Ardını oxu...
Qəhrəmanlıqla dolu keçmişimizə nəzər salsaq, görərik ki, Azərbaycan tarixi təkcə oğullarımızın deyil, qəhrəman qadınlarımızın da şücaəti ilə zəngindir. Tarixi dönəmlərdə Sara Xatun, Nüşabə, Tomris, Nigar, Həcər, Tutu Bikə kimi qəhrəmanlıq nümunəsi olan lider qadınlarımız döyüş meydanlarında kişilərin yaxın silahdaşları, arxa-dayağı olmuşlar. Qadınlarımızın ictimai-siyasi fəallığı bir tərəfdən çoxəsrlik tarixə söykənən zəngin ənənələrlə, digər tərəfdən həyata keçirilən dövlət qadın siyasəti ilə bağlıdır. Onlar dövlət quruculuğu ilə bərabər, siyasi qərarların verilməsində fəal iştirak etmişlər. Heç təsadüfi deyil ki, müsəlman Şərqində qadına seçmək və seçilmək hüququnu verən ilk ölkə Azərbaycan olmuşdur. Müsəlman dünyasında qızlar üçün ilk dünyəvi məktəb 122 il bundan qabaq Bakıda yaradılmışdır.
Azərbaycan 1991-ci ildə müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra, cəmiyyətin inkişafında qadınlarımızın rolu daha da artmağa başlamışdır. Ölkəmizdə dövlət qadın siyasətinin əsas prinsiplərinin müəyyən edilməsinin və dövlət səviyyəsinə qaldırılmasının Ümummili Liderimiz Heydər Əliyevin adı ilə bağlı olması tarixi faktdır. Ulu Öndər sosial həyatın bütün sahələrində qadınların irəli çəkilməsini vacib amil kimi hər zaman irəli sürmüş, qadın problemlərinə xüsusi diqqət yetirmişdir. Ümummilli Lider Heydər Əliyev deyirdi: “Azərbaycan qadını tarix boyu öz ağlı, zəkası, na¬musu, qeyrəti, fədakarlığı, çalışqanlığı, mərdliyi, vətənpərvərliyi və millətinə, torpağına olan hədsiz məhəbbət və gözəlliyi ilə tanınmışdır”. Bu da onun qadınlarımızı verdiyi qiymət idi.
Bu siyasət möhtərəm Prezidentimiz cənab İlham Əliyev tərəfindən bugün uğurla davam etdirilir. Prezidentimizin bu istiqamətdə imzaladığı Fərman və sərəncamlar, qadınların sosial-iqtisadi, məişət və digər problemlərinin həllinə yönəlmiş tədbirlər, Azərbaycan qadınlarına göstərdiyi qayğının yüksək bir nümunəsidir.
Bu gün Azərbaycan qadını ana olmaqla yanaşı, həm də bacarıqlı siyasətçi, dövlət məmuru, iş adamı, müəllim, həkim, aqronom, diplomat, alim, hakimdir. Azərbaycan qadınlarının gözəl siması Azərbaycan Respublikasının Birinci Vitse-Prezidenti, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban xanım Əliyevadır. Mehriban xanım Əliyeva özünün ictimai-siyasi fəaliyyəti, xeyirxah əməlləri, Azərbaycan naminə fədakarlığı ilə bütün qadınlarımız üçün nümunədir. Mehriban xanımın rəhbərliyi ilə fəaliyyət göstərən Heydər Əliyev Fondu elmin, təhsilin, mədəniyyətin inkişafı, sosial problemlərin həlli istiqamətində gördüyü işlərlə bərabər, qadınlara qarşı bütün zorakılıqların, mövcud olan stereotiplərin aradan qaldırılmasına xüsusi diqqət yetirir. Bu gün Azərbaycanın birinci xanımı Mehriban Əliyevanın şəxsində qadınlarımız dünya səviyyəsində öz sözünü deyir.
Azərbaycan qadınının dünyaya gətirib, vətənpərvər ruhda tərbiyə etdiyi övladlar 44 günlük Vətən müharibəsi dövründə öz doğma vətəninə, torpağına və bayrağına nə qədər bağlı olduğunu bir daha sübut edərək, Vətənin azadlığına nail oldular. İgid Azərbaycan oğulları əllərinə silah alıb, ölkəmizin ərazi bütövlüyü uğrunda qəhrəmancasına vuruşaraq, Vətən uğrunda canlarından keçdilər. Şəhid olan övladının, həyat yoldaşının tabutunu çiyinlərində şərəflə daşıyan qadındır, məğrur Azərbaycan qadını!
Bu gün analarımız başıdik, alnıaçıq, qürurludur. Onların kədər göz yaşı, sevinc göz yaşı ilə əvəz olunub. Uzun sürən həsrətdən sonra Qələbə sevinci analarımızın içinə su kimi sərpilmişdir.
8 Mart - Beynəlxalq Qadınlar Gününün ölkəmizdə hər il rəsmi bayram günü kimi qeyd edilməsi Azərbaycanda qadınlara verilən önəmin göstəricisidir.
Beynəlxalq Qadınlar Gününüz mübarək, əziz qadınlar!
Təranə Tağıyeva – BDU, Beynelxalq munasibətlər ve iqtisadiyyat fakultəsinin dosenti, Tarix üzrə fəlsəfə doktoru
TEREF
 
