Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva rəsmi “Instagram” səhifəsində Türkiyə Cümhuriyyətinin yaranmasının 100-cü ildönümü münasibətilə paylaşım edib.

“Türkiyə xalqını Cümhuriyyət Bayramı münasibətilə səmimi-qəlbdən təbrik edirəm”, - deyə Mehriban Əliyeva qeyd edib.

Oxu.Az həmin paylaşımı təqdim edir:

Azərbaycan tərəfindən Zəngəzur dəhlizinin reallaşması istiqamətində işlər sürətlə davam edir.

Teref.az axar.az-a istinadla xəbər verir ki, bunu Türkiyənin nəqliyyat və infrastruktur naziri Abdülqədir Uraloğlu deyib.

O bildirib ki, şərq-qərb istiqamətində kommersiya potensialını artırmaq üçün Zəngəzur dəhlizini həyata keçirməyə çalışırıq:

“Azərbaycan tərəfindən bu istiqamətdə işlər sürətlə davam edir. Naxçıvan Muxtar Respublikası istiqamətində də işlər görülür. Biz də Dilucu, İğdır və Qars arasında da bu ilin sonunda və ya gələn ilin əvvəlində bu istiqamətdə işə başlamağı düşünürük”.

Nazir qeyd edib ki, dəhliz ya Ermənistandan, ya da İrandan keçməklə reallaşacaq:

“Türkiyə bu alternativləri nəzərdən keçirir”.

Qeyd edək ki, A.Uraloğlu bir müddət əvvəl Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə bağlı Ermənistan tərəfi ilə müzakirələrin davam etdiyini, İrəvanın razı olmadığı təqdirdə İrandan keçən alternativ yolun açılacağını bildirmişdi.

İran məhkəməsi ABŞ hökumətinin 1980-ci ildə ABŞ səfirliyində saxlanılan girovların azad edilməsi əməliyyatının qurbanlarına 420 milyon dollar təzminat ödəməsi barədə hökm çıxarıb.

1979-cu il İslam inqilabı Qərbin dəstəklədiyi şahı devirdikdən qısa müddət sonra iranlı tələbələr Tehrandakı səfirliyə basqın edərək 50-dən çox amerikalını 444 gün ərzində girov saxlamışdı.

Tələbələr ABŞ-da tibbi yardım alan devrilmiş şahın ekstradisiyasını tələb edirdi. 1

980-ci ilin aprelində Vaşinqton qum fırtınaları və mexaniki problemlərlə üzləşdikdən sonra fəlakətlə başa çatan çox məxfi “Qartal pəncəsi” əməliyyatında girovları azad etməyə cəhd etmişdi. Xilasetmə qüvvələri geri çəkilərkən iki ABŞ təyyarəsi toqquşub, səkkiz hərbçi həlak olmuşdu.

Ədliyyə orqanlarının Mizan Online xəbər agentliyi əməliyyat zamanı ABŞ qüvvələrinin iranlı sərnişinləri daşıyan avtobusa hücum etdiyini bildirib. Lakin ətraflı məlumat verilməyib. Mizan qurbanların sayını açıqlamayaraq, "ABŞ-ın "Qartal pəncəsi" əməliyyatı qurbanlarının ailələrinin şikayətindən sonra ABŞ hökumətini 420 milyon dollar ödəməyə məcbur edir" - deyə, yazıb.

İran mediası İnqilab Keşikçiləri Korpusunun yerli komandirinin əməliyyat zamanı tərk edilmiş ABŞ hərbi texnikasının keşiyində dayanarkən İran qüvvələri tərəfindən təsadüfən vurularaq öldürüldüyü barədə məlumat yayıb.

Girov böhranından 5 ay sonra Vaşinqton diplomatik əlaqələri kəsərək, Tehrana embarqo tətbiq edib. Girovlar 1981-ci ilin yanvarında azad edilib.

Avqust ayında Tehran məhkəməsi ABŞ hökumətinin 1980-ci ildə yenicə formalaşan İslam Respublikasına qarşı “çevriliş planlaşdırdığına” görə 330 milyon dollar təzminat ödəməsi barədə qərar çıxarıb.

İran məhkəmələrində Vaşinqtona qarşı qaldırılan iddialar ABŞ məhkəmələri tərəfindən Tehrana qarşı bir sıra milyardlarla dollarlıq təzminat mükafatlarının verilməsindən sonra baş verib.

2016-cı ildə ABŞ Ali Məhkəməsi ABŞ-da dondurulmuş İran aktivlərinin Vaşinqtonun Tehranı günahlandırdığı hücumların, o cümlədən 1983-cü ildə Beyrutda ABŞ dəniz piyadalarının kazarmasının və 1996-cı ildə Səudiyyə Ərəbistanındakı partlayışın qurbanlarına ödənilməsinə qərar verib.

