Ardını oxu...
Ağstafa Rayon İcra Hakimiyyəti üşün 57 800 AZN-ə xidməti minik avtomobil alınıb.

Qaynarinfo xəbər verir ki, təchizatçı bir mənbədən satınalma metodu üzrə seçilib. Yəni, satınalma proseduru dövlət satınalmalarının vahid elektron portalında keçirilməyib.

Təchizatçının kimliyinə gəlincə, bu, "Auto Azərbaycan" MMC-dir. "Auto Azərbaycan" MMC "Hyundai" şirkətinin Azərbaycandakı distribütorudur.

İddialara görə, xidməti minik avtomobili Ağstafa rayonunun icra başçısı Seymur Orucov üçün alınıb.

Seymur Orucov 2020-ci ildən Ağstafaya rəhbərlik edir.
 
Ardını oxu...
İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Dövlət Vergi Xidməti kiçik sahibkarlığı məhv edir. Sözügedən xidmət ölkə ərazisində yeni fəaliyyətə başlamış kiçik sahibkarlıq subyektlərini yüksək məbləğdə cərimələr tətbiq etməklə inkişafına mane olur və ya sahibkarlığın ləğv olunması üçün şərait yaradır.
Kommersant.az xəbər verir ki, Dövlət Vergi Xidmətinin əməkdaşları yeni fəaliyyətə başlamış iaşə obyektlərini yüksək məbləğdə cərimələyir. Hazırki Vergi Xidmətinin əməkdaşları 2000-ci illərin yol polisləri kimi sanki "kol dibində gizlənərək" cərimə metodlarını tətbiq etməklə kiçik sahibkarlığı məhv edir. Maarifləndirmə və ya məlumatlandırma xarakterli bildiriş olmadan yeni fəaliyyətə başlamış obyektlərin cərimələnməsini buna sübut kimi göstərmək mümkündür.

Belə ki, Bakı şəhəri, Xətai rayonu, General Əliağa Şıxlinski 145 ünvanında yerləşən “Ab-Hava Greentone” restoranında 2 aylıq fəaliyyəti ərzində 3 dəfə qərarlı yoxlama aparılıb. Sahibkara yoxlama tətbiq olunan zaman müfəttişlər restoranda yemək yedikdən sonra vəsiqələrini göstərib, əllərində olan yoxlama qərarını təqdim edərək araşdırmalara başlayıb. Vergi çekində yoxlanışda problem çıxmayıb. “R-Keeper” və kassa arasında inteqrasiyanın yoxlanılmasında da nöqsan aşkar edilməyib. İşçilərin qeydiyyatını yoxlayıb yenə də nəticə ala bilməyən müfəttişlər “rəisin tapşırığıdır, yazılmalıdır” deyib 8 min manatlıq cərimə tətbiq ediblər.

Çünki, sözügedən ünvandakı “Ab-Hava” restoranı 1 saatlıq çıxış edən musiqiçiləri obyektin işçisi kimi qiymətləndirib və hər birini 2 min manat dəyərində olmaqla sahibkara 8 min manat cərimə tətbiq edib. Sahibkar bildirib ki, musiqiçilər 1 saatlıq fəaliyyət göstərir və restoranın əməkdaşları deyil. Bundan sonra vergi müfəttişləri musiqiçilərin sabit qəbz əsasında fəaliyyət göstərməli olduqlarını bildirərək cəriməni tətbiq edib. Bu, qanunvericiliyə uyğun ola bilər, amma 2 aylıq iaşə obyektini 8 min manat cərimələmək o restoranın birbaşa fəaliyyətini dayandırmağına xidmət edir.

Əvvəlcədən bildiriş, xəbərdarlıq, maarifləndirici söhbət, məlumatladırıcı məktub olmadan sabit qəbzdən xəbərsiz olan sahibkarı cərimələmək kiçik sahibkarlığı “qətl” edir. Daha sonra 2 dəfə də müfəttiş təyin olunub və yekunda restorana gələn 3-cü vergi işçiləri sahibkara məlumatlandırıcı bildiriş təqdim edib. Bildirişə imza atan sahibkara isə “sən imzanı at, amma tarix yerini boş qoy, tarixi biz özümüz idarədə yazacağıq” deyiblər. Sahibkar isə ehtimal edib ki, tarix cərimə günündən əvvələ yazılacaq və ona görə də imtina edərək faktiki tarixi bildirişə qeyd edib.

Dövlət Vergi Xidmətinin gözüyumulu qanunu tətbiq etməsi Azərbaycan iqtisadiyyatına birbaşa zərər vurur. Onu da nəzərinizə çatdıraq ki, sözügedən xidmət elə İqtisadiyyat nazirliyinin tərkibindədir.

VERGİ YIĞIMLARINI CƏRİMƏLƏR TƏŞKİL EDİR

2023-cü ildə dövlət büdcəsinin gəlirləri 35 milyard 578 milyon manat təşkil edib. Bu daxil olmanın 4.7 faiz və ya 1 milyard 660 milyon manatı fiziki şəxslərin gəlir vergisi, 22.5 faiz və ya 8 milyard 24 milyon manatı hüquqi şəxslərin mənfəət vergisi olub. Ən əsası isə daxil olmanın 38 faiz və ya 13 milyard 514 milyon manatı vergi olmayan gəlirlərin payına düşüb. Yəni, Dövlət Vergi Xidməti topladığı yığımların 3/1 hissəsindən bir az artığını cərimələr hesabına əldə edir. Bu da maariflənmə və məlumatlandırma olmadığı üçün sahibkarların qanunu bilməməsindən və ya xəbərsiz olmasından yararlanmaqdır. Əgər sözügedən xidmət sahibkarları könüllü vergiyə cəlb edərsə, əmin ola bilərik ki, yığılan 3/1 hissə kəskin şəkildə azalacaq və məcburiyyət qarşısında qalaraq obyektini bağlayan, sahibkarlığa küsən və bu kimi hallarla qarşılaşmaq istəməyən sahibkarlar yenidən ölkə iqtisadiyyatına qatqıda olacaqlar. Yekunda sabit qəbz əsasında fəaliyyət göstərən şəxslərin qeydiyyatı bərpa olunacaq könüllü vergi daxilolmaları da artacaq. Bunun nəticəsidir ki, 2023-cü ildə işsizlikdən sığorta və ya məcburi dövlət sosial sığorta haqlarını ödəməkdən yayınma 50,8 faiz, qanunsuz sahibkarlıq isə 66,7 faiz artıb.

Bunun çıxış yolu “kol dibində gizlənərək” cərimə yazmaq əvəzinə maarifləndirmək və ya məlumatlandırmaqdır.

