 |
|
|
Amerikalı milyarder, “Tesla” və “SpaceX” şirkətlərinin rəhbəri İlon Mask ABŞ prezidenti Cozef Baydenin keçmiş Amerika lideri Donald Trampla debatdakı çıxışını ələ salıb.
Bu barədə İ. Mask “X” sosial şəbəkəsindəki hesabında bildirib.
Baydeni debatın qalibi elan edən Demokrat Partiyasının paylaşımına cavab olaraq amerikalı milyarder “Çox gülməlidir” şərhini yazıb.
Qeyd edək ki, ABŞ-nin Corciya ştatının Atlanta şəhərində hazırkı prezidenti
Azərbaycan Dövlət Neft Fondu Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində (BƏƏ) təhsil şəbəkəsinə 100 milyon dollar yatırım (?) edib.
Ərəblər oxuyub maaşlarını bizə verəcəklər.
Cavanşir Həsənli
TEREF
Rusiya ilə danışıqların nə vaxt başlayacağına Ukrayna qərar verəcək.
Bunu Ukrayna Prezidenti Vladimir Zelenski deyib.
“Buna Ukrayna qərar verəcək. Amma hər şey yalnız Ukraynadan asılı olsaydı, müharibə olmazdı. Təəssüf ki, işğalçı Rusiyadır və Putin müharibə istəyirdi. Hələlik isə bunu bitirmək istəmir”, – Zelenski vurğulayıb.
Prezident qeyd edib ki, Ukrayna müharibənin qurbanı olduğu üçün təşəbbüsü öz üzərinə götürüb və diplomatik yol seçib.
ABŞ-nin Ermənistandakı səfiri Kristina Quin və Dövlət Gəlirləri Komitəsinin sədri Rüstəm Badasyan Amerikanın 13 milyon dollardan çox dəyəri olan rentgen və skaner avadanlığı hədiyyəsi ilə bağlı lentkəsmə mərasimində iştirak edib.
Du barədə ABŞ səfirliyi məlumat yayıb.
“Bu mühüm hadisə sərhəd təhlükəsizliyini artırmaq və iki ölkə arasında ticarəti asanlaşdırmaq üçün ortaq öhdəliyimizi göstərir”, – Quin çıxışında deyib
"Qərb Putini çevriliş yolu ilə devirməyi planlaşdırmır".
Bunu Qaynarinfo-ya açıqlamasında politoloq Zərdüşt Əlizadə Rusiya Dövlət Dumasının keçmiş deputatı İlya Ponomaryovun NATO-dan Rusiya daxilində Vladimir Putinə qarşı yönələn inqilabi hərəkətləri dəstəkləmək barədə xahişini şərh edərkən deyib.
Zərdüşt Əlizadə vurğulayıb ki, Rusiyada müxalifətin gücü digər MDB ölkələrində olan müxalifətin güc və qüdrətindən artıq deyil:
"İlya Ponomaryov heç kimdir. O, siyasi səhnədə atılıb-düşür ki, öz siyasi yükünü qoruyub saxlasın. Ona tabe olmayan, ona aid olmayan qüvvələri guya nəzarətdə saxladığını bildirir. Bacara bilməyəcəyi işləri elan edir. Ona görə də belələrinə fikir vermək lazım deyil. NATO İlya Ponomaryov kimi adamlara qulaq asmaq fikrində deyil. Ponomaryovun dedikləri reallaşmayacaq. Hələlik Putin ölkə daxilində öz gücünü və qüdrətini qoruyub saxlamaqdadır".
Qeyd edək ki, Rusiya Dövlət Dumasının keçmiş deputatı İlya Ponomarev tərəfindən yaradılan "Xalq Deputatları Konqresi” Kremil rəhbərini devirmək üçün yeddi bəndlik plan hazırlayıb. Bu barədə Britaniyanın "The Times" qəzeti yazıb. Planın iyulun əvvəlində Vaşinqtonda keçiriləcək NATO sammitndə təqdim edilməsi planlaşdırılır.
