Azərbaycan Dövlət Su Ehtiyatları Agentliyinə yeni aparat rəhbəri təyin edilib.

Manset.az-ın əldə etdiyi məlumata görə, agentliyin sədri Zaur Mikayılovun müvafiq əmri ilə qurumun aparat rəhbəri vəzifəsinə Fuad Quliyev təyin edilib.

Fuad Quliyev 2021-ci ildən Azərbaycan Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Açıq Səhmdar Cəmiyyətində sədrin müşaviri vəzifəsində çalışıb.

Qeyd edək ki, yeni təyin edilən aparat rəhbəri Dövlət Su Ehtiyatları Agentliyinin sədri Zaur Mikayılovun qudasıdır.

Ucar rayonu, Yuxarı Şilyan kənd sakini Xələfov Məhəmməd Molla oğlu tərəfindən Hurriyyet.az saytının redaksiyasına şikayət məktubu daxil olub. Şikayətçi polisdən və məhkəmənin qərarından narazıdır:

“Mən, Xələfov Məhəmməd Molla oğlu, yazaraq bildirirəm ki, mənim dərdim mal-mülk deyil, övlad dərdidir.

39 yaşlı oğlumu evimin yaxınlığında maşınla vurub öldürüblər. Bu günə kimi nə mərhum oğlumun, nə də özümün hüquqlarımı bərpa edə bilməmişəm.

Qeyd edim ki, oğlum ölən gündən bizə qarşı çirkin oyunlar oynayırlar. Əziyyətini isə 67 yaşlı ata-ana çəkir.

Belə ki, 29.08.2022-ci ildə öz ad gününü qeyd edən 1990-cı il təvəllüdlü Qasımov Fuad Bəkir oğlu sürücülük vəsiqəsi olmadan, sərxoş şəkildə idarə etdiyi maşınla kənddən rayon istiqamətində hərəkətdə olarkən, öz hərəkət zolağından çıxaraq, evimin yaxınlığında qarpız alaraq geri dönən 1984-cü il təvəllüdlü oğlum Xələfov Vüsal Məhəmməd oğlunu vuraraq, hadisə yerindən qaçmışdır.

Hadisədən xəbərdar olaraq, oğlumu özümüz xəstəxanaya aparmışıq. Həkimlərin səyləri nəticəsiz qaldı və oğlum orada dünyasını dəyişdi.

Törədilən cinayət barədə Ucar rayonu Polis Şöbəsində ibtidai istintaq işi başlanmışdır. Bundan əvvəl etdiyim müraciətlər əsasında Respublika Prokurorluğu toplanmış materiallar və aftoekspertiza rəyinə əsaslanaraq, müvafiq maddələr qoyub, işi baxılması üçün Şəki Şəhər Ağır Cinayətlər məhkəməsinə göndərmişdir.

25.01.2023-cu il tarixində hakim Bilal Məmmədovun sədrliyi ilə birinci məhkəmə iclası keçirilmişdir. Elə həmin gündən sonra keçirilən bütün məhkəmə iclasları vəkil Əliyev Emil Namik oğlununun diqtəsi və təqsirləndirilən şəxs Qasımov Fuadın, eləcə də onun anasının arzu-istəkləri ilə müxtəlif bəhanələrlə 1il süründürülmüş və sona çatmışdır.

14.08.2023-cü il tarixində məhkəmə qarşı tərəfin təkidi ilə hadisə yerinə baxış keçirdi. Bu prosesdə də ciddi nöqsanlara yol verilmişdir. Biz zərərçəkən tərəf olaraq, prosesdə iştirak etmədik. Yəni bizim fikilərimiz nəzərə alınmadan, təqsirləndirilən şəxsin göstərdiyi yalanlar ilə təkrar aftoekspertiza video-çəkilişi aparıldı.

Zərərçəkən tərəf olaraq, bizi bir il müddətində Şəki şəhəri ilə Ucar rayonu arasındakı 150 km yolu 16 dəfə gedib-gəlsək də, məhkəmə qarşı tərəfin "nazıyla oynadı". Bizə məhkəmədə söz deməyə imkan vermədilər.

