 |
|
|
“Paşinyanın sözlərindən Ermənistanın rusiyapərəst, yoxsa qərbyönlü kurs tutduğu anlaşılmır, o, daim ziddiyyətli bəyanatlar verir”.
Bunu Ermənistan Milli Konqresinin sədr müavini Levon Zurabyan deyib.
“Paşinyan bildirib ki, AB-nin himayəsi altında Ermənistanla Azərbaycan arasında münasibətlərin normallaşması üçün yol xəritəsi yaradılıb. Hər şey çox sadədir. Əliyev Paşinyanı barmağına dolayıb: onu Qarabağın statusunu gələcəyə saxlayan Rusiya variantı qane etmədi, ona görə də Əliyev Qərb platformalarında danışıqlara qoşuldu. Ermənistanın Qarabağdan imtina etməsi prosesi hələ 2022-ci ildə, Paşinyan-Əliyev-Mişel görüşündə qəbul edilən bəyanatla başladı.
Paşinyan düşünürdü ki, Qarabağı qurban verməklə Ermənistanı xilas etmək olar. Amma o düşünmürdü ki, Əliyev Rusiyanın zəifləmiş vəziyyətindən istifadə edərək Qarabağı almaq üçün “yolu yarıya qədər” gedəcək. Paşinyan Qranadada Əliyevi gözləyirdi ki, Ermənistanın maraqlarına uyğun hissə (yol xəritəsi - red.) imzalansın, lakin Azərbaycan prezidenti İspaniyaya uçmadı.
İndi Paşinyan düşünür ki, Qərb Əliyevə təzyiq edəcək və o, oktyabrın sonunda görüşə gələcək. Qərb özü də bu sənədin imzalanmasına nail olmaq istərdi, çünki bu, Rusiyanın regionda təsirini zəiflədəcək və onun sərhədlərində növbəti müharibənin başlama riskini azaldacaq. Lakin Əliyev hələ də gündəmini bitirməyib və indi Rusiya platformasında Ermənistan üzərindən dəhliz əldə etmək istəyir.
Ermənistan hakimiyyəti də necə aldadıldığını anlamağa başlayıb, çünki nə Rusiya platformasında aparılan danışıqlar, nə də Bakı ilə birbaşa müzakirələr onların gözlədiklərini təmin etməyəcək. Bu tam iflasdır.
Avropada alqış almaq üçün sadəcə Rusiyanı tənqid etmək lazımdır. Amma bu, təhlükəli strategiyadır, çünki Rusiya ciddi faktor olaraq qalır və Ermənistan üçün problemlər yarada bilər.
Paşinyanın ən böyük səhvi odur ki, o, Qərbin Azərbaycanı cilovlaya biləcəyini, AB-nin Azərbaycanı saxlamaq qabiliyyətinə, istəyinə və niyyətinə malik olduğunu düşünür. Bu, Paşinyanın primitiv düşüncəsinin nəticəsidir. O, cahil Saakaşvilidir”, - deyə siyasətçi vurğulayıb. (Axar.az)
Nikol Paşinyanın və ümumiyyətlə, Ermənistanın xarici siyasəti yalan və riyakarlıq üzərində formalaşıb. Heç kimə sirr deyil ki, Paşinyan hər an başqa bir fikir səsləndirə bilən adamdır. Ona görə də, onun indiki halda özünü “sülhpərvər” kimi göstərməsi məkirli siyasətin davamıdır. Əgər o sülh istəyirdisə, II Qarabağ müharibəsindən dərhal sonra sərfəli şərtlərlə bu istiqamətdə addım ata bilərdi.
Bunu Teleqraf.com-a politoloq Yeganə Hacıyeva deyib.
O qeyd edib ki, Paşinyan sülhpərvər kimi görünməklə yanaşı, paralel olaraq anti-Azərbaycan mesajları səsləndirir:
“Hazırda erməni lobbisi dünya üzrə səfərbər olub. Azərbaycana qarşı mərhələ-mərhələ ayrı-ayrı ölkələrin “bəyanatlarının” qəbuluna çalışılır. Avropa Parlamenti, Avropa Şurası Parlament Assambleyası və digər ölkələrin vermiş olduğu “bəyanatlar” buna aiddir. Ona görə də, bu kimi yanaşmaları təəccüblə qarşılamaq olmaz. Bu, Ermənistanın ənənəvi “siyasətidir”.
