Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) Suriya üzrə xüsusi nümayəndəsi Geir Pedersen Əsəd rejiminin işgəncə mərkəzi kimi tanınan “Sednaya” həbsxanasını gəzib. BMT rəsmisi kameradan çıxarkən göz yaşlarını saxlaya bilməyib.

Nümayəndə heyəti ilə birlikdə Əsəd rejiminin işgəncə mərkəzi kimi tanınan Sednaya həbsxanasına baxış keçirən Pedersen həbsdə olanların yaxınları və ailələri ilə söhbət edib. Kameraları bir-bir gəzən Pedersenə həbsxana haqqında təqdimat edilib. Ziyarət zamanı BMT-nin qadın məmuru hücrədən çıxandan sonra göz yaşlarını saxlaya bilməyib.

Pedersen daha sonra mətbuata verdiyi açıqlamada "Ədaləti təmin etmək üçün bu proses ailələrə, sağ qalanlara və qurbanlara dəstəkdən başlamalıdır və bizim dəlilləri qorumaqla başlamalıyıq.

Bu, son dərəcə vacibdir. Daha əvvəl dediyim kimi, bu gün burada gördüklərimiz təsvir edilə bilməz bir dəhşətdir və heç vaxt dünyanın heç bir yerində təkrarlanmamalıdır, biz bu hadisənin arxasınca gedə bilərik və bir daha təkrarlanmamasını təmin edə bilərik",- deyib. BMT-nin Suriya üzrə xüsusi nümayəndəsi Pedersen ədaləti təmin etmək üçün sənədlərin saxlanması lazım olduğunu bir daha vurğulayıb:

"Sənədləri qoruduğumuzdan əmin olmalıyıq. Ona görə də bunun vurğulanması lazımdır. Bu, son dərəcə kritik bir məsələdir. Bu işə başladığım ilk gündən məhbuslarla işləyirik".

Pedersen qeyd edib ki, bu, Suriya vətəndaş müharibəsinin və ondan əvvəlki illərin çoxsaylı faciələrindən biridir:

“Dediyim kimi, bu, həqiqətən, bir daha təkrarlanmamalıdır. Sağ qalanları və onların ailələrini dəstəklədiyimizə əmin olaq. Onların hamımıza həmişəkindən daha çox ehtiyacı var".

“Cebheinfo.az”

“Ermənistanla davam edən münaqişə fonunda Azərbaycan üçüncü bir ölkə vasitəsilə Hindistana silah almaq istəyini çatdırıb”.

Belə bir qəribə iddia ilə Hindistanın “The Print” nəşri çıxış edib. Lakin həmin dost ölkə vasitəsilə (adı çəkilmir) daxil olan bu müraciəti Hindistanın nəzərə almadığı deyilir. İddiaya əsasən, Yeni Dehli dost ölkəyə açıq şəkildə bildirib ki, Hindistan öz ikitərəfli əlaqələrini və prioritetlərini özü müəyyənləşdirir və heç bir ölkənin vasitəçi olmasını istəmir.

Vəziyyətlə tanış olan mənbələrə görə, rəsmi Bakı bu məsələni heç vaxt birbaşa Yeni Dehli ilə müzakirə etməyib. Əvəzində Hindistana üçüncü bir ölkə müraciət edərək bildirib ki, əgər Yeni Dehli öz silahlarını ixrac etmək və uzunmüddətli tərəfdaş axtarmaq istəyirsə, diqqətini Azərbaycana yönəldə bilər. Həmin mənbələr guya Bakının hərbi sazişlər bağlamağa hazır olduğunu deyib...

Sirr deyil ki, Fransa ilə sıx əlaqələrə malik Ermənistan Hindistandan ötrü yalnız silah alıcısı yox, eyni zamanda regionda yeni siyasi tərəfdaş qismində qiymətləndirilir. Öz növbəsində İrəvan Hindistanın Cammu və Kəşmir məsələsindəki mövqeyini qəti şəkildə dəstəkləyir. Hindistan, Fransa və Yunanıstan “üçlüyü” Ermənistanın təhlükəsizlik imkanlarını artırmağa çalışır.

Amma kimə qarşı? Bakı və Ankara dəfələrlə bıyan edib ki, Ermənistanın beynəlxalq səviyyədə tanınmış ərazisində gözü yoxdur. Əksinə, Ermənistan Konstitusiyasında qonşu Azərbaycan və Türkiyəyə qarşı əsassız torpaq iddiaları (üst-üstə 191 min kv km!) əks olunub və İrəvan onu dəyişməyə tələsmir...

