Son günlər Ukraynada davam edən döyüşlərdə məğlubiyyətə uğrayan Rusiya gözlənildiyi kimi ən önəmli “silahlarından” olan qaz şantajını işə salmağa başlayıb. Kreml bununla Avropanı güzəştə məcbur etməyə çalışır. Kremlin planına görə, mavi yanacaqdan məhrum olan avropalılar qış ayları yaxınlaşdıqca yumşalacaqlar və inadlarından əl çəkib sanksiyaları götürəcəklər.

Amma rusların fikirləşdiyinin əksinə olaraq, qaz nəqlinin kəsilməsi avropalılardan daha çox onların özlərinə ciddi zərbə vura bilər. Digər yandan isə Avropanın Rusiyadan ən çox qaz alan ölkəsi olan Almaniya mavi yanacağın idxalını tədricən diversifikasiya edərək, “Şimal axını”ndan gələn qazdan asılılığını azaldır.

“AzPolitika.info” xəbər verir ki, Ukraynanın “Obozrevatel.com” portalı “Kreml Avropa Birliyinə gedən qazı kəsib və onun özü də bundan ziyan görür” başlıqlı məqaləsində sözügedən mövzuya toxunub. Həmin məqaləni təqdim edirik: ”Rusiya “Şimal axını”nı dayandırıb və beləliklə də Almaniyaya ixrac etdiyi qazı kəsib. Qaz nəqli 3 sentyabrda bərpa edilməliydi, amma indi qaz boru kəmərinin işini qeyri-müəyyən müddətə kimi təxirə salıblar. Kreml gizlətmədən deyir ki, sanksiyalar götürüldükdən sonra qaz nəqlini bərpa etməyə hazırdır.

Rusiya təbliğatı avropalılara təlqin etmək istəyir ki, onları sərt qış gözləyir, amma iş ondadır ki, Rusiyanın özünün ərazisinin üçdə biri qazlaşmayıb. Rusların Avropa Birliyinə satdıqları qazı texniki baxımdan harasa yönəldə biləcəkləri yer yoxdur, onu sadəcə yandırırlar. Avropaya gedən qazın kəsilməsi ən çox Rusiya Fedrasiyasının özünə zərbə vuracaq.

Rusiya “Şimal axını”nı işə salmayacaq

“Naftaqaz”ın inteqrasiya kommunikasiyasının keçmiş direktoru, enerji məsələləri üzrə ekspert Maksim Belyavski deyib: ”Kreml “Şimal axını”nı işə salmağı planlaşdırmır.


İlk əvvəl Rusiya bildirirdi ki, ona turbin lazımdır, amma sanksiya üzündən Kanadadan bu turbini ala bilmir. Almaniya güzəştə getdi və turbinlər gətirildi. Onda “Qazprom” öncə bəyan etdi ki, turbinlər tam təmir olunmayıb, sonra isə bunların sanksiyaya aid olmaması barədə arayış istədi.”

Rusiyalılar Almaniyaya qaz göndərə bilməyəcəkləri ilə bağlı yeni səbəb fikirləşib tapıblar. İndi deyirlər ki, qaz sızıntısı var və təmir işləri aparacaqlar, ancaq təmiri nə vaxt bitirəcəklərini söyləmirlər. Əgər problem həqiqətən də qaz kəmərində olsaydı, Rusiya Almaniyaya qazı Ukraynanın qaz nəqliyyat sistemi vasitəsi ilə yollayardı. Hazırkı vəziyyətdə Rusiya gündəlik 4 milyon kub metr qaz itirir. Bu da ayda təxminən 300 milyon dollar edir.

Maksim Belyavski daha sonra əlavə edib: “Mənim yaxın üç ay üçün proqnozum belədir ki, Rusiya “Şimal axını”nı işə salmayacaq. Əgər üç aydan sonra da vəziyyət dəyişməzsə, tədarük bərpa olunmaya bilər.

