“İran və İsrail arasında artan gərginlik daha ​​böyük müharibənin xəbərçisi ola bilər”.

Bunu Türkiyənin xarici işlər naziri (XİN) Hakan Fidan deyib.

“Bu eskalasiya daha böyük müharibənin xəbərçisi ola bilər”, - nazir bildirib.

Onun sözlərinə görə, hazırda vəziyyət sakitləşmiş kimi görünsə də, belə potensial həmişə mövcuddur.
Xatırladaq ki, aprelin 14-nə keçən gecə İran tarixdə ilk dəfə birbaşa olaraq İsrailə hücum edib, 200 pilotsuz təyyarə və 150 raket atıb. İsrail bəyan edib ki, onların 99%-i ələ keçirilib.

Mənbə: Anadolu Ajansı

“Sərhəddə demarkasiya prosesinə qarşı çıxan qüvvələri bir mərkəz himayə edir, bu mərkəz Rusiyadır”.

Azpost.info bildirir ki, bu sözləri Ermənistanın “Respublika” Partiyasının sədri Aram Sarkisyan İctimai Televiziyanın efirində deyib.

“Rusiya istisna olmaqla, demək olar ki, bütün dünya ölkələri, o cümlədən Türkiyə Ermənistan – Azərbaycan sərhədlərinin demarkasiyası prosesini alqışlayıb. Başqa sözlə, Rusiya bu prosesə qarşı çıxıb”.

Politoloqun sözlərinə görə, onlar sərhəd demarkasiyasının fərqli modelini təsəvvür edirlər, dünya isə bunu qəbul etmir. Çünki bu halda vəziyyət bütün sərhəd boyu baş verə biləcək müharibəyə gedə bilər.

“Bu yürüşü təşkile dənlər hansı məsuliyyəti öz üzərlərinə götürdüklərinin fərqində belə deyillər. Bu gün Rusiya Ermənistanda Qarabağdakı oyunu oynayır. Bu hərəkatı dəstəkləyən siyasi qüvvələr, ayrı -ayrı şəxslər, birliklər bu dəyirmana su tökənlərdir. Bu dəyirmanın yalnız bir problemi var. Ermənistanda hakimiyyəti dəyişinlər, ölkəni əyalətə çevirsinlər”.

Aram Sarkisyanın sözlərinə görə, Ermənistanda Rusiya dəstəyi ilə hakimiyyətin dəyişdirilməsi prosesinə qoşulan siyasi partiyalar səmərəsiz olduqlarını, ictimai dəstək almadıqlarını göstərdilər.

Antarktika'nın koruma altındaki Cape Adare yarımadasında yer alan kulübelerin restorasyonu üzerinde çalışan Antarctic Heritage Trust (Antarktika Mirası Vakfı) görevlileri, 100 yıl öncesinden kaldığı sanılan, ambalajından çıkarılmamış ve 'bugüne dek hiç bozulmadan kalabilmiş' meyveli kek buldu.
Antarktika'da bulundu: 106 yıllık meyveli kek hala taze
Sputnik'in haberine göre, vakıf, sitesinden yaptığı açıklamada kekin Huntley & Palmers adlı İngiliz bisküvi fabrikasında üretilmiş olabileceğini belirtti. Açıklamaya göre kekin bölgeye 1910-1913 tarihleri arasında İngiliz kaşif Robert Falcon Scott'un başında bulunduğu ekipten biri tarafından getirildiği tahmin ediliyor.
Açıklamada kağıda sarılı halde bir kutuya konduktan sonra kutusu deforme olduğu halde kendisi bozulmadan kalmış olan kekin görünüş ve koku itibariyla 'neredeyse yenilebilir' olduğuna da dikkat çekildi.
Antarktika'da bulundu: 106 yıllık meyveli kek hala taze
Koruma programını yürüten Lizzie Meek, Cape Adare kulübelerindeki çalışmalarının henüz ikinci haftasında, bu denli iyi muhafaza edilmiş bir kek bulmanın kendileri için sürpriz olduğunu söyledi: "Bu, içerdiği yüksek enerji miktarıyla Antartika koşullarında ideal bir besin kaynağı ve günümüzde de buzullara yapılan gezilerde bir numaralı gıda.”
Kek, kulübelerin restorasyonu tamamlandıktan sonra yerine bırakılacak.
Rahüse Rana
TEREF

Qərbin Rusiyanın hava nəqliyyatı sənayesini sanksiyalarla vurmaq planları iflasa uğrayıb.

