“Rusiya taxıl sazişində iştirakını davam etdirmək məcburiyyətində qalacaq”.
Teleqraf.com xəbər verir ki, bunu rusiyalı politoloq Andrey Piontkovski deyib.

“Azovstal”da əsir götürülən ukraynalı komandirlər Türkiyədən vətənlərinə qayıtdılar. Əvəzində Rusiya öz ayağını tapdaladı: taxıl sazişindən çıxdığını elan etdi. Amma Ərdoğanın bu durumda ən güclü bəyanatı o oldu ki, Zelenski ilə mətbuat konfransında iki lider aclıqdan əziyyət çəkən Afrika xalqlarını çörəksiz qoya bilməyəcəklərini və taxıl daşınmasına davam edəcəklərini söylədilər”, - ekspert bildirib.

Piontkovskinin fikrincə, Rusiyanın taxıl müqaviləsi ilə bağlı qərarı Prezident Vladimir Putinin növbəti dəfə təhqir edilməsi olacaq:

“Rusiya istəmirsə, bu, onun işidir, afrikalılara özü başa salsın, Türkiyə və Ukrayna Afrikaya taxıl daşımağa davam edəcək. Lazım gələrsə, bunun üçün Türkiyənin hərbi dəniz donanmasından istifadə olunacaq. Mən proqnozum budur ki, Moskva iyulun 17-də diz üstə sürünərək taxıl sazişində iştirakını davam etdirdiyini açıqlayacaq. Bu, Putin üçün ictimaiyyət qarşısında növbəti alçaldılma olacaq”.

“Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi Ermənistanın yalanlarını ifşa etməkdə davam edir”.
Bunu Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin Mətbuat Xidməti Idarəsinin rəisi Ayxan Hacızadə “Twitter”dəki hesabında yazıb.

O, vurğulayıb ki, Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinin qərarı bir daha Ermənistanın Azərbaycanı sərhədçilərini “Laçın” keçid məntəqəsindən və yoldan çıxarmağa vadar etmək tələbinin yekdilliklə rədd olunduğunu təsdiqləyir.

Qeyd edək ki, Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi Ermənistanın Azərbaycana qarşı iddiasını rədd edib. Bu barədə qərar Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinin saytında dərc olunub. Məhkəmə Ermənistanın 2023-cü il 22 fevral tarixli qərarında dəyişiklik edilməsi barədə tələbini rədd edib.

Nigeriyada ərzaq təhlükəsizliyi böhranı ilə əlaqədar fövqəladə vəziyyət elan edib.

"Report" xəbər verir ki, bu barədə "Vanguard" qəzeti məlumat yayıb.

Nigeriya prezidentinin xüsusi müşaviri Bola Tinubu Dele Alake bildirib ki, qərar administrasiyanın ən həssas təbəqələrə dəstək göstərilməsi ilə bağlı mövqeyinə uyğun olaraq qəbul edilib.

İyunun 20-də Nigeriya Prezidenti Bola Əhməd Tinubu ölkənin təhlükəsizlik aparatındakı məmurları tutduqları vəzifələrdən uzaqlaşdırıb. Tinubu bütün rəhbərləri və məsləhətçiləri, ordunun qərargah rəisini, həmçinin milli polis və gömrük rəislərini işdən çıxarıb. Bundan başqa, o, Mərkəzi Bankın rəhbərini vəzifəsindən uzaqlaşdırıb.

Hazırda Rusiya-Türkiyə münasibətlərində müşahidə edilənlər – müzakirə və Şərq bazarıdır ki, var.

Axar.az xəbər verir ki, bu sözləri Rusiya Yaxın Şərq İnstitutunun rəhbəri Yevgeni Satanovski deyib.

“Ərdoğan stavkanı yüksəldir. İndi ona Qərbin pulu lazımdır. Bizdən isə ona lazım olan bütün dəstəyi artıq alıb. İndi o çalışır ki, Qərbdən alsın”, - Satanovski bildirib.

