Dövlət Statistika Komitəsinin açıqladığı məlumatlara görə, son 3 il ərzində işğaldan azad olunan ərazilərdə hər hansı yaşayış evi və sosial-mədəni obyekt istifadəyə verilməyib.

Yeniavaz.com-un məlumatına əsasən, Komitənin rəsmi saytında dərc olunan statistik məlumatlardan belə görünür ki, 2021, 2022 və 2023-cü illər ərzində işğaldan azad olunan Zəngilan, Qubadlı, Cəbrayıl, Laçın, Kəlbəcər və Şuşa rayonlarında yaşayış evləri, xəstəxana, təhsil müəssisəsi və digər sosial-mədəni obyektlər rəsmi şəkildə istifadəyə verilməyib.

Məlumat üçün bildirək ki, mətbuatda yayılan məlumatlarda ötən il işğaldan azad olunan ərazilərə yüzlərlə keçmiş məcburi köçkün ailəsinin köçürüldüyü qeyd olunub. Adları qeyd olunan rayonların bəzilərində çoxsaylı sosial-mədəni obyektin istifadəyə verilməsi ilə bağlı məlumatlar yayılıb.

2022-ci ilin iyul ayında Zəngilan rayonu ərazisində inşa olunan Ağalı kəndinə köç başlayıb və insanlar orada yaşamağa başlayıblar.

Qeyd edək ki, Dövlət Statistika Komitəsinin açıqladığı məlumatdan belə görünür ki, işğaldan azad olunan ərazilərdə tikilən yaşayış evləri və sosial-mədəni obyektlər əhalinin istifadəsinə verilsə də, onların istismarına rəsmi dövlət qurumları tərəfindən icazə verilməyib.

ABŞ Kəşfiyyatının yeni hesabatında “Azərbaycan və Ermənistan arasındakı münasibətlərin çox güman ki, gərgin olaraq qalacağı” vurğulanır.

Hesabatda deyilir ki, Azərbaycanın Qarabağı geri alması ilə qeyri-sabitlik səngisə də, Azərbaycanın Ermənistana hərbi təzyiq etmək istəyi davam edir.

"...rəsmi sülh sazişinin olmaması, orduların bir-birinə yaxın yerləşməsi, etibarlı atəşkəs təminatı mexanizminin olmaması və Azərbaycanın Ermənistanla danışıqlarda ölçülüb-biçilmiş hərbi təzyiqdən istifadə etmək istəyi olduğu kimi qalacaq", hesabatda deyilir.

ABŞ kəşfiyyatı hesab edir ki, Azərbaycanın Naxçıvanla birləşmək üçün quru dəhlizinə sahib olmaqda israr etməsi "silahlı münaqişə ehtimalını" artırır.

Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi BBC-yə hesabatı şərh etmədiklərini bildirib.

Jurnalist Könül Şahin Zəngəzur koridoru uğrunda müharibə ola bilərmi sualını regionun təhlilçilərinə verib - aşağıda oxuyun.
Son həftələrdə Azərbaycan Qərbdən ardıcıl olaraq, Ermənistanla bağlı xəbərdarlıq alır. Sonuncu belə xəbərdarlıq ötən həftə Avropa Parlamentindən gəlib: əgər Azərbaycan Ermənistana hücum edərsə, ona qarşı sanksiyalar tətbiq edilməlidir, avropalı deputatlar bildiriblər.

Rəsmi Bakı Ermənistana qarşı hər hansı hücum etmək planının olduğunu təkzib edir. Prezident İlham Əliyev bunu Azərbaycanın “demonizə edilməsinə əsaslanan anti-Azərbaycan siyasətinin bir hissəsi” sayır.

Bəs bu xəbərdarlığa əsas verəcək nə baş verib?

Bəzi təhlilçilərə görə, Azərbaycan və Ermənistan arasında hələ də razılaşdırılmamış Zəngəzur dəhlizi yeni gərginliyin səbəbi ola bilər.

Azərbaycan bir hissəsi olan Naxçıvana Ermənistandan keçməklə sərhəd-gömrük nəzarəti olmayan dəhliz istəyir. Ermənistan rəsmi Bakıya yol verməyə hazırdır, ancaq öz nəzarəti altında. Rusiya isə bu yola özü nəzarət etmək istəyir və onun bu istəyi də 10 noyabr üçtərəfli bəyanatında öz əksini tapıb.

