Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Ali Hərbi Dənizçilik Məktəbinin və Ali Hərbi Təyyarəçilik Məktəbinin məzunlarının buraxılış mərasiminə gedərkən yolda maraqlı anlar yaşanıb.

Teref.az xəbər verir ki, Ərdoğan avtomobilindən düşərək onu 2 saatdan çox yağış altında əllərində bayraqla gözləyən 10 yaşlı Kübra Ateş və 6 yaşlı Metehan Ateşi salamlayıb. Bacı-qardaşla söhbət edən Prezident onlara hədiyyələr verib.

Kübra Ateş sevincini bölüşüb: “Tayyib babamı gördüm. Çox xoşbəxtəm. Tayyib babamı yolda görəndə əlimi yellədim, durdu. Yanağımdan öpüb mənə hədiyyə verdi”.

/konkret.az/

Azərbaycan Ordusu Laçın şəhərinə daxil olan gün – avqustun 26-da Azərbaycanın Baş naziri Əli Əsədovun qonaq qismində Qırğızıstanın Çolpon-Ata şəhərində qonaq Avrasiya Hökumətlərarası Şurasının iclasında iştirak etməsi rezonans doğurdu. Çünki tədbirdən yayılan rəsmi fotoda Nazirlər Kabinetinin rəhbəri heç də qonağa bənzəmirdi, Avrasiya İqtisadi Birliyinə üzv olan ölkələrin (Rusiya, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Ermənistan, Belarus) təmsilçiləri ilə bərabər dövlət bayrağının yanında dayanmışdı. İclasın başqa bir qonağı – Özbəkistanın Baş naziri də eyni qaydada, həmkarları ilə bir sırada dayanmışdı.

Cəmiyyətdə dərhal müzakirələr başladı ki, Əli Əsədovun bu toplantıda iştirakı nədən xəbər verir? Azərbaycan Ukrayna ilə müharibə səbəbindən Qərbin əzici sanksiyalarına məruz qalmış, dünyadan təcrid olunmaqda olan Rusiyanın orbitinəmi qayıdır? Yoxsa, Qarabağda “növbədənkənar” irəliləyişlərimizə görə bədəl ödəyirik?

Avrasiya İqtisadi Birliyi Kremlin postsovet məkanında yaratdığı siyasi və iqtisadi əməkdaşlıq təşkilatıdır. Əsas fəaliyyəti təşkilata daxil olan ölkələrin ümumi xarici gömrük sərhədlərinin formalaşdırılması, vahid xarici iqtisadi siyasət, tariflər, qiymətlər və ümumi bazarın fəaliyyətinin digər tərkib hissələrinin hazırlanması ilə bağlıdır. Belarus, Qazaxıstan, Rusiya, Qırğızıstan və Tacikistan təşkilatın tərkibinə daxildir. Qərb ekspertləri və siyasətçiləri bu layihəni Rusiyanın postsovet məkanında keçmiş SSRİ-ni bərpa etmək, yaxud bölgədə nüfuz dairəsini möhkəmləndirmək siyasətinin bir hissəsi hesab edirlər.

Əli Əsədov təbirdə çıxış edərək deyib ki, Avropa və Asiyanın kəsişməsində yerləşən Azərbaycan regiondakı tərəfdaşları ilə birlikdə nəqliyyat kommunikasiyalarının inkişafına, regional və kontinental ticarətin gücləndirilməsinə yönəlmiş bütün təşəbbüs və layihələrdə iştirak edir. O, daha sonra Azərbaycanın uğurlu inkişafından söhbət açıb, statistik rəqəmləri həmkarları ilə bölüşüb.

Hökumət başçısı Azərbaycanın Şimal-Cənub və Şərq-Qərb beynəlxalq nəqliyyat dəhlizləri, Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu və s. kimi bir sıra layihələrdə mühüm halqa olduğunu vurğulayıb:

“Azərbaycan bundan sonra da Avrasiya İqtisadi İttifaqı üzrə tərəfdaşlarının ölkənin tranzit potensialından istifadə edə bilməsi üçün hər cür şərait yaratmağa hazırdır. Qitələri birləşdirən nəqliyyat layihələri çərçivəsində əməkdaşlıq bütün Avrasiya məkanında sabit, firavan, ləyaqətli və proqnozlaşdırıla bilən gələcəyə töhfə verəcəyinə əminik…”

Qısaca qeyd edək ki, Əli Əsədov AİB üzvlərinə təklif edib ki, yaxşı nəqliyyat, logistika imkanlarımız var, buyurun, istifadə edin, hər cür şərait yaratmağa hazırıq.

