 |
|
|
Tanınmış müğənni Rəqsanə İsmayılova Xəzər Rayon Polis İdarəsinin rəisi Əli İbrahimovun haqqında sensasion iddia səsləndirib.
Yenisabah.az xəbər verir ki, müğənni sosial şəbəkədə yaydığı videomüraciətində bildirir ki, Əli İbrahimov ona faizlə borc verib və evini mənimsəyib:
"Xəzər rayon baş polis idarəsinin rəisi Əli İbrahimov Fərman oğlu mənim evimi mənimsəyib, evimin bütün əşyalarını çölə atıb. 2015-ci ildə mənə 412 min manat faizə pul verib. 2017-ci ilə qədər hər ay 12 min dollar faizlə məndən pulu alıb. Hazırda məndən 300 min dollar pul tələb edir. Evimi qaytarmır. 250 min dollar pul təklif etdim, lakin evimi mənə qaytarmadılar. Mənim 4 otaqlı evimin əşyalarını hara aparıblar, kimə veriblər bilmirəm, qaytarmırlar. Mən nə edim? Köməklik edin!
İlk müraciətimdən sonra Bakı Şəhər Baş Polis İdarəsinə çağırılmışam, 7 saata yaxın orada olmuşam, həmin şəxslə üzbəüz danışmışıq. O, orada az qalırdı ki, məni öldürsün. O insan heç kimi saymır, heç kəsdən də qorxmur. Cənab nazir, mənim əlimdə videogörüntülər var, həmin şəxs mənim evimə gələndə, faizi götürəndə, faiz danışıqları aparanda görüntüləri çəkilib. Mən heç nəyi yalan demirəm. Mən cənab nazirin qəbuluna girmək istəyirəm. Mən tək deyiləm, məndən başqa şəxslər də Əli İbrahimov tərəfindən aldadılıb".
Rəqsanə İsmayılova evinin ona qaytarılmayacağı təqdirdə özünü övladları ilə birgə yandıracağını iddia edib:
"Bu mənim son çıxışımdır. Haqqımı tələb edirəm, yoxsa evimin qarşısında özümü yandıracağam! Düşünürəm ki, bu özbaşınalığın qarşısı alınacaq.
Mənə kömək edin, evimi qaytarın. Əgər bu gün evim qaytarılmasa, 4 balamla bir yerdə evimin qarşısında özümə od vuracağam!"
Əsmətxanım
Həmin müraciəti təqdim edirik:
Şirvan Şəhər İcra Hakimiyyəti Başçısının 1 saylı inzibati ərazi dairəsi üzrə nümayəndəliyi “Şirvan şəhərində abadlıq işləri” adı altında avqustun 23-də başladığı tenderin nəticələrini açıqlayıb.
Bizim.Media xəbər verir ki, maliyyə dəyəri 192 229 manat olan tenderin qalibi “MM İnşaat Group” MMC (VÖEN - 1505704631) elan olunub.
Tərəflər arasında imzalanacaq tender müqaviləsinin şərtlərinə əsasən şirkət Şirvan şəhərinin Heydər Əliyev prosepektində yerləşən 265-273, 235-243, 249-253, 255-259 saylı binaların qarşısındakı avto-dayanacaq, mövcud yolların ətrafı və bloklara giriş yerlərinin yenidən təmiri və bərpa işləri həyata keçirəcək.
Qeyd edək ki, "MM İnşaat Group” MMC 26 noyabr 2021-ci ildə qeydiyyata alınıb. Nizamnamə kapitalı 10 AZN olan şirkətin hüquqi ünvanı Bakı şəhəri Nərimanov rayonu, Nəcəf Nərimanov küçəsi, ev 5D-də yelərşir. MMC-nin qanuni təmsilçisi Ağayev Mirkamal Əhməd oğludur. Açıq mənbələrdə "MM İnşaat Group” MMC barəsində heç bir məlumata rast gəlinmir.
İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Dövlət Vergilər Xidmətinin rəsmi saytına baxış zamanı aydın oldu ki, şirkətin hazırda dövlətə 27 355 manat vergi borcu var. "Dövlət satınalmaları haqqında” qanun isə vergi borcu olan şirkətlərin tenderdə iştirakını qadağan edir.