Həllini tapmayan bu məsələ ilə bağlı yeni müharibə baş verə bilərmi?

“Bu, Azərbaycanın risk edib-etməyəcəyi məsələsi deyil”
Ermənistanın siyasi çevrələrində və mediasında Azərbaycanın Zəngəzur dəhlizini açmaq üçün güc tətbiq edəcəyi ilə bağlı müzakirələr davam edir.

Fevral ayında Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyan Yerevanda hökumətin həftəlik iclasında bildirib ki, Ermənistanın kompromislərə hazır olmasına baxmayaraq, Azərbaycan tərəfi daha çox Ermənistan ərazisini “ələ keçirmək” və Yerevandan digər güzəştlər əldə etmək üçün “hərbi zorakılıq siyasəti” həyata keçirir.

Paşinyan, eyni zamanda “France 24” telekanalına müsahibəsində “Rəsmi Bakının bəyanatlarını təhlil edəndə belə qənaətə gəldik ki, həqiqətən də Ermənistana hücum ehtimalı yüksəkdir” deyib.

Bir çox ermənilər kimi, Ermənistanda mənzillənən siyasi şərhci Hakop Badalyan da bölgədəki nəqliyyat əlaqələrinin hərbi güc yolu bərpa edilməsini “kifayət qədər yüksək ehtimal” sayır. Siyasi təhlilçi əlavə edir ki, bölgədə stabilliyin pozulması regional güclər olan İran və Rusiyanın istəmədiyi bir şeydir, amma Azərbaycan Ermənistana hücum edərsə, Rusiya və İran Azərbaycan və Türkiyəyə qarşı hərbi qarşıdurmaya girməyəcəklər, əksinə, ortaq məxrəcə gəlməyə çalışacaqlar”.

“Vəziyyət riskə doğru inkişaf edərsə, onu idarə etməyin asan olması üçün Ermənistan Qərblə əməkdaşlıq etməyə çalışır”- Hakob Badalyan deyir.

Bu ilin yanvarında Avropa İttifaqı xarici siyasət idarəsinin rəhbəri Josep Borrell Ermənistanın ərazi bütövlüyünün pozulmasının qəbuledilməz olduğunu və bu, baş verərsə, bunun Azərbaycan və Avropa İttifaqı münasibətləri üçün ciddi nəticələr doğuracağını bəyan edib.

Rəsmi Bakı Zəngəzur dəhlizindən öz şərtləri əsasında istifadə etmək niyyətindən geri çəkilmədiyini gizlətmir, amma israrla vurğulayır ki, bunu güc yolu ilə həyata keçirmək istəmir.

“Borrel bildirib ki, Azərbaycan Ermənistana hücum edərsə, bunun acı nəticələrini görəcək. Əvvəla, Borrel bu məlumatı haradan alıb ki, Azərbaycan Ermənistana hücum etməyi planlaşdırır? Bizdə belə planlar yoxdur”, - Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev ötən həftə Alman İqtisadiyyatının Şərq Komitəsinin nümayəndə heyəti ilə görüşündə deyib və bu açıqlamanı Azərbaycana qarşı “pərdələnmiş təhdid” kimi qiymətləndirib.
“Moskva Yerevanı cəzalandırmaq üçün Bakıdan istifadə edə bilər”
Ankarada yerləşən Avrasiya Araşdırmaları Mərkəzinin - AVİM baş şərhcisi Dr.Turqut Kərəm Tuncelin fikrincə, Moskva Qərbə yaxınlaşmaq siyasəti aparan Yerevanı Bakı vasitəsilə cəzalandırmaq üçün Azərbaycanı Ermənistana qarşı hərbi əməliyyatlara sövq edə bilər və Bakının burada “diqqətli olması” lazımdır:

“Ermənistana qarşı işğal Azərbaycanın beynəlxalq aləmdə təcavüzkar və günahkar tərəf kimi qəbul edilməsinə səbəb yaradacaq bir hadisə olar. Ona görə də Bakının bu cür təxribatlara qarşı ayıq-sayıq olması məqsədəuyğundur.

