“Azərbaycanın Qarabağa status verməkdən imtina etməsi müharibəyə bərabər arqument hesab olunur”.

Teref.az xəbər verir ki, bunu Ermənistanın keçmiş xarici işlər naziri Vardan Oskanyan deyib.

“Mənim Qarabağın “xarici işlər naziri” təyin olunmağım xəbərinə Azərbaycanın reaksiyası məlumdur. Son günlər Azərbaycan mediasında da xəbər və şərhlərin əsas mövzusu Qarabağda revanşist “hökumət”in qurulmasıdır.

Müharibənin “qisası” yeni müharibəyə çevrilməlidir. Qarabağ xalqının öz müqəddəratını təyin etməsinin müzakirəsi haqlı olaraq müharibəyə bərabər arqument hesab olunur.

Hamıya məlumdur ki, Qarabağ heç vaxt müstəqil Azərbaycanın tərkibində olmayıb. Sadəcə Sovet Azərbaycanının bir hissəsi olub və Azərbaycan öz konstitusiyası ilə həmin dövrü qeyri-legitim elan edib.

1991-ci ildə Qarabağın muxtariyyətini ləğv edilməsi böyük “səhv” idi.

Azərbaycan Qarabağ xalqının öz müqəddəratını təyin etməsi ilə bağlı mənim mövqeyimi bilir.

Bu gün Azərbaycanın Qarabağ ermənilərinə, hətta öz tərkibində belə muxtariyyət statusu verməkdən imtina etməsi bizə güclü hüquqi və siyasi alətlər toplusunu təmin edir.

Erməni tərəfi güc tətbiqindən istifadəyə hazır deyil, həm də nəzəri müharibədən qaçmaq üçün istənilən güzəştə getməyə hazırdır. Erməni tərəfi demək olar ki, Qarabağ xalqının öz müqəddəratını təyinetmə hüququ ilə bağlı arqumenti səsləndirməyib.

Belə bir gündəliyə malik hüquqi vahidin hətta tanınmamış Qarabağda da yaradıla biləcəyi faktı və Qarabağ xalqının öz müqəddəratını təyinetmə məsələsi yenidən gündəmə gələcək”, – deyə Oskanyan sərsəmləyib.konkret

Bölmələrimiz tərəfindən adekvat cavab tədbirləri görülüb

Noyabrın 27-si saat 15:45-dən saat 16:55-dək Ermənistan silahlı qüvvələrinin bölmələri Basarkeçər rayonunun Aşağı Şorca yaşayış məntəqəsi istiqamətində yerləşən mövqelərindən Ordumuzun Kəlbəcər rayonunun Yellicə yaşayış məntəqəsi istiqamətində yerləşən mövqelərini atıcı silahlardan fasilələrlə atəşə tutub.

Bu barədə Müdafiə Nazirliyinin Mətbuat Xidmətindən bildirilib.

Qeyd olunub ki, bundan başqa, noyabrın 27-si saat 11:30-dan 16:20-dək Rusiya sülhməramlılarının müvəqqəti yerləşdiyi Azərbaycan ərazisindəki qeyri-qanuni erməni silahlı dəstəsinin üzvləri tərəfindən Ordumuzun Ağdam, Xocavənd və Tərtər rayonları istiqamətlərində yerləşən mövqeləri də yenidən atəşə tutulub.

Qeyd olunan istiqamətlərdə yerləşən bölmələrimiz tərəfindən adekvat cavab tədbirləri görülüb.

Ermənistan Qərbin vasitəçiliyi ilə davam edən sülh prosesini açıq-aşkar pozur və Azərbaycanı yeni hərbi əməliyyatlara sövq edir. Bu nəticəyə gəlmək üçün Baş nazir Nikol Paşinyanın ötən ayın əvvəlində (6-7 oktyabr) Praqada keçirilmiş dördtərəfli görüşdən sonrakı siyasi trayektoriyasına, eyni zamanda, bölgədə cərəyan edən proseslərə diqqət etmək kifayətdir. Ay yarımlıq zaman kəsiyində sülh ritorikası əhəmiyyətli şəkildə deformasiyaya uğrayıb, onu yerini N.Paşinyanın təhrikedici bəyanatları tutub.

Beləliklə, sözügedən müddətdə nə baş verib:

Avropa İttifaqı Azərbaycanla razılaşdırmadan Ermənistanın dövlət sərhədinə 40 nəfərlik müşahidəçilər göndərib və onlara geniş səlahiyyətlər verib;

ATƏT-in müşahidə missiyası eyni qaydada sərhəddə gələrək monitorinqlər keçirib;

ABŞ Nümayəndələr Palatasının spikeri Nensi Pelosi İrəvana gəlib və Ermənistana siyasi dəstəyini ifadə edib;

Rusiya Prezidenti Vladimir Putin Valday” diskussiya klubunda sülh sazişinin ertələnməsi, Qarabağdakı separatçı qurumun möhkəmləndiirlməsini ehtiva edən bəyanatlar verib. Nikol Paşinyan Putinin bütün təkliflərinə dəstəyini bəyan edib;