O da məlumdur ki, 2017-ci ildən Azərbaycan, Türkiyə və Pakistan üçtərəfli əməkdaşlığın dərinləşdirilməsinə diqqət yetirir. Bu ilin iyul ayında üç ölkənin liderləri Qazaxıstanda keçirilən Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatının (ŞƏT) sammiti çərçivəsində üçtərəfli zirvə görüşü keçirib.

Rəsmi Bakı habelə İslamabadın Cammu və Kəşmir məsələsindəki mövqeyini dəstəkləyir. Ancaq Ermənistandan fərqli olaraq, Azərbaycan bu məsələdə beynəlxalq hüquqdan və BMT qətnamələrindən kənara çıxmır...

Yeri gəlmişkən, başqa bir Hindistan qəzeti “The Economic Times” qəzeti yazıb ki, Kəşmir məsələsində Yeni Dehlini dəstəkləyən Suriya diktatoru Bəşər Əsədin istefası İslam dünyasında Hindistana da zərbə olacaq.

“Suriyada Əsəd rejiminin süqutu və müxalif qüvvələrin güclənməsi İslam dünyasında Hindistana zərbədir. Əsədin dövründə Suriya Hindistanın Kəşmirlə bağlı mövqeyini, o cümlədən İslam Əməkdaşlıq Təşkilatında ardıcıl şəkildə dəstəkləyib. Bu dəyişiklik Hindistanın təhlükəsizliyinə təhdid yaradır”, - nəşr qeyd edib.

Ardınca bildirilir ki, “Suriya Pakistanla məhdud əlaqələri qoruyub və Hindistanla çoxtərəfli platformalar da daxil olmaqla daha sıx siyasi əlaqələrə malik olub”. Məqalədə həmçinin deyilir ki, İslamabad Kəşmir məsələsində Əsəd dövründə Suriyadan kifayət qədər dəstək almayıb.

Əsəd rejiminin Azərbaycana düşmən münasibəti də ki, məlum...

Amma Suriyada, bütövlükdə islam dünyasında indi məhz Türkiyənin, deməli ki, həm də Azərbaycanın mövqeyi güclənib. Odur ki, əslində rəsmi Dehli Bakı ilə əlaqələri normal saxlamaqda ən çox maraqlı olmalıdır. Daha bir səbəbə: Ermənistan regionun dənizə çıxışı olmayan bir dalan ölkəsi, “kor bağırsağı”dır. Hindistanın böyüyən iqtisadiyyatı həm də tranzit ölkə, ən uğurlu logistika kimi Azərbaycana üstünlük vermək zorunda – xüsusən də Suriyada hakimiyyət dəyişikliyindən sonra.

Başqa yandan, Bakı-Ankara-İslamabad hərbi-siyasi ittifaqı (üçlüyü) hər hansı 4-cü ölkəyə, o cümlədən Hindistana qarşı yönəlməyib. Yəni Azərbaycan-Hindistan əlaqələrinin inkişafına faktiki ciddi əngəl yoxdur...

O ki qaldı Bakının Hindistan silahları üçün 3-cü ölkəyə minnətçi düşməsi iddiasına, hərbi ekspertlər daha yaxşı bilər, ancaq bu daha çox həmin silahlarıın piar (PR) kampaniyasına oxşayır. Əvvəla, Yeni Dehlinin minnəti olsun ki, Azərbaycan ondan silah almaq istəyir. Çünki Azərbaycanın öz hərbi arsenalımızı daha müasir və döyüş sınaqlarından uğurla çıxmış (5-ci nəsil) silah-sistemlərlə zənginləşdirmək, silah tədarükünü şaxələndirmək imkanı həmişə olub, indi də var.

Hindistan silahları İsrail, Türkiyə, Pakistan silahlarından keyfiyyətcə üstün deyil. Əksinə, onların bir çoxunun – Ermənistana tədarük edilənlərin döyüş sınaqlarından uğurla çıxmadığı deyilir. Bakı üstəlik, bir sıra silahları və PUA-ları özü istehsal edir. Qənimətlər Parkını zənginləşdirəcək silahlar Azərbaycanın nəyinə gərək ki?

Nəhayət, Hindistan yaxşı olar Ermənistanın Qərbdəki bəzi himayədarlarının səhvlərini təkrarlamaq yolu tutmasın və yadda saxlasın ki, İkinci Qarabağ savaşından sonra (2020) Güney Qafqazda Azərbaycanın yaratdığı və dəyişməyəcək təzə reallıq, yeni status-kvo var. Bölgədə Azərbaycanla hesablaşmayan, onunla tərəfdaş-dost ola bilməyənlərin bölgədə “dib tutması” mümkünsüzdür, o ki ola bizə rəqib olanların...

