Ardını oxu...
“İşim-gücü şeir yazmaqdır. İlham pərisi gələndə yazıram, gəlməyəndə otururam evdə, oluram adi vətəndaş. Mən şeir yazanda şair oluram (gülür). İlham pərisi iştah kimi bir şeydir, bilmirsən nə vaxt gəlir? Gecə gəlir, gündüz gəlir.. Kefi istəyəndə gəlir. Şeir yazmayanda kitab oxuyuram, nəvələrlə gün keçirirəm, dostlarımla görüşürəm. Dost elə bir məvhumdur ki.. İllərlə onlarla görüşməsən də bilirsən ki, sən onlarla dostsan. Mənim dostluqda və düşmənçilikdə problemim yoxdur”

Bunu Moderator.az-a açıqlamasında xalq şairi Vahid Əziz deyib. O daha sonra əlavə edib.
“Hər verilişə getmirəm. Tok-şoulardan xoşum gəlmir. Çünki orada gedib təlxəklik etməlisən. Bu mənlik deyil. Efirlər bərbad vəziyyətdədir. Ciddi 1-2 kanal var. Efirləri döndəriblər hərəmxanaya.. Adam getmək istəmir. Bütün telekanalların sanki vəzifəsi Azərbaycan ziyalısının və vətəndaşının səviyyəsini aşağı endirməkdir. Onlar mədəniyyəti yaymağın yerinə, mədəniyyətsizliyi yayırlar. Bu çox təəssüf doğuran bir məsələdir. Mənə elə gəlir ki, tək Vahid Əziz yox, Azərbaycanın bütün ziyalıları bunu deməlidir. Mən də deyirəm, Baba Vəziroğlu da deyir, Ramiz Rövşən də deyir, Anar müəllim də deyir.. Amma televiziya rəhbərləri neynir? Sağ qulaqdan alır, sol qulaqdan buraxırlar. Başa düşə bilmirəm. Bununla kimsə məşğul olmalıdır görək bunlar niyə belə edirlər?! Bir idealogiya olmalıdır. Azərbaycanın beynəlxalq, xarici siyasəti nə qədər güclüdürsə, daxili idealogiyası da o qədər zəifdir. Bu televiziyalarla, verilişlərin səviyyəsi ilə hansı idealogiyanı hazırlamaq olar?! Efirdə qız oturur, cüvəllağının biri gətirib sinəsinə pul tökür, o da dinqildəyir. Belə şey olar?! Mənim heç kəsin əxlaqı ilə işim yoxdur. Müğənniyə gətirib maşın bağışlayırlar. Adamdan soruşarlar ki, bunu hansı pulla almısan?! Heç eşitmisinizmi bir oliqarx, iş adamı şairin, yazıçının kitabının çapına kömək etsin?! Əlbəttə ki, etməz. Belə olan halda mən hansı kanala gedim? Hansı efirə çıxım? Hansı əxlaqdan gedib danışım?! Əgər çıxış etdiyim verilişi bağlayırlarsa hansı mədəniyyətdən danışım? Deyirlər ki, Vahid müəllim, sizin sözlərinizə ehtiyacımız var. Xalqın bizim sözümüzə ehtiyacı var, amma kanal rəhbərlərinin bizlərə ehtiyacı yoxdur. Mən başa düşə bilmirəm ki, bu telekanallara çıxan müğənni və aparıcılar erməni keşişinin tələbələridir?! Azərbaycanda görünür saqqal vergisi qoymaq lazımdır. Birinci Pyotr saqqal vergisi qoymuşdu. Bu nədir belə?! Hamı saqqallı efirə çıxır! Kimə yas saxlayırlar?! Başa düşə bilmirəm. Aparıcı da saqqal buraxar? Nazir də saqqal saxlayar?! Vahid Əziz deyir, sonra da olur pis adam” deyə xalq şairi deyib
