də rus müxalifətçiləri hesab edirlər ki, Yeltsin Putinin şaquli mövqeyinin möhkəmlənməsinə mühüm töhfə verib. Kompromis axtarmaq əvəzinə, sərtliyə arxalandı.
- Putin daha sonra yeni konstitusiyanın ona verdiyi geniş səlahiyyətlərdən istifadə etdi və bu, avtoritarlaşma yolunda “əsas məqam” oldu. Bunu Helsinki Universitetindən rusiyalı politoloq Vladimir Gelman deyir.
- 1991-ci ildə Kol və Yeltsin ilk dəfə görüşdülər və dərhal ortaq dil tapdılar. Yeltsinin SSRİ-nin ilk və sonuncu Prezidenti Mixail Qorbaçova qarşı çevrilişi necə qətiyyətlə darmadağın etməsinə Kol da heyran idi.
- Daha sonra ikisi Sibirdə Baykal gölünə səyahətə çıxıb, orada balıq tutaraq birlikdə hamama gediblər. Yeltsin də, Kol da yaxşı münasibətlər qurmaqda maraqlı idilər. Yeltsin Almaniyanın iqtisadi yardımından asılı idi, Kol isə Rusiyanın nüvə arsenalının potensial təhlükəsindən narahat idi.
- Kolun xahişi ilə Yeltsin Sovet qoşunlarının keçmiş SSRİ respublikalarından çıxarılmasını sürətləndirdi. Bundan əlavə, Qərbin Bosniya münaqişəsində Rusiyanın köməyinə ehtiyacı var idi, çünki belə görünürdü ki, Serbiya rəhbərliyinə yalnız Moskva təsir edə bilər. Kanslerin qeydində deyilir: "Yeltsin olmasaydı, hər şey daha çətin olardı".
- Lakin 1992-ci ildə Moskvada vəziyyət daha da pisləşdi. Yeltsin planlı iqtisadiyyatı islahat etmək üçün şok terapiyasına əl atdı. Bu, iqtisadiyyatı çöküş həddinə çatdırdı və Prezidentlə parlament arasında qarşıdurmaya səbəb oldu. Yeltsinin siyasəti dalana dirəndi.
- Kol Yeltsinin parlamentdəki rəqiblərini ciddi qəbul etmirdi. Bu deputatlar SSRİ mövcud olduğu dövrdə seçiliblər və Almaniya kanslerinin fikrincə, “xalqla ortaq cəhətləri az idi”.
Xalq Deputatları Konqresinin 1068 deputatı arasında əslində millətçilər, kommunistlər və antisemitlər var idi. Lakin müasir ekspertlərin fikrincə, onlar azlıq təşkil edirdi. Yeltsin düşərgəsi və parlamenti hakimiyyət uğrunda deyil, siyasi ideologiya uğrunda mübarizə aparırdı.
Müəllif: Turan Abdulla
ayna.az
Məlum olduğu kimi, bir müddət öncə İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidməti tələbləri pozduğuna görə "Azərbaycan Dəmir Yolları" QSC-ni 246 241 manat cərimələyib. Cərimələnməyə səbəb kimi qurumun inhisarçı davranışları göstərilib.
Belə ki, ekspeditor xidmətləri və konteyner daşımaları bazarında təsərrüfat subyektlərinin müstəqilliyinin əsassız olaraq məhdudlaşdırılması və onlara qarşı dempinqin tətbiqi üçün şərait yaradılması, müqavilələrin bağlanmasında ayrı-seçkiliyə yol verilməsi, kontragentə (qarşı tərəf) sərfəli olmayan müqavilə şərtlərinin məcburi qəbul etdirilməsi, bazarda rəqabətin məhdudlaşdırılmasına səbəb olan üfüqi və şaquli sazişlərin bağlanması, rəqibin təsərrüfat fəaliyyətinin nüfuzdan salınması əlamətləri ilə bağlı araşdırmalar aparılıb. Nəticədə, "Azərbaycan Dəmir Yolları" QSC barəsində antiinhisar qanunvericiliyinin pozulması əlamətləri üzrə iş qaldırılıb.
Bakıvaxtı.az-ın araşdırmasına görə, işə baxılma zamanı müvafiq sahədə təbii inhisar subyekti olan “Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC tərəfindən müvafiq bazarda fəaliyyət göstərən təsərrüfat subyektlərinin yüklərin daşınması ilə bağlı verdiyi sifarişlərdən əsassız olaraq imtina edildiyi, tabeliyində olan təsərrüfat subyektinə yüklərin daşınması ilə bağlı dempinqin tətbiqi üçün şərait yaradıldığı və infrastrukturdan istifadə ilə bağlı ADY QSC öz törəmə müəssisələrinə xüsusi güzəştləri tətbiq etdiyi aşkarlanıb.
Bu, 11 iyul 2024-cü il tarixində “Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC-nin qanunsuz əldə edilmiş mənfəəti ortaya çıxdı - Dövlət büdcəsinə ödəməlidir” sərlövhəli məqalədə qurumun yol verdiyi qanunsuzluqlarla bağlı qərarın detallarında öz əksini tapır. Belə ki, “Alliance Logistics” MMC və “Caspian Rail” MMC “Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC tərəfindən dəmir yolu nəqliyyatı sahəsində fəaliyyət göstərən ekspeditor şirkətlərinə qarşı haqsız rəqabətə və ayrıseçkiliyə yol verilməsi, habelə əməkdaşlıqdan əsassız olaraq imtina edilməsi ilə əlaqədar olaraq Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidmətinə müraciət ediblər. Dövlət Xidmətinin hərtərəfli araşdırmasından sonra məlum olub ki, “Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC haqsız rəqabətə yol verərək, “Antiinhisar fəaliyyəti haqqında” qanunu kobud şəkildə pozub.
“Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC mediada yayılan informasiyaları və İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidmətinin iddialarını rədd edərək, “Alliance Logistics” MMC və “Caspian Rail” MMC-nin yükdaşıma sifarişlərindən imtinalarının əsassız olmadığını və Dövlət Xidmətinə müraciət etmiş bu şirkətlərin ADY-yə külli miqdarda borc öhdəliklərinin olduğunu açıqlayıb.
Reallıq isə tamamilə başqadır
İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidmətinin rəsmi qərarına əsasən, “Alliance Logistics” MMC-nin müraciəti, eləcə də həmin müraciət üzrə toplanılmış əlavə məlumatlarda "ADY" QSC-nin konteyner daşımaları bazarında özəl şirkətlərlə yanaşı, özünün törəmə şirkətləri olan "ADY Ekspress" MMC və "ADY Konteyner" MMC ilə fəaliyyət göstərdiyi, həmin törəmə şirkətlərə tətbiq olunan güzəştli və xüsusi tarifləri digər özəl ekspeditorlara tətbiq etməkdən imtina etdiyi, 2023-cü ilin noyabr ayında "Alliance Logistics" MMC-nin sifarişi ilə "Gürcüstan Dəmir Yolları" SC-dən daxil olmuş 40-dan çox "mesplan"ın (tranzit yükdaşımalar zamanı marşrut üzrə daşımada iştirak edən dəmiryol administrasiyalarının öz əraziləri üzrə yükün hərəkətinə icazə verilməsini təmin edən sənəd) razılaşdırılmasından heç bir əsas gətirmədən imtina etdiyi və nəzarətində olan Hövsan stansiyası tərəfindən 2023-cü ilin iyul-avqust ayları üzrə "Alliance Logistics" MMC-yə (o cümlədən törəmə müəssisəsi "Alliance Multimodal" MMC-yə) göstərilmiş xidmətlərə görə artıq yığımlar hesabladığı qeyd olunub.
Əlavə olaraq, "Alliance Multimodal" MMC-nin 2023-cü fraxt ilində Sumqayıt Yük Terminalının xidmətlərindən istifadə etmək məqsədilə "ADY Konteyner" MMC ilə müqavilə bağladığı, həmin müqaviləyə uyğun olaraq "Alliance Multimodal" MMC-nin bir çox sifarişlərin icrası üzrə öhdəliklərinin yarandığı, lakin "ADY Konteyner" MMC tərəfindən müqaviləyə birtərəfli qaydada xitam verildiyi və "ADY" QSC-nin törəmə şirkəti tərəfindən yeni müqavilənin bağlanılmasından imtina olunduğu qeyd olunub.
""Təbii inhisarlar haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununun 5-ci maddəsinin 14-cü bəndinə əsasən magistral və yerli dəmiryol xəttlərinin,yol qurğu və tikililərinin istismarı, hərəkəti, idarəetmə və hərəkət təhlükəsizliyi fəaliyyəti,dəmiryol stansiyaları və sərnişin vağzallarının xidmətləri üzrə Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 19.07.2013-cü il tarixli 189 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş "Təbii inhisar subyektlərinin Siyahısına" daxil edilib.
Araşdırmaya görə, təbii inhisar subyekti olan "ADY" QSC-nin əsas öhdəliyi magistral və yerli dəmir yolu xətlərinin, yol qurğu və tikililərin istismarı ilə əlaqədar özəl sahibkarlıq subyektlərinin bu obyektlərdən istifadə etməsinə rahat şərait yaratmaq, habelə Orta Dəhliz üzrə daşımaların artırılmasına ehtiyac olduğu zamanda fəaliyyəti beynəlxalq daşımalarla bağlı olan sahibkarlıq subyektlərinə mümkün ola biləcək hər bir dəstək verməkdən ibarət olduğu halda, "ADY" QSC tərəfindən özəl sahibkarlıq subyektlərinə fəaliyyətinə müxtəlif maneələr yaradılır,"ADY" QSC tərəfindən "ADY Konteyner" MMC-yə güzəştli və xüsusi tariflər tətbiq olunur. Nəticədə, "ADY" QSC-nin törəmə müəssisələrinin bazar payı və dövriyyəsi artır.
Nəzərə almaq lazımdır ki, ölkədə dəmir yol infrastrukturu dövlət mülkiyyətindədir və yalnız "ADY" QSC tərəfindən idarə olunur.
Beləliklə, qeyd edilən İqtisadiyyat nazirliyi yanında Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidmətinin qərarı ilə ADY QSC-nin həm infrastrukturu idarə etməsi, həm də kommersiya fəaliyyəti ilə məşğul olması nəticəsində özəl şirkətlərin fəaliyyətinə və biznes mühitinə mənfi təsirləri öz təsdiqini tapmış olur.
Gülşən Şərif
İran Prezidenti Məsud Pezeşkian ilk ciddi sınaqla üz-üzədir. Livanın İranın da dəstək verdiyi Hizbullah təşkilatının İsrailə zərbələr endirməsi və bu ölkənin 12 vətəndaşını öldürməsi qarşılığında İsrailin hərbi təyyarələri Livan ərazisinə zərbələr endiriblər və bu son deyil. Vəziyyət o qədər gərginləşib ki, İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahu ABŞ-a səfərini yarıda kəsərək vətəninə dönüb. İsrail Livan ərazisində geniş hərbi əməliyyat hazırlayır. Ancaq bu o demək deyil ki, İsrail yeni müharibədə uğur qazana bilər. Hizbullah təşkilatının 2006-cı ildə bir neçə İsrail əsgərini öldürməsi qarşılığında İsrail Livana hücum etdi, ancaq istədiyi nəticəni əldə etmədi. Hizbullah Livanın cənubunda mövqelərini qorudu. İsrail Qəzza ilə yanaşı Livanın cənubuna hücum planı hazırlayıb. İsrail-Hizbullah müharibəsi İranın ikincini daha fəal şəkildə dəstəkləməsini şərtləndirəcək. Məsud Pezeşkian İsrail əleyhinə sərt açıqlamalar verəcək, Tehranın Hizbullaha silah və maliyyə dəstəyi artacaq. Bu Məsud Pezeşkianın Qərblə məsələləri həll etmək imkanlarını bir müddət arxa plana atacaq.