Mart ayında Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi Vaşinqtonun bir neçə iranlı şəxs və şirkətə məxsus vəsaitləri dondurmasının “açıq-aşkar əsassız” olduğuna qərar verib. Lakin məhkəmə ABŞ tərəfindən dondurulmuş İran mərkəzi bankının 2 milyard dollara yaxın aktivlərini blokdan çıxarmaq səlahiyyətinin olmadığına qərar verib.

Hücumlara görə bütün məsuliyyəti rədd edən Tehran ABŞ məhkəməsinin qərarları ilə qurbanlara cəmi 56 milyard dollar təzminat ödəndiyini bildirib.

Ermənistan siyasi məsələlər həllini tapdıqdan sonra Azərbaycandan yenidən təbii qaz ala bilər.

Bunu Ermənistanın ərazi idarəetmə və infrastruktur nazirinin müavini Hakop Vardanyan Tbilisi Beynəlxalq İpək Yolu Forumunda deyib. Nazir müavini Sovet dövründə Ermənistanın üç böyük qaz kəməri vasitəsilə Azərbaycandan qaz aldığını və indi bu kəmərlərin bərpasının mümkünlüyünü bildirib.

“Mən ümid edirəm ki, bu qarşıdakı bir neçə il ərzində baş verəcək. Bizim Sovet illərində bu cür təcrübəmiz olub. Qeyd etdiyim kimi, biz qazı Azərbaycandan alırdıq, bizim Azərbaycandan üç nəhəng qaz kəmərimiz var idi və biz indi ölkələrimiz arasında siyasi məsələ qalmadığı təqdirdə bu kəmərləri bərpa edə bilərik. Biz, həmçinin Azərbaycandan Avropaya qaz nəqli ölkəsi ola bilərik, eynisi elektrik enerjisinə də aiddir. Biz bu kommunikasiyaların tikintisinə və bərpasına hazırıq. Bu, regionun enerji şaxələndirməsini dəyişə bilər”, - Vardanyan bildirib.

Nazir müavini vuğrulayıb ki, Ermənistan regionun mərkəzində yerləşdiyindən onun Şərq və Qərb qonşuları ilə sərhədlərinin açılması böyük imkanlar yarada bilər. O, Ermənistanın Azərbaycandan Türkiyəyə, eləcə də əks istiqamətdə elektrik enerjisinin nəqlində və ixracında rol oynaya biləcəyini, eləcə də hər iki ölkəyə elektrik enerjisi ixrac edə biləcəyini deyib. Əlavə edib ki, Ermənistan Azərbaycan və Türkiyə üçün, həmçinin Gürcüstan və İran üçün ən qısa dəhlizdir. \\APA

İsrail Xarici İşlər Nazirliyi HƏMAS nümayəndələrinin Moskvaya səfərini pisləyib.

Tribunainfo.az xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, bu barədə İsrail XİN bəyanat yayıb.

“İsrail HƏMAS-ın yüksək səviyyəli rəsmilərinin dəvətini Moskvanın terrora dəstək verən və HƏMAS terrorçularının vəhşiliklərini qanuniləşdirən addım kimi qiymətləndirir. Biz Rusiya hökumətini HƏMAS terrorçularını dərhal ölkədən çıxarmağa çağırırıq”, – deyə İsrail XİN-dən bildirilib.

Qeyd edək ki, HƏMAS-ın nümayəndə heyətinin üzvləri Rusiyaya səfərə gedib.

Ukrayna hakimiyyəti Rusiyaya qarşı ikinci cəbhə açmağa, Qafqaz və Dnestryanı bölgədə müharibəyə səbəb olmağa çalışır.

Bunu jurnalistlərlə keçirdiyi brifinqdə Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Mariya Zaxarova bildirib.

“Kiyev hələ də, necə deyərlər, Rusiyaya qarşı ikinci cəbhə açmaq arzusundadır. Ukrayna Milli Təhlükəsizlik və Müdafiə Şurasının katibi Aleksey Danilov bu yaxınlarda Gürcüstanı oxşar hərbi əməliyyatlara başlamağa çağıran Zelenskinin ardınca Moldova hakimiyyətinə də analoji çağırış ünvanlayıb”, - Zaxarova bildirib.

Onun sözlərinə görə, Ukrayna “Qafqazda və Dnestryanıda müharibəyə qızışdırır”.

Mariya Zaxarova əlavə edib ki, Kiyevin bu cür hərəkətlərinin arxasında Vaşinqton dayanır.

Gürcüstan enerji təhlükəsizliyinə və iqlim dəyişikliyinə qlobal təsir göstərən strateji əhəmiyyətə malik bir neçə yüksək səviyyəli layihəyə start verib.

Bunu Gürcüstanın Baş naziri İrakli Qaribaşvili 4-cü İpək Yolu Forumunda çıxışı zamanı bildirib.