Amma bu, Bakıda Şimala ünvanlanmış yeganə reverans deyildi. Məlum oldu ki, Azərbaycan hərbçiləri sentyabrın 1-7-də Rusiya Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisinin rəhbərliyi altında bir sıra poliqonlarda, eləcə də Yaponiya dənizində keçiriləcək “Vostok-2022” strateji komanda-qərargah təlimlərdə iştirak edəcəklər. Bu təlimlərin mahiyyəti Rusiya və tərəfdaş ölkələrin Silahlı Qüvvələrinin birgə praktiki fəaliyyətidir.

Rusiya Müdafiə Nazirliyinin avqustun 29-da yaydığı məlumatda deyilir ki, artıq xarici hərbi kontingentlər Rusiyanın Primorsk diyarındakı Sergeyevsk poliqonuna gəlib. Bunlar KTMT ölkələri, Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatı (ŞƏT) və tərəfdaş ölkələrin hərbiçiləridir: Azərbaycan, Əlcəzair, Ermənistan, Belarus, Hindistan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Çin, Laos, Monqolustan, Nikaraqua, Suriya, Tacikistandan olan hərbçilər və müşahidəçilərdir.

“Vostok-2022” təlimlərində ümumilikdə 50 mindən çox hərbi qulluqçu, 5 mindən çox silah və hərbi texnika, 140 təyyarə, 60 hərbi gəmi və kater iştirak edəcək.

Qeyd edək ki, Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi bu təlimlərə hərbçilərinin göndərilməsi barədə məlumat verməyib. Çox güman, Bakının nümayəndələri təlimlərdə müşahidəçi qismində iştirak edirlər, çünki Azərbaycan KTMT və ŞƏT-in üzvü deyil.

Şübhəsiz ki, rəsmi Bakının bu addımları hökumətlərarası müzakirələrdə xeyli əvvəldən razılaşdırılır və illik qrafikə salınır. Nəzərə alaq ki, 6 ay əvvəl – fevralın 22-də Moskvada qəbul edilmiş Azərbaycan və Rusiya arasında qarşılıqlı müttəfiqlik və birgə fəaliyyət haqqında Bəyannamə qüvvədədir. Hər iki ölkənin qanunverici orqanları bu sənədi ratfikasiya etməyə ehtiyac duymasalar da qarşılıqlı müzakirələrdə əsas istinad mənbəyinə çevrilib.

İyunun 29-da Aşqabadda keçirilmiş Xəzəryanı ölkələrin sammitində Rusiya prezidenti Vladimir Putinin dediyi bəzi fikirlər diqqətdən qaçmamışdı. Azərbaycanlı həmkarı ilə görüşdən sonra Putin jurnalistlərə bildirmişdi ki, İlham Əliyevdən cazibədar təkliflər alıb. O əlavə etmişdi ki, yaxın zamanlarda Rusiya Baş naziri Mixail Mişustinin və Dövlət Dumasının spikeri Vyaçeslav Volodinin Bakıya səfərləri nəzərdə tutulub. Rusiya rəsmilərindən əvvəl Ukraynada işğalçı müharibənin simvolu sayılan “Z” işarəli hərbi gəmilər hərbi oyunlar çərçivəsində Bakı buxtasına yan almışdı və bu görüntülər Azərbaycan cəmiyyətində suallara və tənqidlərə yol açmışdı.

