Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov “Hürriyet” qəzetinə verdiyi müsahibədə Türkiyənin Ukrayna ilə davam edən hərbi-texniki əməkdaşlığını sərt tənqid edib. Lavrov bildirib ki, Ankaranın Ukrayna ilə əməkdaşlığı Türkiyənin vasitəçilik iddiaları fonunda anlaşılmazlıq yaradır: “Türkiyə silahlarının Ukrayna Silahlı Qüvvələri tərəfindən Rusiya hərbçilərinin və mülki vətəndaşların öldürülməsi üçün istifadə edilməsi dərin narahatlıq doğurur”. Rusiyanın xarici işlər naziri Ankaranın bu siyasətinin iki ölkə arasında etibara və əməkdaşlığa mənfi təsir göstərə biləcəyini ifadə edib.
Rusiya xarici işlər nazirinin Türkiyə-Ukrayna hərbi əməkdaşlığına görə Ankaranı tənqid etməsi yersizdir. Türkiyə Ukraynanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləyən dövlətdir, Rusiyanın Krımın ilhaqını tanımayıb. Türkiyənin Rusiya ilə olduğu kimi Ukrayna ilə də sıx tərəfdaşlıq münasibətləri var. Rusiya müxtəlif dövlətlərə silah və hərbi texnika satır və əsas məqsədi həm gəlir əldə etmək, həm də silah bazarında mövqeləri möhkəmlətməkdir. Türkiyə Ukraynaya pilotsuz uçuş aparatları satarkən eyni maraqlardan çıxış edib. Türkiyə Avrasiya bölgəsinin aparıcı dövlətlərindən biri kimi tərəfdaş saydığı istənilən dövlətə silah və hərbi texnika sata bilər.
Buna baxmayaraq, Türkiyə Rusiya-Ukrayna müharibəsinin başa çatması üçün daima vasitəçilik təşəbbüsləri ilə çıxış edib. Rusiya və Ukrayna nümayəndələrinin sonuncu görüşü məhz İstanbulda keçirilib. Rusiya Prezidenti Vladimir Putin Türkiyənin vasitəçilik təşəbbüslərinə görə dəfələrlə türkiyəli həmkarı Rəcəb Tayyib Ərdoğana minnətdarlığını bildirib. Nə baş verdi ki, Lavrov Türkiyə haqqında prezidentindən fərqli fikirlər söyləməyə başladı?
Sergey Lavrov bir neçə il əvvəl açıqlamalarında deyirdi ki, guya Qarabağ Azərbaycanın daxili məsələsi deyil. Yəni o bununla işarə edirdi ki, Azərbaycan Rusiyanın Qarabağdakı maraqlarını nəzərə almalıdır. Azərbaycan yalnız öz maraqlarından çıxış edərək, ərazi bütövlüyünü, Qarabağ və Şərqi Zəngəzur üzərində suverenliyini bərpa etdi və Lavrov bu reallığı qəbul etmək məcburiyyətində qaldı. Kreml Azərbaycanla Ermənistan arasında vasitəçi olmağa çalışarkən, İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı hərbi texnikanı Ermənistana daşıyırdı. Bu halda eyni sözləri Rusiya haqqında demək olardı, yəni qarşduran tərəflərə hərbi texnika göndərən dövlət vasitəçi ola bilməz.
Sergey Lavrovun Ankaranın siyasətinin Moskva ilə münasibətlərə mənfi təsir göstərə biləcəyi xəbərdarlığına baxmayaraq, Rusiyanın NATO ölkəsi olan Türkiyə ilə tərəfdaşlığı gücləndirməsinə ehtiyacı var. Əks halda Rusiya Prezidenti Türkiyənin BRİCS təşkilatına üzvülüyünü dəstəkləməzdi. Rusiyanın “Rosatom” şirkəti Türkiyənin Mersin bölgəsində atom elektrik stansiyasının tikintisini bitirdikdən sonra Sinopda ikinci stansiyasının tikintisində maraqlıdır.
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzi
TEREF

Norveç 15 yaşdan kiçik uşaqların sosial mediadan istifadəsinin qarşısını almaq üçün ciddi şəkildə çalışır. Skandinaviya ölkəsi digər ölkələrlə müqayisədə sosial mediadan daha uzaqdır və hazırda 13 yaşından kiçik uşaqların sosial mediadan istifadə etməsi qadağandır. Amma gözlənildiyi kimi, indiki məhdudiyyət o qədər də yaxşı işləmir və bu, daha əhatəli qanunun nə dərəcədə faydalı olacağı sualını yaradır.

