Rusiya Ermənistanın NATO sammitində iştirak etməsinə etiraz edib.

Belə ki, Rusiyanın xarici işlər nazirinin müavini Mixail Qaluzin ölkəsinin Ermənistanın Vaşinqtonda keçirilən NATO sammitində iştirakına görə son dərəcə təəssüfləndiyini deyib. O, Ermənistan hələ də KTMT-nin üzvlüyün davam etdiyi və hərbi-texniki sahədə çoxsaylı ikitərəfli sazişlərin iştirakçısı olduğunu bildirib:

“Təəssüf ki, rəsmi İrəvan isə narahatlığını müzakirə etmək üçün konstruktiv yanaşma əvəzinə, başqa yol seçdi. Ermənistan alyans üzvləri ilə, xüsusən NATO standartlarının tətbiqi, silahların alınması və ya birgə döyüş hazırlığı tədbirlərinin keçirilməsi baxımından qarşılıqlı əlaqəni artırmağa üstünlük verir. Bütün bunlar isə həddindən artıq təəssüfdən başqa heç nəyə səbəb ola bilməz”.

Qaluzinin fikrincə, məqsədi Rusiyanın “strateji məğlubiyyəti” olanlarla belə bir tempdə əməkdaşlığı dərinləşdirməklə, İrəvan öz əlləri ilə Cənubi Qafqazda vəziyyəti ciddi şəkildə pozmaq və öz təhlükəsizliyinə zərər vurmaq riskini daşıyır.

Beləliklə, Rusiya-NATO müharibəsi Ukraynadan sonra Ermənistana keçir? Rəsmi İrəvan nə etməyə çalışır?

Milli Məclisin VI çağırış deputatı Vüqar İskəndərov “Cümhuriyət”-ə açıqlamasında bildirib ki, Ermənistanın tarix boyu müstəqil olmaması onun xarici siyasətinə də böyük təsir göstərir:

“Ermənistan həmişə “ağa”larının diktəsi ilə hərəkət edib. Ona görə də bu gün rəsmi İrəvanın müstəqil addım atmaq görüntüsünün yaradılması Ermənistana rəhbərlik edən dövlətlərin narahatlığına səbəb olur. Təbii olaraq Rusiyanın xarici işlər nazirinin müavini Mixail Qaluzinin Ermənistanın NATO sammitində iştirak etməsi ilə bağlı fikirləri başadüşüləndir. Onun dediyi kimi, Ermənistan bu gün NATO-nun əksi olan digər hərbi blokun KTMT-nin üzvüdür. Yəni bu qurumun üzvü olan Ermənistanın düşmən sayılan NATO-nun tədbirində iştirak etməsi absurddur. Bu, həm də siyasətdə qeyri-peşəkarlıqdır”.

Həmsöhbətimiz qeyd edib ki, Ermənistan həmişə olduğu kimi hər hansısa vəziyyətlərdən yararlanmağa çalışır:

“Rəsmi İrəvan Azərbaycanla sülh müqaviləsinin imzalanmasının ləngidilməsində də maraqlı görünür. Çünki Ermənistanın bu yöndəki bəyanatları və addımları bir-birindən fərqlənir. Düşünürəm ki, Ermənistan hakimiyyəti Rusiya-Ukrayna müharibəsinin sonunu gözləməyə çalışır. Hətta deyərdim ki, Paşinyan hakimiyyəti də hiyləgərcəsinə manevr etmək istəyir.

Yəni müharibənin sonu necə bitəcəksə, Ermənistan xarici siyasət vektorunu da ona uyğun müəyyənləşdirməyə çalışacaq. Əgər Ukrayna qalib gəlsə, tamamilə Qərb tərəfə yönələcək. Amma Rusiya qalib gəlsə, əlaqələrinin tamamilə kəsilməsinin qarşısını almağa çalışacaq. Ona görə də bir diplomatı Rusiyanın əleyhinə danışsa, başqa biri onun xeyrinə danışır”.

Vüqar İskəndərov diqqətə çatdırıb ki, Rusiya siyasətçiləri də bunu çox gözəl bilirlər:

“Onlar Nikol Paşinyanın bu gedişlərini yaxşı anlayırlar.