Bəzi ekspertlərin qənaətinə görə, Rusiya və Azərbaycan arasında qeyd olunan bu yaxınlaşma elementləri hansısa razılaşmadan xəbər verir. Çünki avqustun 4-də Laçında həyata keçirilən “Qisas” əməliyyatı, ondan qısa müddət sonra Laçın dəhlizinin Azərbaycana təhvil verilməsi, Laçın şəhərinin, ətraf kəndlərin tələsik boşaldılması, alternativ yolun işə salınması təsadüfi deyil. Bundan başqa, sülhməramlıların komandanı general Volkov yerli erməni icması ilə keçirdiyi toplantıya Rusiya ilə yanaşı Azərbaycan və Ermənistanın bayraqlarını qoyması da müsbət işarələrdən biri hesab olunur. Bütün bu prosesdə Ermənistan yoxdur, Qarabağdakı separatçı qruplaşmanın etirazlarına isə məhəl qoyulmur. Ekspertlər güman edirlər ki, Qarabağın digər ərazilərinin Azərbaycanın suverenliyinə mərhələ-mərhələ qaytarılması müqabilində Rusiyanın bəzi şərtləri yerinə yetirilə bilər. Söhbət sülhməramlıların mandatının Bakı tərəfindən təsdiq olunması, onlara de-fakto hərbi baza statusunun verilməsi, Azərbaycanın tədricən Kremlin postsovet məkanındakı inteqrasiya layihələrində iştirakı ola bilər.

Müşahidəçilər ona da diqqət çəkirlər ki, Azərbaycan ötən ay Avropa ittifaqı ilə Strateji enerji sazişi imzaladı və Moskvadan hər hansı təpki ilə üzləşmədi. Habelə Rusiya tərəfindən cəzalandırılan Qazaxıstanın neftinin bir hissəsinin BTC ilə Avropa bazarlarına nəql edilməsi də Kremldə qıcıq doğurmur.

Qarşıda isə (31 avqust) Brüsseldə Avropa İttifaqının vasitəçiliyi ilə keçiriləcək növbəti Əliyev-Paşinyan görüşü var. Şarl Mişelin vasitəçilik etdiyi növbəti görüşdə tərəflər sülh müqaviləsi üzrə prioritetləri razılaşdıra bilərlər. Bu görüş ərəfəsində V.Putin Paşinyanla telefonda danışıb və 10 noyabrda qəbul edilmiş üçtərəfli sənədin icrasını müzakirə edib. Kremldən Bakıya isə hələ ki, zəng gəlməyib…
pressklub

Yunanıstanın NATO missiyasındakı türk döyüş təyyarələrinə radar kilidi qoyması və Kritdə yerləşdirilmiş S-300 hava hücumundan müdafiə sistemi ilə bizim təyyarələri təqib etməsi gərginliyi artırıb.

Axar.az xəbər verir ki, bunu təqaüddə olan türkiyəli pilot, general Bəyazid Karataş deyib.

Karataşın sözlərinə görə, Qarşılıqlı Müdafiə Əməkdaşlıq Müqaviləsinə əsasən, ABŞ-ın Yunanıstanın quru, dəniz və hava bazalarının istifadəsi ilə bağlı böyük imtiyazı var:

“Xüsusilə Ukrayna böhranından sonra ABŞ bölgədə strateji bombardmançı təyyarələrinin sayını artırıb. Və NATO ölkələri üzərində hazırlıq əməliyyatları adı altında uçuşlar edir”.

General bildirib ki, Türkiyənin bu mərhələdə S-400-ləri Egeyə gətirməyə ehtiyac yoxdur:

“Çünki bu, gərginliyi daha da artıra bilər. Bu halda isə ABŞ-la münasibətlər pozulacaq və sanksiyalar artacaq”.

Generalın sözlərinə görə, hazırda Yunanıstan ABŞ üçün bir "peşka"dır:

“ABŞ dünyada itirdiyi liderliyinə görə Ukrayna böhranını işə salıb. Və yeni düşmənlər qazanıb. Həm də Avropada NATO müzakirələrini aradan qaldıraraq kənara çəkilib. Avropa ABŞ-ın tələsinə düşdüyünü gələcəkdə iqtisadi vəziyyəti daha da pisləşəndə anlayacaq. Egey dənizi strateji su yoludur. Yunanıstandakı bazalar təkcə Rusiyaya nəzarət üçün deyil, həm də bölgədəki həyat damarlarını bağlamağa istiqamətlənmiş bir işdir. İndi Yunanıstan demək olar ki, tamamilə Amerikanın işğalı altındadır. Rusiyanı mühasirəyə almaq üçün hesablanmış bu bazalar həm də Türkiyəyə təzyiq vasitəsidir”.