Teleqraf.com xəbər verir ki, "Die Welt" nəşrində yayımlanan məqalə müəllifləri bu qənaətə gəliblər.

“Qərbin Rusiyaya qarşı əsas sanksiyalarının heç bir təsiri olmayıb. Ölkədə mülki hava nəqliyyatı fəaliyyətini davam etdirir”, - nəşr yazır.

Nəşrdə qeyd edildiyi kimi, 2022-ci ildə bir çox təyyarə yerdə boş vəziyyətdə idi, lakin ötən il uçuşların sayı təxminən 20 min artaraq 1,28 milyona çatıb.

Azərbaycanla sərhədin delimitasiyası ilə razılaşmayan etmənilət Ermənistanın Tavuş rayonunun Kirants kəndindən İrəvana yürüşə başlayıb.
Bizimyol.info xəbər verir ki, yayım yerli xəbər portalları tərəfindən həyata keçirilir.

“Ölkəmizdə şimaldan cənuba qan axır. Biz bu birtərəfli delimitasiyaya, yəni dövlətin ləğvinə son qoyulmasını tələb edərək İrəvana gedirik”, - deyə aksiyaya rəhbərlik edən Erməni Apostol Kilsəsinin Tavuş yeparxiyasının rəhbəri arxiyepiskop Baqrat bildirib.

Din xadiminin sözlərinə görə, yürüş iştirakçıları Sevkar şəhərinə, oradan isə avtomobil yolu ilə Yenokavana, oradan da İcevan şərab zavoduna piyada gedəcəklər. Arxiyepiskop bildirib ki, yürüş iştirakçıları Haqartsin monastırını ziyarət edəcək, səhər ibadətinə qatılacaq, bundan sonra Dilicana, oradan isə Sevan və İrəvana gedəcəklər.

Son günlər Kirants kəndi yaxınlığında itaətsizlik aksiyaları keçirilir, yerli sakinlər və onlara qoşulan ölkənin müxtəlif bölgələrindən olan fəallar İrəvan və Bakının sərhədin delimitasiyası və demarkasiyası qərarına etiraz edirlər; onlardan sovet dövründə Azərbaycanın tarixi torpaqları olan dörd kəndin Bakıya verilməsinə etiraz edirlər.

Ukrayna Xarici İşlər Nazirliyi Rusiya Daxili İşlər Nazirliyinin Ukrayna Prezidenti Vladimir Zelenskini axtarışa verməsinə münasibət bildirib.

APA xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna XİN bəyanat yayıb.

"Ukrayna Prezidenti Vladimir Zelenskinin Rusiya Daxili İşlər Nazirliyinin axtarışda olduğu iddia edilənlər siyahısına əlavə edilməsi ilə bağlı Rusiyanın xəbərləri diqqəti cəlb etmək üçün daha nələr uyduracağını tapa bilməyən Rusiya dövlət maşınının və təbliğatının çarəsizliyini nümayiş etdirir", bəyanatda qeyd olunub.

Böyük Britaniya Orta Asiya ölkələrini Rusiya ilə birləşdirən və anqlosaksların bölgəni zəbt etməsinə mane olan amil olduğundan, rus dilini Orta Asiyadan sıxışdırmaq vəzifəsini qarşısına qoyub. Bunu “Sputnik”ə müsahibəsində beynəlxalq əlaqələr üzrə ekspert, Qırğızıstanın “Reasonable Solutions” analitik mərkəzinin direktoru Esen Usubəliyev deyib.

Onun sözlərinə görə, ötən il Böyük Britaniya “Mərkəzi Asiya yol ayrıcında” sənədini qəbul edib: “Orada qeyd olunub ki, rus dilini Mərkəzi Asiya ölkələrindən sıxışdırıb çıxarmaq lazımdır. Onlar qeyd etdilər ki, rus dili və bu dildə danışanların çoxluğu sayəsində Rusiya regionda təsirini qoruyub saxlaya bilir. İngilislər rus dilini Mərkəzi Asiya ölkələrinin informasiya və təhsil məkanından sıxışdırmaq vəzifəsini qarşıya qoyublar”.