O iddia edib ki, Rusiya-Türkiyə münasibətlərində ciddi böhran ola biləcəyi ehtimalı yoxdur:

“Çoxlu pul, çoxlu maraqlar var. Bundan başqa, bizim ordumuz hələ də çox ciddidir. Rusiya Türkiyə ilə döyüşməyə hazır idi. İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı sülhməramlıların yerləşdirilib-yerləşdirilməməsi ciddi müzakirə edilərkən, bilirəm ki, türk hərbçilərlə toqquşma ehtimalı da səsləndi, ancaq ölkə rəhbərliyi, o cümlədən hərbi rəhbərlik çiyinlərini çəkdi. Türkiyə ilə bizim tarixdə 13, yaxud 14 savaşımız olub və nəzərə alın ki, Rusiyanın bütün cənubu, Ukrayna, Moldova, o cümlədən Cənubi Qafqaz – hamısı türk torpaqları olub.

Daha bir müharibə ola bilərdi. Ancaq indi bizim 54 ölkəyə qarşı – NATO və müttəfiqləri – müharibəmiz gedir. Bu, başqa reallıqdır”.

Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi Kəlbəcərdəki arıçının yaralanması ilə nəticələnən mina partlayışı ilə əlaqədar Ermənistanın bu təhdidinə göz yummamağa çağırır.

Bu barədə XİN tviterdə paylaşım edib.


“Bu gün Ermənistanın yerləşdirdiyi növbəti minanın partlaması nəticəsində Kəlbəcərdə bir arıçı ağır yaralanıb, Azərbaycanda 2020-ci ilin müharibəsindən sonra qurbanların sayı 303 nəfərə çatıb.

Azərbaycan Ermənistandan qaynaqlanan mina təhdidinə göz yummamaq çağırışını yeniləyir”, - tvitdə qeyd olunub.

Mariya Zaxarova deyib ki, qaydalar yoxdur, onlar elə yolüstü icad olunur və oyun istənilən nəticəni gətirmədikdə dəyişdirilir.
Qaydalar oyun başlamazdan əvvəl öyrənilməlidir, sonra yox.
Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi nümayəndəsi Mariya Zaxarova Ukraynanın xarici işlər naziri Dmitri Kulebanın Kiyevin NATO-ya daxil olmaq üçün hansı şərtləri yerinə yetirməli olduğunu anlamaması ilə bağlı sözlərini belə şərh edib. Bu barədə o, özünün "Telegram" kanalında yazıb.
Zaxarova qeyd edib ki, bu, Qərb ölkələrinin uydurduğu "qaydalara əsaslanan dünya nizamı"nın ifadəsidir.
"Kim daha ağıllıdırsa, orada iştirak etmir, çünki qaydalar yoxdur, onlar elə yolüstü icad olunur və oyun istənilən nəticəni gətirmədikdə dəyişdirilir. Alternativ isə ağlı başında olan insanların əksəriyyətinin dəstəklədiyi beynəlxalq hüquqdur", - deyə diplomat bildirib.
Bundan əvvəl o, Ukrayna Prezidenti Vladimir Zelenskinin NATO sammitində tək qaldığı, digər iştirakçıların bir-biri ilə əlaqə saxladığı fotonu yüksək qiymətləndirmişdi.
sputnik

Azərbaycan və Ermənistan həll olunmamış məsələlərin çərçivəsini daraldıb.

Bunu ABŞ Dövlət Departamentinin sözçüsü Metyu Miller brifinq zamanı deyib.

“Hazırda heç bir görüş nəzərdə tutulmayıb, lakin biz iki ölkənin nazirləri arasında daha çox görüşlər gözləyirik. Sülhün əlçatan olduğunu dedikdə, biz bir sıra məsələlərdə ciddi irəliləyişin əldə olunduğunu nəzərdə tuturuq. Hətta son iclasda həll olunmamış məsələlərin çərçivəsi daralıb. Ona görə də biz həll edilməli olan məsələlərin sayının azalması ilə sülh müqaviləsinin əlçatan olduğunu düşünürük”, - deyə o, izah edib.
Xatırladaq ki, Azərbaycan xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov və Ermənistan xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan iyunun 27-29-da Virciniya ştatının Arlinqton şəhərindəki Corc Şults adına Xarici İşlər üzrə Milli Təlim Mərkəzində ikitərəfli danışıqlar aparıblar. Onlar Vaşinqtonda olarkən dövlət katibi Entoni Blinken və prezidentin köməkçisi, ABŞ-nin milli təhlükəsizlik üzrə müşaviri Ceyk Sallivanla da görüşüblər.

"Sənədlərin ən yöndəmsizi." Dünya mediası NATO ölkələrinin Ukrayna üçün irəliyə doğru addım kimi zirvə kommünikesi təqdim etmək cəhdlərini təkzib edir.

