Xəbər verdiyimiz kimi, Nazirlər Kabineti 2025-ci ildə keçiriləcək bayramlarla bağlı qərar verib.

TEREF-ın xəbərinə görə, Dövlət qurumlarının açıqlamasına görə, 2025-ci ildə aşağıdakı bayram günləri iş günü hesab olunmayacaq və bu günlər rəsmi tətil olacaq:

Novruz bayramı 20, 21, 22, 23 və 24 mart tarixlərində qeyd olunacaq. Ramazan bayramı isə 30 və 31 mart tarixlərində qeyd ediləcək. Qurban bayramı isə 6 və 7 iyun tarixlərində olacaq.

Qeyd edək ki, 2025-ci ilin bu mühüm bayram günlərində ölkədə yalnız iş yerlərində deyil, həmçinin təhsil müəssisələrində də fəaliyyətlər dayandırılacaq. Şagirdlər və müəllimlər üçün bu tətil günləri istirahət baxımından önəmli olacaq. Beləliklə, 20, 21, 22, 23, 24, 30 və 31 mart, 6 və 7 iyun tarixlərində təhsil müəssisələrində tətil olacaq./ajans.az

Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi tərəfindən xidmət keyfiyyətini daha da artırmaq və vətəndaş məmnuniyyətini təmin etmək məqsədi ilə növbəti yeniliyə imza atılıb.

Nazirliyin mətbuat xidmətindən bildirilib ki, elektron xidmətlərin tətbiqi nəticəsində vətəndaşlar “Kapital Bank”ın “Birbank” mobil tətbiqinə daxil olaraq əməliyyatlar hissəsində uşağın anadan olmasına və dəfnə görə onlara təyin edilmiş birdəfəlik müavinətləri görə biləcəklər.

Müavinətin məbləği, hansı növə aid olduğu barədə məlumatlar “Birbank” tətbiqində əks olunacaq.

Həmin məbləği “Kapital Bank”dan nağdlaşdırmaq və ya “Birbank” tətbiqi ilə istənilən karta köçürərək də əldə etmək olar.

“Birbank” mobil tətbiqi olmayan müştərilərə isə SMS vasitəsilə keçid linki göndəriləcək ki, bu linkə daxil olmaqla birdəfəlik ödənişləri istənilən bank hesabına köçürmək mümkün olacaq.