"MM İnşaat Group” MMC 2 ildir fəaliyyət göstərməsinə baxmayaraq, satınalma müsabiqələrində fəal iştirak edir. Şirkət ötən il müxtəlif dövlət qurumları ilə toplam maliyyə dəyəri yarım milyona yaxın satınalma müqavilələri imzalayıb.
Qeyd edək ki, Şirvan Şəhər İcra Hakimiyyəti Başçısının 1 Nömrəli Sahə İnzibati Ərazi Dairəsi Üzrə Nümayəndəliyi ötən ilin noyabrında "Şirvan şəhərində abadlıq işləri" ilə bağlı tender elan etmişdi. "Şabran-D" MMC olub. Şirkətlə 200 min 78 manat məbləğində müqavilə imzalannışdı.
Buradan aydın olunur ki, bu dövrdə şəhər ərazisində başlayan təmir işləri hələ də bitməyib və yenidən 192 min manat vəsaitə ehtiyac yaranıb
Xatırladaq ki, Şirvan Şəhər İcra Hakimiyətinin başçısı İlqar Abbasovdur.
Sumqayıt şəhərində şəhidin dəfni zamanı yaylım atəşindən qorxaraq yerə oturan, sonradan isə qəhqəhə çəkərək gülən “Qartal" Tikinti firmasının sahibi, iş adamı Şahin Məmmədovun görüntüləri rezonans doğurub.
İş adamı Bizim.Media-ya açıqlamasında sözügedən görüntülərin lentə alınması və yayılmasında Sumqayıtdan olan şəhid Nicat Nəbiyevin anası Əfsanə Əbülfətovanı günahkar olaraq qələmə vermişdi.
Qadının onun yanına mebel istəməyə gəldiyini, imtina etdiyi üçün isə qərəzli şəkildə belə bir foto yaydığını iddia etmişdi. O, hətta şəhid anasının ünvanına nalayiq ifadələr də səsləndirib.
İctimailəşən bu məsələ isə şəhid anasını özündən çıxarıb. Şərəf və ləyaqətinin alçaldılmasından hiddətlənən Əfsanə Əbülfətova redaksiyamıza şikayətində Şahin Məmmədovla bağlı hüquq mühafizə orqanlarına müraciət etdiyini, hətta məsələnin hüquqi müstəvidə həll edilcəyini vurğulamışdı.
Baş verənlərdən sonra Şahin Məmmədov Əfsanə Əbülfətova haqda dediklərini təkzib edib.
İş adamı Bizim.Media-ya açıqlamasında qeyd edib ki, əslində Əfsanə Əbülfətovanı tanımır və onun şəhid anası olduğunu da bilməyib:
“Sən demə o qadın şəhid anasıdır. Mənə də onun barəsində yalnış məlumat verilib və səhv bilmişəm. O videonu kimin çəkdiyini bilməmişəm. Əfsanə xanımı da tanımıram. Mebel üçün yanıma gələn qadının kim olduğunu xatırlamıram. Onun Əfsanə xanım və ya başqası olduğu yadıma gəlmir. Mən 3-4 nəfərə mebel vermişdim. Ondan sonra çoxları mənə müraciət etdi. Qarışdırmışam. Demişəm, amma sonradan araşdırdım ki, yanıma gələn Əfsanə xanım deyil”, - deyə Şahin Məmmədov əlavə edib.
DİA.AZ: - Keçən günlərdə FHN şefi Kəmaləddin Heydərova sığınan Qəbələnin icra başçısı Səbuhi Abdullayevin Şəhid ailəsinin haqqına girməsi ilə bağlı giley dolu yazını təqdim etdik və bu olaya yerli RİH-dən müsbət reaksiya verildiyi söylənildi. Amma sonradan aydın oldu ki, Qəbələnin icra başçısı ənənəsinə uyğun olaraq yenə də Şəhid ailəsini aldadıb.
Yazıdan aydın olurdu ki, hazırda Mingəçevirdə yaşayan Şəhid ailəsi Qəbələdə onlara dövlət tərəfindən ayrılmış torpaq sahəsinin zəbt olunmasını bu günlərdə biliblər. Bu işin altında isə icra başçısı Səbuhi Abdullayevin imzası var.
