Ölkədə payızlıq əkin mövsümünün başlanması ilə əlaqədar olaraq əkin sahələrinin sığortalanmasına start verilib.

Aqrar Sığorta Fondunun məlumatına görə, sentyabrın 1-dən etibarən Azərbaycanda payızlıq əkinlərin bəyanına başlanılıb. Fermerlər əkin sahələrini Elektron Kənd Təsərrüfatı İnformasiya Sistemində (EKTİS) bəyan edə bilərlər və bu proses ilin sonunadək davam edəcək. Bugünlərdə Aqrar Sığorta Fondunun idarə heyətinin sədri Fuad Sadıqov sistemin fəaliyyətə başladığı 3 il ərzində Fondun yığımlarının və ödənişlərinin sürətlə artdığını, əhatə dairəsinin genişləndiyini qeyd edib.

Onun sözlərinə görə, hazırda Aqrar Sığorta Fondu tərəfindən 420 min hektardan artıq əkin sahəsi sığortalanıb ki, bu da ölkədəki bütün əkin sahələrinin 25%-i deməkdir. 2022-ci ildə Aqrar Sığorta Fondu tərəfindən 2,4 milyon manat ödəniş edildiyini xatırladan Fond sədri, 2023-cü ildə baş verən sığorta hadisələrinin sayının kəskin artdığını və buna uyğun olaraq sığorta ödənişlərinin məbləğinin də bir neçə dəfə yüksələcəyini bildirib.

Fond rəhbəri qarşıdakı dövrdə aqrar sığortaya yeni risklərin, o cümlədən quraqlıq risklərinin əlavə edilməsi ilə bağlı ilkin müzakirələrin və hesablamaların aparıldığını qeyd edib. Qeyd edək ki, əkin sahələrinin sığortalanması ilə bağlı ümumi nəticəyə nəzər saldıqda hazırkı 25 faizlik rəqəm o qədər də böyük rəqəm deyil. Bunun hansı problemlərdən qaynaqlandığına gəldikdə isə müxtəlif səbəblər var.

Məsələ ilə bağlı Aqrar Sığorta Fondunun idarə heyətinin sədri Fuad Sadıqov bildirmişdi ki, bəzi hallarda fermerlərin əkinlərini vaxtında bəyan etməməsi onların zərərə düşməsi ilə nəticələnir:

“Bəzən fermerlər əkin işlərini sentyabr-oktyabrda apardıqları halda, əkinlərin bəyanını dekabrın ayına, hətta ayın sonuna saxlayırlar. Buna uyğun olaraq həmin vaxt əkinlərin sığorta olunması da ləngiyir. Nəticədə əkinlər bir neçə ay sığortasız qalır ki, bu da həmin vaxt baş verə biləcək hadisələr səbəbindən fermerləri zərərə düşməsi deməkdir.

Noyabr-dekabr aylarında həmin əkin sahəsində hər hansı təbii fəlakət, sel-subasma və güclü külək hadisəsi baş verəndə fermer əkinini hələ bəyan etmədiyinə görə, sığorta müqaviləsi də bağlamamış olur və həmin vaxt baş verən hadisə qarşısında təminatsız olur. Sığortasız dövrdə baş verən zərərləri isə kompensasiya etmək mümkün olmur”.

TEREF.AZ-ın məlumatına görə, iqtisadçı-ekspert Akif Nəsirli Cebhe.info-ya bildirib ki, əkinə yararlı sahələrin 20-25 faizi Aqrar Sığorta Fondu tərəfindən sığortalanıb və Azərbaycanda torpaq sahələri təxminən 2 milyon hektardır:

“Sığortalanmanın lənğ getməsinin, fermerlərin sığortalanmaya marağının zəif olmasının bir sıra səbəbləri var. Səbəb o deyil ki, qiymətlər bahadır. Təxminən 1 hektara 20 manatlıq sığorta zərəri hesablanır. Onun da yarısını fermerlərin əvəzinə hökumət ödəyir. Fermer sığorta faizinin yarısını, 10 manat ödəyir. Bu, fermer üçün münasib bir qiymətdir. Ancaq problem ondadır ki, fermerlər arasında təbliğat çox zəif gedir. Bu sahədə təbliğat aparılmalı, əhaliyə məlumat verilməlidir.

