 |
|
|
Son zamanlar Bakıda kirayə qiymətləri dodaq uçuqladır. İstər şəhərin mərkəzində, istərsə də mərkəzə uzaq ərazilərdə qiymətlər od tutub yanır. Bundan ən çox əziyyət çəkənlər də rayonlardan gələn tələbələrdir. Çünki bizdə universitetlərin yataqxanaları faktiki olaraq yoxdur.
Bəs bunun səbəbi nədir?
TEREF.AZ yazır ki, "Kaspi" qəzeti mövzu ilə bağlı məqalə dərc edib.
Bakı Dövlət Universitetindən bildirilib ki, onlarda hazırda 220 nəfərlik Tələbə Evi var:
“Burada camaşırxana, internet, oxu zalı, idman sahəsi, tibb məntəqəsi, 24 saat təhlükəsizlik kameraları və s. var, universitetə 1-2 dəqiqəlik məsafədə yerləşir. Ora, əsasən şəhid, qazi övladları, valideynlərini itirmiş, sosial həssas qrupa aid olanların övladları və s. qəbul edilir. Gələcəkdə universitetin yeni yataqxanalarının tikilməsi də planlaşdırılır”.
Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universitetinin təmsilçisi İsa Muradov deyib ki, onların doqquzmərtəbəli yataqxanası Yasamalda yerləşir:
“Yataqxana təmirdən yeni çıxıb və hər bir avadanlıqla təchiz olunub. Sosial həssas olan tələbələrə daha çox üstünlük verilir. İmkanlar və şanslar olarsa, universitet rəhbərliyi yataqxananı böyütməyin marağındadır”.
Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin mətbuat katibi Cavid Hüseynov qeyd etib ki, onlarda 240 yerlik 1 yataqxana mövcuddur. Bu isə 18 min tələbəsi olan universitet üçün çox azdır. Ona görə də, əsasən, sosial təminatı aşağı, şəhid, qazı ailələrindən olan tələbələrə üstünlük verilir. Universitetin əksər tələbələri isə kirayələrdə qalırlar. Pedaqoji universitetin də planlarında yeni yataqxanaların tikilməsi var.
Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinin mətbuat katibi Bəhruz Nəzərov bildirib ki, onlarda hazırda 320 nəfərlik yataqxana var:
“Arzu edənlərin hamısını həm bizim yataqxanada, həm univeriumda yerləşdiririk. Maddi imkanı zəif olanlar universitetin tələbə həmkarlar komitəsi tərəfindən pulsuz yerləşdirilir. Bundan əlavə, hazırda universitetimiz Asiya İnkişaf Bankı ilə birlikdə 1000 nəfərlik yataqxana kompleksi layihəsi üzərində işləyir”.
Azərbaycan Turizm və Menecment Universiteti Beynəlxalq əlaqələr şöbəsinin müdiri Orxan Musa deyib ki, universitetin yaxınlığında əməkdaşlıq etdikləri univerium yataqxanası mövcuddur:
“Tələbələrin çoxu yataqxanada yox, kirayədə qalır. Bəzən əcnəbi tələbələr gedib orada yerləşirlər”.
Azərbaycan Dövlət Dəniz Akademiyasından bildirilib ki, 310 nəfərlik normal təmirli, isti-soyuq suyu, mətbəx və hamam otaqları və s. olan yataqxana var:
“İlk növbədə ora rayon qeydiyyatında olan birinci kurs tələbələri yerləşdirilir, qalan yerlərə daha yuxarı kurslar yönləndirilir. Müraciət edənlər arasında şəhid övladları və həssas qrupa aid olanlara üstünlük verilir. İldə təxminən 300 nəfər yataqxanada, 100 nəfər kirayədə qalır. Yataqxanada qalmaq könüllüdür”.
Bakı Mühəndislik Universitetindən deyilib ki, onlarda 300 nəfərlik iki böyük yataqxana fəaliyyət göstərir:
“Seçim zamanı həssas əhali qrupuna aid edilən ailələrin üzvü olan tələbələrə üstünlük verilir. Gələcəkdə tələbat yaranarsa, yeni yataqxanaların tikilməsi də mümkündür”.
Azərbaycan Dillər Universitetinin mətbuat katibi Cavid Zeynallı qeyd etdi ki, təmsil etdiyi ali təhsil ocağının 205 yerlik qızlar yataqxanası mövcuddur:
“Kirayədə qalmaq tələbələr üçün daha rahatdır”.
Azərbaycan Tibb Universitetinin təmsilçisi Cahangir Qasımov bildirib ki, təmsil etdiyi təhsil ocağının 968 nəfərlik 4 yataqxanası fəaliyyət göstərir:
“3 saylı yataqxanamız hazırda təmir səbəbilə fəaliyyət göstərmir. 1 və 2 saylıda qızlar, 6-da oğlanlar, 5 saylıda isə əcnəbi tələbələr yaşayır. Bu il boş yerimiz məhduddur”.