Ermənistanın bu tədbirdə iştirakı təəssüf doğurması fikri doğrudur. Çünki Ermənistanın KTMT-nin üzvü kimi ora dəvət ala bilməz. Dəvət alsa belə iştirak etməməli idi. Amma son zamanlarda Ermənistan tamamilə Rusiyadan qopmaq və Qərbə yaxınlaşma görüntüsü yaratmaqla oyun oynamağa çalışır. Bu isə indiki vəziyyətdə Kremlin xoşuna gələ bilməz. Bütün bunlara baxmayaraq, Rusiya Ermənistanın üzərinə çox getmir. Kreml qarşısında Ukrayna kimi bir bataqlıq olduğu üçün yeni cəbhənin açılmasını istəmir”.

Dövlət Departamentinin nümayəndəsi, Avropa və Avrasiya məsələləri üzrə Büronun Avropa təhlükəsizliyi və siyasi məsələlər İdarəsinin direktoru Liam Uesli Turan-ın Vaşinqtondakı müxbiri Aleks Raufoğlu ilə müsahibəsində NATO-nun Ukraynanın müdafiəsi ilə bağlı planları haqqında danışıb.

Sual: NATO sammitinin başlamasından təxminən bir neçə saat əvvəl Rusiyanın Kiyev uşaq xəstəxanasına endirdiyi sonuncu raket zərbəsindən başlayaq. Ukraynanın malik olduğu, ilk növbədə bu cür hücumların qarşısını almağa xidmət etdiyini düşündüyümüz bütün Qərb silahlarına baxmayaraq, Rusiya ümumiyyətlə necə Kiyevə hücumu uğurla həyata keçirə bilir? Bu barədə nə düşünürsünüz?

Cavab: Uşaq xəstəxanasına hücum vəhşilikdir və biz ukraynalıların dərdinə şərikik.

Putin bunu etdi. O, NATO-nun nümayiş etdirdiyi birlik və gücdən qorxur. O, bu birliyi pozmaq istəyirdi, lakin müttəfiqlər burada – Vaşinqtonda nə vaxtsa gördüyümüz ən geniş müdafiə və çəkindirmə planlarından birini təsdiq edəcək.

Sabah həmçinin prezident Zelenski ilə görüş olacaq, burada Ukraynaya siyasi, iqtisadi və hərbi dəstək paketi açıqlanacaq. NATO təlim, təchizat və logistika üçün cavabdeh olacaq, həmçinin Ukrayna ordusunun bütün uzunmüddətli tələbatlarını təmin edəcək xüsusi komandanlıq yaradır. Bu, Ukraynaya uzunmüddətli silah tədarükünü təmin edəcək.

Müttəfiqlər Ukraynanın ölkənin müdafiəsi ilə bağlı məsələləri həll etməsi üçün ildə 40 milyard dollar ayırmaq öhdəliyi götürürlər. Biz Kiyevdə birbaşa Ukrayna hakimiyyəti ilə işləyəcək baş nümayəndə ofisi yaradırıq. Bundan başqa, NATO Ukrayna ilə birgə yenidən silahlanma qurumu yaradır. Nəhayət, dövlət katibi Blinken Ukraynanın artıq F-16 təyyarələrini və beş yeni HHM batareyasını əldə etdiyini açıqlayıb.

Sual: Ukraynalılar Rusiyanın silahları arasında NATO ölkələrindən çox sayda komponent olmasından gileylənir. Bunun qarşısının alınması üçün nə edilir?

Cavab: Rusiya silahları arasında olan yarımkeçiricilərin 90%-i Çindən tədarük olunur. Dəzgahların 70%-i Çindən tədarük olunur. Öz texnologiyalarını və döyüş sursatlarını təqdim edən Şimali Koreya və İran da var. Çinin və Şimali Koreyanın fəal dəstəyi olmasa, Rusiya müharibə apara bilməzdi.

Sual: Ukraynanın NATO-ya gələcək üzvlüyü haqqında nə demək olar?

Cavab: Biz çalışırıq ki, Ukraynanın Alyansa inteqrasiyası sürətli və dərin olsun. Üzvlük haqqında qərarı biz hamımız qəbul edirik və 32 suveren dövlətin hamısı razılaşmalıdır. Biz Buxarestdə bildiridik ki, Ukraynanın gələcəyi NATO-dadır. Sonradan Vilnyusda da bunu təkrar etdik. Ümid edirəm ki, bu il bəyanatda Ukraynanın bu istiqamətdə güclü hərəkəti və üzvlük yolunda müsbət irəliləyişi haqqında çox kəskin ifadələr olacaq.