Rusiya eyni zamanda öz yataqlarını dayandırmır və qazın həcmini dəyişmir. Buna infrastrukturun gücü mane olur. O, Avropa Birliyinə satılan qazın həcmini Asiyaya yönəldə bilmir. Rusiya Federasiyası nə edir? Avropa bazarına gedən qazın 80 faizini yandırır”.


Rusiya təbliğatı “soyuq qış” haqqında car çəkir

İndi artıq Fransadakı, Almaniyadakı və digər dövlətlərdəki siyasi güclər Rusiyanın fikirlərini təkrarlayırlar. Onlar deyirlər ki, Rusiya ilə razılaşmaq lazımdır, yoxsa qışda soyuqdan donmaq riski var.

Məsələn, Macarıstanın Avropa parlamentindəki deputatı yığıncaq zamanı Avropa Birliyinin baş diplomatı Jozef Borrelə müraciət edərək deyib ki, qışda seçicilər dona bilər. Borrel isə cavabında söyləyib ki, Macarıstan Rusiya ilə razılaşıb və ona təhlükə yoxdur. Hazırda Avropa ölkələrində havalar isti keçir, ona görə də hələ qışın necə olacağı məlum deyil.

Rusiya öz lobbiçiləri vasitəsi ilə avropalıları gələcək böhran və soyuq məktəblər barəsində xəbərlər yaymaqla qorxutmağa çalışır. “Qazprom” bir qədər də irəliyə gedib və Avropanın qazını kəsməsi və onun necə donması barədə videosüjet hazırlayıb.

Lakin Rusiya qazı olmadan Avropa Birliyinin tamamilə mavi yanacaqsız qalması rusiyalıların təxəyyül məhsuludur. Məsələn, Avropada Rusiya qazının ən böyük alıcısı olan Almaniya iyul ayında (Şimal axınının kəsilməsindən əvvəl) istehlak etdiyi qazın cəmi 26 faizini Rusiyadan idxal edib, qalan qazı Norveçdən, Niderlanddan və ABŞ-dan(sıxılmış qaz) alıb.

Əgər qaz tədarükü razılaşmasından imtina olunarsa, Rusiya Avropa Birliyindən daha çox əziyyət çəkəcək. Almaniyanın hesablamasına görə, diversifikasiya prosesi çətin gedəcək və buna iki il vaxt lazımdır. Amma ruslar xəbərdarlıq etmədən qaz nəqlini dayandırarlarsa, Avropa Birliyi bunun öhdəsindən gələcək. Bunun əksinə, Rusiya nəinki milyardları itrəcək, həm də özünün bütün qaz sektorunun gələcəyini təhlükə altına atacaq.

Kreml sanksiyaların qaldırılmasını tələb edir, lakin bu, mümükün deyil

Rusiya prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov deyib: ”Əgər Avropa Birliyi sanksiyaları götürərsə, “Şimal axını”nı asanlıqla təmir etmək və tədarükü bərpa etmək olar ”.

Amma bunun baş verməsi mümkün deyil.

Ukrayna Baş nazirinin Avrointeqrasiya məsələləri üzrə məsləhətçisi İvan Naqornyak bildirib: ”Rusiyanın hərəkətləri Avropanı qaz nəqlini şaxələndirməyə sövq edir. Həmçinin, Avropa ABŞ-dan daha bahalı, lakin daha “dostcasına” qaz almağa başlayır. Mənim fikirimcə, sanksiyalar götürülməyəcək. Əksinə, Avropa Birliyi təcavüzkara qarşı yeni məhdudiyyətlər tətbiq edəcək”.
Maraqlıdır ki, bu yaxınlarda “Bloomberg” agentliyi Rusiya hökumətinin daxili sənədlərini dərc edib və orada deyilir ki, Rusiyaya qaz nəql edilməsinin dayandırılması qaz hasilatında təhlükə yaradacaq (yataqları konservasiya etmək lazım gələcək) və hətta daxili istehlakın təminatına əngəllər tördəcək.

