 |
|
|
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin imzaladığı sərəncama əsasən, minimum pensiya məbləği gələn aydan 280 manatdan 320 manata çatdırılacaq. Bu o deməkdir ki, minimum pensiya alanlar artıq gələn aydan artırılmış məbləği alacaqlar. Bu artımlar məhz fevral ayında pensiyaçılara ödəniləcək.
TEREF Modern.az-a istinadən xəbər verir ki, Azərbaycanda bundan əlavə gələn ay pensiyaların yenidən artırılması nəzərdə tutulub.
Bu dəfə artım pensiyaların indeksləşdirilməsi ilə baş tutacaq. İndeksləşdirmə pensiyaların məbləğini istehlak qiymətləri indeksi ilə əlaqələndirməklə inflyasiyadan qorunmaq vasitəsidir. Bu vasitə ilə ölkədə istehlak mallarının və xidmətlərin qiymətlərinin artması nəticəsində gəlirlərdə yaranan itkilər tam və ya qismən kompensasiya edilir. Yəni, qiymətlər artdığı üçün pensiyaların da buna uyğun artması həyata keçirilir.
İndeksləşdirmə Azərbaycanda orta aylıq nominal əmək haqqının illik artım tempinə uyğun olaraq aparılır. Orta aylıq nominal əməkhaqqı isə Dövlət Statistika Komitəsi tərəfindən açıqlanır.
İndeksləşdirmə Prezident İlham Əliyevin sərəncamı ilə həyata keçirilir. Qeyd edək ki, ötən il dövlət başçısı pensiyaların indeksləşməsi barədə sərəncamı fevral ayının 5-də imzalayıb.
2024-cü ilin ilk 10 ayının yekunlarına əsasən, ölkə üzrə orta aylıq əməkhaqqı təxminən 8 faiz artıb. Dəqiq göstəricilər isə gələn ayın əvvəllərində elan ediləcək.
Beləliklə, pensiyalar həm prezidentin dekabr ayında imzaladığı sərəncam əsasında, həm də gələn ay indeksləşdirmə nəticəsində artacaq.
Pensiya artımları yanvarın 1-dən hesablanacaq, amma artımlar fevral ayında ikisi birlikdə ödəniləcək. Yanvar ayının artımları da fevralda ödəniləcək.
İctimai nəqliyyat bu şəxslərə pulsuz olacaq?2002-ci ilə qədər Azərbaycanda təqaüdçülər və əlillər metro, avtobus, həmçinin o vaxt mövcud olan tramvay və trolleybuslarda müvafiq kitabçanı göstərməklə keçiblər və gediş haqqı ödəməyiblər.
Bəs bu cür şəxslərə yenidən güzəştli və limitsiz aylıq gediş abunəliklər təqdim edilə bilər?
Mövzu ilə əlaqədar nəqliyyat məsələləri üzrə ekspert Rauf Ağamirzəyev Metbuat.az-a açıqlama verib.
Onun sözlərinə görə, ümumi olaraq biznes modelinin dəyişməsi baş verməlidir ki, bu növ güzəştlər tətbiq olunsun:
"Yəni "brutto müqavilə"lərə keçid, hansı ki, hər kilometrə görə subsidiya olunmasını özündə ehtiva edir. Bu, hələki təsdiq olunmayıb, amma olduğu təqdirdə bir çox məsələlər, həmçinin güzəştlər və pulsuz keçidlər də orada öz həllini tapacaq".
Məlum olduğu kimi bu ilin buraxılış imtahanlarının tarixi bəlli olub. Belə ki, DİM-in yaydığı məlumata görə tam (11 illik) orta təhsil səviyyəsi üzrə buraxılış imtahanı iki zona olmaqla 2 və 9 mart tarixlərində keçiriləcək.
Ümumi (9 illik) orta təhsil səviyyəsi üzrə buraxılış imtahanı isə üç zona üzrə 13, 20 və 27 aprel tarixlərində təşkil olunacaq.
Bir sıra təhsil ekspertləri buraxılış imtahanlarının mart və aprel ayında keçirilməsini birmənalı qarşılamır.