Elxan Şahinoğlu
TEREF
Polşanın müdafiə naziri Vladislav Kosiniyak-Kamış qeyd edib ki, “Volın məsələsi” həll olunmasa, Ukrayna Avropa İttifaqına üzv olmayacaq. Həqiqətən də ukraynalıların və polyakların keçmişində çox şey var. Dostluq da, əməkdaşlıq da... - indiki kimi. Və təəssüf ki, münaqişələr və rəqabət də var. Hətta qarşılıqlı müharibələr, qarşılıqlı qətllər. Bunda xüsusi bir məsələ yoxdur. Bu cür münasibətlər istənilən qonşu xalqlar üçün xarakterikdir.
Bizim keçmişdə nümayəndələri Ukrayna torpaqlarında cinayət törətmiş, xüsusilə Ukrayna torpaqlarında işğalçı kimi çıxış edən polşalı qonşularımıza qarşı böyük təəssüf hissi və böyük iddialarla danışa biləcəyimiz çoxlu səhifələrimiz də var.
Ancaq Allaha şükürlər olsun ki, Ukraynada heç bir siyasətçi yoxdur ki, (ən azı Polşadakı kimi danışan) bizim öz tarixlərinə baxışımızı Polşa qonşularımıza sırımağa çalışsınlar. Üstəlik, ukraynalı siyasətçilərin heç biri keçmişimizlə bağlı bəzi qiymətləndirmələrdən asılı olaraq Ukrayna ilə Polşa arasında bugünkü münasibətləri koordinasiya etmir. Heç kim gələcək əməkdaşlığın perspektivlərini bu tətbiq edilmiş baxışdan asılı etməyə çalışmır. Bu, qətiyyən yolverilməzdir. Mənə gəlincə, heç bir siyasətçinin bundan danışmağa haqqı yoxdur.
Axı bu, heç yerə aparan yoldur... Hər şeyi geridə qoyub normal münasibətləri inkişaf etdirərək irəli getməyi mümkün edən yeganə model qarşılıqlı bağışlama modelidir.
Onlar Polşa tərəfində hansısa cinayətlər barədə danışmağa hazır deyillər. Belə bir modelin normal qarşılıqlı anlaşmaya töhfə verməyəcəyi şübhəsizdir. Üstəlik, tamamilə spekulyativdir və tarixi təhrif edir.
Təəssüf ki, biz onu dəyişdirə bilmirik. Amma biz ondan bəzi dərslər çıxara bilərik. Və mənə elə gəlir ki, Ukrayna və Polşanın keçmişindən götürə biləcəyimiz əsas dərs odur ki, Rusiya həmişə xalqlarımız arasındakı anlaşılmazlıqlardan, xalqlarımız arasındakı münaqişələrdən istifadə edib.
Hesab edirəm ki, siyasətçilər tarixçi deyillərsə, keçmişlə bağlı hadisələrə münasibət bildirməməli, keçmişlə bağlı heç bir qiymət verməməlidirlər. Keçmişlə bağlı fikirləri ilə bu gün və sabahla bağlı fikirlərini hansısa yolla uzlaşdırmağa çalışan siyasətçilərin, təəssüf ki, özlərinin bu keçmişin sözçüsü olması ehtimalı daha çoxdur. Onlar isə bu günə və gələcəyə xidmət edə bilmirlər.
Üstəlik, bu cür mövzular yalnız Polşa siyasətinin bir hissəsi tərəfindən vacib hesab olunur. Və mənə elə gəlir ki, əslində Polşada vəziyyət indi dəyişir.
Keçən həftə mən Polşada ezamiyyətdə idim. Müxtəlif dövlət orqanlarının nümayəndələri, deputatlar, yerli hökumət nümayəndələri ilə çoxlu görüşlər keçirdim. Beləliklə, Polşanın cənab müdafiə nazirinin ifadə etdiyi nöqteyi-nəzər birmənalı olaraq indiki Polşa hökuməti arasında artıq üstünlük təşkil etmir. Və həqiqətən ümid edirəm ki, Polşa cəmiyyətindəki sağlam qüvvələr keçmişlə bağlı lazımsız mübahisələrin qarşısını alacaqlar. Əgər keçmişi müzakirə etmək istəyi varsa, o zaman tarixçilərimiz arasında yüksək keyfiyyətli dialoqun olmasına şərait yaratmaq lazımdır.
Müəllif: Vladimir Vyatroviç – Ukraynalı tarixçi, elmlər namizədi, ictimai xadim.
Mənbə: UNİAN
Tərcümə AYNA-ya məxsusdu
İran və Ermənistan arasında dəyəri 500 milyon dollar təşkil edən məxfi silah müqaviləsi imzalanıb. Müqaviləyə əsasən, İran Ermənistana “Şahed 136”, “Şahed 129”, “Şahed 197”, “Mohajer” kimi pilotsuz uçuş aparatları, eləcə də “Xordad 3”, “Məcid”, “Xordad 15” və “Arman” kimi zenit-raket sistemləri verəcək. Lakin Ermənistan Müdafiə Nazirliyi İranla 500 milyon dollarlıq gizli razılaşmaya dair xəbərləri təkzib edib.
Bakupost.az -a açıqlamasında hərbi ekspert Ədalət Verdiyev deyib ki, Ermənistan tərəfindən dəfələrlə İrandan silah daşınmalarının şahidi olmuşuq:
Onun sözlərinə görə, bu silah daşınmaları müharibədən sonrakı müddətdə İranın öz tank əleyhinə raket sistemlərinin, optik vasitələrinin Ermənistana daşındığı faktı, digər tərəfdən isə erməni PUA operatorlarının İranda hazırlanması, məhz İran PUA-larının Ermənistan tərəfindən əldə olunduğunu deməyə əsas verirdi.