Qaynarinfo xəbər verir ki, Norveçin baş naziri Yonas Qar Styore ölkənin məşhur tabloid qəzetlərindən biri olan VG-yə verdiyi açıqlamada yeni tənzimləmənin həqiqətən çətin sınaq olacağını bildirib.

Baş nazir buna baxmayaraq, bunu mənəvi imperativ kimi qiymətləndirərək, texnoloji nəhənglərin kiçik uşaqların beyni üçün yarışdığı barədə xəbərdarlıq edib.

Əksər sosial media şirkətləri öz platformalarında 13 yaşdan yuxarı istifadəçilərə icazə verir. "Meta"nın qlobal məsələlər üzrə rəhbəri Nik Kleq sentyabr ayında Londonun "Chatham House" beyin mərkəzində çıxışında bu məsələyə toxunmuşdu. O, "Facebook", "Instagram", "Messenger", "WhatsApp" və "Threads" kimi "Meta" məhsullarından istifadənin gənclərin böyük əksəriyyəti üçün müsbət olduğunu bildirib.

"Meta"nın hər hansı qadağalara əməl edib-etməyəcəyini soruşduqda, Kleq belə qadağaların və məhdudiyyətlərin tətbiqinin çətin olacağını deyib.

ABŞ-da 14 əyalət baş prokurorunun açdığı iddialarla üzləşən "TikTok" məhsullarının uşaqlara zərər verdiyi iddialarını rədd edir və onların gördüyü təhlükəsizlik tədbirlərini bəyan edir.

X-in baş direktori İlon Mask və "Snapchat"ın baş direktoru Evan Spiegel bu tənzimləmələri ümumi mənada dəstəkləyir, lakin qadağalarla bağlı dəqiq mövqe nümayiş etdirmirlər. Məsələn, Spiegel iyul ayında ABŞ Senatında qəbul edilmiş Uşaqların Onlayn Təhlükəsizliyi Aktını dəstəklədiyini bildirib.

Norveçin yeni qaydaları 2018-ci ildə qəbul edilən və 13 yaşdan kiçik uşaqların sosial mediadan istifadəsini qadağan edən fərdi məlumatlar qanununu genişləndirəcək. Norveçin Uşaq və Ailələr Nazirliyinin sözçüsü "Business Insider"ə bildirib ki, qanun 2025-ci ildə qüvvəyə minə bilər. Norveçin məlumatları göstərir ki, hazırkı qadağan geniş şəkildə pozulur.
Ətraflı

Rəqəmlər təəccüblüdür: Norveç Media Təşkilatının avqust ayı hesablamalarına görə, 9 yaşlı uşaqların 53 faizi, 10 yaşlıların 58 faizi və 11 yaşlıların 72 faizi sosial mediadan istifadə edir. Məlumatlar Norveçdə 122 məktəbdə 3212 uşaq və 2545 valideynin iştirak etdiyi sorğuya əsaslanır.

Norveçin uşaq və ailə naziri Kjersti Toppe VG-yə verdiyi açıqlamada qanunun valideynlərə uşaqlarını məhdudlaşdırmağa kömək edəcəyinə ümid etdiyini bildirib: "Ümid edirik ki, qanun valideynlərə yox demələri üçün təhlükəsizlik verəcək. Biz bilirik ki, bir çox insanlar həqiqətən yox demək istəyirlər, amma bacara bilməyəcəklərini hiss edirlər".

Norveç hökumətinin sözçüsü "Business Insider"ə bildirib ki, onlar yaş yoxlaması ilə qaydaları tətbiq etməyi düşünürlər, lakin ilk növbədə sanksiyalar tətbiq etmədən qadağanı həyata keçirəcəklər: "Uşaqları qorumaq valideynlər, texnologiya sektoru və dövlət orqanları arasında ortaq məsuliyyətdir".