Ardını oxu...
Azərbaycan Mərkəzi Bankının sabiq sədri Elman Rüstəmovun qızı və eyni zamanda da “Meliorasiya və Su Təsərrüfatı” ASC-nin keçmiş sədri Əhməd Əhmədzadənin gəlini olan Günel Rüstəmovanın direktoru olduğu “Gyunel Limited” şirkəti maliyyə hesabatını açıqlayıb.
Yeniavaz.com xəbər verir ki, Böyük Britaniyanın paytaxtı Londonda fəaliyyət göstərən “Gyunel Limited”in sonuncu maliyyə hesabatında şirkətin 6 milyon 195 min 983 funt-sterlinq (13,3 milyon manat) zərər etdiyi göstərilir.
Ardını oxu...
Qeyd edək ki, 28 aprel 2005-ci ildə “Basement 32 Woodstock Grove, London, Uk W12 8LE” ünvanında qeydiyyatdan keçən “Gyunel Limited” növbəti maliyyə hesabatını da 33 gündür təqdim etməyib.
Ardını oxu...
Onu da bildirək ki, bu şirkətin 2007-2021-ci illərdə digər bir rəhbəri Günel Rüstəmovanın həyat yoldaşı Cümə Əhmədzadə olub.
Elman Rüstəmovun 1981-ci il təvəllüdlü qızı Günel Rüstəmova ilə Əhməd Əhmədzadənin 1979-cu il təvəllüdlü oğlu Cümə Əhmədzadə evlidir.
Ardını oxu...
Günel Rüstəmova

Günel Rüstəmova orta təhsilini Bakıda, ali təhsilini isə Böyük Britaniyada alıb. O, London Kollecində modelyerlik üzrə təhsil alıb, daha sonra İngiltərədə nüfuzlu təhsil ocağı sayılan “Central Saint Martins”i incəsənət və moda sənayesi ixtisası üzrə bitirib. Günel Rüstəmova hazırda Londonda modelyer kimi fəaliyyət göstərir.
 
 
 
Ardını oxu...
Salyan rayon Pambıqkənd tam orta məktəbində şagirdlər arasında erkən nikah halları qeydə alınıb.

Bu barədə jurnalist Pərvin Abuşova və Azərbaycan Uşaqlar Birliyinin sədri Kəmalə Ağazadə "Facebook" hesabında paylaşım edib.

O bildirib ki, məktəbin 11-ci sinif şagirdlərindən biri uşaq dünyaya gətirib.

Bundan başqa, məktəbin yuxarı siniflərində təhsil alan qızlar nişanlı olduqları üçün dərsə gəlməsələr də, jurnalda adları qeyd olunur və qiymətləri yazılır. Bununla bağlı məktəbin direktorunun işi regional təhsil şöbəsi tərəfindən araşdırılır.

Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin mətbuat xidmətinin rəhbəri Teymur Mərdanoğlu məsələninn nəzarətə götürüldüyünü və araşdırma aparıldığını bildirib.
Ardını oxu...
Rusiyanın Sankt-Peterburq şəhərində 17 yaşlı qız intihar edib.

Moderator.az yerli mediaya istinadla bildirir ki, hadisə ötən gecə baş verib. Qızın meyiti Primorski rayonunda Yuntolovoda hündürmərtəbəli binanın pəncərələrinin altında tapılıb. O, intihardan əvvəl evdə valideynindən üzr istədiyi və pişiyə qulluq etməyi xahiş etdiyi bir qeyd qoyub.

Qızın 11-ci sinifdə oxuduğu və atası ilə yaşadığı məlum olub.

Faktla bağlı özünü öldürmə həddinə çatdırma maddəsi ilə cinayət işi açılıb.
 
Ardını oxu...
Fevralın 16-da Yamalo-Nenets Muxtar Dairəsindəki “Qütb canavarı” koloniyasında ölən rusiyalı müxalifət lideri Aleksey Navalnı martın 1-də Moskvadakı Borisov qəbiristanlığında dəfn edilib.
Qaynarinfo xəbər verir ki, minlərlə insan siyasətçinin dəfn mərasiminin keçirildiyi Moskvanın Maryino rayonundakı kilsəyə gəlib, daha sonra cənazəsi ilə birlikdə tabutun ardınca qəbiristanlığa gedib.

Siyasətçinin həyat yoldaşı və varisi Yuliya Navalnaya Rusiyada deyil və dəfn mərasimində iştirak edə bilməyib. O, “Instagram”da əri ilə vidalaşdığı yazı dərc edib. Qaynarinfo onun tərcüməsini təqdim edir.
“Lyoşa, 26 illik böyük xoşbəxtliyə görə təşəkkür edirəm. Bəli, xoşbəxtliyin son üç ilində belə. Eşqinə, məni həmişə dəstəklədiyinə, həbsxanadan belə güldürdüyünə görə, həmişə haqqımda düşündüyünə görə.
Mən sənsiz necə yaşayacağımı bilmirəm, amma çalışacağam ki, göylərdə sən mənə görə sevinəsən və mənimlə fəxr edəsən. Bilmirəm, öhdəsindən gələ biləcəyəm, ya yox, amma çalışacağam.
Biz bir gün mütləq görüşəcəyik. Mənim sənin üçün o qədər danışılmamış hekayələrim var, mənim telefonumda sənin üçün saxladığım o qədər çox mahnı var ki, axmaq və gülməli, ümumiyyətlə, düzünü desəm, dəhşətli mahnılardır, amma onlar bizim haqqımızdadır və mən çox istəyirdim ki, sən onları dinləyəsən. Mən çox istəyirdim ki, sənin onları dinlədiyini, güldüyünü, sonra da məni qucaqladığını görüm.
Səni sonsuzadək sevirəm. Qəbri nurla dolsun.”
 
 
Ardını oxu...
“İndiki qızlar vaxtilə ana-nənələrimizin məişətdə çəkdiyi əziyyətlərlə qarşılaşmırlar”.

Tanınmış aktyor və şoumen Sərxan Kərəmoğlunun “İndiki xanımlar ərini aksessuar kimi dəyişir”, – deyə boşanmış qadınları ittiham etməsi sosial şəbəkələrdə etirazla qarşılanıb.

Aktrisa Aydan Ağayeva Yenicag.az-a açıqlamasında bu fikirlə qətiyyən razılaşmadığını, elə kişilərin də ailəni qoruyub saxlamamaqda qadınlardan geridə qalmadığını deyib. O, ailələrin dağılmasında kişilərin də az rol oynamadığını bildirib:

“Bizim müsəlmançılıqda belə bir anlayış var ki, qız ərə getdisə, nə qədər zülm verilsə də dözməlidir. “Ağ duvaqla gir, ağ kəfənlə çıx” təfəkkürü hələ də davam edir. Nadir hallarda valideynlər bu məqamda övladlarının arxasında dayanır. Amma bir məqamı da vurğulayım ki, indiki qızlar vaxtilə ana-nənələrimizin məişətdə çəkdiyi əziyyətlərlə qarşılaşmırlar.