23.01.2024-cü il tarixində keçirilmiş sonuncu məhkəmə iclasında törənən cinayət öz təsdiqini tapdığı halda və dövlət ittihamçısı Tofik Mirzəyev təqsirləndirilən şəxsə 9 il 6 ay iş istədiyi halda prosesə sədrlik edən hakim Bilal Məmmədov müşavirədən qayıdıb, məhkuma 6 il cəza verdi.

Sonradan xəbər tutdum ki, iş kəsildikdən sonra müttəhimi islah olunmaq üçün təcridxanaya deyil, müalicə mərkəzinə aparıblar. Həm övlad itirmişəm, həm də hakim tərəfindən belə bir qanunsuzluğa rast gəlmişəm.

Bütün bunlara səbəb, qarşı tərəfin imkanlı, vəzifəli qohum-əqrabasının olmasıdır.

Oğlum yeni öldürülən vaxtları müttəhimin anası həyat yoldaşıma demişdi ki, "gəl barışaq". Biz razı olmadıqda demişdi ki, barışsan da özün bilərsən, barışmasan da, pulumu verib oğlumu qurtaracam, mənim oğlum türmədə yatmayacaq”.

Gedişatla bəlli oldu ki, belə adamların pulu varsa məhkəmə də, qanun da onlardır. Sənin oğlun ölüb, evin dağılıb, heç kəsin vecinə deyil.

Qərardan sonra Şəki şəhər Apelliyasiya Məhkəməsinə apellyasiya şikayəti vermişəm. Qarşı tərəfin Xəyal İbrahimovun da adından apellyasiya şikayəti vermişəm. Demək olar ki, Apellyasiya Məhkəməsi də Ağır Cinayətlər Məhkəməsində keçirilən qeyri-obyektiv və qarşı tərəfin xeyrinə yekunlaşan qərəzli iclasların davamıdır. Prosesə sədrlik edən hakim Xəqani Səmədov iki dəfə məhkəmə iclası keçirsə də, qarşı tərəfdən heç məhkəməyə dəvət olunan olmayıb. İkinci məhkəmə iclasında hakim mənə bildirdi ki, "müttəhimi müalicə mərkəzindən onlayın qoşacam". Elə də etdi. Əsas bu işləri qurub-qoşan, məhkəmə iclaslarında mərhum oglumun ruhun təhqir etməkdən belə çəkinməyən, məhkəmədə vəkillik fəaliyyəti ilə məşğul olan Əliyev Emil Namik ogludur.
O, keçirilən ikinci iclasda gəlib ki, mən müttəhimin hüquqların müdafiə edirəm, müttəhimə bəraət istəyirəm. Hansı ki, Agır Cinayətlər Məhkəməsinə proseslər gedəndə müttəhim yazılı ərizə ilə rəsmi etiraz etmiş, onun müdafiəsini rədd etmişdi.

Oğlumun ölüm işi hələ ibtidai istintaqda olandan haray çəkirəm ki, cinayət işi Ucar rayonunun istintaqçıları işə qarışmadan, başqa rayonlardan birində baxılmaqla, ibtidai istintaqa qaytarılsın. Harayımı eşidən yoxdur".

Jalə FAMİLQIZI

Redaksiyadan: Yazıda adları qeyd olunan şəxslərin və qurumların mövqeyini dərc etməyə hazırıq.