ÇIXIŞ YOLU TAPMAYAN MİKAYIL CABBAROV SAHİBKARI QABAĞA VERİB

Sabit qəbz o zaman qüvvəyə mindi ki, Dövlət Vergi Xidməti günəmuzd işləyən şəxslərlə başa çıxa bilmədi. Onları vergiyə cəlb etməyin yollarını axtaran xidmət könüllü sabit qəbz əsasında fəaliyyətə başladı. Bu da effekt vermədi. Çünki, vergi müfəttişləri o şəxsləri tuta bilmir və hər an yer dəyişdikləri üçün onları vergiyə cəlb edə bilmirdi. Daha sonra isə günəmuzd şəxslərlə başa çıxa bilməyən nazirlik çıxış yolunu sahibkarda olduğunu “kəşf” etdi. Belə ki, “dövlət qurumu, nazirlik, nazir olaraq biz bacara bilmədik, sahibkar bacaracaq” prinsipi ortaya atıldı. Bununla da sahibkarların kütləvi cərimələnməsinə “start” verildi.

Bu və bu kimi hallar ölkə iqtisadiyyatına zərər vurur. Dərhal çıxış yolu tapılmayacağı halda isə iş yerlərinin bağlanması artacaq. Belə ki, 2023-cü il ərzində ölkədə 14 min 900 iş yeri bağlanıb. Bunun da 52.6 faizi isə fəaliyyət göstərən müəssisə və təşkilatlarda aparılan ixtisarlar ilə əlaqədar olub.

Qeyd edək ki, İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Dövlət Vergi Xidmətinin mətbuat katibi Şahin Məmmədov telefon və rəsmi məktublara cavab vermədiyi üçün yazını birtərəfli yazmağa məcbur olduq. Bu da öz növbəsində Dövlət Vergi Xidmətinin maarifləndirmə mövzusunda nə qədər passiv olduğunu sübut edir. Qurumun mətbuat katibi mətbuata açıq adam deyilsə, o zaman demək olar ki, bu qurum məlumatlandırma və ya maarifləndirmə mövzusunda fəaliyyət göstərmir.
 
Ardını oxu...
Paytaxtın Nərimanov rayonu, Nadir Əliyev küçəsinin vəziyyəti bərbad haldadır.

Yolun təmirini isə heç bir qurum öz üzərinə götürmür.

Məsələ ilə bağlı Nərimanov Rayon İcra Hakimiyyətinin tabeliyində olan Mənzil-Kommunal Təsərrüfatı Birliyindən bildirilib ki, bu işlər onların səlahiyyətlərinə daxil olmadığı və həmin yol məhəllədaxili yox, ümumi istifadədə olduğu üçün təmir işlərini Avtomobil Yolları Dövlət Agentliyi (AAYDA) həyata keçirməlidir.

Avtomobil Yolları Dövlət Agentliyindən isə bildirilib ki, sözügedən küçə agentliyin balansında deyil və AAYDA tərəfindən həmin əraziyə hər hansı xidmət göstərilmir.

Ətraflı Baku TV-nin süjetində:

 
Ardını oxu...
“Qafqaz Hüquqi Xidmətlər Mərkəzinin” baş direktoru İlqar Abbasov tərəfindən “Hürriyyət” qəzetinin redaksiyasına şikayət məktubu daxil olub. Qəzetimiz vasitəsilə Baş prokuror Kamran Əliyevə müraciət edən hüquqşünas prokurorluğun bir sıra əməkdaşlarının vəzifələrindən sui-istifadə əməllərindən və çoxsaylı məhkəmə qərarlarını icra etməkdən qərəzli surətdə imtina etmələrindən şikayətçidir. Onun məktubunu olduğu kimi dərc edirik:

“Hörmətli Baş prokuror!

“Qafqaz Hüquqi Xidmətlər Mərkəzi”nin hüquqi xidmət göstərdiyi vətəndaş – A.İsmayılovun zərərçəkmiş şəxs olduğu 210050957 saylı cinayət işi üzrə zəruri istintaq hərəkətlərinin qərəzli olaraq aparılmaması barədə, aidiyyəti prokurorluqlara 2022, 2023 və cari ildə etmiş olduğu çoxsaylı sübutlu-dəlilli vəsatətlər, ərizələr, şikayətlər cinayət işi icraatında olan Sabunçu rayon prokurorluğunun prokuroru İbrahim Lənbəranski, müstəntiqləri Tural Mürsəlovla Fuad Babayevin, həmçinin Bakı şəhər və Baş prokurorluqların həmin cinayət işinin istintaqına nəzarət etmək vəzifəsi daşıyan aidiyyəti prokurorlar tərəfindən qərəzli olaraq icra etməmək üçün “ötür-ötürə” salaraq, xüsusi əmlakını və dövlət büdcəsinə ödənilməli olan külli miqdar məbləğdə pul vəsaitini mənimsəmiş mütəşəkkil cinayətkar dəstənin cinayət əməllərini “ört-basdır” etməyə çalışırlar.

Ötən illər ərzində istintaqda qəbul edilmiş bir sıra qərarları, digər sənədləri zərərçəkmiş şəxsə verməmək üçün istintaqçılar tərəfindən açıq-aşkar imtina edilməsi, gizlədilməsi, “yoxa çıxması” və digər qanunazidd əməllər barədə sonuncu dəfə 2024-cü ilin yanvar-fevral ayında Sabunçu rayon, Bakı şəhər və Baş prokurorluqlara çoxsaylı müraciətlər edilmişdir.

Baş Prokurorluqda İstintaqa Nəzarət İdarəsinin rəis müavini Fəqan Mahmudovun imzası ilə zərərçəkmiş şəxsə ünvanlanmış 9 ədəd məktubların bir hissəsinin mətni digərlərinə tam ziddiyyət təşkil edir, sitat:

“...Sabunçu rayon prokurorluğunda istintaq edilən 210050957 saylı cinayət işi üzrə icraata xitam verilməsi haqqında qərarın ləğv edilməsi barədə A.İ.İsmayılovun müraciəti baxılması üçün Sizə göndərilir. Nəticəsi barədə vətəndaşa məlumat verilməsini xahiş edirəm” və “AR CPM-nin 39.1.1. maddəsinə əsasən xitam verilmiş və bu barədə maraqlı şəxslərə məlumat verimişdir” göstərməklə, özü yazılı olaraq bir daha sübut edir ki, 210050957 saylı cinayət işinin istintaqına nəzarət etmək məsuliyyəti daşıyan vəzifəli şəxslər işin nəticəsində maraqlıdırlar, işin gedişatına müdaxilə edirlər və cinayət işinin istintaqının hər bir halda özlərinin maraqları çərçivəsində nəticələnməsi üçün zərərçəkmiş şəxsin tələb etdiyi sənədləri vermirlər, cinayət işinin istintaqı ilə bağlı şikayətlərim üzrə verilmiş çoxsaylı məhkəmə aktlarını qərəzli olaraq yerinə yetirmirlər. Və bu məqsədlərinin üstünün açılmaması üçün müraciətləri “ötür-ötürə salmaqdan, ört-basdır etməkdən” də çəkinmirlər.