Nəticə etibarilə, Azərbaycanın Ermənistana qarşı genişmiqyaslı hərbi əməliyyat keçirməsi ehtimalı o qədər də yüksək olmaya bilər. Lakin sərhəd xəttində kiçik miqyaslı münaqişələr gözlənilən hadisələrdir”, - o vurğulayıb.

Amma şərhçi onu da əlavə edir ki, Yerevanın Azərbaycanın Zəngəzur dəhlizinin açılması üçün Ermənistana genişmiqyaslı hücuma keçəcəyini iddia etməkdə məqsədi həm Qərb dövlətlərindən siyasi və hərbi dəstək qazanmaq, həm də Azərbaycanı Qərb ictimaiyyətinin nəzərində “şeytanlaşdırmaqdır”.

Avropa Parlamenti fevralın 28-də açıqladığı “Ümumi təhlükəsizlik və müdafiə siyasətinin həyata keçirilməsi” adlı illik hesabatında qeyd edib ki, Ermənistanın ərazi bütovlüyünə hər hansı bir hərbi təcavüz edilərsə, Prezident Əliyevin hərbi və siyasi əhatəsinə sanksiyalar elan olunmalı, Azərbaycandan neft və qaz idxalı dayandırılmalıdır. Sənəddə, eyni zamanda Avropa İttifaqı olmayan ölkələrin Azərbaycana yardımları pislənib.

Avropalı deputatlar, həmçinin Ermənistanla daha sıx əməkdaşlığa və Ermənistana özünü müdafiəsi üçün hərbi dəstək göstərməyə çağırıblar.
“Yeni müharibə Azərbaycanın marağına uyğun deyil”
Bakıda yerləşən Topçubaşov Mərkəzinin siyasi şərhçisi Məhəmməd Məmmədova görə, tərəflərin sürətlə silahlanmağa davam etməsi və üçüncü ölkələrin Bakı-Yerevan çəkişmələrindən faydalanmağa çalışması qarşılıqlı inamsızlıq mühitində yeni bir müharibə və ya sərhəd toqquşması ehtimalını artırır.

Amma o, eyni zamanda əlavə edir ki, yeni müharibə Azərbaycanın marağına uyğun deyil və Zəngəzur dəhlizinə görə Ermənistana hücum edəcəyi ehtimalı çox azdır:

“Hər şeydən əvvəl, Bakıda anlayırlar ki, Ermənistan ərazilərinin işğalı elə bir beynəlxalq reaksiya doğura bilər ki, bu da ilk növbədə Azərbaycanın müstəqil və funksional bir dövlət kimi varlığını sual altında qoya bilər. İkincisi, Bakı Qarabağın tam azad olunmasından sonra regional stabilliyin təmin olunmasında maraqlıdır ki, bu da Orta Dəhliz və COP29 kontekstində ölkəyə yeni investorların gəlməsi və ölkənin beynəlxalq arenada imicinin yaxşılaşması üçün çox önəmlidir”, - Məhəmməd Məmmədov BBC News Azərbaycancaya deyib.

Təhlilçiyə görə, sərhədəki son gərginliklər yeni bir müharibənin əlaməti deyil, bunu daha çox sülh müqaviləsinin imzalanması perspektivlərinin azalması kimi dəyərləndirmək lazımdır.

Fevralın 13-də Azərbaycan-Ermənistan sərhədində baş vermiş silahlı insidentdə iki hərbçi yaralanmış, 4-ü həlak olmuşdu.

“Hal-hazırda Azərbaycan tərəfinin əsas arqumenti odur ki, Ermənistan bu gün bu təklifi dəyərləndirib öz ərazisindən Bakı tərəfindən irəli sürülən şərtlərlə tranzitə icazə versin, yoxsa 30 ildir davam edən izolyasiya daha da uzanacaq”- Məhəmməd Məmmədov qeyd edir.

Bakıda yerləşən Cənubi Qafqaz Tədqiqatlar Mərkəzinin direktoru Fərhad Məmmədov hesab edir ki, Azərbaycan Zənzəzur uğrunda döyüşməyəcək.