Redaksiyamıza şikayət edən şəhid ailəsi Gülmayə Mövsümovanın üzləşdiyi problemlə bağlı ölkə rəhbərliyinə müraciət edərək, Prezidentdən kömək istəyir.
DİA.AZ-da açıqlama verən Şəhid ailəsi qeyd edir ki, buna paralel olaraq Qəbələnin icra başçısını məhkəməyə də verməyə hazırlaşır.
Məsələ diqqətimizdədir. Qarşı tərəfi sözü olarsa, dinləməyə haazır
Gəncə şəhəri İsmət Qayıbov küçəsi 5-ci dalan ünvanının sakinləri yol problemindən şikayətlənir. Sakinlər deyir ki, təxminən 4 il əvvəl ərazidə su və kanalizasiya sistemi yenilənməsi zamanı yolun asfalt örtüyü dağıdılıb. İndiyə kimi bərpa edilməyib. Onlar deyir ki, quraq havada toz-torpaq, yağışlı havada palçıq əlindən küçəyə çıxmaq olmur.
Məsələ ilə bağlı dəfələrlə aidiatlı qurumlara da müraciət ediblər, amma məsələ həll olunmur. İsmət Qayıbov küçəsində təxminən 25-ə yaxın ailə yaşayır.
Gəncə şəhər İcra Hakimiyyətindən bildirildi ki, hazırda Gəncə şəhərində içməli su və çirkab su xəttlərinin yenilənməsi, eyni zamanda küçə asfatlanması istiqamətində müvafiq işlər həyata keçirilir. Həmin ərazidədə növbəti mərhələdə asfalt işləri aparılacaq.
"Şikayətim "Smart Electronics Azerbaijan" şəbəkəsindədir!" DİA.AZ bildirir ki, bunu "Müştəriyəm Şikayətçiyəm" sosial qrupundakı paylaşımında Angelina Melnikova adlı istifadəçi bildirir.
Narazı vətəndaşın müraciətini olduğu kimi (nöqtəsinə vergülünə toxunmadan...) təqdim edirik: "Deməli, men bunlardan nəğd şəkildə 03.05.2022 ci ilde iphone 11 telefonu almışam düz 1540 manata!! SUMQAYIT şəhərində!!O vaxtı e-sim ölkede aktiv deildi. E sim meselesi geldi. Baxdim ki qeydiyati yoxdu. Okey elaqe yaraddim bunlarla dediler ki biz elemirik siz özünüz edin ki normal diğer şirkəetlere zeng edende deyirler kii özümüz edirik. Amma bunlar boyunlarindan atdilar. Bunada tamam! Bu günlerde dedim cehennem olsun özüm edim 60 manatimdan keçim de. Kecmek isteyende ne olsa yaxşıdır. Deyir bu telefon gümrükde beyan olunmayib. Neter yanii???? Mağazadan almışıq. Zeng edirem bunlara. 3 gün fikirleşdiler mene ne deseler yaxşıdır. Deyir ancaq telefon harice cıxmalıdır. Teklif edirik kiii telefonu bize verin emekdaşlardan xarice cıxan olacaq o qayıdanda gümrükden keçirder . Bunu eşidende bilmedim ağlıyım ya gülüm. Bax bele siz siz olun bunlardan hecne almalıyın. Araşdırma aparacam. Eyer mümkündürse mehkemeyede verecem..."
İddia olunanlarla bağlı dia.az olaraq qarşı tərəfi də dinləməyə hazırıq...
DİA.AZ: - "Şikayətim "Smart Electronics Azerbaijan" şəbəkəsindədir!" DİA.AZ bildirir ki, bunu "Müştəriyəm Şikayətçiyəm" sosial qrupundakı paylaşımında Angelina Melnikova adlı istifadəçi bildirir.