Ardını oxu...
Əlində kamera təpədən üzü aşağı al qan içində yüyürə-yüyürə bizimkilərə tərəf gəldi.
Ay blin! Ədil noldu?
- Ay, Allah!
Harana dəydi?
- Boğazıma! Boğazıma dəydi!
Nəfəsin gəlir?
- hə!
Daha gəlmir. Ədil Arifoğlu bu səhər ürəktutmasından 56 yaşında öldü.
Qoluna dəyib?
Yox, boğazıma. Boğazıma dəyib!
- Bu dialoq isə uzun illərdir yaddaşımdadır. Peşə nostalgiyamın siyahısında Ədilin də adı var.
Yazın əvvəlində oturmuşduq. Elə bərkdən danışırdı, dedim bu dəqiqə o güllə sıyıran yerdən yenə qan fışqıracaq. Müharibədən danışırdı axı.
Maraqlı insan idi, Ədil müəllim. 1-ci Qarabağ müharibəsinə dair kameraarxası çox söhbətləri özü ilə apardı. Elə o döyüşlərdən bu yana ömür boyu hamıya qəhvəyi "mutnu" eynəyindən baxdı.
Tez! Tez maşın çağırın!
Ədil: uşağın biri qaldı orada e, qaldı orada! Azər qaldı orada!
İndi o dialoqa bir daha baxdım.
Ədil Arifoğlunun səsi də, nəfəsi də ancaq videoarxivlərində qaldı.
Bilmirəm necə öldü?!
Amma məncə Ədil şəhadət barmağını həmin güllə yarasının yerinə qoyub öldü. Ki, bozumtul həqiqətlər fışqırmasın! Dost var, düşmən var!
Eynəyini də bircə öləndə çıxarıb bəlkə...
Məktəb illərindən elə dəqiqliklə danışırdı. Sanardın ki, dünənki hadisəni danışır. Eyni ilə də müharibədən. Familiyalarına qədər ...
Çoxdan tanıyıram Ədil müəllimi. AzTv-də anamla eyni şöbədə işləyirdilər. Onda layk meymunluğu yox idi. Jurnalistlər, operatorlar, rejissorlar qaynar nöqtələrə gedib "hoqqa" verirdilər.
Görmədiyimiz kadrların yarısını Mirşahinə vermişdi. Realda yayımlanmışdı.
Dedi hələ başqa temalar da var. Amma hamısını yaymaq olmaz da!
Sevinirdi Ədil müəllim. Sevinirdi ki, torpaqlarımız geri qayıtdı, həmin yerlərə bir də qalib kimi gedəcək.
Ruhun şad olsun, Nəsirov Ədil Arifoğlu!
Hansı rayondan?
İmişlidənəm, Bakıda yaşayıram.
Ədil, döz bir az!
Ala bax! Güllövi gördün?
Yox. Baxammıram!
Ədil müəllim təzəlikcə təyinat da almışdı.
Allah rəhmət eləsin!
Güllə sıyırmamışdı.
Dəymişdi. Və o gəzirdi. Özündə idi.
7.62 özü idi.
Orxan Mammadli
TEREF
 