Bakı Slavyan Universitetindən bildirilib ki, ali təhsil ocağının 3 korpusdan ibarət tələbə yataqxanası var:
“Hazırda 2 binada tam, 1 binada isə 50 faiz olmaqla məcburi köçkünlər yerləşib. Tələbələr ərizə ilə müraciət etdikdə müvafiq müqavilə imzalanır, yataqxanaya yerləşdirilirlər”.
Dövlət İdarəçilik Akademiyasının mətbuat katibi Yusif Ağayev qeyd edib ki, yataqxana məcburi köçkünlərə verilib:
“Bir neçə otağını saxlaya bilmişik. Yeni yataqxana tikilməsi barədə məsələ hələ müzakirə olunmur”.
Azərbaycan Texniki Universitetindən bildirilib ki, 1965-70-ci illərdə inşa olunmuş 6 binadan ibarət 5 mərtəbəli və 1991-ci ildən yarımçıq qalmış 546 yerlik iki 14 mərtəbəli yataqxanaları mövcuddur:
“Amma bu binalarda qaçqın və məcburi köçkün ailələri məskunlaşıb. Qaçqın və məcburi köçkünlərin köçürülmə prosesi tam yekunlaşdıqdan sonra yataqxanalar əsaslı şəkildə təmir olunacaq və tələbələrin istifadəsinə veriləcək”.
Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin mətbuat katibi Elnarə Məmmədova deyib ki, onlara məxsus 5 yataqxananın hamısında məcburi köçkünlər məskunlaşıb.
Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin mətbuat katib Şəhanə Müşfiq bildirdi ki, yataqxanalarında uzun illərdir qaçqınlar məskunlaşıb.
Bakı Ali Neft Məktəbindən deyilib ki, kampus binasında 500 nəfərlik Tələbə Evi mövcuddur:
“Tələbə Evində yerli və əcnəbi tələbələr yaşayırlar. Bundan əlavə, hazırlıq ilinin tələbələri məsafənin yaxınlığına görə SOCAR-ın Təlim, Tədris və Sertifikatlaşdırma İdarəsinin yataqxanasından istifadə etmək imkanına malikdirlər”.
ADA Universitetinin mətbuat katibi Şəbnəm Məhərrəmova qeyd edib ki, azərbaycanlı tələbələr üçün yataqxana mövcud deyil:
“Əməkdaşlığımız xarici tələbələrin yerləşdirilməsi ilə bağlı olduğu üçün yataqxanada, əsasən, xarici tələbələr qalır”.
Daşınmaz əmlak eksperti Ramil Osmanlı açıqlamasında qeyd edib ki, bu gün Azərbaycandakı tələbə yataqxanaları tələbələrin tam yerləşməsinə imkan vermir:
“Yataqxanalar tələbatın cəmi 15 faizini ödəyir. Yataqxanaların əksəriyyətində şərait normal deyil”.
Ekspertin fikrincə, Azərbaycanda tələbə kampusları da geniş yayılmayıb:
“Yalnız özəl universitetlərin bəzisinin kampusları var. Tədris müəssisələrinin əksəriyyəti dövlət universitetləridir. Onların da maddi imkanları kampusların qurulması üçün kifayət etmir. Ona görə özəl sahibkarlar tərəfindən bu sahəyə diqqət ayrılmalıdır. Paytaxtın mərkəzinə yaxın ərazilərdə kampusların tikilməsi üçün torpaq sahələri də məhduddur”.
Bir neçə gündür şəhid Səbuhi Əhmədovun qardaşı Sənan Əhmədovun üzrxahlıq videosu ölkənin gündəmini zəbt edib. Rezonans doğuran bu hadisə ictimaiyyətdə nüfuzu olan bir çox şəxslər də daxil, kiçikdən böyüyə hər kəsin həm təəccübünə, həm də qınağına səbəb oldu.
Çoxluq bu videonun çəkilməsinin düzgün olmadığını, bu addımın şəhidin xatirəsinə böyük ləkə olduğunu dedi.
Sənan Əhmədov “Yeni Sabah”a açıqlamasında deyib ki, o, video ilə bağlı müzakirələrin bitməsini istəyir:
“Mən bu barədə heç bir məlumat verə bilmərəm. Heç nə deyə bilmərəm...
Şəhidimə qarşı çox hörmətsizlik edirlər... Özünüz də şahidsiniz, yasda pul yığıldığını deyirlər, mən buna nə deyim, daha sonra başqa hörmətsizliklər də edirlər. Hamı məni özü üçün, öz maraqlarına görə soruşur, içlərindən biri də halımın necə olduğunu soruşmur...".
İmamət İSMAYILOVA
16.09.2022-ci il tarixində bir ana ağlaya -ağlaya "DogruXeber.az" redaksiyasına zəng edərək, canlı efirə bağlanmaq və sakini olduğu Mingəçevir şəhər İcra Hakimiyyətinin 44 günlük müharibə iştirakçısı olan oğlu Babayev Rasim Asim oğluna qarşı laqeydliyindən danışmaq istədiyini bildirib.