Çox şeylər asanlaşıb. Maraqlı burasıdır ki, əvvəl çətinliklərə dözürdülər, amma indi məişət baxımından hər şey asanlaşsa da, dözmürlər. Elə oğlanlara da aiddir. İndiki oğlanlarda ailə saxlamaq məsuliyyəti azalıb.

Çoxu evlənmək istəmir, rahat həyata qaçırlar. Qızlar da çox tələbkardır. Əvvəl deyirdilər, yuvanı dişi quş qurar, indi elə deyil. Kişilər işləmək istəmir, qadınların da istəkləri çoxdur. Sosial şəbəkənin də təsiri özünü göstərir. Əvvəllər ancaq kişilər xəyanət edirdi, amma indi xanımlar da xəyanət edir”.

Aktrisa özündən də danışıb: “Düşünürəm ki, ailədə hər iki tərəf dözüm, səbr göstərməli, qarşılıqlı güzəştə getməlidir. Məsələn, elə özümdən danışım, 32 yaşım var, deyirlər, ailə qur, buna risk etmirəm. Səbrsizəm, insanlara da inamım azalıb”.
 
Ardını oxu...
Nijnevartovskda məktəblərdən birinin şagirdi dərsdən sonra incə geyimdə təhsil müəssisəsinin binasından qovulub.

Bundan əvvəl onun pencəyi paltardəyişmə otağından oğurlanıb .
32gun.az xəbır verir ki, bu barədə Rudiyanın “N1 • Birinci Nijnevartovski” Telegram kanalı qızın anasına istinadən məlumat yayıb .

Hadisə şəhərdəki 17 saylı məktəbdə baş verib. Məktəblinin anasının dediyinə görə, ikinci növbə bitəndən sonra məktəb bağlanıb və qızının isti paltarı olmadığını bildiyi üçün oranı tərk etməsi tələb olunub.

“Uşağımın evin açarlarının olmayan pencəkdə olduğunu bilə-bilə məktəbi tərk etməsi nəyə əsaslanıb? Qızım bu barədə direktor müavininə, eləcə də qarderoba cavabdeh olan işçiyə məlumat verib”, - deyə şəhər sakini paylaşıb.

Qadın təəccüblənib ki, qurumun rəhbərliyi niyə baş verənlər barədə ona məlumat verməyib, əvəzində uşağa paltardəyişmə otağında qalmış cırıq gödəkçə verilib. Qadının sözlərinə görə, qızı soyuqda Starıy Vartovsk mikrorayonuna getməli olub.

Depo vəziyyəti “anormal” adlandırıb və qeyd edib ki, onlar “konstruktiv dialoq aparıblar, nəticədə valideynlərin məktəbdən şikayəti olmayıb”.
 
Ardını oxu...
Uzun illər təhsil sahəsində müxtəlif vəzifələrdə çalışmış pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru Elmira İsmayılova dələduzluqla üzləşdiyini deyir.

Elmira İsmayılova Qaynarinfo-ya bildirib ki, dələduzluq əməli törətmiş şəxs Elm və Təhsil Nazirliyinin əməkdaşı olmuş Rahilə Abdullayevadır.

Şikayətçinin sözlərinə görə, Rəhilə Abdullayeva 2013-cü ildə iş qurmaq adı altında ondan üst-üstə 168 500 AZN alıb:

“Bu pulu borc almışdım. Rəhilə Abdullayeva məni inandırdı, amma qısa müddət ərzində aldanıldığımı başa düşdüm. Mən uzun illər təhsil sahəsində çalışmışam. Ziyalıyam, aliməm. Rəhilə Abdullayeva da təhsil sahəsində çalışıb. Ona görə də dərhal hay-küy salmadıq. Düşündüm ki, bu ziyalı adına yaraşmaz. Ondan sakit şəkildə pulu qaytarmağı xahiş etdim. Çünki dediyim kimi, pullar borc alınmışdı. Lakin o, hər dəfə bir bəhanə ilə məsələni uzatdı və mən məcbur qalıb məhkəməyə müraciət etdim”.