Politoloqa görə, bütün bunların fonunda Ermənistanın Azərbaycanla sülh sazişi imzalamaqdan başqa yolu yoxdur:
“Paşinyanın qarşı çıxdığı kommunikasiya xətlərinin açılması üçün indiki halda əldən-ayaqdan getməsi də təsadüfi deyil. O yeni şərait formalaşdırmağa çalışır. Çünki Paşinyanın gələcəyi kommunikasiyaların açılmasından asılıdır”.
Yeganə Hacıyeva hesab edir ki, Zəngəzur dəhlizi və kommunikasiyaların sülh və alternativ variantlarla açılması məsələsi gündəmdədir:
“Reallıq odur ki, Azərbaycan heç bir halda beynəlxalq hüquqla tanınan ərazilərdən kənarda hər hansı hərbi əməliyyata razılıq verməyib, verməyəcək. Əslində Paşinyanın Avropa Parlamentində bu dəhlizin açılmasından danışmasının da səbəbləri başqadır. Bu, Ermənistanın inkişaf perspektivinin olmaması ilə bağlıdır. Bunu sığortalamaq lazımdır. Erməni lobbisinin verdiyi qəpik-quruş Ermənistan dövləti üçün kifayət etmir. Paşinyanın isə ölkəyə iqtisadi gəlir gətirən lider kimi yadda qalmaq şansı var. O da bundan istifadə etmək istəyir. Sadəcə olaraq erməni tərəfi növbəti dəfə spekuliyasiya edir. Reallıq odur ki, kommunikasiya xətləri açılmalıdır. Burada Zəngəzur adına olan qısqanclıq isə tarixi və digər məqamlarla izah olunur. Amma bu işin mahiyyətini dəyişmir”.
DİA.AZ: - Görünür, Fransada hesab edirlər ki, Azərbaycan Ordusu Qarabağdan sonra Qərbi Zəngəzura istiqamətlənəcək və bu məqsədlə Ermənistanın müdafiəsini gücləndirmək lazımdır.
DİA.AZ xəbər verir ki, bu sözləri politoloq Elxan Şahinoğlu Fransa müdafiə naziri Sebastyan Lekornunun Fransa və Ermənistan arasında silah satışı ilə bağlı saziş imzalanacağı və müqavilədə hava hücumundan müdafiə sistemlərinin alınmasının nəzərdə tutulduğu haqda açıqlamasını şərh edərkən deyib.
“Fransa siyasətçiləri kimi düşünənlər başqa ölkələrdə də var. İstisna deyil ki, Fransa Ermənistana hücum silahları da satacaq. Biz Türkiyə və İsraildən lazımı silahlar alırıq, eyni zamanda, İtaliyadan da müasir hərbi texnikanın alışı ilə bağlı danışıqları intensivləşdirməliyik. Bu, Fransanın xoşuna gəlməyəcək, ancaq Parisin Ermənistana hərbi texnika satmaq qərarı digər Avropa Birliyi dövlətlərinin Azərbaycana silah və hərbi texnika satmasını asanlaşdıracaq”, - politoloq qeyd edib.
Xatırladaq ki, Sebastyan Lekornu Senatda çıxışında Ermənistana “sərhədlərinin mühafizəsini təmin etmək imkanı vermək” lazım olduğunu dilə gətirib.
Ən yeni tarix. Maraqlı faktlar.
18 illik hakimiyyəti dövründə Leonid Brejnev özündən əvvəlki və sonrakı sovet liderlərindən mülayim xarakteri ilə fərqlənib. Əslində, baş katib heç də göründüyü kimi “yumşaq” olmayıb. Sadəcə o, bütün məsələləri, kadr təyinatlarını, məmurların vəzifədən uzaqlaşdırmağı, ona qarşı çıxanları siyasi müstəvidən kənarlaşdırmağı “gülə-gülə” həyata keçirib, tez-tez işlətdiyi “yoldaşlar belə məsləhət görür” ifadəsi ilə mütləq hakimliyini gizlətməyə çalışıb. Bəli, Brejnev heç vaxt əlini stola çırpmadan, səsinin tonunu qaldırmadan bütün məsələləri öz istədiyi kimi öz xeyrinə həll edib.
