Bank kartlarından xüsusi proqramlardan istifadə etməklə maddi vəsaitlər oğurlamaqda və digər cinayətlərdə təqsirli bilinən Cavanşir Rüstəmzadə, Mehman Əsədov və Novruz Qulaminin cinayət işi üzrə məhkəmə prosesi keçirilib.

Hurriyyet.az xəbər verir ki, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsində hakim Elmin Rüstəmovun sədrliyi ilə keçirilən prosesdə dövlət ittihamçısı ittiham aktını elan edib.

İttihama görə, təqsirləndirilən şəxslər özlərini vəzifəli şəxs kimi təqdim edərək dələduzluq törədiblər.

Onlar zərərçəkmişlərin vəzifələrinə təqaüd və sosial sığorta düzəltməkdə, işə qəbul etməkdə və ali məktəbə tələbə qəbul etdirmək adı ilə vətəndaşların pullarını alıblar.

Həmçini dəstənin daha bir üzvü, hazırda şəxsiyyəti istintaqla araşdırılan Türkiyə vətəndaşı ilə birlikdə elektron məlumatları daşıyıcılarından məlumatlar əldə etməklə vətəndaşların pullarını ələ keçiriblər.

Zərərçəkmiş şəxslərin arasında xarici ölkə vətəndaşlarının olduğu da müəyyənləşib.

C.Rüstəmzadə oğurluq ittihamı üzrə özünü təqsirsiz, dələduzluq ittihamı üzrə isə qismən təqsirli bilib.

M.Əsədov və N.Qulami isə özlərini təqsirli bilməyiblər.

Daha sonra Mehman Əsədov ifadə verib. O bildirib ki, Cavanşir Rüstəmzadə ilə əvvəllər tanışlığı olub: "Bitkoin alış-verişi etmək istəyib. Mənim də bu barədə məlumatım var idi. Mən Cavanşiri Türkiyə vətəndaşı Telli xanım ilə tanış etdim. Bundan sonra internet vasitəsilə iş gördülər. Mənə də 3 faiz pul verdilər. Kanadadan pulların gəlməsindən xəbərim olmayıb".

Təqsirləndirilən şəxs bildirib ki, heç kimə, o cümlədən Cavanşir Rüstəmzadəyə bank məlumatları barədə heç bir məlumat verməyib. Onun sözlərinə görə, bitkoinlə satış edilməsi üçün şəxs calaşdırdığına görə 5800 manat qonorar alıb: "Ümumilikdə 7 faiz gəlir var. Mənə də 3 faiz gəlir veriblər".

Digər təqsirləndirilən Cavanşir Rüstəmzadə bildirib ki, Sumqayıt şəhərində bir nəfər şəxs olub, həmin şəxs bitkoini nağdlaşdırmaq istəyib:
"Bir xanımla danışdım. O da bitkoin almağa razı oldu. Bundan sonra bir-bir banklarla danışdım ki, xaricdən gələn pulları hansı banklar qəbul edir. Mən də onlara izah etdim ki, satdığım məhsula görə xaricdən gələn pulları götürmək olub".

Cavanşir Rüstəmzadə qeyd edib ki, özünü Elm və Təhsil Nazirliyinin işçisi kimi təqdim etməyib. Onun sözlərinə görə, Vəfa xanımdan oğlunu işə düzəltmək üçün 15 min manat alıb, amma iş alınmadığı üçün pulu geri qaytarıb.

C.Rüstəmzadə deyib ki, Elmira və Səbuhi adlı şəxslərdən sosial sığorta ilə bağlı pullar alıb, amma pulu qaytarmayıb.

"Rabitəbank"ın nümayəndəsi bildirib ki, Kanada vətəndaşlarının pulları bank kartına gəlib və pullar ələ keçirilib. Onun sözlərinə görə, Kanadanın dörd bankının müştərilərinin kartlarının 16 rəqəmi əldə olunub.