Yasamal Rayon Məhkəməsi Elmira İsmayılovanın Rəhilə Abdullayevaya qarşı mülki iddiasını təmin edib. Bakı Apellyasiya Məhkəməsi də birinci instansiya məhkəməsinin qərarını qüvvədə saxlayıb. Qarşı tərəfin kassasiya şikayəti də təmin edilməyib.

Borcun qaytarılması üçün Rəhilə Abdullayevanın mülkiyyətində olan bir neçə əmlakına (mənzil, torpaq, maşın) həbs qoyulub. Lakin sonradan Rəhilə Abdullayeva mənzilin üzərindən həbsin götürülməsinə nail olub. Elmira İsmayılova bu barədə deyir:

“Təsəvvür edin, Yasamal Rayon Məhkəməsinin hakimi Ayaz Məmmədov öz qərarını ləğv edib. Yəni, mənim mülki iddiamı bu hakim təmin etmişdi. Rəhilə Abdullayevanın əmlakına həbs qoyulmuşdu. Yuxarı instansiya məhkəmələri də qərarı qüvvədə saxlamışdı. Sonradan Rəhilə Abdullayeva Yasamal Rayon Məhkəməsində mənzilinin üzərindən həbsin götürülməsi barədə iddia qaldırıb. İddianı bu mənzildən başqa yaşayış yerinin olmaması ilə əsaslandırıb. Bu dəfə işə hakim Ayaz Məmmədov baxıb və Rəhilə Abdullayevanın iddiasını təmin edib. Bu hüquqi nonsesdir. Hakim necə öz qərarına əks qərar qəbul edə bilər? Əgər Rəhilə Abdullayeva haqlı idisə, o zaman mənim iddiam niyə təmin edilmişdi? Məgər Ayaz Məmmədov həmin vaxt işin hallarını araşdırmamışdımı? Bu da məndə haqlı şübhələrə səbəb olub ki, hakim ədaləti deyil, korporativ maraqları üstün tutub”.

Elmira İsmayılova deyib ki, Rəhilə Abdullayeva borcu qaytarmamaq üçün müxtəlif üsullara əl atıb:

“Evi əvvəlcə Türkiyədə yaşayan böyük qızının adına keçirmişdi. Sonra isə kiçik qızına bağışladı. Bu əslində qanunsuzdur. Çünki bu ev artıq mübahisəlidir. Rəhilə Abdullayeva həbs qoyulmuş digər əmlkaları da ortadan çıxara bildi. Beləliklə, əlimdə məhkəmə qərarı ola-ola pulumu ala bilmirəm. Rəhilə Abdullayeva məhkəmə qərarını icra etmədiyinə görə Ədliyyə Nazirliyində onun barəsində cinayət işi başlandı və Yasamal Rayon Məhkəməsinin hökmü ilə şərti olaraq azadlıqdan məhrum edildi. Yəni, mənim haqlı olduğum məhkəmə qərarı ilə təsdiqləndi”.

Elmira İsmayılova pulunu geri alanadək hüquqi müstəvidə mübarizəsini davam etdirəcəyini deyir. “Ölkə rəhbərliyinə, Məhkəmə Hüquq Şurasına müraciət edəcəm. Müraciətlərim artıq hazırdır”, deyə o əlavə edib.

Elmira İsmayılovanın iddiaları ilə bağlı qarşı tərəfin mövqeyini öyrənmək mümkün olmayıb.
 
Ardını oxu...
Həyat yoldaşı həkim-onkoloq İbrahim Əsədli və onun sevgilisi tərəfindən döyülən Elmi-Tədqiqat Ağciyər Xəstəlikləri İnstitutunun həkimi Aynur Əsədlinin üç il öncə çalışdığı xəstəxanada intihara cəhd etdiyi məlum olub.