Ana - Babayeva Suqra "DogruXeber.az" redaksiyası ilə telefon əlaqəsi saxladığı zaman bildirdi ki, "Oğlum Babayev Rasim Asim oğlu 2020-ci ildə hərbi səfərbərlik elan edilən kimi müharibəyə ilk - özü də evdən xəbərsiz gedən oğullardan biridir. Müharibənin axırına qədər iştirak edib. Müharibə ərəfəsində əlindən yaralanıb, kəllə-beyin travması alıb. Psixologiyası da ki, tamamilə pozulub. Müalicə etdirmək imkanım olmadı. Elə müharibədən təzə gələn vaxtlar 1-2 dərman yazdılar, o dərmanlar onu sakitləşdirirdi. Amma, belə sakitləşdirirdi ki, uşaq onu içib, bütün günü yatırdı. Ona görə daha mən o dərmanları vermədim. Bu uşaq nə qədər yatmalıdır?! Özümün də ki, normal müalicə etdirmək imkanım yoxdur.
Həm də gəlir yerimiz yoxdur. Elə ovaxtdan Mingəçevir Şəhər İcra Hakimiyyətinə müraciət etdik ki, onu uyğun bir işlə təmin etsinlər, başı qarışsın. Cavab verdilər ki, iş yoxdur, olanda deyərik.
Ovaxtdan bugünə qədər oğlum dəfələrlə gedib İcra Hakimiyyətinə. Hətta bir neçə dəfə ondan xəbərsiz özüm getmişəm ki, övladımın onsuz da müharibədə üzülmüş canı gözümün önündə fikirdən, işsizlikdən, maddi sıxıntılardan daha da məhv olub gedir.
İndi də neçə gündür şəhərə gələn şəhidləri görüb, daha da halı pisləşib.
Bu gün əsəbləşib yenə gedib İcra Hakimiyyətinə, boğaza yığıldığı üçün bu dəfə orada "səs-küy" salıb.
İcra Hakimiyyətindən mənə zəng edib dedilər, "Oğlun burda dava salıb. Gəl bunu apar" . Gözümün yaşını tökə-tökə gedib gətirmişəm. İndi dərman vermişəm yatıb.
Balamın müharibədən Allahın möcüzəsi ilə sağ qayıtmış canı evimin içində, gözümün önündə üzülüb gedir. Mən də anayam, baxıram dözə bilmirəm. İki ildir İcra Hakimiyyətinə ayaq döyürəm ki, balama uyğun iş verin heçolmasa başı qarışsın. Mən onun özünə xəsarət yetirəcəyindən çox qorxuram. Çox xahiş edirəm ya gəlin məndən müsahibə alın, ya canlı efirə qoşun sözümü deyim, bəlkə prezident, ya digər aidiyyatı qurumlar eşidib, balama köməklik edər..."
Bəli, başqalarından fərqli olaraq, ananın balası üçün çırpınışlarına biganə qala bilməyib, dərhal onu agentliyimizin tərkibində fəaliyyət göstərən "Kanal14" YouTube kanalımızda canlı yayıma bağladıq.
Qeyd edək ki, yayım zamanı xanımı və oğlunu yaxşı tanıyan izləyicilərin bəziləri redaksiyamıza zəng edərək, həqiqətən də həm müharibə iştirakçısı olan Rasim Babayevin səhhətinin, həm də ümumiyyətlə ailənin maddi vəziyyətinin həddindən artıq ağır olduğunu bildirdilər.
Güman edirik ki, ananın bu çarəsizliyini görən Mingəçevir şəhər İcra Hakimiyyəti də, digər aidiyyatı qurumlar da onlara lazımi köməklikləri göstərəcəklər.
Hələlik isə bu sadəcə bir ehtimaldır.
Mövzuya qayıdacağıq.
Redaksiyamız hər kəsin söz haqqını tanıyır.
DogruXeber.az
Konstitusiya Məhkəməsi vərəsəlik hüququ ilə bağlı qərar qəbul edib.
Bakı Apellyasiya Məhkəməsi Mülki Məcəllənin 1159-cu maddəsinin bəzi müddəalarının 1165-ci maddə ilə əlaqəli şəkildə şərhi üçün müraciət edib.
Konstitusiya Məhkəməsi müraciət əsasında konstitusiya işinə baxıb və müvafiq qərar qəbul edib.
Qərarda deyilir ki, Mülki Məcəllənin 1159-cu maddəsinin mənasına görə, yalnız qanunla müəyyən edilmiş vərəsəliyin növbəliyinə daxil olan və miras qoyana münasibətdə müvafiq qohumluq dərəcəsi üzrə şəxslər vərəsə qismində çıxış edə bilər.
44 Günlük Vətən savaşının iştirakçısı Quliyev Samit Samir oğlu sosial problemlər ucbatından Bakı şəhərində dilənir.
DİA.AZ bildirir ki, Gununsesi.info-nun xəbərinə görə, paytaxt küçələrinin birində əlil arabasında oturan qazi bacısı ilə birlikdə yol kənarında dayanaraq insanlardan kömək istəyir.