“Mülayim” baş katibin gülə-gülə həll etdiyi məsələlərdən biri də 1967-ci ildə SSRİ-də ən böyük yeyinti faktı ilə bağlı olub. Hansı ki, söhbət dövlətə vurulan 3 milyon rubl ziyandan gedib...
1967-ci ildə Mərkəzi Komitədə keçirilən müşavirənin sonunda Mərkəzi Komitənin katibi, SSRİ-nin siyasi elitasında kifayət qədər populyar olan mədəniyyət naziri Yekaterina Furtseva Brejnevdən onunla təkbətək görüşmək istədiyini bildirib. Baş katib bu xahişə zarafatla cavab verib:
Yekaterina Alekseyevna, siz məni görüşə dəvət edirsiniz? Etiraz etmirəm.
Beləliklə baş katib Furtsevanı təklikdə qəbul edib. Mədəniyyət naziri baş katibin vaxtını çox almayaraq birbaşa mətləbə keçib:
Leonid İliç, biz Korşilovanı xilas etməliyik. O, siyasi dairəyə yaxın adamdır. Bu həm də sizin qızınız Qalyanın xahişidir.
Sonra Furtseva Korşilova ilə bağlı baş katibə daha ətraflı məlumat verib. Sonda Brejnev məsələyə başını bulayaraq münasibət bildirib:
Yenə Qalya, yenə qaranlıq məsələlər. Mən lazımi göstəriş verərəm, Karşilovanı sərbəst buraxarlar.
Maraqlıdır, baş katibin qızının və mədəniyyət nazirinin diqqət mərkəzində olan Mariya Korşilova kim olub? Furtseva Brejnevdən nə xahiş edib?
Mariya Korşilova 1960-cı illərdə Moskvanın ən zəngin qadınlarından biri olub. 1963-cü ildə Moskvada istifadəyə verilən “Moskva” univermağı isə onu daha da zənginləşdirib.
Qeyd edək ki, “Moskva” univermağı SSRİ-də qərb standartlarına cavab verən ilk ticarət mərkəzi olub. Nikita Xruşovun “biz bütün sahələrdə Amerikanı üstələməliyik” şüarına uyğun olaraq, “Moskva” univermağında mövcud dövrün ən son texnologiyaları tətbiq edilib. 23 min kvadrat metr sahəsi olan 7 mərtəbəli ticarət mərkəzində müştərilərə fərqli xidmətlər göstərilib. Univermaqda radio vasitəsi ilə məhsullar haqqında məlumat verilib, xüsusi televizorlarda hər bir müştəri istədiyi məhsul haqqında görüntülü məlumat alıb, ticarət mərkəzinin bir neçə yerində səhnə podiumlarında geyimlər nümayiş etdirilib. Bütün bu yeniliklər univermağı ən qısa müddətdə populyarlaşdırıb, müştərilərinin sayını artırıb.
“Moskva” univermağı ümumdünya gənclər festivalının iştirakçısı olduğundan ticarət mərkəzinin mal və məhsullarla təminatına xüsusi diqqət yetirilib. Yerli sakinlərlə yanaşı Moskvaya gələn xarici qonaqlar da univermağı ziyarət etmək arzusunda olublar.
Ticarət mərkəzi istifadəyə tam hazır olduqdan sonra Yekaterina Furtsevanın təşəbbüsü ilə yaxın rəfiqələrindən biri olan Mariya Korşilova univermağa direktor təyin edilib. Mariya Korşilova əvvəllər də ticarət sahəsində çalışıb və işgüzar qadın kimi tanınıb. Bununla yanaşı, o, həm də yüksəkçinli məmurların həyat yoldaşları ilə çox yaxın münasibətdə olub, onları defisit geyimlərlə, zinət əşyaları ilə təmin edib.
Korşilova peşəkar ticarətçi olmağı ilə bir neçə ay ərzində “Moskva” univermağını daha da məşhurlaşdırıb. 1960-cı illərdə xaricdə istehsal olunan geyimlər sovet adamları üçün əlçatmaz sayılanda, “Moskva” univermağında zaman-zaman insanların arzuladığı dəbli geyimlər əlçatan olub.
