“Avropa İttifaqı (Aİ) tərəfi Fransada “sarı gödəkçəlilər” aksiyasında etirazçıların öldürülməsi, Fransanın neokolonial siyasəti nəticəsində dənizaşırı ərazilərdə yerli əhaliyə qarşı işgəncələr, Aİ strukturlarında rüşvətxorluq və korrupsiya hallarının yayılması, İslamofobia və müsəlmanlara qarşı hücum faktları hələ də araşdırılmayıb və Aİ tərəfi bu problemlərə adekvat münasibət bildirməyib”.

Gununsesi.info xəbər verir ki, bunu Xarici İşlər Nazirliyinin mətbuat katibi Ayxan Hacızadənin Avropa Şurasının İşgəncənin və Qeyri-insani yaxud Ləyaqəti Alçaldan Rəftar və ya Cəzanın Qarşısının Alınması üzrə Komitəsinin (İQAK) ictimai bəyanatına dair Avropa İttifaqının 11 sentyabr tarixli çıxışı ilə bağlı medianın sualına cavabında bildirib.

Onun sözlərinə görə, Xarici İşlər Nazirliyi 4 iyul 2024-cü il tarixində İQAK-ın ictimai bəyanatına dair təfərrüatlı şərh verib.

“Avropa İttifaqının yenidən bu ictimai bəyanata istinadən qərəzli açıqlamalar verməsi qəbuledilməzdir və bu qarayaxma kampaniyasını qətiyyətlə rədd edirik. Ölkəmizə qarşı bu kimi əsassız bəyanatlarla çıxış etmək əvəzinə, qarşı tərəfi Aİ üzv dövlətlərində insan hüquqlarının pozulması hallarına diqqət yetirməsini tövsiyə edirik. Aİ tərəfi Fransada “sarı gödəkçəlilər” aksiyasında etirazçıların öldürülməsi, Fransanın neokolonial siyasəti nəticəsində dənizaşırı ərazilərdə yerli əhaliyə qarşı işgəncələr, Aİ strukturlarında rüşvətxorluq və korrupsiya hallarının yayılması, İslamofobia və müsəlmanlara qarşı hücum faktları hələ də araşdırılmayıb və Aİ tərəfi bu problemlərə adekvat münasibət bildirməyib. Həmçinin təəssüf hissi ilə qeyd edirik ki, Aİ-nin himayədarlıq etdiyi Ermənistanda insanların fundamental hüquq və azadlıqlarının pozulmasına, siyasi təqiblər nəticəsində həbs edilmiş şəxslərin həbsxanalarda həyatlarını itirməsi hallarına, habelə siyasətçilər və onların ailə üzvlərinə qarşı təqiblərə Aİ-nin biganə qalması da ikili standartların bariz nümunəsidir. Qeyd edilənlər fonunda, Aİ-nin bu cür qərəzli və ədalətsiz bəyanatları Azərbaycanın daxili işlərinə müdaxilə kimi qiymətləndirilir. Xüsusilə də, COP29 tədbiri ərəfəsində Azərbaycana qarşı aparılan bu qarayaxma kampaniyası ölkəmizə qarşı qərəzin açıq-aşkar nümunəsidir”, – deyə Ayxan Hacızadə bildirib.

XİN rəsmisi bildirib ki, Azərbaycanda insanların bütün hüquqları qorunur, azadlıqdan məhrum edilmiş şəxslərin müdafiə olunması ilə yanaşı, müvafiq təcrübənin ümumi qəbul edilmiş beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılması sahəsində əhəmiyyətli irəliləyiş əldə edilməkdədir. O da vurğulanıb ki, Avropa İttifaqının bu barədə iddiaları tamamilə əsassızdır.