Onların sözlərinə görə, Ağdaş Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı və digər aidiyyatı orqanlardan heç biri onlarla maraqlanmayıb, problemlərini öyrənməyib. Müharibədən sonra ayaqlarında ciddi problemlər olan Samit bildirib ki, əksər zamanlar əlil arabasında hərəkət edir. Onu bu vəziyyətdə görən sakinlər qaziyə maddi yardım ediblər.
Gununsesi.info olaraq, dövlətimiz adına utanc gətirən bu hadisəni ictimailəşdirməyi özümüzə borc bildik.
Ümid edirik, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi, Müdafiə Nazirliyi və digər aidiyyati orqanlar qazimizin problemi ilə məşğul olacaq.
Onu da bildirək ki, Samit Quliyev Prezident İlham Əliyev tərəfindən Xocavəndin azad olunmasına görə medalı ilə təltif olunub.
Mənzil İnşaatı Dövlət Agentliyi bu dəfə də evsizlərin arzusunu ürəyində qoydu. Qeyri-müəyyən səbəbləri bəhanəyə çevirən qurum bu dəfə daha da irəli gedərək vətəndaşları 2018-ci ilə qədər gözləməyə çağırdı.
Teref.az yazır ki, məsələ ilə bağlı agentliyin fəaliyyətini bir neçə dəfə kəskin şəkildə tənqid edən deputat Rüfət Quliyev TİA.Az-a bildirdi ki, MİDA satışla yox, tikinti ilə məşğuldur. Onun sözlərinə görə, satışla başqa qurum məşğul olduğuna görə bu dəfə problem həmin o “başqa” qurumdadır.
Sözügedən başqa qurumun sorağı ilə Azərbaycan İnternet Formunun Prezidenti Osman Gündüzə üz tutduq. Osman bəy bildirdi ki, bu dəfə həqiqətən də MİDA-lıq bir şey yoxdur:
“Məhz bugünki satışın baş tutmaması 100 % MİDA ilə bağlı deyil. Ancaq biz MİDA-da olan ümumi problemlərlə bağlı çox təkliflər vermişik. Satış prosesinə az qalmış eGov Mərkəzin rəsmi nümayəndəsinin rəsmi açıqlama verib problemin MİDA-da deyil, Asan Logində olmasını bildirərkən rəngi qaçmış və bir qədər də yazıq görkəmdə olan MİDA nümayəndələrini “xilas” etməsini müşahidə etdik. Anlaşılmaz odur ki, nə üçün dövlət resursuna ola biləcək təhdid, kiber hücum öncədən nəzərə alınmayıb?”
Əslində qurum nəinki bu satışda elə bundan öncəki fəaliyyətində də bir çox şeyləri nəzərə almayıb. Azər Məmmədov adlı vətəndaşın öz sosial şəbəkə hesabında paylaşdığı bu araşdırması da qurumun çoxillik fəaliyyətsizliyinin bariz nümunəsidir:
“Bu gün MİDA Mənzil İnşaatı Dövlət Agentliyində tam şəffaf şəkildə mənzillərin satışını keçirməyə cəhd etdi. Amma müəyyən səbəbdən bu dəfə də bir neçə milyon manatlıq dəyərində şəffaf qurumun işi çökdü. Rəsmi səhifəsi https://www.mida.gov.az/az/ olan bu qurumun xəbər lentinində çökmə xəbərin çıxacağını gözləyərkən, arxivinə baxdım. Maraqlı xəbər hesab etdiyim bir neçəsini sizinlə bölüşmək istədim. Bəlkə də axtarsam, başqaları ilə də qarşılaşardım. Amma bu da qurum haqqında rəyin formalaşmasına bu qədər də kifayət edər.
1. 07.05.2018-ci il tarixində Mənzil İnşaatı Dövlət Agentliyi (MİDA) 260 mənzilin satışını həyata keçirdi. Sistem çökdü.
2. 5.12. 2018-ci il tarixində MİDA saat 11:00-də 324 mənzilin satışını həyata keçirməliydi, sistem işləmədi, vaxtı 15:00-a dəyişdilər. O zaman da seçim aparmaq olmadı. Mənzillərin satıldığı elan edildi.
3. 30.03.2022-ci il tarixində Mənzil İnşaatı Dövlət Agentliyi (MİDA) 442 güzəştli mənzilin satışını cəmi 2 saniyəyə yekunlaşdırdı. Böyük etirazlara səbəb oldu. Məsələyə DTX qarışdı, nəticələr ləğv edildi.
4. 15.09.2022-ci il tarixində, Mənzil İnşaatı Dövlət Agentliyi (MİDA) tərəfindən keçirilən “Güzəştli mənzillər”in satışı ilə bağlı sistemdə probemlər yaranıb.
Saat 11:00-da başlamalı olan seçim prosesində sistemə giriş mümkün olmayıb. İstifadəçilər mənzil seçimi edə bilməyiblər. Rəsmi cavab: “İstifadəçilərin sayı həddən artıq çoxdur”.