Nəşrin məlumatına görə, konqres NATO-nu Vladimir Putinin hərəkətlərini bəyənən rusiyalı siyasətçilərin qətlini dəstəkləməyə çağırır. Konqres üzvlərinin hazırladığı strategiya bu həftə Varşavada keçirilən iclasda müzakirə edilib və "Qələbə planı" adlandırılıb. "Qələbə planı"nda Qərbi təşkilata dəstək verməyə, Rusiyaya qarşı sanksiyaları genişləndirməyə və Ukraynaya silah tədarükünü artırmağa çağırışlar var. Bundan əlavə, qrup Qərbdən "Rusiya daxilində inqilabi hərəkətləri" dəstəkləməyi xahiş edir.
Avropa Parlamentinin bütün fraksiyalarını təmsil edən bir qrup deputat Azərbaycan və Rusiya tərəfindən Ermənistan-Fransa hərbi əməkdaşlığı ilə bağlı tənqidlərə, əks-reaksiyalara və təhdidlərə cavab olaraq birgə bəyanat yayıb.
Sənəddə qeyd edilir ki, döyüş və müasir hərbi texnika ilə silahlanmış orduya malik olmaq hər bir ölkənin suveren hüququdur:
“Rusiya və Azərbaycan “rejimləri”nin Ermənistana qarşı Cənubi Qafqazda münaqişənin qızışdırılması ilə bağlı ittihamları bir daha sübut edir ki, iki ölkə arasında hələ 2023-cü ilin sentyabrında Qarabağda 140 mindən çox erməninin “etnik təmizlənmə”sinə səbəb olmuş işbirliyi mövcuddur”.
Avropa Parlamentinin üzvləri Azərbaycan və Rusiya kimi dövlətlərin Fransanı qınamasından təəccübləndiklərini bildiriblər. Deputatlar Fransanın Ermənistana silah satmasını pislədiyinə görə Azərbaycana qarşı sanksiya tətbiq etməyə çağırıblar.
“Bu, heç bir halda Avropa İttifaqı üçün məqbul sayıla bilməz”,-deyə bəyanatda qeyd edilir. “Biz Bakı və Moskvanın rəsmi bəyanatlarını qətiyyətlə pisləyirik və Avropa Komissiyasını və Avropa Xarici Əlaqələr Xidmətini bu vəziyyətə dərhal reaksiya verməyə çağırırıq”,-parlament üzvləri əlavə ediblər.
Avropa Parlamentinin üzvlərinin Ermənistan-Fransa hərbi əməkdaşlığı ilə bağlı birgə bəyanatının təhlili bu təşəbbüsün kifayət qədər ciddi siyasi oyunlara hesablandığını göstərir. Cənubi Qafqazda geosiyasi aktora çevrilmək üçün Ermənistanı silahlandıran Fransa bölgədə münaqişənin bərpasında maraqlıdır. Bu, həm də rəsmi Parisə Ermənistana silah satmaq imkanı yaradır. Ona görə də Avropa Parlamentində qaldırılan bəyanat Azərbaycanın bölgədə silahlanmaya qarşı etirazına Emmanuel Makron hakimiyyətinin təhdid xarakterli cavabı kimi başa düşülə bilər.
Fransa bununla Cənubi Qafqazda özünün geosiyasi maraqlarının müdafiəsinə Avropa İttifaqını da cəlb etmək niyyəti aydın görünür. Yəni rəsmi Paris Ermənistanın silahlandırmaq və regionda mövqeyini gücləndirmək üçün Avropa İttifaqının dəstəyini əldə etməyə çalışır. Bu, Fransaya həm Azərbaycana qarşı təzyiq aləti kimi istifadə etmək, həm də Ermənistanda Rusiyaya qarşı güc balansı yaratmaq üçün lazımdır. Ona görə də bəyanatı imzalayanlar Azərbaycan və Rusiyanın Fransa-Ermənistan hərbi əməkdaşlığına qarşı çıxmasını Avropa İttifaqının maraqları üçün qəbuledilməz hesab edir. Bəyanatın mətninin son vaxtlar Rusiya ilə münasibətləri pisləşən Ermənistan sifarişi əsasında yazıldığını görmək mümkündür. Bəyanat müəlliflərinin say tərkibinə baxdıqda, deputatların əksəriyyətinin də erməni diasporundan maliyyələşən və ona bağlı olan fransalı deputatlar olduğu aydınlaşır.