Lakin bu təşəbbüsü tənqid edənlər deyirlər ki, sosial media qaydalarını hökumət deyil, valideynlər müəyyən etməlidir. Süni intellekt üzrə ekspert, Osloda yerləşən "Too Easy" texnologiya şirkətinin müəllifi və baş direktoru Tomas Anglero deyir ki, norveçlilər çox güman qaydalara məhəl qoymayacaqlar.

Anglero bildirib ki, Osloda ailələr uşaqlarının idman komandalarını əlaqələndirmək və ya sadəcə söhbət etmək üçün sosial mediadan istifadə edirlər: "Bu qanun adi ailənin fəaliyyətini dayandırır və hamı üçün xaos yaradır. Bəli, uşaqları qorumaq lazımdır, amma daha yaxşı valideynlik texnologiyanı qadağan etməkdən daha yaxşı bir həll olardı. Problem texnologiya deyil, mədəniyyətdir. Norveçin sosial sistemi işləyir, amma valideynlər valideyn olmalı və övladlarını böyütməlidirlər, hökumət yox".

"Verifymy" onlayn təhlükəsizlik provayderinin tənzimləmə işləri üzrə rəhbəri Lina Qazal deyir ki, Norveç qadağanın effektiv olması üçün ağıllı hərəkət etməlidir. Onun fikrincə, hökumət güclü bir sistem yaratmalıdır ki, uşaqlar təsirsiz ola biləcək nəzarətləri asanlıqla keçə bilməsinlər. Bu üsullardan biri hesabın açılması və giriş prosesləri üçün şəxsiyyət vəsiqəsinin fotoşəkili ilə yoxlama tələbidir. Qazal həmçinin vurğulayır ki, e-poçt vasitəsilə yaş təxmini və ya sifətin tanınması ilə yaş hesablanması, daha az narahat edən iki üsuldan istifadə edilə bilər: "Əgər bu hüququ əldə etsələr, daha təhlükəsiz və yaşa uyğun onlayn mühitlər yaratmağı hədəfləyən digər ölkələr üçün güclü model yaradacaqlar".

Bununla belə, digər ölkələr də oxşar ideyaları nəzərdən keçirir. "The Guardian" yazır ki, Avstraliyanın baş naziri Entoni Albanese 16 yaşından kiçik uşaqlar üçün sosial media qadağası üzərində işləyir. Fransa isə fərqli yanaşma nümayiş etdirir və 15 yaşdan kiçik uşaqlar üçün məktəblərdə mobil telefonlara qadağa qoymağa çalışır.

Beynəlxalq münasibətlər üzrə ekspert Suren Sarkisyan ABŞ-də keçiriləcək prezident seçkilərin Cənubi Qafqazdakı proseslərə təsiri ilə bağlı Ermənistan mediasına müsahibə verib.

Politoloq Azərbaycanla Ermənistan arasında sülhün əldə olunması ilə bağlı Co Bayden administrasiyasının son təşəbbüslərinin gözlənilən nəticələrini şərh edib.

ABŞ Prezidentinin köməkçisi Maykl Karpenterin oktyabrın 21-22-də Azərbaycana və Ermənistana səfərini təhlil edən Sarkisyan bunu Baydeninin sülh müqaviləsi imzalanması üçün sonuncu cəhdi kimi qiymətləndirib:

“Təbii ki, bu region onlar üçün prinsipial olaraq mühüm prioritet deyil, lakin Rusiyanı balanslaşdırmaq nöqteyi-nəzərindən, şübhəsiz ki, ABŞ və onun tərəfdaşları üçün çox vacibdir. Bayden əslində bu təşəbbüsü öz üzərinə götürdü, əhəmiyyətli işlər gördü, həm Ermənistanın, həm də Azərbaycanın hakimiyyət orqanları ilə işlədi.

Təbii ki, Bayden prezidentliyinin son aylarında başlanmış işi məntiqi sona çatdırmaq üçün ilin sonuna qədər sülh sazişinin imzalanmasını təmin etmək üçün hər cür səy göstərir”.

Suren Sarkisyan “Rusiyanın Cənubi Qafqazdakı təsirini bu yolla zəiflətmək məqsədi də varmı?” sualına belə cavab verib:

“Təbii ki, bu, Amerika maraqlarının məntiqinin bir hissəsidir və bu, təkcə şəxsi amillərlə bağlı məsələ deyil. Cənubi Qafqazdakı problemləri həll etsəniz, Rusiyanın burada təsiri azalar. Deməli, bu, həm şəxsi, həm də dövlət maraqlarının təşviqi prosesidir.