Bu gün Türkiyədə Zəfər Bayramı qeyd edilir. “Report” xatırladır ki, 1922-ci ilin 26 avqustunda Mustafa Kamal Atatürkün baş komandanlığı ilə başlayan müharibənin 30 avqustda Dumlupınarda qələbə ilə nəticələnməsi bayram kimi qeyd olunur.

Birinci Dünya Müharibəsindən məğlub çıxmış Osmanlı dövlətinin düşmən ölkələr tərəfindən parçalanmasının qarşısı bu qələbə ilə alınıb. 1919-1922-ci illərdə davam edən Qurtuluş Savaşının ən həlledici mərhələsi hesab edilir.
İlk dəfə 1923-cü ildə qeyd edilən qələbə günü 1926-cı ildən rəsmi olaraq Zəfər Bayramı elan olunub.

Avqustun 30-u həmçinin Türkiyə Silahlı Qüvvələri Günü kimi əlamətdardır.

Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski müdafiə və təhlükəsizlik sektorunun nümayəndələri ilə görüş keçirib. İclasda Silahlı Qüvvələrin, kəşfiyyat orqanlarının, Müdafiə Nazirliyinin, Daxili İşlər Nazirliyinin, Ukrayna Təhlükəsizlik Xidmətinin və digər müdafiə qüvvələrinin rəhbərləri iştirak ediblər. “Məxfi” (bəzi mənbələrdə qapalı) kimi tövsif edilən iclas iştirakçıları cəbhədəki döyüş vəziyyəti ilə bağlı məlumatlarö dinləyib, digər təhlükəsizlik və müdafiə məsələlərini müzakirə ediblər. Onlar ayrı-ayrılıqda Ukrayna ordusunun ehtiyaclarına və müxtəlif səviyyələrdə Ukraynanın beynəlxalq tərəfdaşları ilə koordinasiyaya diqqət yetiriblər. Ali Baş Komandanın əvvəlki sərəncamlarının icrasının gedişi də müzakirə olunub.
Bu məlumatı Ukrayna prezidentinə məxsus olan “president.gov.ua” saytı yayıb...

ABŞ-dan Türkiyə biznesinə sanksiya xəbərdarlığı - Ankaranın cavabı nə olacaq?
ABŞ Türkiyəyə Rusiya ilə əməkdaşlıqla bağlı xəbərdarlıq edib. Belə ki, Türkiyənin ən böyük biznes birliyi olan Türk Sənayeçilər və Sahibkarlar Birliyi (TÜSİAD) ABŞ Maliyyə Nazirliyindən Rusiyaya qarşı tətbiq edilən sanksiyalar fonunda əməkdaşlığın nəticələri ilə bağlı xəbərdarlıq məktubu alıb. Bu barədə birliyin yaydığı məlumatda deyilir.

Qeyd edilir ki, Türkiyədə fəaliyyət göstərən şirkətlər Rusiyada haqqında məhdudiyyətlər tətbiq edilən fiziki və ya hüquqi şəxslərlə iş gördükləri təqdirdə sanksiyalara məruz qalma riski ilə üzləşə bilərlər. Məktub Xarici İşlər, Xəzinədarlıq və Maliyyə, eləcə də Ticarət nazirliklərinə təqdim olunub.

Əlavə edək ki, Rusiya və Türkiyə arasında ticarət dövriyyəsinin sürətli artımına Ukraynadakı müharibə də əngəl ola bilməyib. Eyni zamanda Rusiyadan çıxan Qərb biznesinin yerini Türkiyə doldurmaqdadır. Bu da Qərbdəki bəzi anti-türk çevrələrin əlinə bəhanə verib.

Millət vəkili Azər Badamov “Yeni Müsavat”a açıqlamasında qeyd etdi ki, ABŞ və Qərbin Ukraynaya yardımı məqsədyönlüdür: “Məqsəd Ukraynanın əli ilə Rusiyanın iqtisadi və hərbi gücünü dağıdaraq özlərini dünyada yeganə güc mənbəyinə çevirməkdir. Ona görə də ABŞ, Qərb Ukraynanı dəstəkləyir. Türkiyə balanslaşdırıcı siyasət yürüdür. Qərbdən fərqli olaraq, Türkiyə Rusiya-Ukrayna müharibəsinin dayandırılmasının və mübahisəli məsələlərin masa arxasında danışıqlar yolu ilə həll olunmasının təşəbbüskarıdır. Hətta dünyanı gözləyən ərzaq böhranının səngiməsində Türkiyənin əvəzsiz rolu olub.