Bu problem sovet dövründən var: bazar günü ağırlaşdınsa, kəlmeyi-şəhadətini gətir. Bayram və bazar günü sancısı tutan hamiləyə də deyərdilər: vaxt tapdın?
Azərbaycan səhiyyəsində bu problem hələ də davam edir: bayram günü və bazar günü böhranı.
Statistikaya görə, bazar günü xəstə ölümləri digər günlərə nisbətən çox olur. Çünki Azərbaycanda bazar günü xəstəxanaların əksəriyyəti istirahət rejiminə keçir, xəstəni İcbari Tibbi Sığorta üzrə qeydiyyata almaq olmur, lazımi profilli cərrahlar işə çıxmır, xəstə yalnız təcili yardım şöbəsinə qəbul olunur, ağırdısa reanimasiyaya, ən yaxşı halda tanış varsa, xəstəxanaya qəbul olunub sabahı gözləyir.
Bakupost.az xəbər verir ki, “Medicina” saytının əməkdaşının ailə üzvünün başına gələn hadisə bu mövzu ilə bağlı bir çox nüansların üstünü açıb.
Onun dediyinə görə, mayın sonlarında bazar günü ailə üzvü olan gənc kişi dəhşətli böyrək ağrısı, tam anuriya, böyrək kanallarının tutulması şikayətləri ilə Klinik Tibbi Mərkəzin təcili yardım şöbəsinə çatdırılıb:
"Əvvəlki həftələrdə böyrək daşına görə İcbari Tibbi Sığorta ilə müayinədə olduğu, müalicə aldığı heç bir həkim telefonu qaldırmadı. Heç bir USM işləmirdi. Çünki bazar günü idi.
Klinik Tibbi Mərkəzin təcili yardım şöbəsi daxili qaydada xəstəni qəbul etdi, USM etdirib analizlər götürdü və xəstədə kreatinin normadan 4 dəfə artıq olduğu məlum oldu. 2 sutka idi tam anuriya davam edirdi. Xəstəyə ağrıkəsicilər təsir etmirdi. Təcili həkim axtarışına başladıq".
Əməkdaş deyir ki, uroloji şöbəsi olan bütün əsas dövlət xəstəxanalarının heç birində stent qoyacaq cərrah tapılmadı:
"Klinik Tibbi Mərkəzin təcili yardım həkimi “Uroloqa xəbər verdiniz? Xəstə böyrək yetməzliyinə girə bilər, məsləhətdir ki, bu gün stent qoyulsun” deyib xəstəni tərxis etdi. Çünki ona stent qoyacaq cərrahlar yox idi.

Xəstənin əməliyyatından imtina ilə bağlı 3 əsas bəhanə:
1. İcbari Tibbi Sığorta bu gün işləmir, 1-ci gün səhər açılacaq.
2. Stenti bazar günü qoya bilmərik, uroloq cərrah yoxdur.
3. Həkimlərin evdən gəlişi əlavə ödənişdir.