"151 müştərinin kart hesabından pullar yerli banklara köçürülüb, həmin pullar çıxarılıb. Bununla da Cavanşir Rüstəmovun hesabına 68 min dollar, digər şəxsin hesabına isə 98 min dollar köçürülərək nağdlaşdırılıb. İşin üstü açılanda Kanada bankları bankımızdan pulları geri alıb. Bununla bağlı bankımıza 194 min manat ziyan dəyib", - bankın müdafiəçisi deyib.

Məhkəmənin növbəti iclası yanvarın 6-na təyin olunub.

Qeyd edək ki, Daxili İşlər Nazirliyinin (DİN) Kibercinayətkarlıqla Mübarizə Baş İdarəsinin əməkdaşlarının həyata keçirdikləri əməliyyat nəticəsində bank kartlarından xüsusi proqramlardan istifadə etməklə maddi vəsaitlər oğurlamaqda şübhəli bilinən Cavanşir Rüstəmzadə, Mehman Əsədov və Novruz Qulami saxlanılıblar.

Araşdırmalarla M.Əsədovun vətəndaşlara məxsus kartların məlumatlarını müxtəlif üsul və vasitələrlə əldə etdiyi müəyyən olunub.

İttihama görə, kartlarda olan külli miqdarda pul vəsaitini Cavanşir Rüstəmzadə və Novruz Qulaminin adına açılmış hesablara köçürüb. Pul vəsaitləri müxtəlif bankomatlarda nağdlaşdırılaraq saxlanılan şəxslər arasında bölünüb.

Dəstə üzvləri həmçinin internet üzərindən onlayn maliyyə əməliyyatları aparan vətəndaşların ödəmə sistemlərindəki məlumat bazalarına da müdaxilə edərək onların rekvizitlərini əldə etməkdə ittiham olunublar.

Report.az

Pakistanın Şeffild Universiteti və COMSATS Universitetinin alimləri təsadüfən saç tökülməsinə qarşı inqilabi bir müalicə üsulu kəşf ediblər.

TEREF e-saglam.az-a istinadən xəbər verir ki, araşdırmalar zamanı istifadə edilən bir şəkər molekulunun saçların yenidən çıxmasına kömək etdiyi aşkarlandı.

Şəkər molekulu və təsadüfi kəşf

Araşdırma, DNT-nin əsas quruluş elementlərindən biri olan deoksiriboza adlı şəkər molekulu üzərində cəmləşmişdi. Bu molekul siçanlarda yaraların sağalmasını sürətləndirmək üçün istifadə edilərkən, təsadüfən ətrafdakı tüklərin sürətlə böyüdüyü müşahidə edilib. Alimlər bu tapıntını saç tökülməsinə qarşı müalicə olaraq sınaqdan keçirməyə qərar verdilər.

Təcrübələrin nəticələri
Testosterona bağlı saç tökülməsi olan siçanlara hər gün dezoksiriboza tərkibli gel tətbiq edilib. Bir neçə həftə ərzində müalicə olunan bölgələrdə qalın və uzun tüklərin böyüdüyü müşahidə edildi. Bu təsir saç köklərinə qan axınını artıran mexanizmlə əlaqələndirildi.

Mövcud müalicələrə alternativ

Dezoksiriboza geli saç tökülməsinin ümumi müalicəsi olan minoksidilə oxşar təsir göstərib. Lakin iki üsulun birlikdə istifadəsi əlavə fayda vermədi. Bu gel, xüsusilə irsi saç tökülməsi kimi hallarda yeni bir ümid yarada bilər.

İnsanlarda istifadə perspektivləri

FDA tərəfindən təsdiqlənmiş mövcud müalicələr hər kəsdə təsirli olmur və bəzi yan təsirlərə səbəb olur. Yeni geli insanlarda test etmək planlaşdırılır və yalnız saç tökülməsində deyil, kimyaterapiya sonrası qaş və kirpiklərin bərpasında da tətbiq edilə biləcəyi düşünülür.

Nəticə

Araşdırma nəticələri hələ də tam təsdiqlənməsə də, alimlər ümidverici nəticələr əldə ediblər. Şeffild Universitetindən MacNeil, bu metodun gələcəkdə geniş istifadə imkanlarına işarə edərək əlavə tədqiqatlara ehtiyac olduğunu vurğulayıb.

