211 il bundan əvvəl, 13 yanvar 1813-cü ildə Azərbaycan tarixində önəm daşıyan bir hadisə baş verdi. Söhbət Rusiya-İran müharibəsinin rus qoşunlarının Lənkərana hücumu kimi mühüm epizodundan gedir. Biz hamımız tarixin bu səhifəsini xatırlamalıyıq. Axı, tarix dövridir və başqa bir zamanda, başqa miqyasda, lakin eyni xarakterlərlə təkrarlana bilər. Xüsusilə, söhbət Rusiya, Azərbaycan və Böyük Britaniyadan gedirsə.

Belə ki, 1813-cü ildə rus ordusu Lənkəran qalasını mühasirəyə almağa və top atəşinə tutmağa cəhd etdi. Lakin bu istiqamətdə beş günlük tədbirlər uğur qazanmadı. Bu, ingilis mühəndisləri tərəfindən tikilən istehkamlar sayəsində baş verdi. Şahidlərin dediyinə görə, Lənkəran qalası hündür daş divarları və cərgələri iti döyüş divarları ilə güclü təsir bağışlayırdı. Qala dərin xəndəklərlə əhatə olunmuşdu.

O, nizamsız dördbucaq şəklində (eni 80 sajen), Lənkəran çayının sol sahilində, dənizdən bir qədər aralıda, bataqlıqların arasında idi. Ən böyük - cənub-qərb tərəfi 130 sajen uzanırdı. Nizamsız çoxbucaqlı formasında tikilmiş şimal-şərq tərəfinin uzunluğu 80 sajenə qədər idi. Cənub-şərq tərəfi və şimal-qərb tərəfin hər birinin uzunluğu 100 sajenə malik idi. Künclərdə qalalar var idi. Ən güclülər şimal və qərbdə idi. Qalan tərəfləri bataqlıq və çayla əhatələnirdi. Süni təpələrin hündürlüyü 4-5 sajenə çatırdı. Xəndəyin dərinliyi 4 sajen, eni 10 sajen idi.

Bütün bunlar ingilislərin köməyi sayəsində əldə edilmişdi. Bəli, tarixən İngiltərə və Rusiya bir-birinə qarşı çıxıb. Mən bu məqama qayıdacağam, amma hələlik qeyd edim ki, Lənkəran komendantı Sadıx xan qürurla qalanı təslim etməkdən imtina etdikdən sonra general Kotlyarevskinin rus dəstəsi Lənkəran qalasını zəbt etdi.

Bu zaman rus ordusu böyük itki verdi. Zabitlərin və kiçik zabitlərin əksəriyyəti öldürüldü. Dəstə öz əsgərlərinin yarıdan çoxunu itirdi və ya yaralandılar. 17-ci Yeger alayında 296 nəfərdən yalnız 74-ü sağ qalmışdı.

Bu, rusların tarixən “ət hücumu” taktikasından istifadə edərək öz məqsədlərinə çatmağa vərdiş etdiyini təsdiqləyir. İndi eyni taktikadan Rusiyanın Ukraynaya qarşı müharibəsində istifadə olunur. “Qadınlar yenilərini dünyaya gətirərlər” tezisinin, gördüyümüz kimi, Rusiyada kökünü kəsmək mümkün deyil.

Yeri gəlmişkən, Rusiya-Ukrayna müharibəsi haqqında. Cümə günü Kiyevdə çox mühüm hadisə baş verib. Ukrayna ilə Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya Birləşmiş Krallığı arasında təhlükəsizlik sahəsində əməkdaşlıq haqqında saziş imzalanıb. Sənədi Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski və Böyük Britaniyanın Baş naziri Rişi Sunak imzalayıb. İngilis dilində bu müqavilə “Agreement on Security Cooperation” adlanır.