İmtina cavabı alınan yerlər:
1.Klinik Tibbi Mərkəz. Əvvəldən xəstənin müayinə və müalicələrini İcbari Tibbi Sığorta ilə etmiş cərrah zənglərimizə cavab vermədi.
2.Akademik M.Mirqasımov adına Respublika Klinik Xəstəxanası. Öncə xəstə orada USM-dən keçmiş və KT olunmuşdu. Bazar günü olduğundan stent qoyacaq həkimlərin olmadığını bildirdilər. Əgər sabaha qalsa, dializ olunacağı, sonra stent qoyulacağı bildirildi.
3. Yeni Klinika. Buradan növbətçi həkimin olduğunu, lakin onun stent qoymayacağını bildirdilər: "Xəstə gəlsə də, təcili yardım baxıb göndərəcək. Əziyyət çəkib yol ölçməsin"".
Əməkdaş deyir ki, əlaqələrindən istifadə edib mətbuat xidmətlərini də məsələyə qoşsa da, onlar da naəlac qalıb:
"Özəllərdəki tanış həkimlər isə "İcbari Tibbi Sığorta işləmir, təəssüf ki, sığortaya sala bilmərik, amma xəstəyə bu gün stent qoyulmalı, anuriya aradan qalxmalıdır” dedilər. Özəl klinikalar azı 1000-2000 manat depozit istədi. Həkimlər, anestezioloqlar isə evdən təcili çağırış üçün 100-200 manata gəlir. Yaxşı ki, dostların sayəsində İnternational Caspian Hospitalda baş həkimin dəstəyi ilə uroloq cərrah Fəxri Quliyev xəstəni təcili əməliyyata aldı".
Məsələ ilə bağlı İcbari Tibbi Sığorta üzrə Dövlət Agentliyinə İTS xidmətinin bazar və bayram günləri niyə işləmədiyi barədə sorğu göndərildi.
Sən demə, İTS sisteminin bazar və bayram günləri işləməməsi haqda deyilənlər uydurmadan başqa bir şey deyil və xəstəxanaların əlində bir bəhanədir.
Agentliyin rəsmi cavabında bütün Azərbaycan vətəndaşlarının bilməli olduğu bir fakt var: "Xəstə bazar və bayram günləri İcbari Tibbi Sığorta ilə xidmət göstərən istənilən dövlət və ya özəl klinikaya getsə də, təcili əməliyyat lazımdırsa və bu, Xidmətlər Zərfində varsa, sığorta ilə əməliyyat edilə bilər".
Bəs, bayram və bazar günləri İcbari Tibbi Sığortanın iş prinsipi dövlət və özəl müəssisələrdə necə tənzimlənir? Agentlikdən göndərilən cavabda vurğulanır:
“Qeyri-iş günlərində planlı tibbi xidmət üçün Agentliyin müqavilə bağladığı özəl tibb müəssislərinə verilən göndərişlərin təsdiqi növbəti iş günündə təsdiq olunur. Təcili və təxirəsalınmaz hallarda isə vətəndaşa tibbi xidmət, göndəriş vərəqəsi olmadan dərhal göstərilir. Təcili hal zamanı pasiyentə sözügedən dövlət xəstəxanalarında tibbi xidmətin göstərilməsi mümkün olmadıqda vətəndaş qeyri-iş günləri daxil olmaqla göndəriş olmadan Agentliyin müqavilə bağladığı özəl tibb müəssisələrindən istənilən birinə yaxınlaşaraq, tibbi xidmətdən yararlana bilər.
Özəl tibb müəssisələrində göndəriş vərəqəsi olmadan pasiyentə stasionar şəraitdə təcili tibbi yardım ancaq Agentliyin razılığı ilə icbari tibbi sığorta vəsaiti hesabına göstərilə bilər.
Bunun üçün özəl tibb müəssisəsi Agentliyə 24 saat ərzində elektron sorğu göndərir. Agentlik tibbi xidmətin Xidmətlər Zərfinə daxil olub-olmadığını, dövlət tibb müəssisəsində tibbi xidmətin göstərilməsinin mümkünlüyünü və təcililik dərəcəsini nəzərə alaraq, tibbi xidmətin icbari tibbi sığorta vəsaiti hesabına göstərilməsini qarşılayır və ya sığorta ödənişindən imtina edir. Vətəndaşlara icbari tibbi sığorta çərçivəsində planlı tibbi xidmətlər isə TƏBİB-in tabeliyindəki istənilən dövlət tibb müəssisəsələrində və Səhiyyə Nazirliyinin tabeliyindəki 9 elmi-tədqiqat institutunda gözləmə müddəti ərzində göstərilir:
* İxtisaslı ambulator xidmət üçün 14 gündən gec olmayaraq;
* İnstrumental diaqnostik və laborator müayinələr üçün 14 gündən gec olmayaraq;
* Planlı stasionar tibbi yardım üçün göndəriş verildiyi tarixdən 20 gündən gec olmayaraq.
Qeyd olunan dövlət xəstəxanalarında tibbi xidmət göstərilməsi mümkün olmadığı hallarda isə vətəndaşa Agentliyin müqavilə bağladığı özəl tibb müəssisələrində tibbi xidmətdən yararlanmaq üçün göndəriş vərəqəsi yazılır.
Dövlət tibb müəssisəsi tərəfindən təqdim edilən göndəriş vərəqəsi Agentlik tərəfindən 24 saat ərzində təsdiq edilir. Bu zaman vətəndaşın mobil telefonuna təsdiq edilmə ilə bağlı SMS-lə birdəfəlik kod göndərilir. TƏBİB-in tabeliyindəki dövlət tibb müəssisələrinin idarəedilməsi aidiyyəti qurumun səlahiyyətlərinə aid olduğu üçün digər məsələlərlə bağlı həmin quruma müraciət etməyiniz tövsiyə olunur”.