NATO-nun Vilnüs sammiti iki gündür davam etsə də, artıq iyulun 11-də Ukrayna özü üçün əsas cavabı eşitdi: sammitin yekun kommünikesində Alyans Kiyevə heç bir aydın şərtlər və ya anlaşılan üzvlük şərtləri təklif edə bilmədi, baxmayaraq ki, Üzvlük üzrə fəaliyyət planı (ÜFP) tələbini istisna etdi.

İyulun 11-də axşam saatlarında NATO-nun Vilnüs sammitinin əsas sənədinin mətni dərc edilməmişdən əvvəl Alyans ölkələrinin liderləri Ukraynaya "güclü və aydın” dəstək siqnalı verəcəklərini əmin etdilər. Bununla belə, Ukrayna-NATO Şurasının yaradılmasına, ölkələrin ayrı-ayrılıqda Ukraynaya yardımı artırmaq və onu illərlə dəstəkləmək vədlərinə baxmayaraq, dünya mediasında heç bir illüziya yoxdur: NATO sammitində Ukraynanın üzvlüklə bağlı açıq vədlərinin əsas rəqibi ABŞ prezidenti Co Baydenin mövqeyi qalib gəldi.

Qaynarinfo NATO sammitinin birinci gününün yekunlarına dair nüfuzlu xarici KİV-lərin bir neçə materialından çıxarışlar toplayıb.

The Guardian NATO ölkələrinin sammit kommünikesini Kiyev üçün irəliyə doğru addım kimi təqdim etmək cəhdlərini təkzib edir və sammitin ilk gününün qərarını birbaşa Ukrayna üçün uğursuzluq adlandırır, çünki NATO ölkələrinin liderləri tərəfindən imzalanmış bəyannamədə "nə aydın cədvəl, nə də onun mümkün üzvlüyü üçün aydın şərtlər” var.

"Kommünikenin mətni Almaniya və ABŞ-ın etirazını əks etdirir ki, [Ukraynanın sürətlə daxil olmasına] həddən artıq çox sadiqlik Rusiyanın eskalasiyasına səbəb ola bilər və münaqişə davam edərkən Ukraynanın Alyansa qoşulmasına icazə verilərsə, bu, nəticədə NATO-nu Moskvaya qarşı müharibəyə sürükləyə bilər", - deyə qəzet yazır.

The Guardian ayrıca, Volodimir Zelenskinin artıq sammit zamanı Rusiyanın "terrorunu davam etdirməsinin” və Ukraynanın NATO-ya üzvlüyü üçün bazarlıq etmək şansının qalmaması üçün Alyans ölkələrini Ukraynanı dəstəkləməkdə daha qətiyyətli olmağa çağırmaq cəhdini qeyd edir. Nəşr qeyd edir ki, Zelenskinin iyulun 11-də günortadan sonra yaydığı bu kəskin bəyanatı onun beynəlxalq tərəfdaşlara adətən diqqətlə hazırlanmış müraciətləri ilə ziddiyyət təşkil edir və o, Rusiyanın təcavüzünə müqavimət göstərmək üçün geniş dəstək cəlb etməyə çalışır. "The Guardian”-ın NATO-dakı mənbələri hesab edirlər ki, Zelenski "[Alyans liderlərini] çərşənbə günü keçiriləcək iki günlük görüşün sonuna qədər sammitin yekun bəyannaməsini yenidən yazmağa sövq etmək ümidi ilə son anda sərt xalq diplomatiyası ilə məşğul olmaq fürsətindən istifadə edib".

Britaniyanın "The Telegraph” qəzeti də NATO-nun Ukrayna ilə bağlı mövqeyini kəskin dəyərləndirib.

Qəzet yazır ki, "yumşaq desək, NATO-nun Vilnüs sammitinin kommünikesi sənədlərin ən yöndəmsizidir" və bunun "komitə tərəfindən yazılmış güc nümayişi" olduğunu kinayə ilə vurğulayır. Written by committee (Komitə tərəfindən yazılmış) ingilis ifadəsi bir çox həmmüəllifin iştirak etdiyi, lakin onun hansısa aydın birləşdirici plan və ya baxışı olmayan istənilən layihənin alçaldıcı xarakteristikası deməkdir. Nəşr xatırladır ki, ÜFP olmadan üzvlük vədi Ukrayna üçün vacib olsa da, sənədin mətninə hətta sadə "Ukraynanın üzvlük dəvəti” sözünü daxil etməsi üçün mübarizə aparılsa da, "hətta bu qələbələr şərtlərin kölgəsində qalıb”. "Ukrayna yalnız "müttəfiqlər razılaşdıqda" və "şərtlər yerinə yetirildikdə" Alyansa qoşulacaq - başqa sözlə, bu, bu gün, sabah və ya 100 ildən sonra da baş verə bilər", - Teleqraf yazır.