Ardını oxu...
2000-ci ildə bir İsveçrə fondu Dünyanın Yeddi Möcüzəsi siyahısını yenidən tərtib etmək üçün kampaniya başlatmışdı. Orijinal Yeddi Möcüzə siyahısının eramızdan əvvəl ikinci əsrdə tərtib edildiyi və siyahıdakı yalnız bir abidənin günümüzdə hələ də mövcud olduğunu (Giza Piramidaları) nəzərə alsaq, yeniləmə vaxtı artıq çoxdan çatmışdı.

Dünyanın dörd bir yanından olan insanlar da internetdə qısa mətn mesajları yolu ilə səs haqlarını istifadə edərək, eyni fikirdə olduqlarını bildirdilər. 2007-ci ildə elan edilən yekun nəticələr isə həm müsbət, həm də mənfi rəylər aldı – belə ki, Afina Akropolu kimi bir sıra tanınmış yerlər siyahıya daxil edilməmişdi.

Dünyanın Yeni Yeddi Möcüzəsi

Böyük Çin Səddi

Dünyanın ən böyük tikinti layihələrindən biri olan Böyük Çin Səddinin uzunluğunun təxminən 5500 mil (8850 km) olduğu güman edilir, mübahisəli bir Çin araşdırması isə bu ölçünün 13,170 mil (21,200 km) olduğunu iddia edir. Səddin tikintisi eramızdan əvvəl yeddinci əsrdə başlayaraq, iki minillik davam edib. Bu tikinti “Sədd” adlandırılsa da, strukturu uzun məsafələrdə yerləşən iki paralel divara malikdir. Bundan əlavə, səddin üzərində gözətçi qüllələri və kazarmalar da yer alıb. Sədd iişğalların və basqınların qarşısını almaq üçün tikilmiş olsa da, faktiki olaraq təhlükəsizliyi tam təmin edə bilməyib. Alimlər bu tikilinin daha çox “siyasi təbliğat” rolunu daşıdığını qeyd ediblər.

Çiçen – İtsa

Çiçen – İtsa Meksikanın Yukatan yarımadasında yerləşən eramızın doqquzuncu və onuncu əsrlərində inkişaf edən bir Maya şəhəri idi. Tolteklərin güclü təsiri altında olan Mayya qəbiləsi İtsa dövründə bir sıra mühüm abidələr və məbədlər inşa etmişdi. Ən təqdirəlayiq olan isə Əsas Meydanın 79 fut (24 metr) üzərində yüksələn pilləli El Castillo (Qala) piramidasıdır.
Mayyaların astronomik biliklərinin sübutu olan bu tikili, günəş ilindəki günlərin sayına bərabər olaraq 365 pillədən ibarətdir. Yaz və payızda gecə – gündüz bərabərliyində batan günəş piramidaya kölgələr salır. Bu kölgələr təməlində daşdan ilan başı olan şimal pilləkənlərinə aşağı sürünən bir ilan görüntüsü verir. Çiçen – İtsa, Amerika qitəsindəki ən böyük meydançaya sahib idi. Bu ərazidə sakinlər Kolumbdan əvvəlki Mesoamerikada məşhur olan və ritual hesab edilən top oyununu oynayırdılar.

Petra

Qədim Petra şəhəri İordaniyada qranit dağları və qayalıqları arasında ucqar bir vadidə yerləşib. Buranın Musa peyğəmbərin əsa ilə daşa vurduğu və suyun axdığı yerlərdən biri olduğu güman edilir. Sonralar ərəb tayfası olan Nəbatilər buranı paytaxt etdilər və bu müddət ərzində Petra xüsusən ədviyyatları ilə mühüm ticarət mərkəzinə çevrilərək inkişaf etdi. Tanınmış naxış ustaları olan Nəbatilər günəşin dəyişməsi ilə rəngini dəyişən qranit içərisini oyaraq yaşayış məskənləri, məbədlər və türbələr yaratmışdılar.
Bundan əlavə, onlar bağ və əkinçilik üçün əlverişli olan su sistemi də qurmuşdular. Bildirilir ki, Petranın ən inkişaf edən vaxtında 30 min əhalisi var idi. Ancaq , ticarət yolları dəyişdikcə , şəhər də tənəzzülə uğramağa başladı. Eramızın 363-cü ilində baş verən böyük zəlzələ çox çətinliklərə səbəb oldu və 551-ci ildə baş verən növbəti təkandan sonra Petra artıq tədricən tərk edildi. 1912-ci ildə yenidən kəşf edilsə də, 20-ci əsrin sonlarına qədər arxeoloqlar tərəfindən diqqətdən kənarda qaldı. Günümüzdə şəhərlə bağlı bir çox suallar hələ də cavabsız qalmaqdadır.