Hərbi ekspert İran ərazisindən Ermənistana həm quru, həm də hava yoluyla silah və sursatların daşınmasına şahidlik etdiyimizi bildirib:
“Adətən, Fransa və Hindistana aid olan silahların da əksəriyyəti Ermənistana İran üzərindən daşınır. Odur ki, Ermənistan tərəfi nə qədər mövcud müqavilənin olmadığını inkar etsə də, belə bir əməkdaşlığın mövcudluğunu təsdiqləyən çox sayda faktlar əlimizdə mövcuddur”.
Ə.Verdiyevin sözlərinə görə, Ermənistan tərəfi burda söz oyunuyla məşğul olmalı deyil:
“Məğlub və işğalçı tərəf kimi belə bir müqavilənin ümumiyyətlə, olub-olmamağına aydınlıq gətirməlidir. Hesab edirəm ki, bizim üçün Ermənistanın əldə etdiyi silahların Azərbaycan tərəfinə qarşı istifadə olunması faktı Ermənistan üçün kifayət qədər ağrılı və acılı bir nəticələr vəd edir. O silahların hansı ölkədən verilməsi bizim üçün əhəmiyyət daşıyır. Vacib olan məsələ həmin silahların Azərbaycan sərhədləri yaxınlığında yerləşdirilməsinə imkan verməmək və onları zərərsizləşdirməkdən ibarət olmalıdır”.
Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh müqaviləsinin ilin sonunadək imzalanacağına dair ümidlər tükənməkdədir. Bunun başlıca səbəbi Ermənistan hökumətinin, baş nazir Nikol Paşinyanın sülh prosesi ilə bağlı qeyri-səmimiliyi, yekun sülhün əldə olunması üçün ardıcıl addımlar atmamasıdır. İrəvanın sülh danışıqlarını ləngidən bu addımları sülh müqaviləsinin tezliklə imzalanmasına inamı azaldır. Paralel olaraq, Ermənistan konstitusiyasında Azərbaycana qarşı ərazi iddialarının qalması, Bakının çağırışlarına hələ də adekvat reaksiya verilməməsi nikbinliyi azaldır. Sülh danışıqları ilə bağlı fərqli mülahizələr də səsləndirilir. Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi nümayəndəsi Mariya Zaxarova deyib ki, Moskvanın sülh prosesinə dəstəyi həcm və formaca bütün tərəflər üçün məqbul olmalıdır. Kreml sözçüsü bildirib ki, Rusiya iki müttəfiqi arasında balanslaşdırılmış sazişin bağlanmasını sülhün əsası hesab edir: "Sülhü region ölkələri qurmalıdır, kənardan kimsə yox".
Ermənistan parlamentinin spikeri Alen Simonyan da deyib ki, Bakı-İrəvan danışıqlarında birtərəfli güzəştlər yoxdur və proses beynəlxalq standartlara uyğun aparılır. Onun sözlərinə görə, Azərbaycanla sərhədin delimitasiyası prosesinə etirazlarda “köhnələrin” və xarici qüvvələrin izini görür: "Məsələ kəmiyyətlə həll olunmur. Müxalifətin öz ətrafında yaratdıqları reallıq budur ki, onlar öz dediklərinə inanır, media vasitəsilə yayırlar. Ermənistan xalqı hər şeyi çox gözəl başa düşür, əminəm ki, onlar sərhədlərin delimitasiyası prosesinə inanır. Bilir ki, İrəvan sülh şəraitində yaşamalıdır, müharibə istəmir, əvvəlkiləri geri qaytarmayacaq, dünyəvi dövlət olmaqdan əl çəkməyəcək, kilsənin bəzi üzvlərini siyasi fiqur kimi qəbul etməyəcək, bu qəbuledilməzdir".
Erməni ekspert Ara Poqosyan da bildirib ki, Azərbaycanın tələbləri tam paket halındadır və onların qəbulundan sonra münasibətlərin yumşalmasından bəhs etmək olar. Poqosyanın iddiasına görə, Qərblə Azərbaycan arasında bu məsələdə vahid yanaşma yoxdur: “Kollektiv Qərbdə bu məsələdə konsensus yoxdur. Ermənistanın həyati maraqlarına görə Cənubi Qafqazda yeni təhlükəsizlik və logistika konfiqurasiyasının yaradılmasına qarşı çıxan ölkələr var. Fransa və Niderlandın adını xüsusi qeyd edəcəyəm. Azərbaycan isə müstəmləkələrin müstəqilliyini dəstəkləməyə yönəlmiş Bakı Təşəbbüs Qrupu ilə Fransaya təsir göstərir. Azərbaycan planına görə, ilk növbədə Konstitusiyaya dəyişiklik edilməli və dəhliz yaradılmalıdır, çünki dəhliz təmin edilməsə, azərbaycanlıların Ermənistanda yaşaması öz mənasını itirəcək. Çünki burada azərbaycanlıların məskunlaşması dəhlizin təhlükəsizliyini də təmin edəcək. Bundan əlavə, yerli sakinlər tərəfindən onlara qarşı baş verən hər hansı əhəmiyyətsiz, hətta məişət hadisəsi 1974-cü ildə Kiprdə baş verdiyi kimi, türk ordusunun Ermənistan ərazisinə daxil olmasına səbəb ola bilər”.