Bayden həmçinin, beynəlxalq münasibətlərdə böyük təcrübəyə malik olmasına baxmayaraq, münaqişələrin həllində uğur qazana bilməyən azsaylı prezidentlərdən biridir. Baydenin nə Yaxın Şərqdə, nə də Ukraynada həll edə biləyəcəyi heç bir münaqişə yoxdur. Ona görə də onun başladığı işi öz mirası üçün başa çatdırmaq çox vacib olardı. Başqa bir sual burada Ermənistanın hansı maraqlarının olması və onların nə dərəcədə nəzərə alınması, yaxud alınmamasıdır”.

Suren Sarskiyanın sözlərinə görə, Bayden artıq Azərbaycana qarşı istifadə edəcək təzyiq resursuna malik deyil. Yəni o, bir il əvvəl göstərə biləcəyi təzyiqi bu gün göstərə bilməz.

“O, gedən prezident olduğu üçün bütün xarici siyasət resursları Demokratların namizədi Kamala Harrisin qələbəsinə yatırılır... Seçkilərə qədər gözləyək, onda nə edəcəyimizi anlayacağıq, çünki Trampın qayıdışı bir xarici siyasət məntiqini, Kamala Harrisin seçilməsi isə başqa məntiqi nəzərdə tutur”, - deyə erməni politoloq qeyd edib.

“Kamala Harris müəyyən mənada bu xətti davam etdirəcək. Çünki son 4 ildə o, xarici siyasət də daxil olmaqla, qərarların qəbulu prosesində iştirak edib. Trampın prezidentliyini xatırladıq və gördük ki, Tramp bizimlə o qədər də maraqlanmır.

O, bizə fikir vermədən daha çox Yaxın Şərqə, Ukraynaya və Amerika üçün daha vacib münaqişələrə diqqət yetirəcək. Lakin Kamala da Bayden komandasında olduğu kimi bununla şəxsən məşğul olmayacaq.

Çünki Bayden uzun müddətdir erməni problemləri ilə tanışdır, ermənilərlə işləməkdə böyük təcrübəyə malik olub, 30 il Senatda vitse-prezident vəzifəsində çalışıb və onun iştirakı müəyyən şəxsi motivasiya ilə əlaqəli idi”, -deyə Sarkisyan bildirib. \\Cebheinfo.az

Ədalət, Hüquq və Demokratiya Partiyasının sədri, deputat, Milli Məclisin Müdafiə, təhlükəsizlik və korrupsiya ilə mübarizə komitəsinin sədri Qüdrət Həsənquliyev Musavat.com-a geniş müsahibə verib.

Bu günlərdə Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin sədri Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə və bir qrup deputat Özbəkistan Respublikasına səfər edib.

Qüdrət Həsənquliyev və həmkarları Şeyxlülislamla birgə Özbəkistan prezidenti Şavkat Mirziyoyevin təşəbbüsü və dəstəyi ilə keçirilən “İslam - sülh və xeyirxahlıq dinidir” mövzusunda Beynəlxalq Elmi-praktiki Konfransda iştirak ediblər.

Həsənquliyev Özbəkistan təəssüratlarını bölüşüb, həmçinin son günlərin ən aktual mövzusu olan cərimələrlə bağlı sualları cavablandırıb. Qeyd edək ki, o, cərimələrin artırılması ilə bağlı fərqli fikirdədir.

Müsahibəni təqdim edirik:

- Qüdrət bəy, Milli Məclisin yeni tərkibi haqqında fikriniz, müşahidələriniz necədir?

- Hələ qanunvericiliyin müzakirəsi ilə əlaqədar olaraq cəmi iki iclas keçirilib. Ona görə yekun söz söyləmək çətindir. Amma yeni seçilən millət vəkillərindən də artıq müzakirələrə qatılanlar və səmərəli təklif verənlər var. Əvvəlcədən də onların içərisindən yaxşı mənada şəxsən tanıdığım hazırlıqlı, siyasi baxımdan yetkin insanlar var. Ümid edirəm ki, yeni parlament əvvəlkindən daha uğurlu fəaliyyət göstərər. Hər halda mən bunu arzulayıram.

