 |
|
|
Yanvarın 20-də andiçmə mərasimində Tramp bildirmişdi ki, qeyd olunan sistem ölkə daxilində istehsal olunacaq.
ABŞ Prezidenti Donald Tramp "Dəmir Qübbə" milli raketdən müdafiə sisteminin hazırlanması haqqında fərman imzalayıb. Bildirilib ki, fərmanın dərc edildiyi andan 60 gün ərzində müdafiə naziri Prezidentə yeni nəsil raketdən müdafiə qalxanının arxitekturasını və yaradılması planını təqdim etməlidir.
Sənəd Floridadan Merilend ştatına uçuş zamanı imzalanıb.
Yanvarın 20-də andiçmə mərasimində Tramp bildirmişdi ki, qeyd olunan sistem ölkə daxilində istehsal olunacaq.
ABŞ Senatının Silahlı Qüvvələr Komitəsinin yeni sədri Rocer Uiker iki il ərzində müdafiə maliyyəsini 200 milyard dollar artırmaq və departamentin satınalma sistemini daha çevik etmək niyyətindədir.
Uikerin ofisi hazırda müzakirə olunan qanun layihəsi çərçivəsində ABŞ prezidenti Donald Trampdan müdafiə büdcəsini artırmağa nail olmaq istəyir. Uiker hesab edir ki, bununla "Dəmir Qübbə" hava hücumundan müdafiə sistemini, yeni hərbi texnikanı və sualtı qayıqları yaratmaq mümkün ola bilər. Ayrılan vəsait büdcə xərclərinə görə yaradılması sual altında olan yeni nəsil "hava üstünlüyü" qırıcısının layihəsinin maliyyələşdirilməsinə yönəldilə bilər.
Uiker yeni müdafiə satınalma planı təklif edir. Konqres tərəfindən bu qəbul olunarsa, Pentaqonun satınalma sistemini kökündən dəyişdirə, bəzi müdafiə firmalarını və kommersiya şirkətlərini ağır müqavilə prosedurlarından azad edə bilər.
Bəs ABŞ "Dəmir Qübbə"sinin yaradılması nə qədər realdır?
Rusiyalı hərbi analitik Viktor Litovkin deyir ki, ABŞ-ı qorumalı olan qübbənin birbaşa İsrailə, İsrail "Dəmir Qübbəsi"nə heç bir aidiyyatı yoxdur:
"Ona görə də belə bir hava hücumundan müdafiə və raketdən müdafiə sistemini necə yaradacaqları böyük sualdır. ABŞ Kanada ilə birlikdə NORAD adlı hava hücumundan müdafiə sisteminə malikdir. Amma görünən odur ki, o, Birləşmiş Ştatların ərazisini tam müdafiə etmir. Trampın vədlərinin necə yerinə yetirəcəyini kimsə bilmir. Hətta 45-ci prezidentliyi dövründə o, heç kimdə olmayan super duper raket yaratmağa söz vermişdi. Amma indi o, ikinci dəfə hakimiyyətə gəlib və super raket ABŞ-də yoxdur".
Politoloq Elşən Manafov xatırladıb ki, ABŞ prezidenti Tramp seçkiqabağı təşviqat kompaniyası zamanı Rusiya və Ukrayna arasında müharibəni 24 saata dayandıra biləcəyi ilə bağlı vədlər vermişdi:
"İnaqurasiya prosesindən sonra belə məlum olur ki, onun bu vədləri populist xarakter daşıyırmış və hərbi əməliyyatların dayandırılması ABŞ-nin bununla bağlı istəyi və iradəsindən asılı deyil. Tramp bu məsələdə qətiyyətli olduğunu nümayiş etdirmək üçün Rusiya və Ukrayna tərəfləri ilə danışıqlar aparacaq səlahiyyətli nümayəndəsini təyin edib. Onun isə İndepent nəşrinə verdiyi müsahibədən belə məlum olub ki, hazırkı mərhələdə Trampın əsas məqsədi hərbi əməliyyatların 100 gün müddətinə dayandırılması istəyidir".