Sual: ABŞ ukraynalıların Rusiya ərazisində Qərb silahlarından istifadə ilə bağlı hərəkətlərini niyə məhdudlaşdırır?

Cavab: Prezident Zelenski Xarkova hücum haqqında məlumat verdikdə biz tez bir zamanda elə etdik ki, ukraynalılar bu hücumun qarşısını almaq üçün zəruri olanları əldə etsin. Biz əmin olmaq istəyirik ki, Ukrayna öz maraqlarını qorumaq və Rusiyanın hücumlarının qarşısını almaq üçün hərəkət sərbəstliyinə və silahlara malikdir.

Sual: Amma, axı bu Putinin əl-qolunu açır, o, Ukraynanın müqavimət göstərmək imkanlarını məhdudlaşdırsanız, cəzadan yayına biləcəyini başa düşür.

Cavab: Mən yalnız onu deyə bilərəm ki, biz ərazilərinə qarşı təhdidləri aradan qaldırmaları üçün lazım olan elastikliyi təmin etmək məqsədilə ukraynalılarla işləyirik.

Mərkəz rəhbəri: “Pezeşkian bu çərçivələri aşa bilməsə, islahat tərəfdarlarının bütün ümidləri qırılacaq və bu, İran üçün daha böyük təhlükədir”

İyulun 5-də İtanda keçirilən prezident seçkilərinin ikinci turunda islahatçı namizəd Məsud Pezeşkian mühafizəkar Səid Cəliliyə qalib gəlib. Ölkənin Seçki Qərargahının rəsmi nümayəndəsi Mohsen Eslami açıqlamasında deyib ki, 30,53 milyon bülletenin hamısının emalının nəticələrinə əsasən, müasir İran tarixində doqquzuncu seçilmiş prezident olan Pezeşkian 16,384 milyon səs toplayıb – səslərin azı 53,6 faizini.

İranın Ali Dini Lideri Seyid Əli Xamneinin ölkənin Ali Milli Təhlükəsizlik Şurasındakı nümayəndəsi, mühafizəkar Səid Cəlili 13,538 milyon – 44,3 faiz səs toplayıb.

İranda keçirilən prezident seçkilərində seçici fəallığı 49,8% təşkil edib.

Qeyd edək ki, İran Prezidenti Ali Dini Lider Xameneidən sonra ölkədə əhəmiyyətcə ikinci siyasətçidir. Prezidentin vəzifələrinə Konstitusiyanın müddəalarını həyata keçirmək və icra hakimiyyətinə rəhbərlik etmək daxildir. İranın xarici siyasətinin ümumi istiqaməti yeni Prezidentdən asılı olacaq.

Azərbaycan türkü olan Pezeşkianın İran Prezidenti postunda hansı addımları atacağı maraqla gözlənilir. Proqnozlarda Cəlilinin qalib gələcəyi ehtimalı böyük olsa da, Pezeşkianın seçilməsi də sürpriz sayılmır. Çünki ilk turda Pezeşkian Cəlilini bir milyon səslə qabaqlayırdı. İslahatçıların təmsilçisi olan Pezeşkianın İran Prezidenti kimi islahatlar aparacağına ümidlər az olsa da, vədlərini xatırladanlar və bunları yerinə yetirmək üçün addımlar ata biləcəyinə şübhə etməyənlər də var.

İrandakı prezident seçkilərinin ikinci turu və Pezeşkianın qələbəsi ilə bağlı AYNA-nın suallarını cavablandıran “Atlas” Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri, politoloq Elxan Şahinoğlu xatırladıb ki, seçkilərdə beş mühafizəkar, bir islahatçı namizəd var idi:

- Əsas iddialılar bir müddət sonra bəlli oldu – iki mühafizəkar, bir islahatçı namizəd birinci turda yarışdılar. Mühafizəkarları Səid Cəlili ilə Məhəmməd Qalibaf, islahatçıları isə Məsud Pezeşkian təmsil edirdi. Düşünürəm ki, Cəlili ilə Qalibaf əvvəldən razılığa gəlsəydilər, hansısa biri prezident seçilə bilərdi. İkisi arasında razılıq olmadığına görə ikinci tur baş verdi və Qalibaf az səs topladı, Cəlili ilə Pezeşkian üz-üzə qaldılar. Proqnozlar belə idi ki, Qalibafın tərəfdarları ikinci turda Cəliliyə səs verəcəklər, çünki ikisi də mühafizəkarların təmsilçiləridir. Yəni Cəlilinin qalib gəlmək şansları daha çox proqnozlaşdırılırdı.