- Bu günlərdə Türkistan ellərindəydiniz, Özbəkistandan səfərdən qayıtmısınız. Özbəkistandan Azərbaycan necə görünür və bizə münasibət necədir?

- Özbəkistanda Azərbaycana çox böyük hörmət və diqqət var. Bunu konfransın gedişində də rəsmilərin bizə olan münasibətindən hiss etdik. Prezidentin adından Azərbaycan nümayəndə heyəti üçün ayrıca bir ziyafət verildi. Həmçinin prezidentin Şeyxülislama hədiyyəsi təqdim olundu. Biz bilirik ki, torpaqlarımız işğal altında olanda bu səbəbdən Özbəkistan heç vaxt Ermənistanla diplomatik əlaqələr qurmayan bir neçə ölkədən – digərləri qardaş ölkələr Türkiyə və Pakistan - biri idi. Orda Azərbaycanı çox sevirlər. Azərbaycanlılar da kifayət qədərdir.

Ölkədə böyük bir inkişaf var. Prezident Mirziyoyev müəyyən iqtisadi azadlıqlar verib və bu azadlqlardan istifadə edirlər. Azərbaycan diasporunun təmsilçiləri ilə də görüşmək imkanımız oldu, həmçinin səfirliyin nümayəndələri ilə, səfirlə görüşdük. Onlar da söylədilər ki, Çin, Sinqapur, Türkiyə Özbəkistanda böyük investisiya layihələri həyata keçirir. O cümlədən Emin Ağalarov Bakıdakı “Sea Breeze”də olduğu kimi, Daşkənddə də böyük layihələri gerçəkləşdirməyə başlayıb. Bakıda mənzil tikintisi ilə bağlı böyük problemlər yaradıldığından, Azərbaycanın tikinti şirkətləri müxtəlif ölkələrə üz tutublar, o cümlədən də Özbəkistana. Süni problemlər səbəbindən keçən illə müqayisədə Azərbaycanda mənzil tikintisi 36 faiz azalıb. Bu da ona gətirir ki, evlərin qiyməti aşağı düşmür və tikinti şirkətlərinin bağlanmasına görə nə qədər insan iş yerlərini itirir, büdcəyə vergi daxilolmaları azalır, tikintiyə bağlı sahələr müflisləşir, maliyyə vəsaitləri xaricə çıxarılır. Azərbaycanlılar Özbəkistana investisiya qoymağa başlayıblar. Şəhərin mərkəzi xeyli abadlaşdırılıb. Özbəkələrin gələcəyi ilə bağlı çox nikbinəm. Əhalisinin də sayı artıq 37 milyona çatıb. Azərbaycan-Özbəkistan iqtisadi, humanitar, mədəni əlaqələri daha da inkişaf edə bilər. Dilimiz də çox oxşardır. Bir az diqqətli olanda onları başa düşmək olur, sözlərin kökü eynidir. Əminəm ki, bir neçə ay özbək dilini məişət səviyyəsində öyrənmək üçün yetərlidir. Məsələn, Şeyx həzrətləri orada ali dini təhsil aldığına görə konfransdakı çıxışını da özbək dilində etdi və iştirakçılar tərəfindən çox isti qarşılandı. Eyni millətik. Buradan da ora təyyarə ilə cəmi 2 saatlıq yoldur, çox yaxındır. Əlaqələri inkişaf etdirmək, genişləndirmək lazımdır. Kimlə görüşürdüksə, onlar da arzularını ifadə edirdilər ki, biz daha yaxın olmalıyıq. Musiqimizi çox sevirlər, səsləndirirlər, demək olar ki, çox oxşardır. Azərbaycana münasibət olduqca yaxşıdır və sözün doğrusu, bu, məni çox sevindirdi.

- İnşallah, Turanın qurulması yaxındadır.

- İnşallah!

- Qüdrət bəy, yeni çağırış parlamentin ilk iclaslarında cərimələrin, cəzaların ardıcıllıqla artırılması cəmiyyətdə birmənalı qarşılanmır. Plenar iclasdakı çıxışlarınızda mövqeyinizi bildirmişdiniz və bu tendensiyanın əleyhinə çıxış etmişdiniz. Bu istiqamətdə daha nələri söyləmək istərdiniz? Vətəndaşların cibinə uyğun olmayan cərimələnmələr sui-istifadələrə, yaxud vəziyyəti gərginləşdirmək üçün fürsət gəzən kənar qüvvələrin hərəkətlənməsinə rəvac verə bilərmi?