O qeyd edir ki, Ukraynada müharibənin başlamasından sonra Rusiyanın sanksiyalardan yayınmaq üçün Ermənistandan istifadə etməsinin nəticəsində iki ölkə arasında ticarət həcmi artıb və bu da Ermənistanın illik iqtisadi artım tempinin yüksəlməsinə səbəb olub:

“Ermənistan məhz bu təcavüz şousunu inkişaf etdirərək sanksiyalar məsələsinə göz yumulmasına, həm də Qərb tərəfindən diqqət və dəstəyə nail olur. Sülh sazişi imzalanacağı, təcavüz şousunun aradan qalxacağı halda Qərbin ,xüsusən də Fransanın Ermənistana diqqəti və hərbi sahədə dəstəyinin miqdarı azalacaqdır”, - Fərhad Məmmədov deyir.

Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyan Yerevanla Bakı arasında sülhün hələ mümkün olmadığı fikrindədir. O, France 24 telekanalına müsahibəsində Azərbaycanın Ermənistana hücum etmək ehtimalının böyük olduğunu deyib.

“Rəsmi Bakıdan səslənən bəyanatları təhlil edərkən, qənaətə gəlirik ki, bəli, Ermənistana hücum çox mümkündür. Niyə? Ona görə ki, məsələn, Bakıdan tez-tez Qərbi Azərbaycan haqqında bəyanatlar səslənir. Əslində, Azərbaycan Ermənistan Respublikasının ərazisinin böyük hissəsini Azərbaycan hesab edərək, Qərbi Azərbaycan adlandırır. Diplomatik səviyyədə Azərbaycan əmin edir ki, Ermənistana təcavüz etmək niyyəti yoxdur”, - Ermənistan Baş naziri deyib.
Zəngəzur dəhlizi məsələsi tərəflər arasında necə həll edilə bilər?
Ermənistandan olan siyasi şərhci Hakob Badalyana görə, Cənubi Qafqazda nəqliyyat yollarının açılmasının geosiyasi əhəmiyyəti artıb və bu da problemin həllinin Ermənistan və Azərbaycanın hüdudlarından kənara çıxması deməkdir:

“Təbii ki, Bakı və Yerevan həll yolunun formalaşmasında əhəmiyyətli rol oynayırlar, lakin problemin əsas benefisiarları regional güclərdir. Faktiki dünya müharibəsi gedir və bu müharibənin əsas məqsədlərindən biri Çindən Avro-Atlantikaya qədər mühüm kommunikasiya və logistikaya nəzarətdir. Qafqaz ən mühüm regionlardan biridir və burada hansı mərclərin olduğunu təsəvvür edə bilərik”,- Badalyan qeyd edir.

Türkiyəli siyasi şərhci Turgut Kərəm Tuncelə görə, Zəngəzur dəhlizi açıldığı təqdirdə Ermənistanın 30 ildən artıqdır ki, regionda həyata keçirilən iri infrastruktur layihələrindən kənarda qalmasına və bölgədəki tədricinə son qoyulacaq:

“Təcriddən qurtulub regiona inteqrasiya olan Ermənistanın belə bir vəziyyətdən siyasi və strateji üstünlüklərlə yanaşı, iqtisadi səmərə əldə edəcəyi və Ermənistanın Cənubi Qafqazın nəqliyyat qovşağı olması ilə təhlükəsizliyini də gücləndirəcəyi izah edilməlidir”.

O qeyd edir ki, Türkiyə Cənubi Qafqazda genişmiqyaslı münaqişənin baş verməsini istəmir.

Turgut Kerem Tuncel deyir ki, Rusiya-Ukrayna müharibəsinə görə, Avropa ölkələri həm Rusiya təbii qazına, həm də Asiya və Avropa arasında ticarət və nəqliyyatı təmin edən və Rusiyadan keçən Şimal dəhlizinə alternativ axtarırlar. Bu vəziyyət Asiya ilə Avropa arasında həm enerji, həm də nəqliyyat qovşağına çevrilməsi baxımından Türkiyəyə üstünlüklər verir və Cənubi Qafqazda davam edən qeyri-müəyyənlik və qarşıdurma mühiti Türkiyənin bu məqsədlərə çatmasına əngəl törədəcək.