Politoloq bildirir ki, Rusiya prezidenti Vladimir Putin ölkəsinin sülh danışıqlarına hazır olduğunu bildirib və bu zaman Rusiyanın hər hansı barışıq müqaviləsinə deyil, məhz uzun müddətli və dayanıqlı sülhü təmin edə biləcək danışıqlara hazır olduğunu, danışıqlar zamanı isə Rusiya şərtlərinin nəzərə alınmasının vacibliyini vurgulayıb:
"Bu şərtlər isə Rusiyaya referendum yolu ilə birləşdirilmış ərazilərin yeni statusunun Ukrayna və Qərb tərəfindən qəbul edilməsi, Ukraynanın heç bir vəchlə NATO-ya daxil olmayacağı ilə bağlı təminatların verilməsidir. Rusiya tərəfinin qətiyyətli mövqeyi isə ABŞ-nin yeni administrasiyasını təmin etmədiyindən, görünür Ağ Ev Rusiyaya iqtisadi təzyiq vasitələrini gücləndirməklə yanaşı ehtimal oluna biləcək hərbi qarşıdurma ərəfəsində özünün hava məkanının təhlükəsizliyinin daha yuksək səviyyədə təmin edilməsi üçün əlavə tədbirlərə əl atmaq məcburiyyətində qalıb. Etiraf etmək lazımdır ki, ballistik qanadlı raket, habelə hipersəs keyfiyyətlərinə malik raketlərin kütləvi hücumundan ABŞ-ı daha etibarlı şəkildə qorumaq üçün Tramp hələ seçkiqabağı kompaniyası zamanı belə bir fərmana imza atacağı ilə bağlı vədlər vermişdi".
Politoloqun sözlərinə görə, hərbi mütəxəssislər ABŞ-nin "Dəmir Qübbəsi"nin etibarlı və effektiv olmayacağı, habelə ona baha başa gələcəyi ilə bağlı fikirlər səsləndirirlər:
"ABŞ ərazisi İsraillə müqayisəyə gəlməyəcək dərəcədə nəhəng olduğundan belə bir sipərin hazırlanması müşkül görünür. "Dəmir Qübbə" idarəolunmayan, imkanları 50 km dən 200 km ə qədər olan taktiki raketlərdən qorunmaq üçündür. Onun bir batareyası təxminən 1,5 min kv.km ərazini müdafiə edə bilir. Digər tərəfdən keçən il İranın İsrailə kütləvi raket və pilotsuz təyyarələrlə hücumu zamanı İsrailin "Dəmir Qübbəsi"nin deyildiyi qədər effektiv və etibarlı olmadığı üzə çıxdı".
Politoloq qeyd edib ki, Rusiyanın Oreşnik kimi raketlərinin hədəfə vurma imkanları 2000 km-ə qədərdir və hipersəs keyfiyyətlərinə malik bu raketlərin uçuş trayektoriyasını müasır hava hücumundan müdafiə sistemləri aşkar etmək qabiliyyətinə malik deyillər.
"Bu raketlər kütləvi qırğın silahları deyil, lakin, partlayışın radiusu və zərbə gücü nüvə silahına bərabərdir. ABŞ-nin bu sahədə Rusiya ilə müqayisədə hərbi gücünün arzuolunan səviyyədə olmadığını etiraf etmək iqtidarında olmayan Tramp rusiyalıların bu siahın sirrini guya ki, ABŞ-dən oğurlamaları ilə bağlı fikirləri səsləndirməklə cudanı çuvalda gizlətdiyini zənn edir. Bütün bunlarla yanaşı Tramp və Aİ ilə Ukrayna-Rusiya savaşının perspektivləri ilə bağlı məsələlərə münasibətdə fikir ayrılıqlarının olması şəksizdir və bu faktor Rusiya ilə problemləri güc müstəvisi üzərində həll etməyə çalışan Qərb alyansının xeyrinə deyil", - politoloq fikirlərini yekunlaşdırıb.
Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski müharibə zamanı demobilizasiya məsələlərini şərh edib.
"DogruXeber.az" bu barədə xarici mətbuata istinadən xəbər verir. O vurğulayıb ki, cəmiyyətdə ordudan tərxis olunmağa tələbat var, lakin bu, hazırda qanunvericilikdə nəzərdə tutulmayıb: "Əgər sabah ordunun yarısı sadəcə evə getsəydi, biz birinci gün təslim olmalıydıq. Sabah ordunun yarısı evə getsə, Putin sadəcə olaraq hamımızı öldürəcək".
Zelenskinin sözlərinə görə, Ukrayna kifayət qədər çox sayda əsgəri səfərbər edir, ordunun rotasiyaları və məzuniyyətləri var, lakin “bu kifayət deyil” və keyfiyyət üzərində işləmək lazımdır.
ABŞ Beynəlxalq İnkişaf Agentliyi (USAİD) vasitəsilə Ukraynaya yardım layihələri dayandırılıb.
Axar.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna mətbuatı agentliyin Kiyevdəki ofisinə istinadla məlumat yayıb.
Qurumdan əlavə məlumat verilməyib.
Qeyd edək ki, 24 fevral 2022-ci ildən bəri agentlik Ukraynaya 2,6 milyard dollar humanitar yardım, 5 milyard dollar inkişaf yardımı və 30 milyard dollardan çox birbaşa büdcə dəstəyi göstərib.
İsrail höküməti bu gün 200 fələstinli girovu azad edib.
Bu barədə “Al Jazeera“ məlumat yayıb.
İsrail Qəzza ilə atəşkəs razılaşması çərçivəsində azad edilən 4 israilli qadının müqabilində 200 fələstinli girovu azad edib.
“2020-ci il noyabrın 9-da Azərbaycan hərbçiləri tərəfindən vurulan Rusiya helikopteri həmin gecə transponderləri söndürərək sərhədin Naxçıvan hissəsinə qədər irəliləyən erməni kolonnasını müşayiət edib”.
Globalinfo.az xəbər verir ki, bu barədə “Caliber”in məqaləsində qeyd olunur.
Nəşr yazır ki, Bakı o zaman məsələni açıq şəkildə təqdim etmək əvəzində, geri addım atmağı seçdi:
“Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev həmin vaxt haqlı olaraq onun qanuni hədəf olduğunu deyə bilərdi. Amma o, kişi kimi davrandı, üzr istədi, helikopterin təzminatı və həlak olanların ailələrinə kompensiyasiya ödənildi”.
“Caliber” 2023-cü il sentyabrında keçirilən antiterror əməliyyatları zamanı rus sülhməramlılarına məxsus avtomobilin atəşə tutulması ilə bağlı detalları da açıb:
“Rusiya sülhməramlı kontingentinə əvvəlcədən xəbərdarlıq edilib ki, 2023-cü il sentyabrın 23-də antiterror əməliyyatı keçirilən gün onların yeganə vəzifəsi bazada qalmaq olub. Kontingentin böyük əksəriyyəti bu “çətin” tapşırığın öhdəsindən uğurla gəldi. Lakin xəbərdarlıqlara məhəl qoymadan və Azərbaycan tərəfinə məlumat vermədən bazanı tərk etmək qərarına gələn bir neçə zabit oldu. Döyüş şəraitində istənilən razılaşdırılmamış hərəkət edən avtomobil avtomatik olaraq hədəfə çevrilir və təəssüf ki, o zabitlər də məhz bu səbəbdən atəşə məruz qaldı. Amma onlara açıq-aydın bazada qalmaq təlimatı verilmişdi. Vəziyyətin faciəvi olmasına baxmayaraq, Azərbaycan tərəfi baş verənlərə görə məsuliyyəti öz üzərinə götürdü, üzr istədi və hadisə ilə əlaqəli şəxsləri məsuliyyətə cəlb etdi”.