Öz işinin hərtərəfli bilicisi olan Korşilova ilk növbədə birincilərin ailələrini təmin edib, onlara qiymətli hədiyyələr verməkdə də xəsislik etməyib. Mərkəzi Komitədə, Moskva şəhər Partiya Komitəsində, SSRİ Ticarət Nazirliyində Mariya Korşilovanı çoxları tanıyıb. Məhz bu münasibətlər sayəsində Korşilova bir çox “güzəşt və imtiyazlara” sahib olub. SSRİ-yə daxil olan xarici malların bölgüsündə “Moskva” univermağı siyahıda birinci yerdə olub.
Ticarət sahəsində böyük səlahiyyətlərə sahib olan Mariya Korşilova daha böyük qazanc əldə etmək, daha da zənginləşmək üçün yalnız alqı-satqı ilə kifayətlənməyib. Həmin dövrdə kişi və qadın alt paltarları və idman geyimləri paytaxtın mağazalarında qıt olub. Bunu nəzərə alan Korşilova yeni “biznes”ni bu sahəyə istiqamətləndirib.
Korşilova xarici ölkələrdən idman geyimləri və alt paltarların tikilişi üçün istifadə olunan parçaların alınmasına nail olub. Həmin parçalar və xammal satışa çıxarılmayıb. O, biri univermağın zirzəmisində olmaqla gizli 3 tikiş sexi yaradıb. Güzəştli qiymətlə alınan həmin parçalardan bu sexlərdə alt paltarları və idman geyimləri tikilib. Sonrakı araşdırmalardan məlum olub ki, bu “biznes” təxminən 300-350 faiz gəlirlə işləyib. Məsələn, onun satdırdığı 60 rublluq idman geyiminin gizli işçi qüvvələrinin maaşı da daxil olmaqla maya dəyəri 15-20 rubl olub.
Bu minvalla Mariya Korşilova Moskvanın ən varlı qadınlarından birinə çevrilib. Onda olan zinət əşyaları SSRİ-nin ən dəbli qadınlarını təəccübləndirib. Həmin vaxt hələ 30 yaşını təzə keçirmiş Qalina Brejneva Korşilovanın brilyantlarına həsəd aparıb.
Furtseva ilə yaxın dost münasibətində olan Mariya Korşilova ölkə miqyaslı mədəniyyət tədbirlərində istifadə olunan geyimləri, quraşdırılan səhnələrdəki istifadə olunan parçaları, kargüzarlıq ləvazimatlarını, qonaqlara verilən hədiyyələri, suvenirləri və s. univermağın malları ilə təmin edib. O, bu əməliyyatlarda dövlət büdcəsindən on minlərlə rubl vəsaiti dəfələrlə öz şəxsi xəzinəsinə köçürüb. Sözsüz ki, Korşilova belə əməliyyatlar zamanı zəngin həyat tərzini sevən Furtsevanı da razı salıb.
Mariya Korşilovanın yaşam tərzi, qanunsuz əməlləri, gizli sex fəaliyyəti zaman-zaman şübhələr yaradıb. Brejnev hakimiyyətə gəldikdən sonra onun haqqında Mərkəzi Komitəyə anonim məktublar göndərilib. Həmçinin Qalina Brejneva da müəyyən dairələrdə Korşilovanın zənginliyindən tez-tez söhbət açıb. Nəhayət, 1967-ci ildə, Yuri Andropov DTK sədri təyin edildiyi il Mariya Korşilovanın fəaliyyətini araşdırmağa başlayıblar.
DTK-nın apardığı işdə 128 nəfər istintaqa cəlb olunub. Onlardan 42 nəfəri müxtəlif müddətlərə azadlıqdan məhrumetmə cəzasına məhkum ediliblər. 2 nəfərə isə ölüm cəzası verilib.
İstintaqın yekunlarına görə Mariya Korşilovanı da ən ağır cəza gözləyib. Bu işdə ona Furtseva kömək edib. O, Korsilovada olan çox qiymətli brilyant daşı Qalina Brejnevaya hədiyyə edib. Daha sonra isə Brejnevlə görüşərək Mariya Karsilovanın uzun illər sovet ticarətindəki xidmətlərini və qızının istəyini nəzərə almasını xahiş edib.