Tribunainfo.az xəbər verir ki, 2021-ci ilin oktyabr ayında Elmi-Tədqiqat Ağciyər Xəstəlikləri İnstitutunda həkim laborant kimi çalışan Əsədli Aynur Azad qızı qayçı ilə özünü doğrayaraq intihara cəhd etmişdi. Həkim yoldaşları intihara mane olmuş və cəhdin qarşı alınmışdı.

İntihara səbəb kimi institutun direktoru Həqiqət Qədirova və şöbə müdiri Nuriyyə Səlimovanın böhtanlarından bezməsi göstərilirdi. A.Əsədlinin iddiasına görə, koronavirus xəstəliyinin kəskin yayıldığı vaxtlarda vaksinasiyaya gedən zaman işdə olmadığı müddətdə soyuducu xarab olub, reaktivlər istidə qalıb. Bu məsələlərə məsul şəxs şöbə müdiri Nuriyyə Səlimova olsa da, günahı onun üzərinə atıblar.

Baş vermiş hadisə ilə bağlı elə o zaman Elmi-Tədqiqat Ağciyər Xəstəlikləri İnstitutundan mətbuata açıqlama verilmişdi ki, Aynur Əsədli əmək vəzifəsini icra etmədiyinə görə ondan izahat istənilib və o da bununla razılaşmayıb, etik normalara zidd davranış nümayiş etdirib.
Ardını oxu...
Qeyd edək ki, A. Əsədli ilə Elmi-Tədqiqat Ağciyər Xəstəlikləri İnstitutunun direktoru və şöbə müdiri arasında dəfələrlə məhkəmə çəkişməsi də olub.

Xatırladaq ki, həkim-onkoloq İbrahim Əsədli sevgilisi ilə birgə öz həyat yoldaşı Aynur Əsədlini döyüb. Hadisə “Loğmed” klinikasının qarşısında baş verib. İbrahim Əsədli qeyri-rəsmi münasibətdə olduğu Aynur adlı qadınla birlikdə və həyat yoldaşı Aynur Əsədli arasında mübahisə yaşanıb. Daha sonra İ.Əsədli A.Əsədliyə qarşı şiddət göstərib.
Hadisədən sonra Aynur Əsədli Nizami Rayon Polis İdarəsinin 25-ci polis bölməsinə ərizə ilə müraciət edib. Artıq iş üzrə ekspertiza təyin olunub.
 