PS. Qeyd edək ki, xəstə bazar günü özəl tibb müəssisəsində əməliyyata alınsa da, həmin klinika İcbari Tibbi Sığortaya göstərilən xidmət barədə sorğu göndərə bilər. 1 ay ərzində məsələ yoxlanılır və xidmətlər zərfinə daxildirsə, vətəndaşın əməliyyat xərci İTS tərəfindən qarşılanır.
Biz də bu müraciəti etdik, qalır gözləmək. Bir də aidiyyəti qurumların tibb müəsisələrinin "bazar günü oyununu" çözməsi qalır. Çünki bütün bu proseslərdən sonra məlum oldu ki, xəstəxanalar bazar günləri, bəzən hətta şənbə günləri özlərinə işləmək, fürsətdən istifadə edib, sığortadankənar qazanc əldə etmək istəyirlər. Şənbə və bazar günləri təcili müayinə və ya əməliyyata gələnləri sığortadankənar qəbul etmək və ödənişləri tələb etməklə. Bəs görəsən, bundan İTS-in xəbəri olub, TƏBİB-in xəbəri var?
Aygün Musayeva

Bu gün Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsində hakim Azad Məcidovun sədrliyi ilə “Urmedhelp” və “My Doc Tour” adlı şirkətlərin sahibi Nuridə Seyidova və digər iki nəfər – Aynur Bayramova ilə Aysel Məmmədovanın cinayət işi üzrə məhkəmə prosesi davam etdiriləcək.

Musavat.com xəbər verir ki, hakim qarşısına çıxarılan müttəhimlər talassemiyadan əziyyət çəkən uşaqlar üçün toplanmış vəsaitləri dələduzluq yolu ilə ələ keçirməkdə ittiham olunurlar.

Ötən prosesdə zərərçəkmiş Tural Nəsimiyev və nümayəndəsi vəsatətlə çıxış ediblər. Onlar təqsirləndirilən Aysel Məmmədovanın barəsində seçilmiş ev dustaqlığı qətimkan tədbirinin həbs qətimkan tədbiri ilə əvəz olunmasını istəyib.

Tural Nəsimiyev deyib ki, cinayət işi başlanan ilkin vaxtlarda Aysel Məmmədovanın barəsində həbs qətimkan tədbiri seçilib:

“İlkin mərhələdə ziyanın ödənilməsi ilə bağlı vəd verdi, barəsindəki həbs qətimkan tədbiri dəyişdirildi. Sonradan vədinə əməl etmədi, ziyanı ödəmədi. Mən Aysel Məmmədovanın iştirakı ilə pulu Nuridə Seyidovaya vermişəm. Ümumilikdə 59 min manat ödəmişəm. Həmin puldan 10 min manat Aysel Məmmədovanın dayısına, 7 min manata yaxın isə Nuridə Seyidovaya ödəniş etmişəm. Hazırda mənə dəymiş 43 min manata yaxın ziyan ödənilməyib. Buna görə də onun həbsini istəyirəm”.

Hakim elan edib ki, zərərçəkmişlər Ramil Dadaşov və Kamil Əhmədov da eyni vəsatətlə məhkəməyə müraciət ediblər. Ramil Dadaşova 15 min ziyan vurulub, həmin ziyandan heç bir ödəniş edilməyib. Kamil Əhmədova isə 23 min ziyandan 10 min manat ödənilib. Hakim deyib ki, hər iki zərərçəkmiş Aysel Məmmədovanın məhkəmə zalından həbs edilməsini istəyirlər.

Vəsatətlərə münasibət bildirən prokuror Fariz Rzayev bildirib ki, həbs qətimkan tədbirinin seçilməsi ilə bağlı qanunvericilikdə şərtlər mövcuddur.

Bundan əvvəl eyni tələblə müttəhim Aynur Bayramova həbs edilib. İkisində də epizod eynidir.

Müşavirə keçirən hakimlər heyəti vəstətləri təmin ediıblər. Aysel Məmmədovanın barəsində seçilmiş ev dustaqlığı qətimkan tədbiri dəyişdirilib və onun barəsində həbs qətimkan tədbiri seçilib.

İttihama görə, talassemiyalı xəstələrin valideynlərinin Daxili İşlər Nazirliyinə müraciətindən sonra ötən ilin fevralında cinayət işi başlanılıb. Müəyyən edilib ki, Nuridə Seyidova digərləri ilə əlbir olaraq 36 talassemiya xəstəsinin valideynlərinin etibarından sui-istifadə edərək həmin şəxslərin övladlarını Türkiyədə müalicə etdirmək adı ilə 1 milyon manata yaxın dələduzluq edib.

Qeyd olunub ki, övladı qan xəstəliyindən əziyyət çəkən bir neçə valideyn Nuridə Seyidovaya ümumulikdə 67 min dollar veriblər.