- Mən cərimələrin artırılmasının əleyhinə səs verdim. Ona görə ki, mən özüm hüquqşünas olduğumdan cəza siyasətinin fəlsəfəsini başa düşürəm. Görürəm ki, bir tarixçi, yaxud başqa sahə üzrə baza təhsili olan biri durub cəza siyasətindən leksiya oxuyur, dərs verir. Millət vəkilləri gərək son dərəcədə məsuliyyətli ola və dərindən bilmədiyi məsələ ilə bağlı danışmağı özünə rəva bilməyə. Mən özüm hüquqşünasam və ixtisasım məhkəmə, prokurorluq, istintaq ixtisası olub, az da olsa, prokurorluq orqanlarında çalışmışam, 5 il Asiya Universitetində cinayət hüququndan mühazirə oxumuşam. Uzun illər ərzində də Dövlət quruculuğu və hüquq siyasəti komitəsinin üzvü kimi parlamentdə fəaliyyət göstərmişəm. Cinayətkarlığın öyrənilməsi haqqında kriminologiya elmi var. Daxili İşlər Nazirliyinin Polis Akademiyası da, səhv etmirəmsə, 2017-ci ildə kriminologiya dərsliyi buraxıb. Yüksək peşəkarlıqla hazırlanmış dərslikdir.

Sualınıza cavb olaraq deyim ki, qanun və cəza insanların həyat tərzinə, onların maliyyə imkanlarına, cəmiyyətdə formalaşmış etik və hüquqi baxışlara uyğun olmalıdır. Bu istiqamətdə bir elmi məqalə belə oxumamış adamlar bəzən deyirlər ki, cinayətkarlığa, hüquq pozuntularına qarşı mübarizəni gücləndirmək üçün cəzanı sərtləşdirmək, cərimələri artırmaq lazımdır. Cəzalar o zaman sərtləşdirilir ki, bunu artıq kriminologiya elmi sübut edib – həmin cinayətlərin sayında birdən-birə çox ciddi artım olur. Məsələn, əvvəl törədilən eyni cinayətin sayı min idisə, sonra artıb 4-5 min olur. Bu zaman dövlət həmin cinayət əməllərinə görə cəzaları sərtləşdirir. Yaxud da cinayətlərin ümumi sayında artım olmur, amma təkrar cinayətlərin sayı çoxalır. Məsələn, min nəfər cinayət törətmiş şəxsin 500-ü təkrar həmin cinayəti törədir. Deməli, artıq təyin olunmuş cəza, yaxud inzibati hüquqpozmadırsa, inzibati tənbeh tədbiri kimi tətbiq olunan cərimə, inzibati həbs yetərli olmayıb. O halda qısa bir müddətdə cəzaları sərtləşdirməklə cinayəti səngitmək lazımdır. Amma bunun ardınca cinayəti doğuran səbəb və şərait öyrənilməli, aradan qaldırılmalıdır. Çünki insanlar ağır şərtlərə belə çox tez öyrəşirlər. Orta əsrlərdə İngiltərədə oğurluq cinayətləri artdığından kral oğruların əllərinin meydanda kəsilməsini əmr edir. Bir müddət oğurluq cinayətlərinin sayı azalır, amma az sonra oğrular meydana çox adam toplanmasından istifadə edib elə orada insanların cibinə girirlərmiş.

Cinayətkarlıqla effektli mübarizə cəzaların sərtləşdirilməsində yox, uğurlu sosial siyasətdə və hüquq pozuntusuna görə məsuliyyətin labüdlüyünün təmin edilməsindədir. Hüquq elmi bunu öyrədir. Sərt cəza təkcə ona məruz qalanın yox, həm də onu tətbiq edənin psixologiyasına, mənəvi dünyagörüşünə, davranışına mənfi təsir göstərir, cəmiyyəti qəddarlaşdırır, insan ləyaqətinin və azadlığının dəyərini azaldır. Kriminologiya elmi sübut edir ki, insanların yalnız 20%-i cəza təhdidindən qorxaraq cinayət törətmir. Digərləri qanunları pozmağı öz ləyaqətlərinə sığışdırmırlar, çünki cinayət əməlini anti-əxlaqi hesab edirlər.