Onun sözlərinə görə, Türkiyə bu dəhlizi Orta Asiya ölkələri ilə əlaqə yaratmaq üçün mühüm layihə kimi görür və Zəngəzur dəhlizi açılmasa, Türkiyənin Ermənistanla sərhədlərinin açılmasını mümkün görmür:

“Türkiyənin Avrasiya strategiyası Asiya ilə Avropa arasında enerji və nəqliyyat qovşağına çevrilməyə əsaslanır. Ermənistanla sərhədlərin açılması məsələsinə də bu kontekstdən baxılmalıdır. Yəni regionda nəqliyyat xətlərinin inkişafı çərçivəsində Ermənistanla sərhədin açılması vacibdir. Zəngəzur dəhlizinin Türkiyə üçün əhəmiyyəti də eyni səbəbdən qaynaqlanır; yəni regionda nəqliyyat və enerji xətlərinin inkişaf etdirilməsi və Orta Asiya-Cənubi Qafqaz-Türkiyə xəttini Şərq-Qərb istiqamətində dominant xəttə çevirmək”.

Türkiyənin nəqliyyat və infrastruktur naziri Abdulkadir Uraloğlu bəyan edib ki, Ermənistan bu layihəni təsdiqləməsə, alternativ olaraq, İran üzərindən keçən yola üstünlük veriləcək.

Bakı və Tehran bir müddət öncə İrandan keçməklə Naxçıvanı Azərbaycana birləşdirəcək yeni yolun tikilməsinə razılaşıb.

Xankəndi şəhərində fəaliyyət göstərəcək Qarabağ Universitetində elan olunmuş proqram rəhbəri vakansiyası üzrə müraciətlərin qəbulu davam edir.

Elm və Ali Təhsil üzrə Dövlət Agentliyindən bildirilib ki, müraciət edənlərin böyük bir qismi proqram rəhbəri vəzifəsi üçün vakansiyada müəyyən edilən tələblərə uyğun olmayan şəxslər tərəfindən edilib.

Vakansiya üzrə tələb olunan sənədləri tam və tələb olunan formada təqdim etməyən şəxslərə münasibətdə isə onlara bu barədə müvafiq sorğular göndərilib.

Qarabağ Universitetində elan olunmuş proqram rəhbəri vakansiyası üzrə müraciətlərin martın 15-dək qəbulunun davam edəcəyini nəzərə alaraq vakansiyada müəyyən edilən tələblərə uyğun namizədlərin müraciət etmələri və bu zaman sənədlərini tam və tələb olunan formada təqdim etmələri xahiş olunur.

Agentlik bir daha diqqətə çatdırır ki, yalnız vakansiya tələblərinə uyğun gələn və lazımi bütün sənədləri müəyyən edilən formada təqdim edən şəxslərin müraciətlərinə baxılacaq.
Elanla aşağıdakı link vasitəsilə tanış olmaq mümkündür.
https://edu.gov.az/uploads/elan/2024/QU-vakansiya-elani-proqram-rehberi.pdf

Erməni təbliğatı Azərbaycana qarşı aciz qəzəb və qərəzli düşüncə nümayiş etdirməkdə davam edir. Belə ki, “panorama.am” saytında “Azərbaycan Stepanakertin ermənisizləşdirilməsi prosesini davam etdirir” sərlövhəli məqalə dərc olunub.

Yazıda müəlliflər Qarabağ separatçılarının “parlament” binasının sökülməsi faktından qəzəblənirlər. Oların fikrincə, Xankəndinin mərkəzində yerləşən separatçıların “parlamenti”nin binası “Artsax Respublikasının siyasi kimliyinin simvollarından biri idi, ona görə də təsadüfi deyil ki, şəhərin işğalından sonra Azərbaycan tərəfi onu sökdü”.

Beləliklə, “panorama.am” saytının redaktorları hesab edir ki, Azərbaycan “Stepanakertin ermənisizləşdirilməsini, Artsaxın şəxsiyyətinin və müstəqilliyinin simvollarının məhv edilməsini” davam etdirir.

Yuxarıdakı bəyanat öz mahiyyətinə görə gülüncdür, çünki Azərbaycan hakimiyyəti öz suveren ərazilərində hər hansı iş görmək üçün heç kimdən icazə istəməməlidir. Separatçıların “parlament”inin binasını sökmək lazım idi və edildi. Azərbaycan torpaqlarının 30 illik işğalını simvolizə edən tikililərlə gələcək üçün planlar qurmağın mənası yox idi.

Bundan əlavə, 2003-2007-ci illərdə tikilmiş bu bina heç bir mədəni dəyəri təmsil etmir və tarixi abidə deyil. Necə ki, 2014-cü ildə istifadəyə verilən “Artsax Döyüşçü-Azadedicilər İttifaqı”nın sökülən binası.