Rəis müavini Fəqan Mahmudovun məktubların hər birində “vətəndaşa məlumat verilməsini xahiş edirəm” müraciətinə Bakı şəhər prokurorunun müavini Fərid Nağıyev nə tədbir görmüş, nə də vətəndaşa cavab vermiş, bir sözlə vecinə də almamışdır. Sanki, belə bir vəzifədə fəaliyyət göstərən şəxs mövcud deyil.

Sübut olaraq 210050957 saylı cinayət işi üzrə faktların bir qismini təqdim edirəm:

04.11.2021-ci il tarixdə Sabunçu rayon Polis İdarəsinin İstintaq şöbəsində AR CM-nin 178.3.2. maddəsi ilə cinyət işi başlanılaraq qanunauyğun qaydada istintaq hərəkətləri aparılmışdır.

10.11.2021-ci il tarixdə A.İsmayılov müstəntiq polis mayoru E.Köçəriyevin qərarı ilə “cinayət işi üzrə cərərçəkmiş şəxs” qismində tanınmış və ifadəsini aldıqdan sonra «Magna Trans» MMC-nin direktor müavini R.Xəlilovla üzləşdirmə istintaq hərəkətləri aparılmışdır və o, üzv olduğu mütəşəkkil bir dəstənin bütün cinayət əməllərini istintaqa tam etriaf etmişdir.

25.12.2021-ci il tarixdə direktor müavini R.Xəlilova cinayət işi üzrə CM-in 178.3.2-ci maddəsi ilə ittiham elan edilmiş və haqqında qəti imkan tədbiri seçilmişdir.

29.03.2022-ci il tarixdə - təqsirləndirilən şəxs R.Xəlilovun cinayət əməlləri CM-nin 179.3.2. maddəsinə tövsüf edilərək, cinayət işi aidiyyəti üzrə davam etdirilməsi üçün Sabunçu rayon prokurorluğuna göndərilmişdir.

Cinayət işi Sabunçu rayon prokurorluğunun icraatına daxil olan vaxtdan:

1) 19.05.2022-ci il tarixdə - müstəntiq Tural Mürsəlov cinayət işinin istintaqını CPM-nin 53.1.1. maddəsi ilə dayandırılması barədə qərar qəbul etmişdir və qərarı zərərçəkmiş şəxsdən gizlətmişdir.

04.07.2022-ci il tarixdə Baş Prokurorun birinci müavini Eıçin Məmmədov, müstəntiq Tural Mürsəlovun 19.05.2022-ci il tarix qərarını qanunsuz və əsassız olması səbəbinə ləğv etmiş və istintaq hərəkətlərini davam etdirmək göstərişini vermişdir.

2) 11.07.2022-ci il tarixdə - müstəntiq Tural Mürsəlov Baş Prokurorun birinci müavini Elçin Məmmədovun qərarını və göstərişini icra etmək əvəzinə, A.İsmayılovun “cinayət prosesində zərərçəkmiş şəxs qismində iştirakıma xitam verilməsi haqqında” qərar vermişdir və bu qərarı zərərçəkmiş şəxsdən gizlətmişdir.

30.09.2022-ci il tarixdə, Sabunçu rayon Məhkəməsi 6(008)42/2022 saylı qərarla A.İsmayılovun şikayətini təmin edərək, onun “zərərçəkmiş şəxs qismində cinayət prosesində iştirakına xitam verilməsi barədə” müstəntiq Tural Mürsəlovun 11.07.2022-ci il tarixli qərarını qanunsuz və əsassız olması səbəbinə ləğv etmiş və iş üzrə yenidən araşdırma aparılması üçün materialları prokurorluğa göndərmişdir.

Prokuror və müstəntiq məhkəmənin bu qərarını icra etməkdən qərəzli olaraq imtina edirlər.

3) 29.08.2022-ci il tarixdə müstəntiq Tural Mürsəlov “Magna Trans” MMC-nin direktor müavini R.Xəlilov barəsində “Təqsirləndirilən şəxsin cinayət prosesində iştirakına xitam verilməsi haqqında” qərar qəbul etmişdir. Qərarı zərərçəkmiş şəxsdən gizlətmişdir.

29.01.2024-cü il tarixdə 6(008)-2/2024 saylı və 09.02.2024-cü il tarixdə 6(008)-2/2024 saylı qərarlarla Sabunçu rayon Məhkəməsi A.İsmayılovun şikayətini təmin ermiş və müstəntiq Tural Mürsəlovun direktor müavini R.Xəlilov haqqında “cinayət işi üzrə icraata xitam verilməsi barədə” 29.08.2022-ci il tarixli qərarını qanunsuz və əsassız olması səbəbinə ləğv etmiş və iş üzrə yenidən araşdırma aparılması üçün iş materialları Sabunçu rayon prokurorluğuna göndərmişdir.

Prokuror və müstəntiq məhkəmənin bu qərarını icra etməkdən qərəzli olaraq imtina edirlər.

4) 03.11.2022-ci il tarixdə, Sabunçu rayon Məhkəməsi 6(008)-47/2022 saylı qərarla A.İsmayılovun şikayətini təmin etmiş, onun R.Xəlilov və başqaları ilə üzləşdirmə istintaq hərəkətinin aparılmamasından ibarət müstəntiq Tural Mürsəlovun hərəkətsizliyini qanunsuz hesab etmiş və iş üzrə yenidən araşdırma aparılması üçün iş materialları prokurorluğa göndərmişdir.

Prokuror və müstəntiq məhkəmənin bu qərarını icra etməkdən qərəzli olaraq imtina edirlər.

5) 20.07.2023-cü il tarixli, Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Cinayət Kollegiyası 6(103)-267/2023 saylı qərarında göstərmişdir:

“A.İsmayılovun məhkəmə nəzarəti qaydasında şikayəti təmin edilsin. 210050957 nömrəli cinayət işi üzrə Bakı şəhəri Sabunçu rayon prokurorluğunun müstəntiqi Tural Mürsəlovun “cinayət işi üzrə icraatın dayandırılması” haqqında 02.03.2023-cü il tarixli qərarı qanunsuz və əsassız olduğu üçün ləğv edilsin. A.İsmayılovun şikayətində göstərdiyi və hazırkı qərarın təsviri-əsaslandırıcı hissəsində göstərilən xüsusatlarla bağlı əlavə araşdırma aparılsın. İbtidai araşdırmaya prosessual rəhbərliyi həyata keçirən prokurorun diqqəti AR CPM-nin 85.2.7., 220.2., 220.3. maddələrinin tələblərinin pozulmasına cəlb edilsin və bu tələblərin yerinə yetirilməsi təmin edilsin.

Qərar qətidir, ondan kassasiya şikayəti və kassasiya protesti verilə bilməz”.

Prokuror və müstəntiq məhkəmənin bu qərarını icra etməkdən qərəzli olaraq imtina edirlər.

Göstərdiklərim bir daha sübut edir ki, Sabunçu rayon prokuroru İbrahim Lənbəranski və müstəntiqləri Tural Mürsəlovla Fuad Babayev 2022, 2023 və 2024-cü illər ərzində verilmiş çoxsaylı məhkəmə qərarlarını qərəzli olaraq icra etməkdən imtina etmişlər.

Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası tələb edir:

- Məhkəmənin qərarları dövlətin adından çıxarılır və onların icrası məcburidir. (maddə 129.);

- Azərbaycan Respublikasının Prokurorluğu qanunların icra olunmasına nəzarət edir (maddə 133.);

Konstitusiyanın tələblərini qərəzli olarq icra etməyən prokurorlara nə ad verilməlidir?

Məqsədlərini tam həyata keçirmək üçün prokuror İbrahim Lənbəranski cinayət işinə bir dəfəlik son qoymağı qərara alır və 26 dekabr 2023-cü il tarixdə 210050957 saylı cinayət işini müstəntiq Fuad Babayevin icraatına verir. İki gün ərzində cinayət işinin materiallarını “mükəmməl öyrənmiş” müstəntiq Fuad Babayev:

- 29 dekabr 2023-cü il tarixdə A.İsmayılovun “cinayət prosesində zərərçəkmiş şəxs qismində iştirakıma xitam verilməsi haqqında” qərar vermişdir;

- 30 dekabr 2023-cü il tarixdə isə, CM-nin 39.1.1-ci maddəsinə əsasən “cinayət işi üzrə icraata xitam verilməsi haqqında” qərar vermişdir.

Müstəntiq Fuad Babayev hər iki qərarı zərərçəkmiş şəxs A.İsmayılovdan gizlətmişdir.

Cinayət işi üzrə icraata xitam verilməsi haqqında” qərardan cəmi iki nümunə gətirməklə, həmin sənədin hansı məqsədlə tərtib olunduğunu nəzərinizə çatdırıram:

1. Direktor M.Ağayevin ifaədsindən qərarda əks etdirilən və işin əsil mahiyyətinə aid olmayan mənasız, məzmunsuz, əlaqəsiz sözlər toplusunun hər bir sətri çoxsaylı suallar yaradır və saxtalıq olduğunu anlamaq üçün heç də xüsusi biliyə malik omağa da ehtiyac yoxdur;

2. Zərərçəkmiş şəxs kimi yeganə dəfə olaraq polisdə istintaqda dindirilmiş A.İsmaylov 3 il ərzində 120-dən çox sayda (sənədlər var) vəsatət, ərizə, şikayətlərlə bütün aidiyyəti prokurorlara müraciət edərək əlavə ifadəsinin alınmasını tələb etdiyi halda, nümunə üçün bircə dəfə olsun belə, nəinki dindirmək, onu heç prokurorluğun qapısından içəri buraxmayıblar.

Lakin, polisdə istintaq aparılarkən təqsirkar şəxs kimi istintaqa cəlb edilən və haqqında qətimkan tədbiri seçilmiş direktor müavini R.Xəlilovun törətmiş olduqları cinayət əməllərini etiraf etmiş olduğu polisdə alınmış ifadəsini və zərərçəkmiş şəxslə üzləşmə ifadəsindəki sübutları gizləmək məqsədi ilə, prokurorluqda almış olduqları onun “əlavə ifadə”sindəki “bilmirəm, etməmişəm, xəbərim yoxdur” və sairə sözləri qərarda mötəbər sübutlar kimi qabardaraq ona vəkillik etməkdən çəkinməmişlər.

Göstərdiyim qanun pozuntuları ilə bağlı, zərərçəkmişşəxs A.İsmayılov qanuni, əsaslı və ən başlıcası haqlı şikayətlərlə məhkəməyə müraciət edir və Sabunçu rayon Məhkəməsi onun bütün şikayətlərimi təmin edir:

- 29.01.2024-cü il tarixdə 6(008)-2/2024 saylı və 09.02.2024-cü il tarixdə 6(008)-2/2024 saylı qərarlarla R.Xəlilov haqqında “cinayət işi üzrə icraata xitam verilməsi barədə” müstəntiq Tural Mürsəlovun 29.08.2022-ci il tarixli qərarını ləğv etmişdir.

- 01.02.2024-cü il tarixdə 6(008)-14/2024 saylı qərarla “zərərçəkmiş şəxs qismində cinayət işində iştirakıma xitam verilməsi” barədə müstəntiq Fuad Babayevin 29 dekabr 2023-cü il tarixli qərarını ləğv etmişdir.

- 13.02.2024-cü il tarixdə 6(008)-19/2024 saylı qərarla “cinayət işi üzrə icraata xitam verilməsi” barədə müstəntiq Fuad Babayevin 30 dekabr 2023-cü il tarixli qərarını ləğv etmişdir.

Hörmətli Baş prokuror!

Cinayət Məcəlləsinin cəmisi bircə maddəsi ilə istintaq edilən cinayət işi üzrə bu qədər kobud qanun pozuntularının olmasına dair məhkəmə qərarları olduğu halda, müstəntiqlə prokurorun haqqında Baş prokurorluğun Kollegiyasına müzakirəyə çıxarıb barələrində tədbir görmək əvəzinə, istintaqa nəzarət etməli olan prokurorlar məhkəmə qərarlarının qərəzli olaraq icra edilməməsinə “karam, koram, dinmirəm” mövqeyini tutmuşlar.

Yuxarıda göstərdiyim davamlı və kobud qanun pozuntularını törətmiş, zərərçəkmiş şəxsə qarşı açıq-aşkar qanunazidd hərəkətləri davam etdirən, məhkəmə aktlarını icra etməyən və tutduqları vəzifələrdən sui-istifadə əməllərini davam etdirən Baş prokurorluğun və tabeçiliyində olan Bakı şəhəri və Sabunçu rayon prokurorluqlarının aidiyyəti vəzifəli şəxslərinin himayədarlığı altında:

- 210050957 saylı cinayət işinin bərbad hala salınmasına son qoyulmasını;

- Sabunçu rayon prokuroru İbrahim Lənbəranski və müstəntiqləri tətəfindən çoxsaylı məhkəmə qərarlarının icra edilməsini;

- Zərərçəkmiş şəxs A.İsmayılovun xüsusi əmlakı ilə bərabər, külli məbləğdə pul vəsaitini dövlət büdcəsindən gizlədilərək mənimsəmiş mütəşəkkil dəstənin, Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş qaydada məsuliyyətə cəlb olunmasının təmin olunmasında köməklik edilməsini Sizdən xahiş edirik”.

Hazırladı: Jalə FAMİLQIZI

Redaksiyadan: Qarşı tərəfin mövqeyini dərc etməyə hazırıq.
 