- Anlaşılan budur ki, qanunun işlək olacağına əminliyiniz yoxdur...

- Orta əsrlərdə çox sərt cəzalar var idi. Məsələn, insanları ata bağlamaqla dartıb parçalayırdılar, əlini, ayağını, başını kəsirdilər, yaxud qamçı ilə döyürdülər, daş-qalaq edirdilər. Bu tipli ağır cəzalar niyə yığışdırıldı? Ona görə ki, sərt cəzalar cəmiyyəti qəddarlaşdırır. Sonradan da qəddarlaşmış cəmiyyətdə hamı bunun əziyyətini çəkir. Ona görə sivil dünya orta əsr cəzalarından, ölüm cəzasından imtina etdi. Ağır cəzalar yalnız insanlıq, dövlət və şəxsiyyət əleyhinə törədilən xüsusilə ağır cinayətlərə görə tətbiq olunmalıdır.

10 fevral 2017-ci ildə Prezident “cəza siyasətinin humanistləşdirilməsi və cəmiyyətdən təcridetmə ilə əlaqədar olmayan alternativ cəza və prosessual məcburiyyət tədbirlərinin genişləndirilməsi barədə” Sərəncam imzaladı. 20 oktyabr 2017-ci ildə Cinayət Məcəlləsinə əlavə dəyişikliklər edildi, bəzi cinayətlər dekriminallaşdırıldı, bəzi cinayətlərə görə alternativ cəza nəzərdə tutuldu, bəzi cinayət əməllərinə görə cəzalar yüngülləşdirildi. O zaman bunu alqışlayanlar indi eyni müvəffəqiyyətlə cəzaların sərtləşdirilməsinin zəruriliyindən danışırlar. Keçən dövr ərzində sistemli şəkildə cəzalar sərtləşdirilib və inzibati hüqupozmalara görə cərimələr artırılıb. Mən bunun səbəbini onda görürəm ki, biz qanunvericiliklə yanlış olaraq istintaq orqanlarına və inzibati qaydada cərimə tətbiq edən orqanlara imkan yaratdıq ki, onlar topladıqları pulun 25%-ni özlərinin maaşlarının artırılmasına, maddi-texniki bazalarının yaxşılaşdırılmasına sərf etsin. Mən o zaman bunun da yanlış olduğunu söyləmişdim.

“Azərbaycan Ermənistanın bir neçə mühüm maddələrin hələ də razılaşdırılmadığı sülh müqaviləsi bağlamaq təklifini qeyri-real və qəbuledilməz hesab edir”.

Bunu Azərbaycan Respublikası Prezidentinin xüsusi tapşırıqlar üzrə nümayəndəsi Elçin Əmirbəyov Almaniyanın “Berliner Zeitung” qəzetinə müsahibəsində deyib.

Diplomat qeyd edib ki, Ermənistanın Almaniyadakı səfirinin “Ermənistan sabah da Azərbaycanla sülh müqaviləsi imzalamağa hazırdır” bəyanatının səmimiliyinə şübhə edir: “Sabah yarımçıq, natamam müqavilənin imzalanması təklifi nəinki real deyil, qəbuledilməzdir, həm də aldadıcıdır. Tərəflər hələ də açıq qalan saziş layihəsinin bir neçə mühüm müddəasını razılaşdırmalıdırlar, onlar olmadan sənəd kobud və natamam olacaq”.

Elçin Əmirbəyov həmçinin qeyd edib ki, sülhə gedən yolda əsas maneə Ermənistanın Azərbaycanın beynəlxalq səviyyədə tanınmış suveren ərazisinə hələ də mövcud olan ərazi iddialarıdır ki, bu, Ermənistan Konstitusiyasında öz əksini tapıb: “Ermənistan bu yolla beynəlxalq ictimaiyyəti çaşdırmaq, sülh prosesində konstruktiv iştirak etdiyi barədə yanlış təsəvvür yaratmaq istəyir, əslində isə vaxtı uzadır və sülh prosesini dalana aparır. Aydındır ki, Ermənistan Qərbdən, o cümlədən Aİ, ABŞ və Aİ-nin ayrı-ayrı üzv dövlətlərindən qeyri-məhdud diplomatik, iqtisadi və hərbi yardım almağa başlayan kimi danışıqlarda konstruktiv iştirakda bütün marağını itirdi və belə görünür ki, artıq Azərbaycanla sülhə nail olmaq prioritet deyil.