Narazı vətəndaşın müraciətini olduğu kimi (nöqtəsinə vergülünə toxunmadan...) təqdim edirik: "Deməli, men bunlardan nəğd şəkildə 03.05.2022 ci ilde iphone 11 telefonu almışam düz 1540 manata!! SUMQAYIT şəhərində!!O vaxtı e-sim ölkede aktiv deildi. E sim meselesi geldi. Baxdim ki qeydiyati yoxdu. Okey elaqe yaraddim bunlarla dediler ki biz elemirik siz özünüz edin ki normal diğer şirkəetlere zeng edende deyirler kii özümüz edirik. Amma bunlar boyunlarindan atdilar. Bunada tamam! Bu günlerde dedim cehennem olsun özüm edim 60 manatimdan keçim de. Kecmek isteyende ne olsa yaxşıdır. Deyir bu telefon gümrükde beyan olunmayib. Neter yanii???? Mağazadan almışıq. Zeng edirem bunlara. 3 gün fikirleşdiler mene ne deseler yaxşıdır. Deyir ancaq telefon harice cıxmalıdır. Teklif edirik kiii telefonu bize verin emekdaşlardan xarice cıxan olacaq o qayıdanda gümrükden keçirder . Bunu eşidende bilmedim ağlıyım ya gülüm. Bax bele siz siz olun bunlardan hecne almalıyın. Araşdırma aparacam. Eyer mümkündürse mehkemeyede verecem..."
İddia olunanlarla bağlı dia.az olaraq qarşı tərəfi də dinləməyə hazırıq...
"Şikayətim Bayılın girişində olan "Azpetrol"dandır (Ramal Ytd). Hadisə gecə 01:05 də cərəyan edir..." DİA.AZ bildirir ki, bu barədə "Müştərinin Səsi" sosial qrupundakı paylaşımda giley olunur.
Narazı vətəndaş daha sonra yazır: "Yaxınlaşıb operatordan 5 manat benzin vurmağını xahiş etdim. Vurdu, maşının hesabladığı kilometraj yerindədir. Qardaşa dedim siz dəqiq vurmusuz? Maşınin verdiyi kilometrajı yerindədir, benzin Datçikinde də dəyişiklik yoxdur, dedi hə 100 faiz, Xahiş elədim ki onda bir 5 manat daha vur. Bu dəfə operator dedi yandır maşını kilometraja baxaq, açdım kilomrtraja da baxdıq, benzin Datçikinin göstəricisinədə. NƏHAYƏT benzini vurdu, baxıram yenə köhnə hamam köhnə tas . Bir dəyişiklik yoxdur.
Qardaş dedi maşında problem var. Dedim ola bilər, maşındır da xarab OLAR, bu boyda azpetrol yalan deyəsi deyil ki...
Getdim Socardan 10 manat vurdum.Socara çatanadek gözüm Datçik də idi bəlkə sürdukce duzeler, yox, eyni şeydi.Socar da benzin vurduqdan sonra əmin oldum ki, Datçik elə tam düz işləyir. Verdiyi kilometrajı da tam düz hesablayır.
Qayıtdım özlərinə dedim bir iki hesab kitab elədilər, dedilər yoxe benzin çıxıb.
ordan benzin alarkən ehtiyatlı və diqqətli olun. Məsələni araşdırırlar hazırda. Görək nə cavab çıxaracaqlar. İndi bilirem haqsız çıxaracaqlar, deyəcəklər bes benzin vurulub fn, çek verilibse benzin demək vurulub, fakt odur ki vurulmayib, gecə gecə məni get gələ salıblar".
İddia olunanlarla bağ\lı dia.şaz olaraq qarşı tərəfi də dinləməyə hazırıq...
Xarici işəgötürənin ölkəmizin əmək qanunvericiliyini pozub,cəzasız qalanda! Cənab Aleksandr Alekseeviç Anoxin qanunlarımıza hörmətlə yanaşın.
Şirvan OYl ƏŞ -nin qazmaçı işləyən, Şirvan şəhər sakini Mahmudov İlyas 07.04.2023-cü il tarixində 2 növbəli iş zamanı qəza baş verməklə xəsarət alıb. Qəza zamanı İlyas Mahmudov sol əl və ayağından ciddi xəsarət alıb. Qəza nəticəsində soz əlinin 2 və 3-cü barmaqları 1-ci buğundan, sol ayağının bütün barmaqları ambutasiya olunub.
İlyas Mahmudov 02 avqust ,2023-cü il tarixində , 22.06-31.07 .2023-cü il tarixli xəstəlik vərəqəsini iş yerinə təqdim etməsinə baxmayaraq hələ də ödəniş olunmayıb.Niyə, cənab Anoxin?