Sülh danışıqları ətrafında cərəyan edən son prosesləri "sherg.az"a dəyərləndirən politoloq Azər Qasımov deyib ki, Ermənistanın konstitusiyasına dəyişiklik məsələsi prinsipialdır. Ekspertin sözlərinə görə, bu dəyişiklik olmadan əldə olunan sülh də saxta olacaq, yəni Ermənistan tərəfdən hüquqi əsası olmayacaq:
"Hansısa revanşist birinin yenidən Ermənistanda hakimiyyətə gəlməsi sülhün üstündən xətt çəkə bilər. Odur ki, Azərbaycan sülhün qalıcı olması üçün konstitusiya dəyişikliyini şərt gətirir. Ermənistanın qeyd edilənlərlə əlaqəli referenduma getməsi, referendumdan məqbul nəticənin çıxması sülhü bərqərar edə bilər. Amma COP29-a kimi referendum məsələsi çətin görünür. Tərəflər isə qeyd edirlər ki, məsələlərin böyük əksəriyyəti həllini tapıb. Hesab edirəm ki, COP29-a kimi sülhün bağlanması mümkün deyil. Bunun əsas səbəbini Ermənistanda axtarmaq lazımdır. Ermənistan böyük ehtimalla ABŞ-dakı seçkilərin nəticəsini və bundan sonra Ukrayna-Rusiya müharibəsinin aqibətini gözləyir. Əgər belə olmasaydı, referendum məsələsini çoxdan gündəmə gətirib qeyd edilən vaxta kimi çatdırardı".
Analitik vurğulayıb ki, eyni səbəbləri Azərbaycan da diqqətdə saxlayır:
"Beynəlxalq konyukturun necə olması hər kəsi gözləmə mövqeyinə çəkilməyə sövq edib. Azərbaycan və Ermənistan bu il yox, gələn ilin baharından sonra sülh müqaviləsi bağlaya bilərlər. Çünki Azərbaycanın da ilin əvvəlində referenduma gedəcəyi ehtimalı var. Referendumda Azərbaycan Konstitusiyasına bəzi dəyişikliklər edilə bilər. Ermənistan da Azərbaycan konstitusiyasında dəyişiklik iddiası ilə çıxış edir. Lakin Azərbaycanın İrəvanın istəyinə görə, konstitusiya dəyişikliyinə gedəcəyi az ehtimal olunur, amma yenə də ehtimal kimi qalmaqdadır".
Talassemiyalı uşaqlar üçün toplanmış bir milyonluq vəsaiti dələduzluq yolu ilə ələ keçirməkdə təqsirləndirilən şirkət sahibi Nuridə Seyidova və digər iki nəfər – Aynur Bayramova və Aysel Məmmədovanın cinayət işi üzrə məhkəmə prosesi keçirilib.
“Report” xəbər verir ki, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin hakimi Azad Məcidovun sədrliyi ilə keçirilən prosesdə Dövlət Əmək Müfəttişliyindən və Dövlət Vergi Xidmətindən məhkəmənin sorğularına gələn cavablar elan olunub.
Dövlət Vergi Xidmətinin cavab məktubunda Nuridə Seyidovanın rəhbərlik etdiyi şirkətlərdə kassa aparatlarının olmadığı bildirilib.
Hakim deyib ki, hesabda 100 minlərlə vəsait olub, lakin hesabatlarda 5-6 manat pul yazılıb.
Məhkəmə prosesində zərərçəkən Tural Nəsimiyev təqsirləndirilən şəxslər barəsində mülki iddia qaldırıb. İddiada bildirilib ki, hər üç təqsirləndirilən şəxsdən ona dəymiş 42 min manat maddi, səkkiz min manat isə mənəvi ziyanı tələb edir.
Zərərçəkən Tural Nəsimiyevin sözlərinə görə, onu Nuridə ilə əlaqələndirən Aynur olub. Ona dəymiş ziyandan cəmi 10 min manat ödəniş olunub. Qalan məbləği də hər üç şəxsdən tələb edir.
Məhkəmənin növbəti iclası sentyabrın 11-nə təyin olunub.
Qeyd edək ki, talassemiyalı xəstələrin valideynlərinin Daxili İşlər Nazirliyinə müraciətindən sonra faktla bağlı cinayət işi başlanılıb. İstintaqla müəyyən edilib ki, Nuridə Seyidova digərləri ilə əlbir olaraq 36 nəfər talassemiya xəstəsinin valideynlərinin etibarından sui-istifadə edərək həmin şəxslərin övladlarını Türkiyədə müalicə etdirmək adı ilə 1 milyon manata yaxın dələduzluq edib. Xanım müttəhimlərə qarşı Cinayət Məcəlləsinin 178.4-cü ( dələduzluq-xüsusilə külli miqdarda ziyan vurmaqla törədildikdə) maddəsi ilə ittiham irəli sürülüb.
Milli Məclisin VI çağırış tərkibində seçilən odioz deputatlar sırasında xüsusi yer tutan Məşhur Məmmədovun başı “sülalə qalmaqalları”ndan açılmır.
2020-ci ilin fevralında baş tutan növbədənkənar parlament seçkilərində bəxti üzünə gülən, deputat mandatına sahiblənən namizədlər arasında cəmiyyətdə “biznes divləri” kimi tanınan iş adamları da oldu. Təbii, dünyanı təhdid edən COVİD-19 pandemiyasının hələ tam vüsət almadığı dönəmdə keçirilən həmin seçkilərdə formalaşan tərkib bir o qədər də sual doğurmadı. Çünki qısa müddətdən sonra koronavirus məhdudiyyətlərinin tətbiqi, həmin ilin sentyabrında isə 44 günlük Vətən müharibəsinin başlaması, ölkənin ərazi bütövlüyünün geniş mənada bərpa edilməsi bu məsələləri arxa plana keçirdi.
Bununla belə, VI çağırış Milli Məclisin də vaxtında əvvəl buraxılması, sentyabrın 1-nə növbədənkənar seçkilərin təyin edilməsi ali qanunverilik orqanının mümkün tərkibini, həmçinin hakim Yeni Azərbaycan Partiyasının (YAP) müəyyənləşdirdiyi namizədlər korpusunu geniş ictimai müzakirəyə çıxardı. YAP-ın ötən həftə açıqlanan namizədləri ətrafında diskussiyaların səngiməməsi məsələnin cəmiyyət üçün aktuallığını qoruyub saxladığını göstərir.