- Amma proqnozlar özünü doğrultmadı...

- Bəli, doğrultmadı. Çünki bir məqam nəzərdən sanki qaçırıldı. Birinci turda seçki məntəqələrinə gələn insanların sayı çox az idi. İsdlam inqilabından sonra seçkidə ən aşağı göstərici idi – 39 faizdən bir qədər çox idi. Səbəb də bu idi ki, insanların böyük əksəriyyəti islahatlara inanmır. 1990-cı ildən bu yana islahatçıların təmsilçiləri İran Prezidenti postunu tutublar, amma heç biri dəyişiklik etməyiblər. Xatırlayıram ki, 1997-ci ildə İranda iki siyasətçi arasında – parlament sədri Natiq Nuri ilə Məhəmməd Xatəmi arasında yarış gedirdi. Proqnozlar belə idi ki, Natiq Nuri rahatlıqla seçiləcək. Amma Xatəmi seçildi, iki dönəm İran Prezidenti postunu tutdu. Lakin Xatəmi islahatçıların təmsilçisi kimi heç nəyi dəyişə bilmədi. Halbuki ona çox böyük ümidlər var idi. Ondan sonra da İranda Həsən Ruhani islahatçıların təmsilçisi olaraq İran Prezidenti postunu tutdu, o da dəyişiklik edə bilmədi, islahatlar olmadı. Bu baxımdan, əhalinin islahatlara inamı qalmayıb. Bu seçkilərin ilk turunda da inam olmadığı, “onsuz da mühafizəkarların namizədi Cəlili qalib gələcək” düşüncəsi ilə seçici sayı az oldu. Elə ki, islahatçılar tərəfdarları gördülər ilk turda azsaylı seçici sayəsində Pezeşkian bir milyon səslə qabaqdadır, onlar da ikinci turda səsverməyə gəldilər. Əgər islahat tərəfdarları səsəverməyə yenə də gəlməsəydilər Cəlili qalib olacaqdı. İslahat tərəfdarlarının səsverməyə gəlişi Pezeşkianın qələbəsini şərtləndirdi.

- Yəni islahat tərəfdarları Pezeşkiana səs verməklə, onu qalib etməklə islahatların olacağına bir həftə ərzində inandılarmı?

- Məncə, inanmasalar da, bir dəfə də şans vermək istədilər. Əsas sual budur: Pezeşkian verdiyi vədləri yerinə yetirəcəkmi? Azərbaycan türkü olan Pezeşkian 17 ildir Təbrizdən deputatdır, İran Parlamentindəki türk fraksiyasının üzvü olub, hökumətin sərt tənqidçilərindən olub. Eyni zamanda, Tehranın Türkiyə və Azərbaycan siyasətinin yanlış olduğunu dəfələrlə bildirib. Üstəlik, seçki kampaniyasında bu fikirlərini təkrarlayıb, Güney Azərbaycan türklərinin, digər milli azlıqların dil haqqı, digər hüquqları haqqında çıxışlar edib, vədlər verib. İndi Pezeşkiandan həm İran daxilində, ona səs verənlərin böyük gözləntiləri var. Məncə, seçicilər islahatçı namizədə bir şans da verdi ki, görsünlər Pezeşkian vədlərini yerinə yetirəcək, yoxsa yox. Hesab edirəm ki, inam yox, bir ümid yarandı.

- Sizcə, Pezeşkian verdiyi vədləri yerinə yetirəcəkmi?