1980-ci illərdə, SSRİ-nin süquta doğru yuvarlandığı bir dövrdə ən yadda qalan hadisələrdən biri də “inkişaf” etmiş sosialist ölkəsində talon sisteminin tətbiqi olub. Talonun nə olduğunu izah etmək üçün bir cümlə yetərlidir. Cibində pul var, saatlarla növbəyə durmağa vaxtın da var, amma talonun yoxdursa, heç iki yüz qram şəkər də ala bilmirsən…
Əslində, talon sistemi SSRİ-də 1980-ci illərdə deyil, çox-çox əvvəllərdən tətbiq edilib. Sovet vətəndaşlarına gündəlik zəruri tələbat malları, ərzaq məhsulları almaq üçün verilən talonlar 1920-ci illərdən tanış olub. 1929-cu ildə isə bütün ölkə üzrə çörək norması üçün kart sistemi tətbiq edilib.
Çörək kartları kateqoriyalar üzrə verilib. Birinci kateqoriyaya orduda və donanmada xidmət edənlər, müdafiə sənayesi obyektlərində çalışanlar, rabitə, nəqliyyat, tikinti sektorunda işləyənlər aid edilib və onların gündəlik çörək norması 800 qram olub. İkinci kateqoriyaya aid edilən qulluqçular 300 qram çörək ala biliblər. Üçüncü kateqoriyaya daxil olan təqaüdçülər və əlillərə isə gündəlik 200 qram çörək almaq üşün kart verilib. Hər kateqoriyada ailə üzvləri ayrıca nəzərdə tutulub. “Tüfeyli ünsürlər”ə isə ümumiyyətlə çörək kartı verilməyib. Həmin ərəfədə ət, yağ, şəkər və yarmalar da talon sistemi ilə əldə olunub.
1 yanvar 1935-ci ildə kart və talon sistemi ləğv edilib. Amma əhaliyə gündəlik tələbat mallarını, ərzaq məhsulları məhdudlaşdırılmış sayda və çəkidə satılıb. Bununla yanaşı, elə səhərisi gün, yanvarın 2-də çörək və un məmulatlarının qiyməti təxminən iki dəfəyə yaxın artıb.
Sovet-alman müharibəsinin başlanması ilə kart sistemi, talon tətbiqi yenidən qüvvəyə minub. Bu dəfə təkcə ərzaq məhsulları üçün deyil, sənaye malları üçün də talon sisteminə keçilib. Beləliklə, sovet vətəndaşları ət, yağ, yarma, şəkər, un və şirniyyat məmulatları ilə yanaşı, ayaqqabı və geyimləri də yalnız talonla əldə edə biliblər.
Əgər müharibəyə qədər bir nəfər gün ərzində 600 qram çörək ala bilirdisə, 1941-ci ildən paylanılan çörək kartı ilə hər adam yalnız 200 qram çörək ala bilib. Mühasirədə qalan Leninqradda isə gündəlik çörək norması 100 qramla məhdudlaşdırılıb. Müqayisə üçün onu da qeyd edək ki, müharibə illərində Almaniyada hər bir vətəndaş sutka ərzində 1 kiloqram çörəklə təmin edilib.
1945-ci ildən başlayaraq kart sistemi tədricən ləğv olunmağa başlayıb. 1947-ci ilin dekabrında sonuncu olaraq şəkər satışı da kart sistemindən çıxarılıb.
SSRİ-də növbəti talon dalğası 1980-ci illərdə başlayıb. Buna qədər, hələ 1970-ci illərin sonlarında bəzi bölgələrdə ət, yağ və şəkər əhaliyə talonla satılıb. Kütləvilik isə 1983-cü ildə tətbiq edilib. Talon siyahısında əvvəlcə ət, kolbasa və kərə yağı yer alıb. Bir neçə ildən sonra bu siyahıya bitki yağı, yumurta, çay, duz və yarmalar da əlavə olunub. Artıq 1980-ci illərin sonlarında paltar və əl-üz sabunu, yuyucu tozlar da defisitə çevrilərək talonla satılıb.
Alkoqolizmə qarşı mübarizə illərində alkoqollu içkilər də talon siyahısına salınıb. Ayda yaşı 18-i ötmüş hər kəsə talonla bir şüşə araq, yaxud da iki şüşə çaxırın satılması nəzərdə tutulub. Məhz bu talonların tətbiqindən sonra ölkədə gizli sexlərdə və ev şəraitində alkoqollu içkilərin istehsalı kütləvi şəkil alıb.
Talonlar vətəndaşlara mənzil-istismar sahələrində və iş yerlərində həmkarlar təşkilatında paylanılıb. Bu iş nə qədər ciddi nəzarət altında aparılsa da, talon maxinasiyaları baş alıb gedib. “Görüm-baxım”la həm qeydiyyat yerindən, həm də iş yerindən talon almaq mümkün olub. Fürsətdən istifadə edən işbazlar həmin ərəfədə talon alveri ilə də məşğul olublar.