Xatırladaq ki, Avropa İttifaqı (Aİ) Avropa Şurası Nazirlər Komitəsinin 11 sentyabr tarixli iclası zamanı İşgəncənin və Qeyri-insani yaxud Ləyaqəti Alçaldan Rəftar və ya Cəzanın Qarşısının Alınması üzrə Komitənin (İQAK) 3 iyul tarixli ictimai bəyanatına istinad edərək Azərbaycanla bağlı tənqidi çıxış edib.

Nairi Sarkisyan: “Əgər bu temp davam edərsə, yaxın 25 ildə ölkədə erməni qalmayacaq”

Natiq Cəfərli: “Ermənistanın dövlət kimi var olması şansı ancaq sülhdən, qonşularla normal münasibətlərdən asılıdır”

Qabil Hüseynli: “Bir neçə ildən sonra Ermənistanda əhalinin sayı 1 milyona düşsə, təəccüblü olmayacaq”

“Yaxın 10 ildə Ermənistanın əhalisi 800 min nəfər azalaraq 2,2 milyon nəfərə düşə bilər. Əgər bu temp davam edərsə, yaxın 25 ildə ölkədə erməni qalmayacaq”. Bu sözləri Ermənistanın Hesablama Palatasının rəhbəri Nairi Sarkisyan deyib. Onun sözlərinə görə, əhalinin azalmasının əsas səbəbləri arasında doğum səviyyəsinin aşağı olması, mühacirət və Qarabağdakı müharibənin nəticələri göstərilir.

O cümlədən, ötən il 48 min vətəndaş Ermənistanı tərk edib və geri qayıtmayıb. Palata rəhbəri qeyd edib ki, Ukraynada müharibə başlayandan sonra Rusiyaya gedən Ermənistan vətəndaşlarının sayı azalıb. “Lakin ABŞ-da yaşamaq istəyənlərin sayı durmadan artır. “Green card” almaq istəyən ermənilərin böyük növbələri yaranıb”.

Sarkisyan bu ilin sonuna kimi ölkəsini tərk edənlərin sayının 2023-cü ilin göstəricisindən çox ola biləcəyini istisna etmir. Onun sözlərinə görə, ölkədə işsizliklə bağlı vəziyyət də acınacaqlıdır və insanlar dalana dirənib.

“Ölkədə 1 milyon 150 min insanın sosial qayğıya ehtiyacı var. Onlardan 204 mini işsiz, 960 mini iş qabiliyyəti olmayan insanlardır - pensiyaçılar, uşaqlar, əlillər”, - deyə Sarkisyan həyəcan təbili çalıb.

İlkin siyahıyaalma məlumatlarına görə, Ermənistanın daimi əhalisi 2 milyon 928 min 914 nəfərdir. Yerli əhalinin sayı isə 2 milyon 638 min 917 nəfər təşkil edir.

REAL Partiyasının Siyasi Komitəsinin üzvü, iqtisadçı Natiq Cəfərli AYNA-ya deyib ki, Ermnistanda demoqrafik vəziyyətin acınacaqlı olmasını artıq erməni rəsmilər etiraf edirlər. Onun sözlərinə görə, 1991-ci ildə Ermənistan müstəqillik əldə etdikdə ölkə əhalisi 3 milyon 633 min 301 nəfər idi: “20 ildən sonra, 2011-ci ildə əhali sayı 3 milyon 215 min 299 nəfər, 2021-ci ildə isə 2 milyon 964 min 55 nəfər olub. İndi isə Ermənistanın daimi əhalisi 2 milyon 928 min 914 nəfərdir ki, bu, son 30 ildə Ermənistan üçün fəlakətli demoqrafik vəziyyətdir. Bir çox mütəxəssislərin hesablamalarına görə demoqrafik "əyri"də Ermənistan kritik nöqtəni keçib, əhalinin azalma trendi davam edəcək”.