Həmin parlamentarilər daim erməni lobbisinin nümayəndələri kimi tanınır. Bəyanatı imzalayan 15 nəfərin 6-sı Fransanı, qalanları isə Slovakiya, Çexiya, Litva, İsveç və Niderlandı təmsil edir. Onlardan biri ermənilər üçün həyatını belə qurban verməyə hazır olan Fransua-Ksemya Bellamidir. Onun bu ilin mart ayında etdiyi çıxışın mətni Arzəbaycana qarşı qatı düşmənçilik və qisas çağırışlarından ibarətdir. Bu il fevralın 26-da Azərbaycanın Avropa İttifaqındakı səfiri Vaqif Sadıxovun Xocalı soyqırımının növbəti ildönümü ilə bağlı yazdığı paylaşıma cavabında Fransual-Ksemya Bellaminin cavabı bu cinayətə bəraət qazandırmaq məqsədi daşıyır.
Azərbaycanlı diplomatın “1992-ci ildən Ermənistan qaniçən faşistlər tərəfindən idarə olunur”-fikrinə fransız deputat belə reaksiya verib:
““Yerablur” (İrəvanda hərbi məzarlıq-red.) Azərbaycanın “təcavüzü” nəticəsində həlak olmuş minlərlə iyirmi yaşlı gəncin məzarlarının yerləşdiyi erməni hərbi qəbiristanlığıdır. Onlar öz xalqlarının torpağında dinc yaşamaqdan başqa heç nə istəmədilər. Bu gün Qarabağdan sonra Azərbaycan Ermənistan Respublikasının ərazisini təhdid edir.
“Yerablur”un gözü bizdədir. Avropa “Yerablur”dadır”. Deputat Bellaminin bu açıqlaması bütün siyasi və diplomatik etiket qaydalarını aşmaqla yanaşı, Avropa Parlamentinin adından Ermənistanın işğalçı ordusuna dəstəyini ifadə edir. Amma Fransua-Ksemya Bellami Xocalıda dinc insanların kütləvi qətliyamının üzərindən sükutla keçir. Deputat “Ermənistan əsgəri nəyə görə Qarabağda həlak olmalıdır?” sualına cavab verməkdənsə, onları günahsız qurban kimi təqdim etməyə çalışır.
Bəyanata imza atanlartdan biri də erməni lobbisinin nümayəndələrindən olan Natali Luazodur. O, “Ümumerməni Xeyriyyəçilik İttifaqı” adlı lobbi təşkilatından maliyyələşir. Ötən il iyunun 19-da Natali Luazo 4 dəfə deputat seçilən, sabiq xüsusi xidmət əməkdaşı, Fransanın Balkanlarda casusu erməni Arnaud Danjyanla birlikdə Laçınla şərti sərhəddə gəlmişdi. Bununla da Luazo ermənilərin guya Qarabağda blokada vəziyyətində qaldığına dair görüntü yaratmağa çalışmışdı.
Hətta Natali Luazo öz fikrinə qondarma əsas yaratmaq üçün Laçın postundan başqa hər yerdə rus sülhməramlılarını gördüyünü demişdi. Fransa Sosial Demokratlar Partiyasının lideri Rafael Qluksman dünyanın ən zəngin erməniləri olan Boqoslar ailəsinin kürəkənidir. Yəni onu ermənilərə həm qan qohumluğu, həm də maddi maraqlar bağlayır. Qluksman ötən ilin sonunda verdiyi müsahibələrinin birində Fransanın Ermənistana silah dəstəyi verməsinə belə bəraət qazandırmağa çalışmışdı:
“Ermənistanı dəstəkləməsək, yeni müharibəyə yol açacağıq”.