Bu inqilabi üsul saç tökülməsinə qarşı mübarizədə yeni bir dövrün başlanğıcı ola bilər.

Bu il də sərfəli qiymətləri ilə abunəçilərinə ən yaxın olan mobil operator “Nar” və Milli İnternet Mükafatı “Netty” internetin Azərbaycan seqmentində həyata keçirilən rəqəmsal təşəbbüsləri mükafatlandırdı. Elm, maliyyə, innovasiya, səhiyyə, turizm, kimi geniş spektri əhatə edən müsabiqədə 200-dən çox layihə 9 nominasiya və 27 alt nominasiya üzrə qeydiyyatdan keçmişdi.

Finalçılar həm “Netty” ekspertlərinin, həm də internet istifadəçilərinin onlayn səsverməsi əsasında müəyyən edildi. Mükafata namizədlərin və ekspertlərin, eləcə də tanınmış simaların iştirak etdiyi mükafatanlandırma mərasimində 21 qalib layihə bəlli oldu. Qalib layihələr haqqında ətraflı məlumatı netty.az səhifəsindən öyrənə bilərsiniz.

Qeyd edək ki, hər il “Nar”-ın baş tərəfdaşlığı ilə keçirilən “NETTY” Milli İnternet Mükafatı 20 ildir ki, internetin Azərbaycan seqmentində həyata keçirilən müxtəlif layihələri tanıdır və mükafatlandırır. “Netty” mükafatı ilə tərəfdaşlıq “Nar”ın Korporativ Sosial Məsuliyyət strategiyasının təhsil və maarif istiqamətinə uyğun olaraq həyata keçirilir. “Nar”ın KSM layihələri haqqında daha ətraflı nar.az səhifəsindən öyrənə bilərsiniz.

Hazırda 2,2 milyon abunəçiyə yüksək keyfiyyətli rabitə xidmətləri göstərən “Nar” son 5 ildə Müştəri Loyallığı İndeksinə görə ölkədə lider mobil operatordur. Mobil operator müştəriyönümlülük strategiyasına sadiq qalaraq sərfəli qiymət qarşılığında üstün xidmət təqdim edir.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) “E-Şikayət” sisteminə daxil olan müraciətlərin sayı və onun icra müddətini özündə əks etdirən abunəçilərin internet xidmətlərindən istifadəsi üzrə şikayət indeksi və şikayətlərin ortalama cavablandırılma müddəti dərc edilib.
Yeniavaz.com xəbər verir ki, bu barədə İKTA-dan məlumat verilib.
Təqdim edilən şikayət indeksi və şikayətlərin ortalama cavablandırılma müddəti 2024-cü ilin iyul-sentyabr ayları üzrə olmaqla, bazar payının 90%-ni təşkil edən şirkətlərə daxil olmuş müraciətlər əsasında formalaşıb.
17 şirkət üzrə dərc edilən siyahıda şikayət indeksi ən yüksək olan provayderlər "Enginet" MMC (6.78), "Selnet" MMC ( 3.4), "GSP" MMC (2.89), "Eurosel" MMC (2.27), "Az-Evro Tel" MMC (2.07) olub.
Ortalama cavablandırma müddətinin çox olmasına görə isə, ilk beşlikdə ardıcıl olaraq "Azqtel" MMC (21 gün), "Az-Evro Tel" 16 gün), "Uninet" (14 gün), "Aztelekom" MMC (13), "Rahat Telekom" (10 gün) qərarlaşıb.
Qeyd edək ki, bu il dekabrın 1-nə olan məlumata görə, “E-Şikayət”ə edilən müraciətlərin sayı 3700-ü ötüb. Onların 92,6%-i ilkin müraciət mərhələsində icra edilib, 5,7% civarında olan müraciətlər subyektlər tərəfindən icra mərhələsindədir. Yalnız müraciətlərin 1,7%-lik hissəsi vətəndaşların ilk icradan narazı qalması səbəbindən tənzimləyici qurumun araşdırmasındadır.

“Hətta mənim adımdan belə bu kimi videolar hazırlayıblar”.