"Demokrafik böhran dərinləşir, iqtisadi və sosial vəziyyət ağırlaşır. Bütün bu çağırışların qarşısında Ermənistanın yeganə yolu sülhdür, əminamanlıqdır, sərhədlərin açılması və regional ticarətin canlanmasıdır. Deməli, Ermənistanın dövlət kimi var olması şansı ancaq sülhdən, qonşularla normal münasibətlərdən asılıdır”, Cəfərli vurğulayıb.

Sabiq dövlət müşaviri Qabil Hüseynli də AYNA-ya açıqlamasında qeyd edib ki, Ermənistanın tək çıxış yolu Azərbaycanla sülhdən, Türkiyə ilə münasibətlərin normallaşmasından keçir: “İndi Ermənistanda qüvvələr var ki, revanşdan, Azərbaycan ərazilərini yenidən işğal etməkdən, bunun üçün hazırlıqlar görülməli olduğundan danışırlar. Həmin ermənilər özlərinin saylarını hesablayan rəsmilərinin dediklərinə baxsınlar, saylarının nə qədər olduğunu görsünlər, ondan sonra revanşdan danışsınlar”.

“Hələ 1990-cı ildən Ermənistan demoqrafik çıxılmazlığa doğru hərəkət etdi. Birinci Qarabağ müharibəsindəki itkilər, ondan sonra səfalətin başlaması Ermənistan əhalisinin sayında azalmanın artan xətlə getməsinə səbəb oldu. Sosial-iqtisadi vəziyyəti ağırlaşan əhali kütləvi şəkildə Ermənistanı tərk etdi və qayıtmadılar. İkinci Qarabağ müharibəsindəki ağır məğlubiyyətdən sonra ermənilər ölkələrində perspektivin qalmadığını, yaşam şəraitinin daha da ağırlaşacağını dərk etdilər. 2020-ci ildən başlayan kütləvi köç dalğası bu gün də davam etməkdədir və bundan sonra da davam edəcək. Bir neçə ildən sonra Ermənistanda əhalinin sayı 1 milyona düşsə, təəccüblü olmayacaq. Ümumiyyətlə, bu gün Ermənistanda qalıb yaşayanların 70 faizi qocalardır. Gənclər imkan tapan kimi ölkəni tərk edirlər. Bunu mən demirəm, erməni ekspertlərin özlərinin hesablamalarının nəticəsi deyir. Yenə də deyirəm, Ermənistanın çıxış yolu Azərbaycanla sülhdən, iqtisadiyyatını canlandırmaqdan keçir. Bu barədə erməni rəsmilər yaxşı-yaxşı düşünməlidirlər”, - politoloq fikrini tamamlayıb.

Müəllif: Turan Abdulla

10 noyabr üçtərəfli bəyanatı artıq Ermənistan üçün mövcud deyil, buna görə də, o sənədin hansısa bəndinin icrası da müzakirə mövzusu ola bilməz.

Teleqraf.com xəbər verir ki, bunu Ermənistanın hakim “Vətəndaş Müqaviləsi” Partiyasının parlament fraksiyasının rəhbəri Artur Ovannisyan deyib.

Deputat Ermənistanın Rusiyanın Zəngəzur dəhlizinə nəzarətinə qarşı olduğunu bildirib:

“Əvvəldən bəyan etmişik ki, Ermənistan ərazisindən heç bir kənar yol keçməyəcək. Ermənistanda yola kimin nəzarət edəcəyinə Ermənistan hökuməti qərar verəcək. Burada başqa heç bir ölkə o yola nəzarət edə bilməz. Nikol Paşinyan Rusiyanın gəlib nəzarət etməli olduğu sənədi imzalamayıb. Rusiya tərəfi bunu belə şərh edir, biz dəfələrlə cavab vermişik ki, bu şərh yersizdir”.

Ovannisyan iddia edir ki, 10 noyabr bəyanatı atəşkəslə bağlı sənəddir:

“Bəli, o vaxt yola nəzarəti mexanizmləri söhbəti vardı, amma vəziyyət göstərdi ki, 10 noyabr bəyanatı artıq mahiyyətcə yoxdur”.

Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrov bundan öncə Ermənistandan Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə bağlı üzərinə götürdüyü öhdəliyi yerinə yetirməyi tələb edib. Söhbət Azərbaycan, Ermənistan və Rusiya arasında imzalanmış 10 noyabr bəyanatının 9-cu bəndindən gedir.

Cənubi Qafqazda mürəkkəb geosiyasi və geostrateji proseslərin getdiyi bir zamanda ötən həftə ABŞ Müdafiə Kəşfiyyat İdarəsinin Avropa Avrasiya Regional Mərkəzinin rəhbəri Patrik Prioru Bakıya gəldi.

MKİ nümayəndəsinin Azərbaycana səfəri sözsüz ki, çoxlu suallara yol açırdı. Çünki MKİ rəhbərliyindən İrəvana da səfərlər intensiv xarakter almışdı. Bu baxımdan Patrik Priorunun Bakıda olması kifayət qədər önəmli səfər idi, habelə, Azərbaycan-Ermənistan danışıqları ərəfəsində vacib görüş idi. Səfər çərçivəsində o, Azərbaycan Prezidentinin köməkçisi - Prezident Administrasiyasının Xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyevlə görüşüb. Görüşdə ABŞ-Azərbaycan münasibətlərini və təhlükəsizlik əməkdaşlığının müzakirə edildiyi bildirilir. Bundan öncə səfirlik belə bir paylaşım etmişdi: “Biz təhlükəsizlik sahəsində ABŞ-Azərbaycan əlaqələrinin gücləndirilməsi məsələləri ilə bağlı Azərbaycan hökuməti ilə məsləhətləşmələr aparmaq üçün Bakıya gələn ABŞ Müdafiə Kəşfiyyat İdarəsinin Avropa-Avrasiya Mərkəzinin rəhbəri cənab Patrik Prioru ürəkdən salamlayırıq”.

Söhbət hansı məsləhətləşmələrdən gedir? Amerikalı kəşfiyyat rəsmisinin Azərbaycan səfəri ilə bağlı müxtəlif versiyalar səslənir. Onların arasında Zəngəzur dəhlizinə nəzarətin hansısa xarici (Qərb) şirkətinə həvalə edilməsinə rəsmi Bakını razı salmaq istəməsi ilə bağlı ehtimal da var. Hətta belə fikir var ki, bu səfərin proqramı Azərbaycanın maraqlarına uyğun sayılmır. ABŞ təhlükəsizlik yetkilisi Bakıdan nə ilə getdi və bu səfərin təsiri özünü bölgədə nə vaxt göstərməyə başlayacaq?

Professor Qabil Hüseynli istisna etmir ki, Zəngəzur dəhlizinin Rusiyanın nəzarətindən kənarda açılması mövzusu MKİ rəsmisinin portfelində olan məsələlərdən biridir. Onun zənnincə, ABŞ regiona Ermənistan üzərindən nüfuz etməyə səy göstərir və hazırda geoekonomik hədəf Orta dəhlizin Rusiyasız işə düşməsidir. Bununla belə, politoloq regionda təhlükəsizliyin gücləndirilməsi, İranın bitməyən “qırmızı xətt” eyhamlarının da müzakirə oluna biləcəyini mümkün sayır: “Amerika kəşfiyyatı Ermənistana ayaq açıb və tez-tez səfərlər edirlər. İrəvandakı səfirliyində də kəşfiyyatçıların olması şübhə doğurmur. Məni maraqlandıran odur ki, Tehranın qarşı çıxdığı dəhlizlə bağlı Vaşinqton nə düşünür? Yəni İran etiraz edir, amma müttəfiqi Rusiyaya bu koridor lazımdır. Əgər bu logistika işə düşərsə, İran Kremlin yanında olacaq, ya yox? Düşünürəm ki, Cənubi Qafqazda təhlükəsizlik ən kövrək məsələdir. İndi tərəflərin üst-üstə düşməyən mövqeləri ucbatından mübahisə daha qızğın xarakter ala bilər. Görünür ki, MKİ rəsmisi Bakının Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı mövqeyini dəqiqləşdirmək istəyib. Lakin Azərbaycanın baxışı ortadadır - qərb rayonlarımızdan Naxçıvana gediş-gəliş maneəsiz təmin olunmalıdır”.