Qluksman Fransanın Ermənistan satdığı silahların sanki bölgəyə müharibə deyil, sülh gətirəcəyini iddia edir. Avropa Parlamentində Rafael Qluksmanın da imzaladığı bəyanat Fransanın son günlər Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh müqaviləsinin mətnində ciddi razılaşmaların olduğuna dair bəyanatlardan Fransanın narahat olduğunu göstərir. Ona görə də Fransa bütün siyasi resusrlarını əvvəlki illərdə olduğu kimi sülh prosesini pozmağa yönəldib.
Bəyanata imza atanlardan biri-Kristof Qomarın Fransa hərbi kəşfiyyatının sabiq rəisi olması rəsmi Parisin niyyətini daha açıq şəkildə ortaya qoyur.
ABŞ Dövlət katibinin müavini Obrayenin Azərbaycana səfərdən öncə Konqresin Nümayəndələr Palatasının Xarici Əlaqələr Komitəsində keçirilən dinləmələrdə etdiyi çıxışda çox maraqlı və diqqətçəkən məqamlar var.
Bu sözləri Axar.az-a açıqlamasında Şimali Kipr Türk Respublikasının Girnə Amerikan Universitetinin Beynəlxalq münasibətlər kafedrasının müəllimi Sadiq Akyar deyib.
Alim ABŞ-ın öz planlarını reallaşdırmaq üçün Bakıya ehtiyacının olduğunu bildirib:
“Obrayen çıxışında ABŞ və dolayısı ilə Qərbin artıq Mərkəzi Asiyanın ixracatının Rusiya və Çin üzərindən həyata keçirilməsini istəmədiyini bildirib. O, eyni zamanda alternativ yol kimi Qara dəniz marşrutunu və Azərbaycan, Ermənistan və Türkiyəni, yəni Zəngəzur dəhlizini təklif edib. Digər bir yol isə İran üzərindən keçir. Lakin Obrayenin sözlərindən Qərbin İranı da bu yollardan məhrum etmək məqsədi bəlli olur. Bütün bunların reallaşması üçün isə Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh müqaviləsi imzalanmalı, münasibətlər normallaşmalıdır”.
Akyar səfərin üç əsas məqsədinin olduğunu qeyd edib:
“İlk məqsəd mümkün olduğu qədər Çinin “Bir kəmər, bir yol” layihəsinin reallaşmasını əngəlləmək, yaxud Pekinin ixracat yollarını ABŞ və müttəfiqlərinin nəzarətində saxlamaqdır. Ukrayna ilə müharibə getdiyi üçün Çinin Rusiyadan keçən Şimal dəhlizindən istifadə etməsi qeyri-mümkündür. Digər ticarət yolları isə Mərkəzi Asiya, Azərbaycan, Ermənistan, Türkiyə və İranı birləşdirən Orta dəhliz və dəniz üzərindən Süveyş kanalına, oradan Avropaya uzanan Cənub dəhlizidir. ABŞ-ın Azərbaycan mərkəzli hədəfləri isə bunlardır: Birincisi, hazırda Rusiyadan Avropaya mal daşınmır, ancaq Orta dəhliz fəaliyyətdədir. Hətta 2018-ci ildə Çindən çıxan qatar Türkiyənin Mərmərə xəttindən keçməklə Hamburqa çatdı. İndi isə Zəngəzur dəhlizinin açılmasına nail olmaqla oraya da nəzarəti ələ keçirmək istəyirlər. Ancaq bunun üçün sülh imzalanmalıdır. Digər tərəfdən Vaşintqonun İMEC (Hindistan-Yaxın Şərq-Avropa İqtisadi Dəhlizi) layihəsini gücləndirmək planı var. Bundan başqa ABŞ münasibətlərin pis olmasına baxmayaraq, İranın Çabahar limanı layihəsini də dəstəkləyib. Layihə Mərkəzi Asiyadan gələn malların sözügedən liman üzərindən Avropaya göndərilməsi üçün irəli sürülüb. İMEC-ə Hindistanı salmaq, Çabahar layihəsində İranı dəstəkləmək yolu ilə Vaşinqton Çinin hər tərəfdən əl-qolunu bağlamağa çalışır.