Nuridə Seyidova valideynlərə söz verib ki, sənədlər hazırlanandan sonra azyaşlı xəstələri Türkiyənin Antalya şəhərindəki “Antalya Medical Park” hospitala yollayacaq. Pulu alsa da, vədinə əməl etməyib.

Bundan başqa, Nuridə Seyidova yalandan bildirib ki, Şəkinin Cumakənd kənd sakini Vüqar İsayevin talassemiyadan əziyyət çəkən qızı Gülbər İsayevanın ilik transplantasiyası üçün tələb olunan laborator müayinələr, donor xərci, cərrahi əməliyyat və digər xərcləri qarşılamaq üçün tələb olunan pulu sponsorlar ödəyəcəkdilər. Guya əməliyyata 70 min dollar tələb olunub, onun da 20 min dollarını “Çinar Plaza”da ofisdə Nuridə Seyidova ondan alıb, qalan məbləği isə yardım olaraq xaricdəki donor təşkilatların ödəyəcəyinə vəd edib. Sonra zərərçəkmişə məlum olub ki, ortada nə donor var, nə bir şey.

Digər zərərçəkmiş Tural Nəsmiyev iki azyaşlı övladının müalicəsi üçün 2022-ci ilin mayında Nuridə Seyidovaya 35 min dollar verib. Nuridə Seyidova onun övladlarının Türkiyənin Samsun şəhərində müalicə olunacağını bildirib. Həmin ilin oktyabrında Türkiyəyə gedib xəstəxanada gözləməyi tapşırıb. Tural Nəsmiyev 3 aydan çox həmin xəstəxanada qalsa da, nə donor, nə də əməliyyat olub. Hər dəfə Nuridə Seyidovayla əlaqə saxlayanda, sonuncu ona səbrli olmağı məsləhət görüb.

Nəhayət, aldadıldığını başa düşən Tural Nəsmiyev Türkiyədə keçirdiyi aylar ərzində xərclədiyi 8 min manat ziyanla geri dönüb.

İttiham aktında göstərilib ki, Nuridə Seyidova vətəndaşlardan pulları əsasən “Çinar Plaza”dakı ofisdə alıb. İstintaq zərərçəkən kimi 36 nəfəri müəyyən edib. Bunlar azyaşlı övladları talassemiyadan əziyyət çəkənlərdir.

Dəstə üzvləri zərərçəkmişlər Ceyran Musayeva və Elman Nuriyevdən 20 400, Məsumə Hacıyeva, Ömər Məmmədov və Sahid Mövsümovdan 17 000, Mənsur Qarayev, Natiq Qubatov və Elnur İsbəndiyarovdan 25 500, Kəmalə Muliyeva, Nüşabə Məmmədova, Taleh Hacıməmmədov, Şahbacı İsayeva, Xəyal İlmanovdan 34 000 manat məbləğində vəsaiti alaraq dələduzluq ediblər.

Nuridə Seyidova öz qulluq mövqeyindən istifadə etməklə Elxan Əliyevdən 12 min 745 manat və Rasim Cavadovdan 25 min 500 manat alaraq onların övladlarının Türkiyədə əməliyyat olunmasına köməklik göstərəcəyi ilə bağlı yalan vəd verib. Daha sonra Nuridə Seyidova digər təqsirləndirilən Aysel Məmmədova ilə qabaqcadan əlbir olub, Tural Nəsmiyevdən 59 min 500 manat, Zeynəb Cəlilovadan 25 min manat, Kamil Əhmədovdan 23 min manat, Ramin Dadaşovdan 51 min manat, Xəyal İsayevdən 51 min manat, Lamiyə Hüseynovadan 20 min 50 manat, Nərgiz Mahmudovadan 9 min manat, Elnarə Xanmirzəyevadan 25 min manat, Sevinc Səmədovadan 22 min 500 manat, Elvin Fətəliyevdən 25 min manat alıb. O da müəyyən edilib ki, Nuridə Seyidova tanışı Aysel Bayramova ilə əlbir olaraq Aynur Orucova, Solmaz Eyvazova və Vüqar Eminovdan 25 min 500, Laura Həsənovadan 51 min, Günay Ağayevadan 25 min, Aytəkin İsayevadan 19 min, Elnaz Hacıyevadan 5 min, Faiq Nəcəfovdan 5 min 100 manat məbləğində pul alıb.