Q.Hüseynli xatırladır ki, yola kontrolun özəl şirkətə verilməsi gündəmə gəlib və ABŞ bu mövzuda Azərbaycanın münasibətini bilmək istəyib: “Yəni bizim üçün Rusiya Federal Təhlükəsizlik Xidmətinin, yoxsa hər hansı özəl şirkətin Naxçıvana gediş-gəlişə nəzarət etməsinin fərqi varmı? - bunu öyrənmək istəyə bilərlər. Əslində Azərbaycana lazım olan üçtərəfli sənədin 9-cu bəndinin yerinə yetirilməsidir. Ermənistan öhdəlik götürüb. Paşinyan təhrif edərək deyir ki, yolun təhlükəsizliyinin qarantiyası Ermənistandadır. Bəli, belədir, amma yola nəzarət ruslara verilməlidir. Bu öhdəlik var. Paşinyan doğru deyir, təhlükəsizliyi Ermənistan təmin etməlidir, amma yola kontrol Rusiya Federal Təhlükəsizlik Xidmətində olmalıdır, buna da qol çəkib. Onun çıxışı Paşinyanın sənədi təhrif etməsi kimi dəyərləndirilir. Lakin belə deyil, sadəcə, erməni baş nazir təhlükəsizliklə bağlı hissəni qeyd edib, nəzarət haqda heç nə deməyib və üstündən keçib. Bu da ondan irəli gəlir ki, hər məsələdə Rusiyaya yarınan Ermənistan hakimiyyəti Qərbin himayəsi ilə dəhlizə kontrolu ruslara vermək istəmir”.

Politoloq Xaqani Cəfərlinin fikrincə, ABŞ Azərbaycanın təhlükəsizliyinin təmin olunmasında mühüm rol oynayan dövlətdir: “Ötən 33 ildə ABŞ-ın Azərbaycanın təhlükəsizliyinə töhfə verməsi barədə Azərbaycan rəsmiləri tərəfindən çoxsaylı müsbət fikirlər səsləndirilib. Bütövlükdə, ABŞ öz müttəfiqlərini və tərəfdaşlarını bir qayda olaraq kəşfiyyat kanalları vasitəsilə məlumatlandıraraq onları arzuolunmaz hadisələrdən sığortalamağa çalışır. Ehtimal oluna biləcək xüsusi terror hadisələri ilə bağlı müttəfiqlərini və tərəfdaşlarını məlumatlandırır”. Ekspertin sözlərinə görə, ABŞ-ın yüksək rütbəli rəsmisinin Azərbaycana səfəri Rusiya ilə bağlı ola bilməz: “Çünki Rusiya ilə münasibətlər, Rusiyanın Ukraynaya qarşı müharibəsi, Rusiyanın İranla yaxınlaşması və Ermənistana təzyiqləri daha çox siyasi mövzulardır. Səfərin məqsədi ABŞ-ın Azərbaycanla təhlükəsizlik sahəsində münasibətlərini möhkəmləndirməklə bağlıdır. Həm də Azərbaycana terror hadisələrinin artma ehtimalı ilə bağlı məlumatlar verməkdir”.

“Yeni Müsavat”

Rusiya Federasiyası Statistika Komitəsinin məlumatına görə, 2024-cü ilin ilk altı ayında yeni doğulanların sayı 2023-cü ilin birinci yarısı ilə müqayisədə 16,6 min nəfər azalıb.