- Buna İran Konstitusiyası mane olur. Özü bəlkə də vədlərini yerinə yetirmək istəsin. Amma Pezeşkianın vədlərini yerinə yetirməsinə Ali Dini Lider Seyid Əli Xamnei və SEPAH generalları buna imkan verəcəklərmi?! Çünki İran Konstitusiyası səbəbindən əsas səlahiyyət onların əlindədir, İran Prezidentinin səlahiyyətləri bütün ölkəyə hakim olmaq gücündə deyil. İnanmıram ki, Pezeşkian Ali Dini Liderin üzərinə gedə bilər, yaxud da SEPAH-la qarşıdurmaya getsin. Lakin elə yumşaq addımlar atması mümkündür ki, bu da bölgədə müsbət münasibətlərin yaranmasına səbəb ola bilər. Onun islahatlarına Ali Dini Lider və SEPAH-ın imkan verəcəyi gözlənilən deyil.

Pezeşkian İran Prezidenti postunu tutsa da, onu qarşıda ciddi sınaqlar gözləyir. O çox ağır seçimlərlə üz-üzə qalacaq. Məsələn, “əxlaq polisi” deyilən qurumu Pezeşkian ləğv etməsə, daxili gərginlik artacaq. Çünki bununla daxildəki böyük gözləntilər alt-üst olmuş olacaq. İslahatlar aparmasa, iqtisadi reformlar həyata keçirməsə Pezeşkian üçün çətin olacaq. Bunun üçün də gərək Qərblə anlaşma olsun, sanksiyaların bir hissəsindən qurtulsunlar. Buna mühafizəkarlar imkan verəcəkmi? Pezeşkian bu çərçivələri aşa bilməsə, islahat tərəfdarlarının bütün ümidləri qırılacaq və bu, İran üçün daha böyük təhlükədir. Yenə deyirəm, xalq son şans verdi ki, Pezeşkian islahatlar aparsın, iqtisadi dirçəlişə nail olunsun, ekoloji problemlər aradan qaldırılsın. Pezeşkian bunları həll etməsə, yaxud cəhd etməsə, bütün ümidlər qırılacaq, mərkəzdənqaçma daha da sürətlənə bilər. Bu baxımdan, hesab edirəm ki, Pezeşkianın iki yolu var: ya ikinci Xatəmi, Ruhani olacaq, çərçivələri aşmayacaq, Ali Dini Liderin, SEPAH generallarına tabe olacaq, ya da ikinci yolu seçəcək. İkinci yol isə Ali Dini Liderlə, SEPAH-la münaqişəyə girmək bahasına islahatlar aparmağa çalışacaq.

- İkinci yol riskli deyilmi?

- Bəli, çox riskli yoldur. Amma Pezeşkiana sual veriləcək: axı sən vədlər vermisən, deputat olduğun zaman rəsmi Tehranın addımlarını tənqid etmisən. İslahat tərəfdarları deyəcək ki, biz sənə səs vermədik ki, Ali Dini Liderin, yaxud SEPAH-ın dediyi ilə oturub-durasan. İkinci yolu seçməsə, Pezeşkiana inam qırılacaq. Ona görə deyirəm ki, Pezeşkian üçün çətin dövr qarşıdadır. Onun alternativi yoxdur: vədlərini yerinə yetirməlidir.

- Dediniz ki, Pezeşkian Tehranın Türkiyə və Azərbaycan siyasətini tənqid edib. Bu siyasəti dəyişə bilərmi?

- Bununla bağlı da müəyyən ümidlər var. Türkiyə və Azərbaycanda artıq müəyyən gözləntilər yaranıb. Dünəndən etibarən Türkiyə və Azəırbaycanda İran haqqında müsbət qeydlər edilir. Bu, doğru siyasətdir. Pezeşkian Azərbaycan türküdür, müxtəlif dövrlərdə Bakı və Ankara haqqında müsbət fikirlər səsləndirib. Hər halda, Pezeşkian Rəisi deyil, Cəlili deyil, Qalibaf da deyil. Ona qarşı hamımızın gözləntimiz də bu amilə görə yaranır. Çox yaxşı haldır ki, seçkilərin nəticəsi açıqlanandan dərhal sonra Prezident İlham Əliyev onu Azərbaycana səfərə dəvət etdi. Başqa bir sual da öz ağırlığını qoruyacaq: Pezeşkian ilk xarici səfərini hansı dövlətə edəcək? Bu, siyasətdə əsas amildir. Dövlətlərin baş naziri və prezidentləri seçiləndə ilk xarici səfərini özünə yaxın ölkələrə edir. Düzdür, İranın xarici siyasətini müəyyənləşdirən əsas fiqur da Ali Dini Liderdir. Amma düşünürəm ki, Pezeşkian ilk səfərini Azərbaycan və Türkiyəyə etsə, bu, bölgədəki siyasəti müsbətə doğru dəyişə bilər. Gözləntilər var, amma dəqiq proqnoz vermək çətindir.