İkinci məqsəd də İMEC və “İnkişaf Yolu” dəhlizi ilə bağlıdır. ABŞ İMEC layihəsini gücləndirməyi və Çindəki transmilli şirkətlərin mərkəzlərini Hindistana köçürməyi planlaşdırır. Hazırda Fələstində gedən və Livana sıçrama ehtimalı yüksək olan müharibə də sözügedən marşrut üzərində təhlükəsizliyi təmini üçün aparılır. Hələlik oradan istifadə etmək mümkün deyil. Vaşinqtonun müharibənin uzanması halında Zəngəzur dəhlizinin açılmasına nail olmaqla, sonra Türkiyə üzərindən “İnkişaf Yolu” dəhlizinə bağlanmaq və buraya Çinin girməsini əngəlləmək planı da mövcuddur.
Sonuncu məqsəd isə Ukrayna müharibəsinin bitməsindən sonra köhnə xəttin açılmasına, Çinin daha da güclənməsinə, Rusiyanın yenidən özünə gəlməsinə mane olmaqdır. Nəticə olaraq ABŞ-ın Obrayenin səfəri ilə Azərbaycanı gücləndirmək və Orta dəhlizi yuxarıda sadaladığımız dəhlizlərə bağlamaqla Çini əngəlləmək, marşrut yollarına nəzarəti öz əlində saxlamaq məqsədi güddüyünü deyə bilərik”.
İranın Yeni Zelandiyadakı səfirliyində səsvermə prosesinin başlaması ilə İranda prezident seçkisi rəsmən başlayıb.
Bu barədə "Azad İran" "Telegram" kanalı məlumat yayıb.
İran prezidenti seçkisi Vellinqtonla yanaşı, Yeni Zelandiyanın Oklend və Kraystçorç şəhərlərində də keçirilir.
İranda seçki məntəqələri yerli vaxtla saat 08:00-da (Bakı vaxtı ilə 09:30) açılır.
Namizədlikləri ilkin olaraq İran Konstitusiyasının Keşikçilər Şurası tərəfindən təsdiqlənən altı siyasətçidən dörd iştirakçı prezidentlik yarışında qalıb.
Xatırladaq ki, iyunun 26-da mühafizəkarların xeyrinə namizədliyini geri götürdüyünü elan edən vitse-prezident Əmir Hüseyn Qazizadə Haşimidən sonra iyunun 27-də Tehran meri Əlirza Zəkani də oxşar qərar qəbul edib. O, mühafizəkarlar qanadından iki əsas namizədin - parlamentin spikeri Məhəmməd Baqir Qalibafın və respublikanın Təhlükəsizlik Şurasındakı ruhani liderin nümayəndəsi Səid Cəlilinin müdafiəsi ilə bağlı çıxış edib. Onlardan başqa, yarışda mühafizəkar keçmiş nazir Mustafa Purməhəmmədi və islahatçı düşərgədən yeganə namizəd - keçmiş səhiyyə naziri Məsud Pezeşkian da var.
Rusiya və Konqo Respublikasının prezidentləri Vladimir Putin və Denis Sassu Nqesso səhər yeməyində danışıqları davam etdiriblər. Menyu ənənəvi rus yeməklərindən, o cümlədən delikateslərdən ibarətdir.
Bu barədə TASS yazıb.
Rusiya-Konqo danışıqlarının bütün iştirakçıları da yeməyə qoşulublar. Kreml aşpazları onlara bildirçin və xanterelles ilə küftə, turşəng və xiyar ilə hisə verilmiş alabalıq salatı, ərinmiş pendir ilə gənc balqabaqdan qaymaqlı şorba, truffle püresi və ispanaq ilə muksun filesi, cəfəri qaymağı və tərəvəz ilə kvasda bişmiş dana yanaqları təklif ediblər.