Mirvari Gahramanli
Teref.az
"Naxçıvan Muxtar Respublikasının sosial-iqtisadi inkişafına dair 2023-2027-ci illər üçün Dövlət Proqramı” Prezident İlham Əliyevin 5 iyun 2023-cü il tarixli sərəncamı ilə təsdiq edilmişdir([1]). Həmin proqramın həyata keçirilməsinə dair tədbirlər planında prioritet istiqamətlərdən biri kimi "Kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalının və emalının inkişafı” nəzərdə tutulur. Planda 2027-ci ilə kimi görüləcək tədbirlər qeyd edilmişdir:
1. Bitkiçiliyin, o cümlədən bağçılıq, üzümçülük və bostançılığın inkişaf etdirilməsi. İlkin nəticələr: Naxçıvan Muxtar Respublikasında həmin sahələrin mövcud vəziyyətinin və inkişaf imkanlarının diaqnostikası, diaqnostikanın nəticələri əsasında prioritet altsahələr və dəstək tədbirləri barədə təkliflər hazırlanması. Aralq nəticə: Müvafiq sahələrin inkişafı ilə bağlı dəstək tədbirlərinin həyata keçirilməsi. Yekun nəticə: Kənd təsərrüfatında məhsul istehsalının artması.
2. Heyvandarlığın və arıçılığın inkişaf etdirilməsi. İlkin nəticələr: Naxçıvan Muxtar Respublikasında həmin sahələrin mövcud vəziyyətinin və inkişaf imkanlarının diaqnostikası, diaqnostikanın nəticələri əsasında prioritet altsahələr və dəstək tədbirləri barədə təkliflər hazırlanması. Aralıq nəticələr: Müvafiq sahələrin inkişafı ilə bağlı dəstək tədbirlərinin həyata keçirilməsi. Yekun nəticələr: Kənd təsərrüfatında məhsul istehsalının artması.
3. Naxçıvan Muxtar Respublikası üçün spesifik və orqanik kənd təsərrüfatı məhsullarının brendləşdirilməsi və təşviqi. İlkin nəticələr: Orqanik kənd təsərrüfatı məhsullarının müəyyənləşdirilməsi. Aralıq nəticələr: Müəyyənləşdirilmiş orqanik məhsulların təbliği, orqanik məhsulların xarici bazarlara ixracının təşviq edilməsi. Yekun nəticələr: Naxçıvan Muxtar Respublikasının iqtisadiyyatının inkişafı və əhalinin gəlirlərinin artması.
4. Kənd təsərrüfatı məhsullarının emal və qablaşdırma sahələrinin inkişaf etdirilməsi. İlkin nəticələr: Müvafiq emal sahələrinin və sahələrin inkişafı üçün dəstək alətlərinin müəyyənləşdirilməsi. Aralıq nəticələr: Müvafiq mexanizmlər vasitəsilə müəyyənləşdirilmiş emal sahələrinin inkişaf etdirilməsi üçün dəstək göstərilməsi. Yekun nəticələr: Naxçıvan Muxtar Respublikası iqtisadiyyatının inkişafı, əhalinin məşğulluğunun və gəlirlərinin artması.
5. Kənd təsərrüfatı istehsal vasitələri ilə təminat səviyyəsinin artırılması. İlkin nəticələr: Fermerlərin toxum, ting, yem istehsalı və kənd təsərrüfatı texnikası ilə təminat səviyyəsinin qiymətləndirilməsi. Aralıq nəticələr: Müvafiq istehsal vasitələrinə əlçatanlığın və təminatın yaxşılaşdırılması. Yekun nəticələr: Kənd təsərrüfatında məhsuldarlığın və əhalinin gəlirlərinin artması.
6. Fermerlərə məsləhət xidmətləri göstərilməsinin təşkili. İlkin nəticələr: Fermerlərin müvafiq məsləhət və təlim ehtiyaclarının müəyyənləşdirilməsi. Aralıq nəticələr: Müəyyənləşdirilmiş ehtiyaclar əsasında məsləhət və təlim xidmətlərinin təşkili. Yekun nəticələr: Fermerlərin müvafiq sahələrdə bilik və bacarıqlarının inkişafı, müvafiq sahələrdə məhsul istehsalının artması.