Müəllif: Anar Bayramoğlu

Ötən həftə Prezident İlham Əliyev altıncı çağırış Azərbaycan Milli Məclisinin buraxılması və Azərbaycan Milli Məclisinə növbədənkənar seçkilərin təyin edilməsi haqqında Sərəncam imzalayıb. Sərəncama əsasən, altıncı çağırış parlament buraxılıb və Milli Məclisə növbədənkənar seçkilər 2024-cü il sentyabrın 1-nə təyin edilib.

Qeyd edək ki, iyunun 21-də hakim Yeni Azərbaycan Partiyasının (YAP) deputatları Milli Məclisin buraxılması və növbədənkənar seçkilərin keçirilməsi təşəbbüsü ilə çıxış etdilər. YAP bu təşəbbüsü onunla əsaslandırdı ki, noyabr ayında ölkəmizdə COP29 beynəlxalq tədbiri keçiriləcək ki, bu zaman seçkilər keçirmək məqsədəuyğun deyil.

Xatırladaq ki, Azərbaycanda Milli Məclisə seçkilər qanuna uyğun olaraq, bu il noyabr ayının ilk həftəsində keçirilməli idi. Noyabr ayında isə kifayət qədər miqyası olan COP29 tədbiri baş tutacaq.

YAP deputatlarının təşəbbüsü əsasında Milli Məclis buraxılması və növbədənkənar seçki təyin olunması üçün Prezident İlham Əliyevə müraciət qəbul etdi. Prezident Konstitusiya Məhkəməsinə Milli Məclisin buraxılması uyğunluğunun olub-olmaması barədə sorğu ünvanladı və Konstitusiya Məhkəməsi parlamentin buraxılmasının, növbədənkənar seçkilərin təyin edilməsinin uyğun olduğu qərarını çxıardı. Bundan sonra Prezident Milli Məclisin buraxılması və növbədənkənar seçkilər barədə Sərəncam imzaladı.

Ölkəmizdəki siyasi qüvvələr sentyabrın 1-də keçiriləcək növbədənkənar parlament seçkilərində aktiv iştirak etmək niyyətindədirlər. Partiyaların əksəriyyəti artıq deputatlığa namizədləri müəyyənləşdirməkdədirlər, bəzilərinin namizədləri də bəllidir. Siyasi qüvvələr ümid və hesab edirlər ki, bu seçkilər əvvəlkilərdən müsbət mənada fərqlənəcək.

Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyasının (AMİP) sədri Arzuxan Əlizadə də bu fikirdə olanlardandır. Partiya rəhbəri AYNA-ya müsahibəsində xatırladıb ki, bundan əvvəlki parlament seçkiləri də növbədənkənar keçirilib:

- O zaman parlamentin buraxılması bununla əsaslandırılmışdı ki, Milli Məclis ölkədə gedən islahatlara adekvat deyil. Seçkilər keçirildi və məlum oldu ki, özünü buraxan parlamentin 125 üzvündən 84-ü yenidən mandat qazandı. Sadəcə 41 yeni deputat seçildi. Hesab edirəm ki, həmin seçkilərdə məqsədə nail olunmadı. Həmin dövrdən ölkədə çox şey dəyişib, böyük hadisələr baş verib. Ən əsası, Azərbaycan 44 günlük müharibədə qalib gəlib və ərazi bütövlüyünü, suverenliyini tam bərpa edib. Sentyabrın 1-də keçiriləcək parlament seçkiləri müstəqilliyimizdən bu yana ilk dəfə bütün ərazilərimizdə baş tutacaq. Düşünürəm ki, bu seçkilər qalib dövlətə layiq bir seçki olmalıdır.

- Qalib dövlətə layiq seçki dedikdə necə bir seçkini nəzərdə tutursunuz?