Ardını oxu...
İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidməti “Baku Electronics” MMC (VÖEN – 1500046141) ilə satınalma müqaviləsi imzalayıb.
Yeniavaz.com xəbər verir ki, bir mənbədən satınalma metodu əsasında imzalanan müqaviləyə görə “Baku Electronics” MMC Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidmətinin sifarişi ilə mətbuat nümayəndələrinə hədiyyələr təqdim edəcək və qarşılığında 4 min 499 manat 50 qəpik alacaq.
Məlumat üçün bildirək ki, bu müqavilə üzrə satınalma proseduru dövlət satınalmalarının vahid internet portalında keçirilməyib.
“Dövlət satınalmaları haqqında” Qanunun 15.1 maddəsində göstərilir ki, məxfi məlumatlar istisana olmaqla bütün dövlət satınalmaları yalnız portal vasitəsilə həyata keçirilir.
Ardını oxu...
Eyni zamanda Qanunun 49-cu maddəsində qeyd olunur ki, bir mənbədən satınalma metodu aşağıdakı hallarda tətbiq olunur:
- Satınalma predmeti yalnız hər hansı konkret təchizatçıda olduqda;
- Satınalma predmetinin əvəzedicisi və alternativi olmadıqda;
- Satınalma predmetinə təcili tələbat yarandıqda;
- Təbii fəlakətlər, texnoloji qəzalar, epidemiyalar baş verdikdə və fövqəladə xarakter daşıyan digər hallarda bilavasitə insanların həyat və sağlamlığına vurulan ziyanın qarşısının təcili alınması məqsədilə;
- Satınalma predmeti kəşfiyyat və əks-kəşfiyyat fəaliyyətini təmin edən tələbata aid olduqda.
Qanunun tələblərindən də göründüyü kimi, mətbuat nümayəndələrinə hədiyyələrin təqdim edilməsi məxfi məlumat hesab oluna bilməz. Bu səbəbdən də, Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidmətinin satınalma prosesini bu şəkildə keçirməsi başa düşülən deyil. Üstəlik müqavilənin hansı səbəbdən bir mənbədən satınalma metodu ilə imzalandığı da aydın deyil.
Bunlardan başqa, İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Dövlət Vergi Xidmətinin açıqladığı məlumatda göstərilir ki, “Baku Electronics” MMC-nin 12 mart 2024-cu il tarixinə dövlət büdcəsinə 1 milyon 213 min 691 manat 29 qəpik vergi borcu var.
Ardını oxu...
“Dövlət satınalmaları haqqında” Qanunun 23.3.5.1-ci maddəsinin tələblərinə görə, satınalma müqaviləsinin bağlana bilməsi üçün təchizatçının vergilər və digər icbari ödənişlər üzrə vaxtı keçmiş öhdəliklərinin olmaması lazımdır. Əgər satınalma müqaviləsi imzalanan zaman “Baku Electronics” MMC-nin vergi borcu olmayıbsa, o zaman şirkətin müqavilədən sonrakı qısa müddət ərzində 1,2 milyon manatlıq vergi borcunun yaranması da başa düşülən deyil.
Ardını oxu...
Onu da bildirək ki, Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidməti təkcə “Baku Electronics” MMC ilə deyil, daha 3 şirkətlə satınalma müqaviləsi imzalayıb. İmzalanan müqavilələrin hamısı bir mənbədən satınalma metodu əsasında və dövlət satınalmalarının vahid internet portalından kənar həyata keçirilib.
Ardını oxu...
Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidməti “Alfa Nuts” MMC (VÖEN – 1007563851) ilə 2 min 500 manatlıq, “Copy” MMC (VÖEN – 1500046141) ilə 1 856 manatlıq, “Caspel” MMC (VÖEN – 1300701451) ilə 59 min 613,6 manatlıq müqavilə imzalayıb.
Yazıda qeyd olunan müəmmalı məqamlara aydınlıq gətirmək üçün suallarımızı Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidmətinin mətbuat xidmətinə ünvanladıq. Mətbuat xidməti sullarımıza cavab veriləcəyini bildirsə də, bu günə kimi heç bir cavab ala bilməmişik.
Onu da qeyd edək ki, Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidməti dövlət satınalmalarına (tender müsabiqələrinə) nəzarəti həyata keçirən dövlət qurumudur.
 
 
 

Ardını oxu...

Faktdır ki, Abşeron rayonun­un kənd və qəsəbələrində bu gün də sosial problemlər aşıb daşmaqdadır. Belə ki, yerli sakinlərin yaşadıqları ərazilərin bir çoxunda kanalizasiya boru xətləri olmadığından, sakinlər ağır, dözülməz vəziyyətdə yaşamağa məhkum olmuşlar. Qeyd edək ki, redaksiyamıza Abşeron rayonu, Mehdiabad qəsəbəsi, "Bakı Gecəsi" küçəsində yaşayan bir qrup sakinlərin adından təqdim olunan müraciət əsasında, əməkdaşlarımız həmin ünvanda olmuşlar və ərazidə lazımi video- çəkiliş də həyata keçirmişlər. Bir sözlə, gundemxeber.az xəbər portalı əməkdaşlarının ərazidə yaşanan problemlə bağlı hazırladıqları video- reportajı izləyicilərimizə təqdim edirik:

 

 

GundemXeber.Az

 
 
 

Ardını oxu...
Ötən il Bakıda tanışlarının adına müxtəlif ünvanlarda Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətlər yaradan şəxs həbs edilməsi barədə məlumat yayılmışdı. Məlumatda qeyd edilirdi ki,sahibkar müxtəlif tanışlarının adına MMC-lər açmaqla pul qazansa da, vergi borcunu ödəməkdən boyun qaçırıb. Bir neçə gün əvvəl isə dövlət büdcəsinə 5 milyon manata yaxın vergi borcunu ödəməkdan yayınan şəxsə hökm oxunduğu barədə xəbərlər yayılıb.

Qeyd edək ki, vergi cinayətləri sahəsində rast gəlinən əsas hallardan biri müxtəlif ünvanlarda çoxsaylı hüquqi şəxslərin yaradılması, faktiki fəaliyyət göstərərək gəlirlər əldə edilməsi, bununla belə vergi orqanlarına sahibkarlıq faəliyyətindən əldə olunmuş gəlirlər və xərclər barədə bəyannamələrə bilərəkdən təhrif olunmuş məlumatların daxil edilməsi ilə bağlıdır.

Aktualinfo.org bununla bağlı silsilə araşdırmalar aparmış və bir çox dövlət orqanları ilə sahibkarların işbirliyində olduğunu sübut edən faktlar aşkar etmişdi. Belə faktlardan biri də Kərimova Qənirə Məzahim qızının adına yaradılmış MMC-lərlə bağlıdır. Qeyd edək ki,sözügedən şəxs 08.04.2022-ci ildə İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Dövlət Vergi Xidmətinin Bakı şəhəri Lokal Gəlirlər Baş İdarəsində adına 5 MMC yaratmışdır. Yalnız 2022-ci ildə bir neçə dövlət qurumu tərəfindən keçirilmiş onlarla satınalmanın qalibi olmuş, daha sonra fəaliyyətini dayandırmışdır.