Fransa, Hindistan Ermənistana silah satışı həyata keçirməyə başlayıb, İran bu məsələdə ötürücü funksiya həyata keçirib;

İranın Azərbaycana qarşı hərbi təcavüz hədələri fonunda Nikol Paşinyan Tehrana səfər edib və Azərbaycan əleyhinə çağırışlar edib;

Xankəndidə Ermənistanın və Rusiya sülhməramlılarının fəal dəstəyi ilə Azərbaycana qarşı çoxminlik etiraz mitinqi keçirilib;

Rusiyanın emissarı, milyarder Ruben Vardanyan Xankəndiyə gəlib və Qarabağ ermənilərinin Azərbaycanın tərkibində olmasının mümkünsüz olduğunu bəyan edib;

Soçidə keçirilən üçtərəfli görüşdə Azərbaycan Prezidenti Rusiya rəhbərinin bütün təkliflərinə “yox” deyib və görüş nəticəsi başa çatıb;

Nikol Paşinyan Azərbaycanı hərbi təcavüzdə, Qarabağ ermənilərinə qarşı soyqırımı hazırlamaqda ittiham edib;

Fransa Senatı Azərbaycan əleyhinə – Bakının neft-qaz satışına sanksiya tətbiq edilməsini, Qarabağın müstəqilliyinin tanınmasını, və s. qondarma tələbləri nəzərdə tutan qətnamə qəbul edib;

Azərbaycan Qarabağdakı erməni silahlı birləşmələrinin qalmasının, Laçın dəhlizindən silah-sursat daşınmasının yolverilməz olduğunu bəyan edib;

Nikol Paşinyan KTMT-nin İrəvan sammitində Azərbaycanın tələblərini icra etmək niyyətində olmadığını, bu tələblərin əsassız olduğunu bəyan edib;

Azərbaycanın xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov Ermənistanın Qarabağa silah göndərmək üçün Laçın dəhlizindən istifadə etdiyini, bu addımın əvvəllər əldə edilmiş razılaşmalara zidd olduğunu və Azərbaycanın bundan ötrü lazımi addımları atacağını bəyan edib;

Ay yarımdır Azərbaycan-Ermənistan sərhədində, habelə Qarabağdakı təmas xəttində silahlar susmur;

Və kulminasiya!

Bu gün Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Bakıda keçirilən konfransda bildirib:

“Brüssel görüşü dekabrın 7-də olmalı idi. Amma axşam Hikmət Hacıyev mənə bildirdi ki, onunla Şarl Mişelin ofisindən əlaqə saxlayıblar. Deyiblər ki, Paşinyan Fransa Prezidenti Makronun iştrak edəcəyi təqdirdə görüşə razıdır. Bu o deməkdir ki, görüş olmayacaq”.

Beləliklə, Paşinyan Brüssel prosesini pozdu. Hadisələrin xronologiyası bölgədə irimiqyaslı hərbi toqquşmaların baş verməsi üçün zəmin yarandığını göstərir. Əsas sual ondan ibarətdir ki, 13-14 sentyabr döyüşlərində 500-ə yaxın hərbçi itirən (210 ölü, 287 yaralı), strateji hərbi yüksəklikləri əldən vermiş Ermənistana yeni hərbi avantüra nəyə görə lazımdır? Azərbaycan bölgəyə havadan və yerdən ciddi nəzarət edir, böyük hərbi qüvvəyə və müasir silahlara malikdir. 44 günlük müharibənin ağır yaralarından özünə gələ bilməyən erməni ordusunun ona müqavimət imkanı demək olar ki, yoxdur. Şübhəsiz ki, Paşinyan Azərbaycanı təhrik etdiyi toqquşmada üstünlük qazanacağına dair illüziyaya qapıla bilməz. O zaman başqa məqsədlər, başqa hesablar var.

Məsələn, Ermənistan rəhbərliyində əminlik var ki, Azərbaycan Avropa İttifaqının və ATƏT-in müşahidəçilərinin varlığını nəzərə alıb, Ermənistanla şərti dövlət sərhədindən zərbə endirməyəcək. Bu dəfə Rusiya sülhməramlılarının nəzarət etdiyi ərazilərdəki hərbi qruplaşmalar havadan və artilleriya qurğularından atəşə məruz qala bilər. Daha sonra Laçın dəhlizinə hərbi qüvvələr yeridib, nəzarəti təmin edəcək.

Məlumdur ki, Azərbaycan rəhbərliyinin ritorikasında da hədəf bu istiqamət göstərilir. Ermənistanın təmas xəttində 2021-ci il istehsalı olan minalar döşəməsi, Laçın dəhlizindən hərbi texnika daşıması, Qarabağdan qanunsuz silahlı birləşmələrin çıxarılmaması, nazir Ceyhun Bayramovun təbirincə desək, zəruri tədbirləri qaçılmaz edər. İrəvanda ümid edirlər ki, bu toqquşmada Azərbaycan hərbi üstünlük, yeni mövqelər qazansa belə, Rusiya və Qərblə açıq qarşıdurmaya sürüklənə bilər.