Brejnev Mariya Korşilovanın 5 il ərzində dövlətə vurduğu 3 milyon rubla göz yumub. Korşilova istintaqın sonrakı gedişində sadəcə şahid qismində iştirak edib. “Mərhəmətli” Brejnevin bu “insaflı” addımını anlamaq çətin deyil. Çünki onun qızına hədiyyə edilən brilyant daşın qiyməti də elə təxminən dövlətə vurulan ziyanın məbləğində olub.
İlham Cəmiloğlu.
Teref.az
Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin hazırda Rusiyada siyasi rəqibləri “yoxdur və ola da bilməz”. Bunu onun mətbuat katibi Dmitri Peskov deyib.
“Biz dəfələrlə demişik ki, Prezident Putin, əlbəttə ki, ölkəmizdə bir nömrəli siyasətçidir, dövlət xadimidir. Mənim şəxsi fikrim - çətin ki, bunu deməyə haqqım olsun - amma qaydaları pozaraq deyə bilərəm ki, hazırda onun Rusiya Federasiyasında heç bir rəqibi yoxdur və ola da bilməz”, - deyə Peskov bildirib.
Sentyabrda Peskov Putinin 2024-cü ilin martında keçiriləcək prezident seçkilərində “açıq-aşkar” qələbəsindən danışmışdı: “Çünki heç kim onunla rəqabət apara bilməyəcək. Əgər güman etsək ki, Prezident öz namizədliyini doğrudan da irəli sürəcək, deməli, indiki mərhələdə ölkəmizdə heç kim onunla rəqabət apara bilməz”.
Mətbuat katibi əmin edib ki, Putin “əhalinin mütləq dəstəyini” qazanmış siyasətçidir.
Putinin dördüncü prezidentlik müddəti 2024-cü ildə başa çatır. 2020-ci ilin iyulunda prezident Rusiya Federasiyasının Konstitusiyasına 2036-cı ilə qədər vəzifə tutmaq imkanı verən dəyişikliklər təklif etdi. 2000-ci ildən dövlətə rəhbərlik edən 71 yaşlı Putin hələ 2024-cü ildə keçiriləcək prezident seçkilərində iştirak edəcəyini açıqlamasa da, “Kommersant” mənbələrinin ona verdiyi məlumata görə, bunu noyabrın 4-də “Rusiya” sərgi və forumun açılışında etməyi planlaşdırır.
Yay hadisələrindən, Priqojin üsyanından və Putinin Moskvadan qısa müddətli qaçışından sonra, nədənsə, Peskovun bu açıqlamaları o qədər də inandırıcı görünmür. Əslində, o, hələ də “əhalinin mütləq dəstəyini” alır, yoxsa Putinin gələn il ədalətli səsvermə şərti ilə yenidən prezident seçilmək ehtimalı azdır?
DİA.AZ xəbər verir ki, AYNA mövzunu tanınmış rusiyalı ekspertlərlə müzakirə edib.
Sosioloq, politoloq, Postindustrial Cəmiyyətin Tədqiqatları Mərkəzinin rəhbəri Vladislav İnozemtsev:
“Bu yöndə suallara cavab vermək o qədər də asan deyil. Lakin mən bunu deyəcəyəm: Putin həqiqətən bu gün əhali tərəfindən çox geniş dəstək alır. Mən tam əminəm ki, ona qarşı kimin mübarizə aparmasından asılı olmayaraq, hətta ədalətli səsvermə ilə belə, Putin birinci turda asanlıqla qalib gələcək. Kim olmasının fərqi yoxdur - Navalnı, Xodorkovski, Rusiyada mövcud olan siyasətçilərdən hər hansı biri, Yavlinski, Zyuqanov, hər kəs. Yəni bu gün Putin doğrudan da Rusiyada əhalinin tanıdığı və ona səs verəcəyi yeganə siyasətçidir, hətta böyük sevgidən olmasa da, heç olmasa, naməlum bir şeyi seçmək qorxusundan. Ona görə də ümumilikdə Peskov bu gün Putinə alternativin olmadığını deyəndə haqlıdır.