Musavat.com

Suriyanın devrilmiş lideri Bəşər Əsədin qayınanası və qayınatası Böyük Britaniyanı tərk edib.

Lent.az xəbər verir ki, cütlüyün Əsəd cütlüyünə dəstək olmaq üçün Rusiyaya uçduğu ehtimal olunur.

Qeyd edək ki, tanınmış kardioloq Fəvaz Əhras və təqaüdçü diplomat Səher Əhras 2000-ci ildə Londonda oxuyarkən devrilmiş Suriya diktatoru ilə evlənən Əsma Əsədin valideynləridir.

Onlar Esmanı böyütdükləri Qərbi Londonun Şimali Akton bölgəsində dəbli və təvazökar bir evdə yaşayırlar.

Şimali Akton bölgəsi zəngin suriyalıların yaşadığı bölgə kimi tanınır.

“Suriyada vətəndaş müharibəsi və ondan sonrakı hadisələr zamanı bir dəfə də olsun istefa vermək və yaxud sığınacaq istəmək imkanını nəzərdən keçirməmişəm”.

“Qafqazinfo” xəbər verir ki, bu barədə bir neçə gün əvvəl Suriyada prezident postunu tərk edən Bəşər Əsədin adından onun Mətbuat xidmətinin teleqram kanalında paylaşım edilib.

Bu, onun Suriya Ərəb Respublikasında hakimiyyətin dəyişməsindən sonra ilk açıqlaması olub.

Onun sözlərinə görə, dekabrın 8-də səhər saatlarına qədər, silahlı qruplaşmalar paytaxta yaxınlaşdığı zaman Dəməşqdə olub və Suriyanı həmin günün axşamı tərk edib.

Paylaşımda qeyd olunub ki, silahlı birləşmələr Dəməşqə daxil olduqdan sonra rusiyalı tərəfdaşlarla koordinasiyalı şəkildə Suriyanın Latakiya əyalətinə yollanıb, axşam isə oradan təyyarə ilə Rusiyaya uçub.

Sabiq prezident, həmçinin əlavə edib ki, paytaxtın silahlı qruplaşma tərəfindən ələ keçirilməsini Dəməşqdən getdikdən sonra öyrənib: “Mənim Suriyanı tərk etməyim əvvəlcədən planlaşdırılmayıb və bəzilərinin iddia etdiyi kimi, döyüşlərin getdiyi son saatlarda olmayıb”.

Xatırladaq ki, noyabrın 27-də Suriyanın müxalif silahlı birləşmələrinin üzvləri Hələb və İdlibdə hökumət qüvvələrinə qarşı genişmiqyaslı hücuma başlamışdı. Dekabrın 7-də Bəşər Əsədə qarşı olan qruplaşmalar bir neçə iri şəhərə nəzarəti ələ keçirdi, dekabrın 8-də isə Dəməşqə daxil oldular. Bunun ardınca isə Suriya ordusunun bölmələri paytaxtı tərk edib. Əsəd isə öz növbəsində prezident postunu və ölkəni tərk edib. O, hazırda Rusiyadadır.

Dekabrın 14-də “Vahid Rusiya” partiyasının qurultayında çıxış edən Rusiya Təhlükəsizlik Şurasının sədr müavini Dmitri Medvedyev, qonşu ölkələrə dair təxribatçı açıqlamalar verib.

Musavat.com xəbər verir ki, Medvedyev Rusiyanın tərkibində qonşu ölkələrin əraziləri hesabına yeni regionların yaranmasının mümkünlüyünü istisna etmədiyini bildirib. Onun bu açıqlamaları postsovet məkanında, xüsusilə Moldova və Qazaxıstan kimi ölkələrdə ciddi narahatlıq doğurub.

Medvedyevin çıxışı: yeni ilhaqların siqnalı?

Musavat.com bildirir ki, Medvedyev çıxışında Donbas və Novorossiyanın Rusiyaya ilhaqını xatırladaraq, bu təcrübənin yenidən təkrarlana biləcəyinə işarə edib:

“Yeri gəlmişkən, bu təcrübə (Donbas və Novorossiyanın Rusiyaya ilhaqı – red.) bizə yenə lazım ola bilər, əgər ölkəmizin tərkibinə yeni, çox yaxın regionlar əlavə olunarsa. Bu ki mümkündür,” – deyə o bildirib.