Talon maxinasiyaları bununla bitməyib. Daha çox pul qazanmaq istəyənlər mətbəələrdə gizli şəkildə talon çap ediblər və saxta möhürlə həmin talonları möhürləyərək dövriyyəyə buraxıblar. Təbii ki, satıcılar böyük növbələrin yarandığı mağazalarda talonların əsl, yoxsa saxta olduğunu müəyyənləşdirmək imkanında olmayıblar.
Bir sözlə, ərzaq qıtlığı ölkəyə siyasi və sosial problem yaratmaqla yanaşı, həm də kriminal mühiti zənginləşdirib.
Ən başlıcası isə aydın olub ki, hətta siyasi böhrana səbəb ola biləcək ərzaq qıtlığını ərzaq talonları ilə aradan qaldırmaq mümkün deyil. 1980-ci illərin sonlarındakı və sonrakı hadisələrə də bunu bir daha sübut etdi.
Bu gün Rusiya və Ukrayna arasında yaranmış gərginlikdə də ərzaq qıtlığı qabarıq şəkildə özünü büruzə verir. Bir tərəfdə piştaxtalar sürətlə boşalır, digər tərəfdə piştaxtalar bombalanır. Bu vəziyyət isə sonda sosial partlayışlar yarada bilər.
İlham Cəmiloğlu
Sabah yeni dərs ilinin başlaması ilə valideynlər uşaqlardan çox həyəcan keçirirlər.
Hər il yeni dərs ilinin başlaması övladlarını geyim, ayaqqabı, məktəb ləvazimatları ilə təmin etməyə çalışan valideynlərin qayğısını artırır. Bununla yanaşı, sosial şəbəkələrdə məktəbli formasına, çantasına, ləvazimatlarına ehtiyacı olan ailələrlə bağlı tez-tez elanlara rast gəlirik.
Bu da valideynlərin övladlarını məktəbə yola salmaq üçün lazım olan xərclərin öhdəsindən gələ bilməməsi deməkdir. Bir ailədə yalnız bir uşağın olmadığını nəzərə alsaq, valideynlərin durumunu təsəvvür etməmək çətin olmur.
Beləliklə, hazırda bir uşağı məktəbə yola salmaq üçün nə qədər xərc tələb olunur?
TEREF.AZ yazır ki, Cebhe.info bununla bağlı kiçik bir araşdırma edib.
Bildiyimiz kimi, bu il məktəblərdə yeni məktəbli formalarından istifadə ediləcək. Elm və Təhsil Nazirliyi formaların istifadəsinin tövsiyə olunduğunu elan etsə də, bəzi məktəb direktorları ibtidai siniflərdə formanın istifadəsini tələb edirlər.
Nazirlik yeni froma tələb etməsə belə, övladını birinci sinfə yola salan valideyn mütləq xüsusi forma almalıdır. Elə bu səbəbdən bir neçə gündür Bakı Tikiş Evinin önündə izdiham yaşanır. Məktəbli formalarının qiyməti isə belədir, həm oğlan, həm də qızlar üçün polo uzunqol və qısaqol köynəklərin qiyməti 14 manat, şalvar və ətəyin qiyməti 25 manat təşkil edir. Məktəblilər üçün jaketin qiyməti 27 manatdır.
Məktəb ləvazimatlarının qiymətini öyrənmək üçün bir neçə dəftərxana ləvazimatları satılan dükanlardakı qiymətlərlə tanış olduq. “28 May” metrostansiyası ətrafında təşkil edilən məktəbli yarmarkasındakı məktəb ləvazimatlaırnın qiymətini təqdim edirik:
100 vərəqli dəftər - 1.10 AZN
60 vərəqli dəftər - 0.90 AZN
40 vərəqli dəftər - 0.60 AZN
24 və 12 vərəqli dəftərlərin qiyməti müvafiq olaraq 45 və 30 qəpiyə təklif olunur. Çantaların qiyməti də 30 manatla 80 manat arasındadır. Bundan başqa, sadə qələmlərin ən ucuzu 50 qəpikdir.
Digər dəftərxana mağazsında isə qiymətlər yarmarkaya nisbətən ucuzdur. Həm dəftərlərin, həm də digər lazımlı əşyaların qiymətində bunu müşahidə elədik. “Nizami” metrostansiyası ətrafında yerləşən mağazada heç olmasa 30 qəpiyə sadə qələm və karandaş tapmaq mümkün idi. Valideynlər uşaqlarına pozan, xətkeş, plastilin, rəngli karandaş, marker, qələm və su qabı da almaq məcburiyyətindədilər.