Birincisi, Rusiya-Azərbaycan münasibətləri gərgindir, rəsmi Bakı separatçıların hərbi fəaliyyətlərinə görə həm də Moskvanı ittiham edir. Kreml bu əməliyyatlara səssiz qalmayacaq, bu da Şimaldan Azərbaycana qarşı təzyiqləri artıracaq.

İkincisi, Fransa dərhal hərəkətə keçəcək, Makron hökuməti noyabrın 16-da Senatın qəbul etdiyi anti-Azərbaycan qətnaməni dəstəkləyəcək və Bakıya qarşı siyasi, iqtisadi sanksiyaların yolu açılacaq. Nəticə etibarı ilə Ermənistana və Xankəndidəki separatçı quruma Qərbdən və Rusiyadan dəstək artacaq.

Azərbaycan da bu perspektivi proqnozlaşdırır, son həftədə Prezident İlham Əliyevin Avropa ölkələrin səfərləri həm də gözlənilən hücumları neytrallaşdırmaq üçün müttəfiqlərlə məsləhətləşmələrin aparılması ilə bağlı ola bilər.

Əlbəttə, Azərbaycana qarşı sanksiyaların tətbiq edilməsi elə də asan deyil. Əvvəla, bu ilin iyunun 18-də Azərbaycanla qaz sazişinə dair memorandum imzalamış Avropa Komissiyasının bunun əleyhinə çıxacağı şübhəsizdir.

İkincisi, İtaliya, Bolqarıstan, Rumıniya, Monteneqro kimi ölkələr də anti-Azərbaycan qərarlarına dəstək verməsi ağlabatan deyil.

Üçüncüsü, ABŞ-ın mövqeyi fərqlidir, Soçi görüşündən sonra keçirilən Blinken-Paşinyan danışıqlarında Dövlət katibi onun Putininin mövqeyi ilə səsləşən ritorikasından ciddi narazılıq edib.

Bakının preventiv hazırlığı Qarabağda cəzalandırma tədbirlərini həyata keçirməkdə qərarlı olmasından xəbər verir. Cəmiyyətdə də belə bir əməliyyatların həyata keçirilməsi, xüsusən Laçın dəhlizinə nəzarətin təmin edilməsinə dair çağırışlar var. Müxalifət liderləri, ekspertlər, deputatlar mütəmadı olaraq mediada belə çıxışlar edib.

Erməni cəmiyyəti nə istəyir, Paşinyana sülh üçün verilmiş mandatın etibarlılıq müddəti nə qədərdir, bunlar hələ aydın deyil. Amma Paşinyanın avantürası hərbi qarşıdurmaya gətirib çıxaracaqsa, tezliklə Ermənistanda da ab-hava kəskin dəyişəcək.pressklub/

Noyabrın 25-də Bakıda, ADA Universitetində “Orta Dəhliz boyunca: geopolitika, təhlükəsizlik və iqtisadiyyat” mövzusunda beynəlxalq konfrans keçirilib.

Tədbirin iştirakçıları arasında ABŞ, Belçika, Bolqarıstan, Böyük Britaniya, Fransa, İsrail, İsveçrə, İtaliya, Gürcüstan, Kanada, Misir, Pakistan, Polşa, Rumıniya, Rusiya və Türkiyənin aparıcı beyin mərkəzlərinin rəhbərləri və nümayəndələri də yer alıblar. Konfransda Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev çıxış edib və iştirakçıların suallarını cavablandırıb.

Prezidentdən Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı açıqlama

Konfransda Orta Dəhlizin təhlükəsizlik aspektləri, regionun iqtisadi imkanları müzakirə olunub. Xüsusilə bu baxımdan Zəngəzur dəhlizinin əhəmiyyəti, Şərq-Qərb dəhlizinin yaradacağı yeni nəqliyyat imkanları, beynəlxalq yükdaşımalarının genişləndirilməsi və şaxələndirilməsi məsələləri ilə bağlı fikir mübadiləsi aparılıb.
Ölkə başçısı çıxışı zamanı Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı bəzi məsələlərə aydınlıq gətirib. Prezident açıq şəkildə qeyd edir ki, biz sülh istəyirik: “Biz ərazilər istəmirik və müharibə arzulamırıq. İstəsəydik, bunu edərdik”.

Ölkə başçısı həmçinin bildirib: “Rusiya rəsmiləri ilə sonuncu söhbətim zamanı Zəngəzur dəhlizini müzakirə etdik. Düşünmürəm ki, Ermənistan bu dəhlizin qarşısını almağa qadirdir”.
Prezidentin bu sözlərindən çıxan ümumi nəticə belədir:

1. Azərbaycan Zəngəzur dəhlizinin reallaşdırılmasını istəyir və bu məsələdə Rusiya ilə fikir mübadiləsi aparılıb.

2. Azərbaycanın Ermənistana qarşı heç bir ərazi iddiası yoxdur.

3. Ermənistan dəhlizin qarşısını almağa çalışsa, qarşısında həm də Rusiyanı görəcək.

Türkiyə-Ermənistan münasibətlərinin normallaşması

Prezident çıxışı zamanı bildirib ki, biz istəyirik ki, Ermənistan-Türkiyə və Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərinin normallaşdırılması prosesləri paralel şəkildə getsin. “Hazırda biz Ermənistanın ritorikasında dəyişikliklər görürük. İndi onlar deyirlər ki, Türkiyə ilə münasibətləri normallaşdırmaq istəyirlər. Biz bunu dəstəkləyirik. Biz istəyirik ki, bu iki proses – Ermənistan-Türkiyə və Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərinin normallaşdırılması paralel aparılsın”, – deyə dövlətimizin başçısı qeyd edib.
Göründüyü kimi, Ermənistan-Türkiyə münasibətlərinin normallaşmasında Azərbaycan heç bir maneçilik törətmir, əksinə, bunu dəstəkləyir. Hətta prosesin Ermənistan-Türkiyə və Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərinin normallaşdırılması ilə paralel olmasını təklif edir. Bu həm də İrəvanın “Azərbaycan-Türkiyə ilə münasibətlərin normallaşmasına mane olur” tezisini də çürüdür.

“İki bacı ilə bir görüşdən” imtina

Prezident qeyd edib ki, Şarl Mişelin ofisindən ötən gün Prezidentin köməkçisi Hikmət Hacıyevə zəng edilib, bildirilib ki, Nikol Paşinyan görüşə yalnız Fransa Prezidenti Makronun iştirak edəcəyi təqdirdə razıdır. Prezident isə bu cür “şərtli” görüşdən imtina edib.

Aydın məsələdir ki, Fransa Prezidenti Emmanuel Makron Şarl Mişelin ofisindən Prezidentin köməkçisi Hikmət Hacıyevə zəng edilməsini xahiş edib. Görünür bundan öncə Prezident İlham Əliyev regiona heç bir aidiyyəti olmamasına baxmayaraq, görüşdə iştirakına razılıq verməsi Makronu cəsarətləndirib.
Buna baxmayaraq ölkə başçısı açıq şəkildə bildirdi ki, 7 dekabr görüşü baş tutmayacaq və biz digər alternativləri nəzərdən keçirəcəyik. Ümumiyyətlə Praqada baş tutan dördlü görüşün ardınca Emmanuel Makronun Azərbaycan əleyhinə tutduğu mövqe onun vasitəçi deyil, “ikinci Paşinyan” kimi görüşə qatıldığını göstərir. Prezident isə “bir görüşdə iki bacı ilə” üz-üzə oturmayacağının mesajını vermişdi. Bu gün də bunu bir daha təkrarlamış oldu.

İranın üç keçmiş prezidenti

Prezident İlham Əliyevin çıxışı zamanı ən diqqətçəkən məqamlardan biri də İranla bağlı dedikləri oldu.

Birincisi, prezident İranın üç keçmiş prezidenti – Hatəmi, Əhmədinejad və Ruhaninin adını çəkərək mövcud İran-Azərbaycan münasibətlərinin pisləşməsində müqəssir olaraq İranı göstərir.
Prinsip etibarilə bu belədir. Yəni rəsmi Bakı həqiqətən də İranla münasibətləri korlamaq istəsə idi prezidentin dediyi kimi Hatəmi, Əhmədinejad və Ruhaninin prezidentlik müddətində bunu edərdi. Əgər münasibətlər məhz indi pozulursa, bu, rəsmi Bakının deyil, Tehranın ucbatndan baş verir.

İkincisi, ölkə başçısı açıq şəkildə bildiri: “Biz onlardan qorxmadığımızı nümayiş etdirmək üçün İranla sərhəddə hərbi təlimlərə başlamağa məcbur olduq”. Yəni rəsmi Bakı hərbi təlimləri keçirərək faktiki olaraq İranın Araz çayı boyunca keçirdiyi hərbi təlimlərə cavab verdiyini elan edir.

Üçüncüsü, Prezident “biz öz həyat tərzimizi, Azərbaycanın və azərbaycanlıların, o cümlədən İranda yaşayan azərbaycanlıların dünyəvi inkişaf vektorunu qorumaq üçün əlimizdən gələni edəcəyik. Onlar bizim xalqımızın bir parçasıdır” deyib.

Ümumiyyətlə, ölkə başçısı son çxışlarında tez-tez İran ərazisində yaşayan azərbaycanlıların məsələsinə yer verir. Bakı İrandakı azərbaycanılıların yanında olduğunu göstərərək Tehrana yumşaq mesaj verir: “İranda yaşayan azərbaycanlıların hüquqları məsələsi İranın daxili işidir” dövrü geridə qalmaq üzrədir.
Prezidentin bu sözləri həm də Azərbaycanın xarici siyasətində Cənubi Azərbaycan məsələsinə daha çox yer verəcəyinin elanıdır. Rəsmi Bakı faktiki olaraq cənubi azərbaycanlıların müdafiəsini üzərinə götürür.

Nəticə etibarı ilə demək olar ki, İran-Azərbaycan münasibətlərində yaşanan gərginlik epizodik xarakter daşımır. Rəsmi Bakı bundan sonra İranla münasibətlərə ehtiyatlı yanaşmayacaq.