Direktor bildirib ki, Britaniya İmperiyası Hindistanı müstəmləkə edəndə ilk etdiyi iş dövlət dili olan fars dilini kökündən silmək olub: “İngilislərin sübut edilmiş üsulu var: bazanı məhv edirlər. Nə qədər ki, bizim ölkələrdə rus dilində danışılır, nə qədər ki, Rusiya Orta Asiya respublikaları üçün mühüm təhsil, mədəniyyət, elm və başqa şeylər mərkəzlərindən biri olaraq qalır, bizi ayırmaq mümkün olmayacaq. Rusiya mərkəz rolunu itirməyə başlayan kimi ingilislərin uğur şansı yaranacaq. Amma ümid edirəm ki, bu, heç vaxt baş verməyəcək”.

Böyük Britaniyanın xarici işlər naziri Devid Kemeronun bu yaxınlarda Mərkəzi Asiya turnesi baş tutub. Bu, Britaniyanın regionu Rusiyadan qoparmaq cəhdlərini gücləndirdiyinə işarədirmi və buna necə qarşı çıxmalı?

Usubəliyev sualı belə şərh edib: "Resept məlumdur - bu, Mərkəzi Asiya inteqrasiyası çərçivəsində qarşılıqlı fəaliyyəti gücləndirmək və Avrasiya məkanında əlaqələri gücləndirməkdir".

Doğrudan da, Orta Asiyada rus dilini sıxışdırmaq üçün belə tendensiyalar varmı və bunlar Böyük Britaniyanın təhriki ilə baş verir? Yoxsa bu mütəxəssis problemi bir qədər şişirdir? Əgər belədirsə, onda nə məqsədlə?

AYNA mövzunu regionun tanınmış ekspertləri ilə şərh edib.

Qazaxıstanlı politoloq Dimaş Aljanov:

“Ümumiyyətlə, mediada, elmdə və təhsildə rus məzmunu Qərb məzmunundan aşağıdır və qazax cəmiyyəti və biznesi təbii olaraq dünyanın azad hissəsi ilə yeni əlaqələr qurmağa çalışır. Problem ondadır ki, Qazaxıstan Prezidentinin rus məktəblərinin açılması və rus dilinin təbliği ilə bağlı bəzi təşəbbüsləri açıq şəkildə Kremlin təhriki ilə irəli sürülüb. Dilin siyasiləşdirilməsi və onun xarici siyasətdə alətləşdirilməsi Qazaxıstanda qütbləşmə səviyyəsini artıran rus üsullarıdır.

Əgər rus ritorikasından uzaqlaşsaq və bu informasiya səs-küyünü çıxarsaq, qazax dilinin istifadə dairəsinin genişləndirilməsi məsələsi ilk növbədə daxili proseslərlə bağlıdır. Qazaxıstanın demoqrafiyası 90-cı illərlə müqayisədə çox dəyişib və qazax dili bu gün rus dilini üzvi şəkildə əvəz edir. Təhsil sahəsində fəaliyyət göstərən beynəlxalq inkişaf fondları da cəmiyyətin daxili tələblərinə diqqət yetirir və Qazaxıstan hökuməti ilə əməkdaşlıq edərək qazax dilində məzmunu artırır.

Böyük Britaniya 10 ildən artıqdır ki, Qazaxıstandan olan tələbələrin təhsil aldığı aparıcı ölkədir və onun Qazaxıstandakı səfirliyinin fəaliyyəti Britaniya iqtisadiyyatının bu sahəsinin təşviqinə yönəlib”.