Nəşr xatırladır ki, 2008-ci ildə Ukraynaya da gələcək NATO-ya üzvlük vəd edilmişdi, lakin Rusiyadan qorxduğu üçün onlar ona nə vaxt cədvəli, nə də yol təklif ediblər. Kiyevdə çoxlarına aydındır ki, bu qeyri-müəyyənlik bilavasitə Rusiyanın 2014 və 2022-ci illərdə Ukraynanı işğal etməsinə səbəb olub. Zelenski və diplomatları aylarla NATO liderlərinə izah etməyə çalışıblar ki, bu səhvləri düzəltməmək yalnız növbəti müharibə ehtimalını artıracaq. Bununla belə, NATO növbəti dəfə irəliləyişin olmamasını ört-basdır edə biləcək diplomatik incəliklərə əl atıb. Buna misal olaraq Vilnüs sammitində yaradılması elan edilmiş NATO-Ukrayna Şurasını göstərmək olar. O, diplomatik baxımdan daha yüksək səviyyə olan hazırkı NATO-Ukrayna Komissiyasını əvəz edəcək, "amma praktiki fərq yoxdur”, - "The Telegraph” yazır.

Məqalə müəllifi hesab edir ki, Volodimir Zelenskini kəskin tənqidə və NATO-nun "Ukraynanın üzvlük müraciətindən Rusiya ilə [danışıqlarda] sövdələşmə vasitəsi kimi istifadə etməyi planlaşdırdığı” fikrinə görə "bağışlamaq olar”. Fransa prezidenti Emmanuel Makron gözlənilmədən Böyük Britaniya və Polşanın Ukraynanın NATO-ya sürətlə daxil olması çağırışlarını dəstəkləmək üçün Parisin ehtiyatlı mövqeyini dəyişdikdə, bu, böyük dəyişiklik kimi qiymətləndirildi. Lakin Fransanın "Le Monde” qəzeti yazır ki, Yelisey sarayında "taktiki” hesablama aparılıb: onlar deyirlər ki, mövqe dəyişikliyi yalnız "münaqişəyə təsir vasitəsi və Moskva ilə Kiyevi danışıqlar masası arxasına oturtmaq cəhdi idi”. "Özünüz nəticə çıxarın", - The Telegraph yazır.

Britaniya qəzeti vurğulayır ki, ukraynalıları daha bir məyus edən Alyans ölkələrinin NATO-nun müharibə vəziyyətində olan dövləti qəbul etməsinin dəlilik olacağı barədə bəyanatları olub. "The Telegraph” yazır ki, Ukrayna "belə bir şey istəməyib”, sadəcə olaraq "müharibə bitdikdən sonra üzvlük üçün konkret yol və sürətli giriş” tələb edib.

ABŞ və Almaniyanın qorxularını şərh edən The Telegraph onların müharibənin Ukrayna ərazilərinin natamam işğaldan azad edilməsi və ya müvəqqəti atəşkəsin heç vaxt hərbi əməliyyatların rəsmi dayandırılması ilə müşayiət olunmadığı Koreya tipli sülhlə başa çata biləcəyi qorxusunu etiraf edir. Məhz buna görə də həm Co Bayden, həm də Olaf Şolts "Qərbin NATO xaricində müttəfiqi olan İsraillə münasibətlərinin analogiyasına üstünlük verirlər.” Bununla belə, qəzet xatırladır ki, əgər İsrailin özünün nüvə silahı varsa, bunu etiraf etməsə belə, "Ukrayna dünyanın ən böyük nüvə dövləti ilə mübarizə aparır və 1994-cü ildə faydasız olduğu sübut edilən təhlükəsizlik zəmanətləri müqabilində öz nüvə silahından imtina edib”, - The Telegraph belə yekunlaşdırır.