Böyük Britaniya dünyada Ukrayna ilə əməkdaşlığa dair belə bir sənəd imzalayan ilk ölkə oldu. Müqavilə Ukraynanın təhlükəsizliyinə dəstək məqsədilə Britaniya ilə Ukrayna arasında hərbi və qeyri-hərbi əməkdaşlığı rəsmiləşdirir. Gördüyümüz kimi, Böyük Britaniya Rusiyanın yad torpaqları zəbt etmək planlarına yenidən açıq şəkildə qarşı çıxır. Və burada Lənkərana hücumun nəticələrini bir daha xatırlayırıq.

Lənkəran qalası alındıqdan sonra rus qoşunlarının İrana soxulması üçün birbaşa yol açıldı və qanlı hücumun bilavasitə nəticəsi 1813-cü il oktyabrın 12-də (24) Qarabağın Gülüstan kəndində imzalanmış Gülüstan müqaviləsi oldu. Onun bəndlərinə görə, Rusiya Xəzərin qərb sahilini Astaraya qədər aldı. Yəni müasir Azərbaycan torpaqları o vaxtkı Rusiya tərəfindən işğal olundu.

İndiki Rusiya da imperiya ambisiyaları ilə sağalmaz xəstədir. Bu ölkənin rəhbərliyi açıq şəkildə bəyan edir ki, SSRİ-nin dağılması ötən əsrin ən böyük geosiyasi fəlakəti olub. Rusiya artıq 2008-ci ilin avqustunda Gürcüstana qarşı müharibəyə başlayıb və onuncu ildir ki, Ukraynaya qarşı döyüşür. Üstəlik, son iki ildə genişmiqyaslı müharibə gedir. Rusiya artıq Krımı və bir sıra Ukrayna torpaqlarını “ilhaq edib”.

Azərbaycan eyni zamanda Ukraynanın ərazi bütövlüyünü tanıyır və ona siyasi dəstək və humanitar yardım göstərir. Biz yenə də Azərbaycanı güclü şəkildə dəstəkləyən Böyük Britaniya ilə barrikadanın eyni tərəfindəyik. Gördüyümüz kimi tarix özünü təkrarlamaq qabiliyyətini sübut edib. Və biz yeni faciələr yaşamaq istəmiriksə, onun bütün dərslərini xatırlamalıyıq.

Müəllif: Əkbər Həsənov - Mənbə: AYNA.az

Rusiya-Belarus sərhədinin üçüncü ölkədən gələn sürücülərin üzünə bağlanması beynəlxalq yükdaşımalarda iştirak edən azərbaycanlıları son dərəcə çətin vəziyyətə salıb.
TEREF-in Haqqın.az -a istinadən məlumatına görə, bir həftədir 20 dərəcə şaxtada "Krasnıy Kamen" sərhəd-keçid məntəqəsində qalan azərbaycanlı yük maşını sürücüləri jurnalistlərin suallarına cavab olaraq çiyinlərini çəkməklə kifayətlənirlər.
“Yanvarın 8-dən burada gözləyirik: bizə sərhəddən keçirməyə icazə vermirlər. Belarusdan yük götürdük - onu üçüncü ölkəyə aparmalıyıq. Lakin Rusiya-Belarus sərhədi üçüncü ölkələrin sürücüləri üçün bağlıdır. Heç kim bunun səbəblərini izah etmir. Hara müraciət etsək də, dəqiq cavab ala bilmirik”, - deyə sürücülərdən biri bildirib.
Digər azərbaycanlı sürücü deyir ki, Belarus tərəfi problemin onlara aidiyyəti olmadığını iddia edir:
“Bizə Litvadan keçməyi məsləhət görürlər. Amma bu, mümkün deyil, çünki bizim ilkin olaraq vizamız yoxdur, digər tərəfdən isə yüklərin daşınmasına icazə verən sənəd lazımdır. Bu sənəd bizdə yoxdur. Ona görə də nə edəcəyimizi bilmirik. Bu soyuqda ilişib burada qalmışıq, yanacaq və qidamız tükənir”.
Qeyd edək ki, bir qədər əvvəl Rusiya FTB-nin Belarusla həmsərhəd olan Bryansk və Smolensk vilayətlərinin federal sərhəd idarələrinə göndərdiyi təlimata əsasən, üçüncü ölkədən gələn sürücülərin Belarus-Rusiya sərhədindən keçməsi qadağan edilib.

