ABŞ-nin indiki rəhbərləri Vladimir Putinə nədən rəğbət bəsləyirlər? ABŞ Prezidenti Donald Tramp və vitse-prezident Cey Di Vensin Ukrayna lideri Volodimir Zelenskiyə qarşı nümayiş etdirdikləri kobud rəftardan hansı siyasi nəticəni çıxarmaq olar?

Bu suallar ABŞ-də də aktualdır. Rusiyanın Ukraynada törətdiklərinə Ağ Evin etinasız yanaşması və bəzi hallrda isə bunlara bəraət qazandırması ABŞ mətbutatında geniş rezonansa səbəb olub və KİV-lərin əksəriyyəti Trampla Vensi kəskin şəkildə tənqid edirlər.

“AzPolitika” xəbər verir ki, ABŞ-nin “The Hill” qəzeti “Tramp və Vens nədən Ukraynaya səfər etmirlər?” başlıqlı məqaləsində Ağ Ev rəhbərliyinin Ukraynaya qarşı yürütdüyü siyasətə acı sarkazmla yanaşılır.

Həmin məqaləni qısa ixtisarla təqdim edirik: ”Ümumiyyətlə, onlar(Tramp və Vens) qorxmaz və cəsarətlidirlər, yoxsa özlərini sadəcə bu cür qəhrəman göstərirlər? Müharibənin davam etməsi onları narahat edə bilməz. Hətta Tanrı da Trampın tərəfindədir və guya ki, onu sui-qəsddən xilas edib.

Hazırda Ukrayna Rusiya imperializmi ilə Qərb demokratiyası arasında sıxışıb qalmış yeganə ölkə olaraq tanınır. Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski Donald Trampı və Cey Di Vensi ölkəsinə dəvət edib. Zelenski “60 dəqiqə” verilişində dəvətini təkrar edərək deyib: ”Biz istəyrik ki, Siz gəlib baxasınız. Siz elə düşünürsünüz ki, burada nə baş verdiyini bilirsiniz. Lap yaxşı, biz Sizin mövqeyinizə hörmət edirik. Amma yaxşı olardı ki, hər hansı qərar qəbul etməzdən, hər hansı danışıqlar aparmazdan öncə gəlib insanlara, dinc sakinlərə, xəstəxanalara, kilsələrə, dağntılara və ya öldürülənlərə baxasınız... Gəlin baxın, sonra isə müharibənin necə dayandırılması planı istiqamətində hərəkət edək. Siz onda kiminlə sövdələşməyə geəcəyinizi anlayacaqsınız. Putinin nələr törətdiyini başa düşəcəksiniz”.

Bəs Trampı və Vensi bu səfərdən saxlayan səbəb nədir? Bunun bir neçə cavabı var.

Birincisi, onlar öz rahatlıqlarını pozmaq istəmirlər. Mar el Laqo və ya “Trump Tower”-də yaşamaq insanı korlaya bilər. Hərçənd ki, Cey Di Vens uşaqlıda Appalaç dağlarında çətinliklər görüb, lakin o da həmin günləri artıq çoxdan arxada qoyub və indi əyalət adamları ilə yox, varlı və nüfuzlu şəxslərlə ünsiyyətə üstünlük verir. Axı, Stiv Uitkoffun dostu Vladimir Putinin amansızlıqla bombaladığı bir ölkəyə nəyə görə getmək lazımdır? Bunun yerinə Floridada qolf oynamağı kim isməz? Hələ üstəlik, Putinin mühasibat dəftərində rəqəmlərdən başqa heç bir məna kəsb etməyən Ukrayna əhalisindən fərqli olaraq, Ağ Ev rəhbəri və onun vitse-prezidenti dünyanın ən nüfuzlu insanları sayılırlar. Generalların cəbhənin ön xəttində düşmənə hücum etdiyi dövrlər çoxdan geridə qlıb.

Sumı şəhərinin mərkəzinə bomba atılması kimi rusların etdiyi “səhvlərə” görə ukraynalıları ittiham etmək və Ağ Evin rahat kabinetlərindən timsah göz yaşları tökmək daha yaxşıdır və təhlükəsizdir.