Onun sözlərinə görə, Qara dəniz sualtı elektrik ötürücü kabeli Avropa İttifaqı ilə Cənubi Qafqaz arasında yaşıl enerji ticarətini asanlaşdıracaq, həmçinin bərpa olunan enerji və hidrogen istehsalını təşviq edəcək.

Baş nazir deyib ki, 2022-ci ilin dekabrında Buxarestdə Gürcüstan, Azərbaycan, Macarıstan və Rumıniya liderləri tərəfindən imzalanan strateji saziş enerji tərəfdaşlığı üçün möhkəm zəmin yaradıb və Dünya Bankı artıq bunu iqtisadi cəhətdən sərfəli saziş hesab edir: “Biz gözləyirik ki, 2024-cü ildə layihənin tam texniki-iqtisadi tədqiqi aparılacaq. Həmçinin bu sualtı elektrik kabeli ilə paralel olaraq, fiberoptik kabel də Cənub-Şərqi Avropanı Cənubi Qafqazla birbaşa birləşdirəcək”.

Bundan əlavə, Qara dənizdə bərə hərəkəti aktivləşdiriləcək ki, bu da Gürcüstanı Rumıniya və Bolqarıstanla birləşdirəcək və xüsusilə Orta Dəhliz boyu beynəlxalq daşımaları gücləndirəcək. Həmçinin Qara dənizdə nəqliyyat marşrutlarının rəqəmsallaşdırılması bu dəhlizin inkişafı üçün növbəti addımdır.

Gürcüstan hökuməti ölkənin dəmir yollarının tutumunu ikiqat artıracaq iddialı dəmir yolunun modernləşdirilməsi layihəsinə start verib.

“Gürcüstan Şərq-Qərb magistralına sərmayə qoyur və inanırıq ki, Bakı-Tbilisi-Qars yeni dəmir yolu xətti də 2024-cü ildə tamamlanacaq”, - deyə Qaribaşvili vurğulayıb.

İran Qətər və Türkiyə ilə birlikdə HƏMAS-ın İsrailə hücumu zamanı əsir götürdüyü girovların azad edilməsinə yardım etməyə hazırdır.

Trend-in məlumatına görə, bu barədə İran xarici işlər naziri Hüseyn Əmir Abdullahian BMT Baş Assambleyanın Fələstinin mülki əhalisinin müdafiəsi ilə bağlı xüsusi sessiyasında çıxış edərkən deyib.

"Biz [Qəzza zolağındakı vəziyyəti həll etmək üçün] daha çox səy göstərməyə hazırıq. "HƏMAS" hərəkatının liderləri mülki məhbusları azad etməyə hazır olduqlarını bəyan ediblər və İran, Türkiyə və Qətər bu mühüm humanitar problemin həllində iştirak etmək niyyətindədirlər", - deyə o bildirib.

Qeyd edək ki, oktyabrın 7-də İsrailə hücumlar olunub. Əvvəlcə Qəzza bölgəsindən reaktiv mərmilərlə kütləvi atəş açılıb, daha sonra döyüşçülər əraziyə qurudan, havadan və sudan daxil olublar. İsrail müharibə vəziyyəti elan edib. Bundan başqa, İsrailin müdafiə naziri Yoav Qallant ehtiyatda olan hərbçilərin kütləvi çağırışını elan edib.

Gürcüstanda keçirilən Beynəlxalq İpək Yolu Forumu çərçivəsində Tiflisin Azərbaycan və Ermənistan arasında vasitəçiliyi yenidən müzakirə olunacaq. Tədbirdə həm Azərbaycanın baş naziri Əli Əsədov, həm də Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan iştirak edirlər. Onlar arasında görüşü istisna etmək olmaz. Rəsmi Bakı Tiflisin vasitəçiliyinə müsbət yanaşır, rəsmi İrəvanın cavabı gecikir. Gürcüstanın baş naziri İrakli Qaribaşvili açılış nitqində Gürcüstan hökumətinin “Dinc Qonşuluq Təşəbbüsü” irəli sürdüyünü, o cümlədən Gürcüstanın qonşu və dostları Azərbaycan və Ermənistanla Cənubi Qafqaza dayanıqlı sülh gətirmək istiqamətində birgə iştiraka hazır olduğunu bildirib. İrakli Qaribaşvilinin bu mesajı ilk növbədə erməni həmkarına yönəlib. Çünki Azərbaycan Qaribaşvilinin hər iki təşəbbüsünə əvvəldən razıdır. Ancaq Nikol Paşinyan İrakli Qaribaşvilinin təkliflərini qəbul etmək əvəzinə uzaq Fransanın ətəyindən yapışmaqda davam edərsə, nəticə olmayacaq.
Elxan Şahinoğlu
Teref.az