Sabah Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın sədrliyi ilə Ankarada Nazirlər Kabinetinin iclası keçiriləcək.

Nazirlər Kabinetinin iclasında inflyasiya və qiymət artımı ilə mübarizə üçün atılacaq əlavə addımlar da müzakirə olunacaq.

Mərkəzi Bankın monetar sərtləşdirmə addımlarının bazarlara təsiri və ehtiyatlardakı son vəziyyət qiymətləndiriləcək.

İclasın digər gündəm məsələsi Türkiyənin antiterror əməliyyatlarıdır. Bu çərçivədə İstanbulda keçirilən təhlükəsizlik sammitindən alınan qərarlar Nazirlər Kabinetində də müzakirə olunacaq. Terror təşkilatı PKK-ya qarşı Suriya və İraqın şimalında və ölkədə davam edən əməliyyatlar müzakirə ediləcək.

Eyni zamanda, Nazirlər Kabinetinin iclasında İsrailin Fələstinə hücumları, Türkiyənin Qəzzada atəşkəsə nail olmaq üçün diplomatik təşəbbüsləri və Qırmızı dənizdəki gərginlik də müzakirə olunacaq.

Qırğızıstanda dövlət çevrilişi hazırlamaqda şübhəli bilinən iş adamı İmamidin Taşov və fəal Tilekmat Kurenov odlu silah və partlayıcı qurğulardan istifadə etməklə təxribatlar hazırlayırdılar.

Gununsesi.info xəbər verir ki, bunu Qırğızıstan Prezidenti Sadır Japarov “Kabar” xəbər agentliyinə müsahibəsində deyib.

“Onların planları bir neçə iştirakçını güllələmək və ya insanların ölümünə səbəb ola biləcək partlayıcı qurğulardan istifadə etməklə kütləvi iğtişaşlar təşkil etmək idi. Onlar faciəvi nəticəyə görə məsuliyyəti hakimiyyətin üzərinə atacaq və bununla da xalq etirazını gücləndirəcək, daha kütləvi aksiya keçirəcəkdilər”-deyə, o bildirib.
Japarov qeyd edib ki, Taşov və Kurenovun arxasında başqa qruplar var, amma xalq onların arxasınca getməyəcək:
“Bunlar əvvəllər xəzinədən oğurluq edərək vergi ödəməkdən yayınan, milyardlarla dollar gəlirlərini gizlədənlərdir. Biz hər kəsi “ovucumuzun içi” kimi tanıyırıq”.

Rusiyanın Tümen şəhərindən olan lotereya milyarderi qızıl unitazlı mənzil ala bilər.
Bakupost.az xəbər verir ki, Tümen sakininin ala biləcəyi daşınmaz əmlak seçimini Ura.ru Etazhi daşınmaz əmlak agentliyinin məlumatlarına əsaslanaraq hazırlayıb.
Vergilərdən sonra həmin şəxsə lotoreyadan 850 milyon rubl qalacaq. Bundan sonra o, Tümendə ən bahalı mənzili almaq imkanı əldə edəcək. Söhbət şəhərin mərkəzində 121 kvadratmetr sahəsi olan üç otaqlı mənzildən gedir. Onun dəyəri 150 milyon rubl təşkil edir. İnteryerin xüsusiyyətləri arasında qızılı unitazı olan tualet də var.
Həmçinin lotereyanın qalibi Moskvada 357 milyon rubl dəyərində ən bahalı mənzillərdən birini ala bilər. Bu məbləğə o, premium yaşayış kompleksində sahəsi iki yüz kvadratmetrdən çox olan beş otaqlı mənzil ala bilər. Korpusun içərisində SPA sahəsi, mərmər və ağacdan hazırlanmış elementlər var.