İkinci səbəb Ağ Ev yetkililərinin Ukraynaya, Zelenskiyə və ukraynalılara qarşı ikrah hissi ilə yanaşmasından qaynaqlanır. Onların gözündə bu ölkə və oradakı xalq uğursuzdur və deməli, ABŞ-nin qüdrətli liderlərinin səfərinə layiq deyillər.

Digər tərəfdən, amerikalılar bilmədikləri nələri öyrənə bilərlər? Vens eyham vurub ki, o, Ukrayna barədə özünə lazım olan hər şeyi bilir, yerdə qalanlar isə Kiyevin təbliğatıdır. Tramp isə onsuz da dahidir və hər şeyi bilir.

Əlbəttə, onların hər iksi Zelenskiyə nifrət edir. Guya ki, Zelenski Hanter Bayden qalmaqalında Trampla əməkdaşlıqdan imtina edib. Bundan başqa, Zelenski Ukraynanı Trampdan və Vensden daha yaxşı tanıdığını söyləməkdən çəkinmir. Həm də təbii ki, Ağ Ev rəsmilərinin gözündə o, sadəcə bir alverçidir(?) və Trampla Vensin qarşısna ruslar tərəfindən “səhvən öldürülmüş” dinc insanların, əsgərlərin, uşaqların və dağıdılmış xəstəxanaların, kilsələrin şəkillərini qoymaqla legitimlik qazanmağa ümid bəsləyən bir diktatordur.

İstər Tramp, istərsə də Vens xristianlığı kifayər qədər yaxşı bildikləri üçün anlamalıdırlar ki, Tanrının buyurduğu on əmr boş bir şey yox, əxlaqı təcəssüm etdirən topludur. Prezident və vitse-prezident bilməlidirlər ki, həmin əmrlərdən biri öldürməməyə aiddir. Onlar birmənalı olaraq anlamalıdırlar ki, hərbi cinayətlərdə ittiham edilən birinə xoş münasibət bəsləməklə, faktiki baxımdan bu caninin ukraynalıları kütləvi qətlə yetirməsinə bəraət qazandırırlar. Lakin bu iki şəxs düşünür ki, qoy, ukraynalılar Oval ofisin mənəvi rahatlığını pozmasınlar və buradan minlərlə kilometr aralıda qırılsınlar, onsuz da ölənlərin kəsilmiş bədənləri, tökülmüş bağırsaqları və qanlı sifətlərini görmək Amerikanı yenidən böyük etməyəcək. Ən yaxşısı bunlardan uzaq durmaqdır, ağlamaq üçün təhlükəsiz məsafədə dayanmaq lazımdır.

Vitse-prezident Cey Di Vens müharibəyə yanaşmasını izah edərkən özünün mənəvi kütlüyünü bu cür göstərib: ”Mən strateji yanaşmanı tətbiq etməyə çalışdım ki, əgər siz münaqişəyə son qoymaq istəyirsinizsə, onda siz rusların və ukraynalıların nəyi strateji məqsəd kimi gördüklərini anlamağa çalışmalısınız. Bu, sizin Rusiyanı mənəvi cəhətdən dəstəkləməniz və ya genişmiqyaslı işğalı dəstək verməniz demək deyil. Lakin siz onların strateji qırmızı xəttlərinin nədən ibarət olmasını anlamağa çalışmalısınız. Siz həmçinin bu münaqişədən ukraynalıların nəyə nail olmağa can atdıqlarını da anlamağa cəhd etməlisiniz”.

Rusiyanın və Ukraynanın müqayisə ediləcək neytral “strateji məqsədləri” olmasını iddia etmək absurddur. Məsələn, Stiv Uitkoff başa düşmür ki, Rusiyanın məqsədi Ukraynanı tamamilə məhv etmək, Ukrynanın məqsədi isə sağ qalmaqdır. Bəs, bunu Vens başa düşürmü?

Vensin səsləndirdiyi bəyanat, 28 fevralda Oval ofisdə özünü quldur kimi aparması, müharibəni Ukraynanın başlatdığını ehtimal etməsi onun nə düşündüyünü göstərir.

Ümumiyyətlə, bəyənmədikləri Ukraynaya qarşı münasibətdə Tramp və Vens öz rahatlıqlarını pozmaq istəmirlər və onları yaxın zamanlarda Kiyevdə gözləməyin. Onların Moskvaya səfərini isə gözləyin”.

V. Nəsibov

“AzPolitika.info”