Fermer hələ bilmir ki, sığorta nə deməkdir. Bu gün fermerlərin böyük əksəriyyəti sığortanı vergi kimi qəbul edir. Fikirləşirlər ki, yeni bir vergi, “sığorta vergisi” meydana çıxıb. Ümumiyyətlə, təqdimatdan çox şey asılıdır. Əhali arasında təbliğat aparmaqla yanaşı Aqrar Sığorta Fondu və aqrar sahədə sığorta bazarına girmək istəyən şirkətlər sığorta hadisələrinə həssas yanaşmalıdırlar. Sığorta hadisəsi baş verən kmi zərərçəkən fermerin zərəri ödənilməlidir, onun qohumları, qonşusu, kənd sakinləri, qonşu kənddə yaşayan fermer görməlidir ki, filankəsin taxıl sahəsini sel apardı, bu qədər ziyana düşdü və Aqrar Sığorta Fondu, yaxud digər sığorta şirkəti həmin zərəri tam şəkildə ödədi. Baş verən hadisənin kompensasiyası olmalı və bunu əhali görməlidir.

Bu istiqamətdə əhali arasında həm təbliğat aparılmalı, həm də insanları əmin etməli, inandırmalıdırlar ki, onlar doğurdan da əhaliin zərərini ödəmək üçün çalışırlar. Bu zaman fermer başa düşəcək ki, onun başına sığorta hadisəsi gəlməyibsə, şükür etməlidir, həm də qonşusuna kömək edib. Hər hektara 10 manat ödəməklə qonşusunun zərərini ödəyib. Bunları hər bir fermerə izah etməlidirlər. Bu sahədə çalışmaq istəyən, maraqlı olan sığorta şirkətləri işləməlidilər”.

O bildirib ki, sığorta bazarı çox həssasdır:

“Torpağa fidan əkmək kimidir. Bu, ildən-ilə bəslənməlidir, həm təbliğatla, həm də etibarla. Hazırda ilkin mərhələdir, ancaq bu iş davam etdirilməlidir. Təbliğatla yanaşı, işin fəlsəfəsi əhaliyə izah olunmalı, digər tərəfdən əhalini inandırmaq lazımdır ki, sığorta sizin çətirinizdir. Yağışı dayandıra bilməyəcəyik, ancaq çətir olaraq yağışın üzərinidə düşməsinə imkan verməyəcəyik. Bu qədər sadə fəlsəfə ilə əhalini inandırmaq lazımdır”.

" "Bravo" marketdən aldığım şəkər tozunun qiyməti bu qiymətə vurulub". DİA.AZ bildirir ki, bu barədə "Müştərinin Səsi" sosial qrupundakı paylaşımında giley edən vətəndaş fotodəlil də təqdim edib.

Aldığı şəkər tozunun astronomik qiyməti - 1 kiloqramının 10 manata olması hım müştərini, həm də elə hər kəsi heyrətləndirib.

Hər halda sözgedən ticarət zənciri olaya bir izahat verəcək.

Narazı müştəri isə fikrini belə davam edib: "Evə gələndən sonra gördüm. Bu Moskvadan gəldiyi üçün bu qiymətədir, yoxsa yanlışlıq olub?"

Güman edirik ki, bir yanlışlıq olub...


Məsələ ilə bağlı teref.az olaraq qarşı tərəfi də dinləməyə hazırıq...

Trans-Adriatik Boru Kəməri (TAP) kommersiya fəaliyyətinə başladığı vaxtdan Avropaya 27 milyard kubmetrdən çox qaz nəql edib ki, bunun da 23 milyard kubmetrdən çoxu İtaliyaya ixrac edilib.

Bunu TAP-ın icraçı direktoru Luka Skieppati İtaliyada keçirilən Enerji Sammitində çıxışı zamanı deyib.

“Buna görə biz, mahiyyət etibarı ilə, tədarükün təhlükəsizliyinə və bazar likvidliyinə töhfə vermiş olduq. Bu, uzunmüddətli müqavilələrin istismara verilməsi ilə bağlı görülən işlər nəticəsində baş verdi. Bu müqavilələrə əsasən, ildə 10 milyard kubmetr qaz nəql edilir və onun da 8 milyard kubmetri İtaliya üçün nəzərdə tutulub. Qaz kəmərindən getdikcə daha çevik istifadə edirik, bizdə qazı adətən olduğu kimi, şərqdən qərbə yox, həm də qərbdən şərqə nəql etməyə, həmçinin qazı Yunanıstandan Avropaya çatdırmağa imkan verən məhsullar var”, - L.Skieppati bildirib.