“Regionumuzda vəziyyəti pozmaq əvəzinə sülhə kömək edin”.

“Report” xəbər verir ki, bu barədə Azərbaycanın Fransadakı səfiri Leyla Abdullayevanın “Le Figaro” qəzetində dərc olunan “Bakının Fransanı ləkələmək üçün böyük hücumu” adlı məqaləyə dair “X” səhifəsindəki şərhində bildirilir.

“Siz hələ də Qarabağın Azərbaycanın beynəlxalq səviyyədə tanınmış ərazisinin bir parçası olduğunu bilmirmiş kimi davranırsınız. Uzun müddətdən sonra regionda ilk dəfə olaraq ədalətli və davamlı sülh mümkündür. Sülhün həqiqətə ehtiyacı var; yalan rəvayətlərə yox”, - səfir qeyd edib.

Almaniyanın paytaxtı Berlində 1919-cu ildə öldürülən alman fəhlə hərəkatının liderləri Karl Liebknext və Roza Lüksemburqun xatirəsinə keçirilən nümayiş zamanı yaranmış iğtişaşlarla bağlı vəziyyət daha da pisləşib.

“Report”un məlumatına görə, bu barədə “Bild” xəbər yayıb. Qeyd edilir ki, azı 20 polis əməkdaşı yaralanıb.

Qəzetin məlumatına görə, nümayişçilər Yəmənə dəstək şüarları səsləndirərək, Ukraynaya silah tədarükünün dayandırılmasını tələb ediblər.

“Ən azı 20 polis işçisi yaralanıb”, - nəşr yazır. Eyni zamanda nümayişçilər arasında da zərərçəkənlərin olduğunu bildirib.

Bundan əvvəl Berlində nümayişçilərlə polis arasında baş verən toqquşmada azı 8 nəfərin yaralandığı barədə məlumat yayılıb.

2024-cü ilin ikinci həftəsində Vladimir Putin həyatında ilk dəfə Çukotkaya, oradan Xabarovska gedib.

Səfər zamanı o, yerli sahibkarlarla görüşüb.

“Cebhe.info” xəbər verir ki, Prezidentin Uzaq Şərqə səfərinin bütün təfərrüatları Pavel Zarubinin “Telegram” kanalında və "Moskva. Kreml. Putin" proqramında yayımlanıb.

Məlum olub ki, Çukotka Putinin heç vaxt getmədiyi bölgədir.

"Çukotka irsi" muzey mərkəzinin direktoru Svetlana Kutegina Rusiya liderinə müraciət edib:

-Sizi çukçi dilində salamlamaq istəyirəm-"Etti". Hərfi tərcümə olunarsa, soruşdum ki, "Gəlmisən?", siz də cavab verməlisiniz ki, “İi”.

Putin deyib:

-“İi”.

Daha sonra Kutegina təəssüratlarını belə bölüşüb:

-Ona afərin. Düz eskimosda və çukçi dilində "etti" deyirdi.

"Burada olmamasına baxmayaraq, Prezident heç vaxt Çukotkanı diqqətindən yayındırmayıb. İnkişaf proqramı, ayrıca vəsaitin ayrılması ilə bağlı qərar və s. Ona görə də burada nə olduğunu yerində görmək onun prinsipial və vacib məsələ idi. Burada bir-birinin ardınca yeni qərarlar verilirdi. Üçüncü uşağın doğulduğu Çukotkadakı ailələr ipoteka ödəyərkən əlavə dəstək alırlar. Həm də çoxuşaqlı ailələr üçün mənzil vergisinin ləğvi məsələsi var”,-deyə Prezidentin mətbuat katibi Dmitri Peskov bildirib.