Maçu Pikçu

Perunun Cuzco kəndi yaxınlığındakı bu İnka ərazisi 1911-ci ildə Hiram Bingham tərəfindən “kəşf edilib”. O, buranın İspan hökmranlığına qarşı 16-cı əsrdə üsyan zamanı istifadə edilən gizli İnk qalası Vilcabamba olduğuna inanırdı. Bu iddia sonradan təkzib edilsə də, Maçu Pikçunun yaradılma məqsədini alimlər tam müəyyən edə bilməyiblər. Bingham buranın, monastırlarda yaşayaraq “Günəşin bakirələri ” (yaxud Günəşin toxunulmazları) adlandırılan qadınların evi olduğuna inanırdı. Bəzi insanlar buranın bir ziyarət yeri olduğunu düşünür, bəziləri isə kralın sığınacağı olduğuna inanır. Məlum olan odur ki, Maçu Pikçu Kolumbdan öncəki dövrə aid dağılmamış halda tapılan bir neçə qalıntıdan biridir. And dağlarının yüksək zirvələrində izolasiya olunmasına baxmayaraq, burada kənd təsərrüfatına aid sahələr, binalar, yaşayış sahələri və məbədlər yerləşib.

Xilaskar Məsih

Xilaskar Məsih, Rio-de-Janeyroda Korkovado dağının zirvəsində dayanan İsanın nəhəng heykəl tikilisidir . Onun mənşəyi I Dünya Müharibəsindən sonraya, bəzi braziliyalıların “tanrısızlıq axınından” qorxduqları vaxta təsadüf edir. Sonda Heitor da Silva Costa, Carlos Oswald və Paul Landowski tərəfindən dizayn edilən bir heykəl infa edilib. Heykəlin tikintisinə 1926-cı ildə başlanıb və beş il sonra tamamlanıb. Abidənin təqribən 26 fut (8 metr) hündürlüyündə olan bazası nəzərə alınmadan hündürlüyü 98 fut (30 metr) və uzanan qolları 92 fut (28 metr) təşkil edir. Bu, dünyanın ən böyük “Art Deco” heykəlidir. Xilaskar Məsih dəmir-betondan hazırlanmışdır və təxminən altı milyon plitə ilə örtülmüşdür. Bir qədər narahatedici olsa da, bu heykəl tez-tez ildırım vurmasına məruz qalıb və nəticədə 2014-cü ildə fırtına zamanı İsanın sağ baş barmağının ucu zərər görüb.

Kolizey

Romadakı Kolizey birinci əsrdə imperator Vespasianın əmri ilə tikilmişdi. Mühəndislik nümunəsi olan bu amfiteatr 620×513 fut (189×156 metr) ölçülərindədir və mürəkkəb bir sistemə malikdir. Müxtəlif tədbirlər üçün nəzərdə tutulan meydan 50 min tamaşaçı üçün uyğun idi. Ən diqqət çəkən tamaşanın qladiator döyüşləri olmasına baxmayaraq, burada heyvan döyüşləri də baş tutub. Bundan əlavə, saxta dəniz döyüşlərinin təsviri üçün bəzən Kolizey su ilə də əhatə edilib. Bununla belə, xristianların orada şirlərin önünə atılaraq öldürüldüyü inancı müzakirə mövzusu olaraq qalıb. Bəzi təxminlərə görə, Kolizeydə 500 minə yaxın insan həlak olub. Həmçinin, orada o qədər çox heyvan saxlanaraq öldürülüb ki, nəticədə bəzi heyvan növlərinin nəsli kəsilib.