Onun sözlərinə görə, bu, məsələn, Yunanıstana keçən il qazı İtaliyanın anbarlarında saxlamağa imkan verib və bu da ona çeviklik verib.
“Biz bu istiqamətdə işləri davam etdirməliyik ki, gələcəkdə uzunmüddətli müqavilələr əsasında Xəzər dənizindən Avropaya birbaşa daşınma olan nəqliyyat xidmətlərinin belə davamlılığını təmin edək”, - L.Skieppati söyləyib.

İcraçı direktor vurğulayıb ki, TAP 2022-ci ildə İtaliyanın qaz tələbatının 15 %-ni təmin etdiyi üçün tamamilə strateji əhəmiyyət kəsb edir.

Qeyd edək ki, TAP kəməri Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorundakı “Şahdəniz” yatağından hasil edilən qazın Avropaya nəqli üçün nəzərdə tutulub.

2022-ci ildə Azərbaycan qaz ixracını 18 % artıraraq 22,3 milyard kubmetrə çatdırıb, Avropaya təchizat 11,4 milyard kubmetr (39 % artım ilə) təşkil edib. 2022-ci ildə TAP vasitəsilə İtaliyaya qaz təchizatı 10,325 milyard kubmetr (43,1 % artım ilə) təşkil edib.

“Eurostat”ın məlumatına görə, 2022-ci ildə Aİ ölkələri - İtaliya, Yunanıstan və Bolqarıstan Azərbaycandan 15,599 milyard avro dəyərində təbii qaz idxal edib (illik müqayisədə 4 dəfə artım). Hesabat dövründə İtaliya Azərbaycandan 13,253 milyard avro dəyərində (3,9 dəfə artım) təbii qaz idxal edib.

2023-cü ildə Azərbaycandan 24,5 milyard kubmetr qaz ixracı planlaşdırılır ki, bunun da təxminən 12-12,5 milyard kubmetri Avropaya göndəriləcək.

Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına əsasən, bu ilin yanvar-avqust aylarında İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Əmlak Məsələləri Dövlət Xidmətinin və Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin yeni inzibati binaları, “Bakı KOB evi”, “STEAM İnnovasiya Mərkəzi”, “Şimal” Kiçik Su Elektrik Stansiyası və “Diamed” dərman istehsalı zavodu istifadəyə verilib.

Qeyd edək ki, Azərbaycanda yerli istehsalın artırılması, qeyri-neft sektorunun inkişafı ilə bağlı müzakirələr uzun illərdir davam edir. Həm hökumət nümayəndələri, həm də müstəqil iqtisadçılar daxili istehsalın artırılmasının vacib olduğunu bəyan edirlər.

Ərzaq təhlükəsizliyinin və ərzaq təminatının gücləndirilməsi, dövlət dəstəyinin bu istiqamətdə artırılması və daha çox subsidiyaların ayrılması ilə bağlı davamlı təkliflər səslənsə də, görünən odur ki, Azərbaycan hökuməti yerli istehsal müəssisələrinin sayının çoxaldılması istiqamətində aktiv fəaliyyət göstərmir. Son 7 ay ərzində cəmi bir iri istehsal müəssisəsinin istifadəyə verilməsi bunun bariz nümunəsidir.

Görəsən, hökumət yerli istehsalın artırılması istiqamətində konkret fəaliyyətə niyə keçmir?

TEREF.AZ-ın məlumatına görə, Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin üzvü, iqtisadçı alim Vüqar Bayramov AYNA-ya açıqlamasında deyib ki, ərzaq təhlükəsizliyinin gücləndirilməsi ölkəmiz üçün prioritet istiqamətlərdən biridir: “Ölkəyə qida məhsullarının yarıdan çoxu xaricdən idxal olunur. Hansı ki, Azərbaycanda bu məhsulları istehsal etmək üçün kifayət qədər münbit şərait mövcuddur. Sistemli şəkildə ərzaq təminatının formalaşmasına ünvanlanan yeni proqramların qəbul edilməsinə ehtiyac var”.

“Koronavirus pandemiyası və dünya miqyasında baş verən iqtisadi böhranlar göstərdi ki, dövlətlər daxili istehsalı gücləndirmək istiqamətində səylərini artırmalıdır. Təkcə ərzaq sektorunda deyil, digər sahələrdə də yerli istehsal müəssisələrinin sayı artırılmalıdır. Bakıda dərman istehsalı zavodunun istifadə verilməsi mütərəqqi addımdır. Hesab edirəm ki, bu siyasət davam etməlidir”, - deyə deputat bildirib.