Ermənistan konstitusiyası indiki formada qalarsa, sülh sazişi qısamüddətli olacaq, çünki Azərbaycanla sülhə qarşı çıxan Ermənistanın istənilən yeni rəhbərliyi sazişin Konstitusiyaya uyğun olmadığını əsas gətirərək onu sadəcə olaraq pisləyəcək. Yəni Azərbaycan baş nazir Paşinyanla deyil, Ermənistanla barışmaq istəyir”.

Oktyabrın 26-da keçiriləcək parlament seçkilərində müxalifət qalib gəlsə, Gürcüstan prezidenti Salome Zurabişvili bütün Rusiyayönlü qanunları ləğv edəcək.

24News.ge xəbər verir ki, xanım Zurabişvili bu barədə Berlində "Euronews" telekanalına müsahibəsində danışıb.

"Bu seçki ona görə çox vacibdir ki, o, ən azı yaxın gələcəkdə Gürcüstanın Avropa gələcəyinin taleyini və danışıqlara başlamaqla Avropa İttifaqına inteqrasiya yolunun taleyini müəyyən edəcək. Bu seçki faktiki olaraq referendumdur: Avropaya bəli, ya da bir qədər qeyri-müəyyən keçmişə qayıdış".

“Seçkilərin nəticələrini dəyişmək üçün seçkiləri saxtalaşdıracaqlarından qorxmursunuzmu?” sualına Gürcüstan prezidenti belə cavab verib:

"Müxtəlif inzibati resurslardan istifadə etməklə seçki saxtakarlığı artıq məlum hadisədir. Həm də ölçüsü məlumdur. Beləliklə, biz çox yaxşı bilirik ki, proqnozlarımızda 60% (səs) avropapərəst, 40% hakim partiyayadır. Saxtakarlıq fərziyyəsi artıq az-çox bunun üzərində qurulub. Bu rəqəmlərə dövlət xidmətlərində çalışan, işləri ilə bağlı maraqları və ya narahatlığı olan insanlar da daxildir. Deməli, bütün bunlar az-çox məlumdur. Bir şərtlə ki, seçkilər dinc keçsin və əhali indiki kimi səfərbər olsun, nəticə avropapərəstlərin qələbəsi olmalıdır”, - deyə prezident qeyd edib.

Zurabişvili bildirib ki, Gürcüstanın koalisiya hökuməti təcrübəsi yoxdur, ona görə də müxalifətə texniki hökumət qurmağı təklif edir.
"Bu seçkilər ya Avropanı, ya da qaranlığı, Rusiya-Sovet keçmişinə qayıdışı həll edəcək", - Zurabişvili "Bild" nəşrinə müsahibəsində qarşıdan gələn seçkilərlə bağlı deyib. Onun sözlərinə görə, hakim “Gürcü arzusu” partiyası və onun yaradıcısı Bidzina İvanişvili artıq Avropaya can atmır, söz və müxalifət azadlığını məhdudlaşdırır.

“O (İvanişvili) ölkəyə zərər verib, onu zəiflədib, təcrid edib. Aİ-yə namizəd olmağın sevincini yararsız qanunun təbliği pozdu”, - deyən Gürcüstan prezidenti bu yaxınlarda qəbul edilmiş “xarici agentlər” və “LGBT təbliğatı” ilə bağlı qanunları tənqid edib.

Zurabişvili hesab edir ki, hər şey itirilməyib.

“Mən gəncləri, eləcə də ölkənin ucqar rayonlarının sakinlərini seçkilərdə fəal iştirak etməyi xahiş edirəm ki, biz Gürcüstanı Avropa ölkəsi kimi yerləşdirək və gənclərin gələcək miqrasiyasının qarşısını ala bilək”, - deyə prezident bildirib.

Zurabişvili Gürcüstanı Avropa yoluna qaytarmaq üçün 1 il müddətinə ekspert hökuməti yaratmağa çağırıb.

S.Laçın