Rusiya mediası xəbər verir ki, bir il əvvəl Rusiyanın müasir tarixində doğum səviyyəsinə görə antirekord qeydə alınıb.

2024-cü ilin iyun ayında rusiyalı gənclərin sayı daha 6% azalıb. Ölkədə 98,6 min körpə doğulub. Bu rəqəm ilk dəfə olaraq 100.000 doğumdan aşağı düşüb.

2024-cü ildə Rusiya əhalisinin təbii azalması daha da sürətlənib. Bir neçə ildir ki, ölkədə əhalinin azalması yavaş templə davam edirdi.

Buna qədər ekspertlər demoqrafik balansın 3-dən artıq övlad sahibi olmaq istəyən miqrantlar tərəfindən qorunduğunu qeyd edirdilər. Ancaq bu il minlərlə leqal və qeyri-leqal miqrantın Rusiyadan qovulması, eləcə də Rusiyaya yerləşmək istəyən yeni miqrantlara əngəl yaradılması bu kimi statistikaların göstəricilərinə mənfi təsir göstərir.

Cümə günü hakim Donald Trumpın “pul müqabilində susmaq” işi üzrə hökmünü noyabr seçkilərindən sonraya qədər təxirə salmağa razılaşdı. Bu qərar cinayət hökmündən sonra Respublikaçılar Partiyasından prezidentliyə namizəd üçün əhəmiyyətli qələbə kimi qiymətləndirilir.

Manhetten hakimi Xuan Merçan hökmün oxunmasını noyabrın 26-na qədər, prezident seçkilərindən bir neçə həftə sonraya qədər təxirə saldı.

Hakim Merçan həmçinin müdafiə tərəfinin toxunulmazlıq səbəbilə hökmün ləğvi edilməsi ilə bağlı müraciətini də nəzərdən keçirir. Həmin qərarın açıqlanması sentyabrın 18-nə, seçkidən təxminən yeddi həftə öncəyə təyin edilib.

Merçanın qərarında qeyd edilir ki, hökm tarixinin səsvermədən sonraya saxlanılmasının məqsədi bu prosesin seçkilərə təsirə malik ola biləcəyi görüntüsündən yayınmaqdır.

"Məhkəmə ədalətli, qərəzsiz və siyasətdən kənar bir qurumdur", hakim Merçanın qeydində deyilir.

Trampın vəkilləri hökmün oxunmasının yubadılması üçün bir neçə cəbhədə çalışıblar - həm hakimə müraciət ediblər, həm də federal məhkəmənin müdaxiləsini xahiş ediblər. Onlar iddia edirlər ki, hökmün seçkilərdən öncə oxunması rəqabətli seçki yarışında seçkiyə müdaxilə olacaq.

Donald Tramp bu ilin may ayında Nyu-Yorkda porno-aktrisa Stormi Danielsə "pul müqabilində susmaq"la əlaqədar qaldırılan cinayət işində bütün maddələr üzrə ABŞ-ın sabiq prezidenti kimi təqsirli elan edilib.

Amerikanın az qala 250 illik tarixində ilk dəfədir ki, sabiq prezident cinayət məhkəməsində təqsirli bilinib.

Ukraynanın Gürcüstandakı müvəqqəti işlər vəkili geri çağırılıb.

“Report” xəbər verir ki, bu barədə Ukraynanın yeni xarici işlər naziri Andrey Sibiqa sosial şəbəkə hesabında yazıb.

Nazir bu addımın səbəbini müharibə şəraitində olan ölkədə diplomatiyanın reallıqlarını tam dərk etməməsi ilə göstərib. O, həmçinin Ukraynanın səfir və konsullarını mərkəzdən göstəriş gözləməməyə və fəal mövqe tutmağa çağırıb.

Qeyd edək ki, Ukraynanın Gürcüstandakı səfirliyinin fəaliyyətinə Mixail Xarişin rəhbərlik edirdi.