Sero Xanzadyanın Xankəndidə keçirilən 60 illik yubileyində erməni yazıçısının bığlarından o qədər öpüb ki, axırda Yusif Səmədoğlu “ondansa Bakıda mənim itimin bığlarını öpəydin” deyib.
2. “Daş(nak) yuxular” əsərində qərbi azərbaycanlıları “Ermənistandan gələn it uşaqları”, naxçıvanlıları “danabaş”, şuşalıları “verzila” adlandırıb.
3. Öz doğulduğu Əylis kəndini ermənilərin diliylə “Akulis” kimi yazıb.
4. Yazır ki, “Akulis”in əs sahibi türklərin süngüsündə həlak olan ermənilərdir.
5. “Ətirşah Masan”da “Akulis”in pedofil qocalara, zoofil yeniyetmələrə, bic doğan qadınlara qaldığını yazmaqla, bir vaxtlar mövcud olan “müqəddəs erməni məkanı”nın türklər tərəfindən nə günə qoyulduğunu demək istəyir.
5. Türk süngüsündən xilas olan “zavallı erməni qızcığazı Aniko”nun əsrlərin dərinliyindən səsi qulağından getmir.
6. Oğlunu Vətənə qurban verən Xəlil Rza Ulutürkü “Xəlilullah Xəlil” deyə təhqir eləmək istəyir.
7. Türkçü əqidəli yazıçılar İsa Muğanna və Oljas Süleymenova sataşır, onlara 37-ci ilin qaydası üzrə “pantürkist” damğası vurmaq istəyir.
8. "Drujba narodov" jurnalına verdiyi donosda “mən uşaqlıqdan öz xalqıma yox, başqa xalqlara (yəni ermənilərə) etibar etmişəm” yazır.
9. Milli Məclisdəki çıxışında “Qarabağ məsələsində gərək ermənilərə güzəştə gedək, ərazimizin müəyyən faizini onlara verək” deyib.
9. Habil Əliyevə yazıb ki, kaman erməni alətidir.
10. Babəki “qaniçən”, “cani”, “quldur”, “uşaq əti yeyən” adlanıdırıb, Babəki ələ verən Səhl ibn Sumbatı satqın adlandırğına görə Rəsul Rzaya “xunveybin” deyib.
11. “Nobel milli maraqlara verilmir, bəşəri maraqlara verilir” deyə “Daş(nak) yuxuları” Nobel almaq üçün yazdığını boynuna alır.
12. Ermənilər Əkrəmi “naş Akram” adlanırır, onun bədnam “Daş(nak) yuxular” əsərini ekranlaşdırır, erməni diasporu ona siyasi sığınacaq vermək üçün xaricə dəvət edir.
13. “Daş(nak) yuxular” əsasında ermənilər tamaşa hazırlayır və tamaşanın ermənilərin qondarma soyqırım günündə göstərilməsi planlaşdırılır.
14. Əkrəm “Daş(nak) yuxular”da öz daşnakpərəst fikirlərinin ruporuna çevirdiyi qəhrəmanının diliylə deyir: “Mən həmişə hiss etmişəm ki, içimdə bir erməni ruhu var”.
15. “Daş(nak) yuxular” əsərinin qəhrəmanının ruhunun Eçmiədzin kilsəsinə uçduğunu yazmaqla, öz ruhunu nəzərdə tutur.
16. “Daş(nak) yuxular”da H.Əliyev və Ə.Elçibəyin ironik obrazlarını yaratmağa cəhd edir.
17.Hər ölən erməninin ruhuna bir şam yandırılsaydı, onların şəfəqi Aydan daha parlaq olardı". (Əkrəm Əylisli, "Daş yuxular" romanından).
P.S. Əkrəmin kim olduğunu hələ 60-80-ci illərdə bir çox şair-yazıçı bilib. B.Vahabzadənin onun ermənipərəstliyini ifşa edən, amma o vaxt məlum səbədən dərci mümkün olmayan şeiri var. B.Vahabzadə “Sən kimsən, nəçisən, özün bilərsən, mən başdan-binadan türk oğlu türkəm” misralarını da ona və onun kimilərinə ünvanlayıb.
Müəllif: Əsəd Cahangir
TEREF

Səbail qalası Şirvanşah III Fəribürz tərəfindən müdafiə məqsədilə inşa olunub. Qalanın içərisində olan qəsrdə isə dustaqlar saxlanılıblar. Bəzi mənbələrdə Karvasaray da adlanan qala ticarət gəmiləri üçün liman kimi də istifadə olunub.

Tikilinin Abşerondakı digər qalalarla gizli, yeraltı yollarla əlaqəsi var.