Tac Mahal

Hindistanın Aqra şəhərindəki bu məqbərə kompleksi Moğol memarlığının gözəl nümunəsi olaraq dünyanın ən ikonik abidələrindən biri kimi qəbul edilir. O, 1631-ci ildə İmperator Şah Cahan tərəfindən (1628-1658-ci illərdə hökmranlıq etmişdir) 14-cü övladını dünyaya gətirən zaman vəfat edən arvadı Mumtaz Mahalın (“Saraydan seçilmiş biri”) şərəfinə tikilmişdir. İçində yansımalı hovuzu olan böyük bir bağı özündə birləşdirən kompleksin tikintində təxminən 20 min işçi çalışıb və binanın inşası 22 il çəkib. Məqbərə həndəsi formada və çiçək naxışları ilə bəzədilmiş yarı qiymətli daşları əks etdirən ağ mərmərdən hazırlanmışdır. Onun əzəmətli mərkəzi günbəzi dörd kiçik günbəzlə də əhatə olunmuşdur. Bəzi məlumatlara görə, Şah Cahan öz məqbərəsinin qara mərmərdən olmasını arzulayırdı. Ancaq bu işə başlamazdan əvvəl oğullarından biri tərəfindən taxtdan endirildi.
 
Ardını oxu...
Azərbaycanlı rejissor Azər Quliyevin “Sanki yoxsan” adlı qısametrajlı filmi 30-cu “Sarayevo” Film Festivalının əsas proqramında nümayiş olunacaq.

Bu il avqustun 9-dan 23-dək keçiriləcək festivalda “Heart of Sarayevo” mükafatları uğrunda ümumilikdə 54 film yarışacaq.

Üç film isə müsabiqədən kənar nümayiş etdiriləcək.

Festivalın bədii, sənədli, qısametrajlı və tələbə filmləri üzrə dörd müsabiqə bölməsində 19 dünya, 9 beynəlxalq, 3 Avropa, 21 regional və 3 milli premyera nəzərdə tutulub.

Qaliblər üçün pul mükafatı nəzərdə tutulub.

“Ən yaxşı sənədli film” qalibinə 4000, “Ən yaxşı qısametrajlı sənədli film”in qalibinə 2000, “İnsan hüquqları haqqı”nda film çəkən 3000, “Jürinin xüsusi mükafatı”na layiq görülənə isə 2500 avro veriləcək.

Sarayevo Film Festivalı 1995-ci ildən keçirilir. İlk festival Bosniya və Herseqovinada müharibə gedən dövr, Sarayevonun mühasirəyə alındığı bir vaxtda keçirilib. O vaxtdan hər il avqust ayında keçirilir. Cənub-Şərqi Avropa bölgəsinin ən öndə gedən festivallarından olan Sarayevo Film Festivalını hər il 100 mindən artıq insan izləyir.

2004-cü ildən bəri festival “Heart of Sarajevo” adı altında ən yaxşı film, ən yaxşı qısametrajlı film, ən yaxşı sənədli film, ən yaxşı aktrisa və ən yaxşı aktyor mükafatı verir.

Azər Quliyevin “Sanki yoxsan” filmi 2024-cü ilin mayında keçirilən 77-ci Kann Film Festivalının qısametrajlı filmlər müsabiqəsinin proqramına da salınmışdı.

Dia-az.İnfo
 
Ardını oxu...
Selin Dion və Ledi Qaqa iyulun 26-da Parisdə keçiriləcək Yay Olimpiya Oyunlarının açılış mərasimində çıxış edə bilərlər.

Oxu.Az "İzvestiya"ya istinadən xəbər verir ki, əgər Selin Dion mərasimdə çıxış etsə, bu, onun 2022-ci ildən bəri səhnəyə ilk çıxışı olacaq.

Lakin Oyunların rəsmi açılış proqramı dərc olunmayıb. Fransa Prezidenti Emmanuel Makron heç bir detal açıqlamayıb. Onun sözlərinə görə, izləyiciləri "böyük sürpriz" gözləyir.

Qeyd edək ki, 2024-cü il Yay Olimpiadası iyulun 26-dan avqustun 11-dək Parisdə keçiriləcək.
 