Əlil və ya məhdud əmək qabiliyyətli şəxs və ya işçilərin əmək hüquqlarını qorumalı olan, bu şəxslərin əmək hüquqlarını qorumalı və ya nəzarət etməli qurumlar çoxdur: əlillərin özü, əlil təşkilatları, işəgötürənlər, əmək qanunvericiliyində ictimai nəzarəti həyata keçirən Həmkarlar Təşkilatı,bu sahədə dövlət nəzarətini həyata keçirən - Dövlət Əmək Müfəttişliyi Xidməti və sair. Lakin:
Praktika və Neftçilərin Hüquqlarını Müdafiə Təşkilatına edilən müraciətlər də sübut edir ki, əlil olan şəxslərin bir çox əmək hüquqları pozulur və pozulmaqla davam edir. Halbuki:
Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsi ilə əlil və ya məhdud əmək qabiliyyətli digər şəxslər üçün bir çox güzəşt və təminatlar nəzərdə tutulub. Əsas məqsəd də əlil olan şəxslərin digər şəxslərlə bərabər əmək və ya məşğulluq hüququnu təmin etməkdir. Bu şəxslər üçün Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsində əsasən aşağıdakı hüquq və təminatlar nəzərdə tutulur:
1. Əlillərin hüquqlarını daha çox pozan: TSEK və DSMF-dir, biri əlilliyin təyin olunmasında, digəri isə əlillərə əmək pensiyasının təyin olunmasında.
2. AR-nın Əmək Məcəlləsinə əsasən: əlilliyi olan şəxslərə və sosial müdafiəyə ehtiyacı olan digər şəxslərə əmək münasibətlərində güzəştlərin, imtiyazların və digər əlavə təminatların müəyyən edilməsi ayrı-seçkilik hesab edilmir.
3. "Əlilliyi olan şəxslərin hüquqları haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa və Əmək Məcəlləsinə uyğun olaraq əlilliyi olan şəxslərin digər şəxslərlə bərabər səviyyədə əmək fəaliyyəti ilə məşğul olmasını təmin etmək - işəgötürənin əsas vəzifələrindən biridir.
4. İşçilərinin sayı 100-dən çox olan idarə və müəssisələrdə işçilərin orta illik siyahısayının 2,5 faizi əlilliyi olan şəxslər, o cümlədən də sağlamlıq imkanları məhdud 18 yaşınadək uşaqlar üçün nəzərdə tutulmaqla kvota nəzərdə tutulmuşdur, yəni, güzəştli şərtlərlə işə qəbul olunmaqla.
5. Orqanizmin funksiyalarının pozulması faizindən, səbəbindən və müddətindən asılı olmayaraq işləyən əlilliyi olan, o cümlədən sağlamlıq imkanları məhdud olan 18 yaşınadək işçilərə əmək məzuniyyəti - 42 təqvim günündən az olmayaraq verilir.
6. Əlilliyi olan işçilər gecə vaxtı görülən işlərə yalnız onların yazılı razılığı ilə və müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) rəyi nəzərə alınmaqla cəlb edilə bilərlər.
7. İşçinin səhhəti və ya əlilliyi ilə əlaqədar, o cümlədən 18 yaşınadək sağlamlıq imkanlarının məhdudluğu, habelə xroniki xəstəliyi olan uşağının və digər ailə üzvünün səhhəti müvafiq tibbi rəyə görə əmək funksiyasının natamam iş vaxtında yerinə yetirilməsini tələb edərsə, habelə on dörd yaşına çatmamış, yaxud 18 yaşınadək əlilliyi müəyyən edilmiş uşağı olan qadınlara ərizələrilə işəgötürən natamam iş vaxtı (iş günü, yaxud iş həftəsi) müəyyən etməlidir.
8. İşəgötürən: ixtisasları (peşələri) və ya peşəkarlıq səviyyələri eyni olduqda əlil olan şəxslərin işdə saxlanmasına üstünlük verir.
9. Səhhətinə görə daha yüngül işdə işləməyə ehtiyacı olan işçiləri işəgötürən onların razılığı ilə tibbi rəyə uyğun olaraq daha yüngül müvafiq işə müvəqqəti və ya daimi keçirməyə borcludur.
10. İş yerində bədbəxt hadisə nəticəsində əmək qabiliyyətini itirmiş və ya peşə xəstəliyinə tutulmuş və müvafiq həkim məsləhət komissiyası və ya müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi orqanın (qurumun) rəyi əsasında yüngül işə müvəqqəti keçirilmiş işçilərə əvvəlki əmək haqqı ilə yeni iş yerindəki əmək haqqı arasındakı fərq ödənilir. Bu fərq işçinin əmək qabiliyyəti bərpa olunanadək və ya əlillik, o cümlədən 18 yaşınadək sağlamlıq imkanlarının məhdudluğu müəyyən edildiyi vaxtadək ödənilməlidir.
11. Sağlamlıqları, bilik və bacarıqları imkan verdi halda əlillərin - vəzifədə irəli çəkilmək və ya başqa işlə təmin olunmaq hüququ vardır.
12. Əmək müqaviləsi, Kollektiv müqavilə və ya Müəssisənin daxili normativ hüquq xarakterli aktları ilə əlillər üçün əmək haqqı, maddi yardım, iş vaxt və sa sahələrdə digər güzəşt və təminatlar nəzərdə tutula bilər.
13. Əlillərin : ağır, təhlükəli və zərərli işə cəlb edilməsi qadağandır.
14. Əlillərə qarşı Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsnin tələblıtini pozan, onlar üçün nə tutulan güzəşt və təşkilatları təmin etməyən işəgötürənlər:maddi, mənəvi, inzibati və cinayət məsuliyyəti daşıyırlar.
Azer Quliyev
TEREF

3 aya yaxındır ki, Azərbaycan Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi və onun tərkibinə daxil olan DSMF-yə yazılı müraciətlər etsəmdə Əmək Pensiyaları h-da Azərbaycan Respublikası Qanununin 36.1-ci maddəsinin tələbinə əməl etdirə bilmədim. Bir çox hallarda cavab almadım, səhv, yanlış, Qanunun bu maddəsinə uyğun olan cavab ala bilmədim.
Əmək Pensiyaları haqqında AR Qanununin 36.1-ci maddəsi: Orqanizmin funksiyalarının pozulması faizi dəyişdikdə, əmək pensiyasının məbləği orqanizmin funksiyalarının pozulması faizinin DƏYİŞDİYİ aydan sonrakı AYIN 1-DƏN YENİDƏN TƏYİN edilir.
Azer Quliyev
TEREF

"Azərbaycanda özəl pensiya fondlarının yaradılmasına başlanılacaq" - bu barədə Dövlət Sosial Müdafiə Fondundan bildirilib.