Məsələ ondadır ki, Rusiya ərazisinin yalnız 72 faizi qazlaşdırılıb. Göründüyü kimi, Kreml rusiyalılar barədə düşünmək əvəzinə qazı boşu-boşuna yandırır və Avropa Birliyi ölkələrini soyuq qışla təhdid edir. Hazırda Rusiya Federasiyası ərazisinin üçdə biri kömür və odunla qızınır.

Əmanəti olan insanlar pullarını əsasən harada saxlamaları ilə bağlı bir sıra araşdırmalar aparılıb.

Belə nəticəyə gəlinib ki, əmanəti olan insanlar pullarını fondlara və ya birjaya yatırır, zəngin insanlar isə pullarını daşınmaz əmlaka, sənətə, biznesə xərcləyirlər.

Məsələn, İngiltərədə varlıların ən çox üstünlük verdikləri investisiya sahələrindən biri təsərrüfat sahələridir. Dünya əhalisinin artması ilə əlaqədar olaraq ərzaq məhsullarına tələbat artdıqca məhsuldar kənd təsərrüfatı torpaqları gəlirli investisiya hesab edilir.

Şirkət sahibi olduqları üçün varlıların əksəriyyəti pullarını başqa şirkətləri almaq üçün istifadə edirlər. Həmçinin incəsənət, avtomobil, saat, şərab və hətta alətlər kimi maraqlara sərmayə yatırmaq da varlılar arasında geniş yayılıb. Varlılar nağd pullarının bir hissəsini daşınmaz əmlaka yatırırlar. Bəziləri London və Nyu-York kimi məşhur şəhərlərdə bahalı daşınmaz əmlak alır, bəziləri isə pullarını digər investorlarla birləşdirir və kommersiya daşınmaz əmlakına sərmayə qoyurlar.

Ölkəmizdə də əmanəti olan və varlı insanlar var. Bizdə də varlı insanların seçimi əsasən digər ölkələrdəkilərlə demək olar ki, eynidir. Ancaq əmanəti olan digər qrup isə hazırkı dövrdə pullarını etibar edəcək ən yaxşı vasitənin hara olduğunu bilmirlər.

Bu gün vətəndaşlar öz pulunu hara etibar edə bilərlər? TEREF.AZ-ın məlumatına görə, iqtisadçı-ekspert Əkrəm Həsənov Cebhe.info-ya bildirdi ki, indiki dövrdə böhranın nə vaxt bitəcəyi bizə məlum deyil və elə bir vaxtda ən yaxşı yığım aləti qızıldır:

“Hər bir halda qızılın qiyməti artacaq. Sadəcə olaraq, qızılı yığmaq, harada saxlamaq da problemdir. Başqa bir yerdə, məsələn, bankda saxlamaq böhran dövrü üçün təhlükəli ola blər. Ona görə də insan məcburdur ki, evində və yaxud başqa yerdə saxlasın, o zaman da oğurlanmaq təhlükəsi var.

Digər ikinci alət daşınmaz əmlak - torpaq və evdir. Nəzərə almaq lazımdır ki, Azərbaycanda perspektivdə daşınmaz əmlakın qiyməti düşəcək. Hazırda bəziləri artdığını deyir. Nəzərə alsaq ki, ölkə iqtisadiyyatında neft və qazın rolu getdikcə azalacaq, burada daşınmaz əmlakın qiyməti ən azı artmayacaq. Burada ikinci problem odur ki, Azərbaycanda qanunçuluq olmadığı üçün hər kəsin daşınmaz əmlakını gəlib əlindən ala bilərlər. Hamımız bunun dəfələrlə şahidi olmuşuq. Şəhərin mərkəzində gəlib əlindən alırlar ki, burada başqa obyekt tikiləcək və s. Bu baxımdan da təhlükə var və hamını düşündürməlidir.