Ardını oxu...
Bakıda "Dream Fest" Beynəlxalq Musiqi Festivalının ikinci günü keçirilib.

Oxu.Az xəbər verir ki, "Sea Breeze" istirahət mərkəzində təşkil olunan Beynəlxalq Musiqi Festivalına Türkiyə, Avropa, Kanada, Özbəkistan, Qazaxıstan, Gürcüstan, Böyük Britaniya və Amerikadan çoxlu sayda qonaq gəlib.

Qeyd edək ki, altı gün ərzində "Sea Breeze" istirahət mərkəzində bir neçə nəslin populyar musiqiləri səslənəcək.

 
Ardını oxu...
“Miniatür kitab muzeyinə xarici vətəndaşlar çox gəlir. Xüsusilə xaricdən uçurlar ki, gəlib muzeyimizlə tanış olsunlar. Muzeyimizə giriş pulsuzdur. Amma bizim yerli ziyarətçilərin sayı xaricilərin sayı ilə müqayisədə çox azdır. Bizimkiləri muzey maraqlandırmır. Onları bazar, restoran maraqlandırır. Biz muzeyin jurnalında qeydiyyat aparırıq statistika ilə bağlı. Gəlib yerində əyani şəkildə tanış ola bilərsiniz”

Bunu Moderator.az-a açıqlamasında Miniatür Kitab Muzeyinin direktoru Zərifə Salahova deyib. O daha sonra əlavə edib.

“Yeni-yeni miniatür kitablar çapdan çıxıb. Nüsxələrin sayı azdır. Heç bir qurumdan maddi dəstək almıram. Bütün bunlar xərcdir. Hamısını öz vəsaitim hesabına edirəm. Heç kimə müraciət etmirəm. Mən kitablarla yaşayıram, nəfəs alıram. Arzularım kitablarla bağlıdır. Ulu öndər Heydər Əliyevin sayəsində bu muzeyi yaratmışam. Heydər Əliyevin tapşırığı olmasaydı orada, İçərişəhərdə mənə yer verərdilər? Əlbəttə ki, verməzdilər. Özümüz tikmişik, özümüz də saxlayırıq. Cəmi 1 işçimiz var” deyə o bildirib.

Zərifə Salahova bildirib ki, 2914 miniatür kitabı Ginesin Rekordlar kitabına düşüb.

“Mənim bu rekordumu heç kim keçə bilməz. Bu Azərbaycan adına böyük bir uğurdur. Muzeydə bu rekordun sertifikatı da asılıb. Başqa ölkənin xanımı bu kitaba düşsəydi hamı danışardı, amma bəlkə də bir çoxlarının xəbəri yoxdur ki, mən bu uğura imza atmışam. Bütün dünya ölkələrinin nümayəndələri muzeylə maraqlanır. Bu mənə bəs edir. Yazıçılardan ancaq Natiq Rəsulzadə gəlir. Başqa yazıçıları görməmişəm. Gəlmirlərsə özləri bilərlər” deyə o bildirib.
Ardını oxu...
"Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri" Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin (AzTV) Texniki İstehsalat Birliyinin direktoru Elnur Əlizadə işindən ayrılıb.

TEREF Referans.Az-a istinadla xəbər verir ki, bu barədə məlumatı AzTV- nin İctimaiyyətlə əlaqələr və sosial media şöbəsinin rəisi və mətbuat katibi Rüfət Seyidov təsdiqləyib. O bildirib ki, Elnur Əlizadə öz istəyi ilə işdən kənarlaşıb, ehtimal ki, ayrı istiqamətdə bacarıqlarını göstərmək istəyir.
Ardını oxu...
 