Yazıda beynəlxalq hüquqa müraciət edən “Artsaxın mədəni irsinin monitorinqi” platformasının reaksiyası da yer alır. Məsələn, Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Roma Nizamnaməsinin səkkizinci maddəsinin IX bəndinə istinad edilir ki, “din, təhsil, incəsənət, elm və ya xeyriyyə məqsədləri üçün nəzərdə tutulmuş binaları, tarixi abidələri, xəstəxanaları və insanların cəmləşdiyi yerləri qəsdən hədəfə almaq, xəstə və yaralılar hərbi hədəf olmamaq şərti ilə qadağandır".

Yəni, erməni təbliğatı Azərbaycanın öz suveren ərazisindəki qanuni hərəkətlərini “müharibə cinayətləri” kimi təsnif edir, baxmayaraq ki, Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin 44 günlük müharibə zamanı əməlləri xatırlanmalıdır. 2020-ci il sentyabrın 27-dən noyabrın 10-dək Ermənistan Silahlı Qüvvələri Azərbaycanın mülki əhalisinin yaşadığı rayon və şəhərlərə 30 minə yaxın mərmi və 227 raket zərbəsi endirib. Ermənistan ordusu Gəncə, Mingəçevir, Tərtər, Bərdə, Qəbələ və digər yaşayış məntəqələrinə raket zərbələri endirib, bununla da hərbi cinayətlər və insanlığa qarşı cinayətlər törədib.

Bu müddət ərzində 12 uşaq və 27 qadın olmaqla 93 dinc sakin həlak olub, 407 nəfər, o cümlədən 50 azyaşlı və 101 qadın müxtəlif dərəcəli bədən xəsarətləri alıb. Bundan əlavə, erməni təbliğatı mədəni irsin qəsdən məhv edilməsi ilə bağlı UNESCO-nun Bəyannaməsinə müraciət edir və mədəni irsin qorunmasını tövsiyə edir.

Ermənistanın Azərbaycana qarşı təcavüzünün nəticələri və 30 il ərzində Qarabağ bölgəsində Azərbaycan xalqının mədəni irsinə qarşı törədilən vandalizm barədə beynəlxalq platformalarda dəfələrlə danışılıb. Qarabağda minlərlə mədəniyyət obyekti, o cümlədən məscidlər, məbədlər, məqbərələr, muzeylər, rəsm qalereyaları, arxeoloji abidələr, kitabxanalar və teatrlar talan edilərək dağıdılıb. Bundan əlavə, Azərbaycan tarixini, mədəniyyətini, etnik kimliyini inkar və təhrif etmək məqsədilə bir çox mədəni və dini obyektin orijinal memarlıq xüsusiyyətləri qəsdən və məqsədyönlü şəkildə dəyişdirilib.

67 məscid və İslam dini ziyarətgahından 65-i dağıdılıb, ikisinə ciddi ziyan dəyib. Əvvəllər işğal olunmuş ərazilərdə 900 qəbiristanlıq dağıdılıb. Azərbaycanda bu ərazilərdə qanunsuz arxeoloji qazıntılar zamanı aşkar edilmiş milyonlarla kitab və nadir əlyazmaların məhv edilməsi, minlərlə tarixi əhəmiyyətli muzey eksponatlarının və qiymətli əşyaların oğurlanması da qeydə alınıb.

Bu faktlar Azərbaycanın Qarabağ bölgəsinin Ermənistan tərəfindən işğalı zamanı tarixin saxtalaşdırılmasının və Azərbaycan mədəni irsinin məhv edilməsinin həqiqətən də dəhşətli miqyasını və xarakterini əks etdirir. Beləliklə, özünü beynəlxalq ictimaiyyətə sivil dövlət kimi təqdim etməyə çalışan Ermənistan Azərbaycan xalqının tarixi-mədəni irsinə qarşı sözün tam mənasında mədəni soyqırımı törədib.