Nəşr mənbələrinə istinadən yazır ki, əgər Rusiya məsələni ört-basdır etməyə çalışsa, istintaqın nəticələrini açıqlamasa, Azərbaycan məsələni beynəlxalq hüquqi müstəviyə çıxaracaq. Həmçinin Moskvanın məsuliyyətdən yayınması Bakı ilə münasibətlərdə qırılma nöqtəsinə səbəb olacaq. Rusiyanın onsuz da az sayda dost dövləti qalıb və tezliklə daha birini – Azərbaycanı itirmək riski ilə üzləşir.
Yanvarın 24-nə keçən gecə hava hücumundan müdafiə qüvvələri Rusiyanın regionları, o cümlədən Moskva və Moskva vilayəti üzərində Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin (AFU) 121 pilotsuz uçuş aparatını ələ keçirərək məhv edib.
"DogruXeber.az" xəbər verir ki, bu barədə Rusiya Müdafiə Nazirliyinin mətbuat xidməti məlumat yayıb.
"Bryansk vilayətində 37, Ryazan vilayətində 20, Kursk vilayətində 17, Saratov vilayətində 17, Rostov vilayətində 7, Belqorod vilayətində 6, Voronej vilayətində 3 pilotsuz təyyarə vurulub. Bir pilotsuz uçuş aparatı Krım Respublikası və Moskva əraziləri üzərində, altısı isə Moskva vilayəti üzərində ələ keçirilib", - məlumatda qeyd olunub.
Bunun fonunda, yanvarın 24-də səhər saatlarında Rusiyanın bir sıra şəhərlərinin, o cümlədən Moskva və Moskva vilayətinin hava limanlarında uçuşlara məhdudiyy
Ukrayna ordusu Rusiya Federasiyasının Kursk vilayətində Ukrayna mövqelərinə irəliləyən Şimali Koreyanın 21 əsgərini öldürüb, 40-ı isə yaralanıb.
Hurriyyet.az xəbər verir ki, bu barədə Ukrayna Müdafiə Nazirliyi məlumat yayıb.
Bildirilir ki, Rusiya tərəfində döyüşən Şimali Koreya əsgərlərinin irəliləməsinin qarşısını Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin 8-ci Xüsusi Təyinatlı Alayının operatorları, piyadalar ilə birlikdə atıcı silahlar və qumbaraatanlarla səkkiz saatdan çox saxlayıblar. Döyüşdə snayperlər də iştirak edib.
“Döyüşün doqquzuncu saatında CCO qrupunun döyüş sursatından yalnız üçdə biri qalıb. Operatorlar eksfiltrasiya (qrupu döyüş meydanından təhlükəsiz yerə sürətlə çıxarmaq üçün hərbi taktika) qərarı veriblər”, - məlumatda deyilir.
Müdafiə Nazirliyinin "N" saylı hərbi hissəsinin hərbi qulluqçusu, əsgər Ceyhun Hüseynovun qətli ilə bağlı ittiham olunan hərbi hissə komandiri, polkovnik Samir Həziyev və hərbi hissənin Tibb Xidməti rəisi Aydın Quliyevin cinayət işi üzrə növbəti məhkəmə prosesi keçirilib.
TEREF APA-ya istinadən xəbər verir ki, yanvarın 22-də Naxçıvan Hərbi Məhkəməsində hakim İlham İbrahimovun sədrliyi ilə keçirilən prosesdə şahid ifadələri dinlənilib.
Əlahiddə Ümumqoşun Ordu komandanının keçmiş müavini, general-mayor Rəhim Cəfərov məhkəmədə şahid kimi ifadə verib.
Qeyd edək ki, ötən proseslərdə müdafiə tərəfi (vəkil Ələkbər Cəfərov tərəfindən) onun məhkəmədə dindirilməsi ilə bağlı vəsatət qaldırıb və bununla bağlı vəsatət təmin edilmişdi.
