Digər planetlərin və qalaktikaların sakinləri adətən iri gözlü yaşıl canlılar kimi təsvir edilir. Lakin alimlərin tapıntıları göstərir ki, yerdənkənar canlılar tamamilə fərqli rəngə, məsələn, bənövşəyi rəngə malik ola bilər.

Valyuta.az bu barədə NV-yə istinadla xəbər verir.

Yerə bənzər, lakin fərqli bir ulduzun ətrafında fırlanan bir planet potensial olaraq az görünən işıq və ya oksigen qəbul etməyən bakteriyalarla örtülə bilər. Bunu Yerdəki bəzi mühitlərdə görmək olar, burada bakteriyalar əvəzində qidalanmaq üçün görünməz infraqırmızı şüalardan istifadə edirlər. Yerdəki bir çox belə bakteriyalarda yaşıl əvəzinə bənövşəyi piqmentlər var. Elm adamları, həyatın yarandığı başqa bir planetdə məhz belə bakteriyaların üstünlük təşkil edə biləcəyini irəli sürürlər.

Tədqiqatçılar müxtəlif şəraitə və bulud örtüyünə malik Yerə bənzər planetlərin modellərini yaradıb. Müxtəlif simulyasiya edilmiş mühitlərdə həm yaş, həm də quru bənövşəyi bakteriyalar intensiv rəngli bioimzalar əmələ gətirib.

"Bənövşəyi bakteriyalar geniş şəraitdə inkişaf edə bilər və onları müxtəlif dünyalara hakim ola biləcək həyata aparıcı namizədlərdən birinə çevirir", - Carl Sagan İnstitutunun ( CSI) elmi işçisi və nəşr olunan məqalənin ilk müəllifi Ligia Fonseca Koelyo deyir.

Digər ulduzların sistemlərində hətta solğun bənövşəyi nöqtənin tapılması elm adamlarına belə bir planetin daha intensiv müşahidələrinə yol açardı. Buna görə də məqalənin həmmüəllifi, CSI direktoru və astronomiya üzrə dosent Lisa Kaltenegger qeyd edir ki, elm adamları teleskopların hər gün ətrafımızda gördüyümüzdən çox fərqli göründüyü üçün onu qaçırmamasına əmin olmaq üçün həyat əlamətlərinin məlumat bazası yaratmalıdırlar.

"Əgər bənövşəyi bakteriyalar donmuş Yerin, okean dünyasının, buzlu sferanın və ya soyuq ulduzun ətrafında dövr edən müasir Yerin səthində inkişaf edirsə, onda bizim onları tapmaq üçün alətlərimiz var", - deyə alim əlavə edir.

Məlum olduğu kimi, bu vaxta qədər astronomlar 5500-dən çox ekzoplanetin, o cümlədən 30-dan çoxu Yerə bənzər potensial olaraq mövcud olduğunu təsdiqləyiblər. Gələcək rəsədxanalar bu dünyaların kimyəvi tərkibini öz ulduzlarının məskunlaşdığı zonalarda, şəraitin səthdə maye suyun mövcudluğuna imkan verdiyini öyrənəcək və onların tərkibini təhlil edəcək.

Şimali Koreya Birləşmiş Ştatlar və Cənubi Koreya ilə dərinləşən gərginlik fonunda hərbi imkanlarını genişləndirdiyi bir vaxt, şənbə günü ölkənin qərbindəki sahilyanı ərazidə “super-böyük” qanadlı raketi və yeni zenit raketini sınaqdan keçirdiyini bildirib.

Şimali Koreyanın dövlət mediası bildirib ki, ölkənin raket administrasiyaı cümə günü Hwasal-1 Ra-3 strateji qanadlı raketi üçün hazırlanan döyüş başlığı üçün “güc sınağı”, Pyoljji 1-2 zenit raketi üçün də uçuş testi həyata keçirib. Media sınaqların “müəyyən bir məqsədə” çatdığını bildirib.

Şimali Koreyanın rəsmi Koreya Mərkəzi Xəbər Agentliyinin yaydığı şəkildə obyektdən ən azı iki raketin havaya qalxdığı göstərilib.

Şimali Koreya fevralın 2-də də bənzər sınaqlar həyata keçirib, amma həmin zamanı qanadlı raket və ya zenit raketinin adlarını qeyd etməyib ki, bu da onun eyni sistemi həftələr ərzində bir neçə dəfə sınaqdan keçirdikdən sonra texnoloji tərəqq əldə edə biləcəyinə işarə edir.

Koreya Mərkəzi Xəbər Agentliyi israr edir ki, cümə günü keçirilən sınaqlar Şimali Koreyanın müntəzən hərbi inkişaf fəaliyyətlərinin bir hissəsidir və “ətraf vəziyyət”lə heç bir əlaqəsi yoxdur.