7. Aqroparkların yaradılması. İlkin nəticələr: Müvafiq qanunvericiliyin formalaşdırılması, aqroparklar yaradılacaq ərazilərin müəyyənləşdirilməsi. Aralıq nəticələr: Aqroparkların fəaliyyətə başlaması. Yekun nəticələr kimi kənd təsərrüfatı sahəsində məhsul istehsalının və məşğulluğun artması göstərilmişdir.
Dövlət Proqramının əsas hədəf göstəriciləri kimi dayanıqlı inkişafın təmin olunması, məşğulluq imkanlarının artırılması, əhalinin həyat səviyyəsinin yüksəldilməsi, təbii ehtiyatlardan səmərəli istifadə edilməsi, ətraf mühitin mühafizəsinin təmin olunması göstərilmişdir.
Qeyd etməliyəm ki, 6 mart 2021-ci il tarixdə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin fərman ilə "Dövlət proqramlarının tərtibi, icrası, monitorinqi və qiymətləndirilməsi Qaydası” təsdiq edilib. Sənəddə dövlət proqramlarının tərtibi, icrası, monitorinqi və qiymətləndirilməsi qaydaları müəyyənləşdirilib. Həmin Qaydada istifadə olunan "hədəf göstəricilər” anlayışı dövlət proqramının əhatə etdiyi dövr üzrə nail olunması əsas kimi müəyyənləşdirilmiş göstəricilər mənasını ifadə edir. "Göstəricilər” anlayışının mənası isə bir işin, prosesin gedişi haqqında müəyyən təsəvvür yaradan rəqəm, cədvəl və sairdir. Yəni dövlət proqramında hədəf göstəriciləri yalnız sozlərlə, cümlələrlə deyil, həm də rəqəmlərlə ifadə edilməlidir.
Dövlət proqramında hədəf göstəriciləri rəqəmlərlə müəyyənləşdirilməyib, qarşıya qoyulmuş hədəflər rəqəmlərlə təsvir edilməyib. Sual yaranır: Proqramda qarşıya qoyulan məqsəd nədir? Proqramı hazırlayanlar nəyə nail olmaq istəyiblər?
Qaydanın "dövlət proqramının monitorinqi və qiymətləndirilməsi” bölməsində qeyd edilir: "Dövlət proqramı üzrə nəticələrin monitorinqi dövlət proqramının nəticə indikatorları üzrə müəyyən edilmiş hədəf göstəricilərin (rəqəmlərin - V.M.) və əldə edilmiş faktiki göstəricilərin (rəqəmlərin- V. M.) müqayisəsi əsasında aparılır”. Bu dövlət sənədində hədəf göstəriciləri rəqəmlərlə ifadə edilməyib.
"Naxçıvan Muxtar Respublikasının sosial-iqtisadi inkişafına dair 2023-2027-ci illər üçün Dövlət Proqramı”nın tədbirlər planında prioritet istiqamətlərdən biri kimi 2023-2027-ci illər ərzində NMR-da aqroparkların yaradılması nəzərdə tutulur. Planda ilkin nəticələr kimi müvafiq qanunvericiliyin formalaşdırılması, aqroparklar yaradılacaq ərazilərin müəyyənləşdirilməsi, aralıq nəticələr kimi aqroparkların fəaliyyətə başlaması, yekun nəticələr kimi isə kənd təsərrüfatı sahəsində məhsul istehsalının və məşğulluğun artması nəzərdə tutulmuşdur.
Baxın, muxtar respublikada neçə hektar sahədə, neçə aqroparkın yaradılacağı bəlli olmadığı halda, proqramı hazırlayanlar hesab edir ki, aqroparklar yaratmaqla yekun nəticədə məşğulluq artacaq. Apardığımız araşdırmalar isə tamamilə bunun əksini deməyə əsas verir.
2021-ci ilin oktyabr ayında "Aqroparkların kənd təsərrüfatının inkişafındakı rolu” mövzusunda keçirilən tədbirdə iqtisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarov deyib: "İndiyədək aqroparklarda ümumi olaraq 5000-dək insan daimi, 4500-dən çox insan isə mövsümü işlə təmin olunub. Fəaliyyətdə olan və təşkil ediləcək aqroparklarda əlavə 4300-dən çox iş yerinin yaradılması nəzərdə tutulur”([2]).