Bunu Yenicag.az-a açıqlamasında media savadlılığı ilə bağlı fikirlərini bölüşən Əməkdar jurnalist Elçin Şıxılı deyib.

Onun sözlərinə görə, hazırkı informasiya bolluğu zamanında xaos qaçılmazdır.

“Belə olan halda, yalan xəbərlərin yayılması üçün əlverişli zəmin yaranır. Nəticədə isə yalan xəbərin doğru xəbərdən ayırd edilməsi məsələsi gündəmə gəlir. Burada media savadlılığı məsələsi özünü göstərir. Yəni oxucu, dinləyici, yaxud izləyici təməl məlumatlarla aldığı informasiyanı düzgün təhlil etməyi bacarmalıdır”.

“Ən aşağı tədrisdən dərəcəsindən başlayaraq fakultativ kurs tətbiq olunmalıdır. Ümumi yanaşdıqda isə jurnalistlərin savadlı olması vacib faktordur. Çünki bilərəkdən, yaxud bilməyərəkdən yalan xəbərin yayıcıları məhz elə jurnalistlərdir. Düzgün xəbərlər dərc edilməlidir ki, sonra cəmiyyətin yalan və doğru xəbəri ayıra bilməsi problemini yaşamayaq”, – deyə o, əlavə edib.

“Problem yalnız ölkəmiz üçün deyil, ümumilikdə qlobal xarakter daşıyır. Media savadlılığı sahəsində görülən tədbirlər təqdirəlayiqdir. Lakin burada əsas hədəf auditoriyası kimi gənclər götürülməlidir. “DeepFake” adlı qavram yalan xəbər sahəsində pis nümunə kimi geniş yayılmaqdadır. Hətta bunun sayəsində ölkə prezidentlərinin videolarını istənilən formada hazırlamaq mümkündür. Ağıllı insanlar belə aldatmaqlara inanmır və məsələnin nə yerdə olduğunu həmən dəqiqə anlayır. Hətta mənim adımdan belə bu kimi videolar hazırlayıblar”, – deyə o bildirib.