Üçüncü isə vəsait yığımı üçün ən yaxşı vasitə puldur. Pulların içərisində ən etibarlısı ABŞ dollarıdır. Ancaq başa düşmək lazımdır ki, dünyada qlobal proseslər gedir. Dünyanın maliyyə modeli, o cümlədən dolların yeri və rolu dəyişə bilər. Digər tərəfdən də inflyasiya prosesləri gedir. Ümumiyyətlə, pul dəyərdən düşür. Bunu da göz önünə almaq lazımdır. Pulların bankda saxlanılmasının özü də təhlükə ola bilər.

Kimin ki, varidatı çoxdur, qeyd etdiyim üç alətə də qoysa daha yaxşı olar. İmkanı varsa xaricdə daşınmaz əmlak ala bilər. İnkişaf etmiş ölkələrdə daşınmaz əmlakın qiyməti düşür-qalxır. Ancaq mülkiyyət hüququ nəinki bizdə, orada daha yaxşı qorunur”.

Qərb bu il dekabrın 5-dən Rusiya neftinin marjinal qiymətlərini məhdudlaşdırmağa cəhd etmək niyyətindədir.

Teleqraf.com xəbər verir ki, bu barədə ABŞ Maliyyə Nazirliyinin dərc etdiyi ilkin qərarlarda deyilir və bu, kollektiv Qərb tərəfindən Rusiya nefti üçün qiymət tavanının müəyyən edilməsinə gətirib çıxarmaq məqsədi daşıyır.

Beləliklə, Amerika maliyyə departamenti dekabrın əvvəlindən ABŞ və Aİ-nin Rusiyadan neftin qiymətini məhdudlaşdırmağa çalışmaq istəyi ilə bağlı əvvəllər dərc edilmiş məlumatların doğruluğunu rəsmən təsdiqləyib.

Türkiyə regional və qlobal problemlərin həlli üçün sıx diplomatiyanı və müzakirələri qətiyyətlə davam etdirəcək.

Axar.az xəbər verir ki, bu barədə Türkiyənin xəzinə və maliyyə naziri Nurəddin Nəbati taxıl dəhlizi ilə bağlı açıqlamasında deyib.

“Qlobal ərzaq qiymətlərində enmə tendensiyasının müşahidə olunması heç şübhəsiz ki, Rəcəb Tayyib Ərdoğanın təsiridir. Dünyaya nəfəs aldıran bu razılaşmanın müzakirə mərhələsində Türkiyənin üzərinə götürdüyü strateji rol və diplomatik nailiyyət olduqca mühümdür”, - deyə nazir bildirib.

Dövlət Statistika Komitəsinin (DSK) ötən il üçün açıqladığı ərzaq balansından görünür ki, ölkədə makarona tələbat kəskin şəkildə artıb.

Statistikaya görə, 2019-cu ildə Azərbaycanda adambaşına 1.6 kiloqram makaron yeyilib. 2020-ci ildə bu göstərici 2.2 kiloqrama yüksəlib. Ötən il həmin rəqəm artıq 2.8 kiloqrama çatıb. Beləliklə, son iki ildə adambaşına 75 faiz daha çox makaron məmulatı yeyilib.

DSK bildirir ki, ötən il Azərbaycanda 13 min 245 ton makaron məmulatı istehsal edilib. Bu, iki il əvvəllə müqayisədə üç dəfədən çox artım deməkdir. Ötən il daha 16 min ton makaron məmulatı da xaricdən gətirilib. Deməli, ölkənin özünü makaronla təminetmə göstəricisi 47.2 faizdir və yerli istehsal tələbin hətta yarısını ödəyə bilmir. Ötən il əhalinin şəxsi istehlak fonduna daxil makaron məmulatının həcmi 28 min 486 ton olub. Bu göstərici də son iki ildə 13 min ton artıb. Makarona tələbat artsa da ölkədə adambaşına ət istehlakı dünya standartlarından təxminən iki dəfə geri qalır.