Maraqlıdır ki, bir ünvanda onlarla şirkət dövlət qeydiyyatına alınıb. Bu şirkətlərin bir-neçəsinin qanuni təmsilçisi də eyni şəxslər olub. Kərimova Qənirə Məzahim qızı eyni gündə, eyni ünvanda və eyni nizamnamə kapitalı ilə qeydə alınan 5 şirkətə – “MF-SISTEM” MMC ((VÖEN- 1307660171), “UNI SERVIS TC” MMC (VÖEN-1307659781), “ORION MS” MMC (VÖEN-1307660041), “LM HOLDINQ-L” MMC (VÖEN-1307659801) və “ART DIZAYN-TS” MMC-yə (VÖEN-1307659931) rəhbərlik edib.

Onların qalibi olduğu satınalmalara diqqət yetirək:

“Qubadlı” Əlahiddə Sərhəd Diviziyası avtomobillər üçün ehtiyat hissələrinin satın alınması üzrə 30.406 manat dəyərində müqavilə “MF-SISTEM” MMC ilə 05.10.2022-ci ildə bağlanılıb.

Y.H.Məmmədəliyev adına Neft-Kimya Prosesləri İnstitutunun təcrübə-sınaq işlərinin aparılmasının satın alınması üzrə keçirdiyi açıq tenderdə 165.000 manat dəyərində müqavilə “MF-SISTEM” MMC ilə 13.09.2022-ci ildə bağlanılıb.

Məlumat üçün bildirək ki, 30 min manatlıq tender müsabiqəsinin qalibi olan “MF-SISTEM” MMC tender elanından təxminən 3 ay əvvəl dövlət qeydiyyatına alınıb. Qalib şirkət isə 08.04.2022-ci il tarixində qeydiyyata alınıb. Nizamnamə kapitalı 10 manat olan “MF-SISTEM” MMC-nin hüquqi ünvanı “Yasamal rayonu, H.Q.Mustafayev, ev 11”-də yerləşir. Dövlət vergi xidmətinin vergi uçotuna alınmış vergi ödəyiclərinin məlumatlarında MMC-nin fəaliyyətinin dayandırıldığı göstərilir. MMC-nin hazırkı günə 18 549.8 manat vergi borcu var.

Qanuni təmsilçisi Kərimova Qənirə Məzahim qızı olan digər MMC “ORION MS”-dir.

2 nömrəli Bakı Baza Tibb Kollecinin abadlıq işləri üzrə keçirdiyi kotirovka sorğusunda 9.685 manat dəyərində müqavilə “ORION MS” MMC ilə 25.10.2022-ci ildə bağlanılıb.

İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzinin onlayn sorğu internet portalının yaradılması üzrə keçirdiyi kotirovka sorğusunda 30.850 manat dəyərində müqavilə “ORION MS” MMC ilə 03.10.2022-ci ildə bağlanılıb.

Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin nəzdində Humanitar Kollecnin istehlak yönlü müxtəlif xidmətlər üzrə keçirdiyi kotirovka sorğusunda 14.445 manat dəyərində müqavilə “ORION MS” MMC ilə 02.07.2022-ci ildə bağlanılıb.

Ədliyyə Nazirliyi yanında Azərbaycan Respublikası Əhalisinin Dövlət Reyestri Xidmətinin avadanlıqların, ehtiyyat hissələrinin satın alınması üzrə keçirdiyi kotirovka sorğusunda 14.021 manat dəyərində müqavilə “ORION MS” MMC ilə 02.06.2022-ci ildə bağlanılıb.

MMC 08.04.2022-ci ildə dövlət qeydiyyatına alınıb. Dövlət Vergi Xidmətinin vergi uçotuna alınmış vergi ödəyiclərinin məlumatlarında MMC-nin fəaliyyətinin dayandırıldığı göstərilir. MMC-nin hazırkı günə 69 403.22 manat vergi borcu var.

Kərimova Qənirə Məzahim qızının qanuni təmsilçisi olduğu bir MMC-də “LM HOLDINQ-L”-dir.

1 nömrəli uşaq Somatik sanatoriyasının dəftərxana və təsərrüfat malları üzrə keçirdiyi kotirovka sorğusunda 20.968,7 manat dəyərində müqavilə “LM HOLDINQ-L” MMC ilə 30.09.2022-ci ildə bağlanılıb.

MMC 08.04.2022-ci ildə dövlət qeydiyyatına alınıb. Dövlət Vergi Xidmətinin vergi uçotuna alınmış vergi ödəyiclərinin məlumatlarında MMC-nin fəaliyyətinin dayandırıldığı göstərilir. MMC-nin hazırkı günə 1 937.37 manat vergi borcu var.

Topçubaşov adına Elmi Cərrahiyə Mərkəzinin tibbi avadanlıqların əsaslı təmirinin satın alınması üzrə keçirdiyi kotirovka sorğusunda 164.670 manat dəyərində müqavilə “UNI SERVIS TC” MMC ilə 04.07.2022-ci ildə bağlanılıb.

MMC 08.04.2022-ci ildə dövlət qeydiyyatına alınıb. Dövlət Vergi Xidmətinin vergi uçotuna alınmış vergi ödəyiclərinin məlumatlarında MMC-nin fəaliyyətinin dayandırıldığı göstərilir. MMC-nin hazırkı günə 2 556.45 manat vergi borcu var.

Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin dəftərxana ləvazimatının alınması üzrə keçirdiyi açıq tenderdə 199.637 manat dəyərində müqavilə “ART DIZAYN-TS” MMC ilə 27.05.2022-ci ildə bağlanılıb.

MMC 08.04.2022-ci ildə dövlət qeydiyyatına alınıb. Dövlət Vergi Xidmətinin vergi uçotuna alınmış vergi ödəyiclərinin məlumatlarında MMC-nin fəaliyyətinin dayandırıldığı göstərilir. MMC-nin hazırkı günə 12 135.2 manat vergi borcu var.

Göründüyü kimi Kərimova Qənirə Məzahim qızının qanuni təmsilçisi olduğu MMC-lər təkcə 2022-ci ildə onlarla satınalmanın qalibi olub. Bu şirkətlər bir neçə aydan sonra külli miqdarda vergi borcu yaradaraq fəaliyyətlərini dayandırıb. Kərimova Qənirə Məzahim qızının qanuni təmsilçisi olduğu 5 MMC-nin hazırda dövlətə ümumi olaraq 104 580 manat vergi borcu var.

Kərimova Qənirə Məzahim qızının MMC-ləri dövlət qeydiyyatına aldığı ünvanda ,Yasamal rayonu, H.Q.Mustafayev, ev 11-də bir neçə müəmmalı MMC-də Talıblı Lamiyə Ədixan qızının adına yarıdalıb. Onlar “ECHO MOON LT”, “DELTA AS LT” “QLOBAL 18 CORP” “ORLONDO 05 CORP” MMC-ləridir. Hələ 2022-ci ildə bu MMC-lərin dalbadal şübhəli tenderlər udduğu dövrdə yazdığımızdan mövzuya bir daha ətraflı toxunmaq istəməzdik. Daha ətraflı bu linkdən tanış ola bilərsiniz: https://aktualinfo.org/2022/09/26/tender-bazarinin-yeni-ulduzu-talibli-lamiy%C9%99-kimdir/

Hazırda Dövlət Vergi Xidmətinin vergi uçotuna alınmış vergi ödəyiclərinin məlumatlarında MMC-lərin hamısının fəaliyyətinin dayandırıldığı göstərilir. Hamısı da özündən sonra külli miqdarda vergi borcu qoyduqdan sonra.