- Əvvəlki seçkilərdən fərqli bir seçki keçirilməlidir. Siyasi qüvvələrə bərabər seçki şəraiti yaradılmalıdır, mübarizə şəffaf və demokratik olmalıdır. Layiq olan, xalqın seçdiyi şəxslər Milli Məclisə mandat qazanmalıdır. Prezident İlham Əiliyev ilin əvvəlində elan etdi ki, ölkədə yeni dönəm başlayır. Bu yeni dönəmə uyğun seçki keçirilməsi zəruridir. Demokratik təsisatların, partiyaların inkişafı üçün, cəmiyyətdə rolunun artması üçün seçkilərin demokratik, şəffaf keçirilməsi zəruridir. Seçki saxtakarlıqlarına yol verilməməlidir. Pozuntular, saxtakarlıqlar dövlətin beynəlxalq imicinə mənfi təsir göstərir.

- Sizcə, bu seçkilər dediyiniz formada keçiriləcəkmi?

- Ümid edək ki, demokratik seçkilər keçiriləcək. Daha yaxşı olardı ki, seçkilər qarışıq- mojaritar və proporsional sistemlə keçirilsin. Çünki bu zaman siyasi qüvvələrin, partiyaların prosesdə aktivliyi artır. Amma bunun üçün artıq gecdir. Çünki proporsional seçkinin bərpası üçün referendum keçirilməli idi. Amma artıq seçkilər təyin olunub və əvvəlki sistemlə seçkilər keçiriləcək. Hesab edirəm ki, bu sistemlə də ədalətli, demokratik və şəffaf seçkilər keçirilə bilər. Yetər ki, iradə olsun, istək olsun. Düşünürəm ki, bu seçkilər əvvəlkilərdən fərqli olacaq. Çünki Azərbaycanın qalib imici, hazırda tutduğu mövqe, Cənubi Qafqazdakı proseslərin yönünü müəyyənləşdirməsi ədalətli seçkinin keçirilməsini tələb edir. Bunu hökumət bilir və buna uyğun addımlar atacağı gözləniləndir. Partiyaların inkişafı üçün hökumət bir çox addımlar atıb, siyasi qüvvələrlə bağlı yeni qanun qəbul edilib. Bunun davamı kimi siyasi partiyaların parlamentin işində yaxından iştirakına da şərait yaradılması vacibdir.

- Belə iddialar var ki, bu seçkilərlə formalaşacaq parlament “müvəqqəti parlament” olacaq. Bu fikirlə razısınızmı?

- Bir neçə həmkarımız bu fikri səsləndiriblər. Dəqiq proqnoz vermək əlbəttə, çətindir. Amma düşünürəm ki, Ermənistanla sülh sazişinin imzalanması, delimitasiya və demarkasiya prosesinin aparılacağı, bölgədə baş verən bir sıra hallarla bağlı referendumun keçirilməsi ertələndi. Yəqin ki, sülh sazişinin imzalanmasından sonra referendumun keçirilməsi yenidən gündəmə gələcək, idarəetmədə, siyasi konfiqurasiyada ciddi dəyişikliyə ehtiyac yaranacaq. Referendumdan sonra isə yeni parlamentin formalaşması zərurəti meydana çıxacaq. Bu baxımdan, ehtimal olunur ki, bəli, qarşıdan gələn növbətənkənar seçkilərlə formalaşacaq parlament “müvəqqəti parlament” olacaq. Bütün hallarda isə bunu proseslərin gedişi göstərəcək, müəyyən edəcək.

- AMİP bu seçkilərdə hansı formada iştirak edəcək?

- Bu il növbədənkənar parlament seçkilərinin keçiriləcəyi gündəmdə idi. Buna görə də, AMİP olaraq hələ fevral ayında seçkilərə hazırlıqla bağlı qərar vermişdik. Bu aylar ərzində müvafiq strukturlarımız seçkilərə hazırlıqları həyata keçiriblər və demək olar ki, proses yekunlaşıb. Sadəcə seçkidə iştirakla bağlı qərar vermək qalıb. Seçkilərdə namizədlərimizlə iştirak edəcəyik və çalışacağıq ki, AMİP Milli Məclisdə daha çox mandata sahib partiya olsun. Bizim partiyada kifayət qədər bacarıqlı, intellektli şəxslər var ki, onların hər biri Milli Məclis üzvü olmağa hazır və layiqdirlər. Bu seçkilərdə namizədləırimizlə iştirak edəcəyik, var gücümüzlə çalışacağıq ki, qələbə qazanaq.