Dövlət Statistika Komitəsinin göstəricilərinə əsasən, ötən il Azərbaycanda adambaşına düşən ət və ət məhsulları istehlakı cəmi 40.8 kiloqram olub. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) müəyyənləşdirdiyinə görə, adambaşı ət norması il ərzində 78 kiloqram olmalıdır. Azərbaycan bu göstəriciyə görə MDB məkanında ən son yeri tutan ölkələrdəndir. Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatlarından aydın olur ki, adambaşına düşən ət istehlakı Belarusda 97, Rusiyada 76, Qazaxıstanda 74, Moldovada 56, Qırğızıstanda 42 kiloqramdır. Diqqətçəkən məqamlardan biri də ölkədə adambaşına düşən mal əti istehlakının ard-arda üç ildir ki, azalmasıdır. 2018-2020-ci illərdə Azərbaycanda adambaşına düşən mal əti istehlakı 16 kiloqramdan çox olurdu. Ötən il bu rəqəm 16 kiloqramdan aşağı düşərək 15.9 kiloqram olub və əvəzində toyuq əti daha çox yeyilib. 2018-2020-ci illərdə Azərbaycanda orta illik quş əti istehlakı adambaşına 14.7 kiloqram idi. 2021-ci ildə həmin rəqəm 15.4 kiloqrama yüksəlib. Bu baxımdan, rəqəmlərdən aydın olur ki, əhalinin daha bahalı mal ətinə tələbatını nisbətən daha ucuz toyuq əti əvəzləyib.

Son bir ildə Azərbaycanda ərzaq məhsulları, rəsmi rəqəmlərə görə, 21 faiz bahalaşıb. Bu artım ət məhsullarından da yan ötməyib. Son bir ildə toyuq əti 19 faiz, mal əti təxminən 10 faiz bahalaşıb.

Rasim Əliyev

“AzPolitika.info”

“Neftin dünya bazar qiyməti 1 gündən 7 faizdən çox ucuzlaşıb. Bir gün əvvəl bareli 94.0 dollara satılan Brent markalı neft indi 88.0 dollardan ucuz təklif olunur”.

Bunu iqtisadçı deputat Vüqar Bayramov deyib. Onun sözlərinə görə, avqustun son iş həftəsinin ilk günü ilə müqayisədə neft 17 faizdən çox dəyərsizləşib:

“Neftin qiymətindəki son azalmalar qlobal iqtisadiyyatdakı resessiya riskinin güclənməsi ilə bağlıdır. Rusiya-Ukrayna müharibəsi kontkestində 2022-ci il üçün qlobal iqtisadi artım proqnozu 4.1 faizdən 2.9 faizədək azaldılıb. Avropa İttifaqı üçün builki proqnozlara yenidən baxılıb. İlin əvvəlində 4.0 faiz artım proqnozlaşdıran avropalılar bu göstəricini 2.8 faizədək azaldıblar. Bütün bunlar neftə olan tələbin azalacağı ilə bağlı bazar tərəddüdlərini artırıb və bu da qiymətlərdə müşahidə olunmaqdadır”.

Deputat bildirib ki, dünyada ikinci ən böyük neft istehlakçısı olan Çin pandemiya səbəbindən iqtisadi məhdudiyyətləri genişləndirir: “Bu isə Çin iqtisadiyyatındakı gözlənilən artımlara nail olmaqda çətinlik yaradır. Hazırda Çində 65 milyon insan sərt karantin rejimində yaşayır. Bu arada Qərbin İran ilə danışıqları daha da intensivləşib. İrana qarşı sanksiyaların yumşalacağı halda gələn ilin ikinci yarısı neftin bir barelinin qiymətinin 65.0 dollaradək ucuzlaşacağı istisna edilmir. Bütövlükdə, qlobal durğunluq, bazara daha çox neftin çıxarılması kimi proseslər neft bazarı üçün nikbinlik vəd etmir.

Təbii ki, neftin qiyməti yalnız iqtisadi deyil, eyni zamanda siyasi faktorlardan asılı olduğundan, istənilən zaman bazarda sıçrayışlar istisna edilmir. Neft bazarındakı proqnozlaşdırılmayan volatillik bir daha təsdiq edir ki, enerji resursları ilə zəngin ölkələr üçün güclü qeyri-neft sektoru formalaşdırmaq alternativsizdir. Neft bazarındakı sıçrayışlar istənilən zaman neft gəlirlərini kəskin azalda bilər”.