Amma Putin bu təklifdə hər şeyi dəstəkləməyib, belə ki, analıq kapitalının avtomobil almağa və ya başqa məqsədlərə xərclənməsi təklifini bəyənməyib:

- Bu təklif əvvəlcə ailə həyatının əsas məsələlərində çoxuşaqlı ailələri dəstəkləmək üçün bir vasitə kimi düşünülmüşdü. Amma mən həmişə qorxuram ki, biz bu ana kapitalının müxtəlif istiqamətlərə xərclənməsinə icazə verməyə başlayan kimi - sadə, lakin çox birbaşa bir şey deyəcəyəm - biz son nəticədə uşaqların maraqlarına zəmanət verə bilməyəcəyik.

Maraqlı anlardan biri çoxuşaqlı ananın çoxuşaqlı ataların statusu ilə bağlı narahatlığını dilə gətirməsi olub. Gözlənilmədən onun əri özünü Prezidentə təqdim edib:

-Mən İrina Borunovanın əriyəm - ciddi, sakit.

Putin ona belə reaksiya verib:

-Deməli, bu sizə ünvanlanıb.

Çoxuşaqlı ana Putinə deyib:

- Niyə biz burada altı uşaqla yaşayırıq? Çünki uşaqlarımız üçün çox şeyimiz var. Hətta bizim adlandırdığımız kimi materikdə olmayan şeylər də var. Amma bu gün pomidorun qiymətləri məni şoka saldı.

Dialo daha sonr abelə davam edib:

-Yaxşı, pomidor yemə.

- Necə? Bəs xiyar?

- Qırmızı kürü yeyin.

Burada pomidorun kiloqramı 1600 rubldur. Rəsmi statistikaya görə Çukotkada orta əmək haqqı 100 min rubldan çoxdur.

Yerli sakin etiraf edir ki, onlar artıq belə qiymətlərə öyrəşmişiblər.

- Yaxşı, bu tərəvəz və meyvələri ala bilirsiniz?

- Bəli.

- Biz başqa bölgələrdənik və hamımız məəttəl qaldıq.

- Bəli, belədir, hamı şokdadır, çatdırılma çox çətindir, ona görə də qiymətlər belə bahadır.

- Bu, sizin üçün münasibdir?

- Əslində bəli.

Putin pomidorların ləzzətli qoxusunun fərqinə varıb. Nə qədər qəribə səslənsə də - Çukçi pomidorları. Onlar ucuzdur, xaricdən gətirilənlər çox bahadır.

Çukçi xiyarının idxal olunan xiyardan hər hansı bir şəkildə fərqlənib-fərqlənməməsi sualına sahibkar Pavel Makatrovun cavabı buelə olub:

-Bəli, şimal tərəfindəndən daha bərkdir.

Peskov bildirib ki, bölgədə qış yolu hələ açılmayıb.

-Belə çıxır ki, o, rəsmi olaraq yalnız fevralda açılacaq. Ona görə də əslində, hər kəs, demək olar ki, öz təhlü və riski dərəcəsində görə bundan istifadə edir.

Buz hələ o qədər də qalın deyil ki, istənilən nəqliyyatın rahat keçməsinə zəmanət verir.

Jurnalist:

- Yəni Prezident bu gün riskə getdi?

Peskov:

- Təbii ki, bunların hamısı xüsusi xidmət orqanları tərəfindən 10 dəfə yoxlanılıb. Lakin buna baxmayaraq, o, hələ rəsmi açılışı olmayan qış yolu ilə gedirdi.

Putin maşınla hərəkət edir, yollar keçilməzdir. Vertolyotla uçmaq variantı var idi, amma duman mane oldu, ona Prezident quru yolu ilə gedib. Təxminən 30 dəqiqə 35 dərəcə şaxtada dayanıb. Çox adam toplaşıb, hamı Putini salamlayıb.

Minlələ insan isə Prezidenti daha da şaxtalı Yakutskda gözləyirdilər. Lakin hava şəraiti buna mane oldu:

-Təyyarələr enmir, orada mənfi 50 dərəcədədir, hava donur və duman effekti çox aşağıdır. Bəlkə yazda, bəlkə yayda, görərik, amma planlarımız var ki, ora baş çək.

