Bu gün ölkədə fəaliyyət göstərən xəstəxanalara müraciət edən əhali bir sıra problemlərlə qarşılaşır.
Həmin problemlərdən biri də xəstəxanalarda MRT (Maqnit-rezonans tomoqrafiya), Ultrasəs müayinəsi (USM) kimi müxtəlif tibb aparatlarının olmamasıdır.
Fakt odur ki, bu gün xəstəxanaya müraciət edən vətəndaşlar bir neçə saat növbədə vaxt itirdikdən sonra nəhayət ki, həkimin qəbuluna düşsə də, nəticədə onun hansısa tibb aparatından keçməsinin vacib olduğu məlum olur.
Xəstə bu aparatdan keçmək istəsə də bildirirlər ki, getdiyi xəstəxanada həmin aparat yoxdur. Beləliklə, vətəndaş bunun üçün digər, həmin aparatın olduğu xəsətəxanaya müraciət etməli olur.
Məsələn, M.Ə.Əfəndiyev adına 2 nömrəli Şəhər Klinik Xəstəxanasında MRT cihazının olmaması səbəbindən xəstələr başqa xəstəxanaya üz tutmalı olurlar.
Hazırda bir sıra xəstəxanalarda xəstələrin dəqiq diaqnozu üçün vacib olan bu cihazlar yoxdur.
Beləliklə, bu kimi cihazların olmaması səbəbindən vətəndaşlar bir neçə gün paytaxtın müxtəlif xəstəxanalarını dolaşmaq məcburiyyətində qalırlar. Onu da nəzərə alaq ki, bölgələrdən paytaxta gələn vətəndaşlar daha çox çətinliklə üzləşməli olurlar.
Bu gün mütəxəssislərin də diqqət mərkəzində olan mövcud problemi necə həll etmək olar?
Azərbaycan Həkimləri İctimai Birliyinin sədr müavini, “İstanbul” klinikasının direktoru, radioloq Aydın Əliyev sosial şəbəkədə məhz bu məsələyə toxunub.
O qeyd edir ki, dünən rayondan döş qəfəsinin rentgen müayinəsinə bir xəstə gəlmişdi:
“Onun 50 yaşı vardı, ağciyərlərində çoxlu sayda metastazlar və ağciyər köklərində böyümüş limfa düyünləri var. Xəstə bir neçə dəfə yoxlanıb, fəqət diaqnozu düz qoyulmayıb və müxtəlif yalnış müalicələr alıb. Demək olar ki, adam həyayını itirib, az bir ömrü qalıb. Azərbaycanda diaqnostik təbabətin inkişaf etdirilməsi çox vacibdir.
Bunun üçün ölkədə mütləq şəkildə böyük bir Radiologiya institutu yaradılmalıdır. Orada ən müasir, hətta hərəsindən bir neçə ədəd olmaqla Rentgen, KT, MRT, Ultrasəs, Angioqrafiya, Mammoqrafiya, Osteodensitometriya, Dopler, PET və s. cihazları olmalı və hərəsinə aid ayrıca bir şöbə yaradılmalıdır.
Bu şöbələrdə, məsələn, baş beyin, boyun, döş qəfəsi, oynaqlar, sümüklər, mədə-bağırsaq, ürək-damar, yumşaq toxumalar, uroloji və s. bölümləri ilə ayrı-ayrılıqda məşğul olcaq yüksək səviyyəli, dar ixtisaslı mütəxəssislər yetişdirilməlidir. Tez-tez bütün rayonlardan, eləcə də Bakıdan radioloqları o instituta təkmilləşməyə cəlb etmək lazımdır. Vaxtında və düz qoyulan diaqnoz insan həyatını xilas edir”.
Məsələ ilə bağlı invaziv-kardioloq, tibb elmləri namizədi Üzeyir Rəhimov Cebhe.info-ya açıqlamasında bildirdi ki, bütün xəstələrin eyni yerə toplaşıb aparatlardan keçməsi üçün dünyanın heç bir yerində elə bir institut yoxdur:
“Ümumiyyətlə, dünya tibbi aparatlar deyil, mütəxəssislər üzərində qurulub. Mütəxəssis müayinə edir, uyğun aparata yönləndirilir. Normal xəstəxanalarda da bütün aparatlar olmalıdır. Belə aparat olmayan xəstəxana aşağı kateqoriyalı xəstəxanadır.
Ona müayinəyə bəlli şeylər üçün gedirlər. Bütün aparatların olduğu, ən yüksək səviyyəli xəstəxanaya isə ağır xəstələr gedir. Yüngül xəstələr ilkin mərhələdən keçir, ehtiyac olduğunda 2-ci, 3-cü mərhələdən keçir. Burada problem xəstənin həmin xəstəxanaya getməsindədir. Belə ki, xəstə o xəstəxanaya getməməlidir.
Xəstəyə icazə verilməlidir ki, istədiyi xəstəxanaya getsin, müayinə olsun. Məsələn, xəstə gedir bir xəstəxanaya. Orada deyirlər ki, “o aparat bizdə yoxdur, filan yerə gedin”. Xəstə onsuzda bilir ki, həmin xəstəxanada aparat yoxdur. Sadəcə sistem onu məcbur edir ki, oraya getsin.
Bu xəstəyə icazə verəcəklər ki, istədiyi xəstəxanaya getsin. İstədiyi xəstəxanaya gedəndə xəstə özü bilir ki, ona nə lazımdır və doğru mütəxəssisə gedəcək, bütün aparatlardan da keçəcək. Orada sadəcə belə şərt qoyulub ki, bu yoxlamadan keçmək üçün filan yerdən göndəriş almalısan. Göndəriş almaq üçün bəlli bir yerə yönləndirilir ki, səhv də bundadır.
Bunu aradan qaldırmaq lazımdır. Pasientlərə icazə verilməlidir ki, istədikləri yerə müraciət etsinlər. O zaman pasientlər daha yaxşı yerə müraciət edəcəyi üçün keyfiyyətli yerlər bəlli olacaq və keyfiyyətsiz mərkəzləri isə bağlayacaqsız, yaxud düzəldəcəksiz.
Məsələn, xəstəyə ürək əmliyyatı lazımdırsa, göndəriş almaq üçün onu Azərbaycanda ürək əməliyyatı olmayan mərkəzə göndərirlər. Xəstə gedir oraya, yalandan yoxlanılır, deyirlər ki, “sənə filan aparat lazımdır”. Həmin xəstəxanada dövlətin pulu lazımsız yerə çıxır. Sonra göndəriş verirlər ki, “filan xəstəxanaya get”.
Ona gərək yox idi. Xəstəyə şansı versəniz, özü bilir ki, ölkədə ürək əməliyyatı olan mərkəzi bilir, gedib orda yoxlanacaq, artıq pulu da çıxmayacaq, vaxt itkisi olmayacaq”.