Koreya yarımadasında gərginlik son illərin ən yüksək səviyyəsindədir. Belə ki, Şimali Koreya lideri Kim Conq Un silah nümayişlərini artırıb ki, onlara ABŞ ərazisi və ABŞ-ın Sakit okeandakı hədəflərinə yönəlmiş daha güclü raketlər daxildir. Birləşmiş Ştatlar, Cənubi Koreya və Yaponiya cavab olaraq ortaq hərbi təlimlərini genişləndirib və ABŞ-ın strateji aktivləri ətrafında qurulmuş çəkindirmə strategiyalarını kəskinləşdirib.

Qanadlı raketlər Şimali Koreyanın regional raketdən müdafiə sistemlərini alt-üst etmək üçün nəzərdə tutulan artan silah kolleksiyası arasındadır. Onlardan əlavə Şimali Koreya çox sauda balistik raketə, o cümlədən kontinental Birləşmiş Ştatlar ərazisinə yönəlmiş qitələrarası balistik raketlərə sahibdir.

Təhlilçilər deyir ki, Şimali Koreya Rusiya ilə artan hərbi əməkdaşlığından faydalandığı sahələrdən biri zenit raket texnologiyasıdır. İki ölkə ABŞ-la ayrı, şiddətlənən qarşıdurmalar qarşısında birləşir. Birləşmiş Ştatlar və Cənubi Koreya Şimali Koreyanı Rusiyaya Ukraynakı müharibəsini uzatmağa yardım edən artileriya mərmiləri və başqa hərbi avadanlıqlarla təmin etməkdə ittiham edib.

Çinin “Çançjen-2D” daşıyıcı raketi aprelin 21-də “Yaoqan-42-02” Yerin uzaqdan zondlama peykini uğurla orbitə çıxarıb.

“Report” xəbər verir ki, bu barədə Çin Aerokosmik Elm və Texnologiya Korporasiyası (CASC) məlumat yayıb.

Raket Pekin vaxtı ilə saat 07:45-də (Bakı vaxtı ilə 03:45) Siçan kosmodromunun buraxılış meydançasından buraxılıb.

Avropa Avtomobil İstehsalçıları Assosiasiyasının (ACEA) dərc etdiyi əhatəli hesabatında elektrikli avtomobil satışlarının mart ayında 134 min ədəd səviyyəsində olduğu bildirildi.

İndex.az xəbər verir ki, bu rəqəm 11,3% azalmanı göstərir. Beləliklə, elektrik modellərinin ümumi bazar payı 13%-ə qədər azalıb.

Digər tərəfdən, hibrid sinfi eyni dövrdə 12,6% əhəmiyyətli bir artım göstərdi. Bu sinfin bazarda ümumi payı 29%-ə çatıb.

Bu rəqəmlər artıq hibrid mühərriklərin gələcəyi ilə bağlı müsbət rəylərə səbəb olub. Qiymətləri düşməyə meylli olan tam elektrikli avtomobil markaları, şarj tutumunda və maksimum məsafədə müxtəlif təkmilləşdirmələr edərək bu mənfi vəziyyəti aradan qaldırmağı hədəfləyir. Ümid edirik ki, bütün bu inkişaflar günün sonunda istifadəçilərə fayda verəcəkdir.

“BlackBerry” mütəxəssisləri çinli hakerləri “iPhone” istifadəçilərinə genişmiqyaslı hücumda ittiham ediblər.

Bundan əlavə, ekspertlər hakerlərin Çin hakimiyyəti ilə əlaqəli olmasından narahatlıqlarını bildiriblər.

Xatırladaq ki, aprelin əvvəlində “Apple” şirkəti istifadəçilərə çinli hakerlərin “LightSpy” adlı mürəkkəb “iOS” implantından istifadə etməklə kiberhücumlar həyata keçirdikləri barədə xəbərdarlıq etmişdi.
Qeyd olunur ki, ilk belə hücum 2020-ci il böhranı zamanı Honkonqda həyata keçirilib. “LightSpy” proqramından istifadə edərək, hakerlər zərərçəkənin telefonu ilə uzaqdan əlaqə saxlayıb və cihaza giriş əldə edərək istifadəçinin şəxsi sənədləri və yazışmalarını ələ keçiriblər. Bundan əlavə, “LightSpy” mikrofondan səs yazmağa, zəngləri təhlil etməyə və geolokasiya məlumatlarını ötürməyə imkan verir.