Yanvarın 12-də Ukrayna ilə Böyük Britaniya arasında “Təhlükəsizlik sahəsində əməkdaşlıq haqqında saziş” adlı sənəd imzalanıb. Britaniya bu il Ukraynaya 2,3 milyard funt sterlinq dəyərində hərbi yardım ayıracaq. ABŞ-nin də Ukrayna ilə belə bir saziş imzalayacağı gözlənilir. Buradan belə nəticə çıxarmaq olar ki, Qərb Ukraynaya qələbə üçün lazımi səviyyədə kömək göstərməsə də, onun məğlubiyyətə uğramasına da imkan verməyəcək. Deməli, müharibə hələ naməlum müddətə qədər uzanacaq.

Kremldə də vəziyyəti anlayırlar və bu səbəbdən də ictimaiyyəti qıcıqlandıra biləcək səfərbərlik kampaniyası əvəzinə fəal şəkildə Özəl Hərbi Şirkətlər yaradılmasına girişiblər. Belə ki, son vaxtlar Rusiya dövlət strukturları arasında Özəl Hərbi Şirkətlər adlandırılan birləşmələrin gücləndirilməsinin yeni dalğası başlayıb. Hələ də mövcudluğunu davam etdirən “Vaqner”lə yanaşı Putinin “Vahid Rusiya” partiyası ölkədəki futbol fanatlarından ibarət hərbi dəstə yaratmağa başlayıb.

Ukraynanın “Qlavred.info” saytına müsahibəsində UDA (УДА-Украинская Добровольческая Армия - Ukrayna Könüllülər Ordusu) rəhbərliyinin informasiya məsələləri üzrə müşaviri, politoloq Vadim Denisenko Rusiyadakı mövcud vəziyyəti şərh edərkən Kreml tərəfindən Özəl Hərbi Şirkətlərin yaradılması, onların gücləndirilməsi səbəblərindən, Rusiyadakı alternativ seçkilərin perspektivindən və bu ölkənin daxilində meydana gələ biləcək mümkün etirazlardan danışıb.

Həmin müsahibəni təqdim edirik:
- Ukrayna Baş Kəşfiyyat İdarəsindən bəyan ediblər ki, ”Vahid Rusiya” partiyası Rusiya futbol komandalarının fanatlarından, radikal millətçilərdən ibarət “Espanyola” Özəl Hərbi Şirkət yaradır. Bu meyl nəyi göstərir, niyə Rusiya Federasiyasının demək olar ki, az qala hər bir dövlət strukturu belə hərbi qruplar yaradır?

- Mən bu cür meyl barədə heç nə deyə bilmərəm. Həqiqətən də “Espanyola” yaradılması haqqında informasiya var, lakin bu onunla bağlıdır ki, indi Rusiya hakimiyyəti anlayır ki, onun başlıca düşməni liberallar yox, ifrat millətçilər və ura-vətənpərvərlərdir. Rusiya hakimiyyətinin onları müəyyən istiqamətə doldurma üsullarından biri də Özəl Hərbi Şirkətlərin yaradılmasıdır. Bir tərəfdən belə adamların bəziləri həbsə atılır, məsələn, biz bunu Qirkin-Sterkovun timsalında görürük, həm də üç-dörd gündən bir Rusiya Federasiyasının bu və ya digər regionunda millətçiləri həbs edirlər. Onların bir hissəsi də marginallaşdırılıb. Hərbi müxbirlərin timsalında bu görünür, belələrini sadəcə satın alırlar və onlar bütün Kreml KİV-ləri ilə səs-səsə verirlər. İrəlidə “Espanyola”nın necə görünəcəyini söyləmək çətindir.