Turan Rzayev
Globalinfo.az

Azərbaycanın Kəlbəcər rayonu 1993-cü il aprel ayının 2-də erməni təcavüzkar qüvvələrinin işğalına məruz qalmışdır. Günahsız insanlar öz dədə-baba torpağından vəhşicəsinə qovulmuş, Kəlbəcərin tarixi abidələrinə, təbiətinə böyük ziyan vurulmuşdur.
Kəlbəcər ərazi baxımından bizim ən böyük rayonlarımızdan biridir. Kəlbəcər rayonu ərazisində sənaye əhəmiyyətli qızıl, civə, tuf, gil, perlit, üzlük daş, qum-çınqıl qarışığı, mərmər, nefroid, obsidian və listvenit yataqları ilə zəngindir.
Ulu Öndər, Heydər Əliyev demişdi ki, “Kəlbəcər həm təbii sərvətlərlə zənginliyinə görə, həm iqliminin gözəlliyinə görə, həm də orada yaşayan insanların fədakarlığına görə respublikada həmişə çox hörmətə, ehtirama layiq olubdur. Kəlbəcər Azərbaycanın ayrılmaz bir parçasıdır, hissəsidir. Heç şübhəsiz, o gün gələcək ki, Kəlbəcər rayonu Ermənistanın silahlı qüvvələrinin işğalından azad olacaq və Kəlbəcərin vətəndaşları, sakinləri, bizim soydaşlarımız öz yerlərinə, yurdlarına qayıdacaqlar”
Müzəffər Ali Baş Komandan cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi altında Şanlı Azərbaycan Ordusunun 2020-ci il sentyabrın 27-də əks-hücum əməliyyatı ilə başladığı Vətən müharibəsindəki uğurlu hərbi əməliyyatları bizə böyük zəfər yaşatdı. 44 günlük Vətən savaşı ərzində əsgərlərimizin hər biri öz şücaəti ilə qəhrəmanlıq dastanı yazdı. Canlarını Vətənə sipər edərək, qanlarını qurban verərək bayrağımızı zirvələrdə dalğalandırmaq naminə bizi zəfərlə müjdələdilər. 4 oktyabrda Cəbrayıl, 17 oktyabrda Füzuli, 20 oktyabrda Zəngilan, 25 oktyabrda Qubadlı və 8 noyabrda Şuşa şəhəri işğaldan azad edildi.
Torpaqlarımızın azadlığı uğrunda gedən döyüşlər zamanı Azərbaycan xalqı həmrəylik nümayiş etdirdi. Bir daha bütün dünyaya sübut olundu ki, Azərbaycan xalqı mərd, qorxmaz, iradəli, dözümlü və vətənpərvərdir.
Vətən müharibəsində əldə etdiyimiz qələbə nəticəsində imzalanmış üçtərəfli bəyanata əsasən, 2020-ci il noyabrın 15-dək Kəlbəcər rayonu, noyabrın 20-dək Ağdam rayonu, dekabrın 1-dək isə Laçın rayonu Ermənistan qüvvələrinin Dağlıq Qarabağın ərazilərindən çıxarılması və qaytarılmasına səbəb oldu. Kəlbəcərin azad ediməsi ilə əlaqədar Prezident İlham Əliyevin xalqa müraciətində deyilib: “Əziz kəlbəcərlilər, gözünüz aydın olsun! Doğma rayonunuz işğaldan azad olundu. Bu günü Azərbaycan xalqı uzun illər ərzində səbirsizliklə gözləyirdi”.
Mən Kəlbəcər həsrəti ilə alışıb yanan kəlbəcərli kimi 27 ildən sonra ana yurdumu artıq yuxularımda deyil, reallıqda görəcəyimi eşitdim. Doğma torpağıma, yurduma olan həsrətim, qəlb ağrım səngidi. Mən və Mənim kimi Kəlbəcər nisgili ilə yaşayan Vətən sevdalılarının xoşbəxt günü kimi ömür tarixinə yazıldı 25 noyabr. Bu tarix həm sevincdir, həm bir nisgilin sonu, xoşbəxtliyin başlandığı tarixdir. Sevincdir ona görə ki, 27 il həsrətini çəkdiyim, doğulduğum, torpağında ayaq açdığım, suyunu içib havasını udduğum yurduma qayıdacam.
Bu illər ərzində dilimdən düşməyən aşağıdakı misralarda bayatıya çevrildi Kəlbəcərim.