Mənbə: AppleInsider

Estoniyanın e-İdarəetmə Akademiyasının hazırladığı növbəti Kibertəhlükəsizlik üzrə Milli İndeks (National Cyber Security İndex 2024 ) açıqlanıb.
Bu dəfə qiymətləndirmədə cəmi 42 ölkə əhatə olunub.
Bu qlobal indeks kibertəhlükəsizlik sahəsində ölkələrin hazırlığını real vaxt rejimində ölçür.
Bu il reytinq cədvəlində Azərbaycan 70.8 balla 13-cü pillədə qərarlaşıb (https://ncsi.ega.ee/).
Ötən il isə bu reytinqdə Azərbaycanın mövqeyi 31 ölkə arasında 12-ci yerə yüksəlmişdi. Ötən il Azərbaycan bu indeksdə 66.6 bal qazanmışdı.
Bu il əldə olunan 70.8 bal indiyədək Azərbaycanın bu reytinqdə qazandığı ən yüksək nəticədir.
Xatırladıram ki, 2022-ci ilədək Azərbaycanın mövqeyi bu reytinqdə ancaq aşağıya doğru gedirdi.
Bir daha vurğulamaq istərdim ki, son dövrlərdə Azərbaycanın kiber mühitində həyata keçirilən aşağıdakı addımlar bu nəticənin əldə olunmasında mühüm rol oynayıb :
- son bir neçə ildə bu sektorda ciddi keyfiyyət dəyişiklikləri baş verib
- uzun illər müzakirə olunan strategiya qəbul edilib
- kritik sektorla bağlı yeni səlahiyyətlər əldə edən DTX və XRİTDX tərəfindən uğurlu addımlar atılıb
- RİNN İsrailin Technion Universiteti ilə birgə sektorda kadr hazırlığı sahəsində uğurlu addımlar atıb
-son ildə ETX-nin fəaliyyəti də nəzərə çarpacaq dərəcədə artıb
- XRİTDX -nin bu sektorda beynəlxalq (Türkiyə, İsrail ) əlaqələri güclənib, hesabatlığı və aktivliyi xeyli yüksəlib, maraqlı tərəflərin iştirakı ilə ciddi müzakirələr və tədbirlər təşkil edib
- bu sektorda yeni səlahiyyətlər əldə edən DİN-in də fəaliyyəti canlanıb
- Universitetlərdə, xüsusilə AzTU -da iki kiber struktur formalaşdırılıb, yeni kurikulumlar təsdiqlənib, Türkiyə ilə bu istiqamətdə əlaqələr güclənib və s.
Xatırladıram ki, kibertəhlükəsizlik və kibercinayətkarlıqla bağlı məsələlərə ölkəmizdə RİNN-nin Elektron Təhlükəsizlik Xidməti, DTX, Xüsusi Rabitə və İnformasiya Təhlükəsizliyi Dövlət Xidməti və DİN cavabdehdir.
Sektorda Prezident fərmanı əsasında formalaşdırılan İnformasiya Təhlükəsizliyi üzrə Koordinasiya Komissiyası da fəaliyyət göstərir.
Yeri gəlmişkən, xatırladıram ki, indiyədək kritik informasiya infrastrukturuna daxil olan qurumların siyahısı hökumət tərəfindən təsdiqlənməyib.
Təkliflər DTX və XRİTDX tərəfindən hökumətə təqdim edilməliydi.
Osman Gunduz
TEREF

Dünyanın ən böyük mobil operatorlarından biri olan "Vodafone" şirkəti İsrailə endikdən sonra telefonlarına "Fələstinə xoş gəlmisiniz" mesajı gələn sərnişinlərindən üzr istəyib.

Bizim.Media xəbər verir ki, bu barədə “Sky News” məlumat yayıb.

“Vodafone” rəhbərliyi mesajların səhvən göndərildiyini vurğulayıb.

Rusiyanın Kapustin Yar poliqonundan qitələrarası ballistik raketin sınaq buraxılışı həyata keçirilib.

"Unikal" xəbər verir ki, bu barədə Rusiya Müdafiə Nazirliyi məlumat yayıb.

Məlumata görə, Həştərxan vilayətindəki 4-cü poliqondan qitələrarası ballistik raket uğurla buraxılıb.

"Əldə edilən nəticələr Rusiya Federasiyasının strateji təhlükəsizliyinin təmin edilməsində Rusiya raketlərinin yüksək etibarlılığını təsdiqləyir. Raket buraxılışının tapşırıqları tam şəkildə yerinə yetirilib", - məlumatda deyilir.

Qeyd edək ki, az öncə Azərbaycan, Rusiya və İran səmalarında "naməlum obyekt"in görüldüyü ilə bağlı sosial şəbəkələrdə görüntülər yayılmışdı.