Bu da ilk növbədə onunla izah olunur ki, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa edilməsindən sonra ölkə Prezidenti başda olmaqla, hakimiyyətin nüfuzunun yüksəlməsi YAP-ın namizədləri üçün də “planka”nın böyüdülməsi gözləntisini artırıb.
Sözsüz ki, hakim partiyanın 125 seçki dairəsinin hər birindən irəli sürdüyü namizədlər siyahısında mühüm yeniliklər var. Bu isə o anlama gəlir ki, Milli Məclisin formalaşacaq tərkibində YAP-ın təmsilçiləri arasında kifayət qədər yeni adlara rast gəlinəcək. Bununla belə, siyahıda tanış isimlərin də yetərincə çox olduğu qeyd edilməlidir. Onların arasında YAP-ın veteranları ilə yanaşı, cəmiyyətdə iş adamı kimi tanınan fiqurlar da az deyil və VI çağırış parlamentdə hakim partiyanı Masallı rayonundan təmsil edən biznesmen-deputat, əksəriyyətin daha çox “Embawood” mebel firmasının sahibi olaraq bildiyi Məşhur Məmmədov da onlarla bir sıradadır.
Aydın məsələdir, deputat madatına sahibləndikdən sonra digər biznesmen-deputatlar kimi Məmmədov da qanunun tələbinə uyğun olaraq, sahibkarlıq fəaliyyətindən kənarlaşdığını iddia etməkdədir. Ancaq parlamentə biznesdən “adlayan” bəzi deputatlarla bağlı aşkara çıxan faktlara əsaslandıqda, “Embawood” sahibinin bu bəyanatına yumşaq desək, inanmaq mümkün deyil. Ölkə mediasında Məmmədov haqqında indiyə qədər dərc olunan və olumaqda davam edən çoxsaylı materiallar onun bu iddialarının blefdən başqa bir şey olmadığını söyləməyə ciddi səbəb verir.
Məhz həmin materiallarda Məşhur Məmmədovun hələ də “Embawood”u birbaşa özünün idarə etdiyi, bu da azmış kimi, vaxtilə şirkətdə pay verərək şərik olduğu yaxın qohumları ilə aralarında problemlərin yarandığı da yazılmaqdadır. Maraqlı və təəccüblüdür ki, deputat mandatı əldə etdikdən sonra imkanları genişlənən Məmmədovun qohumları ilə apardığı mübarizədə məğlub olduğu, bu üzdən malik olduğu biznes şəbəkəsinin əhəmiyyətli hissəsini itirdiyi də mediada əminliklə irəli sürülən iddiaların mühüm tərkib elementidir.
Hətta konkret olaraq göstərilib ki, “Embafinans” QSC bank olmayan kredit təşkilatının (BOKT) səhmlərinin müvafiq qaydada 60 və 40 faizinə nəzarət edən Elşad Abbasovla Məşhur Məmmədov Səhmdar Cəmiyyətdəki paylarının bir hissəsini yeni aksionerə satmalı olub.
Məlumata görə, yeni səhmdar Tamara Polyakova ilə həyata keçirilən sövdələşmə nəticəsində o, səhmlərin 14 faizini əldə edib. Bununla da əsas səhmdarlar olan adları çəkilən şəxslərin 51 və 35 faizə düşüb.
Medianın diqqətindən yayınmayan daha bir mühüm nüans Məşhur Məmmədovun oğlu ilə qızının ölkə xaricinə üz tutmasıdır. Bildirilir ki, biznesmen-deputatın Məmməd və qızı Mədinə Şahbazova artıq bir müddətdir, ABŞ-a köçüb.
Babalarının adını soyad götürən deputatın övladlarının Nyu-Yorkda məskunlaşdıqları deyilir. Qeyd olunur ki, deputatın oğlu ABŞ-da təsis etdiyi “Masalli Enterprise LLC” şirkəti Nyu-Cersi ştatının Gəlirlər İdarəsi tərəfindən qeydə alınaraq rəsmi fəaliyyətə başlayıb. Həmin şirkətin hüquqi ünvanı da ictimailəşib: 35 Riverdale Dr Fort Lee, NJ 07024-4441.
Sözsüz, başı qalmaqallardan ayılmayan biznesmen-deputat Məşhur Məmmədovun hazırda ən böyük qayğısı namizəd olduğu 74 saylı Masallı dairəsində seçki kampaniyasını problemsiz başa vuraraq deputat kreslosunu əlində saxlamaqdır. Lakin bunun o qədər də asan olmayacağı mübahisə doğurmayan məsələdir. Çünki YAP-ın namizədlər siyahısında yer almaq hələ deputat mandatını qarantiləmək deyil. Üstəlik, Məşhur Məmmədovun qohumları ilə yaşadığı biznes-qarşıdurmada aldığı zərbələr və onun reputasiyasını daha da korlayan müəyyən olaylar “Embawood” sahibinin planlarını dərin suya sala bilər.