“ECHO MOON LT” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinin adına olan vergi borcu: 21 106.53 manat.

“DELTA AS LT” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinin adına olan vergi borcu: 56 245.11 manat.

“QLOBAL 18 CORP” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinin adına olan vergi borcu: 9460.72 manat.

“ORLONDO 05 CORP” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinin adına olan vergi borcu: 33 556.99 manat.

Talıblı Lamiyə Ədixan qızının adına yarıdılmış MMC-lərin vergi borcu isə hazırki günə ümumi olaraq 120 367 manat təşkil edir. Göründüyü kimi iki xanımın adına bir ünvanda yaradılmış MMC-lərin 220 min manatdan çox vaxtında ödənilməyən vergi borcu var və artıq fəaliyyətlərini dayandırıblar.

Bəs xüsusi ixtisas və təcrübə tələb edən bu işləri görmək üçün peşəkarlığa və təcrübəsi nəzərə alınmayan, cəmi 2-3 ay əvvəl yaranan, nəinki rəsmi veb-səhifəyə, hətta sosial şəbəkə hesabına sahib olmayan bu şirkətlərə bu kimi şəraiti kimlər yaradır? Bu mövzuya bir dəfə toxunmuşduq və bir daha xatırlatmaq istərdik ki, bu xanımların sahibkarlıq fəaliyyəti haqqında açıq mənbələrdə heç bir məlumata rast gəlinmir. Bəs onda bu xanımlar kimdir? Abadlaşdırma, yaşıllaşdırma, təmir-tikinti və digər qalibi olduqları bir çox işlərdən təsəvvürləri belə olmayan ya evdar qadınlar, yaxud da hansısa vəzifəli şəxslərin qohumları, yaxınlarıdır. Hansıkı, onların adına formal yardılmış MMC-lər vasitəsi ilə hər il külli miqdarda dövlət vəsaitləri talan edilir.

Aktualinfo.org
Ardını oxu...
Üç gün əvvəl Post TV-də Bakı Baş Gömrük İdarəsində sabibkarla gömrük əməkdaşı arasında baş verən insidentin videosunu yaydıq. Linklər şərhdə...
Videogörüntüdə açıq şəkildə görünür ki, gömrük işçisi Aqil İbadov sahibkardan əlavə pul tələb edir, sahibkar Elçin Xancığazlı sona qədər buna etməli olur. Sahibkarı provokasiyaya çəkən gömrük işçisi öz istəyinə nail olur və nəticədə sahibkarın bu özbaşınalığa etiraz etmək üçün söyüş söyməkdən başqa yolu qalmır.
Video yayılan gün Gömrük Komitəsi açıqlama yaydı və bildirdi ki, qarşı tərəf (sahibkar) təmsilçiliklə bağlı etibarnaməsi olmadan mallarını rəsmiləşdirmək istəyib və insidentlə bağlı ətraflı araşdırılma aparılması üçün hüquq-mühafizə orqanlarına müraciət olunub.
Dünən isə həmin sahibkar - Elçin Xancığazlı Səbail Rayon Məhkəməsinin qərarı ilə 20 gün müddətinə həbs edilib.
Həqiqət isə belədir: söyüşlə nəticələn insidentdə həmin sahibkar dəyəri 28900 dollar olan mala görə qanunla 6647 dolları ödəməli halda, ondan qanunsuz olaraq 17940 dollar ödəmək tələb olunub. Həmin inspektor sahibkardan 300 dollar pul da istəyir. Yəni, mübahisə də sahibkardan tələb olunan qeyri-qanuni pulun istənilməsindən sonra yaranıb. Bütün bunlar da videogörüntülərdə var. Həmçinin, A.İbadov da ona ağır söyüşlər söyərək üstünə hücum çəkir.
Təbii ki, istənilən qanunsuzluğa qarşı söyüşlə cavab vermək yolverilməzdir. Amma gömrükdəki rüşvətxorluğa qarşı qanunla münarizə aparmaq da mümkün deyil. Sabibkarları soyurlar.
Dövlət Gömrük Komitəsinin həbs etdirdiyi sahibkar Elçin Xancığazlı II Qarabağ müharibəsi qazisidir. E.Xancığazlı saxta qazi deyil, Füzulinin, Cəbrayılın və Şuşanın alınmasında iştirak edib. O, prezident İlham Əliyev tərəfindən bir neçə medalla təltif olunub. E.Xancığazlı heç kəsdən əlavə imtiyaz tələb etmir, sadəcə rüşvət vermək istəmir, buna görə onu təxribata çəkib həbsə atdılar.
Qazilərin hansı travmaların yaşadığını ətraflı yazmağa ehtiyac yoxdur. Qazilərin səhhətinin hansı psixoloji durumda olduğu və onların mütəmadi müalicə aldıqları da bəllidir. Gömrük Komitəsi məhkəməyə təzyiq edib və qazi sifarişlə həbs edilib. Daha yumşaq və humanist qərar verilə bilərdi.
Bəs, qazidən pul tələb edən gömrük işçisi, sahiblarlar arasında "suka Aqil" kimi tanınan şəxs əlavə pul, rüşvət tələb etdiyinə görə cəzalandırılacaqmı? İnanmıram. Dövlət qulluqçusu hər cür özbaşınalıq edə bilər və ona heç bir halda ağır söz demək olmaz? Dövlət gerbindən özlərinə qalxan düzəldən bu şəxslər niyə cəzasız qalır?
İndi aşağıda adlarını yazdığım sahibkarlar gömrük əməkdaşı A.İbadovun qanunsuz əməlləri ilə bağlı xəbər portalları vasitəsilə Gömrük Komitəsinin sədri Şahin Bağırova müraciət ediblər. Reaksiya yoxdur. Niyə? Çünki sərf etmir. A.İbadov Bakı Baş Gömrük İdarəsində "pul yığan maşın" funksiyasını yerinə yetirir, sahibkarları şərləyir, nəticədə tələb etdiyi pulu alır. Öz əməkdaşının söyülməsinə dözməyən (halbuki, gömrük işçisi hər gün sahibkarları söyür) Gömrük Komitəsi sahibkaların söyülməsinə və soyulmasına reaksiya vermir.
Ş.Bağırova müraciət edən sahibkarlar:
Ağayev Səxavət, Rəşad Vəliyev, Azər Bağırov, Rufullayev Seymur, Rafiq Hüseynov, Rafiq Rzayev, Sübhan Rufullayev, Kamal Xamıyev, Ruslan İbadov, İlham Əliyev, Hikmət Xalıqov, Hikmət Əliyev, Əbülfəz Nağdəliyev.
P.S. Hesab edirəm ki, məhkəmələr kiminsə əlində alət olmamalıdır. Qarabağ qazisini həbsdə saxlamağa nə ehtiyac var, o, dərhal azad olunmalıdır. Söyüş söyməyə görə sərt qərar qəbul edilirsə, o zaman məmurlar da həbs edilsinlər.
P.S.S. Gömrük Komitəsində şəffaflıq yaratmaq üçün bu qurum İqtisadiyyat Nazirliyinin tabeliyinə (vergilər kimi, çünki o da büdcəyə işləyir) verilməlidir.
Samir Feyruzov - dia-az.info


Ardını oxu...
Ardını oxu...
Ardını oxu...
Ardını oxu...
Ardını oxu...
Son 10 il ərzində Xəzərin səviyyəsinin bir metrdən çox düşməsi ilə bağlı məlumatlar var. Buna səbəb kimi səthə düşən yağıntının miqdarının azalması, buxarlanma prosesinin isə artmasını göstərirlər.