Şirin tərəfdən, menyuya qarğıdalı şərbəti, həmçinin keçi pendiri və qaragilədən hazırlanmış Qzhel deserti daxil idi. İçkilər 2020 və 2022-ci il məhsullarından olan “Divnomorskoye Estate” rus şərablarından ibarət olub.
ABŞ-ın aylardır hazırladığı müharibədən sonrakı planın təfərrüatları aydınlaşır və iki region ölkəsi bəzi şərtlər müqabilində Qəzza zolağına qoşun yeritməyə hazırdır.
Tribunainfo.az Milliyet-ə istinadən xəbər verir ki, Səudiyyə Ərəbistanının münasibəti maraqla qarşılanarkən İsrail mətbuatı ABŞ-ın Türkiyə, Bəhreyn, Mərakeş, İndoneziya və digər ölkələri geniş beynəlxalq dəstək üçün məlumatlandırdığını yazıb.
Oktyabrın 7-də şənbə günü başlayan və yenidən Yaxın Şərqi bürüyən müharibə bölgədəki tarazlığı alt-üst etdi. Son doqquz ayda işğalçı İsrail ordusu Qəzza zolağını qan gölünə çevirərək, əsas müttəfiqi ABŞ-ın verdiyi silah və kəşfiyyat məlumatları ilə 37 mindən çox fələstinlini qətlə yetirib . Aralıq dənizinin 41 kilometrlik sahil zolağında tikililərin yarısından çoxu dağıdıldığı halda, İsrail müharibənin əvvəlində elan etdiyi məqsədlərin heç birinə nail ola bilmədi.
Tezliklə məlum oldu ki, HƏMAS-ın məhv edilməsi ilə bağlı vəhşi vədlərin heç bir mükafatı yoxdur, Qəzzaya götürülən girovlardan yalnız dördü xilas edilə bilər və Fələstin müqavimət qrupları hələ də müharibənin 265-ci günündə də İsrail işğalçı əsgərləri ilə toqquşur.
Hazırkı vəziyyətdə dünyadan getdikcə təcrid olunan və yalnız ABŞ və bir neçə Qərb dövlətinin dəstəyini alan İsraildə müharibədən sonrakı dövrlə bağlı çaşqınlıq hökm sürür. Baş nazir Benyamin Netanyahunun faşist hakim tərəfdaşları müharibənin heç vaxt bitməməsini, Qəzza zolağındakı fələstinlilərin qovulmasını və israillilərin 365 kvadrat kilometr ərazidə məskunlaşmasını istəyir. Siyasi gələcəyi iplə asılı olan Netanyahu hakimiyyətini saxlamaq üçün müharibədən yapışır.
Qarşıdan gələn seçkilər öncəsi öz seçicilərinin sıx reaksiyaları ilə üzləşən ABŞ-da Co Bayden administrasiyası Yaxın Şərqi müharibədən sonrakı dövrə hazırlayacaq bir plan üzərində işləyir. Dövlət katibi Antoni Blinkenin səkkiz ay ərzində səkkiz dəfə səfər etdiyi Yaxın Şərqdə gözlənilən atəşkəs reallaşmadı, lakin Vaşinqton müharibə bitdikdən sonra Qəzza zolağının idarə olunması üçün ərəb müttəfiqlərindən dəstək axtarır.
İsraildə nəşr olunan “Times of Israel” qəzeti cümə axşamı öz səhifəsində yazıb ki, Misir və Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri müharibədən sonra Qəzza zolağında yerləşdiriləcək hərbi qüvvələrə qoşulmağa hazırdır.
ABŞ dövlət katibi Blinken Qətər, İordaniya, Misir və İsrailin daxil olduğu son regional səfəri zamanı həmkarlarına Qahirə və Əbu-Dabidən müharibədən sonrakı plana dəstək aldıqlarını söylədi.