Bu səbəbdən də Ermənistanın UNESCO-nun Bəyannaməsində öz əksini tapmış prinsiplərdən danışması ən azı ikiüzlülükdür. Hələ baş verənlərin düşmən nəzarətində olan ərazilərdə mədəni sərvətlərin hər hansı dağıdılması aktını qadağan edən silahlı münaqişə zamanı mədəni sərvətlərin mühafizəsi haqqında 1954-cü il Haaqa Konvensiyasının İkinci Protokolunun 9-cu maddəsinə zidd olduğunu demirik.

Azərbaycan torpaqlarının işğalçıları, hərbi cinayətkarlar olan “parlament” və “Azadedici Döyüşçülər İttifaqı”nın binaları heç bir halda mədəni sərvət sayıla bilməz. Azərbaycan hakimiyyətinin Qarabağ separatizminin simvollarını məhv etmək, eləcə də öz suveren ərazilərində konstitusiya quruluşu yaratmaq hüququ var. Və burada heç kim bizə heç nə deyə bilməz!

ayna.az

Britaniya parlamentində Azərbaycanın üzləşdiyi mina təhlükəsi barədə məlumatlılığın artırılması məqsədilə tədbir keçirilib.

AZƏRTAC xəbər verir ki, Britaniya parlamentində fəaliyyət göstərən Partlayıcı qurğulardan qaynaqlanan təhlükələr qrupu və mina qurbanlarına uzun müddətli dəstək məsələlərini təşviq edən REVIVE adlı qeyri-hökumət təşkilatının Azərbaycan Respublikasının Minatəmizləmə Agentliyinin (ANAMA) və Azərbaycanın Britaniyadakı səfirliyinin dəstəyi ilə təşkil etdiyi tədbir “Azərbaycanda mina fəaliyyəti və mina qurbanlarına yardım” mövzusuna həsr olunub.

Tədbirdə Britaniya parlamentinin, Britaniya Xarici İşlər Nazirliyinin və Müdafiə Nazirliyinin nümayəndələri, britaniyalı akademik və ekspertlər, minalardan təmizləmə məsələləri ilə məşğul olan təşkilatların üzvləri və media təmsilçiləri iştirak ediblər.

Azərbaycanın Britaniyadakı səfiri Elin Süleymanov 30 illik işğal və hətta ondan sonrakı zamanda Ermənistanın Azərbaycan ərazilərində minlərlə mina basdırması və bunun ağır humanitar nəticələrindən bəhs edib. İşğaldan azad olunmuş ərazilərin minalardan təmizlənməsinin regionda sülhün əldə edilməsi üçün vacib amillərdən biri olduğunu deyən səfir Süleymanov bu istiqamətdə göstərdiyi maliyyə və ekspert dəstəyinə görə Britaniya hökumətinə təşəkkür edib. Minaların təkcə insan həyatı üçün deyil, ətraf-mühit üçün də zərərli olduğunu bildirən səfir təhlükənin bu aspektinə diqqət çəkmək üçün Azərbaycan tərəfindən atılacaq addımlar, o cümlədən bu il Bakıda keçiriləcək COP29 tədbiri çərçivəsində mövzu üzrə keçirilməsi planlaşdırılan yan tədbir barədə məlumat verib. Ötən ilin iyun ayında ANAMA-nın müxtəlif beynəlxalq tərəfdaşlar, o cümlədən “Mine Advisory Group” ilə tərəfdaşlıq nəticəsində Azərbaycanda ilk qadın minatəmizləmə qruplarının yaradılması üçün təlimlərin keçirilməsinə istinad edən səfir bu məqamı ölkə gündəmi üçün bütün vacib məsələlərdə qadınların roluna verilən əhəmiyyət kimi xüsusi vurğulayıb.

Parlamentdə fəaliyyət göstərən Partlayıcı qurğulardan qaynaqlanan təhlükələr qrupunun sədri, İcmalar Palatasının deputatı Matthew Offord qeyd edib ki, həddindən artıq ağır və çətin təhlükə olmasına baxmayaraq minalar məsələsinə beynəlxalq diqqətin lazımı səviyyədə olmaması təəssüf doğurur. O, sədrlik etdiyi qrupun Azərbaycandakı mina təhlükəsi ilə bağlı gördüyü işlərdən qürur duyduğunu söyləyib, əməkdaşlıq üçün Azərbaycan tərəfinə minnətdarlıq edib, görülən işin Azərbaycan üçün faydaları ilə yanaşı, qazanılmış təcrübənin mina təhlükəsi ilə üzləşən digər coğrafiyalarda da tətbiqi baxımından vacib olduğunu bildirib. M.Offord qrupun Azərbaycana bu xüsusda dəstəyini siyasi yanaşma kimi deyil, məhz humanitar əsaslı və əhalinin gələcək rifahına yönəlmiş fəaliyyət kimi vurğulayıb.