Qırğızıstanlı siyasi şərhçi, tarix elmləri doktoru, professor Əsgər Cakişev:

“20-ci əsr və 19-cu əsrin ilk onillikləri İkinci Dünya müharibəsindən sonra müstəmləkə sisteminin dağılması və 1991-ci ildə Sovet İttifaqının dağılması nəticəsində yaranan millətçilik və milli azadlıq hərəkatları dövrüdür. Rus dilinin ləğvi keçmiş Sovet İttifaqının tərkibində olan Orta Asiya respublikalarının müstəqilliklərini elan etdikləri ilk günlərdən sovet dövründə yığılan milli narazılıqlara cavab olaraq başladı. Ona görə də kollektiv Qərbin, əsasən də İngiltərə və ABŞ-ın Mərkəzi Asiya respublikalarında rus dilinin fəaliyyətini ləğv etmək üçün hazırkı kursu etirazla qarşılanmır, əksinə hakim yerli elitalar ikidilliliyin qorunub saxlanmasını və dəstəkləndiyini açıq şəkildə bəyan etsələr də, rus dilinin işləkliyini azaltmaq istəkləri ilə üst-üstə düşür.

Dil siyasətindəki dəyişikliklər yerli sakinlər arasında rus dilində ünsiyyətin təşviq edilməməsinə səbəb oldu. Üstəlik, bu, təhlükəsiz deyil, çünki dövlət dilinin tərəfdarlarından “niyə müstəmləkəçilərin dilində danışırsan?” deyə sərt irad ala bilərsiniz.

Ümumiyyətlə, Rusiya rəhbərliyinin səylərinə, nəhəng ərzaq, maddi-texniki yardımlara, rus vəsaiti hesabına məktəblərin tikintisinə baxmayaraq, rus dilinin əhatə dairəsi daralır. Qeyd etmək lazımdır ki, anqlosakson dünyasının bu dövrdə Orta Asiya respublikalarında mədəni üstünlüyü onların xeyrinə işləyir.

Təəssüf ki, Qırğızıstanın əhalisi və onun hakim elitası, 99%-i ingilis dilini bilmədiyi və buna görə də Qərb ölkələrinin intellektual resurslarından istifadə etmək imkanlarına malik olmadığı halda, eyni zamanda, informasiya resurslarından istifadə imkanlarını daraltdığı zaman çıxılmaz vəziyyət yaranır. Rus dili - elmi, təhsil, texniki və mədəni informasiya üçün yeganə məlumat kanalıdır və daraltma ölkəni və xalqı geriliyə və intellektual zəifliyə məhkum edir”.

Qazaxıstandan olan siyasi icmalçı Qaziz Abışev:

“Ümumilikdə ingilis dili Böyük Britaniyanın təbliğ etdiyi məhsuldur. Çünki o, öz təlimlərini “British Council” kimi mərkəzləri vasitəsilə satır və IELTS testlərini qəbul edir. Yüksək səviyyədə ingilis dili biliyi Böyük Britaniyaya daha çox istedadı özünə cəlb etməyə, media vasitəsilə geniş ictimaiyyətin şüuruna təsir etməyə imkan verir.

Ümumiyyətlə, ingilis dili güclü təsir vasitəsidir. Deməli, burada söhbət konkret rus dilindən yox, ümumilikdə ingilis dilinin təbliğindən gedir. Düşünürəm ki, onun təbliğində məqsəd həqiqətən də dəyərlidir. Bəlkə də, sui-qəsd nəzəriyyəçilərinin düşündüyü qədər aqressiv deyil.

Eyni zamanda ingilis dilinin yayılması elmi-texniki və ictimai-siyasi inkişaf amili olduğu üçün region ölkələrinin özlərinə də sərfəlidir. İngilis dilində orijinalda nə qədər elmi məqalə dərc olunduğuna baxın. Bizdə hələ də bu dili çox aşağı səviyyədə bilirlər”.

Rusiya lideri Vladimir Putin Qərbin Rusiyanın dünyada gücünü məhdudlaşdırmaq niyyətindən "paranoyik qorxu” yaşayır. Bu da onu hərbiləşdirməyə tarixən rekord məbləğdə vəsait xərcləmək qərarına gəlməsinə səbəb olub.

Qaynarinfo "Amerikanın səsi”nə istinadən zəbər verir ki, bu barədə ABŞ Milli Kəşfiyyatının direktoru Evril Heyns mayın 2-də ABŞ Konqresində dinləmələr zamanı bildirib.