Real alternativin meydana çıxması üçün əhalinin azadlığa alışması lazımdır. Bu, Qorbaçovun dövründə olduğu kimi illər çəkəcək və əslində demokratiyaya sabit sevgi, ona əməl etmək istəyi olmalıdır ki, Putin seçilməsin. Ona görə də düşünürəm ki, Putin mütləq Rusiya lideri olaraq qalacaq.
Seçkilərin özünə gəlincə, əlbəttə ki, ədalətsizlik olacaq. Namizədlərin qeydə alınması üçün indi çoxlu məhdudiyyətlər var. Səslər təbii ki, pozuntularla, əlavələrlə hesablanacaq, çünki Putin üçün təkcə qalib gəlmək deyil, onun üçün tamamilə ağılsız bir fərqlə qalib gəlmək, 80 faiz səs toplamaq vacibdir ki, guya sübut etsin ki, xalq müharibəni dəstəkləyir.
Bu, ümumiyyətlə, istənilən diktatorun - Putinin, Lukaşenkonun, hər kəsin ümumi fikridir: sadəcə qalib gəlmək deyil, həm də sizdən başqa heç kimin olmadığını sübut etməkdir. Bu, artıq psixologiyadır. Putinin dəstəyinə gəlincə, bu göstərici həqiqətən də rus müxalifətçilərinin dediklərindən qat-qat yüksəkdir. Təəssüf ki, bu doğrudur”.
Politoloq, “After Empire” portalının baş redaktoru Olqa Kurnosova:
“Gələn ilin martında keçiriləcək seçkilərin ancaq adı seçki adlanır. Əslində, bu, Putinə bütün dünyanın gözündə legitimlik qazandırmaq üçün nəzərdə tutulmuş bir növ seçki prosedurudur.
Yaxşı, əslində müxalifət əzilib, azad media, müstəqil müşahidəçilər yoxdur. Namizədin irəli sürülməsi yalnız Prezident Administrasiyasının razılığı ilə mümkündür, təşviqat aparmaq mümkün deyil, kütləvi tədbirlər qadağandır.
Belə şəraitdə azad seçkilər keçirmək, səslərin ədalətli hesablanması mümkündürmü? Mən hətta MES (məsafədən elektron səsvermə) haqqında danışmıram, onun nəticələrini yoxlamaq ümumiyyətlə mümkün deyil.
Təsadüfi deyil ki, AŞPA son qərarında Rusiyanı diktatura kimi tanıyıb və ona üzv olan ölkələri 2024-cü ilin martından sonra Putini legitim prezident hesab etməməyə çağırıb.
Beləliklə, seçkilər nəticəsində Rusiyada hakimiyyətin dəyişməsi ehtimalı azdır. Tam olaraq hansı hadisələrin Putin rejiminin süqutuna gətirib çıxaracağı - inqilab, müharibədə məğlubiyyət, saray çevrilişi - hələ də aydın deyil. Ola bilsin ki, biz nə baş verdiyini yalnız hadisələr baş verəndə anlayacağıq”.
700 yaxın xarici vətənaş Qəzzadan təxliyə üçün Türkiyəyə müraciət edib.
Bu barədə Türkiyə xarici işlər naziri Hakan Fidan “TRT Haber”ə müsahibəsində bildirib.
O qeyd edib ki, hazırda bununla bağlı danışıqlar gedir, lakin Misir sərhədindəki keçid məntəqəsi bağlıdır.
Çinin şərqi Türküstanda, yəni Uyğur müsəlman türkləri soyqırımını dəstəkləyən müsəlman ölkələri. Bu tablo BMT təhlükəsizlik şurasında səsvermə zamanı olan mənzərədir.
Siyahıda ərəb ölkələri, Fələstin və İran da Çinin terroruna dəstək oldular.
Maraqlıdır görəsən məsələ Türk olan kimi dini təəsüb niyə yaddan çıxır.
Amma Türklərdə dini təəsübu saxlamaq tələb olunur....
1988-ci ildə SSRİ lideri Mixail Qorbaçovun iqtisadi məsələlər üzrə müşaviri Ağanbekyan Fransa qəzetinə müsahibəsində Dağlıq Qarabağın Ermənistana birləşdirilməsi haqda fikirlər səsləndirib. Bunun ardından Xankəndidə ermənilər nümayişə başlayıb.