Hətta bildirilir ki, tədbir görülməsə, Xəzər dənizinin böyük bir hissəsi yox ola bilər.

Ümumiyyətlə, qışda yağıntılar çox olduğundan Xəzərin suyu artmalıdır, lakin əksi ilə rastlaşırıq. O zaman sual yaranır: qışda belədirsə, yayda vəziyyət necə olacaq? Qışda yağıntının miqdarın azalmasının səbəbi nədir?

Mövzu ilə bağlı oxu.az-a açıqlama verən coğrafiya elmləri doktoru, professor Əmir Əliyev qeyd edib ki, Xəzərinin səviyyəsinin azalmasına səbəb su balansının dəyişməsidir:

"Xəzərin suyunun səviyyəsi, həqiqətən, azalır. 1995-ci ildən bu günə qədər dənizin səviyyəsi təxminən iki metr düşüb. Əsas səbəb isə su balansının pozulmasıdır.

Su Xəzər dənizinə, əsasən, çaylardan daxil olur. Bunun 85%-i Volqadan gəlir, Uralla birlikdə bu rəqəm Xəzər dənizinə axan suyun ümumi həcminin 90%-ni təşkil edir. Volqaya düşən yağıntılar 30 faiz azalıb. Bu da Xəzərin səviyyəsinə ciddi təsir göstərir.

Səviyyə tərəddüdü Xəzərin ümumi təbiətidir. Tarix boyu həmişə enib, qalxıb. Sonuncu ən yüksək səviyyə 1805-ci ildə olub. Hazırkı enmə prosesi 2050-ci ilə qədər davam edəcək. Bu dövrdə epizodik qalxmalar ola bilər".

Professor Xəzərin yox ola bilmək ehtimalından danışıb:

"Belə şey ola bilməz. Xəzər özü-özünü tənzimləyən orqanizmdir. Gələn sular çoxalanda Xəzərin dərinlikləri dolur. Su kütləsi qərbdən şərqə doğru istiqamətlənir. Şərq səhradır. Orada güclü buxarlanır deyə səviyyə qalxmır. Buxarlanma sahədən asılıdır. Xəzərin dibinin quruluşu, sahillərin morfologiyası imkan vermir ki, səviyyə həddən ziyadə qalxıb-ensin. Bundan başqa, Xəzər dənizinin səviyyəsi mövsümi amillərlə əlaqədar olaraq azalır".

Ə.Əliyev əlavə edib ki, qış aylarında yağıntılar Xəzərə heç nə vermir:

"Dənizə ən çox su aprel ayında Volqadan daxil olur. Yəni qışda şimaldakı su hövzələri donduğundan su axını azalır. Volqaya düşən yağıntıların ümumi miqdarının da azalmasını diqqətə alsaq, qış aylarında havaların yağmurlu keçməsinin güclü təsiri olmur".

Akademik Həsən Əliyev adına Coğrafiya İnstitutunun Ekocoğrafiya Şöbəsinin müdiri, ekoloq Ənvər Əliyevin sözlərinə görə, Xəzər dənizinin səviyyə tərəddüdü yarandığı zamanlardan mövcuddur:

"Xəzər dənizinin səviyyəsinin indikindən də aşağı olduğu, müxtəlif dövrlərdə isə hətta 70-100 metrə qədər qalxdığı vaxtlar olub. Enib-qalxmalar Xəzər dənizi üçün xarakterikdir. Mütəxəssislər bu məsələni müxtəlif şəkildə qiymətləndirirlər. Xəzər dənizinin tarixində ən hay-küylü və problemli səviyyə enməsi 1970-ci illərdə - Sovet dönəmində - olub. O zaman Türkmənistanda olan Qaraboğazgöl körfəzini də bağladılar. Bu körfəzdə buxarlanma nəticəsində texniki duzlar əldə edilirdi.

Problemi aradan qaldırmaq üçün şimal çaylarının istiqamətini Xəzərə yönəltmək planları var idi. Sonralar suyun səviyyəsi qalxdığı üçün bu planlar reallaşmadı".

Ə.Əliyev qeyd edib ki, məsələnin iqlim və tektonika ilə əlaqəsi yoxdur:

"Bəziləri bu məsələni iqlim dəyişiklikləri ilə əlaqələndirirlər. Əlbəttə, əvvəlki dövrlərə baxsaq, iqlimdə dəyişiklik var, buna görə qarşılıqlı müqayisə aparmaq lazımdır. Xəzər dənizində hazırda enmə dövrüdür. Səviyyəsi iki metr yarımdan da aşağı enib.

Bu tendensiyaya təlaşla yanaşmaq lazım deyil. Səviyyə tərəddüdü Xəzər üçün xarakterikdir. Onun səviyyəsini saxlamaq çətindir. Milyard tonlarla su ehtiyatı var. Dənizin səviyyəsinin enməsi təkcə iqlimdən və sudan asılı deyil. Çünki planetə düşən yağıntı ilə buxarlanma pozulmayıb. Öz yerindədir".
 
 
 

Ardını oxu...
Oxucumuz Xaçmaz rayonundakı antisanitar şəraitdən giley edir. Belə ki, dia-az.info-ya bu barədə yazan narazı vətəndaş bildirir ki, yaşadığı rayonda küçələr zibillərlə dolub-daşsa da, bu işə cavabdeh olan qurumlar vəzifələrini yerinə yettirmədiyindən bu gün rayonda rəsmən xəsttəlik mənbələri yaranmaqdadır.

Narazı Xaçmaz sakini bu işdə cavabdeh olan məmurların adlarını da çəkib: "Həmişəki kimi zibilliklər içində batıb gedən Xaçmazın məmurları heç bir tədbir görmür.

Ortada 5 ildir ki rayona rəhbərlik edən başçı və onun da ətrafında Vüqar Nağıyev, Fuad Şahbazov kimi məsuliyyəttsiz məmurlar var, amma zibil problemini hell etmək istəyən yoxdur..."

Ardını oxu...
Ardını oxu...


Dünyapress TV

Xəbər lenti