O səbəbdən, bütün dairələrdə deputatlığa namizəd irəli sürən YAP-ın “xərcləyəcəyi” fiqurlar sırasında Məşhur Məmmədovun da olacağı çox real görünür. Hər halda, o da bunun fərqindədir.
www.yenicag.az
Xəbər verdiyimiz kimi Qazaxıstanın Azərbaycandakı səfirliyində Azərbaycan-Qazaxıstan turizm forumu keçirilib. Tədbirdə çıxış edən səfir Alim Bayel qeyd edib ki, Qazaxıstandan Azərbaycan vasitəsilə "yaşıl enerji"nin ixracına dair layihə hazırlanır. Azərbaycanla Qazaxıstan arasında sıx ticari-iqtisadi əməkdaşlığın, o cümlədən enerji sahəsində də əlaqələrin mövcud olduğunu qeyd edən səfir bu əməkdaşlığın inkişafında Orta Dəhlizin əhəmiyyətini vurğulayıb. Tədbirdə bu ilin may ayında Daşkənddə “Azərbaycan, Qazaxıstan və Özbəkistanın enerji sistemlərinin birləşdirilməsi üzrə Əməkdaşlıq Memorandumu"nun imzalandığı da xatırladılıb. Bildirilib ki, sənədin icrası hər üç ölkəyə “yaşıl enerji”nin istehsalı və Azərbaycan ərazisi vasitəsilə Avropaya ixracının təşkilində əməkdaşlıq etməyə imkan verəcək.
İqtisadçı ekspert Xalid Kərimli Demokrat.az-a açıqlamasında deyib ki, Azərbaycan hələ Avropaya “yaşıl enerji”nin ixracına başlamayıb:
“2022-ci ilin dekabrında bununla bağlı memorandum imzalandı. Azərbaycan, Gürcüstan, Ruminiya, Macarıstan və Avropa Komissiyası arasında imzalanan bu memorandum Qara dənizin dibi ilə kommunikasiya xətlərinin çəkilməsini nəzərdə tuturdu. Lakin memorandumdan irəli gələn işlərin görülməsinə hələ başlanılmayıb. Bu istiqamətdə hələ ki ortada maliyyələşmə mexanizmi yoxdur:
2023-cü ildə ABŞ Ermənistanın da bu sənədə qoşulması haqqında bəyanatlar səsləndirdi. Müzakirələr bundan sonra da davam etdi. Lakin hələ ki layihənin həyata keçirilməsi üçün real addımlar atılmayıb.
İxrac üçün ikinci dəhliz Zəngəzur dəhlizi olmalıdır. Ermənistanın 44 km-lik ərazisindən dəmir yolu xətti keçməli idi. Bu nəqliyyat dəhlizi Azərbaycanın əsas ərazisini Naxçıvanla birləşdirməli, həm də bununla elektrik ötürülməli idi. Naxçıvan özü isə bərpa olunan enerji istehsal edərək Türkiyəyə ötürməli idi. Azərbaycan Cənub Qaz dəhlizi vasitəsilə Avropaya qaz ixrac edir. “Yaşıl enerji”nin ixracı üçün tələb olunan infrastruktur hələ qurulmayıb. Bu baxımdan Qazaxıstanın Azərbaycan vasitəsilə “yaşıl enerji” ixrac etməsi yaxın perspektivdə real görünmür”.
Mətbuata həssas münasibət Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin həyata keçirdiyi siyasətin parlaq nümunəsidir. Dövlət rəhbərimizin ali siyasi iradəsi nəticəsində ölkəmizdə mətbuat azadlığı prinsipləri bərqərar olmuş, çoxlu sayda qəzet və jurnalın fəaliyyəti üçün münbit şərait təmin edilmişdir.
Mətbuat, jurnalistika zamanın çağırışları ilə nəfəs alan ictimai təsisatdır. Zamanın dinamik dəyişməsi, hər dövrün öz reallıqlarının meydana gəlməsi, təbii ki, mətbuat qarşısında da yeni vəzifələr müəyyənləşdirir. Azərbaycan dövlətinin bugünkü inkişafı həm regionda, həm qlobal məkanda oynadığı əhəmiyyətli rol, önümüzdəki böyük milli hədəflər, mətbuatımız qarşısında da yeni vəzifələr qoyur.
Bu gün dövlətimiz beynəlxalq siyasi, iqtisadi, mədəni proseslərin fəal və böyük təsir gücünə malik iştirakçısı olduğu kimi, Azərbaycan mətbuatı da qlobal informasiya şəbəkəsinin bir parçasıdır. Hazırda respublikamızda çoxsaylı qəzet və jurnallar nəşr olunur, onlayn media inkişaf edir. İnformasiya texnologiyalarının inkişafı Azərbaycan mətbuatının qlobal informasiya şəbəkəsinin bir hissəsi kimi öz rolunu uğurla yerinə yetirməsinə şərait yaradır. Qloballaşma prosesləri, medianın rəqəmsallaşması jurnalistikanın özündə də çox mühüm dəyişikliklərə gətirir. Mətbuatın üz tutduğu auditoriyanın maraqları, baxış bucağı, jurnalistikadan gözləntiləri çox sürətlə dəyişir. Jurnalistlərdən bu dəyişikliklərə çevik şəkildə uyğunlaşmağı, peşəkarlıq səviyyələrini mütəmadi artırmağı tələb edir.
Milli Mətbuatımızın 149 illik inkişaf tarixi ilə indiki səviyyəyə gəlib çatması, ölkəmizdə ən müasir tələb və standartlara uyğun medianın mövcudluğu dövlətimizin bu sahəyə dəstəyinin nəticəsidir. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin media nümayəndələri ilə mütəmadi görüşləri, müsahibələri milli mətbuatımızın davamlı inkişafına müsbət təsir göstərir. Dövlətimizin başçısı İlham Əliyev söz azadlığının təmin olunmasını prioritet məsələ hesab edir və bununla bağlı böyük siyasi iradə nümayiş etdirərək lazımi addımları atır.