Medvedyev faktiki olaraq Moldova və Qazaxıstanı nəzərdə tutaraq, bu ölkələrin bəzi regionlarının Rusiyaya ilhaq edilə biləcəyini eyham vurub. Qeyd edək ki, Moldovanın Dnestryanı bölgəsi və Qazaxıstanın şimalında rusların sıx yaşadığı ərazilər uzun müddətdir Moskvanın strateji maraq dairəsindədir.

Tarixi paralellər: Ukraynadan sonra sıra kimindir?

Rusiya 2022-ci ildə Ukraynanın Donetsk və Luqansk regionlarını qondarma respublikalar kimi tanıyaraq, bu əraziləri öz nəzarəti altına almaq üçün hərbi əməliyyatlara başlamışdı. Həmin ilin sentyabr ayında bu ərazilərdə keçirilən qondarma referendumlardan sonra Rusiya prezidenti Vladimir Putin Donetsk, Luqansk, Zaporojye və Xerson vilayətlərinin ilhaqını rəsmən elan etmişdi.

Medvedyevin indiki bəyanatları həmin proseslərin başqa ölkələrdə də təkrarlana biləcəyinə işarə edir. Moskva eyni taktika ilə, rusdilli əhalini “müdafiə etmək” bəhanəsi ilə yeni əraziləri ilhaq etməyə hazırlaşa bilər.

Qazaxıstan və Moldova hədəfdə

Medvedyevin çıxışından sonra diqqətlər daha çox Moldovaya və Qazaxıstana yönəlib. Moldovanın Dnestryanı bölgəsi, uzun illərdir Rusiyanın dəstəklədiyi separatçı rejimin nəzarətindədir. Eyni zamanda, Qazaxıstanın şimalında yerləşən rusdilli əhalinin sıx yaşadığı regionlar Moskvanın potensial təzyiq nöqtələrindən biridir.

Qazaxıstan prezidenti Kasım-Jomart Tokayev, Rusiya-Ukrayna müharibəsi başlayandan etibarən balanslı mövqe tutmağa çalışsa da, Moskvanın açıq və dolayı təhdidləri ilə üz-üzədir. Qazaxıstanın zəngin enerji resursları və strateji mövqeyi Kremlin bu ölkəyə xüsusi maraq göstərməsinə səbəb olur.

Azərbaycan üçün təhlükə varmı?

Medvedyevin açıqlamaları fonunda Azərbaycanın da diqqətli olması zəruridir. Ermənistanla münasibətləri fonunda Moskvanın İrəvana dəstəyi, Cənubi Qafqazdakı siyasi vəziyyəti daim gərgin saxlayır. Lakin Azərbaycanın balanslaşdırılmış xarici siyasəti və güclü ordusu, ölkəmizi potensial təhdidlərdən qorumağa imkan verir. Bununla belə, regiondakı geosiyasi proseslər diqqətlə izlənilməli və istənilən təhlükə üçün qabaqlayıcı addımlar atılmalıdır.

Nəticə: Medvedyev nəyin siqnalını verir?

Dmitri Medvedyevin bu çıxışı Rusiyanın imperialist ambisiyalarının növbəti mərhələsini anons edir. Ukraynadakı ilhaq siyasətindən sonra Moskvanın digər postsovet ölkələrinə, xüsusilə Moldova və Qazaxıstana qarşı oxşar planlar hazırladığı ehtimal edilir. Azərbaycanın isə belə təxribatçı bəyanatlar fonunda öz təhlükəsizliyini gücləndirməsi, beynəlxalq əməkdaşlığı genişləndirməsi və geosiyasi sabitliyini qoruması həyati əhəmiyyət daşıyır.

Hazırkı vəziyyət sübut edir ki, Rusiya qonşu ölkələrin ərazi bütövlüyünə hörmət etməmək siyasətini davam etdirir. Buna görə də, bölgədəki ölkələr müstəqillik və təhlükəsizliklərini qorumaq üçün həmrəylik göstərməlidirlər.