DSK-nın məlumat bazasında kənd təsərrüfatında işləyənlərin sayı 1,7 milyon nəfər göstərilir. Dövlət rəsmilərinin açıqladığı məlumata görə, ümumilikdə 240 min hektar ərazidə yaranacaq 51 aqroparkda indiyədək 5000 insan daimi, 4500 insan isə mövsümü işlə təmin olunub. Sonradan təşkil ediləcək aqroparklarda əlavə 4300 iş yerlərinin yaradılması nəzərdə tutulur. Belə çıxır ki, 240 min hektar əkin sahəsində cəmi 13800 adam, yəni orta hesabla 17,4 hektarda 1 nəfər işləməli olacaq. Halbuki ölkə üzrə 17,4 hektar əkin sahəsinə 21 nəfər işçi düşür. Aqroparklarda hər min hektar sahədə çalışanların sayı orta ölkə üzrə hər min hektar sahədə işləyən kəndlilərin sayından 21 dəfə azdır. Əhalisinin 64,6 faizi kənddə yaşayan muxtar respublikada aqroparklar yaradılarsa, işsizlərin sayı kəskin şəkildə artacaq. Ona görə ki, indi kəndlilərin örüş sahəsi kimi istifadə etdikləri otlaqlarda, ərazilərdə aqroparklar yaradılacaq. Və MR-da heyvandarlıqla məşğul olan on minlərlə kəndli işsiz qalacaq.
Dövlət proqramının həyata keçirilməsinə dair tədbirlər planında prioritet istiqamətlərdən biri kimi 2023-2027-ci illər ərzində "Naxçıvan Muxtar Respublikası üçün spesifik və orqanik kənd təsərrüfatı məhsullarının brendləşdirilməsi və təşviqi” nəzərdə tutulur. Həmin planda ilkin nəticələr kimi orqanik kənd təsərrüfatı məhsullarının müəyyənləşdirilməsi, aralıq nəticələr kimi müəyyənləşdirilmiş orqanik məhsulların təbliği, orqanik məhsulların xarici bazarlara ixracının təşviq edilməsi, yekun nəticələr kimi isə Naxçıvan Muxtar Respublikasının iqtisadiyyatının inkişafı və əhalinin gəlirlərinin artması göstərilmişdir. Gördüyünüz kimi təsdiq olunmuş dövlət sənədində "orqanik kənd təsərrüfatı məhsullarının brendləşdirilməsi və təşviqi” planlaşdırılsa da, planla tanış olduqda aydın olur ki, hələ MR-da orqanik kənd təsərrüfatı məhsulları müəyyənləşdirilmyib. Yalnız bir müddətdən sonra (zaman qeyri-müəyyən) "ilkin nəticədə” orqanik kənd təsərrüfatı məhsullarının müəyyənləşdirilməsi mümkün olacaq. "Aralıq nəticədə” isə müəyyənləşdirilmiş orqanik məhsulların təbliği, orqanik məhsulların xarici bazarlara ixracının təşviq edilməsi nəzərdə tutulur. Belə çıxır ki, Dövlət Proqramını hazırlayanlar muxtar respublikada orqanik kənd təsərrüfatı məhsulları ilə bağlı araşdırmalar aparmayıblar, bu sahədə vəziyyətin hansı səviyyədə olduğunu müəyyənləşdirməyiblər. Yəni nədən başlayıb, nəyə nail olmaq kimi qarşılarına məqsəd qoymayıblar. Beş illik proqram hazırlanmış, lakin MR-nın orqanik kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsal imkanları öyrənilməyib.