1939 - 1969-cu illərdə qala ərazisində aparılan arxeoloji tədqiqat işləri nəticəsində dənizdən 700-dən artıq daş lövhə çıxarılıb. Bu tapıntılar sayəsində qalanın tarixi barədə ətraflı məlumat əldə etmək mümkün olub. Daş lövhələrdə Quran ayələrindən başqa, Bakının rəmzi sayılan öküz və ticarəti simvolizə edən dəvə təsvirləri yer alıb. Bəzilərində isə insan təsvirini də görmək mümkündür. Lakin onun kimliyi müəmmalıdır. Ehtimallara görə o, III Fəribürzün gürcü mənşəli xanımıdır.

Xəyalə Günəş bildirib ki, Abşeron yarımadasının cənub sahillərində, elə hazırki bulvar yaxınlığında da dənizin altında qalan tarixi şəhərlər yatır:

"Buradan Qız qalasına kimi uzanan gizli tunellər var idi. Bu şəhərlərin qalıqlarının aşkarlanması üçün ciddi tədqiqatların aparılmasına ehtiyac var".

Xatırladaq ki, bir neçə il öncə qalanın 3d modeli hazırlanmışdı və yenidən bərpa olunaraq turistik məqsədlə istifadəsi təklif olunurdu.

Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidməti tərəfindən sorğumuza cavab olaraq bildirildi ki, Bayıl qəsrinin bərpası nəzərdə tutulur. Bu məqsədlə tarixi abidə bərpa olunması üçün investisiya planına salınıb. Bərpa üzrə hansı işlərin həyata keçiriləcəyi bərpa layihəsində öz əksini tapacaq.

Daha ətraflı APA TV-nin süjetində:

FİKİRLERİNİ YAYMAYI, TÜRKÇE KONUŞARAK, TERCİH ETTİĞİ İÇİN ZAMANIN HALEP MÜFTÜSÜ’nün FETVASIYLA 1417/18’de DERİSİ YÜZÜLEREK ÖLDÜRÜLEN TÜRK ŞAİİRİ NESİMİ.
Büyük Türk Ozanı NESİMİ, bir tarikata gider.
Azgın softa Nesimi'nin TÜRKÇE konuşmasından rahatsız olur. Nesimi'den ya Arapça ya da Farsça konuşmasını ister.
NESİMİ ise azgın softaya şu cevabı verir:
"Har içinde biten gonca güle minnet eylemem!
Arabi, Farisi bilmem; dile minnet eylemem.
Sırat-ı Müstakim üzre gözetirim Rahim’i,
İblisin talim ettiği yola minnet eylemem.
Bir acayip derde düştüm, herkes gider kârına,
Bugün buldum, bugün yerim; Hak kerimdir yarına.
Zerrece tamahım yoktur, şu dünyanın varına
Rızkımı veren Hüdâ’dır, kula minnet eylemem.
Oy Nesimi, can Nesimi; ol Gâni Mihman iken,
Yarın şefaatlarım Ahmed-i Muhtar iken,
Cümlenin rızkını veren ol Gâni Seddar iken;
Yeryüzünün halifesi hünkâra minnet eylemem.”
Hâlbuki NESİMİ ana dili TÜRKÇE dışında Arapça ve Farsça da bilmektedir. Fakat, küstah tarikat yobazına karşı Türkçe'nin kendisi için ne kadar önemli olduğunu göstermek için ‘ARABÎ FARİSİ BİLMEM’ demiştir.
Anadolu başta olmak üzere pek çok TÜRK yurdunda ozanlarımızın TÜRKÇE’de ısrarı, TÜRKLÜĞÜN günümüze kadar yaşatılmasına en büyük katkıyı sunmuştur.
Nesimi, HAYATI PAHASINA DA OLSA DİL ASİMİLASYONUNA DİRENEN İLK TÜRK OZANIDIR ...
Büyük şairi saygıyla anıyorum.
Ali Sak
TEREF

Türkiyənin məşhur aktyoru Kadir İnanırın səhhəti yenidən pisləşib.

Bu barədə Türkiyə KİV məlumat yayıb.

Bildirilib ki, 75 yaşlı sənətçi bu gün xəstəxanaya yerləşdirilib. Hələlik aktyorun səhhəti ilə bağlı heç bir açıqlama verilmir.

Qeyd edək ki, 2021-ci ildə Kadir İnanırın səhhətində problem yaranmışdı. Aktyorun beyin damarında laxtalanma olmuşdu. Sonuncu dəfə aktyor mart ayında xəstəxanaya yerləşdirilmişdi.

Xalq artisti Afaq Bəşirqızı səhhətindən gileylənib.

Bizim.Media xəbər verir ki, bu haqda sənətkar “Elgizlə izlə” ictimai-sosial verilişinə müsahibəsində danışıb.