"Putin Rusiyanın təhlükə altında olduğuna inanmaqda davam edir və güman edir ki, daha böyük, daha yaxşı təchiz edilmiş ordu bu mesajı Qərb və yerli auditoriyaya çatdıracaq. O, NATO-nun genişlənməsini və Qərbin Ukraynaya dəstəyini ABŞ və Avropanın Rusiyanın gücünü məhdudlaşdırmağa çalışdığına dair çoxdankı inancının möhkəmlənməsi kimi görməyə davam edir”, - Heyns deyib.

ABŞ Milli Kəşfiyyatının direktorunun fikrincə, bu, artıq "müəyyən bir paranoyadır”.

Eyni zamanda, rəsmi hesab edir ki, əslində NATO-nun hərəkətləri Rusiyanı bunun əksini təmin etmək məqsədi daşıyır, lakin Putinin bu qərarı onun qaçmağa çalışdığı hadisələr, xüsusən də alyansın genişlənməsi, onilliklər boyu bitərəf qalan Finlandiya və İsveçin NATO-ya qoşulmasını sürətləndirdi.

Heyns bildirib ki, Kreml rəhbəri müdafiə xərclərini Rusiyanın ÜDM-nin təxminən 7%-nə qədər artırıb, bu, tarixi orta göstəricidən təxminən iki dəfə çoxdur və Rusiyanın müdafiə büdcəsi indi bütün federal xərclərin təxminən 25%-ni təşkil edir.

Norveç Polisinin təhlükəsizlik xidməti (PST) Rusiya kəşfiyyat agentlərinin Qərbi Norveçdə fəaliyyət göstərdiyini aşkar edib və Rusiyanın kritik infrastruktura qarşı təxribat hazırlaya biləcəyini ehtimal edir.

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə PST-nin Qərbi Norveç üzrə rəhbəri Torqils Lutro bu barədə NRK-ya müsahibəsində danışıb.

Bu bölgədə Şimali Avropanın ən böyük hərbi-dəniz bazası olan Haakonsvern, həmçinin Monqstad, Kolsnes və Sture kimi mühüm neft və qaz, həmçinin elektrik stansiyaları və elektrik enerjisi ilə bağlı digər obyektlər yerləşir.

"Biz görürük ki, Rusiyanın bəzi niyyətləri təxribat aktları hazırlamaq ola bilər. Onlar bütün ərazidə fəaliyyət göstərir və hərəkət edirlər", - Lutro bildirib.

Xüsusilə, PST bir neçə Rusiya agentini ifşa etdiyini iddia edir. Qurum onların dəqiq sayını açıqlamır.

Lutro hesab edir ki, Rusiya şəxsi mənfəətindən əlavə, müttəfiqləri arasında Norveçin reputasiyasına xələl gətirmək istəyir.

"Aydındır ki, Rusiyanın məqsədlərindən biri bizi pis göstərməkdir. Onlar göstərməyə çalışacaqlar ki, biz özümüzə nəzarət etmirik və ya potensial gələcək vəziyyətlərdə ixracatla müttəfiqlərimizə kömək edə bilməyəcəyik", - rəsmi bildirib.

PST iddia edir ki, Rusiyanın 2022-ci ilin fevralında Ukraynaya genişmiqyaslı hücumundan sonra Norveç ərazisində Rusiya kəşfiyyat fəaliyyətini aktivləşib.

"Rusiya kəşfiyyat agentləri kritik və həssas infrastruktur və hərbi qurğular kimi müxtəlif hədəflərə qarşı işləyirlər. Onların da açıq məqsədi Norveçin fövqəladə hallar planlarını ifşa etməkdir", - Lutro bildirib.

Qeyd edək ki, Rusiya-Ukrayna müharibəsi fonunda Norveç hakimiyyəti Rusiyanın Norveçdəki səfirliyinin 15-dən çox əməkdaşını kəşfiyyat fəaliyyətində şübhəli bilinərək ölkədən çıxarıb. Nəticədə Rusiya kəşfiyyat vasitələrini yenidən nəzərdən keçirməli olub.

"Bu agentlərin kim olduğunu öyrənmək bizim üçün asan deyil. Onlar kütlə ilə qarışırlar, bu da onların işidir. Onların Rusiya vətəndaşlığı olması şərt deyil, lakin onlar Rusiya adından hərəkət etməyə həvəsləndirilə bilər, məsələn, pul və ya hədə-qorxu ilə”, - Lutro izah edib.