- Ancaq əgər Rusiyanın ən məşhur Özəl Hərbi Şirkəti kimi tanınan “Vaqner”lə bağlı vəziyyətə qayıtsaq, hətta Priqojinin məhv edilməsindən sonra da bu qrup ortalıqdan itmədi, əksinə ona sponsorluq davam edir, lakin bu dəfə “Vaqner” Rusiya Müdafiə Nazirliyinə tabedir. Deməli, ondan imtina etmədilər...

- Onların vəziyyət başqa cürdür. Əslində “Vaqner”i bu gün iki yerə bölüblər. Birincisi, Afrika hissəsidir ki, oradakı bütün proseslər bir tərəfdən müdafiə nazirinin müavini Yunusbek Yevkurovun idarəçiliyindədir, digər tərəfdən isə Rusiya Federasiyası Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargahının Baş İdarəsinin (xarici kəşfiyyat) nəzarətindədir. Afrikadakı aktivlər Rusiya iqtisadiyyatı və onun dünyada gərginlik ocaqları yaratması üçün vacibdir. Xüsuslə qeyd etmək lazımdır ki, Rusiyanın Afrikadakı ən böyük layihəsi Burkina-Fasoda AES inşasıdır. ”Vaqner”in Afrika qrupunun bir hissəsi olmadan bunu etmək mümkün deyil. Amma qeyd edirəm ki, bu Özəl Hərbi Şirkət ikiqat tabeçilik altındadır və müdafiə nazirinin müavininə müstəsna səlahiyyətlər verilib.
Ətraflı

“Vaqner”in ikinci hissəsi Ukraynadadır və buraya yığılanlar əsasən dustaqlardır və onları Rusiya qvardiyasına veriblər. Buna Putinin daima balans və ziddiyyət yaratmaq üsulu kimi baxmalıyıq. Putin qvardiyanın rəhbəri Viktor Zolotovu gücləndirməklə, Gerasimov və Şoyqunun simasında ordu ilə qismən balans yaradır.

- Yeri gəlmişkən, əvvələr Şoyqu da öz şəxsi dəstəsini yartmışdı və bu onun özəl ordusu adlandırılırdı...

- Deyirlər ki, ”Redut” Özəl Hərbi Şirkəti Rusiya Müdafiə Nazirliyinin Baş Qərargahının baş idarəsinın (xarici kəşfiyyat) nəzarətindədir. İqor Kostyukovun rəhbərliyi altında onunla baş idarə məşğul olub. Lakin bu gün “Redut” cəbhədə müstəqil qüvvə kimi yox, müqaviləçilər dəstəsinin hansısa mərkəzi funksiyasını yerinə yetirir. Yəni onun funksiyası “Vaqner”dən fərqlənir və bu qrup Rusiyanın birbaşa səfərbərlikdən yayınması üçün fəaliyyət göstərən elementlərdən biridir.

- Prezident seçkiləri ərəfəsində Özəl Hərbi Şirkətlərin yaradılması prosesinin aktivləşməsi və onların maliyyələşməsinin artırılması Kremlin hələ də etirazçılardan qorxmasını və lazım gəldiyi halda onları önləmək üçün yollar axtardığını göstərmirmi?

- Bu hadisəyə “Vaqner”in təkrarlanması kimi baxmaq səhvdir, belə bir ssenari ehtimalı minimumdur, hətta bəlkə də sıfırdır. Ən azından prezident seçkilərinə qədər. Amma eyni zamanda Kreml həmişə belə hadisələrdən qorxur, ona görə də Putin balans saxlamağa çalışır. Özəl hərbi birləşmələri olan müxtəlif müəssisələr var və onlar çox vaxt bir-birləri ilə rəqabət aparırlar. Putin “qara qu quşu”nu hərbçilərdən yox, sosial-iqtisadi vəziyyətdən gözləməlidir. Böyük ictimai etirazların baş qaldırması şərti olaraq “yumurta böhranı”ndan başlayaraq hər şeydən başlaya bilər. Moskva ətrafında və ya Volqoqradda trubalar partlayıb və minlərlə insan istiliksiz və işıqsız qalıb...