Suyun yalnızca 100°C’de kaynadığını mı düşünüyordunuz? Peki ya suyun 10°C’de veya 230°C’de de kaynayabileceğini söylesek? Hadi bu ilginç bilimsel olgunun derinliklerine inelim!
Kaynama Noktasını Ne Belirler?
Bir sıvının kaynama noktası, buhar basıncının dış atmosfer basıncına eşitlendiği sıcaklıktır. Deniz seviyesinde atmosfer basıncı 101,3 kPa’dır (1 atm) ve bu şartlarda su 100°C’de kaynar. Ancak bu sabit bir durum değildir; dış basınçtaki değişimler, kaynama sıcaklığını önemli ölçüde etkiler:
1. Düşük Basınç = Daha Düşük Kaynama Noktası (yüksek rakımlı bölgeler veya vakum ortamları gibi).
2. Yüksek Basınç = Daha Yüksek Kaynama Noktası (yeraltı veya basınçlı kaplarda olduğu gibi).
Yüksek Rakım ve Kaynama Noktası
Yeryüzünden 27 km yukarıda, atmosfer basıncı büyük ölçüde azalır ve yaklaşık 0,5 kPa’ya kadar düşer. Bu durumda suyun, çevresindeki atmosfer basıncını eşitlemek için çok daha az ısı enerjisine ihtiyacı olur ve su 10°C veya daha düşük sıcaklıklarda kaynar. Bu, şu gibi durumları açıklar:
• Yüksek rakımlı bölgelerde yemek pişirmenin zor olması: Su, daha düşük sıcaklıkta kaynar ve yiyeceklerin tam pişmesini engeller.
• Havacılık ve uzay ortamlarında sıvıların, basıncın aşırı düşmesi nedeniyle oda sıcaklıklarında bile kaynaması.
Gerçek Dünya Uygulamaları:
Bu prensip, vakum distilasyonu gibi endüstriyel süreçlerde kullanılır. Örneğin, petrol ürünleri gibi yüksek kaynama noktalı maddeler, düşük basınç uygulayarak daha düşük sıcaklıklarda ayrıştırılabilir.
Yüksek Basınç ve Kaynama Noktası
Yeryüzünün 300 metre altına indiğinizde, üzerinizdeki kaya ve toprak ağırlığı nedeniyle hidrostatik basınç önemli ölçüde artar. Bu derinlikte, basınç 3 MPa (megapaskal) veya daha fazla olabilir ve suyun kaynaması için gereken sıcaklık yaklaşık 230°C’ye çıkar.
Jeotermal ve Endüstriyel Önemi:
• Jeotermal Sistemler: Yeraltında sıkışan su, yüksek basınç nedeniyle 100°C’nin çok üzerinde sıcaklıklarda sıvı olarak kalır. Yüzeye çıktığında basınç düşer ve su aniden buharlaşarak gayzerler veya sıcak su kaynakları oluşturur.
• Santraller: Özellikle basınçlı su reaktörleri gibi enerji santrallerinde suyun 200°C üzerinde sıvı halde tutulması, verimli ısı transferi için kritik önem taşır.
Daha Geniş Çıkarımlar: Mühendislik ve Uzay Fiziği
1. Basınç-Sıcaklık İlişkisi: Bu fenomen, basınçlı kaplar, uçaklar ve uzay sistemleri tasarımında kritik bir rol oynar. Örneğin, uzayın vakumunda sıvılar düşük sıcaklıklarda bile kaynar ve bu durum, uzay araçlarının soğutma sistemlerini etkiler.
2. Atmosfer Fiziği: Kaynama noktası değişimleri, atmosferik bilim insanlarının, troposfer-stratosfer sınırı gibi aşırı çevrelerde basınç ve sıcaklık etkileşimlerini modellemesine yardımcı olur.
3. Enerji Sistemleri: Basınç altında kaynama noktasını yükseltme prensibi, buhar türbinleri ve kimyasal süreçlerde verimliliği artırmada hayati öneme sahiptir.
Görsel Betimleme:
1. Basınç ve Kaynama Noktası Grafiği: x ekseni: Basınç, y ekseni: Kaynama sıcaklığı.
2. Dünya’nın Kesit Diyagramı:
• Rakım arttıkça düşen basınç ve kaynama noktası.
• Derinlik arttıkça artan basınç ve kaynama sıcaklığı.
Özet
Suyun kaynama noktası 100°C’de sabit değil, dış basınç tarafından şekillenen dinamik bir özelliktir. Örneğin, 27 km yükseklikte su 10°C’de kaynayabilirken, 300 metre derinlikte yüksek basınç nedeniyle su 230°C’de kaynar. Bu prensipler, atmosfer fiziği, jeotermal bilimler ve endüstriyel mühendislikte hayati bir yere sahiptir ve basınç, sıcaklık ve faz değişimleri arasındaki karmaşık ilişkiyi yansıtır.
Sorular Üzerine Düşünün…
1. Deneysel Meydan Okuma:
Suyun 10°C’de kaynadığı bir ortamda (27 km yüksekte), aynı yükseklikte bir basınçlı kap içinde kaynama noktası nasıl değişir? Bunu test etmek için bir vakum odası kullanarak nasıl bir deney tasarlardınız?
2. Bilimsel Sorgulama:
Yüksek basınca sahip jeotermal sistemlerde su, 100°C’nin üzerinde sıvı halde kalır. Bu sistemde basıncı kademeli olarak azaltırsak buhar oluşumu ve enerji üretimi nasıl etkilenir? Bu prensip, jeotermal enerji santrallerini optimize etmek için kullanılabilir mi?
3. İleri Keşif:
Basınç ve kaynama noktası arasındaki ilişki göz önüne alındığında, suyun kaynama davranışı Mars veya Venüs gibi farklı atmosferlere sahip gezegenlerde nasıl değişir? Bu gezegen koşullarını simüle etmek için hangi deneysel düzenekleri önerirdiniz?
Hashtagler:
FizikEğlencelidir, Bilim, KaynamaNoktası, Bilimsel Keşifler
sıkı hayranlar