Daha sonra ANAMA İdarə Heyəti sədrinin müavini Samir Poladov “Mina çirklənməsi və onun dayanıqlı inkişafa təsirləri” mövzusunda təqdimatla çıxış edib. Təqdimatda Azərbaycanın üzləşdiyi mina çirklənməsinin miqyası, Ermənistan tərəfindən təkcə hərbi deyil, mülki obyektlərin, hətta qəbiristanlıq və su quyularının belə minalanması, mina insidentlərinin qurbanları və partlayışların baş verdiyi ərazilər üzrə statistika barədə məlumat verilib. S.Poladov, həmçinin ANAMA-nın ərazilərin minalardan təmizlənməsi istiqamətində gördüyü işlər və istifadə edilən texnikadan danışıb. ANAMA-nın mina riskləri üzrə əhali arasında maarifləndirmə istiqamətində həyata keçirdiyi tədbirlərə də diqqət çəkən S.Poladov mina təmizləmə fəaliyyətinin Azərbaycanda 18-ci dayanıqlı inkişaf məqsədi elan edildiyini nəzərə çatdırıb. Təqdimatın sonunda bu günədək minalardan təmizləmə fəaliyyətində Azərbaycana dəstək olan ölkə və təşkilatlara təşəkkür edilib, təhlükənin miqyası və çətin xarakteri xatırladılaraq beynəlxalq tərəfdaşların minatəmizləmə səylərinə dəstəyi davam etdirmələri xahiş olunub.

Tədbir zamanı Britaniya Müdafiə Nazirliyinin rəsmisi Nigel Marş qurumun ANAMA ilə birlikdə mina çirklənməsinin həlli istiqamətində gördüyü işlər və Britaniyanın müvafiq şirkətlərinin həyata keçirdiyi təlimlər barədə danışıb. O, Azərbaycanda mina çağırışı ilə bağlı keçirilən beynəlxalq konfransların bu barədə məlumatlılığın artırılması və daha çox tərəfdaş cəlb edilməsi baxımından faydalı olduğunu deyib.
Britaniyada fəaliyyət göstərən “Mine Advisory Group” – MAG adlı qeyri-hökumət təşkilatının nümayəndəsi qurumun Azərbaycanda həyata keçirdiyi layihələr və qabiliyyətlərin artırılmasına verdiyi töhfələrdən söz açıb.

Beynəlxalq əsasda fəaliyyət göstərən və 2022-ci ildə Britaniyada da filialı açılan APOPO adlı qeyri hökumət təşkilatının nümayəndəsi Alan Mathers minaların yerinin müəyyən edilməsi üçün qeyri-ənənəvi metodların - təlimləndirilmiş siçovullar və itlərdən istifadəsinin az xərclə daha effektiv nəticələrin əldə edilməsindəki rolundan danışıb, ANAMA ilə birgə Azərbaycanda keçirdikləri birgə layihə barədə məlumat verib.

Sonda çıxış edən, REVIVE təşkilatının rəhbəri Nigel Ellway parlament qrupunun sədri Matthew Offordla birlikdə ötən iki il ərzində bir neçə dəfə Azərbaycana səfər etdiyini və mina təhlükəsinin yaratdığı çətinliklərlə yerində yaxından tanış olduğunu deyib. O, həmçinin Azərbaycanın azad edilmiş ərazilərində işğal zamanı dağıdılmış milli və dünya əhəmiyyətli mədəni abidələrin bərpasında ərazilərin minalanması səbəbindən yaranmış çətinlikləri diqqətə çatdırıb. Bu məsələni ötən ilin dekabrında Londonda yerləşən Viktoria və Albert Muzeyində mina təhlükəsinin mədəni irsə dağıdıcı təsirləri mövzusunda keçirilən tədbirdə də qaldırdığını deyən N.Ellway bu məqamın diqqətdə saxlanılmalı olduğunu vurğulayıb.

Tədbir sual-cavab sessiyası ilə başa çatıb.