- Bu cür ictimai kataklizmlər Putinin və bütövlükdə Rusiya hakimiyyətinin reytinqinə nə dərəcədə ciddi təsir göstərir?

- Yəqin ki, Putin seçikləri 80-85 faiz üstünlüklə qazanacaq. Əslində, seçkiyə gələnlər üçün onun real reytinqi 73-74% təşkil edir. Bu nöqteyi-nəzərdən belə hadisələrin Putinə az aidiyyətı var, çünki nə korrupsiya, nə də hansısa məişət hadisələrini onun üstünə yapışdırmayacaqlar. Axı, rusiyalılar Putinin haqsız olduğunu anlasalar da, onu qoruyan sipər çəkirlər. Bu, Rusiyadak bütöv vəziyyətə təsir edəcəkmi? Bəli. Amma ilk növbədə həyat şəraitinin pisləşməsinə təsir göstərəcək. Hazırda rusiyalıların 42%-i həyat şəraitinin pisləşməsindən şikayətlənir. 2024-cü il ərzində Rusiya müdafiə sənayesinin böyüməsi əsas etibarilə orta sinif rusiyalıların həyatının pisləşməsi və həmçinin inflyasiya və rublun devalvasiyası hesabına gedəcək. Ona görə də Rusiya əhalisinin təxminən yarısı öz rifah səviyyələrinin ağırlaşmasından danışacaq. Bunun hər hansı üsyana gətirəcəyini söyləmək çətindir, çünki bu gərilmiş yayın harada qırılacağını dünyada heç kim bilmir. İndi onu deyə bilərik ki, Rusiya hakimiyyəti ölkədə hətta yalançı müxalifətin də qalmaması üçün hər şeyi edib. Hətta kommunistlər və Rusiya Liberal Demokrat Partiyası siyasi landşaftdan silinir, onları süni tənəffüslə saxlayırlar. Hələlik hakimiyyət onlarla nə edəcəyini, yəni bu partiyaların növbəti parlamentə buraxılıb-buraxılmaması ilə bağlı hansı qərarı verəcəyini bilmir. İndiki seçkilərin yeganə intriqası cəmi üç faiz ictimai dəstəyi olan kommunistlərə neçə faiz yazılmasıdır.

- Siz Mark Feyqinin Rusiyada biometrik pasportlarla qeydiyyatdan keçmək şərti ilə onlayn seçki keçirilməsi niyyəti ilə bağlı səsləndirdiyi bəyanatı necə şərh edərdiniz? Ümumiyyətlə, bu cür təşəbbüslərlə alternativ hakimiyyətin yaradılması ideyasına necə yanaşılmalıdır?

- Doğrusu, mən bu bəyanatı görməmişəm, lakin fikrimcə, Rusiyada təbiətcə liberal adlandırılan müxalifət ümumiyyətlə mövcud deyil və ya vəziyyətə təsir etmək iqtidarından uzaqdılar. Burada seçiklərdə qeydiyyatdan keçməklə hakimiyyətə qarşı olduğunu təsdiq etmək məqsədi güdülür. Yəni bu, etirafdır. Bu, hələ yayda öz namizədliyinin dəstəklənməsi üçün on milyon imza toplayacağı təqdirdə namizədliyini irəli sürəcəyini söyləyən Qriqori Yavlinskinin dəstəklənməsi kimi bir şeydir. Bunun baş tuması üçün gərək on milyon rusiyalı “biz müharibənin əleyhinəyik” deməliydi və ona görə də onlar müvafiq olaraq 7-8 il həbs cəzası almalıydı. Əlbəttə, bunu heç kim etməyəcəkdi, çünki bütün bunlar Kremlə işləyən ölü doğulmuş ideyalardır. Axı, hazırda gündəmdə müharibə əleyhinə nəysə yoxdur və heç kim bu cür ideyaları dəstəkləməyəcək.

“AzPolitika.info”