Sənnən ayrı düşən gündən,
Gülmədi bir dəfə üzüm Kəlbəcər!
Bu gün sevincimin həddi hüdudu yoxdur, minlərlə Kəlbəcər sakini kimi Mən də xoşbəxtəm.
Müharibə bir daha dünyaya sübut etdi ki, Azərbaycan Xalqı vətənpərvər Xalqdır.
Əzizlərim Kəlbəcər bizimdir! Qarabağ Azərbaycandır!
Yaşasın Müzəffər Ali Baş Komandan!
Vidadi Murtuzayev
Yevlax rayonunda müvəqqəti məskunlaşmış
Kəlbəcər rayonunun Çovdar kənd sakini
Teref.az

İlham İsmayıl: ““Status” məsələsini ortaya atacaqlar, muxtariyyətdən danışacaqlar, Kosovo variantından söz açacaqlar”

44 günlük Vətən müharibəsindəki qələbədən sonra xarici güclər tərəfindən Azərbaycana zaman-zaman təzyiqlər göstərilib. Son aylarda isə bu təzyiqlərin elementləri daha da çoxalmaqdadır. Bu günlərdə Fransa Senatı Azərbaycana sanksiyalar tələb edən qətnaməni yekdil səs çoxluğu ilə qəbul etdi. Bununla yanaşı, fransa Prezidenti ölkəmiz əleyhinə bəyanatlar səsləndirməkdədir.

Rusiya isə Qarabağda sülhməramlı adı altında yerləşdirdiyi hərbi kontingentinin uzun müddət bölgədə qalması üçün bir çox planlar həyata keçirməkdədir. İstər Qarabağdakı erməni separatçılarına hərbi dəstək olsun, istər siyasi dəstək – Rusiya əlindən gələni əsirgəmir. Azərbaycan bu cür təzyiqlərə diplomatik formada cavab verir, amma ekspertlər bunu yetərli saymırlar.

Təhlükəsizlik məsələləri üzrə ekspert İlham İsmayıl AYNA-ya deyib ki, ümumiyyətlə, 13-14 sentyabr əməliyyatlarından sonra ermənilərin dünyadakı təbliğat maşınları elə işlədi ki, Azərbaycan beynəlxalq təzyiq hədəfinə çevrildi.

Onun sözlərinə görə, ermənilərin anti-Azərbaycan təbliğatına dəstək verən qüvvələr, xüsusən də Fransa canfəşanlığını əskik etmədi və etmir: “Guya biz Ermənistan ərazisinə keçmişik, Ermənistan ərazisini “işğal” etmişik və s. Fransa Senatının qəbul etdiyi qətnamədə də bizi “işğalda” ittiham edirlər. Azərbaycanı “aqressor”, “təcavüzkar” kimi təqdim etməklə həm ermənilərin maraqlarına xidmət edirlər, həm də öz maraqlarını təmin etməyə çalışırlar. Söhbət Fransanın bölgəyə gəlmək maraqlarından gedir”.

“Hesab edirəm ki, Senatın qətnaməsi ilə iş bitmədi. Azərbaycana xarici təzyiqlər artacaq. Bu baxımdan, düşünürəm ki, bizə qarşı olan beynəlxalq güclərə, xüsusən də Fransaya kəskin cavablar verilmədlidir. Təkcə Xarici İşlər Nazirliyi səviyyəsində yox, bir çox məsələlərdə Fransa hədəfimizdə olmalıdır. Fransa bilməlidir ki, belə qətnamələr, Azərbaycana qarşı sanksiyalar heç vaxt sülhə xidmət edə bilməz. Belə addımlar əksinə, qızışdırıcılıq rolunu oynayır və əldə olunmuş hansısa xırda razılaşma belə heç olur. Sülhün olmaması isə birinci növbədə Ermənistanın ziyanınadır. Ermənilər də bunu anlamalıdırlar, Fransadan anti-Azərbaycan qətnamələri yox, sülhə doğru real addımlar atılmasını istəməlidirlər. Rəsmi Parisin diqqətinə çatdırılmalıdır ki, Fransa sülh yox, düşmənçilik yaratmaqla məşğuldur”, - deyə ləğv edilmiş Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin ehtiyatda olan polkovniki vurğulayıb.

İ.İsmayılın qənaətincə, ikinci təzyiq dalğası Rusiyadandır: “Necə ki, onlar da Fransanın atdığı addımlara bənzər addımlar atırlar. Düzdür, hansısa qətnəmə qəbul etmirlər, amma Qarabağda sülhməramlı adı altında yerləşdirdikləri hərbi kontingent təxribatlarla məşğuldur. Guya ki, onlar atəşkəsi qoruyurlar, amma son günlər atəş səslərinin sayı artır, separatçılar mövqelərimizə atəş açırlar.

Sülhlə bağlı isə bir qarış da xidmətləri yoxdur. Bunu müşahidə edən separatçı ünsürlər, revanşistlər, İrəvan hökuməti dirçəldiklərini göstərən bəyanatlar verirlər. Məsələn, Seyran Ohanyan parlamentdəki çıxışında dedi ki, “biz dişimizi göstərməliyik”. İki il bundan qabaq, müharibə dövründə və müharibədən sonra bunların səsləri çıxmırdı. İndi bunlar hamısı Azərbaycanı hədəfə aldıqlarını bildirirlər. Paşinyanın özü kəskin çıxış edir, Azərbaycanı “soyqırımı”da ittiham edir. Bunlar hamısı Rusiyanın dəstəyinin nəticələridir”.