Aktrisa bildirib ki, səhhəti ilə əlaqədar o səhnədən uzaqlaşmaq istəyibmiş:

“Bədənimdə saysız-hesabsız əməliyyatlar, xəstəliklər var. Bilirəm ki, artıq mənim 18 yaşım yoxdur. Amma bu reabilitasiya mərkəzinə gəlməyim mənim son ümidimdir. Bu yaxınlarda mən tamaşa oynadım. Tamaşadan sonra həmkarlarıma söylədim ki, mən səhnədən ayrılmaq istəyirəm. Artıq getməyimin vaxtıdır, amma ayrıla bilmirəm. Xasiyyətimə bələd bir insanam. Əgər mən həqiqətən də səhnədən uzaqlaşsam, özümə qapılacağam. Heç mənim yerimi və məkanımı da bilməyəcəklər. Lakin mən səhnədə qalmaq istəyirəm. Səhnədə qalmaq üçün isə mən müalicələrimə başlayacağam”.

Qeyd edək ki, A.Bəşirqızı uzun illərdir ki, xərçəng xəstəliyi ilə mübarizə aparır.

Rusiyanın “Birinci Kanalı”nın Ermənistanda yayımının bərpa olunması üçün şərt açıqlanıb.
Bu barədə Ermənistanın yüksək texnologiya sənayesi naziri Mxitar Ayrapetyan bildirib.

“Borc ödənildikdən dərhal sonra “Birinci Kanal” açılacaq”, – erməni nazir media yayımının bərpası üçün şərt kimi deyib.
Qeyd edək ki, ötən gün Ermənistanda “Birinci Kanal”ın yayımı dayandırılıb. Ayrapetyanın sözlərinə görə, televiziya şirkəti müqavilə öhdəliklərini yerinə yetirməyib və 2,5 aydır ki, telekanalın borcları yığılıb.
RİA Novosti

1918-ci ildə yaradılan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin görkəmli simalarını sovet Azərbaycanı filmlərində dövrün tələbinə uyğun olaraq mənfi qəhrəman kimi göstəriblər. Lakin ssenarist və rejissorlarımız sətiraltı da olsa, onların müsbət tərəflərini, tarixi şəxsiyyət kimi çəkilərini göstərə biliblər.

Səməd Mərdanovun 1939-cu ildə çəkdiyi "Kəndlilər" bədii filmində ilk dəfə Cümhuriyyət dövrü geniş şəkildə göstərilir. Biz bu ekran əsərində Cümhuriyyətin parlament iclasını, üçrəngli bayrağımızı, milli ordumuzun əsgərlərini və İsmayıl Osmanlının canlandırdığı Xosrov bəy Sultanovun obrazını görə bilərik. Bu obraz Azərbaycan kinosunda Cümhuriyyət nümayəndələrinin ilk obrazı idi.

1966-cı ildə rejissor Əjdər İbrahimovun çəkdiyi "İyirmialtılar" bədii filmində hadisələr 1918-ci ildə baş verir. Film 26 Bakı komissarının fəaliyyətini əks etdirsə də, filmə diqqətlə baxan tamaşaçı Nuru Paşanın, Hacı Zeynalabdin Tağıyevin obrazlarını görə bilər. Filmdəki Şahbazov obrazı Tağıyevin prototipidir. Bakıya gələn türk komandanı isə Nuru Paşanın filmdəki görüntüsüdür. Real həyatda da filmdə olduğu kimi Nuru Paşa Tağıyevlə görüşür və onun evində qonaq qalır.

Ekran əsərində Azərbaycan Demokratik Respublikasının adı çəkilməsə də, milli hökumətin partiyaları və liderləri sosialist təşkilatların qatı düşməni kimi nümayiş etdirilir. Eyni zamanda "İyirmialtılar" filmi ilk ekran əsərimizdir ki, filmdə Mart soyqırımı hadisələrindən bəhs olunur. Hətta səhnədə tam olmasa da, Azərbaycan himninin melodiyasını eşidirik.

Rasim Ocaqovun 1974-cü ildə lentə aldığı "Qatır Məmməd" filmində "Müsavat", "müsavatçılar", "general Xoyski" ifadələrini eşidirik. Konkret ADR-in adı çəkilməsə də, Gəncə quberniyasında bu hökumətin nüfuz sahibi olduğunu görürük. Cümhuriyyətə qarşı vuruşan Qatır Məmməd qəhrəman kimi göstərilir. Filmdə Fətəli xan Xoyski obrazını İsmayıl Dağıstanlı yaradıb. Xan Xoyskidən başqa Rasim Balayevin oynadığı Cümhuriyyət zabiti Əziz və Cümhuriyyətin səhiyyə naziri, sonralar Gəncə qubernatoru olan Xudadat bəy Rəfibəyli əsas mənfi rollar kimi göstərilir. Bolşeviklərin nümayəndəsi Qatır Məmməd isə əfsanələşdirilir. Bu ekran əsərində mənfi planda təqdim olunan milli hökumət nümayəndələri əslində Azərbaycan istiqlalının əsl mücahidləri idi.