Musavat.com

Dnepr şəhərində Ukrayna Təhlükəsizlik Xidməti (SBU) və Milli Polis əməkdaşları rusiya federasiyası xüsusi xidmət orqanlarının tapşırıqlarını yerinə yetirən diversiya qrupunun başçısını həbs edib. Bu erməni əsilli Ruben Voskanyandır. Onun dəstəsi Jtomir şəhərində polis bölməsinin qarşısında, Dnepr şəhərində ticarət mərkəzinin önündə, eləcə də Kiyev şəhərində partlayış törətməkdə ittiham olunur. Birinci hadisədə polis nəfəri yaranıb, ikinci dəfə həlak olan da var. Kiyevdəki partlayışın qarşısı öncədən alınıb. Hüquq mühazirə orqanları müəyyən edib ki, hadisəni 37 yaşlı əvvəllər məhkum olunmuş şəxs və bir neçə yetkinlik yaşına çatmayan uşaqlar törədiblər. Facebook səhifəsində Voskanyanın Donetsk vilayəti Marqanets şəhərində doğulduğu, Odessada yaşadığı qeyd olunub.
Анар Натигоглі Агазаде
TEREF

Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan İrəvanda ailəsi ilə birlikdə yaşadığı hökumət iqamətgahının binalarının düzgün qızdırılmadığını bildirib. "Hökumət binaları heç vaxt isinmir... Qazdan istifadə olunur, amma bina qızdırılmır. Soyuğa dözə bilərik, amma sonda donmamaq üçün (elektrik) qızdırıcıları işə salmaq qərarına gəlirik. Amma qaz hələ də var. istifadə edirlər və bunun üçün dövlət büdcəsindən pul ödənir ”. Musavat.com “Qolos Armeniya”ya istinadən xəbər verir ki, bu barədə Paşinyan hökumətin iclasında deyib. Onun sözlərinə görə, bu xərcləri şəxsi vəsaitdən ödəmək mümkün deyil. “İndi görək, buna nə qədər vəsait xərclənib”, - Ermənistanın baş naziri deyib.

“Qolos Armeniya” yazır ki, Paşinyanın indi bu problemi gündəmə gətirməsi təsadüfi deyil. “Paşinyan evləri qazın isitməsinin effektivliyini şübhə altına alır. Onun istilik sistemlərinin səmərəliliyi ilə bağlı dediklərindən iki gün əvvəl, ilk baxışdan bu mövzuya dəxli olmayan hadisə baş verdi. Belə ki, Ermənistan Mərkəzi Seçki Komissiyası “Ermənistan Respublikasının Avropa İttifaqına üzvlüyü prosesinin başlanması haqqında” qanun layihəsinin müdafiəsi üçün toplanmış 52 351 imzanı etibarlı hesab edib. Beləliklə, qanun layihəsi baxılmaq üçün parlamentə gedəcək və parlamentdə çox güman ki, müvafiq təsdiqini alacaq. Paşinyanın bu mövzuya toxunaraq qeyd edib ki, Avropa Parlamentinin tribunasından Ermənistanın bu quruma üzvlük istədiyini xatırladıb. Bu isə o deməkdir ki, Ermənistan cəmiyyəti tezliklə çətin seçim qarşısında qalacaq. Bir tərəfdən, vizasız gediş-gəlişlə “Avropa cənnətinə” qapıların açılması perspektivləri var. Digər tərəfdə isə Ermənistana qaz tədarükünün dayandırılması, Avrasiya İqtisadi İttifaqına, ümumikdə Rusiyaya qapıların bağlanması var. Yeri gəlmişkən, burada mövsümilik amili əsas əhəmiyyət kəsb edə bilər. Əgər yayda referendum keçirilərsə, çox güman ki, çoxları vizasız rejimə üstünlük verəcək”.

“Qolos Armeniya” yada salır ki, Paşinyan iqtidarı Ermənistanı təkcə qazsız həyata deyil, ərzaqla da mümkün qıtlıa hazırlayır. Belə ki, bir müddət əvvəl Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryan erməənilərə buğdanı düyü ilə əvəz etməyi təklif etmişdi. “Yəqin ki, mümkün referendum ərəfəsində cəmiyyətin mövcud sosial, məişət, kulinariyada alternativ seçimlər etmək təklifləri səslənəcək. İnsanlar getdikcə daha çox deyəcəklər ki, çörək əvəzinə düyü yemək, qaz əvəzinə odun istifadə etmək olar. Əgər insanlar bu cür təkliflərə şübhə ilə yanaşarsa, Səhiyyə Nazirliyi düyünün faydaları və buğdanın zərərləri ilə bağlı maarifləndirici veriliş keçirəcək, kafe və restoranlarda süfrələrdə çörək qadağan ediləcək. Qaz isə ekoloji cəhətdən təmiz odunlarla əvəzləmək təbliğ olunacaq”.