CNN də həmçinin bildirir ki, "sammitin yekun kommünikesi üzv olmaq üçün bir maneəni (ÜFP) aradan qaldırsa da, Ukrayna prezidenti NATO müttəfiqlərindən daha çox zəmanətlər istəməli olacaq” . Telekanal qeyd edir ki, "müharibədən əziyyət çəkən ölkəyə əhəmiyyətli dəstək əlaməti olaraq” Alyans Ukraynaya demək olar ki, heç bir konkret addım və ya müddət təklif etməyib. "Çərşənbə axşamı yayımlanan yekun kommünike çətin ki, Zelenskiyə onun tələb etdiyi cavabları versin”, - CNN vurğulayır. Beləliklə, indi Ukraynanın NATO-ya qoşulması məsələsi Bayden və Zelenski arasında bugünkü görüşü işğal zamanı əvvəllər keçirdiyi görüşlərdən "çox fərqli” edə bilər. CNN xatırladır ki, bu görüş Ukraynanın Alyansa tam olaraq nə vaxt qoşula biləcəyi ilə bağlı 15 illik cavab gözləməsinin kölgəsində qalacaq.

"Ukrayna və bir çox NATO müttəfiqləri daha aydın yol və yol xəritəsi, Vilnüsdə Ukraynanın Alyansa daxil olmaq üçün nə etməli olduğunu dəqiq göstərəcək bir növ bəyanat verməyə çağırır. Və hesab edirəm ki, bu, Alyansın [özlüyündə] etibarlılığını qorumaq üçün çox vacibdir. Bu müharibədəki "stavka”ları nəzərə alsaq, ukraynalıların dözdüklərini nəzərə alsaq, əgər biz Ukraynanı NATO-ya daxil etmək üçün nə etmək lazım olduğuna dair daha dəqiq bir fikir olmadan Vilnüsdən ayrılsaq, mən Alyansın etibarından narahat olaram”, - deyə Atlantik Şurada Transatlantik Təhlükəsizlik Təşəbbüsünün direktoru Kris Skaluba vurğulayıb.
Washington Post Vilnüs sammitinin kommünikesindən sonra ritorik sual verir: 2008-ci il bəyannamələri ilə müqayisədə Ukrayna üçün həqiqətən nəsə dəyişdimi?

WP qeyd edir ki, bir tərəfdən Alyans Ukraynanın NATO-ya inteqrasiya yolunun "ÜFP ehtiyacından kənara çıxdığını" bildirir və indi Ukrayna-NATO Şurası adlı yeni birgə qurum olacaq. Bununla belə, 2008-ci il bəyanatında da həm Ukraynanın, həm də Gürcüstanın "NATO üzvü olacağı” deyilirdi – nəticədə Alyans oxşar bəyanatı indi, 15 ildən sonra da təkrarladı (baxmayaraq ki, Gürcüstan üçün ÜFP saxlanılıb). Hər iki bəyanatda Kiyev rəsmilərinin israr etdiyi məsələ yoxdur: Ukraynanın həqiqətən NATO-ya nə vaxt və necə qoşulacağına dair cədvəl.

"The New York Times” təsdiq edir ki, Alyans faktiki olaraq "Ukrayna üçün vaxt cədvəli təqdim etməyib, Baydenin tərəfini tutub və NATO-nun bəzi Şərqi Avropa üzvlərini məyus edib”.

Ukraynanın qeyri-müəyyən vaxtda və şərtlər yerinə yetirildikdən sonra NATO-ya üzv ola biləcəyi ifadəsi "keçən həftə Ukraynanın NATO üzvlüyünə hazır olmadığını deyən Bayden və onun həmfikir müttəfiqlərinin müharibə bitən kimi Ukraynanın Alyansa qoşulması üçün rəsmi dəvət göndərmək istəyən Polşa və Baltikyanı ölkələr üzərində üstünlük əldə etməsi deməkdir”, - NYT bildirir.

Nəşr vurğulayır ki, tarixçilər və geostrateqlər indi "əgər Ukrayna daha aydın üzvlük perspektivi alsaydı, nə baş verərdi” mövzusunda illər boyu mübahisə edəcəklər. "Ancaq kommunikenin dərcindən sonra Bayden bu sammitdən ən çox istədiyi iki şeyi əldə etdi", - deyə NYT yekunlaşdırır. Birincisi, bu, Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın İsveçin üzvlüklə bağlı blokunun açılmasıdır. İkincisi, yekun kommünikedə Ukraynanın NATO-ya üzv olacağı konkret tarix və hətta aydın şərtlərin olmamasıdır.