Musavat.com bildirir ki, təhsil eksperti Kamran Əsədov məsələyə bu cür mövqe bildirib:
"Mart ayında keçirilən buraxılış imtahanlarından sonra 11-ci siniflərdə dərs prosesi demək olar ki, tamamilə pozulur. Şagirdlər üçün buraxılış imtahanı ümumtəhsil mərhələsinin yekun qiymətləndirməsi kimi qəbul edilir və bu imtahandan sonra onların tədris prosesinə marağı kəskin şəkildə azalır. Əksər hallarda şagirdlər məktəbə yalnız formal şəkildə gəlir və dərslərdə iştirak etsələr belə, onların dərsə diqqəti və aktivliyi minimuma enir. Bu hal sinif rəhbərləri və fənn müəllimləri üçün də ciddi çətinliklər yaradır, çünki artıq tədris mühitində şagirdlərin öyrənmə marağını qorumaq mümkün olmur.
Mart imtahanından sonra sinif rəhbərlərinin öhdəlikləri isə formal olaraq qüvvədə qalır. Şagirdlərin dərslərə davamiyyətinin təmin olunması, məktəbə gələnlərin inzibati qeydiyyatı və davranış məsələləri sinif rəhbərinin üzərində qalmağa davam edir. Lakin real vəziyyət ondan ibarətdir ki, şagirdlər dərs prosesindən kənarda qalır, bəzi hallarda isə ümumiyyətlə məktəbə gəlmir. Bu isə məktəblərin resurslarının və müəllimlərin vaxtının səmərəsiz istifadəsinə gətirib çıxarır".
Ekspert qeyd edir ki, aprel, may və iyun aylarında 11-ci siniflərdə dərs mühiti pozulduğundan tədris proqramlarının icrası formal xarakter alır:
"Şagirdlərin motivasiyasızlığı və məktəbə gəlməməsi tədrisin keyfiyyətinə birbaşa təsir göstərir. Müəllimlər tədris proqramını bitirsələr belə, şagirdlərin öyrənmə nəticələrinin effektivliyinə nail olmaq mümkün olmur. Bundan əlavə, məktəbdə qalan azsaylı şagirdlər arasında intizam problemləri yaranır, çünki buraxılış imtahanını artıq verdiklərini və tədris ilinin faktiki olaraq başa çatdığını düşünən şagirdlər məktəb qaydalarına riayət etməkdə də passivlik göstərir.
Bu vəziyyət həm təhsil sisteminin məntiqinə, həm də resursların səmərəli istifadəsinə uyğun gəlmir. Mart ayında keçirilən buraxılış imtahanı şagirdlər üçün “yekun” kimi qəbul edildiyindən, onların sonrakı aylarda məktəbə gəlməsi tədris prosesinin formal davamından başqa bir şey deyil. Təhsil sisteminin bu problemi həll etməsi üçün ya buraxılış imtahanlarının tədris ilinin sonunda keçirilməsi, ya da mart ayında imtahan verdikdən sonra 11-ci sinif şagirdlərinin məktəbə gəlmə öhdəliyinin aradan qaldırılması kimi tədbirlər nəzərdən keçirilməlidir".
Kamran Əsədovun fikrincə, əks halda, mövcud praktika təhsil prosesində intizam və keyfiyyət problemlərini daha da dərinləşdirəcək.
Xalidə Gəray
Musavat.com
Ölkədə uzun müddətdir ki, müzakirə olunan mövzulardan biri də yas mərasimlərinin təşkili ilə bağlıdır.
Belə ki, son vaxtlar yas mərasimlərinin təşkili zamanı vətəndaşların maddi imkanının olmasından asılı olmayaraq yüksək səviyyədə keçirilməsi ictimaiyyət tərəfindən heç də birmənalı qarşılanmır.
Yəni bəzi ailələr yas mərasimi zamanı müxtəlif sayda yemək, meyvə və şirniyyat çeşidi təqdim edir. İmkansız vətəndaşlar isə ona uyğun davranmaq məcburiyyətində qalır ki, borc vasitəsilə də olsa, yas mərasimində bahalı süfrə təqdim etməyə çalışır.
Bu prosesin qadağan olunması barədə müxtəlif fikirlər səslənsə də, hələlik həmin vəziyyət davam edir. Hazırda ölkənin cəmi bir neçə bölgəsində artıq yas mərasimi zamanı süfrədə pendir və tərəvəz ağırlıqlı qidalar təqdim etməklə kifayətlənirlər.