Qarabağdakı separatizmin əsası demək olar ki, Fransada qoyulub. Son 30 ildə Paris hər zaman ermənipərəst mövqedən çıxış edib. Hazırda da bu mövqeyi davam edir.
Bəs indi Fransa Ermənistan amilindən istifadə edib Azərbaycana böyük problemlər yaratmaq gücündədirmi? Rıçaqlar nə qədər əlverişlidir?
Mövzu ilə bağlı Globalinfo.az-a danışan politoloq Tural İsmayılov Parisin İrəvanla bağlı mövqeyinin illərdir dəyişmədiyini deyib:
“Fransa tarix boyu Ermənistanın Cənubi Qafqazda özünün təsir rıçaqı, oyuncağı kimi çıxış etməsində maraqlı olub. Təəssüf ki, Paris bu siyasətini uzun müddət davam etdirdi. Bu gün hər kəsə bəllidir ki, Ermənistanın bütün təxribatlarının memarı Fransadır. Acı reallıq isə odur ki, bu gün birmənalı şəkildə erməni aqressiyası və işğalçılığını dəstəkləyən Fransa, 30 il boyunca ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrliyində təmsil olunub. Həmin müddətdə də birmənalı olaraq Ermənistanı dəstəkləyib. Dünya birliyi heç bir şəkildə bu prosesin sona çatmasına töhfə verməyib”.
Politoloq Fransanın Azərbaycana qarşı münasibətində Türkiyə amilinin xüsusi rol oynadığını vurğulayıb:
“Eyni zamanda Fransa Azərbaycanın Türkiyənin müttəfiqi olduğunu yaxşı başa düşür. Bakının regional gücdən qlobal gücə çevrilməsini həzm edə bilməyən Paris, həm də Azərbaycan-Türkiyə strateji müttəfiqliyini qəbul etmir. Çünki Fransa daxilində Türkiyənin yüksələn dəyərinə qarşı bir xof var. Bu gün Beynəlxalq Valyuta Fondu, Dünya Bankı kimi təşkilatlar yaxın 10 ilin ən inkişaf edən iqtisadiyyatları sırasında Türkiyənin adını xüsusi çəkir. Belə bir vəziyyətdə Fransa məhz Türkiyənin Azərbaycanla strateji əməkdaşlığını qəbullana bilmir. Bu səbəblə Paris İrəvanı istifadə edə biləcəyi bir alət olaraq görür. Yəni ona müstəqil dövlət kimi hörmət etməkdən daha çox, təsir vasitəsi və təzyiq rıçaqı kimi yanaşır”.
T.İsmayılov Parislə Bakı arasında buzların nə zaman əriyə biləcəyinə toxunub:
“Əlbəttə ki, hazırda rıçaqlar heç bir formada Fransa üçün əlverişli ola bilməz. Xüsusilə Emmanuel Makronun hakimiyyəti dövründə Azərbaycan-Fransa, Türkiyə-Fransa münasibətləri dalana dirənib. Məsələnin bu qədər ciddi səviyyəyə gəlib çatmasının ən böyük günahkarlarından biri Parisin anti-Azərbaycan, anti-Türkiyə siyasətidir. Hesab edirəm ki, Fransa regionda Azərbaycan kimi önəmli bir dövlətlə müttəfiq olma imkanlarını ciddi formada zədələyib. İki ölkə arasında münasibətlərin düzəlməsi üçün uzun vaxt lazım olacaq”.
ABŞ Prezidenti Cozef Bayden xalqa müraciət edəcək.
ABŞ lideri bu barədə “X” sosial şəbəkəsindəki hesabında yazıb.
“HƏMAS-ın İsrailə qarşı terror hücumları. Qəzzada humanitar yardıma ehtiyac var. Rusiyanın Ukraynaya qarşı amansız müharibəsi davam edir. Biz partiya və ya siyasətdən daha böyük qlobal dönüş nöqtəsindəyik. Bu axşam saat 20:00-da mən Oval Kabinetdən xalqa müraciət edəcəyəm”, - ABŞ rəhbəri qeyd edib.