Ardını oxu...
Türkiyənin məşhur “Kurtlar Vadisi” serialında Güllü Erhan obrazını canlandıram aktyor Erhan Ufak cərimələnib.
Qaynarinfo-nun məlumatına görə, Dövlət Əmək Müfəttişliyi Xidməti aktyora İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 192.1-ci maddəsi ilə cərimə yazıb.
Ehan Ufak qərardan məhkəməyə şikayət edib. İşə Abşeron Rayon Məhkəməsində baxılacaq. Firuzə Kərimova iş üzrə hakim təyin edilib.
192.1-ci maddə Əmək Məcəlləsində nəzərdə tutulmuş qaydada əmək müqaviləsi (kontraktı) hüquqi qüvvəyə minmədən işəgötürən tərəfindən fiziki şəxsləri hər hansı işlərin (xidmətlərin) yerinə yetirilməsinə cəlb edilməsi ilə bağlıdır.
Bu maddəyə əsasən, fiziki şəxslər 1000 manatdan 2000 manatadək, vəzifəli şəxslər 3000 manatdan 5000 manatadək, hüquqi şəxslər isə 20 000 manatdan 25 000 min manatadək məbləğdə cərimə edilir.
Erhan Ufak bu ilin fevralında eyni maddə ilə cərimələnmişdi.
Məlumata görə, aktyor Azərbaycanda “Sənət Akademiyası” açıb. Bu səbəbdən, Erhan Ufak vaxtaşırtı Azərbaycana gəlir. Ehtimal olunur ki, aktoyorun cərimələnməsi “Sənət Akademiyası”na görədir.
 
Ardını oxu...
Bu gün Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsi çərçivəsində növbəti veriliş efirə gedib. Jurnalist Rufik İsmayılovun müsahibi Qərbi Azərbaycan İcması Ziyalılar Şurasının üzvü, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, yazıçı-publisist Şəfəq Nasir olub.

O, Qərbi Azərbaycanın mətbuat tarixindən, müxtəlif illərdə nəşr olunan qəzet və jurnallardan söhbət açıb. Qeyd edib ki, Qərbi Azərbaycanda ilk mətbu orqan İrəvanda yaranıb. Tədqiqatçılar 1882-ci ildə bu ərazidə "Çiyələk" adlı qəzetin nəşr olunduğunu iddia etsələr də sözügedən mətbu orqanın hər hansı nüsxəsini əldə etmək mümkün deyil. Ona görə də Qərbi Azərbaycanın mətbuat tarixi "Lək-lək" jurnalı ilə başlayır. Alimin sözlərinə görə, 1914-cü ildə İrəvanda Azərbaycan dilində nəşr olunan ilk satirik həftəlik jurnalın ömrü cəmi beş ay olub. 12 sayı nəşr olunduqdan sonra bağlanıb.

Ş.Nasir deyib ki, fəaliyyət göstərdiyi müddətdə jurnal dini dünyagörüşü, mövhumatı, şəriəti tənqid edib, yeni mədəniyyətin, müsbət ideyaların təbliğatını aparıb. "Lək-lək"in səhifələrində dinin irticaçı mahiyyətini göstərən, ruhanilərin əsl simasını açan, köhnə dünyanın çürük adət-ənənələrini tənqid edən yazılara geniş yer verilib. "Lək-lək"in sonuncu nömrəsində jurnalın bağlanacağı, yaxın gələcəkdə "Çınqı" adlı yeni jurnalın oxucuların görüşünə gələcəyi barədə elan verilsə də sonradan belə bir mətbu orqan nəşr edilməyib. 1917-ci ildə "Cavanlar şurası" qəzeti işıq üzü görüb. Yazıçı-publisist Ş.Nasir söyləyib ki, cəmi 3-4 nömrəsi çap olunan qəzetin hazırda hər hansı nümunəsi yoxdur. Yalnız tədqiqatçıların əsərlərində həmin mətbu orqanın varlığını sübut edən məlumatlar var. Orada qeyd olunur ki, 1917-ci ildə daşnaklar "Cavanlar şurası"nın fəaliyyətinə imkan verməyiblər.