Ancaq hələlik bütün ölkədə bu öz həllini tapmayıb. Mövcud problem, yas mərasimlərində çox sayda yeməklərin təqdim olunması prosesi nə vaxt aradan qaldırılacaq və həmin problemin həllinin qarşısını kəsən amillərdən biri də mərasim zallarının biznes sahəsinə çevrilməsidirmi?
Məsələ ilə bağlı millət vəkili Ceyhun Məmmədov “Cebheinfo.az”a bildirib ki, bu məsələ uzun müddətdir ki, Azərbaycan cəmiyyətində müzakirə olunur və artıq bir sosial sifarişə də çevrilib:
“Bu gün insanların hamısı arzulayır ki, həmin proses bir qədər yüngülləşsin. Bunun iki yolu var. Birincisi, vətəndaşlar özləri qərar qəbul edib bunu reallaşdırırlar. Məsələn, Naxçıvanda, Şəkidə, Füzulidə və ayrı-ayrı yerlərdə vətəndaşlar özləri bunu tənzimləyir. Bunun digər bir yolu isə qanunveriliklə bağlıdır. Bu Mərkəzi Asiya respublikalarının bəzilərində tətbiq olunur.
Həmin problem yalnız yas mərasimləri ilə bağlı deyil. Məhz toylarla da bağlı məsələdir. Bu məsələlərlə bağlı müzakirələr çoxdur. Hesab edirəm ki, hazırda çıxış yollarından biri də davamlı maarifləndirmə və təbliğat məsələsidir. Yəni hər iki tərəfin fərqli yanaşması var.
Qanunla bağlı onun əleyhinə olan insanlar deyir ki, ictimai münasibətlər onunla tənzimlənməməlidir. Digər şəxslər isə deyir ki, biz bunu mütləq tənzimləməliyik. Düşünürəm ki, bu zaman məsələsidir. İnsanlar özləri çalışmalıdır, bu prosesə getməlidirlər. Eyni zamanda gələcəkdə müəyyən tənzimləmələr də nəzərdə tutula bilər.
Mərasim evlərinə gəldikdə isə, bu həqiqətən də bir biznes sahəsinə çevrilib. Gündən-günə bu cür yerlərin sayı artır. Həmin amilin bu və ya digər formada genişlənməsi bir adət halını alıb. Bu məsələ vətəndaşın özündən və dövlətin özündən asılıdır. Hansı daha doğrudur?
Vətəndaşlar özləri şüurlu şəkildə buna doğru getməlidirlər. Əgər dövlət hesab etsə ki, müdaxiləyə ehtiyac var, o zaman bu addımlar atılacaq. Həmin yerlərə gedənlər məhz vətəndaşlar özləridir. Bəzən də çox böyük vəsait ayrılır.
Bir qədər yüngülləşməyə gedilməlidir. İnsanlar da buna gedən vətəndaşları “filankəs təmtəraqla yas vermədi, zəif götürdü, yaxşı yemək vermədi, masanın üzərində hər şey yox idi” kimi məsələlərdə qınamamalıdır”.
Xətai rayonu, NZS qəsəbəsi, Aşıq Qurban küçəsi 25 ünvanında yaşayan Həsənov Əfsan Əli oğlu tərəfindən “Hürriyyət”in redaksiyasına şikayət məktubu daxil olub. Şikayətçi iddia edir ki, Xətaidəki “Zəfər parkı”nda işləyən zaman ciddi xəsarət alsa da, ona təzminat ödənilmir:
“Mən, Həsənov Əfsan Əli oğlu, yazaraq xahiş edirəm ki, problemimi işıqlandırasınız.
Hazırda yuxarıda qeyd etdiyim ünvanda kirayədə yaşayıram. Oktyabrın 22-də “Ağ şəhər”də yerləşən “Zəfər parkı”nın tikintisini aparan şirkətlərdən birinə (adını dəqiq bilmir, çox güman ki, “PMD Projects” şirkətindən söhbət gedir - müəl.) işə qəbul olmuşam. Oktyabr ayında qolumun üstünə dəmir düşüb, qolum sınıb. Şirkətdən mənə bildirdilər ki, heç yerə getmə, şikayət etmə, təzminatın ödəniləcək. 3 aylıq pul ödəyəcəklərini bildirmişdilər. Lakin hələ də ödəmirlər. Mən müqavilə ilə işlədiyimi düşünürdüm, sən demə aldadılmışam.