Övladları xəstəlikdən əziyyət çəkən zərərçəkmişlər – Sevinc Səmədova, Faiq Nəcəfov, Elnur İsbəndiyarov, Xəyal İlmanov, Kəmalə Muliyeva, Elman Nuriyev, Taleh Hacıməmmədov, Elvin Fətəliyev, Ceyran Musayeva, Mənsumə Hacıyeva, Solmaz Eyvazova, Nüşabə Məmmədova, Mənsur Qarayev, Lamiyə Hüseynova, Sahid Mövsümov, Aysel Abdullayeva, Tural Nəsmiyev, Vüqar İsayev, Elnarə Xanmirzəyeva, Kamil Əhmədov, Elnaz Hacıyeva, Vüqar Eminov, Aytəkin İsayeva, Ramin Dadaşov, Aynur Orucova, Zeynəb Cəlilova, Günay Ağayeva, Ömər Məmmədov, Xəyal İsayev, Laura Həsənova, Rasim Cavadov, Nərgiz Mahmudova, Natiq Qubatov, Şahbacı İsayeva, Ramin İsmayılov və Elxan Əliyevdir.

Rəsmi statistika görə son 3 ildə Azərbaycanda vətəndaşlar lotereya alışına 563 milyon manata xərcləyib. Bu, real vəziyyəti nə qədər ifadə edir, şübhəlidir. Ehtimal var ki, dövriyyədə daha böyük vəsait var. Uduş fonduna qoyulan pullar yığımın çox az hissəsini təşkil edir ki, bu da tam qanunsuzdur. Lotereya oyunları ən inkişaf etmiş ölkələrdə də oynanılır. Azərbaycanda iki fərqli məsələ var: Lotereya tam monopoliyadadır, ancaq dövlət şirkətinə məxsusdur və oyunlar beynəlxalq standartlara cavab vermir, yuxarıda qeyd olunduğu kimi inhisarçı şirkətin mənafeyini güdür. Nəzarətçi dövlət qurumları müdaxilə edə bilmir, qorxur. Lotereya oyunlarına maraq daha çox vətəndaşların güzəranı, perspektivə inamsızlıqlarından qaynaqlanır.

Bilet alanların mütləq əksəriyyəti kasıb insanlardır. Onlar həyatlarının dəyişməsinin şans, möcüzə olduğuna inanır. Normal sosial, hüquqi düzən olan ölkələrdə belə deyil. İnhisarçı şirkət olan Azərlotereya isə məhz sosial fəlakət girdabında olan insanların durumundan istifadə edərək, hüdudsuz sərvət yığır. “Azərlotereya” uduş fondunun məbləğini gizlədir. Normal lotereyada satılan biletlərin sayından gələn pullar uduş fondunun 80 faizini təşkil edir. Qeyd edək ki, ölkənin qanuni lotereya təşkilatçısı və idman mərc oyunları operatoru “Azərlotereya” ASC-dir.

Diqqət yetirəndə, görürük ki, “Azerlotereya” rəsmi səhifəsində udulan böyük məbləğlər barədə məlumatlar versə də, qalib olan şəxslərin adlarını açıqlamır. Qurumun belə qaranlıqdan xəbər verən hərəkətləri isə əksər insanlarda ciddi şübhələr yaradır. Azərbaycanda kazino və qumar çoxdan qadağan olunub. Qumarın ölkədə təşkili ciddi məsuliyyət yaradır. “Azərlotereya” ASC Bakı küçələrini qumarxanaya çevirib. Şəhərdə total şəkildə “Poz qazan” qumarı gedir. Paytaxtın hansı nöqtəsinə getsən, qumarla qarşılaşırsan. Küçə ticarətinin, səyyar satışın qadağan edildiyi ölkədə “Azərlotereya” rahatlıqla qumar nöqtələrini qurub. Beləcə, “Azərlotereya” kasıb əhalini qumarla soyub talamaq və evini yıxır. Bəziləri deyilə bilər ki, “Misli” leqal lotereyadır, dövlət icazə verib, heç kəs də oynamağa məcbur edilmir. Lakin bir məsələ unudulur ki, ASC şəhərin bir çox ünvanlarında bu biznesi təşkil etməklə insanları oynamağa təşviq edir, şirnikləndirir. Halbuki küçədə meyvə-tərəvəz satmağa icazə verilmir, amma “Poz qazan” qumarı oynamaq olar?! Buna baxmayaraq, küçələrdə qumar şiddətlə gedir, əksəriyyət də bu tələyə düşür, hər gün milyonlar dövr edir və qazanan məhz “Poz qazan” təşkil edənlər olur. Ağıllı adamlar bir şey çox düşündürür, görəsən, küçələrdə kasıb təbəqəni qumara cəlb etmək kimlərə lazımdır?! Ölkədə hərə bir lotereya düzəldir, “Poz Qazan”, “Misli.az” yalandanlar deyirlər ki, adını çəkmədiyi qonşusu 20 min udub, xalasıoğlu 40 min udub və sairə.