ABŞ isə Türkiyənin bu siyasətini bəyənmir və ona görə də belə bir məktub göndərilib. Türkiyə prezidenti dünyada öz sözünü deyən və sözünün arxasında dayanan lider kimi tanınır. Məsələn, ABŞ Türkiyəyə hava hücumundan müdafiə sistemləri verilməsindən imtina etdiyinə görə Rusiyadan S-400 kompleksləri alanda sanksiyalar yolu ilə təzyiq göstərməyə başlamışdı. Amma Türkiyə öz sözündən dönmədi və bu sistemlər gətirilərək Türkiyədə quraşdırıldı. Bir sözlə, xəbərdarlıq reallığa çevrilsə, bu, Türkiyə üçün ilk sanksiya olmayacaq.

Eyni zamanda, son illər türk lirəsi kəskin dəyər itirib. Rusiya ilə əməkdaşlıq isə Türkiyə iqtisadiyyatına böyük gəlir gətirir. Yenidən sanksiyalar tətbiq edilərsə, iqtisadiyyata mənfi təsir göstərsə belə, Türkiyənin öz siyasətindən dönəcəyinə inanmıram. Türkiyəyə sanksiyaların tətbiq olunması təbii ki, Türkiyə ilə əməkdaşlıq edən ölkələrə də müəyyən qədər təsir göstərəcək".

A.Badamov Azərbaycanın belə bir xəbərdarlıqla üzləşə biləcəyini ehtimal etmir: “Birincisi ona görə ki, Türkiyə NATO-da ABŞ-la müttəfiqdir. Azərbaycan isə Qoşulmama Hərəkatının üzvüdür və bloklara qoşulmadan neytral siyasət yürüdür. İkincisi isə Qərbin Rusiya qazından imtina etdiyi bir dövrdə Azərbaycan əvəzolunmaz alternativə çevrilib. Ona görə də Qərbin Azərbaycandan imtinasını mümkünsüz hesab edirəm. Həm də Azərbaycanın logistik nəqliyyat imkanları Qərb üçün ən səmərəli, alternativsiz marşrutdur. Azərbaycan həm də beynəlxalq siyasəti balanslaşdırmış və heç kimin maraqlarına toxunmadan aparır. Ona görə də məktubda qeyd olunan məsələ ilə bağlı Azərbaycana da hər hansı sanksiyalarla bağlı xəbərdarlığın gələcəyini düşünmürəm”.

Xatırladaq ki, bu ayın əvvəlində “Politico” qəzetində məlumat yayılmışdı ki, Rusiya Federasiyası ilə əlaqələri inkişaf etdirəcəyi təqdirdə Ağ Ev ABŞ şirkətlərinə Türkiyəni tərk etməyi tövsiyə edə bilər. ABŞ administrasiyasındakı mənbə qəzetə bildirmişdi ki, Türkiyə biznes və kapital üçün qlobal cəlbedici mərkəz olmalıdır, lakin Rusiya ilə sıx əlaqələr Türkiyənin dünyaya inteqrasiyası üçün real risklər yaradacaq. Türkiyə və Rusiyanın daha da yaxınlaşması halında Ankaraya hesablamaları dollarla aparılmaq qadağan edə bilər".

Qeyd edək ki, avqustun 6-da Soçidə Türkiyə və Rusiya prezidentləri Rəcəb Tayyib Ərdoğan və Vladimir Putin arasında danışıqlar olub. Ərdoğanın sözlərinə görə, milli valyutalarla ticarətə keçmək və ölkələr arasında illik dövriyyənin 100 milyard dollara çatdırılması qərara alınıb. Rusiya baş nazirinin müavini Aleksandr Novak bildirib ki, Türkiyə tərəfi də Rusiya qazının pulunu qismən rublla ödəməyə razılaşıb.