Məsələ ilə əlaqədar polisə müraciət etdim. Müstəntiq təyin olundu. 2 aydır gözləyirəm, lakin bir xəbər yoxdur. Aqil adlı müstəntiq mən zəng vurub bildirdi ki, gəl, sənin ödənişini etdirəcəm.
Getdim, otağında mübahisəmiz düşdü, məni təhqir etdi. Belə ki, cibindən 100 manat pul çıxarıb, təhqiramiz şəkildə mənə uzatdı. Mən istəmədiyimi bildirəndə isə, hirslənərək məni təqhir etdi. Halbuki, müdirim Samir əvvəlcədən mənə demişdi ki, müstəntiqlə danışın, razılaşmışam.
Qolum qırılıb, başqa heç yerdədə işləyə bilmirəm. Səlahiyyətli qurumlardan xahiş edirəm ki, məni aldadıb müqaviləsiz işlədən, “Zəfər parkı”nın tikintisində iştirak edən şirkət haqqında tədbir görülsün".
Məsələ ilə bağlı Baş Prokurorluğun mətbuat xidməti ilə əlaqə saxlamağa çalışdıq. Lakin dəfələrlə mətbuat xidmətinə əlimizdə olan şikayətləri yönləndirsək də, cavab ala bilmirik.
Lənkəran-Astara Regional Təhsil İdarəsində 18 əməkdaşı işdən çıxarılıb.
TEREF Oxu.az-a istinadən xəbər verir ki, buna səbəb qurumda fəaliyyət göstərən metodiki kabinetin bağlanması olub.
Bildirilib ki, metodiki kabinet bağlanmasına görə Lənkəran, Lerik, Astara, Yardımlı, Masallı və Cəlilabad rayonlarının hər birindən metodist, kargüzarlar olmaqla 3 əməkdaş işdən çıxarılıb.
Qeyd olunub ki, çıxarılan şəxslərin yerinə isə başqa rayonlardan şəxslər gətiriblər. Kollec məzunu olanları isə fəhlə, texniki işçi adı ilə işdə saxlayıblar.
Bəzi peşələrdə çalışanların da maaşı artacaq.
Musavat.com Xəzər TV-yə istinadən xəbər verir ki, iqtisadçı ekspert Xalid Kərimlinin sözlərinə görə, Vahid Tarif Cədvəli üzrə maaşlar 16%-ə qədər artırılıb. Artımın məbləği işçinin cari maaşına və mövqeyinə görə dəyişir.
Ekspert bildirib ki, dövlət sektorunda minimum əməkhaqqı alan lakin dövlət büdcəsi ilə maliyyələşməyən və Vahid Tarif Cədvəlində əks olunmayan sahələrdə çalışanların da minimum əməkhaqqı artırıldı. Proses müxtəlif sərəncamlarla tənzimlənəcək.
Maaş artımları sahə və vəzifədən asılı olaraq fərqli məbləğlərdə tətbiq ediləcək. Misal üçün 500 manat alan bir işçiyə 15 % çox, yəni 575 manat maaş ödəniləcək.
Ətraflı süjetdə:
“Almaniya Suriyaya yalnız ölkənin yeni hakimiyyət orqanları qadınların və azlıqların hüquqlarına hörmət etdiyi təqdirdə maliyyə yardımı göstərəcək”.
Tribunainfo.az xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, bunu Almaniyanın xarici işlər naziri Annalena Barbok deyib.
O qeyd edib ki, Berlin “islamçı strukturları” dəstəkləmək niyyətində deyil. Nazir həmçinin vurğulayıb ki, Suriyanı tərk etmiş milyonlarla təhsilli vətəndaş qadınlar təhlükəsiz olmadığı təqdirdə heç vaxt vətənlərinə qayıtmayacaqlar.
Qeyd edək ki, Almaniyanın xarici işlər naziri Annalena Berbok yanvarın 3-ü Dəməşqdə Suriyanın lideri Əhməd əl-Şara ilə görüşüb. Görüş zamanı Əhməd əl-Şara qadın nazirin əlini sıxmayıb. Həmçinin Suriyanın yeni hakimiyyət orqanlarının həmin görüşdən sonra dərc etdiyi fotoda Berbokun üzü blur edilib.