“Yenə deyirəm, bu hay-harayın hamısı bir xətdən – Rusiyadan gəlir. Kremldən göstəriş gəlib ki, “soyqırımı” ifadəsindən istifadə edin. Onsuz da ermənilər yüz illərdir “əzabkeş” obrazına bürünüblər. Rusiya bununla məqsədinə nail olmağa çalışır”, - deyə ekspert vurğulayıb.

“2025-ci ildə sülhməramlıların qalma müddəti bitir. Azərbaycan rəhbərliyi dolayısı ilə mesajlar verir ki, kontingent çıxmalıdır. Rusiya kontingenti çıxarmağa razılaşacaq? Mən buna inanmıram, buna inanmaq sadəlövhlük olar”, - İ.İsmayıl əlavə edib.

Ekspertin sözlərinə görə, Rusiyanın Qarabağla bağlı bir çox ssenarisi var: “Onlardan biri də sülhməramlıların orda qalması üçün “soyqırımı” yalanlarından istifadə etməkdir. Sabah BMT-yə müraciət edəcək ki, “Azərbaycan aqressordur, 100 min ermənini qıra bilər, (hansı ki, 100 min yox, 20 min erməni var, ya yoxdur) biz olmasaq, Qarabağ erməniləri soyqırımına məruz qalacaqlar” və s. maksimum çalışacaqlar ki, bizim elə bir obrazımızı yaratsınlar ki, hətta Rusiyanın düşməni olan digər qlobal güclər də onunla bu məsələdə razılaşacaqlar. Bununla da BMT-dən mandat almağa çalışacaq. BMT də belə qərar verəcək ki, o zaman ABŞ və Fransadan da sülhməramlı missiya olsun. Beləcə, bütün qlobal məsələlərdə bir-birinə zidd olan, amma Qarabağ məsələsində bir-birini dəstəkləyən qüvvələr bölgədə yerləşəcəklər. Bundan sonra “status” məsələsini ortaya atacaqlar, muxtariyyətdən danışacaqlar, Kosovo variantından söz açacaqlar”.

“Düşünürəm ki, Azərbaycan incə, amma yeri gələndə sərt siyasəti ilə, addımları ilə bu oyunların qarşısını almalıdır. Ölkəmizə qarşı təzyiqlərə adekvat, bir qədər də sərt cavab verilməlidir”, - İ.İsmayıl fikrini tamamlayıb.

Müəllif: Anar Bayramoğlu

Ekspert: “Ümid edirəm ki, yaxın günlərdə bu məsələyə müəyyən aydınlıq gətiriləcək”
“Biz Qarabağda yaşayan ermənilərlə danışmağa hazırıq, lakin Moskvanın göndərdiyi Vardanyan kimi adamlarla yox, o, çox aydın gündəmlə göndərilib”. Bunu Prezident İlham Əliyev Avropa İttifaqının Şərq Tərəfdaşlığı üzrə xüsusi elçisi Dirk Şubelin başçılıq etdiyi nümayəndə heyətini qəbul edərkən deyib.

“Yeri gəlmişkən, bu proses başlayıb”, – dövlət başçısı bildirib.

“Əgər bayaq qeyd etdiyim bəzi ölkələrdən, yəni kənardan müdaxilə və bu prosesi dayandırmağa cəhdlər olmasaydı, hesab edirəm ki, proses daha dinamik ola bilərdi. Amma bunun nə Paşinyan və nə də onun hökuməti ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Dediyim kimi, Azərbaycan, Avropa İttifaqı, ABŞ və Rusiya arasında, yəni Azərbaycanın fikrincə, bu işə kömək edə biləcək dövlətlər və qurumlar arasında konsensus olmalıdır”, – İlham Əliyev vurğulayıb.

Burada ortaya bir neçə sual çıxır. Əliyevin adını çəkdiyi Vardanyanın bu aydın gündəmi nədir? Prezident nə demək istəyir? O, daha sonra qeyd edir ki, Qarabağda yaşayan ermənilərlə artıq dialoq başlayıb və kənardan müdaxilə olmasaydı (Rusiyaya açıq eyham vurur) bu proses daha dinamik ola bilərdi. Maraqlıdır, Azərbaycan rəhbərliyi Qarabağda kimlərlə, hansı qüvvələrlə ünsiyyətdədir? Bu qüvvələri kimi təmsil edir? Axı hazırda orada Rusiya hərbçilərindən başqa, hakimiyyət ancaq “DQR” separatçılarının əlindədir.

Politoloq, Şərq-Qərb Araşdırmalar Mərkəzinin direktoru Ərəstun Oruclu bu barədə Press Klubla fikirlərini bölüşüb:

– Düşünürəm ki, Vardanyanla bağlı Əliyev kifayət qədər aydın danışıb. Eyhamla olsa da, konkret ünvana işarə etməsə də, Rusiyadan danışır. Çünki Ruben Vardanyan Rusiyanın layihəsidir.