Dövlət Departamenti Bakının Filip Rikerin Minsk Qrupunun həmsədri təyin edilməsi ilə bağlı tənqidi rədd edib, TURANın Vaşinqton müxbiri xəbər verir.

“…Dövlət katibi Cənubi Qafqazda sülhün təşviqinə sadiqliyimizi vurğulamaq üçün səfir Rikeri Qafqazda danışıqlar üzrə baş məsləhətçi təyin edib”, – Dövlət Departamentinin mətbuat katibinin birinci müavini Vedant Patel cümə axşamı brifinq zamanı TURAN müxbirinin sorğusunda bildirib.

“Biz iki ölkə arasında hərtərəfli sülh nizamlanmasına nail olmaq üçün ikitərəfli və çoxtərəfli əsasda və həmfikir tərəfdaşlarla əməkdaşlıqda Azərbaycan və Ermənistan arasında birbaşa dialoqun asanlaşdırılmasına sadiqik”, – deyə Patel əlavə edib.

Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin daha əvvəl dərc etdiyi şərhdə bu təyinat «bölgədəki post-münaqişə reallığından uzaq yanaşma» kimi qiymətləndirilib.

Patel, öz növbəsində qeyd edib ki, Rikerin seçimi həm də ABŞ-ın Gürcüstanla bağlı Cenevrə Beynəlxalq Məsləhətləşmələrinə sadiqliyini vurğulayır, “burada biz Rusiyanı 2008-ci il atəşkəs sazişi çərçivəsində götürdüyü öhdəliklərə cavabdeh olmasını tələb etdirəcəyik”.

Səfir Riker həm ATƏT-in Minsk Qrupunda, həm də Cenevrə Beynəlxalq Məsləhətləşmələrində ABŞ-ı təmsil edəcək, Patel bildirib.

Azərbaycanda səfir olmuş (1994-1997) Riçard Kozlariç kimi Cənubi Qafqaz üzrə ekspertlər üçün Rikerin təyinatı “ABŞ-ın regionda iştirakına işarədir”.

“Azərbaycan və Ermənistan üçün bu, birbaşa danışıqlardan yayınmağa davam edən cəhdlərin qəbuledilməz olduğuna işarədir”, – o TURANın müxbirinə bildirib.

“Cənubi Qafqazda Fil Riker kimi yüksək rütbəli diplomatın olması vacibdir. Bakı ilə İrəvan arasında ciddi, birbaşa danışıqların vaxtı çatıb. Phil Reeker sadəcə olaraq hər iki tərəfə təzyiq göstərə biləcək adamdır “- o, qeyd edib.

Türkiyənin vasitəçiliyi ilə İyulda yaradılmış “taxıl dəhlizi” ilə 1 milyon tondan artıq kənd təsərrüfatı məhsulu ixrac edilib.

Teleqraf.com xəbər verir ki, bunu Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski ənənəvi axşam müraciətində bildirib.

O qeyd edib ki, “taxıl dəhlizi” normal işləyir. Artıq ölkədən ixrac edilən dənli bitkilərin həcmi 1 milyon tonu ötüb. 44 gəmi ilə 15 ölkəyə yük göndərilib. Məqsəd ayda 3 milyon ton yük göndərməkdir”.

2020-ci il iqtisadi böhranının nəticələrini yumşaltmaq və siyasi problemləri həll etmək üçün Ermənistan hökuməti dövlət borcunu artıraraq 9,97 milyard dollara çatdırıb.

“Report” “News.am”a istinadən xəbər verir ki, 2021-ci ildə Ermənistanın dövlət borcu 1,3 milyard dollar və ya 16% artdığı halda, cari ilin yanvar-iyul aylarında bu rəqəm 748,36 milyon dollar təşkil edib
Ətraflı

Hazırkı hökumət isə dövlət borcunu 3,1 milyard dollar və ya 45,2% artırıb.

Qeyd olunub ki, bu ilin yeddi ayında İrəvanın daxili borcu 219,4 milyard dram və ya 18,4% artıb. O cümlədən, 2022-ci ilin iyulunda Ermənistanın dövlət borcunun 58,6%-ni xarici, 41,4%-ni isə daxili borclar təşkil edib.