Minimum əmək haqqının artırılması cəmiyyətin müxtəlif təbəqələri arasında müzakirələrə səbəb olan mühüm iqtisadi hadisələrdən biridir.
Gundeminfo.az xəbər verir ki, belə hallarda ən çox diqqət çəkən məqamlardan biri digər vətəndaşların, xüsusilə də orta və aşağı gəlir qruplarına daxil olan şəxslərin əmək haqlarında artımların olub-olmayacağıdır.
Tələs, bitmədən sən də al. Fürsətlər tükənmədən tətbiqə gəl!
Millət vəkili Vüqar Bayramov Baku.ws-ə açıqlamasında bildirib ki, minimum əmək haqqı həm dövlət, həm özəl sektorda çalışan vətəndaşların məvaciblərinin yeni minimum əmək haqqı səviyyəsinədək artırılmasını nəzərdə tutsa da, vahid tarif cədvəlinə uyğun olaraq əmək haqqı alan vətəndaşların maaşlarında da artımlar olacaq:
"Çünki minimum əmək haqqı məbləği vahid tarif cədvəlində maaş alan vətəndaşlarımızın əmək haqlarına da təsir göstərir. Hazırda 19 pillə üzrə vahid tarif cədvəli ilə dövlət məsrəfində çalışan, dövlət qulluqçusu olmayan vətəndaşlarımızın dörd pillə üzrə maaşları 400 manatdan azdır. Yəni həmin vətəndaşlarımızın maaşları minimum əmək haqqı səviyyəsinə çatdırılacaq. Eyni zamanda bu digər pillələr üzrə artımlarla müşahidə olunacaq.
Məhz Nazirlər Kabineti tərəfindən vahid tarif cədvəlinə uyğun olaraq əmək haqqı artımları ilə bağlı qərarın verilməsi və vahid tarif cədvəlinə uyğun dövlət müəssisələrində çalışan və dövlət qulluqçusu olmayan vətəndaşlarımızın əmək haqlarının artırılacağı həyata keçiriləcək. İlkin gözlənti ondan ibarətdir ki, minimum əmək haqqının artırılması təxminən 700 min vətəndaşımızın əmək haqlarında artımlarla müşahidə olunacaq".
Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsinin tələblərinə əsasən: Əmək haqqı (aylıq tarif maaşı,əlavələr və mükafatlar)təyin edilərkən, o cümlədən digər əmək münasibətlərində işçilər arasında ayrı-seçkiliyə yol verilmir.
Vətəndaşlığına, cinsinə, irqinə, milliyyətinə, din, dilinə, yaşayış yerinə, əmlak vəziyyətinə, ictimai-sosial mənşəyinə, yaşına, əqidəsinə ailə vəziyyətinə, siyasi baxışlarına, həmkarlar ittifaqlarına və ya başqa ictimai birliklərə üzv və mənsubiyyətinə, qulluq mövqeyinə,işçinin işgüzar keyfiyyətləri, peşəkarlıq səriştəsi, əməyinin nəticələri ilə bağlı olmayan digər amillərə görə işçilər arasında ayrı - seçkiliyə yol verilməsi, həmin amillər zəminində bilavasitə və ya dolayısı ilə imtiyazların və güzəştlərin təyin edilməsi qadağandır.
Qadınlara, əlilliyi olan şəxslərə, yaşı 18-dən az olan, sosial müdafiəyə ehtiyacı olan digər şəxslərə, işğaldan azad edilmiş ərazilərində işləyən işçilərə - əmək münasibətlərində güzəştlər, imtiyazlar, təminatlar müəyyən edilməsi ayrı- seçkilik hesab edilmir.
Əmək münasibətlərində işçilər arasında ayrı - seçkiliyə yol verən işəgötürən və ya digər fiziki şəxslər qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada məsuliyyət daşıyır.
Ayrı-seçkiliyə məruz qalan işçi pozulmuş - hüququnun bərpa edilməsi tələbi ilə İddia ərizəsi ilə məhkəməyə müraciət edə bilər.
Azer Quliyev
TEREF