Baş çəkdiyimiz mağazada rəngli karandaşlar 5 manat və 47 manat arasında dəyişir. Burada keyfiyyət də, məhsulun markası da önəm daşıyır. Valideynlərin çox aldığı 96 vərəqli dəftərin qiymnəti 1 manat 20 qəpikdir. Qələm qablarının qiyməti 11 manatdan, su qablarının qiyməti isə 4.70 manatdan başlayır. Sulu boyaların rəng sayına görə qiyməti fərqlidir. Ən ucuzunun qiyməti 2 manatdır. Pozanların və xətkeşlərin qiyməti 50 qəpikdən başlayır. Şagirdlərin çox istifadə etdikləri və A4 kağızların bir paketi 8 manat 70 qəpiyə təklif olunur. Valideynlər övladları üçün əlavə olaraq iş dəftərləri və siniflər üzrə hər fənnə aid test topluları da almaq məcburiyyətindədilər.
Bütün bunları ümumiləşdirdikdə bir uşağa lazım olan çanta, geyim və digər ləvazimatları almaq üçün minimum 150 manat vəsait lazımdır. Orta hesabla 200 manat pul xərclənir.
Günay Şahmar
Cebhe.info
Ucqar kənd və qəsəbələrə gənc kadrların göndərilməsi üçün dövlət tərəfindən stimullaşdırıcı tədbirlər görülür.
Son illərdə kənd məktəblərini seçən gənc mütəxəssislərin sayında da artım müşahidə olunur və onlar həvəsləndirici mükafatlar alır.
Nazirlər Kabinetinin 14 aprel 2010-cu il tarixli, 67 nömrəli qərarına əsasən, gənc mütəxəssislərin kənd rayonlarında yerləşən ümumi təhsil müəssisələrinə işə cəlb olunması üçün xüsusi dövlət sifarişi nəzərdə tutulur.
Kənd rayonlarında yerləşən ümumi təhsil müəssisələrində pedaqoji kadr tələbatının ödənilməsi məqsədilə dövlət sifarişinə əsasən iş yerlərində əmək fəaliyyətinə başlayan və 3 il müddətində bu fəaliyyəti ümumi təhsil müəssisələrində davam etdirən gənc mütəxəssislərə həmin müddət ərzində müəyyən həvəsləndirmə tədbirləri tətbiq edilir.
Gənc mütəxəssislərə 3 il müddətində ərzində kommunal xidmətlərini ödəmək üçün 40 manat məbləğində kompensasiya verilir. Rayon mərkəzlərindən 20 km-dən artıq məsafədə yerləşən ümumi təhsil müəssisələrində əmək fəaliyyətinə başlayan hər bir nəfər üçün 3 il müddətində aylıq əməkhaqqına ayda 70 manat əlavə ödənilir.
Yol xərci, əmlakın daşınması üçün nəqliyyat xərci və ilkin yaşayış şəraitinin yaradılması məqsədilə əməkhaqqının 2 (iki) misli həcmində birdəfəlik yardım ödənilir. Bunlardan əlavə, yerli icra hakimiyyəti orqanları tərəfindən bələdiyyələrlə birlikdə onların yaşayış sahələrinə ehtiyaclarının ödənilməsinə, daimi məskunlaşmaq üçün torpaq sahələrinin ayrılmasına və ipoteka kreditlərinin verilməsinə köməklik göstərilməsi nəzərdə tutulur.
Maraqlıdır ki, ucqar kənd məktəblərində çalışan müəllimlər üçün əlavə hansı güzəştlər nəzərdə tutulmalıdır? DİA.AZ-ın məlumatına görə, cebhe.info-ya açıqlamasında təhsil üzrə ekpsert Kamran Əsədov bildirib ki, müəllimlərin bölgələrə getməkdə maraqlı olmasına çalışmaq lazımdır:
"Hazırda nəqliyyat xərcləri, daşıyıcıların qiyməti qalxıb, az da olsa, inflyasiya var. Hazırda ucqar kəndlərdə çalışan müəllimlər üçün verilən əlavə 90 manat yetərli deyil, düşünürəm ki, bu məbləğ qaldırılmalıdır.
Nazirlər Kabinetinin təlimatında tövsiyə olunur ki, ucqar kəndlərdəki məktəblərə dərs demək üçün gedən müəllimlərə torpaq sahəsi ayrılsın. Baxsaq, görərik ki, indiyədək çox az sayda müəllimlər torpaq sahəsi ilə təmin olunurlar. Bizim çalışmalı olduğumuz məsələ budur ki, həmin ərazilərə gedən müəllimlər daimi olaraq, orada yaşasınlar. Çünki onlar bir neçə il işləyəndən sonra qayıdıb gəlirlər və müəllim çatışmazlığı yaranır. Səbəb də budur ki, əlavə ödəniş yalnız 35 yaşına qədər müəllimlərə şamil edilir.
Bu dəqiqə bölgələrdə, həmçinin, Bakının bəzi bölgələrində belə müəllim çatışmazlığı müşahidə olunur. Hesab edirəm ki, ucqar rayonlarda dərs deyən müəllimləri yaşadıqları ərazilərdə kommunal xərclərdən azad etməliyik. Onların orada daimi qalması şərtilə xüsusi həyətyanı sahələr ayrılmalıdır. Güzəştləri çoxaltmalıyıq ki, paytaxt Bakıda olan müəllimlər bölgələrə getməkdə maraqlı olsunlar.