Əlahiddə Ümumqoşun Ordunun sabiq komandanı, general-polkovnik Kərəm Mustafayevin məhkəməyə çağırılması vəsatətini isə məhkəmə təmin etməyib.
Məhkəmə prosesində digər şahidlərin də ifadələri dinlənilib.
Məhkəmə fevralın 7-dək təxirə salınıb.
Qeyd edək ki, Azərbaycan Ordusunun hərbi qulluqçusu əsgər Ceyhun Tofiq oğlu Hüseynov ötən il iyunun 9-da Naxçıvan Muxtar Respublikasının Sədərək rayonunun Günnüt yaşayış məntəqəsi istiqamətində naməlum şəraitdə itkin düşüb.
Bir neçə gün sonra Günnüt yaşayış məntəqəsi istiqamətində onun nəşi aşkar edilib.
Fakt üzrə Naxçıvan Hərbi Prokurorluğunda Cinayət Məcəlləsinin 120.2.12-ci (ağırlaşdırıcı hallarda qəsdən adam öldürmə) maddəsi ilə cinayət işi başlanıb.
Cinayət işi üzrə məhkəmə-tibbi, kompleks məhkəmə-ballistik, daktiloskopik və trasoloji ekspertizalar təyin edilib, hadisə yerinə və meyitə baxış keçirilib, şahidlər dindirilib, habelə, iş üzrə əhəmiyyət kəsb edən predmetlər maddi sübut kimi götürülərək təxirəsalınmaz zəruri istintaq hərəkətləri icra olunub.
Cinayət işi üzrə hərbi hissə komandiri, polkovnik Samir Mətləb oğlu Həziyev həbs olunub. İş üzrə onunla yanaşı, hərbi hissənin Tibb Xidməti rəisi Aydın Yaşar oğlu Quliyev də ittiham olunur.
Onlara Cinayət Məcəlləsinin 341.2.3-cü (vəzifə səlahiyyətlərini aşma - bir qrup şəxs tərəfindən ağır nəticələrə səbəb olduqda) maddəsi ilə ittiham irəli sürülüb.
Ceyhun Hüseynov ADA Universitetinin məzunu olub.
“Rusiya Prezidenti Vladimir Putinlə onun üçün əlverişli olan istənilən vaxt görüşməyə hazıram”.
“Report” xəbər verir ki, bunu ABŞ prezidenti Donald Tramp bildirib.
ABŞ prezidenti həmçinin yaxın vaxtlarda Rusiya lideri ilə danışacağına ümid etdiyini bildirib və Kiyevə silah tədarükünün dayandırılması imkanlarının araşdırıldığını təsdiqləyib.
Tramp əlavə edib ki, Çin Xalq Respublikasının Sədri Si Cinpindən Ukraynadakı münaqişənin həllinə köməklik göstərməsini istəyib.
Əgər ölkə rəhbərliyi Ukraynadakı müharibənin həlli üçün danışıqlara getməsə, Rusiyaya qarşı əlavə sanksiyalar tətbiq edib-etməyəcəyi ilə bağlı suala Tramp lakonik cavab verib: “İnandırıcı səslənir”.
Eyni zamanda, o, 2020-ci il seçkilərindən sonra ABŞ-də hakimiyyətdə qalsaydı, Ukraynada münaqişənin başlamayacağını iddia edib.
Yanvarın 25-də, şənbə günü fələstinli məhbusların həbsxanadan azad edilməsi müqabilində Qəzza zolağında saxlanılan israilli girovların ikinci qrupu sərbəst buraxılacaqlar.
“Report” xəbər verir ki, bu barədə Fələstinin HƏMAS hərəkatı teleqram kanalında bəyanat yayıb.
“HƏMAS təsdiq edir ki, İsraillə razılaşma çərçivəsində məhbus mübadiləsinin ikinci mərhələsi planlaşdırıldığı kimi - yanvarın 25-i şənbə günü baş tutacaq”, - sənəddə bildirilir.