Qeyd edilib ki, "Qeyri-dövlət pensiya fondları haqqında" Qanun layihəsi hazırlanıb və razılaşdırılması üçün aidiyəti qurumlara təqdim olunub.
Müvafiq qurumlarla müzakirələrin nəticəsində özəl pensiya fondlarının fəaliyyətinin hüquqi, iqtisadi və maliyyə əsaslarının formalaşdırılması, həmin fondların fəaliyyətinə nəzarət mexanizmlərinin müəyyənləşdirilməsi məqsədilə layihənin təkmilləşdirilməsi üçün aidiyyəti qurumların nümayəndələri ilə birlikdə iş aparılır.

Bəs görəsən bu fondlar minimum pensiya məbləğinin artmasına səbəb ola bilərmi?

Mövzu ilə bağlı sosioloq Mətanət Məmmədova Sonxeber.az – a açıqlamasında bildirib ki, bu pensiya məbləğinin artımına təsir etməyəcək:

"Özəl pensiya fondlarının yaradılması yaxşı bir addımdır. Bu, ona görə əhəmiyyətlidir ki, insanın işlədiyi dövr ərzində onun pensiya kapitalını müəyyənləşdirən sosial ayırmalar var. Həmin ayırmalar özəl fondda toplanır və vətəndaşlar 50-55 yaşlarında həmin pulu götürə bilir. İndiyə qədər ölkəmizdə belə bir sistem olmayıb. Gələn ildən bunun tətbiqinə başlanılması düşünürəm ki, vətəndaşlar üçün əlverişli və əhəmiyyətli olacaq. Çünki, bizim ölkəmizdə vətəndaşlar müəyyən yaşa çatmadan pensiya ala bilmirlər. Lakin, bu sistem tətbiq olunduqdan sonra vətəndaşlar 50-55 yaşlarında həm özəl pensiya fondlarında toplanan pulu götürüb biznes qura biləcək, həm də yaşları çatdıqda öz pensiyalarını ala biləcəklər. Ancaq, hal-hazırda belə bir sistem olmadığına görə vətəndaşların pulu yığılır və orda qalır. Hətta bizdə bir pensiyaçı vəfat etdikdən sonra onun illərlə pensiya fonduna verdiyi kapital da batır. Həmin pul vəfat edən şəxsin ailəsinə verilmir. Amma pensiya fondları yarandıqdan sonra pul orda qalacaq və vətəndaş istədiyi vaxt onu əldə edə biləcək. Əgər vəfat edərsə, ailə üzvləri də həmin pulu əldə edə biləcək.

Lakin, özəl pensiya fondlarının yaradılması o demək deyil ki, bu, minimum pensiya məbləğinə təsir edəcək. Bu, mümkün deyil. Çünki, bizdə pensiya minimum əməkhaqqı əsasında formalaşır. Yəni, ölkədə minimum əməkhaqqı artdıqda bütün kateqoriyalardan olan maaş sistemi, pensiyalar, təqaüdlər də artır. Bu da dövlət başçısının sərəncamı ilə həyata keçirilir. Pensiya fondları sadəcə insanların öz həyatlarını yaxşılaşdırmasına dəstək olmaq üçün yaradılır. Bu, pensiya məbləğinin artımına təsir etməyəcək".

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən əfv sərəncamlarının imzalanması humanizm və mərhəmət prinsiplərinə əsaslanır. Bu qərarlar adətən, əlamətdar tarixlərdə və yaxud xüsusi hadisələr zamanı qəbul edilir. 2023-cü ildə ulu öndər Heydər Əliyevin 100 illiyi ilə bağlı böyük əfv sərəncamı qəbul olundu ki, bu da 801 məhkuma şamil olundu.

Bu sözləri Teleqraf.com-a açıqlamasında Prezident yanında Əfv Məsələləri Komissiyasının üzvü Əliməmməd Nuriyev deyib.

“2024-cü il mayın 25-də Prezident İlham Əliyev tərəfindən sayca 70-ci əfv sərəncamı qəbul edildi. Sözsüz ki, əfv sərəncamlarının imzalanma tezliyi və tarixi əvvəlcədən təyin edilmir. Bu qərarlar ölkə başçısının müstəsna səlahiyyətlərindədir”, - deyə o söyləyib.

Komissiya üzvünə görə, əvvəlki illərin xronologiyası göstərib ki, əfv sərəncamları daha çox Novruz bayramı ərəfəsində imzalanıb:

“Xüsusi hadisələrlə yanaşı, 31 Dekabr- Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi Günü və Yeni il münasibətilə də əfv sərəncamları qəbul edilib. Sözsüz ki, bu il də əfv sərəncamının imzalanacağını söyləmək çətindir”.