Fəlsəfə doktoru Ş.Nasir vurğulayıb ki, Qərbi Azərbaycanda "Lək-lək"dən sonra böyük iz qoyan, əks-səda doğuran mətbu orqan "Bürhani-həqiqət" ədəbi, ictimai-siyasi jurnalı olub. 1917-ci il yanvarın 1-dən iyunun 29-a kimi İrəvanda Azərbaycan türkcəsində oxucuların görüşünə gələn jurnal əsasən maarifçi-realist ədəbiyyatın mövqeyini müdafiə edib. O dövrdə irəvanlı müəllimlər "Bürhani-həqiqət"lə əməkdaşlığa cəlb olunublar. Fəaliyyəti dövründə bu jurnalın da cəmi 9 nömrəsi işıq üzü görüb.

Alimin sözlərinə görə, 1905-1931-ci illərdə qısa fasilələrlə çap olunan, Şərqi qəflət yuxusundan oyadan "Molla Nəsrəddin" jurnalının İrəvan müxbirləri olub. Həmin ziyalılar millətin savadlanması üçün böyük fədakarlıqlar göstəriblər. Sovet hakimiyyəti illərində isə Qərbi Azərbaycanda "Kommunist", "Zəngi qəzeti", "Qızıl şəfəq", "Qırmızı Basarkeçər", "Vardenis", "Sovet Ermənistanı" qəzetləri nəşr edilib. Bu mətbu orqanlarda əsasən sosializm ideyaları təbliğ olunub.

Qərbi Azərbaycan İcması Ziyalılar Şurasının üzvü Ş.Nasir valideynlərinin 1950-ci ildə ata-baba yurdundan deportasiya olunmasından, Beyləqan rayonunda məskunlaşmasından, yaxın qohumlarının 1988-ci il deportasiyasında üzləşdiyi çətinliklərdən də geniş danışıb. Bildirib ki, hər bir soydaşımızın ürəyində Vətən nisgili var və o insanlar öz kəndlərinə, rayonlarına qayıtmaq istəyirlər.

Xatırladaq ki, Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsinin məqsədi tarixi torpaqlarımızın adının yaşadılması, tanıdılması, həmçinin azərbaycanlıların ermənilər tərəfindən deportasiyaya məruz qoyulmasından, həmin ərazilərdə mövcud olmuş, lakin adı silinən toponimlərin, saysız-hesabsız yeraltı və yerüstü maddi mədəniyyət nümunələri - qədim yaşayış məskənləri, nekropollar, kurqanlar, qala, saray və istehkam qalıqları, karvansaralar, körpülər, qəbirüstü sənduqələr, xaçdaşlar, at-qoç heykəlləri, məbəd, kilsə, məscid, pir və ocaqların üzə çıxarılması, həmin ərazinin təmiz oğuz-türk məskənləri olduğunu təsdiq edən faktların dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasıdır.

Həmçinin Prezident İlham Əliyevin Qərbi Azərbaycanla bağlı dediyi "XX əsrin əvvəllərinə təsadüf edən xəritə bir daha onu göstərir ki, Qərbi Azərbaycan tarixi Azərbaycan diyarıdır, şəhərlərin, kəndlərin adları Azərbaycan mənşəlidir və biz yaxşı bilirik ki, indiki Ermənistan ərazisində tarix boyu Azərbaycan xalqı yaşayıb. İndi əsas vəzifə ondan ibarətdir ki, dünya ictimaiyyəti də bunu bilsin", - fikrini əsas tutaraq, Qərbi Azərbaycan İcmasının hazırladığı Qayıdış Konsepsiyasından irəli gələn vəzifələrin təbliğidir.

Bundan əlavə, Qərbi Azərbaycanla bağlı tarixçilərin, araşdırmaçıların düşüncələrini, deportasiyaya məruz qalmış şəxslərin həyat hekayəsini işıqlandırmaqdır.

Ətraflı Baku TV-nin süjetində:

 

Dünyapress TV

Xəbər lenti