Ukrayna limanlarından taxıl daşıyan dörd gəminin dә yola düşdüyü bildirilib.
Teref.az xəbər verir ki, bu barәdә Türkiyənin Milli Müdafiә Nazirliyinin rәsmi ‘‘Twitter’’ sәhifәsindә verilәn bәyanatda vurğulanır.

Xatırladaq ki, iyulun 22-də İstanbulda Ukrayna limanlarında gözləyən taxılın daşınması sazişinin imzalanma mərasimi baş tutub. Mәrasimdә Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan, Birlәşmiş Millәtlәr Tәşkilatının Baş katibi Antonio Quterreş, Rusiya və Ukrayna nümayəndə heyətləri iştirak ediblәr.

Dövlət Statistika Komitəsi (DSK) ötən il üçün ərzaq balansına dair göstəriciləri açıqlayıb. Bu balansda önəmli məhsul çeşidlərinin yetişdirilməsi, xaricdən gətirilməsi və istifadəsi ilə bağlı bilgilər əks olunur. Üstəlik, həmin göstəricilər ölkədə yerli istehsalın mühüm növ məhsullarla təminat səviyyəsini ölçməyə imkan verir.

Buğda təminatı nə yerdədir?
Ərzaq balansında ən çox gözlənilən rəqəmlər buğda ilə bağlı idi. Buğda təminatı ölkədə ən çox müzakirə edilən məsələlərin, bəlkə də, başında gəlir. Axı Azərbaycan ənənəvi olaraq öz taxıl ehtiyaclarını idxal hesabına qarşılayır. Ölkənin əsas taxıl təminatçısı isə Rusiyadır. Ancaq Rusiya Ukraynaya savaş açdığından sanksiyalara məruz qalıb və bu üzdən taxıl ixracını məhdudlaşdırıb. Ukrayna da dünyanın ən böyük taxıl istehsalçılarından biri olduğu üçün son aylarda taxıl bazarı ciddi böhran yaşayır. Bu böhran taxıl məhsullarının qiymətini kəskin bahalaşdırıb.

Bu bahalaşmanın təsirləri Azərbaycanda da ciddi şəkildə hiss edilib. Əks halda son bir il içində bir neçə dəfə ölkədə çörək və un qiymətlərinin artırılmasına dair qərar qəbul edilməzdi. Prezident İlham Əliyev də taxıl təminatı ilə bağlı açıqlamasında bildirmişdi ki, yaxın illərdə Azərbaycan bu məhsuldan asılılığını aradan qaldıra bilməyəcək.

DSK-nın açıqladığı rəqəmlərdən aydın olur ki, ötən il Azərbaycanda 1 milyon 837 min ton buğda yetişdirilib. Bu rəqəm 2020-ci illə müqayisədə 20 min tona və ya 1 faizə yaxın artım deməkdir. Ancaq ötənilki göstərici 2018 və 2019-cu illərdəki rəqəmlərdən 200 min tona yaxın geri qalır. Ötən il Azərbaycan 1 milyon 148 min ton buğda idxal edib. Bu o deməkdir ki, Azərbaycanın 2021-ci ildə özünü buğda ilə təminatı 61.5 faizdir. Əvvəlki iki ildə bu göstərici 57.1 faiz idi. Amma bir məqamı da nəzərə almaq lazımdır ki, Azərbaycanın bütövlükdə buğda təminatında idxaldan asılılığı 40 faizə yaxın olsa da, sırf ərzaqlıq buğdada bu asılılıq daha kəskindir. Hökumət rəsmiləri bildirmişdi ki, Azərbaycanın öz istehsalı taxıla tələbatını cəmi 25 faiz ödəyir.