Beynəlxalq nümunə
Nümumnə üçün qeyd etməliyəm ki, Almaniyanın Baden-Vürtemberq vilayəti "Kənd yerləri üçün Baden-Vürtemberq 2014–2020 (MEPL III) 2022-ci ilə qədər tədbirlər və inkişaf planı”nda əyalətdə orqanik məhsul istehsalı ilə məşğul olan müəsisələrin sayını artırmaq məqsədilə bir sıra tədbirlər nəzərdə tutulmuşdur([3]). Sənəddə qeyd edilir ki, orqanik məhsul istehsalı ilə məşğul olan müəssisələrin payı 2003-cü ildə ümumi müəssisələrin 5 faizindən bir qədər az olduğu halda, 2020-ci ildə 11 faizdən çox artmışdır. Bioloji Müxtəlifliyin Gücləndirilməsi Aktının bir hissəsi olaraq, Baden-Vürtemberq vilayəti 2030-cu ilə orqanik əkinçiliklə məşğul olan müəsisələrin payını 30-40 faizə çatdırmağı qarşısına məqsəd qoyub.
Baden-Vürtemberq vilayətinin hökuməti tərəfindən hazırlanmış proqramda bitki mühafizəsi zamanı zəhərli kimyəvi maddələrdən və istehsalda gübrələrdən istifadənin aradan qaldırılmasının təşviqi tədbirləri, eləcə də şirkətlərin ekoloji təmiz kənd təsərrüfatına keçidinin, orqanik əkinçiliyin saxlanmasının dəstəklənməsi üçün maliyyə vəsaitləri nəzərdə tutulmuşdur.
Proqramın "Tədbirlər planı”nda tədbirlərin təsviri və faktiki maliyə dəstəyinin dərəcəsi göstərilmişdir:
1. Kimyəvi istehsal vasitələrindən qaçınmaq 190 € / ha
2. Orqanik əkinçiliyə giriş – otlaq sahələri (2 il) 350 €/ha
3. Orqanik əkinçiliyə giriş – bağçılıq (2 il) 935 €/ha
4. Orqanik əkinçiliyə giriş – daimi məhsullar (2 il) 1,275 €/ha
5. Orqanik əkinçiliyin saxlanması – otlaq sahələri 230 €/ha
6. Orqanik əkinçiliyin saxlanması – bağçılıq 550 €/ha
7. Orqanik əkinçiliyin saxlanması – daimi məhsullar 750 €/ha
8. Orqanik nəzarət sertifikatı (maks. 600 € / şirkət) 60 € / ha.
Baxın, Almaniyanın Baden-Vürtemberq əyalətinin hazırladığı proqramda mövcud vəziyyətin təhlili aparılıb, 2020-ci ildə orqanik məhsul istehsalı ilə məşğul olan müəssisələrin payının 11 faizdən çox olduğu qeyd edilib və konkret olaraq 2030-cu ilə qədər orqanik əkinçiliyin payını 30-40 faizə çatdırmaq qarşıya məqsəd qoyulub. Çox sadə! Proqramda real vəziyyət, problemlər, həyata keçirilməsi zəruri olan tədbirlər və hədəflərə nail olmaq üçün istifadə edilə bilən alətlər təsvir edilib. Yaxşı nümunədir, elə deyilmi?!
"Naxçıvan Muxtar Respublikasının sosial-iqtisadi inkişafına dair 2023-2027-ci illər üçün Dövlət Proqramı”nda bitkiçiliyin, o cümlədən bağçılıq, üzümçülük, bostançılıq və digər bir tədbir kimi heyvandarlığın və arıçılığın inkişaf etdirilməsi planlaşdırılır. Beş il müddətinə nəzərdə tutulan Dövlət Proqramında 2027-ci ilə kimi bitkiçilikdə (bağçılıqda, üzümçülükdə, bostançılıqda), heyvandarlıqda və arıçılıqda məhsul istehsalının hansı həcmdə, nə qədər və yaxud neçə faiz artacağı rəqəmlərlə göstərilməyib.
Hesab edirəm ki, Dövlət Proqramını hazırlanarkən "Dövlət proqramlarının tərtibi, icrası, monitorinqi və qiymətləndirilməsi Qaydası”na riayət edilməyib.
Onu da qeyd etməliyəm ki, mətbuatda Naxçıvan Muxtar Respublikasının 2009-2013-cü və 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı dövlət proqramlarının qəbul edilməsi ilə bağlı informasiyalar yer alıb. Həmin proqramların mövcudluğu və yerinə yetirilməsi ilə bağlı məlumat əldə etməyə cəhd etsək də, internet üzərindən axtarışımız heç bir nəticə vermədi.
Vahid Məhərrəmli
Mənbə: Astna