Ardını oxu...
109 yaşında olduğumu düşündükçe şaşkına dönüyorum. Beklemiyordum. Ama artık bıktım yaşamaktan. Çok dertleniyorum. Kendimle ilgili değil ama etrafımda olup bitenler beni çok üzüyor. Çocuklarım, torunlarım için kaygılanıyorum, onlar için ödüm kopuyor.
Özel bir çabanız oldu mu bu kadar uzun yaşamak için?
Yoo! Hiç özel bir şey yapmadım. Az da yemedim, çok da yemedim. Ama çok yürüdüm. Hâlâ yatak sporlarım vardır. Şimdi biraz bacaklarım ağrıyor, zorlanıyorum ama yine de yapıyorum.
Sizce ruh yaşlanıyor mu?
Yaşlanmanın kötü yanı o ya işte kızım. Bedeniniz bazı şeylere eskisi gibi izin vermiyor ama ruh yaşlanmıyor. Duygular hiç değişmiyor. Gençlikte nelere ağlıyorsam hâlâ aynı şeylere ağlıyorum. Nelerden heyecan alıyorsam aynı şeylerden heyecan alıyorum.
Nasıl geçti hayatınız?
Dolu dolu geçti. Dalgalarda kaldım ama hiç boğulmadım. Hep su yüzünde kaldım. Çok çalıştım. O kadar işin gücün arasında iki çocuğum oldu. Annemin yardımlarıyla ve kocamın anlayışıyla büyüttüm. Kıyafetlerini kendim dikerdim. O zaman hazır giyim yoktu. Evde de dışarıda da hep çalışarak geçti hayatım.
Fahri doktoranız, 23 kitabınız ve bilimsel makaleleriniz var. Eğlenceye vakit kaldı mı hiç?
Yaratırdım! Tabii eğlence deyince benim aklıma sinema, tiyatro ve seyahat geliyor. Eşimle sık sık tiyatroya giderdik. İmkan buldukça davetlere, kokteyllere katılırdık. Ve hep gezerdim. Sadece Japonya’ya 15 kere gittim.
Neden sümeroloji?
Ankara’da Dil Tarih Coğrafya Fakültesi açılalı bir yıl bile olmamıştı. İki arkadaş, Fransızca bölümüne kayıt olmak istiyorduk. Ama kayıtları dolmuş. “Hititoloji profesörü yeni geldi. Yan dersler olarak da sümeroloji ve arkeoloji olacak” denildi. Gidip oraya kayıt olduk. Tabii çok cahiliz o zaman. ‘Loji’nin ‘bilim’ olduğunu bile bilmiyorduk. Tesadüfen başladı her şey.
Sonra?
Hocamız okulda kalmamı çok istedi ama ben istemedim. Babam çok kızdı; o da profesör olmamı istiyordu. Sonra İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nde çalışmaya başladım. Hiç de pişman olmadım. Maalesef okulda kalanlar ne sümeroloji ne de başka alanda bir şey ortaya koyabildi. Koskoca bir sümeroloji arşivi meydana getirdik. Anlaşılan o ki, biz yapmasak başkası da yapmayacakmış.
Dil Tarih Coğrafya Fakültesi’nin ilk mezunlarındansınız…
1935’te okul kuruldu, ben de 1940’ta mezun oldum şekerim. İyi ki açtın bu konuyu… Atatürk bu okulu açarken bir şey amaçladı. Şimdi o amacı tamamen unutmuş durumdalar. İlber Ortaylı’nın kitabında bile yok. Atatürk’ü yazmış ama bu okullar neden kuruldu, niye var, söz etmemiş bile.
Amaç neydi?
Atatürk diyor ki, Türk dilini ve tarihini araştıracak uzmanlar yetiştirmek zorundayız. Bunun için bu okulu açıyor. Türkçe’nin kökeni ne? Türkler hangi coğrafyalarda, nerelere kadar uzanmış? Bunları gelecek nesillere aktarmak için… Ama bunları yapabilmek için eğitimci lazımdı. Yoktu o zaman.
Nasıl başardı peki?
Atatürk, Cumhuriyeti kurar kurmaz lisede başarılı çocuklar arasından sınavla 150 genci seçip Avrupa’ya gönderdi. Aynı dönemde Almanya’da Hitler, pek çok değerli profesörü Yahudi olduğu için işlerinden çıkardı. Atatürk, “Hemen gelsinler” dedi. O zaman yapılmış bir anlaşma var. Ben okurken ağladım. Daha 10 yıllık bir ülkenin yaptığı şeyler bunlar. Biz bugün bir şeyler yapabildiysek, o dönem atılan tohumların meyveleri sayesinde hepsi. Aynı şekilde devam edilebilseydi Türkiye şimdi Finlandiya ve Norveç seviyesinde olabilirdi.
Kindar bir nesil yetişti
Cumhuriyet’in ilk yılları nasıldı?
1933’te, Cumhuriyetin 10. yılında Eskişehir’de öğretmendim. Kadın-erkek ayrımı nedir bilmezdik. Hep birlikte sinemaya, tiyatroya gidilirdi. Çarşaflı bir tek kadın bile görmezdik. Erkekler şapkalı, kadınlar başı açık modern bir şekilde yaşıyorduk. Bugün modern Türk kadını denince aklınıza nasıl bir profil geliyorsa, o zaman öyleydi. Köyde ve şehirde büyük bir okumayazma seferberliği vardı. Bugün 60 yaşına gelip de hâlâ okuma-yazma bilmeyenleri görünce deliriyorum. Bunun bahanesi yok, 1930’ların yokluğunda bile insanların öğrenme aşkı vardı.
Prof. Dr. Muazzez İlmiye Çığ
Türk Sümerolog, Bilim İnsanı, Tarihçi
Özkan Yıldız
 

Dünyapress TV

Xəbər lenti