Həm Birinci, həm də İkinci Qarabağ müharibələrində üzərinə düşən vəzifəni layiqincə yerinə yetirən Azərbaycan mediası böyük Zəfərimizin müjdəçisi oldu. Jurnalistlərimiz 44 günlük Vətən müharibəsində cəbhə xəttində xəbər istehsalçısı kimi böyük fədakarlıq göstərdilər. Onlarla jurnalistimiz qismən səfərbərlik proqramının iştirakçıları kimi qələmini süngüyə çevirərək hərbi əməliyyatlarda iştirak etdi. Göstərdiyi igidliklərə görə müxtəlif medallarla təltif edildi. Ölkə mediası o tarixi günlərdə Azərbaycan həqiqətlərinin dünyaya düzgün çatdırılması missiyasını uğurla həyata keçirdi və indi də bu missiyanı davam etdirərək ölkəmizin düşmən təbliğatına qarşı informasiya mübarizəsinə töhfələrini verməkdədir. Prezident İlham Əliyevin Vətən müharibəsi dövründə 30-dan çox beynəlxalq media qurumuna geniş müsahibələri mövcud reallıqların dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasında müstəsna rol oynadı.
Keçən il Prezident İlham Əliyevin iştirakı ilə qədim qala şəhərimizdə, Şuşada "4-cü Sənaye İnqilabı dövründə Yeni Media" mövzusunda 1-ci Şuşa Qlobal Media Forumunun açılışı oldu. Forumda 49 ölkədən 150 xarici qonaq, beynəlxalq təşkilat və media qurumunun, eləcə də yerli media orqanlarının rəhbərləri və nümayəndələri iştirak etmişdilər. Forumda dövlətimizin başçısı bir daha dünyaya Azərbaycan reallıqlarını çatdırdı və regionda baş verən prosesləri dəyərləndirdi.
Forumun uğuru və beynəlxalq aləmdə yaratdığı rezonansdan sonar bu il yenidən növbəti Forum keçirilməsi zərurətini yaratdı. İyulun 20-də “Yalan məlumatların ifşası: Dezinformasiyaya qarşı mübarizə” mövzusunda 2-ci Şuşa Qlobal Media Forumunun açılış mərasimi keçirilib. 50-yə yaxın ölkədən 150-dən çox xarici qonağın, o cümlədən 30-a yaxın ölkənin informasiya agentliyi, 3 beynəlxalq təşkilat və 82 media qurumunun nümayəndələrinin qatıldığı Forum iştirakçılar üçün birgə müzakirə və hərəkət platforması rolunu oynayıb.
Bu gün İkinci Şuşa Qlobal Media Forumunu regionda və Azərbaycanda baş verən hadisələri dəqiqliklə, əsaslı şəkildə beynəlxalq ictimaiyyətə təqdim edir. Dövlət başçısı İlham Əliyevin ikinci Şuşa Qlobal Media Forumundakı çıxışında da əsas çağırışlarından biri bu oldu ki, regionda və Azərbaycanda baş verən hadisələr obyektiv şəkildə işıqlandırısın.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Forumda iştirak edib və iştirakçıların suallarını cavablandırıb. Prezident İlham Əliyevin hər bir çıxışı mühüm çağırışlarla, mesajlarla zəngindir. Dövlətimizin başçısı sözügedən Forumdakı çıxışında diqqəti dünyanın ikili standartlara əsaslanan siyasəti fonunda reallıqlara qərəzli yanaşmalara da yönəltdi. Qeyd etdi ki, natamam, qeyri-dəqiq və manipulyasiya edilmiş hesabatlar Qərbdən qaynaqlanır. O, gündəlik həyatımıza çevrilir. Artıq Qərbdə siyasi dairələrdə reallıq daha çox üzə çıxır və Azərbaycana bərabər tərəfdaş kimi yanaşılır. Biz qarşılıqlı hörmət, qarşılıqlı anlayış, qarşılıqlı maraqların gözlənilməsi və uzun əsrlər boyu xalqlarımız arasında əlaqələrə əsaslanaraq münasibətləri formalaşdırırıq. Biz diqqətimizi xalqımıza, ölkəmizə yönəltdik, dedi-qodulara, Avropa Parlamentində və ya Avropa Şurasında hansısa bəyanatlara fikir vermədik.
Forumda Azərbaycanın reallıqları sırasında iqtisadi uğurlara xüsusi diqqət göstərildiyini bildirib. Ölkəmizin enerji sektorunda qazandığı uğurlar, yeni əməkdaşlıq formatlarının yaradılması üçün mövcud imkanlar, Azərbaycan qazının Avropaya nəqlinin iki dəfə artırılmasının əsas hədəflərimizdən olduğu geniş müzakirə edildi. 2021-ci ildə ölkəmiz Avropaya 8 milyard kubmetr qaz nəql edirdi. Bu il təkcə Avropaya 13 milyard kubmetrə yaxın təbii qaz nəql ediləcək. Ümumi həcm isə 25 milyard kubmetr olacaq. 2027-ci ilin sonuna qədər Azərbaycan Avropaya ixracı 16 milyard kubmetrə çatdırmalıdır. Bu resursların Avropaya mövcud nəqliyyat şəbəkəsi - Cənub Qaz Dəhlizi, həm də onun interkonnektorları vasitəsilə çatdırılması planlaşdırılır. Bu gün qaz amili enerji təhlükəsizliyinin bir nömrəli faktorudur. Dövlətimizin başçısı bildirdi ki, “atdığımız bütün addımlar və etdiyimiz təşəbbüslər əsas məqsədi güdür: ölkəmizi gücləndirmək, iqtisadi gücümüzü artırmaq, iqtisadi və siyasi müstəqilliyimizi daha da gücləndirmək və Azərbaycanı yüksək liqaya daxil etdirmək”.
Forumda tədbir iştirakçılarına BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyası ilə əlaqədar həyata keçirilən tədbirlər və hazırlıq işləri, ölkə səviyyəsində iqlim dəyişikliyinin təsirləri ilə aparılan mübarizə, azad edilmiş ərazilərdə bərpa və yenidənqurma prosesində nümayiş edilən dayanıqlı yanaşma barədə geniş məlumat verildi. Belə bir istək ifadə edildi ki, Azərbaycanda keçiriləcək COP29 məhz həmrəylik tədbiri olsun.
Həcər Verdiyeva – Tarix elmləri doktoru, professor