Niderlandın Baş naziri Mark Ruttenin NATO-nun yeni baş katibi olmaq üçün yalnız Macarıstan və Rumıniyanın dəstəyinə ehtiyacı var.

“Report” xəbər verir ki, bu barədə “Bloomberg” məlumat yayıb.

Qeyd olunub ki, təşkilatın digər 30 ölkəsi artıq onun namizədliyini dəstəkləyib. Rutteni dəstəkləyən sonuncu ölkə Slovakiya olub. Bu ölkənin prezidenti Peter Pelleqrini bir gün əvvəl deyib ki, o, Ukraynaya hərbi yardım ötürdükdən sonra Şimali Atlantika Müqaviləsi Təşkilatı tərəfindən ölkənin hava məkanının mühafizəsini təmin edərsə, Ruttenin namizədliyini dəstəkləyəcək.

Rumıniyaya gəlincə, ölkə rəsmiləri aprel ayında bildiriblər ki, Rutte Şərqi Avropada təhlükəsizlik məsələlərini prioritetləşdirmək və regionun alyansda təmsilçiliyini genişləndirmək öhdəliyi götürsə, onun təyinatına qarşı çıxmayacaqlar. Lakin Buxarest hələ də Niderlandın Baş nazirini tam dəstəkləməyib.

Daha əvvəl Britaniyanın “Financial Times” (FT) qəzeti mənbələrə istinadən yazıb ki, Rutte Viktor Orbana Macarıstan onun baş katib postuna namizədliyi ilə razılaşarsa, Budapeştin Kiyevə NATO çərçivəsində hərbi yardım göstərməkdən imtina etməsinə müdaxilə etməyəcəyinə söz verib.

İsveçrədə Ukrayna ilə bağlı Sülh Forumunda iştirak edən ABŞ Prezidentinin milli təhlükəsizlik üzrə müşaviri Ceyk Sallivan ikitərəfli görüşlər çərçivəsində Ermənistan Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryanla fikir mübadiləsi aparıb. Görüşdə Ermənistan-Amerika təhlükəsizlik əməkdaşlığının aspektləri, həmçinin Ermənistanın müdafiə və təhlükəsizliyinin gücləndirilməsində ABŞ-ın dəstəyi müzakirə edilib.
Bu görüşün ardınca Vaşinqtondan İrəvana qısa məzmunlu mesaj göndərilib: “Tərəfinizi seçin, Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatında qalıb qalmamaqla bağlı qərar verin”. Əslində bu mesajı Ceyk Sallivan Armen Qriqoryana birbaşa da deyib. Əgər İrəvan Ermənistanın müdafiə və təhlükəsizliyinin gücləndirilməsində ABŞ-ın dəstəyi müzakirə edirsə, onda Vaşinqtonun tələbini yerinə yetirmək məcburiyyətindədir. Tələb isə qətidir: “Məndən dəstək istəyirsənsə, düşmənim Rusiyanın hərbi təşkilatını tərk etməlisən!”. Sallivan böyük ehtimalla Qriqoryana Ermənistanın Azərbaycanla məsələləri sürətlə həll etməyi də tövsiyyə edib. Bunu İrəvana səfər edən amerikalı diplomatlar da deyirlər. Vaşinqtonun mövqeyi belədir ki, nə qədər ki Rusiyanın başı Ukrayna müharibəsinə qarışıb, Cənubi Qafqazda sülh və bölgə ölkələri arasında əməkdaşlığın başlanılmasına nail olmaq lazımdır. Vaşinqton Ermənistanın regional layihələrdə iştirakını, Orta dəhlizə qoşulmasını istəyir. Ancaq bunun reallaşması üçün Azərbaycanla Ermənistan arasındakı məsələlər həll olunmalı, Zəngəzur dəhlizi açılmalı, Ermənistan Konstitusiyasında qonşu dövlətlərə ərazi iddialarını əks etdirən bəndlər çıxarılmalıdır.
İrəvan qərar verməkdə çətinlik çəkir. Ermənistan hökuməti bir tərəfdən ABŞ-dan dəstək istəyir, digər tərəfdən Rusiya ilə ipləri qoparmaqdan ehtiyat edir. Misal üçün Armen Qriqoryan Ukrayna ilə bağlı Sülh Forumunda iştirak etsə də, nə çıxış edib, nə də yekun bəyanata imza atıb.
Bu arada, Ceyk Sallivan İsveçrədən birbaşa Hindistana yollanıb. O Dehlidə Hindistanın xarici işlər naziri Subrahmanyam Jaishankarla və hindli həmkarı Adcit Dovalla görüşüb. Bu, Narendra Modi üçüncü dəfə baş nazir seçildikdən sonra yüksək rütbəli ABŞ rəsmisinin Hindistana ilk səfəridir. Sallivan Qriqoryanla olduğu kimi Subrahmanyam Jaishankarla və hindli həmkarıyla iki ölkə arasında təhlükəsizlik sahəsində əməkdaşlığın mövcud vəziyyətini müzakirə edib. Hindistan Ermənistan kimi İsveçrədə Sülh Forumunun yekun bəyanatına imza atmasa da, ABŞ-la strateji əməkdaşlığı inkişaf etdirməkdə maraqlıdır. ABŞ Sakit Okean bölgəsində Hindistan və digər ölkələrlə birlikdə təhlükəsizlik çəmbərini gücləndirməyə çalışır.
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzi

Rusiya prezidenti Vladimir Putin Ukraynada atəşkəs üçün şərtini açıqladı. Putin qeyd etdi ki, Ukrayna qoşunlarını Donbas, Xerson və Zaparojedən çəkdikdən sonra danışıqlara hazırdır və atəşkəsə gedə bilər.

Politoloq Məhəmməd Əsədullazadə "Sherg.az"a deyib ki, Qərbin Ukraynaya hərbi yardımlarının intensiv həyata keçirildiyi və Rusiya qoşunlarının Xarkov istiqamətində hücumunun durdurulması fonunda Putinin atəşkəs şərti açıqlaması Moskvanın danışıqlara hazır olduğunun mesajıdır:

"Sadəcə irəli sürülən şərtlər danışıqların üstündən xətt çəkir. Amma Rusiya prezidenti danışıqlarda güzəştə gedə bilər. Bu güzəşt heç də Rusiya qoşunlarının Ukraynadan tam çıxarılmasına əsaslanmayacaq. Ona görə də Putin çalışır ki, ABŞ ilə bazarlığa getsin. Putin bu açıqlama ilə demək istəyir ki, danışmağa hazırdır.
Rusiyanın şərtləri ilə Qərb masa arxasına əyləşməyəcək. ABŞ öz şərtlərini masaya qoyub, Rusiyanın masaya oturmasını gözləyəcək. Həmin vaxta kimi Ukraynada müharibə davam edəcək".

“Ukrayna ilə ABŞ arasında təhlükəsizlik zəmanətləri haqqında sazişlər heç bir hüquqi qüvvəyə malik olmayan kağız parçalarıdır”.

TEREF xəbər verir ki, bu sözləri Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi nümayəndəsi Mariya Zaxarova deyib.

Zaxarova əlavə edib ki, bu müqavilələr hüquqi qüvvəyə malik olmadığı üçün mənasızdır. Onun sözlərinə görə, Kiyevə təhlükəsizlik və dəstək haqqında sazişin məqsədi Ukraynada səfərbərlik haqqında qanunun təsirini yumşaltmaqdır.

Xatırladaq ki, iyunun 13-də ABŞ prezidenti Co Bayden və Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski İtaliyada keçirilən G7 sammiti çərçivəsində 10 il müddətinə qüvvədə olan təhlükəsizlik sazişi imzalayıblar. Qeyd olunur ki, saziş Ukraynanın Rusiya Silahlı Qüvvələrinə qarşı müdafiəsini gücləndirmək məqsədi daşıyır.