Əliyev Avropa İttifaqının nümayəndəsinə aydın şəkildə demək istəyir ki, o, prinsipcə, “2+1” formatına, yəni Azərbaycan və Ermənistanın tərəflərin vasitəçiliyi ilə danışıqları davam etdirməsinə hazırdır. Düzdür, o, burada Rusiyanın da adını çəkir. Amma bilirik ki, danışıqlar prosesi paralel gedir – həm Brüsselin vasitəçiliyi ilə, həm də Moskvanın vasitəçiliyi ilə. Amma bununla yanaşı, tərəflər – Ermənistan və Azərbaycan dəfələrlə bəyan etdikləri kimi, Brüssel prosesinin davam etdirilməsinə sadiqdirlər. Yəni, Əliyev Qərbin vasitəçiliyi ilə danışıqlara hazır olduğunu bildirir, eyni zamanda Qarabağ və Ermənistanla heç bir əlaqəsi olmayan Ruben Vardanyanın Qarabağ erməniləri adından danışmağa haqqının olmadığına diqqət çəkir.

Amma Əliyev Qarabağ erməniləri ilə dialoq prosesinin artıq başlandığını deyəndə nəyi nəzərdə tutduğu tam aydın deyil. Bu danışıqlara kim rəhbərlik edir? Onlar hansı formatdadırlar? Hansı şərtlərdə? Hansı coğrafiyada?

İstisna etmirəm ki, həqiqətən də Azərbaycan rəhbərliyinin nümayəndələri ilə Qarabağ erməniləri arasında müəyyən təmaslar var, amma məsələ qaranlıq olaraq qalır. Əgər belə təmaslar varsa, hansı səviyyədədir? Bu danışıqlarda iştirak edənlər özlərini qondarma “DQR”in təmsilçisi elan edirlərmi? Çünki Bakı bu qurumun mövcudluğuna ümumiyyətlə qəbul etmir və çətin ki, onun nümayəndələri ilə danışıqlar aparsın. Amma digər tərəfdən, Qarabağın erməni icmasının Rusiya hərbçilərinin və xüsusi xidmət orqanlarının tam nəzarəti altında olduğu nəzərə alınsa, bunun nə dərəcədə mümkün olduğunu təxmin etmək olar. Onda kimlə danışıq aparmaq mümkündür?

Düşünürəm ki, İ.Əliyevin açıqlamasının bu hissəsi yaxın günlərdə həm Azərbaycan, həm də Ermənistan mətbuatında gündəm olmasa da, mühüm müzakirə mövzularından biri olacaq. Çünki həqiqətən də heç nə aydın deyil. İcmanın qeyri-rəsmi liderləri, dini dairələrin nümayəndələri varmı, yoxsa başqa kimsə mövcuddur? Bu insanlar nə qədər güclüdürlər? Qarabağdakı vəziyyətə nə dərəcədə nəzarət edirlər? Çünki bu gün Qarabağın erməni icmasının yaşadığı o hissədə Rusiya sülhməramlı kontingentinin razılığı və ya onların iştirakı olmadan çətin ki kimsə vəziyyətə nəzarət edə bilsin. Ola bilsin ki, Qarabağda doğulan, amma oradan kənarda – Rusiyada və Qərbdə yaşayan kimlərsə var. Ancaq bu, sadəcə bir ehtimaldır. Düşünürəm ki, yaxın günlərdə bu məsələyə müəyyən aydınlıq gətiriləcək. Mən buna çox ümid edirəm.

Rauf Orucov

Bakının mərkəzində Zəngilan, Cəbrayıl və Qubadlı rayonlarından olan keçmiş məcbur köçkünlərin yaşadığı yataqxana acınacaqlı vəziyyətdədir.

Binanın tavanı hər an çökə bilər. Hər dəfə yağış yağanda mənzillərə su damır.

Qeyri - standart formada çəkilmiş elektrik xətləri də təhlükə saçır.

TEREF.AZ Xəzər TV-yə istinadən xəbər verir ki, söhbət paytaxtın Nəsimi rayonu, Kövkəb Səfərəliyeva küçəsində yerləşən yataqxanadan gedir.

Sakinlərin sözlərinə görə, 2017-ci ildə yaxınlıqdan keçən yolun genişləndirilməsi üçün binanın söküləcəyi ilə bağlı onlara məlumat verililib.

Bu məqsədlə yataqxanada yaşayan məcburi köçkün olmayan 70 ailəyə kompensasiya ödənilib və onlar köçüblər. Ancaq 53 məcburi köçkün ailəsi hələ də yataqxanada yaşayır.

Sakinlər tezliklə yataqxanadan köçürülmələrini istəyirlər.

Məsələ ilə bağlı Qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin İşləri üzrə Dövlət Komitəsindən şifahi olaraq bildirildi ki, adıçəkilən ünvanda məskunlaşmış ailələrin vəziyyətindən xəbərdardırlar.

''Komitənin mənzil fondunda boş yaşayış sahələri yoxdur. Həmin vətəndaşlar üçün bundan sonra yalnız işğaldan azad edilmiş ərazilərdə evlər tikiləcək.

Məcburi köçkünlərin doğma yurdlarına qayıdışı zamanı ilk növbədə ən ağır vəziyyətdə yaşayanlar yaşayış sahələri ilə təmin olunacaqlar'',- deyə məlumatda bildirilib.