Əliməmməd Nuriyev bildirib ki, il ərzində adətən, bir əfv sərəncamı imzalanır:

“2024-cü ilin mayın 25-də əfv sərəncamı imzalandığına görə, bu ilin sonunda əfvin olması ehtimalı azdır. Çünki bu il artıq bir dəfə əfv sərəncamı olub. Həmçinin bir il ərzində bir neçə dəfə əfv sərəncamı ilə bağlı qərar qəbul edilmir. Ona görə də bu ilin sonuna əfv sərəncamının olması ehtimalı çox da böyük deyil”.

AR Əmək Məcəlləsinin 78.1 - ci maddəsinə əsasən, işçilərin sayı azaldılarkən və ya ştatların ixtisarı həyata keçirilərkən İşçinin peşəkarlıq səviyyəsini işəgötürən müəyyən edir.
Lakin, bu o demək deyildir ki, bu halda işəgötürən işçinin peşəkarlığını formal olaraq müəyyən edir, istədiyi işçini işdə saxlayır və istədiyi işçinin əmək müqaviləsini ləğv edir.
Çox təəssüf ki, qanunun bu maddəsindən həm işəgötürənlər, həm də bir çox hakimlər sui-istifadə edir.
Belə ki İşçilərin peşəkarlığı müəyyən edilərkən - işəgötürən tərəfindən:
Bütün işçilər üçün eyni qaydada müəyyən kriteriya və ya meyarlar müəyyən edilməli, qiymətləndirmə aparılmalı, işçilərin bilik və bacarıqları, əmək funksiyasını yerinə yetirmə bacarığı, göstərdi nəticələr və sair hallar nəzərə alınmaqla həyata keçirilməli, işçilərə qarşı bu hallarda ayrı - seçkilik hallarına yol verilməməlidir.
Azer Quliyev
TEREF

Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsi ilə işçilərin əmək münasibətlərində aşağıdakı hüquqları da vardlr:
1. İşçilərin təqsiri olmadan müəssisələrdə və ya bilavasitə iş yerlərində əməyin mühafizəsi qaydalarının pozulması nəticəsində işin dayandırıldığı müddətdə işçinin işyeri, vəzifə və orta əmək haqqı saxlanılır.
2. İşəgötürən tərəfindən təhlükəsiz əmək şəraiti təmin edilmədikdə, işçinin sağlamlığı və ya həyatı üçün təhlükə olduqda, işçi əmək funksiyasının icrasından imtina və müəyyən olunmuş qaydada təkbaşına tətil elan edə bilər.
3. İşçi əmək hüquqlarının, qanunla qorunan mənafeyinin pozulduğunu aşkar etdikdə, AR - nın Əmək Məcəlləsində nəzərdə tutulmuş qaydada fərdi əmək mübahisələrini həll edən orqanlara müraciət edərək pozulmuş hüquqlarının bərpa edilməsini tələb edə bilər.
4. Pozulmuş hüquqlarının bərpa edilməsi ilə əlaqədar işçi məhkəməyə vəya məhkəməyə qədər əmək mübahisələrini həll edənorqana müraciət edə, habelə Əmək Məcəlləsi ilə müəyyən edilmiş şərtlər və qaydalara uyğun olaraq təkbaşına tətil edə bilər.
5.İşçinin təkbaşına tətil etmək hüququnu hər hansı üsul və vasitə ilə işəgötürən, işçinin iş yerinin rəhbəri və ya digər şəxslər tərəfindən məhdudlaşdırmasına, habelə belə tətilin keçirilməsinə mane olmasına yol verilmir.
6. Təkbaşına tətil edən işçinin hərəkətlərini əsassız və qanunsuz hesab edən işəgötürən məhkəməyə müraciət edə bilər.
7. Təkbaşına tətil edən işçinin hərəkətlərinin qanunsuz və əsassız hesab edilməsi barədə məhkəmə müvafiq qərar qəbul etməyibsə, işəgötürən işçinin əmək müqaviləsini ləğv edə bilməz.
8.Tətil müddəti bitənədək işçitətili dayandıra və işə başlaya, əmək mübahisəsinin həlli üçün məhkəməyə müraciət edə bilər.
9. Təkbaşına tətil edən işçinin hərəkətlərinin qanunsuz və ya əsassız hesab edilməsi barədə məhkəmə qərar qəbul edərsə, işçi müvafiq qaydada intizam məsuliyyətinə cəlb edilə bilər.
Azer Quliyev
TEREF