NATO Baş katibi Yens Stoltenberq Ukraynaya xoş xəbər verib. Baş katib bildirib ki, Ukrayna Rusiyanı məğlub edəcəyi halda Alyansa üzv ola biləcək. Stoltenberqin sözlərinə görə, NATO ölkələri də bu mövzuda ortaq mövqedə qərarlaşıb.

Maraqlıdır, Ukrayna bu şərt qarşısında yaxın perspektivdə qələbə qazana bilərmi? “NATO-nun qapısı” Ukraynaya açılacaq, yoxsa gedişat fərqli olacaq?

TEREF xəbər verir ki, mövzu ilə bağlı globalinfo.az-a danışan politoloq Turab Rzayev deyib ki, bu açıqlamanın bir neçə səbəbi var:

“Ukraynanın NATO-ya üzvlüyünün təsdiqlənməsi ilə bağlı Alyansa təzyiq var. Onlar xalqın əziyyət çəkməsini, ölkənin parçalanmaq ehtimalını, infrastrukturun dağıdılmasını və s. nümunə göstərirlər. Ukrayna bunun qarşılığında Alyansa üzv olmaq istəyirdi. Sadalanan səbəblər rəsmi Kiyevi qorumaq üçün çətir olacaqdı”.

Politoloqun fikrincə, Stoltenberqin bu açıqlaması hazırda Ukraynaya üzvlük verilməyəcəyini göstərir:

“Kiyevin indi üzv olması NATO-nun Rusiya ilə müharibəyə başlaması deməkdir. Alyans Rusiyanın nüvə təhdidindən çəkinir.

Digər tərəfdən Ukraynaya silah-sursat yardımını artırmağı düşünürlər. Ukraynaya yeni texnoloji vasitələr, texnikalar, aviasiya, hava hücumundan müdafiə sistemləri verməyi planlaşdırırlar. Həmin texnikaları istifadə etmək üçün ukraynalılara təlimlər də keçiriləcək.

Hazırda Xarkov istiqamətində çox şiddətli döyüşlər gedir. Sentyabr ayına qədər vəziyyətin belə davam etməsi gözləniləndir”.

Türkiyə ABŞ-la "F-16" qırıcılarının alınmasına dair müqavilə imzalayıb.

Bu barədə TRT Türkiyə Müdafiə Nazirliyindəki mənbə məlumat verib.

"ABŞ-dan "F-16" alqı-satqısı ilə bağlı müqavilələr imzalanıb və nümayəndə heyətləri arasında detallar üzərində iş davam edir", - mənbə məlumatı təsdiqləyib.

İyunun 6-da ABŞ Dövlət Departamenti bildirib ki, Türkiyə rəsmiləri yeni "F-16" qırıcılarının və "F-70/72" modifikasiya və modernləşdirmə dəstlərinin alınması ilə bağlı ABŞ tərəfinin onlara göndərdiyi Qəbul məktubunu (LOA) imzalayıb.

ABŞ bunu razılaşmanın əldə edilməsində irəliyə doğru böyük addım adlandırıb. İyunun 6-da ABŞ-ın Türkiyədəki səfiri Ceff Flake də Ankara döyüş təyyarəsi alqı-satqı müqaviləsinin irəlilədiyini açıqlayıb, lakin o, hər hansı təfərrüat açıqlamayıb.

Türkiyə biryerlik (F-16C) və ikiyerlik (F-16D) konfiqurasiyasında cəmi 40 ədəd "F-16 Block-70/72" qırıcısı, habelə uçuşun modernləşdirilməsi və genişləndirilməsi üçün lazım olan 79 dəst avadanlıq almağı planlaşdırır.

Buraya ehtiyat hissələri, zəruri xidmət avadanlığı, təlim və texniki dəstək proqramları və hava-hava və hava-yer silahlarının tam kompleksi daxildir.