Əlavə edib ki, daxili istehsalın artırılması inflyasiyanın təsirlərini azaltmaq üçün də effektiv üsuldur: “İnflyasiyanın cilovlanması üçün strateji yol yerli istehsalın ümumi istehlakda payını artırmaqdır. Etiraf etmək lazımdır ki, bu yöndə mühüm addımlar atılır. Lakin bununla kifayətlənmək olmaz. Porses davam etməli və dövlət yardımları çoxalmalıdır”.

“Bununla yanaşı, çox vəsaitin yönəldilməsi, eləcə də, bank kreditlərinə çıxış imkanlarının artırılması istiqamətində regionlar üçün girov mexanizminin təkmilləşdirilməsi vacibdir. Sahibkarlara güzəştli kreditlərin verilməsi də bu sırada yer alır. Yeni təşviq alətlərinin istifadə edilməsinə, subsidiyanın baza məbləğinin artırılmasına ehtiyac var. Bütün bu işlər sistemli şəkildə həyata keçirilməlidir və heç şübhəsiz ki, zaman alacaq”, - deyə Bayramov vurğulayıb.

TEREF.AZ-ın məlumatına görə, iqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli mövzuya dair AYNA-ya şərhində söyləyib ki, yerli istehsalı artırmaqla yanaşı, daxili istehsalın keyfiyyətinə olan inamı da artırmaq vacibdir: “Misal üçün, uzun müddət idi ki, Azərbaycanda dərman zavodunun istifadəyə verilməsi ilə bağlı müzakirələr aparılırdı. Bir ara təşəbbüs irəli sürüldü ki, Rusiya və İran şirkətləri ilə birgə Azərbaycanda dərman istehsalı üçün müəssisə yaradılsın. Bu məqsədlə vəsait də ayrıldı. Lakin bu layihə baş tutmadı”.

“Burada əsas səbəb elmi bazanın olmaması ilə bağlıdır. Çünki bu sahədə fəaliyyət göstərmək üçün əvvəlcə xammalı təşkil edən molekulun isstehsal olunmasına ehtiyac var. Bu da olmadığına görə istehlakçılar arasında ölkədə istehsal olunan dərmanların keyfiyyətinə inam azdır. Lakin bütün hallarda dərman zavodu istifadəyə verilib və bu, digər sahələrdə də davam etməlidir”, - deyə müsahibimiz diqqətə çatdırıb.

Onun sözlərinə görə, istehsalatda artım olmadığına görə ölkəyə idxal olunan məhsulların sayı da çoxalır: “Çox təəssüf ki, rəsmi statistika hökumətin əlindədir və bir çox hallarda elan olunan rəqəmlər reallığı ehtiva etmir. Azərbaycanda ən böyük problemlərdən biri alternativ statistik bazanın yaradılmasıdır ki, bu tip məlumatlar ortaya çıxarkən onu dəqiqləşdirmək, ölçmək mümkün olsun. Bu yoxdur və olmadığına görə, rəqəmlərlə bağlı qəti fikirlər bildirmək də mümkün olmur”.

“Daxili istehsalı təşviq etməkdən ötrü sahibkarlara güzəştli kreditlər verilməlidir. Elə sahələr var ki, orada beş il sonra bəhrə götürmək lazımdır. Sahibkar isə bu müddətdə kredit ödəyir. Burada hansı mənfətdən, yerli istehsalın artırılmasından danışmaq olar ki?! Görüləsi işlər hələ çoxdur və hökumət real olaraq sahibkarlığın inkişafına töhfə verməlidir”, - deyə Cəfərli fikrini tamamlayıb.

Avropa Komissiyası Qarabağdan köçən ermənilər üçün Ermənistana 5 milyon avro verəcək.

Musavat.com Ermənistan mətbuatına istinadən xəbər verir ki, bu məlumat Avropa Komissiyasının açıqlamasında əksini tapıb.

Açıqlamada qeyd olunur ki, Avropa Komissiyası Qarabağdan insanların kütləvi şəkildə Ermənistana gedişini gözləyir. Buna görə də həmin şəxslərin ehtiyaclarını qarşılamaq üçün 5 milyon avro ayırır.

Qeyd edək ki, bu gün ABŞ Beynəlxalq İnkişaf Agentliyinin rəhbəri Samanta Pauer ABŞ-ın Qarabağ ermənilərinə yardım üçün Ermənistana 11,5 milyon dollar verəcəyini bildirib.