Sovet Azərbaycanı filmləri arasında Cümhuriyyət dövrünü ən detallı şəkildə göstərən film "İşarəni dənizdən gözləyin" filmidir. Bu ekran əsərində ADR donanmasını, Əksinqilabla Mübarizə Təşkilatını, Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin xüsusi qiymətləndirdiyi şair Məhəmməd Hadini, Cümhuriyyətin sonuncu iclasını görmək mümkündür.

Qədim yunan riyaziyyatçısı İskəndəriyyəli Diofant (Diophantus, 201-285) eramızın III əsrində "Arifmetika" adlı silisilə kitablar yazdı.
Orijinal 13 kitabdan günümüzə yalnız bəziləri gəlib çatmışdır.
Ancaq onlar belə Ferma kimi riyaziyyatçılara dərindən təsir etmişlər.
İbrahim Nəbioğlu
TEREF

Azərbaycanın milli bayramı - Müstəqillik Günü qeyd olunur.

Oxu.Az xatırladır ki, 1918-ci il mayın 28-də Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaradılması ölkəmizin həyatına böyük tarixi hadisə kimi daxil olub.

Müstəqil, azad, demokratik respublika qurmaq məqsədini qarşıya qoyan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti cəmi 23 aylıq fəaliyyəti dövründə xalqın milli mənlik şüurunu özünə qaytarıb, onun öz müqəddəratını təyin etməyə qadir olduğunu nümayiş etdirib. 1918-ci il mayın 28-də qəbul edilən İstiqlal Bəyannaməsindən də göründüyü kimi, bu möhtəşəm tarix xalqımızın müstəqillik hisslərini daha da gücləndirib.

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin (AXC) qurulması 28 may 1918-ci ildə Tiflis şəhərində Qafqaz canişinliyinin binasında Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin sədri olduğu Azərbaycan Milli Şurası tərəfindən bəyan edilib.

Uzun bir dövr Azərbaycan Çar Rusiyasının müstəmləkəsi olub. Ancaq Azərbaycan xalqı həmişə azadlığa, müstəqilliyə qovuşmaq üçün mübarizələr aparıb.

Yeni qurulan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti öz üzərinə götürdüyü çətin tarixi vəzifəni şərəflə yerinə yetirib. Azərbaycanın ilk parlamenti və hökuməti, dövlət aparatı təşkil edilib, ölkənin sərhədləri müəyyənləşdirilib, bayrağı, himni və gerbi yaradılıb, ana dili dövlət dili elan edilib, ordu quruculuğu sahəsində ciddi tədbirlər həyata keçirilib, maarifin və mədəniyyətin inkişafına xüsusi diqqət yetirilib. Azərbaycanın ilk universiteti təsis olunub, təhsil milliləşdirilib, xalqın sonrakı illərdə mədəni yüksəlişi üçün zəmin hazırlayan, ictimai fikir tarixi baxımından müstəsna əhəmiyyətli işlər görülüb.

Mövcudluğunun ilk günlərindən xalq hakimiyyəti və insanların bərabərliyi prinsiplərinə əsaslanan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti bütün ölkə vətəndaşlarına eyni hüquqlar verərək irqi, milli, dini, sinfi bərabərsizliyi ortadan qaldırıb.

AXC təkcə Azərbaycanda deyil, bütün Şərqdə ilk demokratik respublika idi. Ancaq AXC cəmi 23 ay yaşaya bilib. 1920-ci il aprelin 28-də bolşeviklərin 11-ci ordusu Azərbaycanı işğal edib və respublika süqut edib.

Müstəqillik Günü Azərbaycan müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra dövlət bayramı kimi qeyd olunur. Əmək Məcəlləsinə görə, mayın 28-i qeyri-iş günü elan edilib.

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin sərəncamı ilə 2018-ci il "Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti İli" elan olunub və AXC-nin 100 illik yubileyi təntənəli şəkildə qeyd edilib.

AXC dövründə qaldırılan üçrəngli bayrağımız bu gün Ermənistanın işğalından azad edilən Qarabağda və Şərqi Zəngəzurda dalğalanır. 44 günlük Vətən müharibəsində Azərbaycan Ordusunun qəhrəman hərbçiləri öz cəsarəti ilə, Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə buna nail oldular.