Çalışmalıyıq ki, az ballılar yox, çox ballılar bölgəyə getsin. Nazirlər Kabinetinin qərarına görə, məktəbin uzaqlıq dərəcəsindən asılı olaraq əməkhaqları dəyişir. Nəzərə almaq lazımdır ki, işğaldan azad olunan ərazilərin çoxu dağlıq ərazidir, cəbhəyanı ərazidir.
Mütəmadi olaraq, orada intensiv münaqişələr olur. Ona görə də cəbhə bölgəsində çalışacaq müəllimlərin H1, H2-dən əlavə əməkhaqları 2 dəfə artıq olmalıdır".
Vətən Müharibəsi əlili Rüstəmov Elnur Əlibaba oğlunun intihara cəhd etməsi ilə bağlı Xəzər Rayon İcra Hakimiyyəti tərəfindən açıqlama verilib.
Teref.az açıqlamanı olduğu kimi təqdim edir:
"Xəzər rayonu, Buzovna qəsəbəsi, Qədəmgah küçəsi, dalan 3, ev 9 ünvanında yaşayan 6 aprel 1988-ci il təvəllüdlü, III dərəcəli Vətən Müharibəsi əlili Rüstəmov Elnur Əlibaba oğlu 12.09.2022-ci il tarixində Buzovna Bələdiyyəsinin inzibati binasının qarşısında üzərinə benzin tökərək intihara cəhd etmişdir.
Dərhal hadisə yerinə Təcili Tibbi Yardım Briqadası cəlb olunmuş, ilkin tibbi xidmət göstərilərək 5 saylı Şəhər Klinik Xəstəxanasının yanıq şöbəsinə yerləşdirilmişdir. Xəstəxanadan alınmış məlumata əsasən E.Rüstəmovun vəziyyəti orta ağırdır.
Məlumat üçün bildiririk ki, Elnur Əlibaba oğlu Rüstəmov 21.07.2022-ci il tarixində Xəzər Rayon İcra Hakimiyyətində olmuş və RİH başçısı tərəfindən qəbul edilmişdir. Qəbul zamanı E.Rüstəmovun şikayəti əsasən əlillik pensiyasını, sığorta ödənişini indiyə kimi ala bilməməsindən və yaşadığı evin həyətyanı sahəsində sanitar qovşağının tikilməsinə köməklik göstərilməsindən ibarət olmuşdur.
RİH tərəfindən sözügedən məsələ ilə bağlı Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi ilə əlaqə saxlanılmışdır. ƏƏSMN tərəfindən E.Rüstəmovun şikayəti araşdırılmış və qurumun rəsmiləri tərəfindən təqdim olunmuş məlumata əsasən vətəndaşa qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş təqaüd və müavinətin təyin olunaraq ödənilməsinin təmin olunduğu bildirilmişdir.
Bundan əlavə, qazinin mənzil şəraitinin yaxşılaşdırılması ilə əlaqədar RİH tərəfindən Azərbaycan Respublikası Mənzil Məcəlləsinin 51.3-cü maddəsinə əsasən tələb olunan sənədlərin toplanılmasına köməklik göstərilmiş və vətəndaş Rüstəmov Elnur Əlibaba oğlu Xəzər Rayon İcra Hakimiyyətinin 170 nömrəli, 29.07.2022-ci il tarixli Sərəncamına əsasən 2 nəfər ailə tərkibi ilə yaşayış yeri üzrə III dərəcəli Vətən müharibəsi əlili kimi güzəştli əsaslarla mənzil növbəsinə qəbul edilmiş və mənzil uçot sənədləri Azərbaycan Respublikasının Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin tabeliyində Sosial Xidmətlər Agentliyinə təqdim edilmişdir.
Həmçinin, RİH tərəfindən həmişə diqqət və qayğı ilə əhatə olunan E.Rüstəmovun müraciəti əsasında yaşadığı fərdi yaşayış evinin həyətyanı torpaq sahəsində sanitar qovşağı inşa edilmişdir.
Eyni zamanda Xəzər Rayon İcra Hakimiyyətinin və Buzovna bələdiyyəsinin məsul əməkdaşları tərəfindən vətəndaş Rüstəmov Elnur Əlibaba oğlunun yaşadığı evə dəfələrlə ziyarətlər olunmuş, ərzaq və maddi yardım edilmişdir.
Əlavə olaraq bildiririk ki, Elnur Əlibaba oğlu Rüstəmov Azərbaycan Respublikasının Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiə Nazirliyinin Tibbi-Sosial Ekspert Komissiyasının sonuncu müayinəsinə dair 09.05.2022-ci il tarixli məlumatında “şəxsiyyətin digər davamlı dəyişiklikləri, şəxsiyyətin emosional davamsız pozğunluğu” diaqnozu ilə III dərəcəli əlillik təyin edilmişdir.
Hazırda 5 saylı Şəhər Klinik Xəstəxanasında müalicəsi davam etdirilən Elnur Rüstəmova dəstək tədbirləri bundan sonra da davam etdiriləcək".