Lotereya oyunları güclü inkişaf etmiş, əhalisi varlı və zəngin yaşayan Amerikadan tumuş Avropa ölkələrinə qədər dünyanın hər yerində oynanır. Amma cumhuriyyet.net olaraq araşdırmalarımız onu göstərir ki, əhalisinin 80 faizi kasıb həddə yaşayan Azərbaycanda qumar oyunları təşkil etmək xalqı məhv etməyə xidmət edir. Lotoreya oyunlarının prinsipinə görə, qazancın 70-80% uduşa vurulur, yığılan pulun vergisi verilir, 20 faiz qazanc qazanır. “Azərloteriya” ASC isə qazancın 10 faizini uduşa buraxırlar, qalanını isə özü mənimsəyir. “Azərlotoreya”nın “Poz Qazan” lotoreyalarında kuponların arxasında rəqəmlər var, onlar bir-birindən fəqlənir, nəticə öncədən məlumdur.

“Azərlotereya” ASC və onun mərc və digər oyunlarının təbliğatını aparan PR şirlkətlər anlaşdıqları şəxs və ya media qurumları vasitəsilə internet üzərindən yayımlanan rəqiblərini “vurdururlar”. Maraqlıdır ki, ASC bu məqsədlə bir sıra tiktokerlərlə də anlaşıblar. Bu anlaşmanın detalları barədə ayrıca araşdırma olacaq. Hələlik isə onu deyək ki, artıq “qumar bileti” satışları günü gündən göbələk kimi artır. Hətta bəzən metrostansiya qarşıları, səkilər “toçka”larla “həngamə”yə çevrilir. Bəs, “Azərlotereya” ASC-tə bu qədər “toçka” açmağa kim və necə icazə verir? Kimdir bu imkanı ASC-yə yaradan? Məsələ ilə bağlı Bakı şəhər Ticarət və Xidmət Departamentindən mediaya bildirilib ki, müvafiq qaydalara uyğun olaraq səyyar satışa icazə verilə bilər: “Satış üçün xüsusi qaydalar və normalar mövcuddur. Satışı edən şəxs də müvafiq meyarlara uyğundursa, bu zaman şəhərin küçələrində satış edə bilər, lakin insanların gediş-gəlişinə mane olmamaq şərti ilə. Yəni, satışa icazənin verilməsi şəxsin harada gəldi, necə gəldi və nə istəyir onu sata biləcəyi anlamına gəlmir. Hər hansısa bir səyyar satışdan söhbət gedirsə, bütün meyarla uyğun olmalıdır…”.

Milli Məclisin deputatı Vahid Əhmədov isə deyib ki, insanların bu kimi işlərə pul verməməsi üçün kütləvi maarifləndirmə tədbirləri keçirilməlidir: ““Azərlotereyanı türklərə verdilər və bundan sonra kütləvi şəkildə küçələrdə bir çox oyunlar yayılmağa başladı. Onlar da pul qazanmağı nəzərə alırlar. Çünki əhalinin əksəriyyəti bu kimi oyunlarda öz şanslarını sınayırlar, amma təşkilatçılara nə qədər xeyir verdiklərindən xəbərləri yoxdur. Vətəndaşlar inanmasınlar ki, bu şəkildə külli miqdarda qazanc əldə edə bilərlər. Çünki bu, mümkün deyil”.

mia.az