Azərbaycan torpaqlarını işğaldan azad etməklə öz əzəli torpaqlarında yaradılan separatçı rejimə son qoyub. Bununla da Cənubi Qafqazda yeni reallıqlara imza atıb. Bölgənin əsas geosiyasi aktoru kimi çıxış edən rəsmi Bakı regionun inkişafı üçün yeni perspektivlər yaradıb, yeni əməkdaşlıq formatlarının canlanmasına səbəb olub. Söhbət “3+3” platformasından gedir. Platformaya Azərbaycan, Türkiyə, Rusiya, İran, Gürcüstan və Ermənistan daxildir. Layihənin müəllifləri rəsmi Bakı və Ankaradır. Region ölkələrini bir platformada birləşdirməklə bölgədə daimi sabitliyi, əməkdaşlıq mühitini təmin etmək əsas hədəf kimi götürülüb.
Yaxın vaxtlarda İranda “3+3” formatında xarici işlər nazirləri səviyyəsində görüş keçiriləcək. Rəsmi İrəvan toplantıya qatılmağa razılıq verib. Əslində, Ermənistan bu addımı könüllü atmayıb. Sadəcə, çoxvektorlu siyasət yürütmək adı altında eyni vaxtda üç-dörd stulda oturmağa çalışan Nikol Paşinyan hökuməti nəyin bahasına olursa-olsun təcrid vəziyyətindən çıxmağa çalışır.
Strasburqa səfər edib Avropa Parlamentində “sülh göyərçini” obrazında görünməyə çalışan Paşinyanın hədəfi bəllidir - Avropadan daha çox vəsait qoparmaq. Yəni o, bir növ erməni ənənəsinə sadiq qalıb. Hökumət başçısının pul diləndiyi gün kimi aydındır.
N.Paşinyanın siyasəti həmişəki kimi yenə də ziddiyyətlidir və tərəddüdlərlə doludur. İrəvanın “3+3” formatında görüşdə iştiraka razılıq verməsi də bunun göstəricisidir. Ermənistan bir yandan Rusiyadan sürətlə uzaqlaşmağa çalışır, digər tərəfdən isə Rusiya ilə birlikdə “3+3” formatına qatılacağını təsdiqləyir. Bəllidir ki, bu formatın mahiyyəti “region problemlərinin regionda həll olunması” yanaşmasıdır. Lakin sual olunur, Paşinyan bu yanaşmanı qəbul edirsə, niyə Strasburq, Brüssel, Parisi inadkarlıqla regiona müdaxiləyə çağırır?
İndiyədək “3+3” formatında tam tərkibdə görüşün olmaması Bakı-Tehran münasibətlərindəki soyuqluq və gərginliklə bağlı idi. Artıq bu gərginlik yoxdur və görüşün keçirilməsinə heç nə mane olmur. Qərbin, xüsusən də, ABŞ və Avropanın Azərbaycana qarşı qərəz və ikili yanaşması davam edəcəksə, o zaman “3+3” formatı güclənəcək. Ən əsası, bu format “regional problemlərin həlli regiondadır” prinsipini möhkəmləndirəcək.
Əgər Qərb reallığı qəbul etməsə, Azərbaycana qarşı qərəzli və riyakar siyasətini davam etdirsə, onda ayağı Cənubi Qafqazdan birdəfəlik kəsiləcək. Ermənistan da anlamalıdır ki, problemlər Avropa Parlamentində deyil, regionun özündə həll olunmalıdır. N.Paşinyan elə bilir ki, onu alqışlayanlar səmimidirlər. Əksinə, onlar üçün hazırda Qafqazdan Rusiyanın sıxışdırılıb çıxarılması prioritetdir. Nikol Paşinyan da belə qüvvələrin planlarının həyata keçirilməsində vasitə rolunu oynayır.
Ən əsası, Ermənistan anlamalıdır ki, məhz Azərbaycan və Türkiyə regionun təhlükəsizliyini təmin edirlər. Məhz bu iki ölkə ilə münasibətləri yaxşılaşdırmaq, düşmənçilik hissini kənara qoymaq onun rifahına və inkişafına səbəb olacaq. Əks təqdirdə, Ermənistan rəhbərliyi, 30 il olduğu kimi, xalqını səfalət və yoxsulluq içində saxlamaqda davam edəcək.
“Report”