Cədvəl: 2016-2021-ci illərdə Azərbaycanda buğda istehsalı (tonla)

İl İstehsal (tonla)
2021 1 milyon 837 min
2020 1 milyon 818 min
2019 2 milyon 114 min
2018 1 milyon 991 min
2017 1 milyon 769 min
2016 1 milyon 799 min
Azərbaycan buğdanı nəyə sərf edir?
Ərzaq balansında açıqlanan göstəricilər ölkədə buğdanın hansı istiqamətlərdə istifadə edildiyini də göstərir. Rəsmi rəqəmlərə görə, ötən il Azərbaycan un istehsalı üçün toplam 2 milyon 4 min ton buğdadan yararlanıb. Bu, əvvəlki iki ildəki göstəricidən 400 min tona yaxın aşağı nəticədir. Ötən il Azərbaycanda istifadə olunan taxılın yarısından çoxu məhz un üçün sərf edilib. Ölkədə un istehsalında gərəkən buğdanın böyük hissəsi xaricdən gətirilir. Yerli buğda istehsalının daha çox paya sahib olduğu sahə isə heyvandarlıqdır. Buğdanın ən çox istifadə edildiyi ikinci sahə də elə heyvandarlıqdır. Ötən il Azərbaycanda 763 min ton buğda məhz heyvan və quş yemi kimi istifadə edilib. Daha 133 min ton buğda isə toxum kimi ayrılıb. 2021-ci ildə 4 min 154 ton buğda da ölkədə spirt və pivə istehsalına ayrılıb.

Diqqətçəkən daha bir dəyişiklik qarışıq yem istehsalına ayrılan buğda həcmindəki ciddi artımla bağlıdır. Öncəki illərdə Azərbaycanda qarışıq yem istehsalına illik ortalama 40 min ton buğda sərf edilirdi. Ötən il bu rəqəm birdən-birə 100 min ton artaraq 141 min tona çatıb. Əvəzində kraxmal istehsalına sərf edilən buğdanın həcmi azalıb. Daha öncəki illərdə bu məqsədlə hər il təxminən 430 ton buğda sərf edilirdi. Ötən il həmin rəqəm cəmi 84 ton olub. Ölkənin buğda təminatına təsir göstərən daha bir ciddi dəyişiklik itkilərin həcmindəki ciddi azalmadır. Əvvəlki illərdə hər il 200 min tondan çox buğda itkiyə gedirdisə, 2021-ci ildə bu rəqəm 59 tona enib. Əvəzində ilin sonuna qalıq buğda həcmi kəskin azalıb. 2020-ci ildən öncəki illərdə ölkədə ilsonu qalıq sayılan buğdanın həcmi 800 min tonu ötürdü. Həmin ildə bu rəqəm 567 min tona, 2021-ci ildə isə cəmi 326 min tona enmişdi.

Bəs digər taxıl məhsulları?
Ötən il arpa istehsalında artım qeydə alınıb və 2015-ci ildən bəri ilk dəfə arpa istehsalı bir milyon tonu ötüb və ölkə özünü arpayla tam yerli istehsal hesabına təmin edib. Azərbaycanın illik arpa idxalı cəmi 16 min ton olub. Ölkə ötən il hətta 36 min ton arpanı ixrac da edə bilib. Yetişdirilən arpa, əsasən, iki sahəyə yönəldilib. Onun 1 milyon 31 min tonu heyvandarlıqda yem kimi istifadə edilib, 58 min ton arpa isə pivə istehsalına yönəldilib.

Ötən il ölkədə 104 min ton qarğıdalı yetişdirilib. Qarğıdalı təminatında yerli istehsalın payı 90 faizi aşıb. Eyni zamanda, vələmir istehsalında da bu göstərici 90 faizə yaxın olub. Taxıl təminatı ilə bağlı rəqəmlərdən aydın olur ki, digər taxıl məhsullarının təminatında yerli istehsal qənaətbəxş olsa da, buğda təminatında idxaldan ciddi asılılıq davam edir.
pressklub